Gratis, goed en snel een backup van al uw partities. En natuurlijk ook zo weer hersteld! Een image is een backup van een complete partitie en dat is dus inclusief alles; het besturingssysteem, de programma's, uw persoonlijke instellingen en bestanden. Een dergelijke backup is een een-op-een kopie van een partitie en dus een momentopname.

Gratis, goed en snel een backup van al uw partities. En natuurlijk ook zo weer hersteld! Een image is een backup van een complete partitie en dat is dus inclusief alles; het besturingssysteem, de programma's, uw persoonlijke instellingen en bestanden. Een dergelijke backup is een een-op-een kopie van een partitie en dus een momentopname. Een mooi moment om zo'n image te maken is als het besturingssysteem zojuist schoon is geïnstalleerd of lekker opgefrist. Dat laatste betekent dat Windows up-to-date is gemaakt en dat de harde schijf is opgeruimd met foutcontrole, schijfopruiming en defragmentatie. Een van de bekendste imageprogramma's is Norton Ghost van Symantec. Prima software, maar vrij duur. PING, dat staat voor Partimage Is Not Ghost, is een geweldig alternatief. Weliswaar met veel minder opties, maar niet vervuilend voor uw besturingssysteem, gemakkelijk te bedienen en – zéér belangrijk – ongelooflijk robuust. Bij deze presenteren we dan ook een mini-workshop backup maken en terugzetten met PING. En nog iets: PING werkt zowel met XP als Vista én is gratis!

Stap 1

[afbeelding0]De handigste en snelste datadrager voor een image is een externe usb-schijf. Voor wat betreft de opslagruimte van zo'n externe usb-schijf hoeft u het niet zó ruim te nemen, want een image kan sterk worden gecomprimeerd. Hier kijkt u naar een 120 GB grote externe usb-schijf die we het volumelabel PING hebben gegeven.

Stap 2

[afbeelding0]Surf naar deze pagina. PING is gebaseerd op Linux en wordt geleverd in de vorm van een iso-bestand, waarvan u een bootable cd-rom kunt branden. Vanaf die cd-rom wordt een Linux-distributie gestart die uw hardware netjes herkent en waarmee u kunt backuppen en herstellen. Op de downloadpagina worden meerdere bestanden aangeboden. Daar moet u even doorheen kijken, want u hebt slechts het iso-imagebestand nodig. Downloadt u de meest recente versie en brand deze op een cd. Klaar? Dan kan de pc opnieuw worden gestart. Nog niet meteen PING booten, eerst nog even naar de bios-setup van het moederbord gaan.

Stap 3

[afbeelding0]Als u vanaf een bootable cd-rom wilt kunnen starten, moet u de boot-opties van het bios controleren en indien nodig iets anders instellen. U moet namelijk aangeven dat de pc eerst moet proberen om van cd-rom te starten.

Stap 4

[afbeelding0]De bootable cd-rom is netjes opgepikt door het bios van de pc en de Linux-distributie is al even netjes doorgestart. Druk op de Enter-toets om de PING-interface te openen.

Stap 5

[afbeelding0]De PING-interface wordt gestart, waarbij u te weten komt dat u het programma kunt gebruiken om harde schijven te backuppen en te herstellen. Wel even opgelet, want u wordt nadrukkelijk gewaarschuwd dat het herstellen van een harde schijf niet tussentijds mag worden onderbroken! Tevens gaat alles op de harde schijf verloren als u deze herstelt (= overschrijft)!

Stap 6

[afbeelding0]Omdat het backuppen en herstellen - afhankelijk van de hoeveelheid te verwerken GB's - wel even kan duren, moet u aangeven wat er moet gebeuren als PING klaar is met het verwerken van uw opdracht. U kunt naar de  Linuxopdrachtregel gaan, de pc opnieuw laten starten (reboot) of de pc laten uitschakelen (shutdown). Wij laten de pc uitschakelen.

Stap 7

[afbeelding0]Waar moeten de backup-bestanden worden neergezet? U kunt kiezen voor een netwerkvolume (Network share) of voor een lokale harde schijf of een lokale partitie. Wij willen de externe usb-harde schijf gebruiken en dus selecteren we de optie Local disk/partition. Backuppen naar het netwerk is trouwens een verhaal apart, waarbij u onder andere te maken krijgt met de diverse ip-adressen die u paraat dient te hebben.

Stap 8

[afbeelding0]De keuze voor de partitie die u gaat backuppen dient u hier in te stellen. Opgelet: u mag hier geen vergissing maken! In dit speciale geval zijn fouten gelukkig vrijwel uitgeloten, want de partitie die is voorzien van het  volumelabel PING - dat is de externe usb-schijf - moet u natuurlijk NIET hebben. U selecteert de partitie waarop uw besturingssysteem is geïnstalleerd.

Stap 9

[afbeelding0]Nu dient u aan te geven op welke partitie de backup moet worden neergezet. Een makkelijke keuze, want dat is natuurlijk de externe usb-schijf die het volumelabel PING draagt. Samengevat: de C: -partitie wordt als een image weggeschreven naar de externe usb-schijf.

Stap 10

[afbeelding0]Hier moet u aangeven in welke map op de externe usb-schijf de backup terecht moet komen. Met behulp van de enkele slash (\) vertelt u dat PING de imagebackup in de wortelmap van de externe usb-schijf moet neerzetten. Geen nood, want in die wortelmap wordt zodadelijk een aparte submap aangemaakt voor 'deze' image-backup. U hoeft dan ook niet bang te zijn dat het een rommeltje wordt als u later meerdere pc's gaat backuppen op die ene externe usb-schijf!

Stap 11

[afbeelding0]In het venster dat u nu te zien krijgt, kunnen eventueel eerder gemaakte image-backups worden getoond en dat is natuurlijk nodig als u gaat restoren. Op dit moment kiezen we voor de optie Create New Image; een nieuwe imagebackup maken.

Stap 12

[afbeelding0]Die nieuwe image-backup moet natuurlijk een naam krijgen. De naam die u hier invoert, wordt de naam van de submap waarin die image-backup zal worden weggeschreven. Een slimme naam is er eentje die u vertelt wanneer de image-backup is gemaakt en van welke computer de image-backup afkomstig is.

Stap 13

[afbeelding0]Meteen daarna kunt u kiezen voor drie vormen van compressie: gzip, bzip2 en no compression. Als u kiest voor gzip, dan kiest u voor een snelle compressietechniek die wat meer opslagruimte nodig heeft. Als u kiest voor bzip2, dan is PING wat langer bezig met het comprimeren van alle gegevens, maar er is minder opslagruimte nodig. Als u kiest voor no compression, dan kan er razendsnel worden gebackupped, maar dan is er (want 1-op-1 gekopieerd) wel enorm veel opslagruimte nodig. Als u beschikt over een snelle pc, dan is bzip2 de juiste keuze!

Stap 14

[afbeelding0]Vervolgens kunt u kiezen voor de technieken zsplit (www.device-image.de) of partimage (www.partimage.org). Allebei zijn het software-bibliotheken waarmee u partities kunt backuppen en restoren. PING zelf spreekt een voorkeur uit voor partimage, dus daar kiezen we dan ook maar voor.

Stap 15

[afbeelding0]Als er een NTFS-partitie wordt veiliggesteld, dan is er een PING-optie waarmee u die NTFS-partitie kleiner kunt maken voordat deze wordt gebackupped. Doet u dat NIET (u kiest dus voor No), want het welslagen van deze speciale PING-optie is afhankelijk van de conditie van uw NTFSpartitie en kan dus niet worden gegarandeerd!

Stap 16

[afbeelding0]Het backuppen begint. Het overzichtvenster save partition to image file vertelt u uiterst gedetailleerd wat er aan de hand is, waarbij u ziet dat - in dit geval - de compressietechniek bzip2 enorm opslagruimtebesparend werkt! Afhankelijk van het soort gegevens dat er op uw harde schijf staat, kan een opslagruimtewinst van 30-80 procent worden geboekt. Achter het veld Speed (snelheid) kunt u intussen nalezen hoeveel MB per minuut er wordt verwerkt door PING. U weet, als PING klaar is met backuppen, dan laten we de pc automatisch uitschakelen...

Stap 17

[afbeelding0]Nadat PING een image van de harde schijf heeft gemaakt, kijken we hoe de gegevens op de externe usb-schijf terecht zijn gekomen. Zoals beloofd, ziet u in de hoofdmap van de externe usb-schijf een submap met de door ons toegekende naam. In die submap vindt u de bestanden die PING later nodig heeft om de harde schijf weer in oude luister te kunnen herstellen.

Stap 18

[afbeelding0]Om te zien dat PING niet alleen kan backuppen, maar - heel essentieel - ook kan herstellen, gaan we nogmaals aan de slag met het programma. U boot opnieuw van de cd waarop PING staat, waarna u kiest voor de optie CHOOSE THIS if you want a RESTORATION. Daarmee geeft u dus aan dat u wilt herstellen in plaats van backuppen.

Stap 19

[afbeelding0]Vervolgens moet u doorgeven op welke partitie de terug te zetten image is te vinden. Dat is natuurlijk de externe usb-schijf die we van het volumelabel PING hebben voorzien.

Stap 20

[afbeelding0]De submap waarin de image staat, is te vinden in de hoofdmap van de externe usb-schijf. En die wortelmap bereiken we met behulp van de enkele backslash (\).

Stap 21

[afbeelding0]Nu is de keuze eenvoudig, want de image-backup hebben we voorzien van twee kenmerken die aangeven wanneer de backup is gemaakt en welke pc er is veiliggesteld.

Stap 22

[afbeelding0]Als u dat wilt, kunt u ook de veiliggestelde bios-instellingen laten terugschrijven. Is de pc niet hardwarematig gecrasht? Dan kunt u de huidige bios-instellingen intact laten door voor No te kiezen.

Stap 23

[afbeelding0]De eerder veiliggestelde partitie wordt hersteld aan de hand van de image die op de externe usb-schijf staat. U zult merken dat het herstellen van een partitie veel sneller gaat dan het backuppen ervan. En het gaat eveneens sneller dan het opnieuw installeren van een compleet besturingssysteem!

Hoewel wachtwoordloze technieken als toegangssleutels snel terrein winnen, doe je er voorlopig goed aan slim om te gaan met je huidige wachtwoorden. De tips en (gratis) tools in dit artikel helpen je bij het opzetten van degelijk wachtwoordbeheer.

Cloudbeheer

Telkens hetzelfde wachtwoord gebruiken voor meerdere apps en diensten is sterk af te raden, maar verschillende complexe wachtwoorden onthouden lukt haast niet zonder een wachtwoordbeheerder. Een degelijke, gratis optie is het opensource Bitwarden. Kies eerst een hoofdwachtwoord en installeer daarna de desktop-app, browserextensies (voor automatisch invullen) en/of de mobiele app. Je wachtwoordkluis wordt end-to-end versleuteld in de cloud bewaard en wordt via je account gesynchroniseerd. Kies bij voorkeur bitwarden.eu als serverlocatie. Je kunt ook creditcards en andere gevoelige gegevens in je kluis bewaren.

Lokaal beheer

Bitwarden is een uitstekende wachtwoordmanager, maar functies als TOTP-authenticatie (Time-based One-Time Password) zijn alleen beschikbaar in de betaalde versie. Misschien stoort het je ook dat je wachtwoordkluis in de cloud wordt opgeslagen. Een gratis, opensource-alternatief is KeePassXC. Deze bewaart alles lokaal in een versleuteld bestand, van wachtwoorden en creditcards tot notities. De app werkt volledig offline, ondersteunt ook TOTP-authenticatie en vult inloggegevens automatisch in via een browserextensie. Wil je toch synchronisatie, dan kun je de database delen via een cloudopslagdienst als Google Drive of Dropbox, of met Syncthing.

Algoritme

Bij wachtwoordbeheerders als Bitwarden en KeePassXC worden je wachtwoorden opgeslagen. LessPass pakt het anders aan. Deze bewaart niets, maar genereert je wachtwoorden telkens opnieuw via een algoritme op basis van je hoofdwachtwoord, gebruikersnaam en sitenaam. Uit veiligheidsoverwegingen gebruik je hiervoor liefst de browserextensie of mobiele app, zodat alles lokaal gebeurt. Omdat nergens iets wordt opgeslagen, is dit systeem veilig, maar je moet bij elke herberekening wel exact dezelfde gegevens ingeven. Automatisch invullen of ondersteuning voor notities ontbreekt helaas.

Browsers

Gebruik je bijna uitsluitend je browser voor allerlei aanmeldingen, dan kun je ook de ingebouwde wachtwoordbeheerfunctie gebruiken. Deze zit in de meeste Chromium-browsers en in Firefox. In Chrome ga je naar Instellingen / Jij en Google / Synchronisatie en Google-services. Schakel de functie in en zorg dat bij Beheren wat je synchroniseert ook Wachtwoorden en toegangssleutels is aangevinkt. Wil je liever niet synchroniseren, dan kun je wachtwoorden ook handmatig exporteren en importeren via Instellingen / Automatisch invullen en wachtwoorden / Google Wachtwoordmanager. Kies daar Instellingen en Wachtwoorden exporteren. Je kunt het opnieuw inladen via Wachtwoorden importeren. Verwijder eventueel het csv-bestand na gebruik. Firefox biedt vergelijkbare opties.

2FA

Zelfs met een degelijke wachtwoordbeheerder blijven wachtwoorden een zwakke schakel: ze zijn te eenvoudig, je vergeet of verliest ze, je geeft ze in op phishing-sites of malware onderschept ze. Daarom is het aangeraden om 2FA, oftewel tweestapsverificatie, te activeren. Daarbij is naast je wachtwoord een extra factor nodig, zoals een pincode, TOTP, sms, pushmelding, biometrie of een beveiligingssleutel. Een handig overzicht van sites en diensten die 2FA ondersteunen, met info over de gebruikte methoden en links naar de instelinstructies, vind je op https://2fawebsites.github.io en op de thematische https://2fa.directory.

Authenticator

Er bestaan meerdere verificatiemethoden voor 2FA, maar vrijwel alle diensten ondersteunen verificatie zowel via sms als via TOTP. Bij TOTP is geen internet of gsm-netwerk nodig, wat het minder kwetsbaar maakt voor onderschepping of sim-swapping. Om zulke codes te genereren heb je een TOTP-authenticator-app nodig. Goede gratis opties zijn Google Authenticator, Microsoft Authenticator (ondersteunt geen wachtwoordbeheer en autofill meer), Aegis Authenticator en Authy. Alle vier ondersteunen TOTP en bieden een back-upfunctie. Wil je je codes exporteren, dan lukt dit het best met Google of Aegis. Deze laatste is ook opensource, maar is enkel beschikbaar voor Android. Authy is veelzijdigst, want bruikbaar op Android, iOS, macOS en Windows.

Herstelcodes

De meeste diensten met 2FA laten je ook herstelcodes gebruiken. Deze bieden een uitweg als je tijdelijk geen toegang hebt tot andere aanmeldopties, bijvoorbeeld bij verlies van je smartphone. Bewaar deze herstelcodes tevens digitaal, zoals in het notitiegedeelte van je favoriete wachtwoordmanager, in een versleutelde VeraCrypt-container of in een versleuteld cloudbestand. Bij Google vind je tot 10 herstelcodes via https://myaccount.google.com/security, bij Back-upcodes. Bij Microsoft is dit beperkt tot één code: ga naar https://account.microsoft.com/security, klik op Beheren hoe ik me aanmeld en kies Een nieuwe code genereren.

Gehackt?

Het is verstandig om regelmatig te controleren of een van je login-id's al in een online datalek voorkomt. Dit kan via Have I Been Pwned. Hier vul je e-mailadres in en je ziet meteen hoeveel en welke datalekken er zijn. Klik bovenaan op Notify Me voor een gratis melding zodra je adres in een nieuw lek opduikt. Klik op Passwords om te controleren of een wachtwoord reeds voorkomt in een datalek.

In Chrome kun je via chrome://password-manager/checkup?start=true eveneens een wachtwoordcheck uitvoeren. Je ziet ook hoeveel wachtwoorden zwak zijn of worden hergebruikt.

Anti-phishing

Wachtwoorden bieden weinig bescherming tegen phishing-sites, dus zorg ervoor dat je hiertegen zo goed mogelijk beveiligd bent. In je browser, zoals Chrome, ga je naar Instellingen, kies Privacy en beveiliging / Beveiliging en activeer bij voorkeur Geoptimaliseerde beveiliging bij Safe Browsing, of anders Standaardbeveiliging. Daarnaast kun je via DNS phishing-sites al blokkeren voor ze laden. Een optie is het gebruik van de nieuwe Europese publieke DNS4EU-resolvers. Kies hier voor Protective resolution (86.54.11.1 en 86.54.11.201), eventueel aangevuld met kinderbescherming en/of advertentieblokkering. Op de site vind je stap-voor-stap-instructies.

E-mailadres

Veel diensten laten je een e-mailadres opgeven ingeval je je wachtwoord vergeet of je account wordt geblokkeerd. Je ontvangt dan een mail om je identiteit te bevestigen en een herstellink te krijgen. Gebruik hiervoor liefst niet je hoofdadres, want als iemand dat via een datalek bemachtigt, kan die herstelmails onderscheppen en je accounts via wachtwoordherstel overnemen. Je kiest dus beter een apart e-mailadres dat je nergens anders voor gebruikt. Bij Google kun je dit instellen op https://myaccount.google.com/security, bij Herstelmailadres.

Lees ook: Zo meld je phishing in Outlook en Gmail

Browserprofiel

Voor gevoelige accounts zoals online bankieren of je wachtwoordkluis kun je overwegen een apart browserprofiel te gebruiken. Malafide scripts of extensies uit je standaardprofiel worden zo niet geactiveerd. Zo beperk je ook tracering en fingerprinting, en voorkom je dat je per ongeluk ingelogd blijft, aangezien je in dat profiel geen andere sites bezoekt.

In Chrome maak je een nieuw profiel aan via het profielicoon rechtsboven. Kies Chrome-profiel toevoegen. Je kunt inloggen met een Google-account of klikken op Doorgaan zonder account. Kies een zoekmachine, vul een profielnaam in, selecteer een opvallend thema en klik op Klaar.

Aanmeldpogingen

Bij sommige diensten, zoals Google en Microsoft, ontvang je automatisch een e-mail of pushmelding zodra een nieuw apparaat of een nieuwe browser inlogt. Zo kun je snel ingrijpen, bijvoorbeeld door je wachtwoord aan te passen of verdachte sessies uit te loggen. Bij Google ga je naar https://myaccount.google.com/security. Scrol naar Je apparaten en klik op Apparaten beheren. Selecteer een sessie en kies Uitloggen. Bij Microsoft ga je naar https://account.microsoft.com/security en klik je op Mijn aanmeldactiviteiten weergeven.

Beveiligingssleutel

Je kunt een fysieke beveiligingssleutel (zoals de meeste YubiKeys) ook gebruiken om je wachtwoordkluis te openen in combinatie met je hoofdwachtwoord.

Installeer eerst Yubikey Manager en start dit programma. Ga naar Applications/OTP en klik op Configure bij een vrij slot. Kies Challenge-response en klik op Generate voor een geheime sleutel. Vink Require touch aan voor extra veiligheid. Bevestig met Finish.

Open vervolgens je database in KeePassXC en ga naar Database / Databasebeveiliging. Kies Aanvullende bescherming toevoegen / Challenge-Response toevoegen. Selecteer het juiste slot van je ingeplugde beveiligingssleutel en bevestig met OK.

Browserwachtwoorden

Gebruik je meerdere browsers en zoek je het wachtwoord van een specifieke site, wil je alle wachtwoorden exporteren voor import in een andere browser, of is je systeem gecrasht en wil je de wachtwoorden uit je browserprofielen halen? Dan kan het gratis WebBrowserPassView handig van pas komen (let op: je virusscanner kan een foutpositief geven). Pak het zip-bestand uit met het wachtwoord wbpv28821@ en start de portable app. Je krijgt een overzicht van alle gevonden sites en log-ins. Via Bestand / Geselecteerde items opslaan kun je exporteren naar diverse csv-formaten, zoals voor Chrome, KeePass en Firefox.

Toegangssleutels

Een mooie afsluiter lijkt ons een tip rond passkeys, oftewel toegangssleutels. Immers, steeds meer diensten (en wachtwoordmanagers) ondersteunen deze aanmeldmethode waarbij je geen wachtwoord meer hoeft in te voeren. Een passkey is een cryptografisch sleutelpaar: de publieke sleutel wordt bewaard bij de onlinedienst, terwijl de (afgeleide) private sleutel veilig op je toestel blijft, zoals je pc, smartphone of een fysieke beveiligingssleutel zoals een Yubikey.

Zo maak je een toegangssleutel aan bij Google. Ga naar https://g.co/passkeys en meld je aan. Klik twee keer op Toegangssleutel maken. Je toestel stelt nu een methode voor, zoals gezichtsherkenning, vingerafdruk of pincode. Bevestig de koppeling. Vanaf nu kun je je bij Google aanmelden vanaf dit toestel, zonder wachtwoord.

Fairphone lanceert de vernieuwde Fairbuds XL. Deze modulaire koptelefoon belooft nu ook het geluid en comfort te bieden dat je voor 249 euro mag verwachten. Met nieuwe drivers en zachtere oorkussens pakt de fabrikant de eerdere kritiekpunten aan. Handig: je kunt je oude model zelf eenvoudig upgraden.

De Nederlandse fabrikant Fairphone heeft deze week de vernieuwde versie van de Fairbuds XL gepresenteerd. Deze modulaire koptelefoon is een doorontwikkeling van het model dat in 2023 werd gelanceerd. Waar de eerste generatie vooral een statement maakte op het gebied van repareerbaarheid, belooft deze nieuwe versie ook op audiogebied en draagcomfort een inhaalslag te maken. De koptelefoon is daardoor ontworpen om jarenlang mee te gaan en is per direct verkrijgbaar.

©Fairphone

Verbeterde audiokwaliteit en materialen

De belangrijkste upgrade ten opzichte van de voorganger zit in de geluidsweergave en het fysieke ontwerp. De nieuwe Fairbuds XL beschikt over 40 mm dynamische drivers en ondersteuning voor aptX HD, wat moet zorgen voor een gedetailleerder geluidsbeeld en high-res audio via bluetooth. Fairphone heeft daarnaast gekeken naar de feedback over het draagcomfort. De nieuwe modellen zijn uitgerust met zachtere oorkussens van 'birdseye-mesh' en een ademende hoofdband, waardoor de koptelefoon ook tijdens langere luistersessies prettig moet blijven zitten. Het design is beschikbaar in de kleuren Forest Green en Horizon Black.

Modulair ontwerp voor lange levensduur

Wat de Fairbuds XL onderscheidt in de markt van consumentenelektronica is de verregaande modulariteit. De koptelefoon is opgebouwd uit negen losse modules die door de gebruiker zelf te vervangen zijn. Dit betekent dat bij een defect of slijtage niet het hele apparaat weggedaan hoeft te worden, maar dat onderdelen zoals de batterij, de oorkussens of de hoofdband eenvoudig vervangen kunnen worden. Technisch biedt het apparaat verder dual-point connectiviteit, een IP54-certificering voor spatwaterdichtheid en een accuduur tot 30 uur.

Zoals gebruikelijk bij het Amsterdamse bedrijf ligt de nadruk sterk op duurzaamheid en eerlijke materialen. De koptelefoon bestaat voor ongeveer 50 procent uit gerecyclede grondstoffen, waaronder gerecycled aluminium en zeldzame aardmaterialen in de magneten. Ook wordt er bij de assemblage gebruikgemaakt van fabrieken die draaien op zonne-energie en investeert het bedrijf in leefbare lonen voor fabrieksarbeiders.

©Fairphone

Compatibel met het vorige model

Een opvallende keuze van Fairphone is de compatibiliteit met de eerste generatie Fairbuds XL. De fabrikant benadrukt dat technologie moet meegroeien met de gebruiker. Bezitters van het 2023-model hoeven daarom geen volledig nieuwe koptelefoon aan te schaffen om te profiteren van de geluidsverbeteringen. De nieuwe drivers zijn namelijk ook als los onderdeel verkrijgbaar en kunnen eenvoudig in het oude model worden geïnstalleerd. Hiermee voegt Fairphone daadwerkelijk de daad bij het woord wat betreft het verlengen van de levensduur van elektronica.

©Fairphone

Prijs en beschikbaarheid

De vernieuwde Fairbuds XL is per direct verkrijgbaar in Nederland. De adviesprijs voor de koptelefoon bedraagt 249 euro. Hij is te koop via de webwinkel van Fairphone en bij geselecteerde retailers.