AMD heeft de slag aardig te pakken sinds de Phenom II. De 940 was de eerste processor sinds lange tijd die weer een beetje concurrentie kan bieden aan Intels Core 2 quad core reeks. Na een paar maanden ddr2-modellen te hebben gefabriceerd, komt AMD nu met de ddr3-versie van de Phenom II, waarvan de 955 Black Edition het vlaggenschip is.

En ze moeten gedacht hebben: Intel, here we come!

AMD heeft lang vastgehouden aan de ddr2-techniek. Dat is niet gek, want ddr2 is lange tijd een stuk goedkoper geweest dan ddr3, terwijl de prestaties niet veel slechter zijn. Echter, langzaam maar zeker wordt ddr3 goedkoper – en sneller – en wordt het dus interessant over te stappen op een platform wat dit geheugen accepteert. Zodoende is AMD nu ook overstag en brengt het de Phenom II met ddr3-controller op de markt.

Top notch

Wij hebben de Phenom II 955 Black Edition getest in combinatie met een high-end Adata 1600x V2.0 4GB geheugenset, een MSI 790 FX-GD70 moederbord en een ATI Radeon HD4870 videokaart. Een leuke set, zo blijkt, want de scores zijn uitermate netjes.
Zo zien we een keurige score van 13.402 in Cinebench 10, wat gelijk is aan een QX9770 van Intel. Dezelfde trend zien we terug in 3DMark Vantage, waar onze 955 een cpu-score behaalt van 11.500 punten, wat erg dicht in de buurt ligt van de 12.000 die een 9770 neerzet.
Als we met Everest 5.1 naar geheugenprestaties kijken, zien we dat AMD zijn zaakjes goed op orde heeft, op één ding na. Lezen en kopiëren gaat razendsnel; respectievelijk 9 GB/s en 10 GB/s. Echter, schrijven gaat met ‘slechts’ 7 GB/s en dat doet Intel beter. Wellicht dat de schrijfsnelheid met wat fijnslijpen van diverse instellingen te verbeteren is.
Als we verder testen in Everest, zien we dat de Phenom II tijdens de benchmark haasje over speelt met de QX9650 en soms zelfs in de buurt komt van de Core i7 965, al is dat alleen met de CPU AES-test die erg gevoelig is voor kloksnelheid en niet echt met meerdere cores werkt. Toch zijn we verbaasd dat de 955 zonder overklokken of andere foefjes consequent in het rijtje high-end quad cores meedoet en meerdere malen Intel het leven zuur maakt. Het geeft duidelijk aan dat AMD eindelijk zijn zaakjes weer op orde heeft.

Overklokken

DePhenom II 955 is een zogenaamde Black Edition, wat wil zeggen dat AMD de multiplier heeft vrijgelaten. Dat moet overklokken vergemakkelijken, omdat de gebruiker door middel van een hogere multiplier de snelheid van de processor kan verhogen. De htt-snelheid (een soort fsb) gelijk kan blijven en de rest van het systeem dus op standaardsnelheid blijft werken. Uiteraad is ook de htt-snelheid gewoon op te voeren, tezamen met de multiplier. AMD meldt dat een snelheid van 3,8 GHz gemakkelijk haalbaar is met goede luchtkoeling. Met waterkoeling moet men nog verder kunnen komen. Wij hebben 3,9 GHz gehaald met high-end koeling van Thermalright (TRUE 120).

Koopje

De nieuwe Phenom II scoort dus erg goed. Zo goed dat het een realistisch alternatief is voor een QX-processor van Intel die een klein fortuin kost. Dat moet deze AMD wel erg duur maken, of niet? Nou, nee dus! De Phenom II 955 kost ongeveer 250 euro! En om het nog mooier te maken: hij past op een AM2(+)-moederbord. Al raden we aan een AM3-moederbord aan te schaffen, omdat deze beschikken over een nieuwere, snellere chipset en de mogelijkheid bieden om sneller ddr3-geheugen te gebruiken, wat natuurlijk bijdraagt aan de prestaties.
PluspuntenMinpuntenConclusie

We kunnen eigenlijk maar één ding concluderen: de AMD Phenom II 955 BE is erg snel. Het is een serieuze concurrent van de huidige QX9650 en QX9770. De geheugenscores zijn erg goed – op de schrijfsnelheid na – en de scores in onze benchmarks zijn gelijk aan de top Core2-reeks van Intel. Op bepaalde vlakken kan de 955 meekomen met de Core i7-reeks, al zullen deze wel sneller blijven bij zware multithreaded applicaties. Echter, als we vervolgens kijken naar platform vriendelijkheid en prijs, dan wint AMD met gemak.

Het gebrek aan een rijk contrast is een van de grootste ergernissen bij lcd- en ledtelevisies. Fabrikanten hebben daarom een slimme techniek bedacht die het contrast aanzienlijk verbetert: local dimming. In dit artikel leggen we uit hoe deze techniek van jouw grijze nachtlucht weer een inktzwarte sterrenhemel maakt.

Het contrast van je televisie is misschien wel de belangrijkste eigenschap voor mooi beeld. We willen dat wit verblindend wit is en zwart echt inktzwart. Bij oledtelevisies is dat makkelijk, want daar geeft elke pixel zelf licht. Maar de meeste televisies in de Nederlandse huiskamers zijn nog steeds lcd- of ledschermen (inclusief QLED). Die werken met een lamp achter het scherm, de zogeheten backlight. Local dimming is de techniek die probeert de nadelen van die achtergrondverlichting op te lossen.

Om te begrijpen waarom local dimming nodig is, moet je eerst weten hoe een standaard led-tv werkt. Simpel gezegd is het een groot paneel met pixels die zelf geen licht geven, maar alleen van kleur veranderen. Achter die pixels brandt een grote lichtbak. Als het beeld zwart moet zijn, sluiten de pixels zich om het licht tegen te houden. Helaas lukt dat nooit voor de volle honderd procent; er lekt altijd wat licht langs de randjes. Hierdoor zien donkere scènes er vaak wat flets en grijzig uit. De achtergrondverlichting staat immers vol aan, ook als het beeld donker moet zijn.

Nooit meer te veel betalen? Check Kieskeurig.nl/prijsdalers!

De lampen dimmen waar het donker is

Local dimming pakt dit probleem bij de bron aan. In plaats van één grote lichtbak die altijd aan staat, verdeelt deze techniek de achtergrondverlichting in honderden (en bij duurdere tv's soms duizenden) kleine zones. De televisie analyseert de beelden die je kijkt continu. Ziet de processor dat er linksboven in beeld een donkere schaduw is, terwijl rechtsonder een felle explosie te zien is? Dan worden de lampjes in de zone linksboven gedimd of zelfs helemaal uitgeschakeld, terwijl de lampjes rechtsonder juist fel gaan branden.

Het resultaat is direct zichtbaar. Zwart wordt weer echt zwart, simpelweg omdat er geen licht meer achter dat deel van het scherm brandt. Tegelijkertijd blijven de lichte delen van het scherm helder. Dat zorgt voor een veel groter contrast en geeft het beeld meer diepte. Vooral bij het kijken van HDR-films en -series is dat van belang. Zonder local dimming kan een led-tv eigenlijk geen goed HDR-beeld weergeven, omdat het verschil tussen licht en donker dan te klein blijft.

©ER | ID.nl

Niet alle local dimming is hetzelfde

Het klinkt als een wonderoplossing, maar de uitvoering verschilt enorm per televisie. Het grote toverwoord hierbij is het aantal zones. Hoe meer zones de tv onafhankelijk van elkaar kan aansturen, hoe preciezer het licht kan worden geregeld. Goedkopere televisies gebruiken vaak edge lit local dimming. Hierbij zitten de lampjes alleen in de rand van de tv. Dat werkt redelijk, maar is niet heel nauwkeurig. Je ziet dan soms dat een hele verticale strook van het beeld lichter wordt, terwijl er eigenlijk maar één klein object moest worden verlicht.

De betere variant heet full array local dimming. Hierbij zitten de lampjes over de hele achterkant van het scherm verspreid. De allernieuwste en beste vorm hiervan is miniLED. Daarbij zijn de lampjes zo klein geworden dat er duizenden in een scherm passen, wat de precisie van oled begint te benaderen. Als er te weinig zones zijn, kun je last krijgen van zogenaamde 'blooming'. Dat zie je bijvoorbeeld bij witte ondertiteling op een zwarte achtergrond: er ontstaat dan een soort wazige lichtwolk rondom de letters, omdat de zone groter is dan de tekst zelf.

Ga voor de full monty!

Local dimming is dus geen loze marketingkreet, maar een dankbare techniek voor iedereen die graag films of series kijkt op een led- of QLED-televisie. Het maakt het verschil tussen een flets, grijs plaatje en een beeld dat van het scherm spat met diepe zwartwaarden. Ben je in de markt voor een nieuwe tv? Vraag dan niet alleen óf er local dimming op zit, maar vooral of het gaat om full array dimming. Je ogen zullen je dankbaar zijn tijdens de volgende filmavond!

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt of die zijn voorzien van bijzondere eigenschappen. Met een robotstofzuiger wordt de vloer schoongehouden, terwijl je er niet bij hoeft te zijn. En stofzuigen is dan wel het minste dat ze kunnen, want ook dweilen is voor veel modellen geen proleem. We vonden vijf geavanceerde exemplaren.

Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01

De Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01 is ontworpen om grote ruimtes aan te kunnen. Het apparaat heeft een stofzak van 3 liter en een werktijd tot 180 minuten in de laagste stand. In tegenstelling tot veel kleinere robots is deze HomeRun uitgerust met een stille motor; de opgave van 66 dB maakt hem relatief stil.

Er zit een dweilfunctie in zodat je de robot na het stofzuigen ook direct kunt laten dweilen. Via de app kies je voor een van de modi of plan je een schoonmaakprogramma in. De robot kan zichzelf navigeren, obstakels omzeilen en keert na gebruik terug naar het laadstation. Omdat de opvangbak groot is hoef je niet vaak te legen en dankzij de Li‑ion‑accu is hij geschikt voor grotere woningen. Het apparaat is van recente datum en daarom nog volop verkrijgbaar.

Dreame L10s Pro Ultra Heat

Deze robot combineert een groot stofreservoir van 3,2 liter met een lange werktijd van ongeveer 220 minuten. Dankzij de geïntegreerde dweilfunctie verwijdert hij niet alleen stof maar kan hij ook nat reinigen. De L10s Pro Ultra Heat gebruikt een zak in het basisstation, waardoor je het reservoir minder vaak hoeft te legen.

De Dreame is voorzien van een Li‑ion‑batterij aanwezig en de robot keert automatisch terug naar het station voor opladen en legen. De sensortechnologie helpt bij het vermijden van obstakels en het nauwkeurig schoonmaken van zowel harde vloeren als tapijt. Dankzij de meegeleverde app stuur je de schoonmaak aan, stel je no‑go‑zones in of plan je een dweilrondje.

Philips HomeRun 3000 Series Aqua XU3100/01

Deze Philips‑robot is bedoeld voor wie minder vaak handmatig wil schoonmaken. Hij beschikt over een gecombineerde stofzuig‑ en dweilfunctie en kan zichzelf legen via het automatische station. Met een gebruiksduur tot 200 minuten in de laagste stand en een geluidsniveau van 66 dB kan hij urenlang zijn werk doen zonder al te veel herrie. De stofcontainer van 35 cl is kleiner dan bij de HomeRun 7000, maar door het automatische leegmechanisme is dat geen probleem.

Je bedient het apparaat via de app en kunt daar zowel een schema programmeren als zones instellen. De Aqua XU3100/01 is een model uit de recente 3000‑serie en doordat hij een mop‑pad heeft kan hij zowel droog als nat reinigen, wat handig is voor harde vloeren zoals tegels en laminaat.

iRobot Roomba Combo j9+

De Roomba Combo j9+ is een model dat je vloeren zowel kan stofzuigen als dweilen. De Combo j9 beschikt over een opvangbak van 31 cl en hij kan zelf zijn inhoud legen in het automatische basisstation dat bij de set hoort. De Li‑ion‑accu zorgt voor een lange gebruiksduur en de robot maakt een routeplanning zodat elke ruimte efficiënt wordt schoongemaakt.

Via de app kun je zones instellen waar de robot niet mag komen en het dweilelement in‑ of uitschakelen. In de basis maakt de Combo j9+ zelfstandig een kaart van je woning en keert terug naar het station wanneer de accu moet opladen of de stofcontainer vol is. De robot is bedoeld voor huishoudens die gemak belangrijk vinden en biedt naast stofzuigen ook een dweilfunctie voor hardere vloeren.

MOVA Tech P50 Ultra

De MOVA Tech P50 Ultra is een forse robotstofzuiger met een basisstation. Het apparaat heeft een stofreservoir van 30 cl en wordt geleverd met een basisstation waarin je het stof eenvoudig kunt verwijderen. De robot produceert een geluidsniveau van 74 dB, iets hoger dan de Philips‑modellen, en weegt inclusief station ruim 13 kg.

Hij kan uiteraard ook automatisch terugkeren naar het station om op te laden of te legen. In de specificaties staat dat de MOVA is voorzien van een Li‑ion‑batterij en dat hij zowel kan stofzuigen als dweilen. De meegeleverde app maakt het mogelijk om routes in te stellen en zones te blokkeren. Met een vermogen van 700 W is hij krachtig genoeg voor tapijten en harde vloeren. Het is geschikt voor mensen die een uitgebreid station met automatische functies willen.