Begin dit jaar kwam Intel met zijn nieuwe Kaby Lake-processors en kortgeleden introduceerde AMD eindelijk zijn Ryzen-CPU's. In dit artikel over Ryzen versus Intel leggen we deze twee nieuwe chipgeneraties naast elkaar en bekijken we hun sterke en zwakke punten.

Al enige tijd tonen processors nauwelijks verbetering bij nieuwe generaties. Waar een nieuwe architectuur vroeger vaak behoorlijk sneller was, is de snelheidswinst nu heel erg beperkt en neemt deze elke generatie weer verder af. Dit heeft meerdere redenen: allereerst is het ‘laaghangend fruit’ door Intel al geplukt, oftewel de manieren waarop er relatief eenvoudig (en zonder al te grote concessies) een prestatiewinst te realiseren is.

De tweede reden is de ongekende monopoliepositie die Intel op dit moment heeft. Het bedrijf heeft momenteel op de desktopmarkt nauwelijks iets te vrezen, dus het hoeft niet zijn best te doen of risico’s te nemen. Sterker nog, Intel concurreert op dit moment voornamelijk met ARM, de architectuur die wordt gebruikt in smartphones, en richt zich daarom meer op stroomverbruik en niet echt op prestaties. Desktops worden zo het kind van de rekening.

Tot slot wordt het steeds moeilijker en daarmee duurder om steeds weer kleinere transistorstructuren te gebruiken. Hiermee wordt het mogelijk om minder silicium te gebruiken voor het produceren van chips, wat kostenvoordelen met zich meebrengt voor de fabrikanten.

Met de relatief dure procedés wordt dit kostenvoordeel grotendeels tenietgedaan en is er voor Intel weinig reden meer om snel over te willen gaan naar een nieuw procedé. Dit is uiteraard ook nadelig voor consumenten, omdat die dan niet kunnen profiteren van de grotere transistordichtheid en het lagere stroomverbruik van een kleiner procedé.

Dit klinkt weinig hoopvol over de toekomst van desktop-processors. Er is echter licht aan het einde van de tunnel. De grote concurrent van Intel, AMD, lanceert namelijk een nieuwe generatie waarmee het eindelijk weer hoopt te concurreren met het aanbod van Intel.

AMD Ryzen

Met de geheel nieuwe Zen-architectuur hoopt AMD uit het diepe dal te klimmen waarin het is beland door de desastreuze Bulldozer-generatie. Deze kwam in 2011 uit en hierbij gokte AMD erop dat software snel processors met meerdere cores zou ondersteunen. Bulldozers hadden relatief veel langzame cores. Ook waren ze onzuinig en hadden ze lage per clock-prestaties, maar hier stond een relatief hoge kloksnelheid tegenover. In deze opzichten leek het heel erg op de Pentium 4 van Intel.

Bulldozer werd een fiasco, en was zelfs langzamer dan zijn Phenom-voorganger, omdat er heel veel software is die gebruik maakt van een of twee cores. Hierin had het een achterstand vergeleken met de Intel-processors, die een kleiner aantal snellere cores hadden.

©PXimport

Al voor Bulldozer had AMD moeite om Intel bij te houden, maar de kloof tussen de twee fabrikanten was nooit zo groot als nu. Dit is bedroevend, gezien de geschiedenis van AMD en hoe het als underdog met veel minder omzet tussen 1999 en 2006 toch producten wist te maken die superieur waren aan die van Intel.

Zover zal het niet komen met Zen, maar er zijn indicaties dat AMD op het punt staat weer een serieuze speler te worden op de markt voor desktop-processors. Allereerst gaat AMD over van het 28nm- naar het 14nm-procedé naar, wat een significant voordeel moet opleveren voor het stroomverbruik en de transistordichtheid. Architecturaal wordt er op vrijwel alle vlakken afscheid genomen van het eigenaardige Bulldozer-ontwerp en kopieert het technieken van Intel die bewezen hebben dat ze resulteren in betere prestaties.

De belangrijkste verandering is dat ‘clustered multithreading’ (CMT) wordt ingeruild voor ‘simultaneous multithreading’ (SMT, waarvan de Intel-variant HyperThreading heet). Bij clustered multithreading heeft iedere module twee cores die bepaalde bronnen van elkaar moeten delen – bij Bulldozer was dit de floating-point-unit, die berekeningen met breuken voor zijn rekening neemt. Het aantal cores kan zo worden verminderd, maar dit gaat wel ten koste van de prestaties van de individuele cores.

Bij SMT is er sprake van twee threads per core en wordt er niets gedeeld. Deze technologie levert daarom ook vrijwel nooit prestatieverlies op. Wel kunnen de cores door de twee threads beter verzadigd worden, wat een prestatiewinst van ongeveer 30 procent oplevert bij multithreading.

Een interessante vernieuwing in Zen is de aanwezigheid van chipset-mogelijkheden op de processor, waaronder M.2, usb3.0-poorten en hd-audio. Heel zuinige, low-end chips waren vaak al ‘systems on a chip’, maar dit is voor het eerst dat een processor van dit kaliber deze mogelijkheden krijgt. Wederom zet AMD de eerste stappen bij de integratie van meer en meer functionaliteit op de processor, zoals we eerder zagen met de Northbridge (geheugencontroller) en de eerste geïntegreerde gpu’s.

In combinatie met heel wat andere verbeteringen hoopt AMD significant betere prestaties te bieden dan Bulldozer. Dat is nodig ook om een serieuze speler te zijn, want de Bulldozer-cores zijn ongeveer half zo snel als die van Intel. AMD beweert op zijn beurt het ‘per clock’-prestatieniveau van Broadwell-E bereikt te hebben, waarmee Zen maar een kleine stap achter zou lopen op de courante Skylake/Kaby Lake-generatie.

Intel Kaby Lake

Kaby Lake is een zogenoemde ‘optimalisatie’ van Skylake, gebakken op hetzelfde 14nm-procedé en met exact dezelfde architectuur, ruim een jaar na de lancering hiervan. Dit vindt plaats op een moment dat Intel zich op een ongekend hoogtepunt bevindt. Hoewel de markt voor desktop-pc’s steeds kleiner wordt, heeft Intel nog nooit financieel betere jaren gehad. Dit is kennelijk reden genoeg om wat minder gas te geven.

Jarenlang heeft Intel zich gehouden aan het zogenaamde ‘tick-tock-model’, waarbij het bedrijf elk jaar ofwel een nieuwe architectuur uitbracht, ofwel overging op een nieuw procedé. Daar is het nu van afgestapt: in plaats daarvan is er officieel sprake van een ‘tick-tock-optimalisatie’ model.

©PXimport

Er verandert ook het een en ander aan het productaanbod. De goedkope Pentium-modellen hebben nu ook HyperThreading, waarmee Intel zijn i3-processors overigens bijna geheel uit de markt prijst. Daarnaast komt er een overklokbare i3-processor op de markt, die leuk kan zijn voor hobbyisten.

Met Kaby Lake heeft Intel ook de chipsets vernieuwd. Hoewel Kaby Lake-processors (uiteraard) gewoon gebruikt kunnen worden op moederborden met de serie-100-chipset, zijn er nu ook serie-200-modellen. Deze zijn op twee vlakken veranderd: vier extra pci-express 3.0-lanes en ondersteuning voor Intel Optane-geheugen.

In beide gevallen niet wereldschokkend. Wel is het raadzaam om de nieuwere moederborden te overwegen, omdat fabrikanten flink hun best hebben gedaan om chipset-onafhankelijke verbeteringen aan te brengen.

Het is natuurlijk altijd mooi om meer prestaties te krijgen voor exact dezelfde prijs, maar indrukwekkend is het niet voor één jaar en vier maanden aan ‘innovatie’. Intel moest zelf tijdens zijn presentaties Kaby Lake vergelijken met jaren oude processors om een respectabele prestatiewinst te kunnen presenteren.

Overigens is ook bekend geworden dat er na Kaby Lake nòg een generatie zal komen op het 14nm-procedé, namelijk Coffee Lake. 10 nm zal dus nog langer op zich laten wachten. Er is echter ook een reden om verheugd te zijn over Coffee Lake, omdat er naar verluidt eindelijk 6-core-processors naar het mainstreamplatform komen.

Verschil AMD en Intel-cpu's

Zoals aangegeven komt Zen alleen maar uit voor de mid-range- en high-end-markt, terwijl Kaby Lake de low-end- tot mid-range-markt moet bedienen. Een verder verschil is dat Kaby Lake is uitgerust met een geïntegreerde grafische processor, waar dit niet het geval zal zijn voor de Zen-processors die initieel uitkomen. Hiervoor zal een losse videokaart dus nodig zijn.

Verdere verschillen zijn de hogere kloksnelheid en ipc (prestaties op dezelfde kloksnelheid) van Kaby Lake, maar dit wordt deels goedgemaakt door het grotere aantal cores van sommige Zens. Welke processor sneller is zal sterk afhangen van de toepassing waar hij voor wordt ingezet.

Sommige programma’s maken goed gebruik van meerdere cores, terwijl dit bij andere weer niet het geval is. Zo is het 3D-ontwerpprogramma AutoCAD volledig single-threaded, hierbij heb je dus baat bij een zo hoog mogelijke ipc en kloksnelheid – Kaby Lake dus. Ook veel bewerkingen in Adobe Photoshop kunnen maar een enkele thread aan, waardoor Kaby Lake hier weer sneller is.

Aan de andere kant zijn er ook programma’s die heel erg goed meerdere threads aankunnen, zoals het renderen van een beeld, of het encoderen van een video. Hier zal Zen veel sneller zijn.

Voor gaming is het beeld een beetje ingewikkeld. Over het algemeen hebben spellen bij moderne processors geen tekort aan cpu-rekenkracht. Waar er wel verschillen zijn, is dit vrijwel altijd in het voordeel van snellere cpu’s en maakt het aantal cores boven vier weer veel minder uit.

Aan de andere kant kan dit mogelijk veranderen met de opkomst van DirectX 12. Ook het streamen tijdens het gamen vergt veel extra processorkracht, en daar komt een processor met veel cores zoals Zen goed van pas.

Zowel Kaby Lake als Zen is gebaseerd op x86, een set instructies die teruggaat tot een van de eerste processors die Intel eind jaren zeventig uitbracht, te weten de 8086. Het fundament hiervan is terugwaartse compatibiliteit. Zo kan er op moderne processors nog altijd software draaien die bedoeld is voor de 8086 (wat overigens niet betekent dat deze programma’s op elk besturingssysteem uit te voeren zijn), en zijn ook x86-instructies die decennia niet zijn gebruikt nog steeds aanwezig.

Rond de millenniumwisseling probeerde Intel een volledig nieuwe 64-bit instructieset te ontwerpen voor de moderne tijd, namelijk Itanium of IA-64, maar dit werd geen succes. In plaats daarvan werd de 64-bit standaard AMD64, die de compatibiliteit met de oude x86-instructies behield.

Conclusie

Na een lange periode van stagnatie op de processormarkt komt er dankzij Zen weer een tijdperk waarin er weer wat vooruitgang is. De stagnatie op de processormarkt wordt door niets duidelijker gemaakt dan het verschijnen van Kaby Lake, waar qua architectuur en procedé niets aan vernieuwd is.

Waar Kaby Lake niets meer is dan een opgevoerde Skylake, is Zen een volledig nieuwe architectuur die een gigantische prestatieverbetering moet teweegbrengen ten opzichte van zijn rampzalige Bulldozer-voorganger. Zen zal het beste wat Intel te bieden heeft niet kunnen overtreffen, maar het feit dat de architectuur in de buurt weet te komen is al heel erg indrukwekkend.

Door Zen zullen er eindelijk processors verschijnen met meer wat meer cores voor de mainstream desktop-markt, waar vier cores al tijden het maximum is, van AMD en later ook van Intel. Ook de prijzen zullen onder druk gezet worden, omdat AMD eindelijk weer eens in een positie zal zijn om serieus te concurreren met Intel. Dit zal tevens wat meer druk zetten op Intel om zich wat meer aandacht te besteden aan desktops, die de afgelopen jaren vrijwel helemaal genegeerd zijn door het bedrijf ten faveure van mobiele apparaten.

Tekst: Farzin Parham

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we daarom binnen een bepaald thema naar zulke deals. Zin in een lekkere maaltijd, maar niet in een vette hap? Dan is een airfryer wellicht iets voor je. De redactie van ID.nl zocht er vijf uit, die bovendien van bijzondere functies zijn voorzien.

Aan een airfryer kun je niets meer verbeteren, horen we je denken. Toch is dat niet zo, want hoewel deze handige apparaten al in menig keuken te vinden zijn, wordt er nog veel doorontwikkeld. Daarom valt de keuze dit keer op airfryers met bijzondere functies die je niet direct op iedere airfryer tegen komt.

Tefal EY905D Easy Fry & Grill Dual 8.3L XXL

Deze Tefal-airfryer heeft twee gescheiden kookzones waarmee je verschillende gerechten tegelijkertijd kunt klaarmaken. Beide zones kunnen apart worden ingesteld qua temperatuur en tijd. Hierdoor kun je gerechten bereiden die niet dezelfde bereidingstijd nodig hebben, maar wel op hetzelfde moment klaar moeten zijn, bijvoorbeeld kip en friet. De inhoud van 8,3 liter is ruim genoeg voor huishoudens van 3 tot 5 personen.

De bediening van deze airfryer is digitaal, met knoppen en een overzichtelijk scherm. Het apparaat heeft verder een timer, instelbare temperatuur tot 200 graden en antiaanbaklaag. Er zijn geen geavanceerde voorgeprogrammeerde standen, maar de basisfuncties zijn voldoende voor alledaags gebruik. De manden zijn uitneembaar en kunnen met de hand of in de vaatwasser worden schoongemaakt. Met de Tefal-app vind je handige gerechten voor deze airfryer.

Inventum GF1200HLD

Dit model van Inventum combineert de functies van een airfryer en heteluchtoven. Het apparaat heeft een inhoud van 12 liter en beschikt over een roterende mand, waarmee je bijvoorbeeld friet automatisch kunt laten draaien voor een gelijkmatig resultaat. Daarnaast zijn ook een grillrek, bakplaat en draaispit meegeleverd, zodat je verschillende bereidingswijzen kunt toepassen. De temperatuur is instelbaar tot 200 graden en de timer tot 90 minuten.

LEES OOK: Airfryer met één of twee lades? Zo kies je slim

De bediening bestaat uit fysieke knoppen met een klein digitaal display. Gebruikers geven aan dat de prestaties stabiel zijn, en dat vooral de draaimand goed werkt bij snacks en aardappelproducten. Er is geen stoomfunctie of slimme aansturing. De buiten- en onderkant worden tijdens gebruik warm, dus plaatsing op een hittebestendig oppervlak is aanbevolen.

Ninja Foodi SP101EU

De Ninja Foodi SP101EU is opvallend in die zin dat het eruit ziet en werkt als een oven, maar toch airfryer-functionaliteit heeft. Het heeft dan ook acht functies: heteluchtfrituren, bakken, braden, grillen, drogen, roosteren, warmhouden en een aparte bagelstand. De oven heeft een vermogen van 2400 watt en verwarmt snel op, met een opwarmtijd van ongeveer 60 seconden. Door de combinatie van zes infrarood verwarmingselementen en luchtcirculatie wordt voedsel gelijkmatig bereid. De temperatuur en bereidingswijze worden digitaal ingesteld via een bedieningspaneel.

Bij de oven worden standaard een bakplaat, een heteluchtfrituurmand en een rooster geleverd. Het apparaat is geschikt voor verschillende soorten gerechten, van ovenschotels tot broodjes en gegrilde groenten. Dankzij het ontwerp en de functies kan de oven ook worden gebruikt als alternatief voor een traditionele heteluchtoven.

Ninja Foodi Dual Zone AF400EUWH

De Ninja Foodi AF400EU beschikt over twee aparte manden van elk 4,75 liter. Dit maakt het mogelijk om twee gerechten tegelijk te bereiden, met verschillende instellingen qua tijd en temperatuur. De zogenaamde 'Match Cook'- en 'Sync Finish'-functies zorgen ervoor dat je gerechten op hetzelfde moment klaar zijn, zelfs als deze andere bereidingstijden hebben. De bediening is volledig digitaal, met zes automatische kookprogramma’s zoals max crisp, air fry, roast en bake.

LEES OOK: Dit zijn de meestgemaakte fouten met airfryers (en zo voormijd je ze)

Je kunt de temperatuur instellen vanaf 40 tot 240 graden Celsius en het maximum vermogen is 2470 Watt. De binnenmanden zijn voorzien van een keramische antiaanbaklaag en kunnen in de vaatwasser. Het apparaat is relatief groot, dus dat is wel iets om rekening mee te houden als de ruimte in je keuken beperkt is. Gebruikers van de AF400EUWH waarderen de stille werking en de mogelijkheid om flexibel te koken zonder tussendoor schoon te maken of het apparaat opnieuw in te stellen.

Princess 1.182068.01.001

Met de Princess 1.182068.01.001 Double Basket Airfryer kun je twee gerechten tegelijk bereiden, dankzij de dubbele mand. Het apparaat staat los op het aanrecht en heeft een zwart ontwerp dat in de meeste keukens past . Je bedient het eenvoudig via het LED-display en de touchknoppen. Er zijn acht programma’s, een timer en je kunt de temperatuur zelf instellen tot 220 °C. De totale inhoud is 8 liter, genoeg voor ongeveer zes porties.

Tijdens het gebruik blijven de handvatten koel, en bij oververhitting schakelt het apparaat zichzelf automatisch uit. De losse onderdelen – inclusief de binnenbakken – mogen gewoon in de vaatwasser. Met een vermogen van 2400 watt warmt de airfryer snel op en bereid je je eten gelijkmatig. Of je nu frietjes bakt of kip grilt, deze airfryer maakt het eenvoudig zonder veel gedoe.

Het is lente, en dat is hét moment om allerlei klusjes in de tuin aan te pakken. Heb je een terras of pad dat in de loop van tijd wat is verzakt? Daarvoor hoef je geen stratenmaker in te huren, dat kun je prima zelf weer herstellen. Hoe je dat doet, lees je in deze uitgebreide handleiding.

Lees ook: Zo leg je zelf een terras aan

Het gebeurt regelmatig dat (sier)bestrating verzakt. Vaak ligt dat aan een instabiele ondergrond, slechte afwatering, zand dat is weggespoeld door regen of een te zware belasting. Door hier bij de aanleg of tijdens het herstel al rekening mee te houden, voorkom je veel problemen. Denk bijvoorbeeld aan voldoende ophoogzand, goede opsluitbanden en een slimme afwatering.

Probleemplekken identificeren

Je ziet het meestal snel als een pad of terras verzakt is. Zeker als regenwater blijft staan op plekken waar het niet weg kan. Vaak ligt dat aan een deel van de bestrating dat letterlijk is ingezakt. Ook als stenen zijn gaan schuiven of er kieren ontstaan, heb je waarschijnlijk te maken met verzakking. Dat gebeurt vaak wanneer opsluitbanden niet stevig genoeg geplaatst zijn en langzaam naar buiten zijn gedrukt of gekanteld.

©MG | ID.nl

👷 Dit heb je nodig voor je klus

• Goede werkhandschoenen

• Waterpas

• Metseldraad

• Balk of lat

• Rubberen hamer

• Bats of spade

• Ophoogzand

Tegels wippen

Zelfs de kleinste verzakking kan er al voor zorgen dat er water blijft liggen, omdat water nu eenmaal de weg van de minste weerstand kiest, dus het is belangrijk dat je goed in kaart brengt waar bij jou alle verzakkingen zitten. Leg een lange, rechte lat over het deel dat is weggezakt of gebruik een waterpas . Zo zie je hoe scheef het ligt. Een lange lat werkt het best als je die op zijn smalle kant neerlegt. Leg je hem plat, dan buigt hij makkelijk door en geeft hij een vertekend beeld.

Heb je duidelijk welk stuk verzakt is en dus opgehoogd moet worden, dan haal je daar de tegels of stenen weg. Bij randen zonder opsluitband lukt dat meestal met je handen of een klein schepje. Zit het probleem ergens in het midden van het terras, dan heb je er iets meer werk aan.

©MG | ID.nl

Doe dat wel voorzichtig: je wilt schade aan de tegels natuurlijk zoveel mogelijk voorkomen. Ga dus niet wrikken met een spade of schep. Beter gebruik je twee platte schroevendraaiers. Zet ze aan weerszijden van de steen en wip deze voorzichtig los. Geen oude schroevendraaiers bij de hand? Dan kun je ook lange, dikke spijkers of schroeven gebruiken. Draag daarbij wel handschoenen.

Is de eerste steen eruit, dan volgen de andere meestal vanzelf. Haal ze als het kan met de hand eruit, zo blijft het zandbed eronder zoveel mogelijk intact.

Hoogte bepalen

Ligt het verzakte deel open, dan kun je het zandbed ophogen. Gebruik een rechte lat of metseldraad om de juiste hoogte af te stemmen op de rest van het terras. De lat of het draad laat je dan van links naar rechts lopen vanaf de hoogte van de niet-verzakte bestrating. Vervolgens schep je er ophoogzand bij en controleer je – door een tegel of steen neer te leggen – of het zandbed op de goede hoogte is gebracht. Vergeet niet dat je ongeveer 3 tot 5 millimeter hoger legt dan de rest van de bestrating. De tegel of steen sla je er immers nog een stukje in.

©MG | ID.nl

Ligt alles op zijn plek? Leg dan een stevige balk of plank (die je op op z'n kant legt) op de nieuwe bestrating en tik er met een rubberen hamer op. Zo werk je kleine hoogteverschillen weg.

©MG | ID.nl

Tot slot veeg je overtollig straatzand in de voegen. Je kunt ook inveegzand gebruiken dat onkruidwerend is. Dat werkt vooral goed bij nieuw aangelegde terrassen die nog onkruidvrij zijn, dus voornamelijk bij nieuw aan te leggen terrassen.

Lees ook: Het belang van goede tuindrainage

Opsluitbanden (her)plaatsen

Zijn de randen van je terras verzakt of verschoven en heb je daar opsluitbanden liggen? Dan zijn die waarschijnlijk gaan kantelen of wijken ze naar buiten uit. Dat zie je vaak bij opritten die hoger liggen dan de omliggende grond. Zit er aan de buitenzijde te weinig grond, dan geven die opsluitbanden niet genoeg tegendruk.

In zo’n geval kun je proberen de banden opnieuw in te graven. Lukt dat niet, maar wil je ze wel verstevigen? Zet ze dan – nadat je ze natuurlijk in de hoogte ook waterpas hebt gezet – vast in beton. Dat kan gewoon met kant-en-klare betonmortel uit de bouwmarkt. Alleen wat water erbij en het hardt vanzelf uit.

©Bron: YouTube / Papaklust

Beschadigde bestrating door wortels

Wortels van bomen en struiken kunnen ervoor zorgen dat je bestrating niet verzakt, maar juist omhoog komt. Je ziet dan een bult in het terras en losse tegels. In dat geval moet je eerst de wortels aanpakken. Daarnaast moet je extra zand aanbrengen om de vrijgekomen ruimte op te vullen.

©MG | ID.nl

Wortels kunnen ervoor zorgen dat de bestrating omhoog komt.

Verwijder uitgelopen wortels zo veel mogelijk buiten de bestrating zelf: het heeft geen zin om wortels vlak vóór of in het bestratingsdeel af te zagen of af te steken. Binnen enkele maanden zullen ze namelijk weer voor hetzelfde probleem zorgen. Helemaal tegenhouden lukt niet, maar je kunt wel voorkomen dat ze omhoog komen. Gebruik daarvoor worteldoek. Dat stuurt de wortels onder je bestrating horizontaal verder.

Let op: worteldoek werkt vooral bij kleinere wortels. Grote wortels kunnen alsnog schade veroorzaken. Een bijkomend voordeel van worteldoek is dat het onkruidgroei tegengaat. Worteldoek leg je overigens aan bij een compleet nieuw terras of bestrating. Wil je worteldoek gebruiken bij het herstellen van een terras of pad, dan moet je eigenlijk helemaal opnieuw beginnen, omdat het worteldoek onder de gehele bestrating en onder het niveau van het straatzand komt te liggen.

Mollen

Mollen maken niet alleen je gazon kapot, ze kunnen ook zorgen voor verzakking van je bestrating. Door gangen onder je terras te graven, ontstaat er instabiliteit. Storten die gangen in, dan zakken de tegels weg. Bij dit soort verzakkingen heb je vaak veel zand nodig voor herstel.

Lees ook: Acht manieren om je tuin te beschermen tegen ongedierte

©MG | ID.nl

Mollen graven gangen en die kunnen ervoor zorgen dat je bestrating verzakt.

Mollen zijn lastig te weren, maar je kunt het ze wel moeilijker maken. Hoe diverser je beplanting, hoe minder aantrekkelijk je tuin is voor mollen: wortels vormen obstakels. Wil je specifiek je terras beschermen, dan kun je een mollennet plaatsen. Dat graaf je verticaal in langs de randen van je terras, tot zo'n 70 cm diep. Deze klus kun je prima uitvoeren na het ophogen, want je hoeft alleen de zijkanten aan te pakken.