Ben je iemand die het liefst in de pagina’s van een boek verdwijnt of zweer je bij het gemak van een e-reader? Of misschien ben je wel nieuwsgierig naar wat beide opties te bieden hebben? We zetten de voor- en nadelen op een rijtje, zodat je een weloverwogen keuze kunt maken.

Wat is beter voor je ogen?

“Er is weinig verschil tussen het lezen op een e-reader en een traditioneel boek wat betreft belasting voor de ogen”, legt opticien Werner Schijvenaars van Van Gijzen Opticiens uit. “Langdurig dichtbij kijken kan echter problemen veroorzaken, zoals droge en geïrriteerde ogen, die vaak worden beschreven als vermoeidheidsklachten.”

Volgens Schijvenaars bieden e-readers het voordeel dat je de tekstgrootte en het lettertype kunt aanpassen. “Dit kan comfortabel zijn voor je ogen. Ook bevatten sommigen een nachtstand met geler licht, wat minder blauw licht bevat. Dit kan gunstig zijn voor de nachtrust.”

Wel is het belangrijk om het verschil tussen smartphones en tablets enerzijds en e-readers anderzijds te benoemen. E-readers maken gebruik van digitale inkt, wat minder belastend is voor je ogen dan het ledscherm van een tablet, laptop of smartphone. “De zogenoemde e-inktschermen van e-readers knipperen niet, in tegenstelling tot ledschermen en zijn daarom rustiger voor de ogen”, zegt de opticien.

©pikselstock

Wat is handiger?

Een e-reader bespaart veel ruimte in vergelijking met een stapel papieren boeken. Bovendien is een e-reader lichter en compacter, waardoor je hem makkelijker meeneemt. Ze bieden ook directe toegang tot een uitgebreide digitale bibliotheek en je kunt ze aanpassen aan jouw individuele leesvoorkeuren.

Aan de andere kant verkiezen sommige mensen het lezen van een papieren boek boven het lezen vanaf een scherm. Het is dus belangrijk om rekening te houden met jouw eigen behoeften en voorkeuren bij het kiezen tussen een e-reader en papieren boeken.

Maakt het verschil voor je leesplezier?

Of een e-reader of papieren boek beter is voor je leesplezier, hangt af van jouw persoonlijke voorkeuren. Sommige mensen genieten van de tastbare ervaring van een papieren boek of zelfs de geur, terwijl anderen de voorkeur geven aan het gemak en de draagbaarheid van een e-reader met toegang tot duizenden boeken.

Onderzoek toont wel aan dat het brein teksten gelezen van een scherm minder diep verwerkt dan teksten gelezen van papier. De Spaanse onderwijspsycholoog Pablo Delgado analyseerde samen met zijn collega's 54 studies met meer dan 170 duizend proefpersonen. Uit deze studies blijkt dat het begrip van tekst vanaf een scherm significant lager is dan vanaf papier, zelfs bij digitale teksten zonder hyperlinks.

©Bert-Jan

Wat is beter voor het milieu?

Papieren boeken vereisen papier, waar bomen voor gekapt of papier voor gerecycled moet worden. Voor beide processen is veel water nodig, wat kan oplopen tot 25 liter per kilo papier. Bovendien bevatten sommige boeken milieubelastende inkt en harde kaften.

Voor e-readers zijn weer andere materialen nodig, denk aan plastic en allerlei elektronica. Op zich zijn e-readers relatief zuinige apparaten in gebruik, maar het produceren van de e-readers en de dataopslag van de e-boeken vergen daarentegen wel veel energie. Hoewel dit bij veelvuldig gebruik uiteindelijk voordeliger kan zijn.

Over het algemeen kan worden gesteld dat bij intensief gebruik, waarbij veel boeken worden gelezen, e-readers hoogstwaarschijnlijk een kleinere ecologische voetafdruk hebben, aangezien je geen papier en fysieke distributie nodig hebt. Maar … als je een e-reader alleen koopt voor slechts een paar boeken, kan de milieuwinst worden overschaduwd door de energie-intensieve productie van het apparaat zelf.

Wat is goedkoper?

E-boeken zijn meestal goedkoper dan papieren boeken omdat ze minder productie- en distributiekosten hebben, zoals papier, inkt en transport. Bovendien zijn er vaak online aanbiedingen voor e-boeken, waardoor je voor minder geld meer boeken kunt kopen. Papieren boeken kunnen soms best duur zijn, vooral bij de aanschaf van nieuwe exemplaren of hardcovers. Ook moeten papieren boeken soms worden verzonden, wat verzendkosten met zich meebrengt.

Bij een e-reader zijn de aanschafkosten juist hoger. Op de lange termijn kunnen e-boeken financieel voordeliger zijn, vooral als je regelmatig leest en graag nieuwe boeken ontdekt. Lees je heel af en toe een boek? Dan is een tweedehands exemplaar een goede optie om kosten te besparen.

Kortom, beide opties hebben hun eigen voordelen. Het is aan jou om te bepalen wat het beste past bij jouw leesgewoonten en voorkeuren. Mocht je voor een e-reader gaan, dan zijn dit goede opties:

Je hebt een airfryer gekocht om met minder vet te koken, maar dat betekent niet dat je hoeft in te leveren op smaak of knapperigheid. Integendeel: met het juiste gebruik tover je er de krokantste gerechten mee op tafel, zonder dat ze in olie zwemmen. Het draait allemaal om de juiste aanpak.

Hoe werkt een airfryer eigenlijk? Nou, zo!

Een airfryer werkt eigenlijk als een kleine heteluchtoven waarin hete lucht continu circuleert. Je eten gaat in een mandje of op een rekje, waar het rondom wordt verhit. Door het krachtige verwarmingselement bereikt de airfryer snel de juiste temperatuur. De compacte binnenruimte houdt de warmte vast, waardoor alles sneller gaart dan in een gewone oven. Dat scheelt energie én levert in korte tijd een mooi krokant resultaat op.

©africaimages.com (Olga Yastremska, Africa Images)

Krokant resultaat met snacks en friet uit de airfryer

Friet en snacks horen natuurlijk bij de airfryer. Er zijn genoeg diepvriesvarianten die speciaal voor dit type bereiding zijn gemaakt. Houd voor het beste resultaat de aanwijzingen op de verpakking aan, maar verwarm je airfryer altijd eerst even voor. Ook als de handleiding zegt dat het niet hoeft. Vier minuten op de gewenste temperatuur is meestal genoeg.

Leg kroketten of andere snacks nooit in een koude airfryer – dat is te vergelijken met ze in koude olie dompelen. Kijk aan het einde van de bereiding of ze mooi goudbruin zijn. Elke airfryer heeft zijn eigen karakter, dus soms helpt een minuutje extra voor die perfecte krokante korst.

Groenten met een knapperig laagje uit de airfryer

Zin in groenten met een stevige bite? Paneren is de sleutel. Geen dik beslag, maar een eenvoudige laag van ei en paneermeel of panko. Snijd bijvoorbeeld bloemkool in kleine roosjes, meng bloem met kruiden naar smaak en klop een eitje los. Haal de roosjes eerst door de bloem, dan door het ei en druk ze daarna goed in de panko. Na twintig minuten op 190 graden komen ze krokant en goudbruin uit je airfryer.

Hetzelfde trucje werkt prima met groenten als courgette, aubergine (in repen) of wortel. Wie liever geen ei gebruikt, kan een dun papje maken van bloem, water en kruiden om de paneerlaag te laten hechten.

©Francisco Zeledon

🎯 Populairste merken airfryer in NL

Philips | Ninja | Tefal | Inventum | Princess

Deze merken komen al langere tijd goed uit de bus in verschillende vergelijkingen. In tests van de Consumentenbond en andere onafhankelijke platforms worden ze vaak genoemd omdat ze simpelweg doen wat je ervan verwacht: ze warmen snel op, bakken gelijkmatig en zijn prettig in gebruik. Bovendien is de verhouding tussen de prijs en wat je voor je geld krijgt goed.

Aanraders per merk

Ninja Airfryer XXL Max Pro
Ruime airfryer voor grotere porties. De 6,2-liter mand is geschikt voor 3-4 personen en levert gelijkmatige resultaten bij friet, groenten en vlees. Dankzij de hogere stand wordt alles extra knapperig. Reviewscore op Kieskeurig: 9,6.

Tefal Dual Easy Fry & Grill EY905D 8.3L XXL Airfryer
Ruim model met twee lades, geschikt voor grotere porties of volledige maaltijden tegelijk. Reviewscore op Kieskeurig: 8,8.

Inventum GF500HLD Airfryer
Betaalbare instap-airfryer; handig voor kleinere huishoudens of basisgebruik. Reviewscore op Kieskeurig: 9,2.

Princess Double Basket Airfryer - 8L - 2400W
dubbele airfryer met twee manden van 4 liter. Geschikt om twee gerechten tegelijk te bereiden, met genoeg capaciteit voor een gezin. Reviewscore op Kieskeurig: 8,5.

Philips 3000 Series NA352/00 Airfryer 9 L Dual Basket
Populair model van Philips met dubbele mand en ruime inhoud, geschikt voor gezinnen of grotere porties. Reviewscore op Kieskeurig: 8,2.

🔟 Over de reviewscores op Kieskeurig.nl
Op Kieskeurig.nl schrijven consumenten reviews over producten. Elke review moet voldoen aan kwaliteitscriteria: de reviewer moet aangeven of het product gekocht, gekregen of getest is, er mag geen misleidende taal in staan en de inhoud moet betrouwbaar zijn. Zo worden nep- of spamreacties tegengegaan. Bij de beoordeling zie je niet alleen het gemiddelde cijfer, maar ook hoeveel reviews er zijn. Zo krijg je meteen een indruk of de score op basis van één enkele review is of op basis van veel gebruikerservaringen.

De maizenatruc voor goudbruine, knapperige aardappels

Verse aardappels uit de airfryer zijn heerlijk, maar echt krokant worden ze niet altijd vanzelf. Dat komt door het zetmeel, dat per aardappelras en zelfs per seizoen verschilt. Sommige aardappels bevatten meer suikers en kleuren daardoor snel bruin, terwijl de binnenkant nog niet gaar is.

De oplossing is eenvoudig: laat de aardappelpartjes of -schijfjes minimaal een half uur in koud water staan om het overtollige zetmeel weg te spoelen. Dep ze daarna goed droog. Meng per halve kilo aardappel een eetlepel maizena of aardappelzetmeel erdoor. Besprenkel ze licht met olie, bijvoorbeeld met een sprayspuit uit de supermarkt, en bak ze 25 tot 30 minuten op 180 graden in een voorverwarmde airfryer. Controleer of ze gaar zijn en serveer ze direct, want na afkoeling verliezen ze hun knapperigheid.

Zo bak je alles perfect in je airfryer

Veel mensen gebruiken bakpapier of een bakvorm om hun airfryer schoon te houden. Dat kan, zolang de hete lucht maar goed kan blijven circuleren. Wordt de luchtstroom geblokkeerd, dan gaart je eten ongelijkmatig en blijft het minder krokant.

Een beetje olie doet wonderen. Je hebt er niet veel van nodig, maar zonder olie blijven gerechten vaak bleek of droog. Voorgepaneerde snacks, zoals een schnitzel uit de supermarkt, krijgen pas een mooi bruin korstje als je ze licht insprayt met olie. Invetten met een kwastje kan ook, al verdeelt een spray de olie meestal gelijkmatiger.

Blijft het resultaat tegenvallen? Controleer dan of je airfryer de juiste temperatuur haalt. Dat kan met een oventhermometer: verwarm de airfryer vijf minuten voor, zet de thermometer erin en laat hem nog vijf minuten draaien op de ingestelde stand. Zo weet je meteen of de temperatuur klopt.

Lees ook: Airfryers met slimme schoonmaak- en opbergfuncties

De Motorola Edge 60 Fusion is deze Black Friday tijdelijk flink in prijs verlaagd: van 329,99 naar slechts 269,99 euro. Dankzij het gebogen oled-display, de sterke camera’s en de lange accuduur is dit één van de scherpste smartphone-deals van dit moment.

Partnerbijdrage - in samenwerking met Motorola

Tijdens de Black Friday-week duikt de Motorola Edge 60 Fusion onder een prijsgrens die je eigenlijk nooit ziet bij smartphones met een schermkwaliteit, kleurweergave, prestaties en bouwkwaliteit van dit niveau. Normaal is het toestel met 329,99 euro al erg betaalbaar, maar je betaalt nu tijdelijk slechts 269,99 euro. Dat maakt deze stijlvolle en krachtige telefoon opeens nog aantrekkelijker. En omdat de Edge 60 Fusion niet aanvoelt als een typische middenklasser, maar als een toestel met een eigen smoel, springt deze deal er extra uit.

©Motorola

Lekker design

De Motorola Edge 60 Fusion overtuigt al bij het oppakken. Het 6,67-inch oledscherm loopt aan alle vier de randen door, waardoor de voorkant bijna randloos oogt en het toestel slank en modern aanvoelt. De achterzijde heeft een op leer geïnspireerde afwerking die warm en zacht in de hand ligt. Aan de voorkant zorgt Corning Gorilla Glass 7i voor stevigheid zonder extra gewicht. Met 178 gram en een dikte van 7,95 millimeter combineert het toestel een elegante behuizing met een stevige bouwkwaliteit.

Het Super HD-display (2712 × 1220 pixels) levert haarscherp beeld, diepe kleuren en nauwkeurige huidtinten dankzij 10-bits ondersteuning. De piekhelderheid van 4500 nits maakt het scherm uitstekend leesbaar in fel zonlicht, terwijl de 120Hz-verversing alles vloeiend toont. Water Touch zorgt ervoor dat het display ook reageert met natte vingers; handig tijdens het sporten of een wandeling in de regen.

©Motorola

Prima prestaties en camera's

De MediaTek Dimensity 7300-chipset met 8 GB RAM zorgt voor snelle reacties bij apps, multitasking en media. Android 15 draait soepel en overzichtelijk, met de vertrouwde Moto-functies en extra beveiliging via ThinkShield. Met 256 GB opslag heb je ruimte zat voor foto's, video's en apps.

De 50MP-Sony LYTIA 700C-hoofdcamera met optische beeldstabilisatie levert scherpe, kleurrijke beelden, zowel overdag als 's nachts. De 13MP-ultragroothoekcamera met 120 graden beeldhoek doet ook dienst als macrocamera dankzij autofocus. Aan de voorkant zorgt een 32MP-selfiecamera voor meer dan fatsoenlijke zelfportretten.

Accu met dapper uithoudingsvermogen

Dankzij de 5200mAh-accu haalt de Edge 60 Fusion tot ruim 52 uur gebruik op één lading. Met 68W-snelladen vul je in korte tijd weer genoeg juice aan om door te kunnen. De efficiënte chipset en optimalisaties in Android zorgen daarbij voor een merkbaar langer uithoudingsvermogen.

De stereospeakers zorgen voor een helder en ruimtelijk geluidsbeeld. In de doos zitten verder een beschermcase, een usb-c-kabel, een simtool en Motorola's kenmerkende geparfumeerde verpakking.

Pak deze deal nú!

De Edge 60 Fusion voelt niet aan als een toestel uit zijn prijsklasse. Het design, het scherm, de camera's en de accuprestaties doen denken aan een veel duurder segment. Zeker voor de tijdelijke prijs van nét geen 270 euro is dit een toestel dat opeens concurreert met modellen die normaal gesproken ruim boven deze prijsklasse zitten. En dat maakt deze aanbieding zo aantrekkelijk!