We weten het: we leven in de toekomst. En in die toekomst is de kans groot dat we onze boeken steeds vaker digitaal lezen. E-books zijn om meerdere redenen een populaire optie onder lezers, maar ze hebben wel een aantal nadelen ten opzichte van gewone boeken.

Veel mensen die het leuk vinden om te lezen zijn al overgestapt op e-books. Dit zijn digitale boeken die je op een smartphone, tablet, computer of e-reader kunt lezen. Het voordeel van e-books is dat je honderden boeken tegelijkertijd met je mee kunt nemen en dat ze goedkoop zijn in de aanschaf, ten opzichte van reguliere boeken. Echter, fysieke boeken kun je ruiken, voelen en lekker doorheen bladeren. Ze staan mooi op de boekenplank in de woonkamer. De beleving is daardoor toch anders. Dit zijn de vijf (belangrijkste) nadelen van een digitale boekencollectie.

1. Je koopt een licentie, geen boek

Wanneer je een e-book koopt in een digitale winkel, zoals die van Amazon Kindle, dan koop je eigenlijk het boek zelf niet. In plaats daarvan schaf je de licentie voor de digitale versie van dat boek aan, die je alleen kunt gebruiken op een goedgekeurd apparaat of binnen een specifieke app. Dat is veel minder 'romantisch'. Bedrijven die dergelijke licenties verkopen kunnen bovendien die licentie terughalen, ook zonder jouw goedkeuring. Dat is in het verleden bijvoorbeeld al eens bij Kindle-gebruikers gebeurd. Dit kan niet gebeuren wanneer je een drm-vrij e-book zou kunnen kopen.

2. Digitale boeken kun je minder goed delen

Met fysieke boeken op de plank is het voor andere mensen net zo gemakkelijk een boek te lezen als voor jou. Maar wanneer die boeken alleen in een digitale omgeving bestaan, ontstaat er een probleem. Je kunt die licentie namelijk niet zomaar delen met een ander, zonder je apparaat (waar het boek of de app op staat) af te geven. Bij sommige aanbieders van e-books kun je gedeelde of gezinsaccounts aanmaken en zodoende boeken delen, maar dat is allemaal extra gedoe. Het is niet helemaal onmogelijk, maar de spontaniteit van het ontdekken en delen is er wel van af.

©Paolese

3. Je onthoudt minder van een e-book

Uit onderzoek blijkt dat wanneer mensen iets op papier lezen, ze die informatie veel beter vasthouden dan wanneer ze op een schermpje kijken. Dat geldt voor leuke romans, maar natuurlijk ook voor educatie of onderwijsboeken. Ironisch genoeg bereiden we nieuwe generaties voor op lezen vanaf een tablet of computer, door de digitale wereld vroeg te introduceren in hun leven, maar of dat dus het best is, is nog maar de vraag. Bieden we hen de beste kans op succes of maken we het hen juist onbedoeld lastiger? Laten we voorlopig in elk geval nog even fysieke boeken aanhouden …

4. E-books zijn niet decoratief

Iets minder belangrijk is het idee dat e-books geen decoratie in huis kunnen zijn. Fysieke boeken zet je neer op een plank en kun je indelen zoals je wil. Op kleur, op letter, op hoogte – net wat past bij de rest van je interieur. Ze vertellen iets over je interesses, wat je belangrijk vindt en waar je zoal aan denkt. En kunnen daardoor ook een mooi gespreksonderwerp zijn. Door boeken alleen in een digitale wereld te laten bestaan, verdwijnen dat soort kansen. Want je gaat niet meekijken op andermans scherm. En er valt ook geen lol te beleven aan het presenteren van een raster van boekenplaatjes.

©massimo_g - stock.adobe.com

5. De lokale boekenwinkel kan verdwijnen

Zover is het nu nog niet, maar de lokale boekenwinkel kan op ten duur verdwijnen als we allemaal e-books gaan lezen. Zo’n winkel heeft enorm veel charme. Je komt in aanraking met mensen die ook veel lezen, kunt aanbevelingen vragen aan het personeel en kunt er soms ook gewoon lekker lezen. Online winkels zijn misschien handiger, maar hebben ook veel minder karakter. Je klinkt op digitale plaatjes, haalt het boek binnen en begint dan met lezen. Natuurlijk heeft zo’n digitale winkel het voordeel dat je je kunt overgeven aan die onmiddellijke bevrediging, maar ook dat gevoel verdwijnt.

Niet overtuigd ? Hier vind je de populairste e-readers op Kieskeurig👇🏻

Met de herfst in aantocht dwarrelen de bladeren weer massaal naar beneden – en niet zelden belanden ze in je dakgoot. Samen met ander vuil kan dat de afvoer verstoppen, vooral bij nat weer. Om lekkages en andere problemen te voorkomen, is het verstandig je dakgoot regelmatig schoon te maken. Maar hoe pak je dat aan?

Lees ook: 🍂 Herfstklus: zo maak je je tuinmeubilair winterklaar

Gereedschap: wat heb je nodig?

Voor het doorspoelen van je dakgoten is een tuinslang onmisbaar. Monteer hier een dakgootreiniger op: een opzetstuk met borstel en harkje waarmee je vuil verwijdert en de goot grondig schoonmaakt. Met een telescoopsteel kun je zelfs vanaf de grond werken – handig en veilig. Toch is het slim om af en toe de ladder te nemen, zodat je goed kunt zien wat je doet en geen hoeken overslaat.

Lees ook: Zo werk je veilig in de hoogte met een ladder

Handschoenen zijn een must, of het nu tuinhandschoenen of huishoudhandschoenen zijn. Draag daarnaast oude kleding met lange mouwen, want het water dat uit de goot spat is meestal niet schoon.

Hoe vaak en wanneer schoonmaken?

Eén keer per jaar je dakgoot reinigen is meestal genoeg. Woon je echter tussen veel bomen, dan kun je beter wat vaker aan de slag. Meer blad betekent immers meer kans op verstopping. De beste periode voor de grote schoonmaak is het late najaar: als het niet meer vriest en de meeste bladeren gevallen zijn. Net na een regenbui werkt het schoonmaken makkelijker, omdat het vuil dan losser ligt. Je kunt de goot ook zelf natmaken met de tuinslang.

©bildlove

Stappenplan voor een schone dakgoot

Voordat je begint: veiligheid eerst! Gebruik een stevige ladder die stabiel op een vlakke ondergrond staat. Draag kleding die vies mag worden (bijvoorbeeld een oud shirt met lange mouwen, een stevige broek en rubberen handschoenen) zodat je beschermd bent tegen vuil en scherpe randen.

1 - Verwijder grof vuil

Gebruik een plastic schep, gootschep of oude spatel om bladeren, takjes en ander afval uit de goot te halen. Leg een zeil op de grond of gebruik een emmer of vuilniszak om het netjes te houden. Heb je vooral droog blad in de goot liggen, dan kan een bladblazer met speciaal opzetstuk ook uitkomst bieden.

2 - Spoel alles goed door

Spoel de goot en regenpijp door met een tuinslang, van het ene uiteinde naar het andere. Zo controleer je meteen of het water goed doorstroomt. Blijft er vuil achter, gebruik dan een schuurspons of staalborstel om het te verwijderen.

3 - Controleer op verstoppingen en schade

Kijk tijdens het schoonmaken of er geen blokkades in de afvoerpijp zitten. Gebruik eventueel een ontstoppingsveer. Controleer ook de staat van de goot zelf: scheuren, losse verbindingen of roestige beugels kun je beter direct repareren of vervangen.

4 - Onderhoud op de lange termijn

Een jaarlijkse schoonmaakbeurt houdt je dakgoot in goede conditie. Zo voorkom je dat water blijft staan of in huis doordringt, wat schimmel of vochtproblemen kan veroorzaken.

5 - Maak je dakgoot winterklaar

Voordat de vorst invalt, is een extra controle aan te raden. Blokkades kunnen in de winter leiden tot ijsvorming en schade aan de goot.

©Tomasz Zajda

Veilig werken op hoogte

Zorg altijd voor een stevige, stabiele ladder op een vlakke ondergrond. Draag schoenen met grip en overweeg een veiligheidsharnas bij hogere daken. Is de ladder nat, wacht dan tot deze droog is. Laat bij voorkeur iemand in de buurt blijven terwijl je werkt.

Slimme tips voor een blijvend schone goot

Bladvangers helpen, maar houden niet alles tegen. Klein vuil kan alsnog ophopen en zelfs mosgroei veroorzaken. Bevestig tijdens het schoonmaken je emmer of vuilniszak aan de ladder, zodat je beide handen vrij hebt. Laat je het vuil liever op de grond vallen, dan moet je later nog opruimen – extra werk dus.

Een hogedrukreiniger kan handig zijn, maar gebruik een lage stand om schade te voorkomen. Een gewone tuinslang met een goede sproeikop werkt vaak net zo goed.

Heb je meer dan een handvol webapplicaties op een Linux-server draaien? Dan is een dashboard met links naar deze applicaties een uitkomst. Het project Homepage biedt precies dat, inclusief widgets die allerlei statistieken van je services weergeven. In dit artikel installeren we Homepage en laten we je zien hoe je het integreert met je bestaande services.

⬇️ Code downloaden

In dit artikel staat voorbeelden met YAML-code. Omdat YAML erg gevoelig is voor foute spaties en inspringingen, kun je die code beter downloaden en daarna bekijken of kopiëren. Zie het bestand homecode.txt, beschikbaar via deze link.

Homepage helpt je om diverse webapplicaties in één dashboard te organiseren. Dit is handig als je services in Docker-containers draait of eenvoudig toegang wilt tot de beheerpagina’s van apparaten zoals je modem, router en NAS.

Hoewel dit klinkt als een veredelde bookmark-manager, doet Homepage meer dan alleen links op een pagina verzamelen. Het project ondersteunt widgets voor meer dan honderd services en kan zo bijvoorbeeld het cpu- en geheugenverbruik van je hypervisor of het aantal ongelezen artikels in je RSS-lezer tonen. Je hoeft daardoor vaak zelfs niet op de links te klikken om even snel de status van je services te bekijken.

Docker Compose

We gaan ervan uit dat je een Linux-server hebt waarop je services met behulp van Docker Compose in Docker-containers draait. Homepage draai je dan gewoon in een Docker-container naast je bestaande services, al zijn er ook andere installatie-opties. In ons voorbeeld draaien we Docker op Debian 12. Maak om te beginnen een map waarin de container van Homepage zijn data en configuratie kan opslaan, met deze opdracht:

Zet vervolgens in je bestand docker-compose.yml (het bestand waarin je al je containers definieert) een service voor Homepage:

services:

  homepage:

    image: ghcr.io/gethomepage/homepage:latest

    container_name: homepage

    ports:

      - 3000:3000

    volumes:

      - /home/koan/containers/homepage:/app/config

    environment:

      HOMEPAGE_ALLOWED_HOSTS: debian.home:3000

    restart: unless-stopped

Homepage opstarten

Wijzig in het gedefinieerde volume de directory vóór de dubbele punt naar het volledige pad van de directory die je voor de container hebt aangemaakt. Stel de waarde van de omgevingsvariabele HOMEPAGE_ALLOWED_HOSTS gelijk aan het domein of het ip-adres van de host, gescheiden door een dubbele punt van het poortnummer. Als je met een reverse proxy werkt, zet je hier het domein waarop de applicatie via die proxy bereikbaar is.

Start de container met:

Zodra het image gedownload is en de container draait, open je Homepage in je browser op de url die je in HOMEPAGE_ALLOWED_HOSTS hebt gedefinieerd. Je ziet dan een voorbeeldpagina met van boven naar onder een header, groepen met services en groepen met bladwijzers.

Informatiewidgets

In de header vind je enkele informatiewidgets. Hoewel deze niet de kern van de functionaliteit van Homepage uitmaken, bieden ze nuttige aanvullende informatie. Standaard zie je het cpu-verbruik, het beschikbare geheugen en de vrije schijfruimte van de host. Er is ook een tekstveld om te zoeken via DuckDuckGo. De definitie van deze twee widgets vind je in het bestand widgets.yaml in de directory van de Homepage-container.

In de online documentatie van de informatiewidgets lees je hoe je hun gedrag aanpast. Zo kunnen we de widget Resources ook de uptime van het systeem laten tonen (uptime: true) en met de optie expanded: true meer informatie over de cpu, het geheugen en de schijfruimte laten weergeven. De widget ziet er dan als volgt uit in widgets.yaml:

- resources:

    label: System

    expanded: true

    cpu: true

    memory: true

    uptime: true

    disk: /

Weersomstandigheden

Homepage biedt twee widgets om het weer in de header te tonen: één via Open-Meteo en één via OpenWeatherMap. De eerste vereist geen registratie, dus daarvoor hoef je alleen maar de gps-coördinaten van je locatie in te voeren. In widgets.yaml ziet dat er als volgt uit:

- openmeteo:

    label: Attenrode

    latitude: 50.8773405

    longitude: 4.9213237

    timezone: Europe/Brussels

    units: metric

    cache: 5

    format:

      maximumFractionDigits: 1

Met cache: 5 laten we de widget de weergegevens vijf minuten lang cachen om de servers van Open-Meteo te ontlasten. Verder biedt Homepage nog andere informatiewidgets aan, bijvoorbeeld voor beurskoersen of de datum en tijd.

Services toevoegen

De kernfunctionaliteit van Homepage ligt uiteraard in het groeperen van services in één dashboard. De standaardconfiguratie voegt drie groepen toe met elk één service. De YAML-code hiervoor vind je in het bestand services.yaml. Vervang die door je eigen groepen. Je kunt bijvoorbeeld een groep Network aanmaken met links naar de beheerinterfaces van je modem/router en accesspoints:

- Network:

  - Proximus:

      href: http://192.168.1.1

      description: Modem

      icon: mdi-web

  - OpenWrt:

      href: http://gl-mt3000.home

      description: Accesspoint

      icon: openwrt

De eigenschap icon kan een absolute url zijn of een naam uit de lijst op de website Dashboard Icons. Begin de naam van een pictogram met mdi- voor een keuze uit Material Design Icons , met si- voor een keuze uit Simple, of met sh- voor een keuze uit Self-Hosted Dashboard Icons.

Ook groepen kunnen een pictogram krijgen. Dat definieer je dan in het bestand settings.yaml:

layout:

  Network:

    icon: mdi-lan-connect

  Infrastructure:

    icon: mdi-server-network

  Services:

    icon: mdi-apps

Servicewidgets

Tot nu toe lijkt ons dashboard wat op een veredeld lijstje met bladwijzers. Maar Homepage ondersteunt ook servicewidgets voor meer dan honderd services. Controleer in de lijst of je services ondersteund zijn. Draai je bijvoorbeeld OPNsense op je router, dan krijg je met de volgende widget de processorbelasting, het gebruikte geheugen, en de upload- en downloadhoeveelheden van je WAN-interface te zien:

- OPNsense:

      href: https://opnsense.home

      description: Router

      icon: opnsense

      widget:

        type: opnsense

        url: https://opnsense.home

        username: KEY

        password: SECRET

Voor username en password vul je de API-sleutel en het ‘secret’ in die je in de webinterface van OPNsense aanmaakt via System / Access / Users. De documentatie van Homepage voor de OPNsense-widget legt dit gedetailleerd uit. Wil je slechts een deel van de statistieken zien, dan kan dat door de widget uit te breiden met een regel als:

Meerdere widgets

Je kunt een service ook van meerdere widgets voorzien. Dat is bijvoorbeeld handig bij monitoringtools zoals Uptime Kuma. Voeg aan de OPNsense-service dan de OPNsense-widget toe voor servicespecifieke statistieken en de widget van Uptime Kuma voor beschikbaarheidsstatistieken. In plaats van één object widget bevat de service dan een object widgets met een lijst die beide widgets bevat:

  - OPNsense:

      href: https://opnsense.home

      description: Router

      icon: opnsense

      widgets:

        - type: opnsense

          url: https://opnsense.home

          username: KEY

          password: SECRET

        - type: uptimekuma

          url: https://uptime-kuma.rubus.home

          slug: router

          fields: ["uptime", "incident"]

De widget van Uptime Kuma gebruikt data van een statuspagina. Die moet je dus eerst in Uptime Kuma aanmaken, en de naam van de statuspagina vul je bij slug in de widget in. Als de statuspagina bijvoorbeeld toegankelijk is via https://uptime-kuma.rubus.home/status/router, dan is de slug router.

Beschikbaarheid monitoren

Ook zonder speciale monitoringtools kun je met Homepage eenvoudig te zien krijgen of al je services momenteel online zijn. Dat kan met de eigenschap ping of siteMonitor in de service. Voeg bijvoorbeeld aan de service voor OPNsense ping: opnsense.home toe. Homepage stuurt dan regelmatig een ICMP-echopakket (ping) naar de host en toont de beschikbaarheid in de rechterbovenhoek van het kader van de service.

Met siteMonitor: https://opnsense.home daarentegen voert Homepage een HTTP HEAD-verzoek uit naar de url om te controleren of de webpagina beschikbaar is. Zo weet je niet alleen dat de host online is, maar ook dat de webserver tenminste draait en de pagina aanbiedt. Let op dat je hier de volledige url met https:// of http:// dient te gebruiken. De stijl van de getoonde status kun je overigens in settings.yaml aanpassen met bijvoorbeeld statusStyle: dot of statusStyle: basic.

Docker-containers integreren

Als je services in Docker-containers draait, kan Homepage via de API van de Docker-engine statistieken over die containers opvragen en zelfs automatisch services herkennen. Configureer hiervoor een Docker-instance voor Homepage in docker.yaml. Als je Homepage met de Docker-socket laat verbinden, kan dat met de volgende configuratie:

local-docker:

  socket: /var/run/docker.sock

In je Docker Compose-bestand moet je deze socket als volume in de Homepage-container aankoppelen:

    volumes:

      - /home/koan/containers/homepage:/app/config

      - /var/run/docker.sock:/var/run/docker.sock

Docker Socket Proxy

Een veiliger alternatief om Homepage toegang tot Docker te geven, is via Docker Socket Proxy. Je laat die laatste dan rechtstreeks met de Docker-socket verbinden en de andere containers via een HTTP API beperkte bevoegdheden geven. Voeg daarvoor in je Docker Compose-bestand de volgende service voor Docker Socket Proxy toe:

  docker-socket-proxy:

    image: ghcr.io/tecnativa/docker-socket-proxy:0.3.0

    container_name: docker-socket-proxy

    volumes:

      - /var/run/docker.sock:/var/run/docker.sock:ro

    environment:

      CONTAINERS: 1

    restart: unless-stopped

Standaard geeft Docker Socket Proxy sterk ingeperkte API-toegang tot de Docker-engine, en sowieso alleen-lezen. Met de omgevingsvariabele CONTAINERS: 1 geven we toegang tot informatie over containers, precies wat Homepage nodig heeft.

Wijzig nu in het bestand docker.yaml de definitie van local-docker naar:

local-docker:

  host: docker-socket-proxy

  port: 2375

Omdat de container van Docker Socket Proxy zich in hetzelfde netwerk als Homepage bevindt, is die onder de naam docker-socket-proxy bereikbaar, wat we hier als host invullen.

Maak dan de containers opnieuw aan met de opdrachten:

docker-compose down

docker-compose up -d

Containers monitoren

Containers die in hetzelfde Docker Compose-bestand als Homepage zijn gedefinieerd, kun je nu door die laatste laten monitoren. Je moet dan bij de service in services.yaml de Docker-server en de naam van de container opgeven, bijvoorbeeld:

- Services:

  - FreshRSS:

      href: http://debian.home:8081

      description: Feed aggregator

      icon: freshrss

      server: local-docker

      container: freshrss

De waarde van server is hier de naam van de Docker-instance in docker.yaml, namelijk local-docker. De waarde van container is hier de naam van de container, gedefinieerd in container_name in het Docker Compose-bestand.

Na het herladen van de webpagina van Homepage krijgt de FreshRSS-service de status RUNNING in de rechterbovenhoek of EXITED wanneer de container gestopt is. Klik op de status voor gedetailleerdere statistieken zoals de processorbelasting, het geheugengebruik en netwerkverkeer.

Services automatisch detecteren

Elke keer dat je nu een service toevoegt, moet je de container aan je Docker Compose-bestand toevoegen en een definitie van de service aan het bestand services.yaml van Homepage. Maar Homepage ondersteunt ook het automatisch detecteren van services voor containers met behulp van labels. Met deze aanpak hoef je services.yaml niet meer bij te werken en hoef je slechts één bestand te veranderen. Voor FreshRSS kan dat bijvoorbeeld als volgt:

  freshrss:

    image: docker.io/freshrss/freshrss:1.26.1-alpine

    container_name: freshrss

    ports:

      - 8081:80

    volumes:

      - /home/koan/containers/freshrss/data:/var/www/FreshRSS/data

      - /home/koan/containers/freshrss/extensions:/var/www/FreshRSS/extensions

    environment:

      CRON_MIN: "1,31"

      TZ: Europe/Brussels

    restart: unless-stopped

    labels:

      - homepage.group=Services

      - homepage.name=FreshRSS

      - homepage.href=http://debian.home:8081

      - homepage.description=Feed aggregator

      - homepage.icon=freshrss

In de labels van deze container geef je dus aan dat je in de groep Services een service met de naam FreshRSS toevoegen, met de gegeven link, beschrijving en pictogram. De opties server en container uit de vorige paragraaf zijn met deze aanpak overbodig, omdat Homepage deze automatisch via de API van de geconfigureerde Docker-instance verkrijgt. Na opnieuw het uitvoeren de volgende twee commando’s ontdekt Homepage automatisch de service en voegt deze aan de juiste groep toe:

docker-compose down

docker-compose up -d

Widgets

Op dezelfde manier kun je widgets toevoegen via labels. In het voorbeeld uit de vorige stap voeg je dan de volgende labels toe:

      - homepage.widget.type=freshrss

      - homepage.widget.url=http://freshrss

      - homepage.widget.username=USER

      - homepage.widget.password=PASSWORD

Wil je meerdere widgets aan een container toevoegen, geef dan elk widget een index:

      - homepage.widgets[0].type=freshrss

      - homepage.widgets[0].url=http://freshrss

      - homepage.widgets[0].username=USER

      - homepage.widgets[0].password=PASSWORD

      - homepage.widgets[1].type=uptimekuma

      - homepage.widgets[1].url=https://uptime-kuma.rubus.home

      - homepage.widgets[1].slug=freshrss

Wanneer je nu de container van FreshRSS opnieuw aanmaakt en opstart, detecteert Homepage de widgets en toont ze bij de service.

Bookmarks

Tot slot kan Homepage ook gewone bladwijzers aan je dashboard toevoegen. Je kunt ze net op dezelfde manier als services groeperen, maar het zijn slechts links zonder extra functionaliteiten zoals widgets en monitoring. Bladwijzers definieer je in het bestand bookmarks.yaml van Homepage, dat er standaard als volgt uitziet:

- Developer:

  - GitHub:

    - abbr: GH

      href: https://github.com

- Social:

  - Reddit:

    - abbr: RE

      href: https://reddit.com

- Entertainment:

  - YouTube:

    - abbr: YT

      href: https://youtube.com

Vervang deze groepen met bladwijzers door jouw eigen keuzes. Dit is bijvoorbeeld handig om alle links naar portaalsites of accounts bij belangrijke diensten op één pagina te verzamelen. Homepage toont dan per groep een lijst met bladwijzers met hun afkorting (de waarde van abbr), naam en het domein van de link.

Wil je in plaats van een afkorting een pictogram bij een bladwijzer tonen, gebruik dan icon in plaats van abbr en geef daar net zoals bij services de naam van een pictogram op. En vul description bij een bladwijzer in om een beschrijving in de plaats van het domein te zien. Ook de groepen van bladwijzers kun je een pictogram geven. Net zoals voor de groepen van services definieer je die pictogrammen in settings.yaml.

En verder

Homepage biedt nog veel meer mogelijkheden dan we hier kunnen behandelen. Vooral in het bestand settings.yaml zijn er nog allerlei aanpassingen mogelijk. Zo kun je een achtergrondafbeelding instellen en daarop allerlei filters toepassen. Ook het thema en het kleurenpalet, die je beide via pictogrammen onderaan de pagina kunt aanpassen, zijn vast in te stellen.

Ook de lay-out van het dashboard is configureerbaar. Zo neemt standaard elke groep een kolom in, waarbij de services onder elkaar komen te staan. Maar met style: row bij een groep laat je de services in die groep naast elkaar in een rij weergeven. Ook het aantal kolommen, de stijl van de header en nog meer zijn in te stellen.