Er is een hoop te doen omtrent usb-c. Niet alleen is dit de standaardpoort die we straks overal op aantreffen en waarmee we onze apparaten kunnen opladen, ook is het zo dat de aansluiting nog veel meer in z’n mars heeft. Zo kun je bijvoorbeeld muziek beluisteren via de poort.

Voordat we antwoord kunnen geven op de vraag wat usb-c audio precies is, moeten we eerst nog even terug naar de usb-c-poort. Dit is een gestandaardiseerde aansluiting die je sinds 2014 op allerlei apparaten aantreft, en die vanaf 2024 verplicht is in de Europese Unie.

Smartphones, laptops, camera’s en meer producten moeten allemaal usb-c ondersteunen voor het opladen. Op zich een prima idee, omdat je dan als consument alleen maar aan een usb-c-kabel hoeft te denken wanneer je een apparaat wil opladen of wanneer je bekabeld gegevens uit wil wisselen tussen producten.

In 2016 heeft de organisatie achter het usb-protocol USB Audio Device Class 3.0 gepubliceerd, met als doel dat de poort ook audio door kan sturen. Daarmee zou de usb-c-poort dus ook dienst kunnen doen als vervanger van de koptelefoonaansluiting. Echter, in tegenstelling tot die audiojack, verstuurt usb-c audio de gegevens alleen digitaal; er is dus geen analoog signaal, zoals bij die oude poort. Daar is immers ook een digital-to-analog converter (dac) voor nodig en die zit niet altijd ingebakken in moderne smartphones. Het is dan aan de koptelefoon om het signaal te versterken.

©AI_images

De voordelen van usb-c audio

Tussen usb-c audio en de koptelefoonaansluiting zit dus al een groot verschil. Dat biedt voordelen voor de fabrikant van bijvoorbeeld smartphones, die daardoor intern ruimte overhoudt voor andere onderdelen. En voor jou als consument geldt dat je zelf kunt investeren in een goede dac, en daarmee het geluid kunnen laten klinken zoals je zelf het prettigst vindt. Je zit dan niet vast aan het generieke geluid dat een smartphone soms produceert. Bovendien zorg je met een externe dac potentieel voor minder ruis en gaat de accuduur van je smartphone erop vooruit, omdat die minder energie verbruikt.

©PXimport

De nadelen van usb-c audio

Maar er kleven ook nadelen aan het gebruik van usb-c audio. Niet alleen moet je zelf investeren in een externe dac, ook kan het zijn dat je toestel alsnog meer energie verbruikt wanneer je een analoge koptelefoon met (meegeleverde) dac koopt. Die moet namelijk aangedreven worden door je smartphone. Bovendien is het zo dat je één poort vaker gebruikt. Er gaat elke dag een usb-c-kabel in, aangezien je die voor audio en opladen (en mogelijk meer) gebruikt, waardoor de kans op slijtage toeneemt. Daarnaast kun je een telefoon niet opladen tijdens het luisteren.

Mogelijk vind je online wel ergens een soort dubbele usb-c-kabel die koptelefoons en oplaadkabels tegelijkertijd accepteert, maar dat ziet er niet echt tof uit. En dan heb je nog het probleem met compatibiliteit. Je kunt niet van buitenaf zien of een usb-c-koptelefoon werkt met jouw smartphone. In het ergste geval werkt de audio niet, maar je kunt er ook achter komen dat bijvoorbeeld de inline volumeknoppen niet werken. En als je een dac koopt om geen gedoe te hebben met aansluiten, dan moet je veel geld investeren in de betere opties – goedkopere dacs zijn geen lang leven beschoren.

Beter dan audiojack?

Het is niet voor niets dat de koptelefoonaansluiting al jarenlang populariteit geniet onder muziekliefhebbers. Niet alleen klinkt de audio goed, ook heb je geen geëmmer met aansluiten. Bovendien is de audiokwaliteit vaak even gokken als je helemaal overgaat op usb-c audio.

Daarom is het op dit moment nog zo dat usb-c audio geen goede vervanger is van de aux-aansluiting, ongeacht wat fabrikanten beweren. Is het een zeer gemakkelijke optie? Dat wel, maar ook omdat het ons een beetje opgelegd wordt sinds Apple ‘heel moedig’ de koptelefoonaansluiting weghaalde.

Gelukkig heb je nog een alternatief waar je naar kunt kijken: bluetooth. Dat is waarschijnlijk de grootste concurrent van usb-c audio. Versie 5.0 verscheen in 2016 (inmiddels zijn we aanbeland bij 5.3), en die verviervoudigde het bereik, verdubbelde de snelheid en verhoogde de data-overdacht met een factor van acht voor Low Energy-apparaten. Over het algemeen klinkt audio over bluetooth ook nog steeds niet net zo goed als aux, maar ze worden wel steeds beter en klinken desondanks – voor een wellicht minder getraind oor – fantastisch. Zonder gedoe met kabels en adapters.

Het gebrek aan een rijk contrast is een van de grootste ergernissen bij lcd- en ledtelevisies. Fabrikanten hebben daarom een slimme techniek bedacht die het contrast aanzienlijk verbetert: local dimming. In dit artikel leggen we uit hoe deze techniek van jouw grijze nachtlucht weer een inktzwarte sterrenhemel maakt.

Het contrast van je televisie is misschien wel de belangrijkste eigenschap voor mooi beeld. We willen dat wit verblindend wit is en zwart echt inktzwart. Bij oledtelevisies is dat makkelijk, want daar geeft elke pixel zelf licht. Maar de meeste televisies in de Nederlandse huiskamers zijn nog steeds lcd- of ledschermen (inclusief QLED). Die werken met een lamp achter het scherm, de zogeheten backlight. Local dimming is de techniek die probeert de nadelen van die achtergrondverlichting op te lossen.

Om te begrijpen waarom local dimming nodig is, moet je eerst weten hoe een standaard led-tv werkt. Simpel gezegd is het een groot paneel met pixels die zelf geen licht geven, maar alleen van kleur veranderen. Achter die pixels brandt een grote lichtbak. Als het beeld zwart moet zijn, sluiten de pixels zich om het licht tegen te houden. Helaas lukt dat nooit voor de volle honderd procent; er lekt altijd wat licht langs de randjes. Hierdoor zien donkere scènes er vaak wat flets en grijzig uit. De achtergrondverlichting staat immers vol aan, ook als het beeld donker moet zijn.

Nooit meer te veel betalen? Check Kieskeurig.nl/prijsdalers!

De lampen dimmen waar het donker is

Local dimming pakt dit probleem bij de bron aan. In plaats van één grote lichtbak die altijd aan staat, verdeelt deze techniek de achtergrondverlichting in honderden (en bij duurdere tv's soms duizenden) kleine zones. De televisie analyseert de beelden die je kijkt continu. Ziet de processor dat er linksboven in beeld een donkere schaduw is, terwijl rechtsonder een felle explosie te zien is? Dan worden de lampjes in de zone linksboven gedimd of zelfs helemaal uitgeschakeld, terwijl de lampjes rechtsonder juist fel gaan branden.

Het resultaat is direct zichtbaar. Zwart wordt weer echt zwart, simpelweg omdat er geen licht meer achter dat deel van het scherm brandt. Tegelijkertijd blijven de lichte delen van het scherm helder. Dat zorgt voor een veel groter contrast en geeft het beeld meer diepte. Vooral bij het kijken van HDR-films en -series is dat van belang. Zonder local dimming kan een led-tv eigenlijk geen goed HDR-beeld weergeven, omdat het verschil tussen licht en donker dan te klein blijft.

©ER | ID.nl

Niet alle local dimming is hetzelfde

Het klinkt als een wonderoplossing, maar de uitvoering verschilt enorm per televisie. Het grote toverwoord hierbij is het aantal zones. Hoe meer zones de tv onafhankelijk van elkaar kan aansturen, hoe preciezer het licht kan worden geregeld. Goedkopere televisies gebruiken vaak edge lit local dimming. Hierbij zitten de lampjes alleen in de rand van de tv. Dat werkt redelijk, maar is niet heel nauwkeurig. Je ziet dan soms dat een hele verticale strook van het beeld lichter wordt, terwijl er eigenlijk maar één klein object moest worden verlicht.

De betere variant heet full array local dimming. Hierbij zitten de lampjes over de hele achterkant van het scherm verspreid. De allernieuwste en beste vorm hiervan is miniLED. Daarbij zijn de lampjes zo klein geworden dat er duizenden in een scherm passen, wat de precisie van oled begint te benaderen. Als er te weinig zones zijn, kun je last krijgen van zogenaamde 'blooming'. Dat zie je bijvoorbeeld bij witte ondertiteling op een zwarte achtergrond: er ontstaat dan een soort wazige lichtwolk rondom de letters, omdat de zone groter is dan de tekst zelf.

Ga voor de full monty!

Local dimming is dus geen loze marketingkreet, maar een dankbare techniek voor iedereen die graag films of series kijkt op een led- of QLED-televisie. Het maakt het verschil tussen een flets, grijs plaatje en een beeld dat van het scherm spat met diepe zwartwaarden. Ben je in de markt voor een nieuwe tv? Vraag dan niet alleen óf er local dimming op zit, maar vooral of het gaat om full array dimming. Je ogen zullen je dankbaar zijn tijdens de volgende filmavond!

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt of die zijn voorzien van bijzondere eigenschappen. Met een robotstofzuiger wordt de vloer schoongehouden, terwijl je er niet bij hoeft te zijn. En stofzuigen is dan wel het minste dat ze kunnen, want ook dweilen is voor veel modellen geen proleem. We vonden vijf geavanceerde exemplaren.

Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01

De Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01 is ontworpen om grote ruimtes aan te kunnen. Het apparaat heeft een stofzak van 3 liter en een werktijd tot 180 minuten in de laagste stand. In tegenstelling tot veel kleinere robots is deze HomeRun uitgerust met een stille motor; de opgave van 66 dB maakt hem relatief stil.

Er zit een dweilfunctie in zodat je de robot na het stofzuigen ook direct kunt laten dweilen. Via de app kies je voor een van de modi of plan je een schoonmaakprogramma in. De robot kan zichzelf navigeren, obstakels omzeilen en keert na gebruik terug naar het laadstation. Omdat de opvangbak groot is hoef je niet vaak te legen en dankzij de Li‑ion‑accu is hij geschikt voor grotere woningen. Het apparaat is van recente datum en daarom nog volop verkrijgbaar.

Dreame L10s Pro Ultra Heat

Deze robot combineert een groot stofreservoir van 3,2 liter met een lange werktijd van ongeveer 220 minuten. Dankzij de geïntegreerde dweilfunctie verwijdert hij niet alleen stof maar kan hij ook nat reinigen. De L10s Pro Ultra Heat gebruikt een zak in het basisstation, waardoor je het reservoir minder vaak hoeft te legen.

De Dreame is voorzien van een Li‑ion‑batterij aanwezig en de robot keert automatisch terug naar het station voor opladen en legen. De sensortechnologie helpt bij het vermijden van obstakels en het nauwkeurig schoonmaken van zowel harde vloeren als tapijt. Dankzij de meegeleverde app stuur je de schoonmaak aan, stel je no‑go‑zones in of plan je een dweilrondje.

Philips HomeRun 3000 Series Aqua XU3100/01

Deze Philips‑robot is bedoeld voor wie minder vaak handmatig wil schoonmaken. Hij beschikt over een gecombineerde stofzuig‑ en dweilfunctie en kan zichzelf legen via het automatische station. Met een gebruiksduur tot 200 minuten in de laagste stand en een geluidsniveau van 66 dB kan hij urenlang zijn werk doen zonder al te veel herrie. De stofcontainer van 35 cl is kleiner dan bij de HomeRun 7000, maar door het automatische leegmechanisme is dat geen probleem.

Je bedient het apparaat via de app en kunt daar zowel een schema programmeren als zones instellen. De Aqua XU3100/01 is een model uit de recente 3000‑serie en doordat hij een mop‑pad heeft kan hij zowel droog als nat reinigen, wat handig is voor harde vloeren zoals tegels en laminaat.

iRobot Roomba Combo j9+

De Roomba Combo j9+ is een model dat je vloeren zowel kan stofzuigen als dweilen. De Combo j9 beschikt over een opvangbak van 31 cl en hij kan zelf zijn inhoud legen in het automatische basisstation dat bij de set hoort. De Li‑ion‑accu zorgt voor een lange gebruiksduur en de robot maakt een routeplanning zodat elke ruimte efficiënt wordt schoongemaakt.

Via de app kun je zones instellen waar de robot niet mag komen en het dweilelement in‑ of uitschakelen. In de basis maakt de Combo j9+ zelfstandig een kaart van je woning en keert terug naar het station wanneer de accu moet opladen of de stofcontainer vol is. De robot is bedoeld voor huishoudens die gemak belangrijk vinden en biedt naast stofzuigen ook een dweilfunctie voor hardere vloeren.

MOVA Tech P50 Ultra

De MOVA Tech P50 Ultra is een forse robotstofzuiger met een basisstation. Het apparaat heeft een stofreservoir van 30 cl en wordt geleverd met een basisstation waarin je het stof eenvoudig kunt verwijderen. De robot produceert een geluidsniveau van 74 dB, iets hoger dan de Philips‑modellen, en weegt inclusief station ruim 13 kg.

Hij kan uiteraard ook automatisch terugkeren naar het station om op te laden of te legen. In de specificaties staat dat de MOVA is voorzien van een Li‑ion‑batterij en dat hij zowel kan stofzuigen als dweilen. De meegeleverde app maakt het mogelijk om routes in te stellen en zones te blokkeren. Met een vermogen van 700 W is hij krachtig genoeg voor tapijten en harde vloeren. Het is geschikt voor mensen die een uitgebreid station met automatische functies willen.