Wil je losse speakers op een audiosysteem aansluiten? Kies dan tussen een receiver en stereoversterker. Welk apparaat je het best kunt kopen, hangt grotendeels af van het luistergedrag, het budget en de akoestische ruimte. Bovendien hebben beide audiosystemen zelf ook nog de nodige verschillen. Die doen we in dit artikel uit de doeken.

Als je de achterzijden van een stereoversterker en receiver met elkaar vergelijkt, zie je de nodige verschillen. Zo heeft laatstgenoemd apparaat over het algemeen véél meer in- en uitgangen. Maar is dat per definitie ook beter? Dat is afhankelijk van verschillende factoren.

Twee of meer luidsprekers?

Het voornaamste verschil tussen beide audiosystemen is eigenlijk heel simpel. Een stereoversterker loodst het geluid naar twee kanalen (stereogeluid), terwijl een receiver doorgaans meer kanalen (surroundgeluid) ondersteunt. Denk in het laatste geval bijvoorbeeld aan een 5.1- of 7.2-kanaals opstelling. Aan jou de vraag of je geluid uit twee of (veel) meer speakers wilt horen. Voor de weergave van lage tonen hebben vrijwel alle receivers en bepaalde stereoversterkers een subwooferuitgang.

©Advance Paris

Focus op muziek óf film en gaming

Belangrijk is de vraag waarvoor je het audiosysteem hoofdzakelijk gaat gebruiken. Fanatieke muziekliefhebbers luisteren het liefst naar stereogeluid. Logisch, want veruit de meeste albums zijn voorzien van een stereomix. Dat kun je tijdens het luisteren van een liedje duidelijk horen. De linkerspeaker produceert bijvoorbeeld een gitaarsolo, terwijl de rechterluidspreker felle drums laat horen. Deze wisselwerking tussen twee kanalen ligt voor het luisteren van muziek prettig in het gehoor. Je hebt tenslotte ook maar twee oren.

Een stereoversterker telt meerdere analoge en digitale audiopoorten. Hierop sluit je verschillende audiobronnen aan, zoals een draaitafel, cd-speler en cassettedeck. Uitgebreide modellen hebben daarnaast een (draadloze) netwerkaansluiting en/of bluetooth-ontvanger. Nuttig voor het geval je afspeellijsten via Spotify, Apple Music, Tidal of een andere muziekdienst wilt streamen. Overigens bestaan er ook stereoversterkers met videopoorten. Sluit dan met behulp van HDMI bijvoorbeeld een tv-ontvanger of gameconsole aan. De versterker verwerkt het geluid en stuurt het videosignaal naar een aangesloten televisie.

Kijk je elke avond naar Netflix en/of speel je graag games? In dat geval is een receiver met minimaal vijf speakers en een subwoofer het overwegen waard. Deze luidsprekers werken naadloos samen met de televisie. Schiet een sluipschutter bijvoorbeeld vanaf het dak van een wolkenkrabber, dan hoor je achter of boven je het zoevende geluid van een kogel. Uiteraard is het dan wel een voorwaarde dat alle speakers correct zijn opgesteld. Elke receiver bevat meerdere audio- en videopoorten, zodat je onder meer een tv-ontvanger, blu-rayspeler, cd-speler en gameconsole kunt aansluiten. Met een receiver luister je desgewenst ook naar muziek via de twee voorste luidsprekers. Lees voor meer informatie het artikel Receiver kopen? Let op deze aandachtspunten.

Prijs-kwaliteitverhouding

Heb je een relatief bescheiden budget? Als je goed geluid belangrijk vindt, investeer je elke euro bij voorkeur in een audio-opstelling met twee kanalen. Binnen dezelfde prijsklasse presteert een stereoversterker in de regel beter dan een receiver. De aanwezige voeding hoeft de beschikbare energie tenslotte maar over maar twee kanalen te verdelen.

Bij een receiver zijn dat er veel meer. Om die reden is er dus minder vermogen per speaker beschikbaar. Het resultaat is een wat vlakker geluid met minder hoorbare details. Bij een stereo-opstelling is de drempel ook nog eens lager om in twee hoogstaande luidsprekers en goede audiokabels te investeren. Wil je een surround-opstelling met ongeveer dezelfde geluidskwaliteit, dan is dat trouwens ook mogelijk, alleen kleeft daar wel een veel hoger prijskaartje aan.

©NAD Electronics

Akoestische ruimte

Naast je persoonlijke voorkeuren en budget speelt ook de akoestische ruimte een belangrijke rol. Het is namelijk cruciaal dat de geluidsgolven voldoende 'bewegingsruimte' hebben. Daarom ligt het plaatsen van een uitgebreide surroundset in een kleine (woon)kamer niet voor de hand. Wanneer de geluidsgolven afkomstig van meerdere luidsprekers volop tegen de muren, de vloer, het plafond en overige harde objecten weerkaatsen, ontstaat er een rommelig geluid. Dat ligt onprettig in het gehoor. Kies in een bescheiden ruimte daarom liever voor een stereo-opstelling. Je kunt op bepaalde stereoversterkers eventueel een subwoofer aansluiten. Creëer op die manier evengoed een thuisbioscoop met nadreunende bastonen.

Kijk je in een behoorlijke ruimte naar films of speel je games? Je kunt overwegen om meerdere luidsprekers in de kamer te plaatsen. Een uitgebalanceerd surroundgeluid heeft dan wel degelijk meerwaarde. Zorg wel voor een goede positie van de speakers. Bovendien is het noodzakelijk om lange kabels aan te leggen. Meer informatie over het verbinden van luidsprekers lees je in het artikel Zo sluit je het best een receiver aan.

©Dali

Conclusie

Houd bij de aanschaf van een geschikt audiosysteem rekening met je persoonlijke voorkeuren, budget en akoestische ruimte. De kunst is om hiertussen de juiste balans te vinden. Heb je eenmaal een keuze gemaakt, dan vind je volop receivers of stereoversterkers in uiteenlopende prijsklassen.

Gezellig, zo'n avondje gourmetten. Maar na afloop blijft er op het gourmetstel vaak aangebakken vet, gesmolten kaas en saus achter. Logisch dat je niet meteen zin hebt om de boel schoon te maken. Als je het slim aanpakt, is alles binnen een half uurtje weer schoon!

Laten afkoelen, maar wacht niet te lang

Zet het gourmetstel na gebruik uit en trek de stekker uit het stopcontact. Laat het geheel afkoelen tot het handwarm is. Wacht je te lang, dan koeken vet en kaas vast en wordt schoonmaken lastiger. Haal losse onderdelen zoals pannetjes, spatels en bakplaatjes eraf voordat je begint met schoonmaken.

Losse onderdelen schoonmaken

Gourmetpannetjes en bakplaatjes hebben meestal een antiaanbaklaag. Die blijft het mooist als je ze niet hardhandig schoon schrobt. Leg ze in warm water met een beetje afwasmiddel en laat ze tien tot vijftien minuten weken. Aangekoekte resten laten dan vanzelf los. Gebruik daarna een zachte spons of borstel en spoel alles goed af. Controleer altijd even de handleiding: sommige onderdelen kun je in de vaatwasser doen, andere juist niet.

©Saskia van Weert

Zo maak je het elektrische deel veilig schoon

Terwijl de pannetjes, spatels en losse bakplaatjes staan te weken, ga je door met het verwarmingselement. Dat element zelf mag nooit nat worden. Zie je vetspetters of etensresten, veeg die dan weg met keukenpapier zodra het gourmetstel is afgekoeld. Voor hardnekkiger vuil gebruik je een licht vochtige doek met een klein beetje afwasmiddel. Knijp de doek goed uit en zorg dat er geen water bij het snoer of in openingen komt. Droog alles direct na met een schone doek.

De bak- of grillplaat weer vetvrij krijgen

Heeft je gourmetstel een losse bak- of grillplaat, haal dan eerst het overtollige vet weg met keukenpapier. Leg de plaat vervolgens in warm water, zodat aangekoekte resten kunnen losweken. Is de bakplaat vast onderdeel van het gourmetstel, dan kun je deze uiteraard niet in water onderdompelen. Neem in dat geval de plaat af met een licht vochtige doek zodra hij is afgekoeld, eventueel met een beetje afwasmiddel. Zo voorkom je dat vet tijdens het schoonmaken uitsmeert. Gebruik vooral geen schuursponsjes of schrapers om het vet weg te krijgen, want die beschadigen de coating en zorgen ervoor dat eten de volgende keer sneller blijft plakken. 

Vergeet je tafel niet!

Vetspetters en gemorste saus zijn bijna niet te voorkomen. Leg daarom vooraf een afwasbaar tafelkleed of gebruik een papieren tafelkleed. Dat kan na het gourmetten rechtstreeks de vuilnisbak in. Houd tijdens het eten keukenpapier of doekjes bij de hand om gemorste resten meteen weg te vegen. Is de tafel toch vies geworden, neem hem dan zo snel mogelijk af met warm water en een mild schoonmaakmiddel.

Schoon wegzetten voor de volgende keer

Laat alle onderdelen volledig drogen voordat je het gourmetstel opbergt. Berg je alles nog vochtig op in de doos of kast, dan kunnen er snel muffe geurtjes ontstaan. Bewaar pannetjes en platen apart van elkaar, eventueel met een vel keukenpapier ertussen. Berg pannetjes en platen apart op, eventueel met een velletje keukenpapier ertussen. Zo voorkom je krassen. Zo is het volgende keer alleen nog maar een kwestie van de boel weer tevoorschijn halen en lekker gaan eten. Veel gourmetplezier!

Ben je op zoek naar een nieuwe televisie? Grote kans dat de afkortingen je om de oren vliegen. 4K, OLED, QLED... en dan ook nog die eindeloze lijst aan HDR-formaten. Vandaag zoomen we in op een specifieke term die je vaak op de doos ziet staan, vooral bij televisies van Samsung, Panasonic en Philips: HDR10+. Is het een marketingkreet of zie je het echt?

Het is een bekend scenario: je staat in de elektronicawinkel of scrolt door een webshop, en de specificatielijst van je droomtelevisie lijkt wel een geheimtaal. Fabrikanten beloven gouden bergen met termen die indrukwekkend klinken, maar waarvan de betekenis vaak vaag blijft. Toch is het zonde om deze termen zomaar te negeren, want achter die cryptische afkortingen gaan technieken schuil die je filmavond aanzienlijk kunnen upgraden. Het gaat tegenwoordig namelijk niet meer alleen om hoeveel pixels je scherm heeft, maar vooral om de kwaliteit van die pixels. Om te begrijpen waarom die plus in de naam HDR10+ zo belangrijk is, moeten we terug naar de basis.

Eerst even terug: Wat is HDR ook alweer?

HDR staat voor High Dynamic Range. Simpel gezegd zorgt deze techniek ervoor dat de beelden op je tv een groter contrast en meer kleuren hebben. Het zwart is dieper zwart en de felle lichten, zoals een explosie of de zon, knállen echt van je scherm zonder dat de rest van het beeld flets wordt. De standaardvorm hiervan heet HDR10. Dit is de basislaag die bijna elke moderne 4K-televisie ondersteunt. Maar HDR10 heeft één beperking: hij bepaalt aan het begin van de film de instellingen voor helderheid en contrast, en houdt die vervolgens de hele film vast.

©ER | ID.nl

De plus maakt het dynamisch

Hier komt HDR10+ om de hoek kijken. Die plus staat eigenlijk voor dynamische metadata. In plaats van één instelling voor de hele film, stuurt HDR10+ extra informatie mee naar je tv. Hierdoor kan de televisie het beeld scène voor scène of zelfs frame voor frame aanpassen. Zie het als een lichttechnicus die continu aan de knoppen draait om te zorgen dat elk specifiek shot er perfect uitziet, in plaats van dat hij het licht aan het begin instelt en daarna rustig koffie gaat drinken.

Wanneer zie je het verschil echt?

Klinkt goed op papier, maar merk je dit in de praktijk? Het antwoord is ja, vooral in films met veel wisselingen tussen licht en donker. Stel, je kijkt een film die begint met een scène in een zonovergoten woestijn, gevolgd door een scène in een pikdonkere grot. Bij standaard HDR10 stelt de tv zich in op het gemiddelde van de hele film. Omdat die woestijn zo fel is, kan de grot-scène er daarna wat te donker of dichtgelopen uitzien, waardoor details in de schaduw wegvallen.

Bij HDR10+ krijgt je tv, zodra de camera de grot in gaat, een seintje dat het donker wordt en het contrast moet worden aangepast. Hierdoor zie je opeens wél de details op de rotswanden en de texturen in de schaduw, terwijl de felle scènes nog steeds spathelder blijven. Kortom, HDR10+ haalt meer detail uit zowel de donkerste schaduwen als de felste hooglichten, precies op het moment dat het nodig is.

©Gorodenkoff - stock.adobe.com

Wat heb je nodig?

Om van HDR10+ te genieten, moeten alle schakels in de ketting kloppen. Allereerst heb je een geschikte televisie nodig. Vooral Samsung is de grote aanjager van HDR10+, maar ook merken als Panasonic, Philips en TCL ondersteunen het vaak. Let er wel op dat LG en Sony meestal kiezen voor de concurrent Dolby Vision.

Daarnaast moet de content (de film of serie die je kijkt) in HDR10+ geschoten zijn. Amazon Prime Video is de grootste aanbieder van HDR10+-materiaal op streaming-gebied, maar ook Apple TV+ en Google Play Movies bieden het aan. Netflix gebruikt helaas voornamelijk concurrent Dolby Vision. Tot slot ondersteunen veel 4K Ultra-HD Blu-rays het formaat ook als je liever fysieke schijfjes kijkt.

Direct aanschaffen dan maar...?

Is HDR10+ een reden om je huidige tv direct bij het grofvuil te zetten? Nee, dat niet. Maar sta je op het punt een nieuwe tv te kopen, bijvoorbeeld een Samsung, dan is het wel een hele fijne bonus. Het zorgt ervoor dat je films en series ziet zoals de regisseur ze bedoeld heeft: levendig, contrastrijk en vol detail. En ze hoeven tegenwoordig al helemaal niet meer de wereld te kosten.