ID.nl logo
Online radio luisteren: de verschillen tussen webradio's en streamers
© Reshift Digital
Huis

Online radio luisteren: de verschillen tussen webradio's en streamers

Ondanks dat radio via de ether verdwijnt zijn er genoeg mogelijkheden om radio te luisteren. DAB+, streamingdiensten en webradiostations. Je kunt de radio afspelen op een webradio of streamer. Online radio luisteren anno 2022: we leggen je het uit.

Traditionele radio over de ether verdwijnt. Het radiosignaal komt nu door over het internet, dat verandert de manier waarop wij radio luisteren. In dit artikel leggen we uit hoe dat verandert.

Het medialandschap op het vlak van radio is sinds de komst van internet enorm veranderd. Al heel snel werd bijvoorbeeld beluisteren van radiostations aan de andere kant van de wereld mogelijk. En dat in een veel hogere kwaliteit dan welke kortegolfontvanger ooit mogelijk maakte. Niet verwonderlijk dus, dat die laatstgenoemde categorie voor vakantiegangers al snel geen standaardbagage meer was. Je kon iets als Radio 1 immers kristalhelder ontvangen.

De komst van mobiel internet deed daar nog een schepje bovenop. Dat radio luisteren via internet is feitelijk de basisvorm van streamen. En daarmee komen we dan op de webradio.

©Tovstinchuk Artem

Met een losse audiostreamer breng je bijvoorbeeld ook een oudere hifi weer rap bij de tijd.

Wat is een webradio?

Een webradio is een apparaat dat veelal minstens in staat is radiostations van over de hele wereld te streamen. Daarvoor koppel je het apparaat aan je thuisnetwerk via wifi. Is dat eenmaal gelukt, dan verbindt de radio met een zogeheten aggregator. Dat is een dienst die een up-to-date database aan boord heeft met een enorme hoeveelheid verbindingen naar radiostreams. De tussenkomst van een aggregator heeft voor- en nadelen. Hét voordeel is dat zowel jij als de fabrikant geen omkijken heeft naar het vinden en instellen van je favoriete radiostations. Veranderen er achter de schermen dingen (denk aan een IP-adres of andere dingen) bij een radiostation, dan merk jij daar niks van. De aggregator vangt de wijzigingen op en stuurt je automatisch door naar de aangepaste stream.

Het grootste nadeel van een aggregator is, dat als deze zou stoppen te bestaan je webradio mogelijk signaal meer kan ontvangen. In principe kan een fabrikant van jouw toestel dat probleem eenvoudig oplossen middels een software-update waarin een andere aggregator verwerkt is. Probleem is, dat oudere apparaten vaak geen firmware-updates meer krijgen waarmee het toestel qua radio onbruikbaar zou worden. Gelukkig gebruikt het overgrote deel van de fabrikanten ‘ontvangst-modules’ van één specifieke fabrikant, en die zorgt wél voor updates.

Uit ervaring blijkt dat ook de oudere radio’s dan prima blijven werken. Nadeel is dat je niet lokaal eigen IP-adressen van streamende webradio’s toe kunt voegen, waardoor je dus 100% afhankelijk bent van de aggregator. Vaak kun je daar een account aanmaken, en dan alsnog handmatig wat eigen stations toevoegen maar dat blijft wat behelpen.

Een webradio die tevens Spotify Connect ondersteunt.

Muziek streamen via Spotify en anderen

Naast webradio zijn er natuurlijk ook streamingdiensten actief. Denk aan bijvoorbeeld Spotify, Deezer, Apple Music of Tidal. Normaliter speel je die af via je smartphone of tablet, al dan niet via een snoertje of via bluetooth gekoppeld aan een hifi-installatie of draadloze speaker.

Om je streamingdienst te verbinden met een extern afspeelapparaat, zoals een radio, slimme speaker of multiroom audio-installatie gebruik je de verbindingsmogelijkheid in de app van je streamingsdienst. Hierin kun je alle beschikbare afspeelapparaten zien, die zowel via bluetooth als via wifi bereikbaar zijn. Op Spotify heet dit Spotify Connect, Apple Music gebruikt AirPlay 2 en bij Tidal heet dit ook Connect. Bij Deezer ontbreekt zo'n functie vooralsnog.

Veel webradio’s hebben echter ook tools aan boord waarmee ze nagenoeg zelfstandig tracks, afspeellijsten en albums af kunnen spelen van je streamingdienst. In dat geval kies je in de afspeel-app voor de webradio als doel, in plaats van de interne speaker. die dan wel ingeschakeld moet zijn en in een bij jouw muziekstreamer passende ‘ontvangstmodus’ geschakeld moet zijn. Voor het net genoemde Spotify is dat Spotify Connect.

De ‘Connect’-app op de radio ontvangt de afspeellijst, track of album van je smartphone. En speelt deze vervolgens zelfstandig af, je kunt de app op je telefoon zelfs sluiten. Scheelt batterij bijvoorbeeld. Ontbreekt jouw muziekstreamer of gebruik je Deezer, dan is er vaak ook geen man overboord. Een hoop webradio’s beschikken over Bluetooth, of een andere manier om via wifi audio te kunnen ontvangen van je smartphone of tablet. Alleen moet je in dat geval de muziekstream-app op je telefoon wel open laten staan; in dat geval wordt immers alleen het geluid doorgestuurd.

FM en DAB+

Via het selectiemenu op je webradio kun je diverse bronnen kiezen om af te spelen. Natuurlijk webradio (of internetradio, zo je wilt), het genoemde Spotify (of andere) Connect maar ook de aloude FM-radio en vaak ook DAB+ ofwel digitale radio. Vaak is ook nog een analoge lijningang aanwezig, samen met bijvoorbeeld het genoemde Bluetooth. En dat maakt de webradio tot een geavanceerd apparaat dat je ook kunt zien als vervanger voor een bluetooth-speaker.

Omdat je meestal via knoppen of desnoods via een menu favorieten in kunt stellen, vind je snel je geliefde stations. Ook is vaak voorzien in een afstandsbedienings-app voor je smartphone, waarmee het geheel wel heel makkelijk bedienbaar wordt. En om het portable radio-idee helemaal compleet te maken werken ze meestal op zowel netspanning als reguliere batterijen of een ingebouwde accu. Voordeel van de eerste optie is dat je in elke supermarkt of benzinestation een setje batterijen kunt kopen als ze leeg zijn. Ook beschikken diverse webradio’s over een ingebouwde laadfunctie zodat je zowel oplaadbare als reguliere batterijen kunt gebruiken.

Let bij wisselen van soort batterijen wel op een schakelaar die meestal in de juiste stand gezet moet worden. Reguliere batterijen laad je niet op in de radio en de schakelaar dient ervoor om te radio te laten weten wat voor batterijen je gebruikt.

Een app waarmee een webradio bediend kan worden in actie.

Streamer voor stationair gebruik

Hoewel een webradio vaak over een lijn-uitgang beschikt waarmee je het apparaat op je hifi-installatie aan kunt sluiten is dat qua geluidskwaliteit lang niet altijd de beste oplossing. Een webradio is geoptimaliseerd voor portable gebruik. Handig, compact, draagbaar en vrij stevig. De geluidskwaliteit is meestal niks mis mee, maar het kan vaak beduidend beter. Waarbij geldt dat je eventuele tekortkomingen niet zult horen op de webradio, maar wel als je hem aansluit op je hifi.

Voor combinatie met de hifi is de streamer bedacht. Vaak qua breedte passend bij de overige hifi-onderdelen die je hebt staan, zeker als je een streamer van hetzelfde merk en passend bij de serie van je bestaande installatie kiest. Veel moderne hifi-sets hebben bovendien streamer-functionaliteit ingebouwd. In dat geval heb je niet eens een losse streamer nodig, wat handig is om te weten als je zoekende bent naar een nieuwe stereo voor in de huiskamer. Kies er een met ingebouwde streamer, dan kun je weer vele jaren vooruit. De streamer biedt alle functionaliteit van de net besproken webradio, plus vaak vele extra’s.

©PXimport

Een streamer voor stationair gebruik.

Geluidskwaliteit en compatibiliteit

Die extra’s kunnen bestaan uit DLNA-mogelijkheden zodat je bijvoorbeeld tracks die bewaard zijn op een NAS af kunt spelen. Een deel van de webradio’s kan dat trouwens ook, overlap is er zonder meer. Een goede streamer kan met bronnen van veel hogere geluidskwaliteit overweg dan een webradio. Daar waar een webradio vaak alleen gecomprimeerde bronnen (zoals webradio of Spotify) kan afspelen, kan een streamer ook met lossless muziek overweg. Dat levert een geluidskwaliteit die minstens gelijk is aan een cd op. Hoger kan ook, als zogeheten hi-res geluid ondersteund wordt. Waarbij geldt dat je dan ook een muziekstreamer moet kiezen die lossless streams ondersteunt (en soms ook een duurder abonnement).

Bekende namen zijn hier bijvoorbeeld Tidal, Qobuz en Apple Music. Nadeel van Tidal is, dat als je de daar maximaal beschikbare geluidskwaliteit wilt behalen, je over een MQA-compatibele streamer moet beschikken. MQA is een wat omstreden compressiemethode die belooft hi-res geluidskwaliteit te leveren zonder de bijbehorende bandbreedte. Ofwel: dat zou dus ook moeten werken op minder snelle internetverbindingen. Maar dat speelt tegenwoordig nog nauwelijks een rol, en de ellende is dat fabrikanten voor MQA een licentie moeten betalen. Wat een MQA-compatibel-apparaat duurder maakt.

Webradio als alternatief voor FM en DAB+

Voor de rest is een streamer vaak puur gericht op streamen van muziek en webradio. Een tuner (FM of DAB+) is lang niet altijd aanwezig. An sich geen probleem, want losse streamers zijn primair bedoeld om een bestaande hifi-installatie qua functionaliteit mee uit te breiden. Vaak is dat al voorzien met een tuner, dus heb je die niet nodig. Sowieso geldt dat je met webradio ook niet echt een klassieke tuner meer nodig hebt, want alle Nederlandse zenders (inclusief regionalen en meer) zijn op een streamer met webradio-functionaliteit te beluisteren. En daarmee is de streamer ook een aantrekkelijk alternatief voor je aloude FM-tuner die helaas steeds minder ten gehore brengt tegenwoordig.

De gebruikersinterface van een typische webradio, met opties voor onder meer DAB+, FM, Spotify Connect en Internet Radio.

Goedkope mediaspelers-boxjes als streamer

Het is trouwens weinig zinvol om voor een hifi-set heel veel geld uit te geven aan bovengemiddelde streamer. Ben je geen audiofiel maar wil je gewoon wat extra functionaliteit toevoegen aan je hifi? Dan zijn er ook goedkope mediaspelers die veelal dezelfde streaming-mogelijkheden bieden als webradio’s. Alleen dan verpakt in een heel klein kastje met een analoge lijn-uitgang en vaak ook een digitale uitgang. Met die laatstgenoemde haal je de beste geluidskwaliteit als jouw hifi ook over een ingang voor digitaal geluid beschikt.

Omdat ook in deze goedkope mediaspelers (vaak huismerken of B-merken) veelal dezelfde streamingmodule zit als in webradio’s, hoef je je over software-updates en dergelijke meestal geen zorgen te maken. Er zijn diverse varianten van deze kastjes. Sommigen zijn puur en alleen gericht op het streamen van webradio, lokale bestanden enzovoort en anderen hebben ook een FM- en (of) DAB+-tuner ingebouwd. Kortom: een snelle en goedkope manier om verouderde basis-hifi-installaties snel en zonder gedoe mee op te peppen.

Een goedkope streamer biedt ook al heel veel plezier en is een simpele manier om een oudere installatie van nieuwe mogelijkheden te voorzien.
▼ Volgende artikel
Wat doet 120 Hz voor je televisie of monitor, en heb je het wel echt nodig?
© ER | ID.nl
Huis

Wat doet 120 Hz voor je televisie of monitor, en heb je het wel echt nodig?

Als je de specificatielijst van een moderne televisie of monitor bekijkt, zie je achter het kopje 'verversingssnelheid' vaak een getal staan gevolgd door 'Hz'. Jarenlang was 50 of 60 Hz de standaard, maar tegenwoordig pronken fabrikanten met 100, 120 of zelfs 144 Hz. Klinkt sneller, en sneller is meestal beter, maar wat betekent het nou eigenlijk voor jouw kijkervaring? Is het een noodzaak voor iedereen, of vooral leuk voor fanatieke gamers?

Om te begrijpen wat die Hertz (Hz) doet, moet je een televisie of monitor niet zien als een statisch schilderij, maar als een soort digitale flipbook. Het beeld dat je ziet, wordt immers continu opnieuw opgebouwd. Een standaard 60Hz-scherm ververst het beeld 60 keer per seconde. Dat is voor het menselijk oog snel genoeg om een vloeiende beweging waar te nemen bij normaal tv-kijken, zoals het nieuws of een dramaserie. Een 120Hz-scherm doet dat dus dubbel zo vaak: 120 keer per seconde.

©DC Studio

Waarom zou je meer beelden per seconde willen?

Het grootste voordeel van een hogere verversingssnelheid is soepelheid. Hoe meer beelden er per seconde worden getoond, hoe vloeiender bewegingen eruitzien. Bij 60 Hz kunnen snelle acties soms wat schokkerig ogen of last hebben van bewegingsonscherpte, ook wel 'motion blur' genoemd. Bij 120 Hz blijven details scherp, zelfs als de camera snel draait of als er bijvoorbeeld een raceauto voorbij raast. Daarnaast voelt de besturing van games directer aan. Tussen het moment dat je een knop indrukt en het moment dat je actie op het scherm ziet, zit minder tijd. Dat verschil in milliseconden lijkt verwaarloosbaar, maar je brein pikt het direct op als een responsievere ervaring.

Het verschil tussen 120 en 144 Hz (en hoger)

Terwijl 120 Hz de nieuwe gouden standaard is voor televisies, zie je bij computermonitors vaak getallen als 144 Hz, 165 Hz of zelfs 240 Hz en hoger. Het principe blijft hetzelfde, maar de toepassing verschilt. 120 Hz is de limiet voor de huidige generatie spelcomputers, zoals de PlayStation 5 en Xbox Series X. Televisies richten zich daarom specifiek op dat getal. Pc-gamers hebben echter vaak krachtiger videokaarten die nóg meer beelden per seconde kunnen produceren. Daarom zie je monitors met 144 Hz of meer.

Is het verschil tussen 120 en 144 Hz zichtbaar? Voor de gemiddelde gebruiker nauwelijks. Waar de stap van 60 naar 120 Hz een wereld van verschil is die bijna iedereen direct ziet, is de stap naar 144 Hz of hoger vooral voer voor professionele e-sporters die elke mogelijke fractie van een seconde winst nodig hebben. Voor de consument die een monitor zoekt voor thuisgebruik en gaming, is alles boven de 120 Hz doorgaans een uitstekende keuze.

©ER | ID.nl

Heb jij het nodig?

Het antwoord op die vraag hangt volledig af van wat je met je scherm doet; of dat nu een tv of een gamemonitor is. Kijk je voornamelijk lineaire televisie, films en series via streamingdiensten? Dan is een 120Hz-scherm geen harde noodzaak, aangezien films doorgaans in 24 beelden per seconde worden geschoten. Toch hebben 100/120Hz-panelen in televisies vaak wel een betere beeldkwaliteit en kunnen ze die films rustiger weergeven dan goedkopere 60Hz-panelen.

Ben je echter een gamer? Dan is het antwoord volmondig ja. De nieuwste spelcomputers en moderne videokaarten zijn gemaakt om die hoge snelheden te benutten. Games spelen soepeler, zien er scherper uit tijdens actiescènes en je reageert sneller op wat er gebeurt. Als je nu een nieuwe tv of monitor koopt met het oog op de toekomst en gaming, is 120 Hz of hoger eigenlijk een vereiste op je wensenlijstje. Let er bij televisies wel op dat je beschikt over een HDMI 2.1-aansluiting, want alleen die kabel kan de enorme hoeveelheid data van 4K-beeld met 120 Hz verwerken.

Drie tv's met 120 Hz of meer

De meeste high-end tv's van dit moment ondersteunen 120 Hz voor spelcomputers (PS5/Xbox Series X) en gaan zelfs tot 144 Hz als je ze aan een krachtige gaming-pc hangt.

Als we kijken naar de huidige generatie televisies, kunnen we niet om de LG OLED evo C5 heen. Dit is de gloednieuwe opvolger van de populaire C4 en wordt gezien als de standaard voor gamers en filmliefhebbers. Hij beschikt over vier HDMI 2.1-poorten die de volle 144 Hz ondersteunen, wat hem toekomstbestendig maakt voor pc-gamers, terwijl hij naadloos samenwerkt met de PlayStation 5 en Xbox Series X op 120 Hz. Het nieuwe paneel heeft een nog hogere helderheid dan zijn voorganger, waardoor HDR-beelden nog meer impact hebben.

Daarnaast is de Samsung OLED S95F een absolute blikvanger in de winkels. Waar Samsung vorig jaar hoge ogen gooide met de S95D, doet de F-serie er nog een schepje bovenop met een vernieuwde antireflectielaag die nog beter werkt in lichte kamers. Dit model combineert de diepe zwartwaarden van OLED met de intense kleuren van Quantum Dots. Ook dit scherm ondersteunt verversingssnelheden tot 144 Hz en beschikt over de uitgebreide Gaming Hub van Samsung, waarmee je zelfs zonder console games kunt streamen.

Voor wie liever geen OLED wil, is de Samsung Neo QLED QN90F de meest courante keuze in het high-end lcd-segment. Dit 2025-model maakt gebruik van geavanceerde Mini-LED-technologie, waardoor de helderheid veel hoger ligt dan bij OLED-schermen. Dat maakt hem ideaal voor een zonovergoten woonkamer. Met een verversingssnelheid die oploopt tot 144 Hz en een extreem lage invoervertraging, is dit voor veel competitieve gamers de favoriete keuze.

Drie monitors met 120 Hz of meer

Bij monitors ligt de standaard tegenwoordig al hoger dan 120 Hz, omdat snelheid de uitkomst van een potje schieten of racen bepaalt. Deze modellen zijn populair op Kieskeurig.

Op het gebied van monitoren zien we dat 240 Hz langzaam de nieuwe standaard wordt voor de serieuze gamer. Een model dat momenteel erg goed scoort op Kieskeurig is de LG UltraGear 27GR83Q. Dit is een 27-inch IPS-scherm met een razendsnelle verversingssnelheid van 240 Hz. In tegenstelling tot oudere modellen biedt dit scherm een extreem snelle responstijd van 1 milliseconde, waardoor je in snelle shooters geen last hebt van wazige beelden. Het is een van de meest complete monitoren van dit moment die zowel voor pc als console geschikt is.

Zoek je de absolute top in beeldkwaliteit, dan is de Samsung Odyssey G6 (G60SD) een model dat je veel ziet. Dit is een moderne OLED-monitor met een verversingssnelheid van maar liefst 360 Hz. Hoewel dat misschien overkill klinkt, zorgt de combinatie van de OLED-techniek en deze snelheid voor een ongekend vloeiende en scherpe ervaring. Het scherm heeft bovendien een nieuw koelsysteem waardoor de kans op inbranden – een angst bij oudere OLED-monitoren – aanzienlijk is verkleind.

Voor wie een beperkter budget heeft maar wel snelheid wil, is de MSI MAG 27CQ6F een actuele hardloper. Dit is een gebogen scherm (Curved) met een snelheid van 180 Hz, wat net dat beetje extra soepelheid geeft ten opzichte van de standaard 144 Hz-schermen. Het paneel biedt een hoog contrast en is daarmee een uitstekende instapper voor wie zijn game-ervaring wil upgraden zonder direct de hoofdprijs te betalen.

▼ Volgende artikel
Waarom QD-OLED voor veel gamers de beste keus is
© ID.nl
Huis

Waarom QD-OLED voor veel gamers de beste keus is

QD-OLED is steeds vaker terug te vinden in gamingmonitoren. Waar deze techniek eerst vooral was voorbehouden aan het hogere segment, zie je steeds vaker in modellen die voor een veel bredere groep gamers betaalbaar zijn. De vraag is natuurlijk of je dat verschil in beeldkwaliteit ook echt merkt tijdens het spelen. In dit artikel lees je hoe QD-OLED werkt en wanneer je het verschil in de praktijk merkt.

In dit artikel

In dit artikel lees je wat QD-OLED precies is en waarom deze schermtechniek vooral bij gamen zichtbaar voordeel biedt. We leggen uit hoe QD-OLED verschilt van traditionele lcd-panelen, wat je merkt bij snelle actie en donkere scènes, en hoe het zit met helderheid, HDR en reflecties. Ook besteden we aandacht aan burn-in en de beschermingsmechanismen die moderne QD-OLED-monitoren gebruiken. Tot slot lees je voor welk type gamer QD-OLED het meest geschikt is en wanneer een Mini-LED-monitor een logisch alternatief kan zijn.

Lees ook: Lcd versus oled: wat is het verschil en welke televisie moet je kiezen?

Wat QD-OLED anders maakt

Een traditioneel LCD-paneel werkt met achtergrondlicht dat door meerdere lagen heen moet voordat je een beeld ziet. Dat kost tijd en maakt dat zwart nooit volledig zwart wordt. QD-OLED laat die tussenlagen achterwege. Elke pixel geeft zelf licht en schakelt onafhankelijk van de rest. Daardoor reageert het beeld direct. De quantum-dot-laag zet het blauwe OLED-licht om in diepe en zuivere kleuren. Het voelt alsof je condens van een raam veegt: zodra de waas verdwijnt, zie je het beeld helder en zonder vertraging.

©ID.nl

Vloeiende beelden bij snelle actie

Die directe pixelreactie merk je vooral wanneer je snelle spellen speelt. Omdat pixels vrijwel meteen overschakelen naar een nieuwe kleurstand, blijven objecten die over het scherm vliegen scherp in beeld. In shooters, racespellen en andere games waarbij snelheid telt, bijvoorbeeld voetbalgames, ontstaat daardoor een rustiger beeld met minder bewegingsonscherpte. Je ogen hoeven zich minder vaak aan te passen. Daardoor raken ze minder snel vermoeid en houd je makkelijker overzicht, ook wanneer je langere tijd achter elkaar speelt.

©ID.nl

Zicht in donkere scènes

QD-OLED blinkt uit in donkere scènes. Pixels die geen licht hoeven te geven, staan volledig uit en leveren een diep zwart dat je bij LCD-panelen zelden ziet. Doordat heldere elementen hier direct naast kunnen staan zonder dat ze licht lekken, ontstaat een sterk contrast dat schaduwen en lichte accenten duidelijker scheidt. Daardoor verdwijnen grijze waasjes in schaduwhoeken en blijven contouren van objecten helder zichtbaar. Vooral in stealth-games, horrorspellen en shooters waarin je tegenstanders soms alleen als silhouet ziet, levert dat een tastbaar voordeel op.

©ID.nl

Kleurrijk zonder overdrijven

De quantum-dot-laag zorgt voor een breed kleurbereik waardoor lichteffecten, huidtinten en subtiele schaduwen goed zichtbaar blijven. Veel QD-OLED-monitoren tonen kleuren standaard wat verzadigd, vooral in de felste modi. In een sRGB- of filmmodus wordt het beeld zachter en natuurgetrouwer, wat beter aansluit bij fotobewerking en dagelijks gebruik. Zodra je de juiste modus gebruikt, lopen kleuren vloeiend in elkaar over en blijven ze gelijkmatig, terwijl uitgesproken elementen zoals neon en magie juist duidelijk opvallen. Dat merk je niet alleen in games, maar ook wanneer je foto's bewerkt of films kijkt.

Helderheid en HDR in perspectief

QD-OLED heeft op het gebied van helderheid flinke stappen gezet ten opzichte van eerdere OLED-generaties. In HDR-games kunnen lichte delen krachtig oplichten zonder dat fel zacht of dof oogt; explosies, glinsteringen op water en fel tegenlicht komen daardoor beter tot hun recht. Toch is het goed om te weten dat deze techniek niet alle beperkingen wegneemt. De helderheid van QD-OLED hangt sterk af van de schermvulling. Bij SDR (standaard dynamisch bereik, het normale helderheidsniveau voor dagelijkse pc-taken) op een volledig wit scherm ligt de helderheid meestal rond de 200 tot 250 nits. Bij kleinere, heldere onderdelen kan dit oplopen richting 400 tot 500 nits. In HDR kunnen pieken van 1000 tot 1300 nits worden bereikt, maar die waarden gelden vooral voor kleine accenten en niet voor het hele scherm. Mini-LED-monitoren houden hogere helderheidsniveaus langer vast, wat in fel verlichte kamers zichtbaar voordeel geeft in extreme highlights. QD-OLED compenseert veel daarvan met perfect zwart, waardoor het contrast wel krachtig blijft (zie ook kader QD-OLED versus Mini-LED) .

Reflecties in daglicht

De meeste QD-OLED-monitoren hebben een glanzende afwerking. Dat helpt bij de kleurweergave en het contrast, maar maakt het paneel gevoeliger voor reflecties bij daglicht. Daarnaast ontbreekt een polarisatiefilter. Daardoor kunnen zwartwaarden in fel licht een paarse of grijze waas krijgen: het diepe zwart wordt zichtbaar opgelicht, meer dan bij een gewone spiegeling. Dat drukt het contrast in een goed verlichte kamer en kan afleiden bij gamen. Gebruik je de monitor vooral in een donkere of gelijkmatig verlichte ruimte, dan speelt dit nauwelijks. In kamers met veel direct zonlicht of grote ramen komt een matte Mini-LED-monitor daarom vaak rustiger over.

©ID.nl

Minimale inputvertraging

Naast de snelle pixelreacties is ook de invoervertraging laag. Moderne QD-OLED-modellen reageren direct op elke muisbeweging en elke controlleractie. Vooral in competitieve shooters is dat een voordeel, omdat elke handeling zonder merkbare vertraging op het scherm verschijnt. 

QD-OLED versus Mini-LED

QD-OLED en Mini-LED worden vaak naast elkaar genoemd, maar het zijn fundamenteel verschillende technieken. QD-OLED is zelflichtend: elke pixel geeft zijn eigen licht en kan volledig uit. Dat levert perfect zwart, zeer snelle pixelreacties en sterk contrast op, wat vooral bij games met veel beweging en donkere scènes zichtbaar voordeel geeft.

Mini-LED is een verfijnde vorm van LCD. Het paneel gebruikt duizenden kleine leds als achtergrondverlichting die in zones worden gedimd. Daardoor kan een Mini-LED-scherm hoge helderheid over grote delen van het scherm vasthouden, wat prettig is in fel verlichte kamers en bij HDR met veel lichtaccenten. Zwart is hierbij wel afhankelijk van lokale dimming en nooit volledig uitgeschakeld zoals bij OLED.

Kort gezegd blinkt QD-OLED uit in contrast, snelheid en beeldrust in donkere omgevingen, terwijl Mini-LED praktischer is bij veel omgevingslicht, wanneer dezelfde elementen of onderdelen langdurig in beeld staat en als hoge helderheid belangrijk is.

Burn-in en levensduur

Burn-in blijft bij elke OLED-variant een punt van aandacht, al zijn moderne QD-OLED-schermen duidelijk verder dan eerdere generaties. Ze gebruiken meerdere beschermingsmechanismen die de belasting door statische beelden beperken. Voor normaal gamegebruik werkt dat in de praktijk goed en blijft het risico klein.

Dat neemt niet weg dat enige nuance op zijn plaats is. Gebruik je een monitor dagelijks vele uren voor taken met veel vaste elementen, zoals spreadsheets, fotobewerkingspanelen of het steeds terugkerende HUD van één game, dan is de kans op inbranden groter dan bij LCD- of Mini-LED-panelen. Afwisseling in wat je op het scherm toont en af en toe even pauze nemen helpt om het paneel langer in goede staat te houden. Even pauze nemen is ook voor jezelf goed trouwens!

Wat voor beschermingstechnieken kun je tegenkomen?

Wat is het?Wat doet het?
Screensaver (schermbeveiliging)Dimt het scherm bij langdurig stilstaand beeld en herstelt de helderheid automatisch zodra er weer beweging is, om inbranden te voorkomen.
Pixel orbiting (pixelverschuiving)Verschuift het beeld continu minimaal op pixelniveau zodat vaste elementen nooit exact op dezelfde plek blijven staan.
Pixel refresh (pixelverversing)Start een onderhoudscyclus waarbij het paneel zichzelf corrigeert om slijtage en beginnende inbranding te verminderen.
Auto Warning (automatische waarschuwing)Geeft na een bepaalde gebruiksduur automatisch een melding om een pixel refresh uit te voeren.
Logos protection (logobescherming)Herkent vaste logo's in beeld en verlaagt daar lokaal de helderheid om inbranden te beperken.
Boundary dimmer (randdimming)Dimt automatisch delen van het scherm met zwarte balken of sterke helderheidsverschillen, bijvoorbeeld bij afwijkende beeldverhoudingen.
Taskbar dimmer (taakbalkdimming)Verlaagt specifiek de helderheid van de taakbalk om langdurige statische weergave op die plek te beperken.
Thermal protection (thermische beveiliging)Past de helderheid automatisch aan wanneer de monitor te warm wordt, om oververhitting en paneelslijtage te voorkomen.

©AGON by AOC

AGON by AOC PRO OLED AG276QKD2

Voorbeeld: bescherming in de praktijk

Veel QD-OLED-monitoren combineren verschillende beschermingsmechanismen om het risico op burn-in te beperken. In onderstaande tabel zie je bijvoorbeeld wat je kunt vinden in een aantal recente modellen uit de AGON PRO line-up van AOC. Je kunt al deze functies zelf in- en uitschakelen en je kunt de intensiteit ervan aanpassen. Dat betekent dat je zelf kunt bepalen hoe sterk de bescherming is.

Techniek ⬇ / Model ➡AG276QKD2AG276UZDAG346UCDAG276QZD2
Screen saverJa: Off / Slow / FastJa: Off / Slow / FastJa: Off / Slow / FastJa: Off / Slow / Fast
Pixel orbitingJa: Off / Weak / Medium / StrongJa: Off / Weak / Medium / StrongJa: Off / Weak / Medium / StrongJa: Off / Weak / Medium / Strong
Pixel refreshJa: On / OffJa: On / OffJa: On / OffJa: On / Off
Auto WarningJa: On / OffJa: On / OffJa: On / OffJa: On / Off
Logos ProtectionJa: Off / 1 / 2 / 3 / 4Ja: Off / 1 / 2Ja: Off / 1 / 2Ja: Off / 1 / 2
Boundary dimmerJa: Off / 1 / 2 / 3 / 4Ja: Off / 1 / 2 / 3Ja: Off / 1 / 2 / 3Ja: Off / 1 / 2 / 3
Taskbar dimmerJa: Off / 1 / 2 / 3 / 4Ja: Off / 1 / 2 / 3Ja: Off / 1 / 2 / 3Ja: Off / 1 / 2 / 3
Thermal protectionJa: Off / OnJa: Off / OnJa: Off / OnJa: Off / On

Voor wie QD-OLED vooral interessant is

Gamers die veel snelle actie spelen, halen het meeste uit QD-OLED. De voordelen van de techniek zijn in elk genre zichtbaar, maar vallen vooral op in shooters en racespellen, waar tempo en directe reacties tellen. Ook filmische games die sterk leunen op licht-donkercontrasten winnen zichtbaar aan sfeer en detail.

Conclusie

QD-OLED combineert diepe zwartwaarden met snelle pixelreacties en een breed kleurbereik. Dat zorgt voor een vloeiend beeld in snelle games en meer overzicht in donkere scènes. HDR komt overtuigend tot zijn recht, al blijven Mini-LED-schermen beter overeind bij zeer hoge helderheid en fel daglicht. Inbranden blijft een punt van aandacht wanneer hetzelfde element lange tijd in beeld staat, maar moderne modellen beschikken over uitgebreide beschermingsmaatregelen. Voor veel gamers is QD-OLED daarmee een goede keuze: snel, sfeervol en klaar voor de komende jaren.

QD, OLED en QD-OLED

OLED
Elke pixel geeft zelf licht. Daardoor zijn zwartwaarden diep en schakelt het beeld snel. Geschikt voor gaming en films, met aandacht voor burn-in bij langdurig statisch beeld.

QD (Quantum Dots)
Quantum dots zetten licht om in pure, heldere kleuren. Ze worden ingezet om kleurvolume en helderheid te verbeteren.

QD-OLED
Combineert de zelflichtende OLED-pixelstructuur met een quantum-dot-laag. Je krijgt diepe zwarttinten, snelle reactie en een breed kleurbereik. Het is een balans tussen snelheid, helderheid en kleurprecisie die goed aansluit bij moderne games.