Ondanks dat radio via de ether verdwijnt zijn er genoeg mogelijkheden om radio te luisteren. DAB+, streamingdiensten en webradiostations. Je kunt de radio afspelen op een webradio of streamer. Online radio luisteren anno 2022: we leggen je het uit.

Het medialandschap op het vlak van radio is sinds de komst van internet enorm veranderd. Al heel snel werd bijvoorbeeld beluisteren van radiostations aan de andere kant van de wereld mogelijk. En dat in een veel hogere kwaliteit dan welke kortegolfontvanger ooit mogelijk maakte. Niet verwonderlijk dus, dat die laatstgenoemde categorie voor vakantiegangers al snel geen standaardbagage meer was. Je kon iets als Radio 1 immers kristalhelder ontvangen.

De komst van mobiel internet deed daar nog een schepje bovenop. Dat radio luisteren via internet is feitelijk de basisvorm van streamen. En daarmee komen we dan op de webradio.

©Tovstinchuk Artem

Wat is een webradio?

Een webradio is een apparaat dat veelal minstens in staat is radiostations van over de hele wereld te streamen. Daarvoor koppel je het apparaat aan je thuisnetwerk via wifi. Is dat eenmaal gelukt, dan verbindt de radio met een zogeheten aggregator. Dat is een dienst die een up-to-date database aan boord heeft met een enorme hoeveelheid verbindingen naar radiostreams. De tussenkomst van een aggregator heeft voor- en nadelen. Hét voordeel is dat zowel jij als de fabrikant geen omkijken heeft naar het vinden en instellen van je favoriete radiostations. Veranderen er achter de schermen dingen (denk aan een IP-adres of andere dingen) bij een radiostation, dan merk jij daar niks van. De aggregator vangt de wijzigingen op en stuurt je automatisch door naar de aangepaste stream.

Het grootste nadeel van een aggregator is, dat als deze zou stoppen te bestaan je webradio mogelijk signaal meer kan ontvangen. In principe kan een fabrikant van jouw toestel dat probleem eenvoudig oplossen middels een software-update waarin een andere aggregator verwerkt is. Probleem is, dat oudere apparaten vaak geen firmware-updates meer krijgen waarmee het toestel qua radio onbruikbaar zou worden. Gelukkig gebruikt het overgrote deel van de fabrikanten ‘ontvangst-modules’ van één specifieke fabrikant, en die zorgt wél voor updates.

Uit ervaring blijkt dat ook de oudere radio’s dan prima blijven werken. Nadeel is dat je niet lokaal eigen IP-adressen van streamende webradio’s toe kunt voegen, waardoor je dus 100% afhankelijk bent van de aggregator. Vaak kun je daar een account aanmaken, en dan alsnog handmatig wat eigen stations toevoegen maar dat blijft wat behelpen.

Muziek streamen via Spotify en anderen

Naast webradio zijn er natuurlijk ook streamingdiensten actief. Denk aan bijvoorbeeld Spotify, Deezer, Apple Music of Tidal. Normaliter speel je die af via je smartphone of tablet, al dan niet via een snoertje of via bluetooth gekoppeld aan een hifi-installatie of draadloze speaker.

Veel webradio’s hebben echter ook tools aan boord waarmee ze nagenoeg zelfstandig tracks, afspeellijsten en albums af kunnen spelen van je streamingdienst. In dat geval kies je in de afspeel-app voor de webradio als doel, in plaats van de interne speaker. die dan wel ingeschakeld moet zijn en in een bij jouw muziekstreamer passende ‘ontvangstmodus’ geschakeld moet zijn. Voor het net genoemde Spotify is dat Spotify Connect.

De ‘Connect’-app op de radio ontvangt de afspeellijst, track of album van je smartphone. En speelt deze vervolgens zelfstandig af, je kunt de app op je telefoon zelfs sluiten. Scheelt batterij bijvoorbeeld. Ontbreekt jouw muziekstreamer of gebruik je Deezer, dan is er vaak ook geen man overboord. Een hoop webradio’s beschikken over Bluetooth, of een andere manier om via wifi audio te kunnen ontvangen van je smartphone of tablet. Alleen moet je in dat geval de muziekstream-app op je telefoon wel open laten staan; in dat geval wordt immers alleen het geluid doorgestuurd.

FM en DAB+

Via het selectiemenu op je webradio kun je diverse bronnen kiezen om af te spelen. Natuurlijk webradio (of internetradio, zo je wilt), het genoemde Spotify (of andere) Connect maar ook de aloude FM-radio en vaak ook DAB+ ofwel digitale radio. Vaak is ook nog een analoge lijningang aanwezig, samen met bijvoorbeeld het genoemde Bluetooth. En dat maakt de webradio tot een geavanceerd apparaat dat je ook kunt zien als vervanger voor een bluetooth-speaker.

Omdat je meestal via knoppen of desnoods via een menu favorieten in kunt stellen, vind je snel je geliefde stations. Ook is vaak voorzien in een afstandsbedienings-app voor je smartphone, waarmee het geheel wel heel makkelijk bedienbaar wordt. En om het portable radio-idee helemaal compleet te maken werken ze meestal op zowel netspanning als reguliere batterijen of een ingebouwde accu. Voordeel van de eerste optie is dat je in elke supermarkt of benzinestation een setje batterijen kunt kopen als ze leeg zijn. Ook beschikken diverse webradio’s over een ingebouwde laadfunctie zodat je zowel oplaadbare als reguliere batterijen kunt gebruiken.

Let bij wisselen van soort batterijen wel op een schakelaar die meestal in de juiste stand gezet moet worden. Reguliere batterijen laad je niet op in de radio en de schakelaar dient ervoor om te radio te laten weten wat voor batterijen je gebruikt.

Streamer voor stationair gebruik

Hoewel een webradio vaak over een lijn-uitgang beschikt waarmee je het apparaat op je hifi-installatie aan kunt sluiten is dat qua geluidskwaliteit lang niet altijd de beste oplossing. Een webradio is geoptimaliseerd voor portable gebruik. Handig, compact, draagbaar en vrij stevig. De geluidskwaliteit is meestal niks mis mee, maar het kan vaak beduidend beter. Waarbij geldt dat je eventuele tekortkomingen niet zult horen op de webradio, maar wel als je hem aansluit op je hifi.

Voor combinatie met de hifi is de streamer bedacht. Vaak qua breedte passend bij de overige hifi-onderdelen die je hebt staan, zeker als je een streamer van hetzelfde merk en passend bij de serie van je bestaande installatie kiest. Veel moderne hifi-sets hebben bovendien streamer-functionaliteit ingebouwd. In dat geval heb je niet eens een losse streamer nodig, wat handig is om te weten als je zoekende bent naar een nieuwe stereo voor in de huiskamer. Kies er een met ingebouwde streamer, dan kun je weer vele jaren vooruit. De streamer biedt alle functionaliteit van de net besproken webradio, plus vaak vele extra’s.

©PXimport

Geluidskwaliteit en compatibiliteit

Die extra’s kunnen bestaan uit DLNA-mogelijkheden zodat je bijvoorbeeld tracks die bewaard zijn op een NAS af kunt spelen. Een deel van de webradio’s kan dat trouwens ook, overlap is er zonder meer. Een goede streamer kan met bronnen van veel hogere geluidskwaliteit overweg dan een webradio. Daar waar een webradio vaak alleen gecomprimeerde bronnen (zoals webradio of Spotify) kan afspelen, kan een streamer ook met lossless muziek overweg. Dat levert een geluidskwaliteit die minstens gelijk is aan een cd op. Hoger kan ook, als zogeheten hi-res geluid ondersteund wordt. Waarbij geldt dat je dan ook een muziekstreamer moet kiezen die lossless streams ondersteunt (en soms ook een duurder abonnement).

Bekende namen zijn hier bijvoorbeeld Tidal, Qobuz en Apple Music. Nadeel van Tidal is, dat als je de daar maximaal beschikbare geluidskwaliteit wilt behalen, je over een MQA-compatibele streamer moet beschikken. MQA is een wat omstreden compressiemethode die belooft hi-res geluidskwaliteit te leveren zonder de bijbehorende bandbreedte. Ofwel: dat zou dus ook moeten werken op minder snelle internetverbindingen. Maar dat speelt tegenwoordig nog nauwelijks een rol, en de ellende is dat fabrikanten voor MQA een licentie moeten betalen. Wat een MQA-compatibel-apparaat duurder maakt.

Webradio als alternatief voor FM en DAB+

Voor de rest is een streamer vaak puur gericht op streamen van muziek en webradio. Een tuner (FM of DAB+) is lang niet altijd aanwezig. An sich geen probleem, want losse streamers zijn primair bedoeld om een bestaande hifi-installatie qua functionaliteit mee uit te breiden. Vaak is dat al voorzien met een tuner, dus heb je die niet nodig. Sowieso geldt dat je met webradio ook niet echt een klassieke tuner meer nodig hebt, want alle Nederlandse zenders (inclusief regionalen en meer) zijn op een streamer met webradio-functionaliteit te beluisteren. En daarmee is de streamer ook een aantrekkelijk alternatief voor je aloude FM-tuner die helaas steeds minder ten gehore brengt tegenwoordig.

Goedkope mediaspelers-boxjes als streamer

Het is trouwens weinig zinvol om voor een hifi-set heel veel geld uit te geven aan bovengemiddelde streamer. Ben je geen audiofiel maar wil je gewoon wat extra functionaliteit toevoegen aan je hifi? Dan zijn er ook goedkope mediaspelers die veelal dezelfde streaming-mogelijkheden bieden als webradio’s. Alleen dan verpakt in een heel klein kastje met een analoge lijn-uitgang en vaak ook een digitale uitgang. Met die laatstgenoemde haal je de beste geluidskwaliteit als jouw hifi ook over een ingang voor digitaal geluid beschikt.

Omdat ook in deze goedkope mediaspelers (vaak huismerken of B-merken) veelal dezelfde streamingmodule zit als in webradio’s, hoef je je over software-updates en dergelijke meestal geen zorgen te maken. Er zijn diverse varianten van deze kastjes. Sommigen zijn puur en alleen gericht op het streamen van webradio, lokale bestanden enzovoort en anderen hebben ook een FM- en (of) DAB+-tuner ingebouwd. Kortom: een snelle en goedkope manier om verouderde basis-hifi-installaties snel en zonder gedoe mee op te peppen.

Amazon introduceerde kortgeleden een nieuwe generatie slimme speakers, waaronder de hier besproken Echo Dot Max. Volgens de fabrikant levert deze bescheiden luidspreker een verbeterde audiokwaliteit, terwijl de microfoon naar verluidt nauwkeuriger spraakopdrachten verwerkt. Met een adviesprijs van 109,99 euro is het ook nog eens een van de goedkopere smartspeakers in de markt. Hoog tijd voor een review!

Vergeleken met de voorgaande Echo Dot-speaker uit 2022 is het design ietwat op de schop gegaan. De behuizing oogt weliswaar nog altijd als een bolletje met als verschil dat er aan de voorzijde een stukje is 'afgesneden'. Je treft hier twee volumetoetsen en een aan-uitknop voor de microfoon. Rondom dit bedieningspaneel bevindt zich een blauwgekleurde ledring. Verder zit er aan de achterzijde een ingang voor de bijgesloten voedingsadapter.

©Maikel Dijkhuizen

Lichtgewicht wifi-speaker zonder accu

De bolvormige behuizing heeft een diameter van amper elf centimeter. Ondanks deze geringe afmetingen leent de wifi-speaker zich voornamelijk voor binnengebruik. Dit nieuwe model heeft namelijk, net zoals bij eerdere generaties het geval was, weer geen accu. Een gemiste kans, want de compacte constructie van 505 gram is in principe handzaam genoeg om ook als mobiele bluetooth-speaker te dienen.

De door ons geteste paarse uitvoering heeft naar onze smaak een nogal kitscherige uitstraling. Gelukkig is de Amazon Echo Dot Max er ook in een wit en grijs jasje. Die zien er al heel wat chiquer uit en zullen in jouw woonkamer niet misstaan. Het grootste deel van de kunststof behuizing is voorzien van een laagje stof. Dit materiaal voelt niet zo stevig aan zoals we bij veel bluetooth-speakers van onder andere JBL tegenkomen. Nou is dat niet zo'n probleem, want ten opzichte van weerbestendige speakers heeft dit exemplaar natuurlijk minder te lijden.

©Maikel Dijkhuizen

Verbinden en luisteren

De configuratie en bediening van het apparaat gebeurt via de Amazon Alexa-app op een smartphone. Dat gaat erg vlot. Na verbinding met wifi downloadt de Echo Dot Max eerst een firmwareupdate. In de behuizing zit trouwens een rappe wifi6E-adapter, waardoor het apparaat overweg kan met de snelste draadloze netwerken. Al met al duurt de configuratie slechts enkele minuten.

Je koppelt Spotify of een andere muziekdienst eenvoudig aan je Amazon-account. Zeg vervolgens hardop waarnaar je wilt luisteren. Met een spraakopdracht als “Alexa, speel Coldplay” hoor je binnen enkele ogenblikken de bijbehorende deuntjes. Gebruik je stem ook om bijvoorbeeld een liedje te skippen of het volume te wijzigen. De microfoon is zéér gevoelig. Zelfs zacht uitgesproken (fluister)opdrachten op enkele meters afstand verwerkt de speaker zonder morren.

Lees ook: Van mobiel naar desktop: waarom je Spotify op je pc moet proberen

De behuizing is weliswaar compact, maar toch slaagde Amazon erin om een tweeter en woofer te integreren. Kijken we binnen dezelfde prijscategorie naar de enigszins vergelijkbare Apple HomePod Mini, dan biedt dit nieuwe model van Amazon dus een extra audiodriver. Voor zo'n kleine speaker in deze prijsklasse hoef je uiteraard geen wonderen te verwachten, maar voor het opzetten van een achtergrondmuziekje voldoet dit product prima. Met name de hoge tonen klinken erg helder. Als we geconcentreerd luisteren, horen we ook een beetje bas. Deze lage tonen zijn ietwat ondervertegenwoordigd. Verder gaat het geluid op een hoog volume galmen en vervormen.

©Maikel Dijkhuizen

Smartspeaker met Alexa

Lange tijd legde Alexa van Amazon het af tegen de spraakassistenten van Google en Apple, maar sinds 2024 verstaat Alexa eindelijk ook Nederlands. Daarmee is de Echo Dot Max een serieus alternatief voor smartspeakers van de eerdergenoemde merken. Je kunt in de Alexa-app onder andere een wekker, timer, herinnering, agenda-afspraak en boodschappenlijst instellen.

De behuizing heeft een temperatuursensor, zodat je naar de kamertemperatuur kunt vragen. Je kunt ook allerlei andere verzoeken doen. Vraag bijvoorbeeld naar de weersverwachting of naar de leeftijd van een BN'er. Helaas gaat niet iedere stemopdracht even vlekkeloos. Zo weigert ons testmodel om een overzicht van het laatste nieuws af te spelen.

Een nuttige optie is dat je in huis andere smarthome-apparaten met Alexa-ondersteuning kunt bedienen, zoals slimme lampen, stekkers en thermostaten. Dat werkt eveneens via spraakopdrachten. Misschien komt de geïntegreerde aanwezigheidssensor goed van pas, zodat de smartspeaker geschikte apparaten zelfstandig kan in- en uitschakelen.

Amazon Echo Dot Max kopen?

Zoek je een slimme luidspreker met een redelijke audiokwaliteit voor het luisteren van achtergrondmuziek? Dan is de Amazon Echo Dot Max een interessante kandidaat. Dankzij een zeer gevoelige microfoon laat je allerlei stemopdrachten op deze smartspeaker los. Meestal verwerkt de Echo Dot Max probleemloos deze commando's, al gaat er soms ook weleens iets fout.

Heb je een pc met weinig opslagruimte dan loont het wellicht om in Windows 11 de bestandscompressie in te schakelen. Dan hebben we het niet over zip-archieven, maar de NTFS-compressie waarmee je bestanden, mappen en zelfs volledige schijven kunt verkleinen.

Eerst een waarschuwing

Dankzij compressie is het mogelijk om meer data op te slaan op dezelfde ruimte. In Windows 11 kun je NTFS (New Technology File System) aanspreken. Het nadeel van deze methode is dat het extra rekenkracht vraagt iedere keer dat je zo'n gecomprimeerd bestand opent. Hetzelfde gebeurt wanneer je na de bewerking het bestand sluit en er recompressie wordt toegepast. Gebruik deze methode dus voor data die je lange tijd niet gebruikt en waar extra laadtijd nauwelijks hinderlijk is.

Je kunt op deze manier ook een volledige schijf comprimeren, maar we raden af om dit met de opstartschijf te doen. Gebruik deze functie niet op usb-sticks en alleen op snelle schijven zoals ssd's. Het prestatieverlies zou teveel doorwegen. Bij jpg-afbeeldingen of mp3- of mp4-mediabestanden is de winst verwaarloosbaar.

Map comprimeren

Open Windows Verkenner en navigeer naar de map waarvan je de inhoud wilt verkleinen. Klik met de rechtermuisknop op de map en in het snelmenu selecteer je Eigenschappen. Open het tabblad Algemeen en klik op Geavanceerd. Bij de Geavanceerde kenmerken zie je onderaan Compressie en versleutelingskenmerken. Plaats een vinkje bij Inhoud comprimeren om schijfruimte vrij te maken. Klik op OK en klik daarna op Toepassen.

Selecteer indien nodig de optie Wijzigingen toepassen op deze map, submappen en bestanden en klik op de OK-knop. Net zoals voorheen kun je zo'n map openen en de bestanden bekijken in Verkenner. Om de volledige map te decomprimeren, open je opnieuw de Eigenschappen en volg je de beschreven stappen.

Station comprimeren

Het is mogelijk om een volledige schijf te comprimeren. Open Windows Verkenner en klik op Deze pc in het linkerdeelvenster. Klik met de rechtermuisknop op de opslagschijf die je wilt comprimeren. Selecteer onder het gedeelte Apparaten en stations de optie Eigenschappen. Daarna kun je opnieuw de optie aanvinken: Dit station comprimeren om schijfruimte te besparen.