Digitale radio luisteren: dit heb je nodig

Analoge radio via de kabel is bijna in heel Nederland gestopt. FM-radio via de ether werkt vooralsnog wel, maar ook deze uitzendtechniek staat op losse schroeven. De NPO blijft in elk geval nog tot 2030 radio-uitzendingen via de FM-ether uitzenden. Wat de commerciële radiostations gaan doen, is nog onduidelijk. De verwachting is dat ze in de nabije toekomst één-voor-één de FM-ether verlaten. Overigens zijn bekende zenders als KINK, Arrow Classic Rock en Radio 5 al niet via analoge radio te beluisteren.

Met digitale radio hebben luisteraars meer keuze uit Nederlandse en internationale zenders. Naast een veel breder aanbod biedt digitale radio nog een belangrijk voordeel, namelijk een betere geluidskwaliteit. Afhankelijk van de gebruikte digitale techniek is het naast audio ook mogelijk om andere soorten informatie te ontvangen. Denk bijvoorbeeld aan albumhoezen, afspeelinformatie, nieuws en weersvoorspellingen.

Einde analoge kabelradio

Het einde van analoge kabelradio kwam niet zomaar uit de lucht vallen. Ziggo stelde klanten onlangs via een e-mail tijdig op de hoogte van zijn besluit. Vervolgens verscheen er nog een tweede e-mail met de definitieve einddatum. De tv-provider wil met het stopzetten van analoge radio meer ruimte op zijn netwerk vrijmaken. Vooral met het opheffen van de lagere FM-frequenties komt er extra bandbreedte beschikbaar. 

Een begrijpelijke keuze, want de vraag naar snel internet neemt alsmaar toe. Bovendien bestaan er in de vorm van digitale radio via internet, de tv-provider of DAB+ ruimschoots voldoende alternatieven. Overigens is analoge kabelradio nog niet volledig uit Nederland verdwenen. Voor klanten van Kabelnoord en Caiway is het in bepaalde regio’s namelijk nog altijd beschikbaar.

Radio via televisie

Loopt er vanuit de wandcontactdoos via de radio-uitgang een coaxkabel rechtstreeks naar de versterker of receiver? Dan kun je deze kabel net zo goed weghalen, want waarschijnlijk werkt analoge kabelradio op jouw woonadres niet meer. Natuurlijk wil je evengoed wel gewoon naar de radio kunnen luisteren. Geen probleem, want je hebt hiervoor geen extra apparatuur nodig.

Elke tv-provider biedt namelijk digitale radio aan. Stem hiervoor met de afstandsbediening af op het juiste kanaal. Op de website van de tv-provider vind je hiervoor actuele zenderlijsten. Je kunt ook de elektronische programmagids openen. Druk in dat geval op de EPG- of Guide-knop van de afstandsbediening.

Radiozenders vind je over het algemeen op de hoogste kanaalnummers. Zo begint bij Ziggo en KPN het radio-aanbod vanaf kanaal 801. Het aantal beschikbare stations is afhankelijk van de tv-provider. Bij aanwezigheid van een CI+-module of tv-decoder (los kastje) met een smartcard zijn er meestal extra themazenders beschikbaar. Bij Ziggo zijn dat bijvoorbeeld Franse Chansons, Piratenplaten en Gouwe Ouwe.

Tv en versterker

Het geluid dat afkomstig is van platte televisies is voor radiodoeleinden over het algemeen erg matig. Je kunt hiervoor veel beter de luidsprekers van het audiosysteem gebruiken. Luister je via deze speakers al naar het geluid van televisieprogramma’s? In dat geval hoef je niets te ondernemen. Kies de versterker, receiver of soundbar als bron en selecteer op de televisie het juiste kanaal om naar radio te luisteren.

Wanneer de beeldbuis nog niet op het audiosysteem is aangesloten, kun je dat alsnog doen. Controleer eerst of er achterop de geluidsinstallatie een HDMI-ARC-poort voorhanden is. Steek hierin een HDMI-kabel. Via de HDMI-ARC-aansluiting van de televisie speel je het geluid van het radiostation (of de tv-zender) vervolgens op het audiosysteem af. 

Ontbreekt er HDMI? Koppel de televisie dan met behulp van een optische s/pdif-kabel aan de geluidsset. Bij gebruik van oude geluidsapparatuur kun je als derde mogelijkheid analoge tulpkabels gebruiken.

Tv-decoder

Heb je een los kastje van de tv-provider gekregen? In dat geval kun je deze zogeheten tv-decoder meestal rechtstreeks op een geluidsinstallatie aansluiten. Controleer achter op de behuizing welke audio-aansluitingen er beschikbaar zijn. Afhankelijk van de gebruikte tv-decoder is dat bijvoorbeeld een 3,5mm-geluidspoort, analoge tulpuitgangen en/of een optische s/pdif-output.

Soms zit er ook nog een coaxiale s/pdif-aansluiting op. Gebruik de overeenkomstige ingang op de versterker, receiver of soundbar om de tv-decoder met het audiosysteem te verbinden. Kies op de geluidsinstallatie vervolgens de juiste bron en luister naar digitale radio.

In veel gevallen kun je naar digitale radio luisteren zonder dat je hiervoor de televisie hoeft in te schakelen. Het tv-toestel laat je dan uit, terwijl je via het display van de tv-decoder op het juiste kanaal afstemt. Dat kan soms ook met behulp van spraakbediening. 

Bij sommige tv-providers kun je alleen via een menu op de televisie tussen radiozenders zappen. Dat is bijvoorbeeld het geval wanneer de tv-decoder geen eigen display heeft. Lastig, want je hebt dan voor het afstemmen op de gewenste digitale radiozender dus altijd de televisie nodig.

DVB-C-radio

Het beluisteren van kabelradio via het digitale zenderaanbod van de tv-provider heeft één groot nadeel. In veel gevallen dien je voor radio-ontvangst namelijk de televisie in te schakelen, zoals bij het gebruik van een CI+-module. 

Zie je dat niet zitten en wil je ‘televisieloos’ op je huidige audiosysteem van leuke radiozenders genieten? Plaats dan tussen de tv-wandcontactdoos en de versterker, receiver of soundbar een DVB-C-radio-ontvanger. Je luistert daarmee rechtstreeks naar digitale radio via de kabel. Dat is mogelijk doordat kabelmaatschappijen een heleboel radiozenders ongecodeerd uitzenden. Hierdoor heb je geen smartcard van de tv-provider nodig.

Als klant van pakweg Ziggo, Caiway, Kabelnoord of het Belgische Telenet heb je alleen een DVB-C-radio-ontvanger nodig om de digitale zenders van de kabel te plukken. Dergelijke ontvangers zijn nog wel beperkt beschikbaar, waardoor je al snel bij de Quantis QE317 uit zal komen. Ziggo rekent voor dit product in zijn webshop vijftig euro, maar de ontvanger is ook elders te koop.

Aansluiten is snel gepiept. Je steekt de coaxkabel in de behuizing en verbindt het apparaatje met je geluidsinstallatie. Dat kan via de analoge tulpuitgangen of optische output. Houd er rekening mee dat je voor de tv-uitgang op de wandcontactdoos vermoedelijk een coaxsplitter nodig hebt. De radio-uitgang werkt namelijk niet (meer).

Tip 06: DAB+

Voor het beluisteren van het digitale radio-aanbod van de tv-provider heb je altijd een televisie, tv-decoder of DVB-C-radio-ontvanger nodig. Vind je dat omslachtig? Dan kun je nog op een andere manier naar digitale radio luisteren. Veel hedendaagse receivers, autoradio’s en portable radio’s ondersteunen DAB+. Dit is in feite de opvolger van FM. 

Net als FM pikt DAB+ het radiosignaal gratis op uit de ether. Een belangrijk verschil is dat deze uitzendtechniek meerdere radiozenders binnen één frequentie (multiplex-kanaal) aanbiedt. Hierdoor is er een breed aanbod met tientallen zenders beschikbaar. Het stelt landelijke zenders als Qmusic, Radio 538 en Sky Radio in staat om naast het hoofdstation nog een of meerdere themakanalen beschikbaar te stellen.

DAB+ biedt een aantal interessante voordelen. Zo is deze uitzendtechniek ongevoeliger voor storingen. Bovendien hoor je geen ruis, want het signaal is digitaal. Muziek via DAB+ heeft vergeleken met FM-radio een breder frequentiebereik, waardoor liedjes in de regel beter klinken. Daarnaast is het niet langer nodig om handmatig de juiste frequentie op te zoeken. 

Je haalt gewoon de alfabetische zenderlijst op en kiest vervolgens de gewenste zender. Een nadeel van DAB+ is dat de ontvangst in huis niet altijd goed is. Zet de antenne daarom bij voorkeur in de buurt van een raam.

Receiver met DAB+

Als je digitale radio via de ether wilt beluisteren, kun je een receiver met ondersteuning voor DAB+ gebruiken. Wie weet is deze functie al op jouw geluidsinstallatie geïnstalleerd, want deze uitzendtechniek bestaat al relatief lang. Bedenk wel dat de dekking voor DAB+ binnenshuis niet optimaal is. Probeer om die reden de antenne dicht bij het raam te positioneren. 

Bij gespecialiseerde (web)winkels zijn er allerlei geschikte DAB+-antennes te koop. Steek de stekker van deze antenne in de juiste aansluiting achter op de receiver en vraag daarna in het menu de zenderlijst op. Bij voldoende ontvangst luister je zo naar digitale radio in een goede audiokwaliteit. Merken als Marantz, Denon en Yamaha ontwikkelen al jarenlang receivers met DAB+-ondersteuning.

Portable DAB+-radio

Misschien bezit je ongemerkt al wel een DAB+-radio. Vrijwel alle recente autoradio’s halen namelijk moeiteloos de digitale zenders uit de ether. Daarnaast bestaan er ook allerlei portable DAB+-radio’s. Handig voor het geval je bijvoorbeeld in de tuin of op de camping naar radio-uitzendingen wilt luisteren. Het productaanbod is heel divers en de prijzen vallen over het algemeen erg mee. De goedkoopste producten kosten een paar tientjes.

Er is een aantal aandachtspunten waar je op kunt letten als je zelf een DAB+-radio wilt aanschaffen. Kijk allereerst kritisch naar de accucapaciteit, zodat je ook op locaties zonder nabijgelegen stopcontact urenlang radio kunt ontvangen. Verder is het handig wanneer je een aantal voorkeuzezenders kunt instellen. Je hoeft dan op het kleine display namelijk niet steeds in de zenderlijst te speuren. 

Ben je vaak buiten, dan is een weersbestendige behuizing wel zo prettig. Kijk ten slotte naar de overige functies. Zo ondersteunen veel modellen bluetooth, waardoor je bijvoorbeeld een smartphone of tablet aan de radio kunt koppelen. Op die manier kun je met de portable DAB+-radio naar een Spotify- of Apple Music-afspeellijst luisteren.

Tip 09: Bluetooth-speaker

In zo’n beetje elk huishouden is inmiddels wel een bluetooth-speaker te vinden. Dit apparaatje transformeer je met gemak in een digitale radio. Zoek in de App Store of Play Store op een smartphone naar een radio-app en luister via internet naar een leuke zender. Je sluist deze radiostream vervolgens via bluetooth door naar de draadloze speaker. 

Landelijke zenders als NPO Radio 1, Veronica en KINK hebben hiervoor eigen applicaties, maar het is handiger om een centrale radio-app te gebruiken. Het gratis TuneIN Radio geeft je in één klap toegang tot duizenden zenders uit binnen- en buitenland. Het is niet nodig om je te registreren, dus je kunt meteen beginnen met luisteren. 

Een nadeel van een bluetooth-speaker is dat je altijd een smartphone of tablet nodig hebt. Op plekken zonder wifi gaat dat ten koste van je mobiele databundel.

Internetradio

Op plekken met een bekabelde internetverbinding of wifi is het gebruik van een internetradio interessant. Het voordeel daarvan is dat je via het web keuze hebt uit honderdduizenden zenders. Alleen al in Nederland is het aanbod enorm, terwijl je over de digitale landsgrenzen heen ook nog naar pareltjes kunt zoeken. De audiokwaliteit is in de meeste gevallen prima.

Veel receivers, versterkers en soundbars hebben een (draadloze) netwerkaansluiting en ondersteunen internetradio. Daarnaast kun je natuurlijk ook via de pc of laptop naar internetradio luisteren. Ga hiervoor naar de website van het radiostation of zoek een online verzamelplaats met meerdere zenders op. Er zijn er genoeg!

Bezit je een wat oudere geluidsset? Je kunt dan een audiostreamer met ingebouwde internetradio aan een receiver of versterker koppelen. Denk bijvoorbeeld aan de Sonos port of Bluesound Node. Deze prijzige producten ondersteunen daarnaast tal van andere functies. 

Als alternatief bestaan er ook goedkopere internetradio’s die je op een bestaande hifiset kunt aansluiten. Een voorwaarde is dat er een 3,5mm-output of tulpuitgangen beschikbaar zijn. Onder andere Medion, Hama en Technisat fabriceren geschikte producten.