Nu de verlichting thuis aan het eind van de middag alweer aan kan, valt het extra op waar in huis de donkere gaten vallen. Daarom is het najaar hét moment om eens kritisch naar je lichtplan te kijken. Misschien ben je wel meer thuis gaan werken, maar is het alleen bij die nieuwe bureaustoel gebleven. En hoe fijn is een lamp die je op afstand aan- en uitdoet, of eentje die zich aanpast aan veranderend daglicht? Met deze tips kies je de juiste verlichting voor jou en je huis.

Er zijn twee soorten verlichting die er samen voor zorgen dat je prettig leeft in huis: sfeerverlichting en functionele verlichting. Wanneer deze goed op elkaar zijn afgestemd, zit jouw lichtplan goed in elkaar.

©Michael - stock.adobe.com

Praktische én mooie lampen

Functioneel en praktisch staan voor jou misschien gelijk aan saai en kleurloos, maar van de huidige verlichting kun je dat echt niet meer zeggen. Praktisch kan gelukkig ook heel mooi zijn.

Allereerst kun je door het gebruik van dimmers een functionele lamp omtoveren tot sfeerverlichting (over praktisch gesproken!). Zo kun je de spots of hanglampen in de keuken op standje hoog zetten als je bezig bent met het voorbereiden van de maaltijd en op standje zacht als er gegeten wordt. Let op: niet elke lamp is geschikt voor een dimmer, dus check dat goed van tevoren.

Praktische lampen, zoals spotjes en plafondlampen, zijn er in talloze verschillende stijlen: van wit – en dus bijna niet te zien – tot stijlvol messing, glimmend goud of matzwart. Ook opdekspots vallen meer op en mogen dus echt gezien worden. Zo kun je ook functionele verlichting goed bij het interieur laten aansluiten.

Lesje in lumen

Lumen is de eenheid die we gebruiken voor de hoeveelheid licht. Hoe meer lumen, des te feller de lamp. De juiste hoeveelheid licht verschilt per kamer: in de slaapkamer zul je waarschijnlijk minder behoefte hebben aan al te helder licht, terwijl je in de keuken wel graag wilt zien wat je doet.

De hoeveelheid lumen die nodig is, ligt ook aan de functie van de ruimte. Is de keukentafel bijvoorbeeld ook jouw werkplek, dan zul je op die plek nog meer behoefte hebben aan goed licht. Ook de afmetingen van de ruimte, de gebruikte kleuren (of jouw muren RAL 9010 of gitzwart zijn is uiteraard van invloed) en jouw voorkeuren spelen mee.

Over het algemeen geldt dat je voor functionele verlichting 500 tot 800 lumen per vierkante meter nodig hebt. Voor sfeerverlichting is dat 300 tot 400 lumen. Deze informatie vind je terug in de technische specificaties op de verpakking van de lamp.

©Victor zastol'skiy - stock.adobe.com

Multi-inzetbare lampen

Lopen de functies van de ruimtes bij jou in huis door elkaar, omdat je op weinig vierkante meters woont of omdat je de ene keer aan tafel werkt en dan weer op de bank? Dan heb je waarschijnlijk ook behoefte aan lampen die met jou van plek naar plek meeverhuizen.

De nieuwste lampen begrijpen die behoefte en denken graag met je mee. Door bijvoorbeeld snoerloos en lichtgewicht (de portable tafellamp van HAY is zo’n beauty met brains), maar ook door multi-inzetbaar te zijn. Ook de Dyson Solarcycle Morph-lamp is zo’n alleskunner. Hij switcht moeiteloos van leeslamp naar sfeerverlichting en verandert desgewenst mee met het daglicht. Zo beschermt hij tegen de schittering van de zon als deze even wat feller is gaan schijnen en houdt hij rekening met jouw taken en zelfs met je leeftijd. Zo heb je de hele dag door het juiste licht en schakelt hij vanzelf uit als je even een langere wandel- of Netflix-pauze houdt. Helemaal niet gek in deze dure tijden.

Smart-verlichting

Zo smart als de Dyson Solarcycle Morph-lamp hoeft het misschien niet; het bijbehorende prijskaartje is niet voor iedereen weggelegd. Gelukkig zijn er al heel wat slimme lampen op de markt die het leven ook net wat makkelijker maken. De bekende Philips HUE-lampen bijvoorbeeld, maar ook IKEA heeft lampen die je via hun Home Smart-app kunt bedienen. Gewoon een kwestie van je gewone ledlamp vervangen door een slim exemplaar.

Deze slimme lampen werken via een sensor of app, en kun je instellen op tijd of beweging. Zo gaat het licht aan als je de ruimte binnenstapt en weer uit als je weg bent. Ideaal met pubers in huis of als je zelf veel aan je hoofd hebt. Verder kun je ze via een app dimmen, op een gewenst tijdstip aanzetten en soms van kleur laten veranderen.

Op Kieskeurig.nl lees je de reviews van alle bekende smart lampen.

Het gebrek aan een rijk contrast is een van de grootste ergernissen bij lcd- en ledtelevisies. Fabrikanten hebben daarom een slimme techniek bedacht die het contrast aanzienlijk verbetert: local dimming. In dit artikel leggen we uit hoe deze techniek van jouw grijze nachtlucht weer een inktzwarte sterrenhemel maakt.

Het contrast van je televisie is misschien wel de belangrijkste eigenschap voor mooi beeld. We willen dat wit verblindend wit is en zwart echt inktzwart. Bij oledtelevisies is dat makkelijk, want daar geeft elke pixel zelf licht. Maar de meeste televisies in de Nederlandse huiskamers zijn nog steeds lcd- of ledschermen (inclusief QLED). Die werken met een lamp achter het scherm, de zogeheten backlight. Local dimming is de techniek die probeert de nadelen van die achtergrondverlichting op te lossen.

Om te begrijpen waarom local dimming nodig is, moet je eerst weten hoe een standaard led-tv werkt. Simpel gezegd is het een groot paneel met pixels die zelf geen licht geven, maar alleen van kleur veranderen. Achter die pixels brandt een grote lichtbak. Als het beeld zwart moet zijn, sluiten de pixels zich om het licht tegen te houden. Helaas lukt dat nooit voor de volle honderd procent; er lekt altijd wat licht langs de randjes. Hierdoor zien donkere scènes er vaak wat flets en grijzig uit. De achtergrondverlichting staat immers vol aan, ook als het beeld donker moet zijn.

Nooit meer te veel betalen? Check Kieskeurig.nl/prijsdalers!

De lampen dimmen waar het donker is

Local dimming pakt dit probleem bij de bron aan. In plaats van één grote lichtbak die altijd aan staat, verdeelt deze techniek de achtergrondverlichting in honderden (en bij duurdere tv's soms duizenden) kleine zones. De televisie analyseert de beelden die je kijkt continu. Ziet de processor dat er linksboven in beeld een donkere schaduw is, terwijl rechtsonder een felle explosie te zien is? Dan worden de lampjes in de zone linksboven gedimd of zelfs helemaal uitgeschakeld, terwijl de lampjes rechtsonder juist fel gaan branden.

Het resultaat is direct zichtbaar. Zwart wordt weer echt zwart, simpelweg omdat er geen licht meer achter dat deel van het scherm brandt. Tegelijkertijd blijven de lichte delen van het scherm helder. Dat zorgt voor een veel groter contrast en geeft het beeld meer diepte. Vooral bij het kijken van HDR-films en -series is dat van belang. Zonder local dimming kan een led-tv eigenlijk geen goed HDR-beeld weergeven, omdat het verschil tussen licht en donker dan te klein blijft.

©ER | ID.nl

Niet alle local dimming is hetzelfde

Het klinkt als een wonderoplossing, maar de uitvoering verschilt enorm per televisie. Het grote toverwoord hierbij is het aantal zones. Hoe meer zones de tv onafhankelijk van elkaar kan aansturen, hoe preciezer het licht kan worden geregeld. Goedkopere televisies gebruiken vaak edge lit local dimming. Hierbij zitten de lampjes alleen in de rand van de tv. Dat werkt redelijk, maar is niet heel nauwkeurig. Je ziet dan soms dat een hele verticale strook van het beeld lichter wordt, terwijl er eigenlijk maar één klein object moest worden verlicht.

De betere variant heet full array local dimming. Hierbij zitten de lampjes over de hele achterkant van het scherm verspreid. De allernieuwste en beste vorm hiervan is miniLED. Daarbij zijn de lampjes zo klein geworden dat er duizenden in een scherm passen, wat de precisie van oled begint te benaderen. Als er te weinig zones zijn, kun je last krijgen van zogenaamde 'blooming'. Dat zie je bijvoorbeeld bij witte ondertiteling op een zwarte achtergrond: er ontstaat dan een soort wazige lichtwolk rondom de letters, omdat de zone groter is dan de tekst zelf.

Ga voor de full monty!

Local dimming is dus geen loze marketingkreet, maar een dankbare techniek voor iedereen die graag films of series kijkt op een led- of QLED-televisie. Het maakt het verschil tussen een flets, grijs plaatje en een beeld dat van het scherm spat met diepe zwartwaarden. Ben je in de markt voor een nieuwe tv? Vraag dan niet alleen óf er local dimming op zit, maar vooral of het gaat om full array dimming. Je ogen zullen je dankbaar zijn tijdens de volgende filmavond!

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt of die zijn voorzien van bijzondere eigenschappen. Met een robotstofzuiger wordt de vloer schoongehouden, terwijl je er niet bij hoeft te zijn. En stofzuigen is dan wel het minste dat ze kunnen, want ook dweilen is voor veel modellen geen proleem. We vonden vijf geavanceerde exemplaren.

Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01

De Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01 is ontworpen om grote ruimtes aan te kunnen. Het apparaat heeft een stofzak van 3 liter en een werktijd tot 180 minuten in de laagste stand. In tegenstelling tot veel kleinere robots is deze HomeRun uitgerust met een stille motor; de opgave van 66 dB maakt hem relatief stil.

Er zit een dweilfunctie in zodat je de robot na het stofzuigen ook direct kunt laten dweilen. Via de app kies je voor een van de modi of plan je een schoonmaakprogramma in. De robot kan zichzelf navigeren, obstakels omzeilen en keert na gebruik terug naar het laadstation. Omdat de opvangbak groot is hoef je niet vaak te legen en dankzij de Li‑ion‑accu is hij geschikt voor grotere woningen. Het apparaat is van recente datum en daarom nog volop verkrijgbaar.

Dreame L10s Pro Ultra Heat

Deze robot combineert een groot stofreservoir van 3,2 liter met een lange werktijd van ongeveer 220 minuten. Dankzij de geïntegreerde dweilfunctie verwijdert hij niet alleen stof maar kan hij ook nat reinigen. De L10s Pro Ultra Heat gebruikt een zak in het basisstation, waardoor je het reservoir minder vaak hoeft te legen.

De Dreame is voorzien van een Li‑ion‑batterij aanwezig en de robot keert automatisch terug naar het station voor opladen en legen. De sensortechnologie helpt bij het vermijden van obstakels en het nauwkeurig schoonmaken van zowel harde vloeren als tapijt. Dankzij de meegeleverde app stuur je de schoonmaak aan, stel je no‑go‑zones in of plan je een dweilrondje.

Philips HomeRun 3000 Series Aqua XU3100/01

Deze Philips‑robot is bedoeld voor wie minder vaak handmatig wil schoonmaken. Hij beschikt over een gecombineerde stofzuig‑ en dweilfunctie en kan zichzelf legen via het automatische station. Met een gebruiksduur tot 200 minuten in de laagste stand en een geluidsniveau van 66 dB kan hij urenlang zijn werk doen zonder al te veel herrie. De stofcontainer van 35 cl is kleiner dan bij de HomeRun 7000, maar door het automatische leegmechanisme is dat geen probleem.

Je bedient het apparaat via de app en kunt daar zowel een schema programmeren als zones instellen. De Aqua XU3100/01 is een model uit de recente 3000‑serie en doordat hij een mop‑pad heeft kan hij zowel droog als nat reinigen, wat handig is voor harde vloeren zoals tegels en laminaat.

iRobot Roomba Combo j9+

De Roomba Combo j9+ is een model dat je vloeren zowel kan stofzuigen als dweilen. De Combo j9 beschikt over een opvangbak van 31 cl en hij kan zelf zijn inhoud legen in het automatische basisstation dat bij de set hoort. De Li‑ion‑accu zorgt voor een lange gebruiksduur en de robot maakt een routeplanning zodat elke ruimte efficiënt wordt schoongemaakt.

Via de app kun je zones instellen waar de robot niet mag komen en het dweilelement in‑ of uitschakelen. In de basis maakt de Combo j9+ zelfstandig een kaart van je woning en keert terug naar het station wanneer de accu moet opladen of de stofcontainer vol is. De robot is bedoeld voor huishoudens die gemak belangrijk vinden en biedt naast stofzuigen ook een dweilfunctie voor hardere vloeren.

MOVA Tech P50 Ultra

De MOVA Tech P50 Ultra is een forse robotstofzuiger met een basisstation. Het apparaat heeft een stofreservoir van 30 cl en wordt geleverd met een basisstation waarin je het stof eenvoudig kunt verwijderen. De robot produceert een geluidsniveau van 74 dB, iets hoger dan de Philips‑modellen, en weegt inclusief station ruim 13 kg.

Hij kan uiteraard ook automatisch terugkeren naar het station om op te laden of te legen. In de specificaties staat dat de MOVA is voorzien van een Li‑ion‑batterij en dat hij zowel kan stofzuigen als dweilen. De meegeleverde app maakt het mogelijk om routes in te stellen en zones te blokkeren. Met een vermogen van 700 W is hij krachtig genoeg voor tapijten en harde vloeren. Het is geschikt voor mensen die een uitgebreid station met automatische functies willen.