De ontwikkeling van zonnepanelen is nog altijd in volle gang. Waar zonnepanelen vandaag de dag een rendement van rond de 20 procent kunnen halen, lijken nieuwe doorbraken er vrijwel zeker voor te zorgen dat toekomstige zonnepanelen een nog hoger rendement opleveren.

Zonnepanelen zijn er in allerlei soorten en maten, die elk verschillende rendementen behalen. Het rendement heeft weer invloed op de opbrengst. Tegenwoordig liggen er veel monokristallijne zonnepanelen op de Nederlandse daken. Deze panelen hebben een rendement tussen de 15 en 23 procent, wat hoger kan zijn dan bij polykristallijne panelen. Daar gaat het vaak om een rendement van 13 tot 17 procent. 

De werkelijke opbrengst hangt van meer aspecten af, zoals de oriëntatie en de hellingshoek van de panelen. Ook de weersomstandigheden zijn van invloed op de opbrengst. In de toekomst kunnen we een nog hoger rendement verwachten op zonnepanelen, wat de opbrengst ten goede komt. Dat heeft alles te maken met de ontwikkeling van nieuwe technologieën. Bovendien is het de verwachting dat de prijzen van zonnepanelen de komende jaren flink zullen zakken.

De prijzen van zonnepanelen (en de installatie ervan) liggen overigens al een stuk lager dan een jaar geleden. Dat heeft te maken met de afnemende vraag naar zonnepanelen, wat onder meer veroorzaakt wordt door het afschalen van de salderingsregeling. Wat ook bijdraagt aan een mindere vraag is dat energieleveranciers een toeslag in rekening brengen voor eigenaren van zonnepanelen voor het terugleveren aan het stroomnet. Bij veel leveranciers kunnen zonnepaneeleigenaren zelfs geen vast contract afsluiten voor langer dan één jaar.

De volgende technologische ontwikkelingen kunnen bijdragen aan hogere rendementen (en resulteren soms ook in goedkopere zonnepanelen voor de massa): tandemconstructies, bifacial zonnepanelen en zonnecellen van perovskiet.

©rh2010

Tandemconstructies verhogen het rendement

Het stapelen van zonnecellen in een zogeheten tandemconstructie, kan het rendement van zonnepanelen aanzienlijk verhogen. TNO spreekt over een rendement dat 1,4 keer hoger ligt dan enkelvoudige zonnecellen. Dat komt doordat de energie uit zonlicht beter wordt benut bij tandemconstructies. Zo’n constructie bestaat uit combinaties van siliciumzonnecellen met dunnefilm-zonnecellen of uit combinaties van verschillende dunnefilm-zonnecellen. 

Onderzoekers van Helmholtz-Zentrum Berlin hebben eind 2022 een rendement van 32,5 procent weten te behalen met tandemzonnecellen die uit een combinatie van silicium en perovskiet bestaan. Een jaar eerder behaalde de groep wetenschappers met tandemzonnecellen van silicium en perovskiet nog een rendement van 29,8 procent. 

Dat zijn flinke rendementen, maar volgens TNO ligt het maximaal te behalen rendement van zonnepanelen die op grote schaal én betaalbaar geproduceerd kunnen worden momenteel rond de 26 procent. Het is echter niet ondenkbaar dat het maximaal haalbare rendement in de toekomst verder zal toenemen.

TNO werkt zelf ook aan tandemzonnecellen die een hoger rendement moeten opleveren. Het eerste doel is een zonnepaneel met een rendement van 30 procent. Op de langere termijn moet er zelfs een rendement van 40 procent behaald kunnen worden. In beginsel werkt TNO aan zonnecellen die bestaan uit een combinatie van dunne film en kristallijn silicium. De onderzoeksinstelling werkt ook aan zonnecellen van perovskiet. Volgens de verwachtingen is deze technologie na 2024 of 2025 op grote schaal mogelijk.

Bifacial zonnepanelen wekken meer energie op

De zonnepanelen die in Nederland veelvuldig op de daken liggen, vangen aan één kant zonlicht op. Er zijn echter ook bifacial zonnepanelen, die aan twee kanten stroom kunnen opwekken. Deze tweezijdige zonnepanelen kunnen zo’n 10 tot 20 procent meer stroom opwekken dan standaard zonnepanelen. TNO werkt zelfs aan een technologie die de zonnecellen goedkoper moet maken met meer dan 25 procent efficiëntie.

Bifacial zonnepanelen zijn al te koop, maar worden voornamelijk gebruikt in zonne-energiecentrales. Op daken van huizen zijn tweezijdige zonnepanelen minder geschikt. Dit soort panelen komen pas echt tot hun recht wanneer beide zijden van het paneel zonlicht kunnen opvangen. Op een schuin dak is dat meestal niet haalbaar. Daarom worden bifacial zonnepanelen doorgaans verticaal geplaatst of schuin geplaatst op een horizontale ondergrond. Zolang er maar voldoende ruimte onder het paneel is om zonlicht vanaf een oppervlakte naar de achterkant van het paneel te laten weerkaatsen.

©Mohammad

Hoger rendement door zonnecellen van perovskiet

Tot de meest veelbelovende technologieën behoren zonnecellen van perovskiet. Dit mineraal is in verhouding met monokristallijn en polykristallijn relatief goedkoop en bovendien makkelijk te bewerken. Er kleven echter ook nadelen aan perovskiet. Het materiaal is namelijk erg kwetsbaar, vooral naarmate de zonnecellen veel worden blootgesteld aan UV-straling, hitte en vocht.

Wetenschappers uit Hongkong beweren een oplossing gevonden te hebben om degradatie door hitte tegen te gaan. Een coating op basis van nikkeloxide zou ervoor zorgen dat de zonnepanelen een rendement kunnen halen van 25,6 procent, waarvan meer dan 90 procent van de oorspronkelijke efficiëntie behouden blijft. Dat is zelfs zo als de zonnecellen langere tijd (1000+ uur) worden blootgesteld aan temperaturen rond de 60 graden Celsius.  Concreet betekent dit dat de zonnecellen na deze periode nog ongeveer 90 procent van de 25,6 procent van het zonlicht kunnen omzetten in elektriciteit. 

Ter vergelijking: de efficiëntie van de zonnepanelen die momenteel veelvuldig op Nederlandse daken liggen, neemt ieder jaar met maximaal 1 procent af. Dit wordt veroorzaakt door natuurlijke degradatie zoals blootstelling aan UV-licht en weersinvloeden. De jaarlijkse afname van de efficiëntie betekent dat zonnepanelen na 20 tot 25 jaar nog maar 80 tot 90 procent van de oorspronkelijke efficiëntie behouden.

Ook hoger rendement voor zonnepanelen met siliciumcellen

Naast perovskiet zijn er ook veelbelovende ontwikkelingen op het gebied van siliciumcellen. Uit een samenwerking tussen TU Delft, LONGi Green Energy Technology en Sun Yat-Sen University is namelijk een nieuwe zonnecel ontwikkeld die van hetzelfde materiaal is gemaakt als het gros van de huidige zonnecellen, maar dan met een hoger rendement van 26,81 procent. Dit is mogelijk door een speciale laag die elektriciteit kan overdragen met veel minder weerstand.

Dit rendement mag je in de toekomst verwachten 

De technologische vooruitgang van zonnecellen en zonnepanelen is veelbelovend voor het toekomstige rendement. Waar het rendement van zonnepanelen die nu op de daken liggen tussen de 13 en 23 procent is, zal dat in de toekomst waarschijnlijk hoger worden.

De technologie voor rendement van 30+ procent rendement bestaat al, maar er is nog een lange weg te gaan om dergelijke zonnepanelen op grote schaal te kunnen produceren voor een betaalbare prijs. De verwachting is dat zonnepanelen de komende jaren steeds dichter bij een rendement van 26 procent zullen komen. Op welke termijn dit rendement kan worden behaald, is nog maar de vraag.

Vraag een vrijblijvende offerte voor zonnepanelen aan:

Vind je dat Chrome af en toe traag presteert en ervaar je zelfs vastlopers? De efficiëntiemodus van Windows 11 is mogelijk de boosdoener. Gelukkig kun je die uitschakelen. We geven je een plan van aanpak waarmee Chrome een heel stuk sneller werkt en reageert.

De efficiëntiemodus is bedoeld om langer te kunnen werken met een volle accu, om minder ventilatorgeluid te produceren en betere prestaties te halen. De functie werd geïntroduceerd in Windows 11. Het is een systeemfunctie die automatisch het brongebruik van apps aanpast op basis van hun gebruik en prioriteit. Deze modus staat standaard ingeschakeld voor bepaalde applicaties zoals Chrome.

Wanneer je bijvoorbeeld meerdere tabbladen in Chrome hebt geopend, terwijl je er slechts één gebruikt, dan kan de efficiëntiemodus een aantal tabbladen in rust zetten. Hierdoor komen die in een energiebesparende stand te staan. Nadeel is dat deze tabbladen mogelijk niet langer worden bijgewerkt, of zelfs helemaal niet meer reageren wanneer je ernaar overschakelt. Wat aanvankelijk bedoeld is als een voordeel, pakt hierdoor soms uit als hinderlijk. Extra geheugen dat wordt vrijgemaakt lijkt op het eerste gezicht interessant, maar als hierdoor browsertabbladen niet laden of websites crashen dan is dit behoorlijk irritant. Tijd om hier wat aan te gaan doen.

Eerst controleren

We gaan eerst controleren of de efficiëntiemodus inderdaad is ingeschakeld en of die zijn werk doet. Heb je Windows 11 geüpdatet naar versie 22H2 of hoger, dan is de kans groot dat de efficiëntiemodus in Google Chrome al actief is. Controleer dit met Taakbeheer. Klik met de rechtermuisknop op de taakbalk en selecteer Taakbeheer.

In de app die opent, zoek je nu het proces Google Chrome. Klik op het pijltje ernaast om deze groep uit te vouwen. In de kolom Status staat Efficiëntiemodus naast alle processen waarvoor deze functie is ingeschakeld. Wanneer je dit label aantreft, weet je dat deze modus over het algemeen actief is voor Google Chrome. De efficiëntiemodus is ook herkenbaar aan een pictogram van een groen blaadje.

Het groene blaadje geeft aan dat bij deze processen de efficiëntiemodus actief is.

Efficiëntiemodus uit

Je kunt de efficiëntiemodus voor Google Chrome in Windows 11 tijdelijk uitschakelen in Taakbeheer. Klik met de rechtermuisknop op een van de subprocessen waar de waarde Efficiëntiemodus in de kolom Status te zien is. Klik daarna met de rechtermuisknop op het label Efficiëntiemodus om het vinkje weg te halen. Herhaal deze stap bij alle Chrome-subprocessen waar de efficiëntiemodus actief is, tot in de groep Google Chrome geen enkel groen blaadje meer staat. Hierdoor wordt de efficiëntiemodus voor deze subprocessen tijdelijk uitgeschakeld.

De proceslijst verandert en wordt continu bijgewerkt wanneer je nieuwe tabbladen opent en sluit. Het is dus mogelijk dat je deze stappen meerdere keren moet herhalen om ervoor te zorgen dat de wijzigingen van kracht blijven. Ook als je Chrome later sluit en opnieuw start, wordt de modus opnieuw ingeschakeld. Hetzelfde geldt wanneer je de pc opnieuw opstart.

Haal het vinkje weg bij Efficiëntiemodus.

Twee versies

Als je de vorige methode niet elke keer opnieuw wilt herhalen nadat je Google Chrome hebt gestart, dan kun je werken met Chrome-snelkoppelingen. In dit voorbeeld gebruik je een snelkoppeling om Chrome in de standaardinstelling (met de efficiëntiemodus actief) te gebruiken en daarnaast maak je een snelkoppeling om Chrome te gebruiken zónder de efficiëntiemodus.

Begin met het plaatsen van een snelkoppeling voor Chrome op het bureaublad. Binnen Windows 11 verloopt dat anders dan in Windows 10. Klik op Start en selecteer rechtsboven de optie Alles. Hiermee verschijnt er een alfabetische lijst met alle apps. Zoek Google Chrome en sleep dit pictogram naar het bureaublad. Daar is de eerste snelkoppeling. Klik met rechts op deze snelkoppeling en kies Kopiëren. Daarna klik je op het bureaublad met rechts en je selecteert Plakken.

Sleep een snelkoppeling op het bureaublad vanuit Alle apps.

Zonder efficiëntiemodus

Zo, vanaf nu heb je twee snelkoppelingen voor Chrome op het bureaublad. Bij de tweede verander je de naam bijvoorbeeld in Google Chrome zonder efficiëntiemodus. Klik met de rechtermuisknop op deze tweede snelkoppeling en kies Eigenschappen in het contextmenu. Klik in het venster Eigenschappen / Snelkoppeling op het veld Doel. Daar zie je het pad: C:\Program Files\Google\Chrome\Application\chrome.exe. Voeg daar de volgende opdracht aan toe. Zet de cursor achter chrome.exe, plaats een spatie en daarachter typ of plak je --disable-features=UseEcoQoSForBackgroundProcess. Het totale pad ziet er dus als volgt uit:

Klik op Toepassen in de rechterbenedenhoek van het venster. Door deze toevoeging schakel je de Eco QoS (Eco Quality of Service) voor achtergrondprocessen uit. Hierdoor gebruikt Chrome niet langer de functie die is ontworpen om het energieverbruik te optimaliseren. Windows vraagt je in sommige gevallen om de beheerrechten te verlenen om door te kunnen gaan. Klik dan gewoon op Doorgaan. Sluit het venster Eigenschappen van Google Chrome als je klaar bent. Start nu Google Chrome opnieuw op.

Wijzig de gegevens in het veld Doel.

Controle

Om te controleren of de functie is uitgeschakeld open je de snelkoppeling zonder efficiëntiemodus. Typ in het adresvak chrome://version en druk op Enter. Hierdoor zullen de details van Chrome op je pc in beeld komen. En daar zul je de opdrachtparameters lezen die je zojuist hebt toegevoegd. Als je Chrome opent vanaf de eerste snelkoppeling (met efficiëntiemodus) en je typt chrome://version, dan zul je deze parameters niet terugvinden. Ook wanneer je het oorspronkelijke Chrome-uitvoerbare bestand start vanuit de map C:\Program Files\Google\Chrome\Application zul je ontdekken dat de efficiëntiemodus nog steeds aan staat.

Deze aanpassing schakelt de efficiëntiemodus alleen uit als je Chrome start vanuit de bewerkte snelkoppeling.

Geheugenbesparing uitzetten

Behalve de efficiëntiemodus gebruikt Chrome ook functies voor geheugen- en energiebesparing. Beide verminderen het stroomverbruik van de browser door bepaalde functies en mogelijkheden te beperken, maar ze kunnen ook de browserprestaties vertragen. Om ze uit te schakelen, tik je op de drie puntjes in de rechterbovenhoek en ga je via Instellingen naar Prestaties. Je kunt ook in het adresvak chrome://settings/performance typen en dan op Enter drukken. Hiermee kom je op het tabblad Prestaties. In dit tabblad kun je de schuifjes bij Geheugen / Geheugenbesparing en Voeding / Energiebesparing uitschakelen.

Deze laatste optie is alleen beschikbaar op Chrome die op een laptop draait. Een van de bekende problemen van Geheugenbesparing is dat het tabblad automatisch bevriest of opnieuw gaat laden wanneer je ernaar teruggaat. Energiebesparing kan ook de oorzaak zijn dat de visuele effecten in de browser worden beperkt. Hierdoor zal bijvoorbeeld smooth scrolling niet meer werken en ook videoframerates kunnen hierdoor vertragen.

Probeer Geheugenbesparing uit te zetten en kijk of het probleem hiermee is opgelost.

Sluit ongebruikte tabs

Chrome opent voor elk tabblad zijn eigen proces. Als er veel tabbladen openstaan, dan verbruiken die veel geheugen, wat kan leiden tot vertraging. Om te weten hoeveel systeembronnen Chrome aanspreekt, ga je naar Taakbeheer en bekijk je het lopende verbruik. De oplossing is simpel: sluit onnodige tabbladen om te zien of Chrome hierdoor sneller wordt.

Alle open tabbladen spreken gezamenlijk veel geheugen aan.

Cache en cookies wissen

Wanneer je de Chrome-browser lang gebruikt, verzamel je heel wat gegevens in de browsercache en ook veel cookies, wat de browser kan vertragen. Je kunt dit probleem oplossen door de browsegegevens te wissen. Klik op de drie puntjes in de rechterbovenhoek van de browser. Selecteer Browsegegevens wissen. Vervolgens selecteer je de vakjes Cache en Cookies en je klikt op Gegevens wissen. Als dat is gebeurd, start je Chrome opnieuw op en kijk je of het programma nog steeds traag is.

De gecachte afbeeldingen en bestanden nemen 320 MB in beslag.

Een 'gewoon prima' smartphone hoeft echt geen vele honderden euro's te kosten, weten we inmiddels. De nieuwe Motorola Edge 60 Fusion is daar een mooi voorbeeld van, lees je in deze review. Voor een adviesprijs van 329 euro krijg je een telefoon die luxe oogt, fijne specificaties heeft en zes jaar updates ontvangt.

De Edge 60 Fusion is het goedkoopste model in Motorola's Edge 60-serie en verkrijgbaar in drie kleuren: blauw, roze en het geteste turquoise. Niet de meeste alledaagse kleuren voor een smartphone, en het veilige grijs, zwart en wit ontbreken. Wij kunnen dat wel waarderen.

Opvallend ontwerp

De Edge 60 Fusion valt lekker op in de saaie massa. Een hoesje kan handig zijn om de telefoon beter te beschermen, maar is niet nodig voor grip. De nepleren achterkant biedt namelijk veel grip. Motorola schermt bovendien met een MIL-STD-810H-certificering, die aangeeft dat de Edge 60 Fusion niet stuk zou moeten gaan door een val van maximaal 1,2 meter hoogte.

©Rens Blom

De Edge 60 Fusion valt lekker op.

De gebruikservaring van de Motorola-smartphone is uitstekend. Met 178 gram is het toestel relatief licht, door de gekromde randen aan de zijkanten heb je het idee dat je een hele dure telefoon in handen hebt en het 6,67 inch-oledscherm ziet ook heel goed uit. De verversingssnelheid is 120 Hz en de resolutie wat hoger dan Full-HD, waardoor het scherm scherp oogt.

Complete smartphone

We zijn ook blij dat Motorola de scherp geprijsde smartphone zo compleet heeft gemaakt. De Edge 60 Fusion is bijvoorbeeld waterbestendig, ondersteunt een e-sim en heeft lekker veel (256 GB) opslagcapaciteit. Ook het werkgeheugen is van gebruikelijke grootte (8 GB) en de gangbare accucapaciteit van 5200 mAh levert een meer dan prima accuduur op. Wij kunnen de smartphone bij redelijk intensief gebruik, ook buiten de deur, zeker een lange dag gebruiken. 's Avonds opladen kan, maar de volgende ochtend redt het toestel ook.

©Rens Blom

Het grote scherm ziet er goed uit

Je dient wel zelf een oplaadadapter te regelen, en het liefst een krachtige. Motorola levert – vanwege nieuwe EU-wetgeving – namelijk alleen een usb-c-kabel in de doos van de Edge 60 Fusion mee. Met de juiste adapter kan de smartphone overigens lekker rap opladen, namelijk met 68 watt. Wat dat zegt? Dat het drie kwartier duurt om de telefoon van 0 naar 100 procent te brengen.

Is de Edge 60 Fusion zonder compromissen? Nee. De gebruikte MediaTek-processor is niet zo snel, waardoor de telefoon ons af en toe niet kan bijhouden. Geen ramp, maar wel een aandachtspunt. Toestellen worden door de jaren heen namelijk wat trager door alle apps en bestanden die je erop hebt gezet, en de Edge 60 Fusion is dus vanaf dag één al niet de snelste in zijn segment.

©Rens Blom

Camera's

De camera's van de smartphone zijn wat verwarrend. Achterop lijken drie cameralenzen te zitten, aangevuld met een flitser. Er zijn echter maar twee camera's: een hoofdcamera en een groothoekcamera. De Edge 60 Fusion kan ook inzoomen, maar gebruikt daar zijn hoofdcamera voor. Hoewel de camera's prima zijn gelet op de prijs, merken we duidelijk dat duurdere smartphones betere kiekjes schieten. Een begrijpelijk compromis, en we zijn blij dat Motorola de groothoeklens voorzien heeft van een macrofunctie, om van heel dichtbij te fotograferen. Dat kunnen lang niet alle telefoons in dit prijssegment.

Hieronder zie je twee fotoseries met van links naar rechts de hoofdcamera, groothoekcamera en zoomfunctie (2x) aan het werk.

©Rens Blom

©Rens Blom

Zes jaar updates

Prettig aan de Motorola Edge 60 Fusion is dat de telefoon drie Android-upgrades en zes jaar beveiligingsupdates krijgt. Je kunt het toestel dus heel lang veilig gebruiken. Motorola installeert ook heel wat AI-functies op het toestel. Sommige functies zijn nuttig, andere niet. Vertrouwd prettig blijven de gebaren om de smartphone efficiënt te bedienen. Motorola's tijdlijn met artikelen in allerlei categorieën toont ons om onduidelijke redenen alleen Engelstalige content, aangevuld met advertenties. Google's nieuwsfeed blijft dus relevanter.

©Rens Blom

Sommige onderdelen van Motorola's software bevallen goed, andere delen minder.

Conclusie: Motorola Edge 60 Fusion kopen?

De Motorola Edge 60 Fusion is niet de snelste smartphone in zijn prijsklasse, maar scoort op alle andere belangrijke punten wel (erg) goed. We zijn ook blij met het updatebeleid van zes jaar. Voor iets meer dan 300 euro koop je zo een telefoon waar je veel plezier aan kunt beleven.