Steeds meer daken in Nederland worden voorzien van zonnepanelen. De meeste daarvan zijn zwart of blauw en maken gebruik van zonnecellen gemaakt van kristallijn silicium. De kans is groot dat je over enkele jaren steeds vaker een ander soort zonnepanelen zult tegenkomen. Deze ontwikkelingen zijn op het gebied van zonnepanelen.

Hoewel zonnepanelen pas deze eeuw écht op grote schaal door consumenten worden gekocht, bestaat de technologie al veel langer. De eerste zonnecel werd namelijk in de jaren 50 ontwikkeld door een aantal onderzoekers van Bell Labs, van origine een ontwikkelingslab van het Amerikaanse telecombedrijf AT&T. 

Door de jaren heen is de efficiëntie van zonnepanelen flink verbeterd en zijn de fabricagekosten een stuk lager geworden. Waar het rendement aanvankelijk ongeveer 6 procent bedroeg, is dat opgelopen tot ruim 20 procent. Volgens de Nederlandse onderzoeksorganisatie TNO is de hoogst behaalde efficiëntie van een zonnecel op basis van silicium nu zelfs al meer dan 26 procent. Het is te verwachten dat dit de komende jaren nog op zal lopen.

Innovaties in zonnecellen

Hoewel zonnepanelen steeds betaalbaarder worden (niet alleen door lagere productiekosten, maar ook door de afschaffing van 21 procent btw op zonnepanelen), zijn ze nog altijd niet bepaald goedkoop te noemen. Ook wordt er nog hard gewerkt om de efficiëntie van zonnepanelen nog verder omhoog te krijgen. 

Zo meldde de TU Delft recent dat een Chinees bedrijf nieuwe zonnecellen heeft ontwikkeld die meer dan 25 procent efficiënter zijn dan de huidige zonnecellen. Deze efficiëntere zonnecellen zijn overigens gewoon van kristallijn silicium gemaakt, wat ook in huidige zonnepanelen de norm is.

In de toekomst wordt er in plaats van het veelgebruikte kristallijn silicium mogelijk vaker gebruikgemaakt van perovskiet in zonnecellen. Uit recent onderzoek blijkt namelijk dat zonnecellen die gebruikmaken van dit materiaal net zo efficiënt kunnen zijn als zonnecellen van kristallijn.

Perovskiet, wat vernoemd is naar de Russische mineraloog Perovski, is een stuk goedkoper om te maken dan kristallijn silicium, waardoor de kosten van zonnepanelen naar beneden kunnen gaan. Het materiaal kan ook gebruikt worden in bijvoorbeeld flexibele zonnepanelen.

Meer weten over de typen zonnepanelen die momenteel veel gebruikt worden? Je leest het op ID.nl.

Flexibele zonnepanelen

Ook worden er steeds nieuwere toepassingen gezocht voor technologieën die al langer bestaan. Flexibele zonnepanelen zijn op zichzelf bijvoorbeeld niet nieuw, maar er komen wel steeds meer toepassingen voor. Zo worden dit soort buigbare panelen onder meer gebruikt op auto’s, boten en campers. 

Ook is het mogelijk om ze te plaatsen op bijvoorbeeld een kampeertent of over dakpannen. Door de buigbaarheid van dit soort zonnepanelen zijn ze ook geschikt voor gebouwen met een afwijkende architectuur, zoals een gebogen dak. 

Reguliere zonnepanelen zijn relatief zwaar en kunnen daardoor niet zomaar op een boot of caravan worden geplaatst. Flexibele zonnepanelen zijn erg dun en zijn licht van gewicht, waardoor ze beter geschikt zijn voor gebruik op het dak van voertuigen. 

©ArgitopIA - stock.adobe.com

Zonnedakpannen

Naast het plaatsen van flexibele zonnepanelen over dakpannen, zijn er ook zogenoemde zonnedakpannen. Deze zonnedakpannen zien er wat fraaier uit dan traditionele zonnepanelen, omdat ze het gehele dak beslaan. Over het algemeen zal je zonnedakpannen echter alleen willen plaatsen in het geval van een nieuwbouwwoning of wanneer het dak van je huidige woning vervangen moet worden.

Wel zijn ze momenteel een stuk duurder dan gewone zonnepanelen en wederom zijn ze iets minder efficiënt. Dit komt voor een deel doordat ze een bolling hebben waar geen zonnecel op geplaatst kan worden. Er vindt echter ook geen ventilatie plaats onder de dakpannen, waardoor ze heter worden en dus in efficiëntie inleveren.

Overweeg je zonnepanelen te plaatsen? Kijk nu onze kennissessie over zonnepanelen terug.

©iaremenko - stock.adobe.com

Transparante zonnepanelen

Ook transparante of doorzichtige zonnepanelen worden steeds vaker gebruikt. Ze bieden uitkomst als je zonnepanelen wil plaatsen op een veranda, serre, carport of overkapping. Omdat transparante zonnepanelen voor grotendeels lichtdoorlatend zijn, kun je van de zon blijven genieten terwijl er stroom wordt opgewekt. Doorzichtige zonnepanelen zijn wel iets minder efficiënt en ook nog iets prijziger dan reguliere zonnepanelen, maar de efficiëntie zal verbeteren naarmate de ontwikkeling vordert.

Transparante zonnepanelen kun je de komende jaren ook steeds vaker verwachten in ramen. Ze worden ook wel zonneramen genoemd. Er zijn verschillende technologieën om zonne-energie op te wekken door middel van een raam. Het Amerikaanse SolarWindow heeft bijvoorbeeld een speciale coating ontwikkeld die op een raam kan worden aangebracht.

TNO heeft op zijn beurt een lichtgetint glasraam ontwikkeld dat zonne-energie opwekt. Er wordt gebruikgemaakt van dunnefilm-zonnecellen die gemaakt zijn van perovskiet. Het is de bedoeling dat zo’n zonneraam minstens 20 procent aan zonlicht doorlaat en minimaal 10 procent moet worden omgezet in zonne-energie. 

Lees ook: Wat is de terugverdientijd van zonnepanelen?

©wladimir bulgar

Alle kleuren van de regenboog

Waar zonnepanelen doorgaans zwart of blauw van kleur zijn, zullen deze standaardkleuren steeds meer plaats gaan maken voor andere kleuropties. De kleur kan tegenwoordig worden aangepast door een speciale coating aan te brengen op het glas. 

Er zijn echter weinig aanbieders die gekleurde zonnepanelen in het assortiment hebben. Door de afwijkende kleuren zijn de panelen bovendien duurder dan blauwe of zwarte zonnepanelen. Blauwe en zwarte zonnepanelen krijgen hun kleur door de materiaalkeuze. Andere kleuren zijn mogelijk, maar daarvoor is een speciale coating of andere soort behandeling nodig. Hierdoor hebben ze een lagere energieopbrengst. 

Gekleurde zonnepanelen zullen bij de consument wat minder in trek zijn dan bij bedrijven en organisaties. Veel consumenten kopen zonnepanelen namelijk in de kleur van hun dak, zodat ze minder opvallen. Oranje of rode zonnepanelen zullen waarschijnlijk wel vaker worden geplaatst op daken van huizen met oranje of rode dakpannen.

Voor gebouwen van bedrijven en organisaties bieden gekleurde zonnepanelen de mogelijkheid om de esthetiek drastisch aan te passen. Er zijn tegenwoordig ook zonnepanelen voor tegen de gevels van gebouwen. Naast dat zonnepanelen hierdoor een belangrijk onderdeel van de architectuur worden, kan zonne-energie hierdoor ook op meerdere plekken worden opgewekt dan enkel op het dak.

Volledig recyclebare zonnepanelen 

Een belangrijke ontwikkeling op het gebied van zonnepanelen is die van recyclebare panelen. Zonnepanelen gaan gemiddeld ongeveer 25 jaar mee, maar na die levensduur worden ze momenteel vernietigd. 

TNO werkt samen met enkele andere bedrijven aan een technologie om zonnepanelen te kunnen recyclen door middel van een nieuwe inkapseling. Deze zogeheten D4R-zonnepanelen kunnen bijdragen aan een optimale recycling aan het einde van de levensduur. Er wordt ook onderzocht hoe het silicium uit bestaande zonnepanelen geoogst kan worden om hergebruik mogelijk te maken, bijvoorbeeld in nieuwe zonnepanelen of in accu’s en andere producten.

Zelf energieverbruik bijhouden? Gebruik een verbruiksmeter, bijvoorbeeld deze👇🏻

Je hebt net een klein fortuin uitgegeven aan een gloednieuwe 4K- of zelfs 8K-televisie. Je installeert hem, start je favoriete filmklassieker en zakt onderuit op de bank. Maar in plaats van een bioscoopervaring bekruipt je het gevoel dat je naar een goedkope soapserie of een homevideo zit te kijken. De acteurs bewegen vreemd soepel, de actiescènes lijken versneld en de magie is ver te zoeken. Geen zorgen, je televisie is niet stuk. Hij doet eigenlijk iets te goed zijn best.

Dit fenomeen is zo wijdverspreid dat er een officiële term voor is: het 'soap opera effect'. In technische kringen wordt dit ook wel bewegingsinterpolatie of 'motion smoothing' genoemd. Hoewel fabrikanten deze functie met de beste bedoelingen in hun televisies bouwen, is het voor filmfanaten vaak een doorn in het oog. Gelukkig is het eenvoudig op te lossen... als je tenminste weet waar je moet zoeken.

Nooit meer te veel betalen? Check Kieskeurig.nl/prijsdalers!

Wat is het 'soap opera effect' precies?

Om te begrijpen wat er misgaat, moeten we kijken naar hoe films worden gemaakt. De meeste bioscoopfilms en veel dramaseries worden opgenomen met 24 beelden per seconde. Die snelheid geeft films hun karakteristieke, dromerige uitstraling. Een beetje bewegingsonscherpte hoort daarbij; dat is wat onze hersenen associëren met 'cinema'. Moderne televisies verversen hun beeld echter veel vaker: meestal 60 of zelfs 120 keer per seconde.

Om dat verschil te overbruggen, verzint je slimme televisie er zelf beelden bij. De software kijkt naar beeld A en beeld B, en berekent vervolgens hoe een tussenliggend beeld eruit zou moeten zien. Dit voegt de tv toe aan de stroom. Het resultaat is een supervloeiend beeld waarin elke hapering is gladgestreken.

Voor een voetbalwedstrijd of een live-uitzending is dat geweldig, omdat je de bal en spelers scherper kunt volgen. Maar bij een film zorgt die kunstmatige soepelheid ervoor dat het lijkt alsof je naar een achter de schermen-video zit te kijken, of dus naar een soapserie zoals Goede Tijden, Slechte Tijden, die traditioneel met een hogere beeldsnelheid werd opgenomen. De filmische illusie wordt hierdoor verbroken.

©ER | ID.nl

De winkelmodus is ook een boosdoener

Naast beweging is er nog een reden waarom het beeld er thuis soms onnatuurlijk uitziet: de beeldinstellingen staan nog op standje zonnebank. Veel televisies staan standaard in een modus die 'Levendig' of 'Dynamisch' heet. Deze stand is ontworpen om in een felverlichte winkel de aandacht te trekken met knallende, bijna neon-achtige kleuren en een extreem hoge helderheid. Bovendien is de kleurtemperatuur vaak nogal koel en blauw, omdat dat witter en frisser oogt onder tl-licht. In je sfeervol verlichte woonkamer zorgt dat echter voor een onrustig beeld waarbij huidtinten er onnatuurlijk uitzien en details in felle vlakken verloren gaan.

Hoe krijg je de magie terug?

Het goede nieuws is dat je deze 'verbeteringen' gewoon kunt uitzetten. De snelste manier om van het soap opera effect en de neonkleuren af te komen, is door in het menu van je televisie de beeldmodus te wijzigen. Zoek naar een instelling die Film, Movie, Cinema of Bioscoop heet. In deze modus worden de meeste kunstmatige bewerkingen, zoals bewegingsinterpolatie en overdreven kleurversterking, direct uitgeschakeld of geminimaliseerd. Het beeld wordt misschien iets donkerder en warmer van kleur, maar dat is veel dichter bij wat de regisseur voor ogen had.

Sinds kort hebben veel moderne televisies ook de zogeheten Filmmaker-modus. Dat is de heilige graal voor puristen. Als je deze modus activeert, zet de tv met één druk op de knop alle onnodige nabewerkingen uit en respecteert hij de originele beeldsnelheid, kleuren en beeldverhouding van de film.

Wil je de beeldmodus niet volledig veranderen, maar alleen dat vreemde, soepele effect kwijt? Dan moet je in de geavanceerde instellingen duiken. Elke fabrikant geeft het beestje een andere naam. Bij Samsung zoek je naar Auto Motion Plus of Picture Clarity, bij LG-televisies ga je naar TruMotion, bij Sony naar Motionflow en bij Philips naar Perfect Natural Motion. Door deze functies uit te schakelen of op de laagste stand te zetten, verdwijnt het goedkope video-effect en krijgt je film zijn bioscoopwaardige uitstraling weer terug.

Een apparaat op afstand bedienen hoeft geen geld te kosten en is verrassend eenvoudig. Of je nu bestanden wilt openen, technische problemen wilt oplossen of meerdere toestellen wilt beheren: met Chrome Remote Desktop kan het allemaal, gratis en zonder gedoe.

De helper begint

Een groot voordeel van Chrome Remote Desktop is de brede compatibiliteit: het werkt met Windows, macOS, Linux en ChromeOS. Bovendien is het veilig – verbindingen worden versleuteld – en je hebt alleen een Chrome-browser nodig. We beginnen aan de kant van degene die op afstand toegang wilt tot een andere computer, degene die ondersteuning biedt vanaf computer A. Op computer A opent de gebruiker Chrome en surft naar https://remotedesktop.google.com. Daar verschijnen twee opties: Dit scherm delen en Verbinding maken met een andere computer. Omdat computer A support wil geven aan een extern apparaat, kiest de gebruiker voor de tweede optie. In dat scherm verschijnt een veld om een toegangscode in te geven, de code volgt zo meteen.

Acties voor de hulpvrager

Op computer B, de computer die toegang zal verlenen, moet de gebruiker ook in Chrome surfen naar dezelfde website. Daar kiest hij voor de optie Dit scherm delen. Voordat dat mogelijk is, moet Chrome Remote Desktop eerst worden gedownload en geïnstalleerd. De gebruiker klikt daarvoor op de ronde blauwe knop met het witte downloadpijltje. Hiermee wordt een Chrome-extensie geïnstalleerd. Na de installatie verschijnt in het vak Dit scherm delen een blauwe knop met de tekst Code genereren. Wanneer de gebruiker daarop klikt, wordt een toegangscode van 12 cijfers aangemaakt. Die code geeft hij of zij door aan gebruiker A.

Scherm delen

Op computer A geeft de gebruiker de code op in Chrome Remote Desktop. Vervolgens wacht hij tot gebruiker B bevestigt dat A toegang mag krijgen tot zijn scherm. Zodra dat is gebeurd, verschijnt het volledige bureaublad van computer B in een nieuw Chrome-venster op computer A. Door dit venster schermvullend weer te geven, kan A probleemloos handelingen uitvoeren op de pc van B. Voor de veiligheid beschikken beide gebruikers over een knop om de sessie op elk moment te beëindigen. Uiteraard is een stabiele internetverbinding noodzakelijk. Daarnaast krijgen beide partijen de melding dat ze klembordsynchronisatie kunnen inschakelen. Hiermee wordt het mogelijk om eenvoudig tekst of bestanden te kopiëren en te plakken tussen beide apparaten.