Het is moeilijk te geloven dat we al halverwege 2014 zijn. Zes maanden geleden keken we nog uit naar Titanfall en Watch Dogs. Een spel als Wolfenstein: The New Order was nog nauwelijks bekend bij de meeste mensen. En het kwijlen begon bij veel gamers direct zodra er geruchten rond Fallout 4 opdoken.

En moet je nu eens kijken. We zijn de Xbox One en PlayStation 4 'current gen' gaan noemen in plaats van 'next gen', de pc port van Dark Souls II was verrassend solide, en... tja, we wachten nog steeds op Fallout 4.

Het is zomer, en dat betekent dat het tijd is om verkoeling op te zoeken, de zonneschijn buiten te negeren, en wat spelletjes te spelen. Op zoek naar suggesties? Dit zijn de beste pc games die tot nog toe dit jaar zijn uitgebracht.

Wolfenstein: The New Order

Deze kwam uit het niets. Toen ik Wolfenstein zag op PAX in 2013, dacht ik dat het er in het beste geval middelmatig uitzag. Maar ik had geen idee dat het één van de beste 'schlock' verhalen zou bieden die ik in jaren in een shooter gespeeld heb, gecombineerd met een verrassend diepe emotionele kern.

Het speelt heel anders dan de oude Wolfenstein, maar misschien is dat juist goed - dit is de beste Wolfenstein in jaren. Dit is waarschijnlijk te danken aan de ontwikkelaars bij MachineGames, wat is opgericht door ex-Starbreeze (Chronicles of Riddick: Escape from Butcher Bay) werknemers.

©PXimport

Wolfenstein: The New Order

SCORE: 4,5/5

Transistor

Transistor, het tweede spel van Supergiant Games, heeft niet dezelfde stevige identiteit als zijn voorganger Bastion, maar toch was ik dol op dit kleine en subtiele indie spel. De soundtrack van Darren Korb is prachtig, en de grafische stijl is fenomenaal. Ik denk dat ik tijdens het spelen van Transistor meer screenshots genomen heb dan van enig ander spel dit jaar.

Je speelt als Red, een zangeres wier stem gestolen is, terwijl ze vecht tegen de corrupte invloed van The Process - een virus, of misschien een onbezonnen computerprogramma dat haar hele wereld dreigt uit te roeien. Het is een prachtig, zij het ingetogen, verhaal dat gekoppeld is aan geweldige art en muziek. Transistor is echt een compleet pakket - je ervaart het echt tijdens het spelen.

©PXimport

Transistor

SCORE: 4,5/5

Dark Souls II

Het is duivels moeilijk en ronduit een bestraffing. Met andere woorden, nog meer Dark Souls, en dat is precies wat de fans van de hels moeilijke actie RPG wilden.

From Software verdient ook een pluim omdat het bedrijf deze keer een goede pc port heeft uitgebracht. Er waren een aantal problemen met de pc port van de originele Dark Souls, maar Dark Souls II werkt zo soepel dat je zou denken dat het door een pc ontwikkelaar gemaakt is. Het is zo moeilijk dat je in razernij je controller zult wegsmijten, maar toch zul je van elke minuut van Dark Souls II genieten.

©PXimport

Dark Souls II

SCORE: 4,5/5

Valiant Hearts: The Great War

De Eerste Wereldoorlog is een relatief onontgonnen gebied in games, en terecht: Het conflict zit vol met morele ambiguïteit, en een loopgravenoorlog biedt minder kansen op heldendaden dan een gehaktmolen vol met gifgas. De Eerste Wereldoorlog was gewoon troosteloos.

Valiant Hearts legt deze gevoelens vast in een tweedimensionaal puzzelspel, prachtig geanimeerd (dankzij het UbiArt Framework van Ubisoft) en deprimerend grimmig. Hoewel het soms cartoonachtig is, gaat het spel geen moeilijke onderwerpen uit de weg, zoals het grootschalige gebruik van chemische wapens en willekeurig schieten. Het wordt allemaal bijeengehouden door een sensationeel verhaal dat je diep zal raken. Oh. en er is een hond.

©PXimport

Valiant Hearts: The Great War

SCORE: 4,5/5

Titanfall

Okay, deze FPS was niet helemaal wat ervan verwacht werd. Het heeft niet de doodsteek voor Call of Duty betekend, en de 'campagne' was eigenlijk een verwrongen hoorspel.

Hoe dan ook, ik heb flink plezier gehad met Titanfall. Hoewel first-person platforming vaak een hele klus is, is het bewegingssysteem van Titanfall zo soepel en verfijnd dat manoeuvres voor iedereen gemakkelijk te doen zijn. De algemene vuurgevechten en het gebruik van mechs verdient ook veel lof.

Ja, Titanfall is een verdomd leuk spel, en als ik over iets moet klagen zou ik zeggen dat het te kort is - je komt snel door de 'unlocks' heen, wat in principe betekent dat het spel afgelopen is. Laten we hopen dat Titanfall 2 wat meer body heeft.

©PXimport

Titanfall

SCORE: 4/5

Metal Gear Rising: Revengeance

Het duurde ongeveer een jaar tot Metal Gear Rising: Revengeance op de pc verscheen, maar het was het wachten waard. In dit Japanse actiespel ben je een ninja cyborg die zich kleedt in een mariachi kostuum en een 60 meter hoge robot in stukken hakt met een zwaard. En er vervolgens een achterwaartse salto vanaf doet.

Het is absoluut gestoord, tegelijkertijd zowel een legitiem onderdeel van de Metal Gear franchise, en een knipoog naar alles waar de serie voor staat. Combineer die gekheid met een veeleisend actiespel, waarbij zelfs op de gemakkelijkere niveaus je goede reflexen nodig hebt.

©PXimport

Metal Gear Rising: Revengeance

SCORE: 4/5

Shadowrun: Dragonfall

Heb je afgelopen zomer Shadowrun Returns, de via Kickstarter gefinancierde cyberpunk CRPG van legende Jordan Weissman,, gespeeld en gedacht "Dit is bijna precies wat ik zoek, maar het voelt op bepaalde gebieden wat dunnetjes en onderontwikkeld aan"? Dan moet je echt Dragonfall spelen.

Dragonfall is nog steeds niet perfect, maar deze uitbreiding van tien tot vijftien uur is wat minder lineair, wat beter geschreven, en wat beter gebalanceerd dan de oorspronkelijke campagne. Je metgezellen hebben allemaal hun eigen persoonlijkheid, en de opdrachten zijn op hun best moreel dubbelzinnig. Het is bijna jammer dat dit niet de originele campagne was die met Shadowrun Returns werd meegeleverd.

©PXimport

Shadowrun: Dragonfall

SCORE: 4,5/5

Goat Simulator

De ontwikkelaars zelf noemen het "een klein, kapot, en dom spel", maar Goat Simulator is geweldig om een middag eens goed te lachen. Het was oorspronkelijk een kleine demo die gebouwd was voor een jamsessie van spelontwikkelaars, maar het internet eiste meer. En dus werd Goat Simulator als een echt spel uitgebracht.

Stap in het leven van een gewone, alledaagse geit terwijl je ramen breekt, aangereden wordt, op trampolines springt, demonstranten aanvalt, ontvoerd wordt door aliens, en meer - zo ontzettend veel meer. Bovendien hebben de ontwikkelaars na de release multiplayer aan het spel toegevoegd. Stel je voor hoeveel belachelijke ravage je met twee geiten kunt aanrichten!

©PXimport

Goat Simulator

SCORE: 4/5

Age of Wonders III

Er zijn al twee 4X strategiespellen met een fantasy-thema uitgebracht in de eerste helft van 2014 - Age of Wonders III en Warlock II. Age of Wonders III vertelt een serieus verhaal van verraad en lotsbestemming, terwijl Warlock II wat humoristischer is. Age of Wonders III heeft een steile leercurve, maar biedt over het algemeen een diepere ervaring, terwijl Warlock II wat gebruikersvriendelijker is.

Het is aan jou welke je kiest. Of als je dol op 4X games bent, neem ze dan allebei. Het zijn allebei goede strategiespellen - alleen met een verschillende benadering.

©PXimport

Age of Wonders III

SCORE: 3,5/5

Tropico 5

Heers over je Caribische eiland als dictator met een ijzeren vuist of een progressieve leider met een bloedend hart - het maakt niet uit, zolang je de boel maar onder controle houdt.

De manier waarop Tropico 5 de vooruitgang van steden uit de koloniale tijd tot moderne toeristische trekpleisters neerzet is goed gerealiseerd en voegt een extra laag van complexiteit toe aan deze stedenbouwer. Ik hoop dat Tropico 6 uitgebreidere veranderingen zal brengen, maar Tropico 5 is een leuk spel om de tijd mee te doden - vooral als je de serie nog nooit gespeeld hebt.

©PXimport

Tropico 5

SCORE: 4/5

South Park: The Stick of Truth

Het is kleiner en geringer dan wat mensen normaal gesproken verwachten van een Obsidian RPG, maar South Park: The Stick of Truth is een traktatie voor fans van de TV-serie - het spel is er enorm goed in geslaagd om de look en het gevoel van South Park vast te leggen. De grappen zijn niet altijd even goed, en het spel duurt een paar uur langer dan waarschijnlijk noodzakelijk is, maar Stick of Truth is toch een luchtige reis langs nazi's en foetussen en Canadezen. Met andere woorden, perfect om een aantal zomerdagen mee te vullen.

©PXimport

South Park: The Stick of Truth

SCORE: 3,5/5

Diablo III: Reaper of Souls

Het is een uitbreiding, niet een volledig spel, maar Diablo III: Reaper of Souls verdient een speciale vermelding omdat het iets gered heeft uit het brandende wrak van Diablo III en het vervangen heeft door een leuk, verslavend loot-spel. Het zal de pijn van Diablo II fans niet verzachten, maar voor ieder ander is Reaper of Souls een goedmakertje voor de zonden van Diablo III.

©PXimport

Diablo III: Reaper of Souls

SCORE: 4/5

Denk je net goed bezig te zijn met een A+++-wasdroger, blijkt die vanaf juli 2025 opeens een magere C te scoren. Wat is hier aan de hand? Geen paniek: je apparaat is niet plotseling minder efficiënt geworden, het energielabel wordt een stuk strenger. In dit artikel lees je waarom de regels zijn veranderd, wat het nieuwe label precies meet en hoe je wél de juiste conclusies trekt bij je volgende aankoop.

Partnerbijdrage - in samenwerking met Bemmel & Kroon

Vanaf 1 juli 2025 – morgen dus! – verandert het energielabel van wasdrogers in heel Europa. De bekende klassen als A+, A++ en A+++ verdwijnen en maken plaats voor een overzichtelijker schaal van A tot en met G. Hierdoor krijgen veel huidige A+++-drogers voortaan een label C. Niet omdat ze slechter presteren, maar omdat de normering strenger en toekomstbestendiger wordt.

Waarom een nieuw energielabel nodig was

Het oude systeem was zijn doel voorbijgeschoten. Doordat fabrikanten steeds energiezuinigere apparaten ontwikkelden, werden er voortdurend plussen aan de A-klasse toegevoegd. Daardoor ontstond een wildgroei aan energielabels die de consument eerder in verwarring bracht dan hielp. Met het nieuwe label keert de rust terug: één heldere schaal die opnieuw ruimte laat aan de top. De zuinigste klasse A blijft voorlopig zelfs leeg, zodat alleen uitzonderlijk efficiënte apparaten die plek mogen innemen.

©Bemmel & Kroon

Wat je ziet op het nieuwe label

Het nieuwe energielabel bevat veel meer informatie dan alleen een letter. Naast de energieklasse geeft het label nu ook inzicht in het verbruik per honderd droogbeurten, gemeten volgens een gestandaardiseerd Eco-programma. Ook de programmaduur, het maximale vulgewicht van de trommel, het geluidsniveau in decibel en de condensatie-efficiëntie staan erop vermeld. Via een QR-code kun je bovendien extra technische details opzoeken in de Europese EPREL-database. Deze toevoegingen zorgen ervoor dat je als consument beter kunt inschatten welk apparaat past bij jouw huishouden en gebruik. Meer informatie vind je op deze pagina.

©Bemmel & Kroon

1. QR-code met link naar de EU database
2. Energie-efficiëntieklasse
3. Energieverbruik in kWh/100 droogcycli*
4. Condensatie-efficiëntieklasse en -percentage

5. Geluidklasse en geluidemissie in dB(A)**
6. Maximale laadcapaciteit (nominale capaciteit in kg)**
7. Duur in uren en minuten**

* Waarden gelden voor een gewogen gemiddelde van halve en volle ladingen met een verhouding van 0,62 (24x volle lading, 76x halve lading).
** Droogcyclus van katoen eco-programma bij volle lading.

Het lastige van vergelijken

Oude en nieuwe energielabels kun je niet zomaar naast elkaar leggen. Een A+++-droger uit 2024 kan volgens de nieuwe testmethodes een label C krijgen, terwijl het apparaat in de praktijk nog steeds even zuinig is. Dat verschil komt puur door de aangescherpte meetnormen, en niet door een verandering in prestaties. Laat je dus niet misleiden door een ogenschijnlijke 'verslechtering' van het label, maar kijk naar de echte verbruiksgegevens en technische kenmerken van jouw wasdroger.

Wat dit voor jouw keuze betekent

Bij het kopen van een nieuwe droger is het dus belangrijk om verder te kijken dan alleen de letter op het label. De vermelding van het energieverbruik per honderd droogcycli geeft je een veel concreter beeld van de stroomkosten op jaarbasis. Ook het geluidsniveau, de capaciteit van de trommel en de duur van het droogprogramma bepalen in sterke mate hoe comfortabel en efficiënt het apparaat in de praktijk is. Dankzij de QR-code kun je bovendien snel en eenvoudig controleren of de technische gegevens aansluiten bij je verwachtingen.

©Viktoria

Slim kiezen met het nieuwe label

De vernieuwde energielabels maken het makkelijker om een slimme, bewuste keuze te maken. Niet alleen zie je in één oogopslag hoe energiezuinig een apparaat is volgens de nieuwste normen, je hebt ook toegang tot de details die er écht toe doen. Zo kun je jouw keuze afstemmen op wat je belangrijk vindt: lage kosten, weinig geluid, korte droogtijd of een groot vulgewicht. Door te letten op de werkelijke prestaties in plaats van alleen op een letter, maak je een duurzame keuze die ook op de lange termijn rendeert.

Wil je hulp bij het kiezen van een energiezuinige droger of persoonlijk advies over welk type het best bij jouw huishouden past? Laat je dan informeren door een specialist, zodat je met vertrouwen de juiste keuze maakt voor nu én de toekomst.

Een nieuwe oven, koelkast of vaatwasser kiezen begint niet bij het design of de functies – het begint met een meetlint. Want hoe mooi of geavanceerd een apparaat ook is, als het nét niet past, zit je met een kostbare misser. Een paar millimeter speling kan het verschil maken tussen een perfect passende keuken en een frustrerende inbouwervaring. Met deze meetinstructies weet je zeker dat je straks niet voor verrassingen komt te staan.

Goed meten is het halve werk

Voordat je aan de slag gaat met meten, is het slim om een paar basisregels aan te houden. Gebruik altijd een betrouwbare rolmaat en eventueel een digitale schuifmaat voor extra precisie. Meet de binnenafmetingen van de nis (dus niet de buitenkant van je keukenkast) en noteer breedte, hoogte én diepte.

Houd daarnaast rekening met de ventilatieruimte: meestal is 2 tot 5 cm aan de achterkant en zijkanten nodig. En check of er ruimte is voor stopcontacten, wateraansluitingen en kabeldoorvoeren – die bepalen vaak óók of het apparaat goed kan worden geplaatst.

©Andrey Sinenkiy

Waar moet je op letten per apparaat?

Elk soort inbouwapparaat heeft zijn eigen eisen en aandachtspunten. Hieronder lees je per type waar je bij het opmeten en installeren specifiek op moet letten. Zo kom je niet voor verrassingen te staan.

Inbouwkoelkast of -vriezer

De hoogte van de nis is hier allesbepalend. Veelvoorkomende maten voor inbouwkoelkasten en -vriezers zijn 88, 140 en 178 cm, maar afwijkingen komen vaak voor. Let op het deursysteem: een sleepdeurmechanisme vraagt meestal om iets meer ruimte in de breedte. Diepte is vaak 55 cm, maar modellen met een ventilator achterop kunnen richting de 60 cm gaan.

Inbouwoven of -magnetron

Standaard? Niet helemaal. De nisbreedte is meestal 56 cm, terwijl het frontpaneel iets breder is (ca. 59,5 cm) voor een nette aansluiting. Hoogtes verschillen: compacte ovens zijn 45 cm hoog, standaardmodellen 60 cm. Magnetrons vragen soms extra ruimte aan de bovenkant voor uitstekende bedieningspanelen.

Inbouwvaatwasser

Hier draait het vooral om hoogte. Die varieert tussen 81,5 en 87 cm, met verstelbare poten voor wat speling. Meet ook de plinthoogte (van vloer tot onderkant kast), en vergeet de watertoevoer niet – reken op zo’n 5 cm extra ruimte in de diepte voor de slang.

Inbouw-espressomachine

Kleiner apparaat, maar niettemin precisiewerk. De breedte is vaak rond de 56 cm, maar de diepte varieert sterk. Let vooral op het waterreservoir (dat tot 55 cm diep kan zijn) en op kleppen of deurtjes die naar voren openen: die hebben extra werkruimte nodig.

©Cristina Villar Martin | Ladanifer

Veelgemaakte fouten die je makkelijk voorkomt

Zelfs met zorgvuldige metingen kan het misgaan, vaak doordat kleine details worden vergeten. Denk aan ventilatieruimte, uitstekende stekkers of leidingen die net in de weg zitten. Een handige tip: plak een strook tape op de vloer op de plek waar de achterkant van het apparaat komt, en markeer waar stekkers en leidingen zitten. Zo zie je snel of er iets in de weg zit.

Ook niet onbelangrijk: controleer of de nis waterpas is! Zeker bij koelkasten met uitschuiflades kan een scheve ondergrond voor problemen zorgen. Pas waar nodig je kast of ondervloer aan voordat je installeert.

Bij renovaties gelden vaak afwijkende maten. Oudere keukens hebben soms dikkere wanden of ongebruikelijke dieptes. Meet dus altijd de huidige situatie én de specificaties van je nieuwe apparaat. Twijfel je? Schakel een keukenexpert in, zeker bij combinaties zoals een oven met magnetron, waarbij elk detail telt.

En tot slot: de allerbelangrijkste stap

Het klinkt als een open deur, maar het voorkomt de meeste problemen: meet altijd twee keer! Schrijf je maten op en leg ze naast de officiële productspecificaties. Let daarbij op details als verstelbare voetjes, uitsparingen voor de deur of een uitschuifbaar bedieningspaneel. Zo weet je zeker dat jouw nieuwe inbouwapparaat niet alleen technisch past, maar ook mooi aansluit bij de rest van je keuken. Want uiteindelijk draait het om één ding: alles moet kloppen – tot op de millimeter.