ID.nl logo
Zekerheid & gemak

Zo kun je je accu veilig opladen en onderhouden

In een vorig artikel vertelden we hoe het kan gebeuren dat accu's slijten en in het ergste geval zelfs kunnen ontploffen. In dit artikel lees je over de verschillende soorten batterijen en hoe je een accu veilig kunt opladen en onderhouden.

Lees eerst: Zo verslijten en exploderen accu's

SLA-accu

De verzegelde lood- of SLA-accu (sealed lead acid) treffen we als tech-gebruiker vooral aan in noodvoedingen, ook wel UPS’en (uninterruptible power supply). Dit type accu werd uitgevonden in de jaren zeventig van de vorige eeuw. Het type accu wordt ook weleens VRLA (‘valve-regulated lead-acid battery’) genoemd, omdat het apparaat niet honderd procent verzegeld is: via een klep worden overbodige gassen uitgestoten die tijdens de chemische werking ontstaan.

Werkt dit mechanisme niet goed, dan kan de accu opzwellen. Bij een oude UPS kan dit ertoe leiden dat je de accu niet meer (gemakkelijk) kunt vervangen, omdat hij te erg opgezwollen is. Ontploffingsgevaar is er niet, omdat een SLA met zwellingsproblemen normaal gezien al lang daarvoor de geest geeft.

Omwille van de lage energiedensiteit zijn dit vrij grote en zware accu’s. Ze volledig opladen duurt lang, tot wel een volle dag. Verder heeft dit soort accu een beperkte levensduur, met tussen de twee- en driehonderd laadcycli. De SLA-accu steekt eenvoudig in elkaar en is daardoor goedkoop te fabriceren.

Dit type accu levert snel heel veel energie, maar houdt dat niet lang vol. Dat is dus ideaal voor in een noodvoeding, die onmiddellijk volledig inzetbaar moet zijn wanneer de stroom uitvalt. Nog een voordeel is dat de SLA-accu bij zeer lage en zeer hoge temperaturen goed blijft functioneren. Een ideale omgevingstemperatuur voor een zo lang mogelijke levensduur is er wel: die ligt rond de 25 graden Celsius.

Ben je van plan een SLA-accu lange tijd niet te gebruiken, dan moet je hem volledig opladen voor je hem opslaat. In die toestand kun je zo’n accu maandenlang bewaren, al laad je hem het best ieder jaar opnieuw bij. Een UPS regelt dit overigens allemaal zelf. In de praktijk kan de accu in een UPS jarenlang meegaan. Hoelang precies, hangt af van allerlei factoren, zoals de omgevingstemperatuur, hoe vaak de UPS aanslaat en hoelang de ‘down-time’ duurt.

©PXimport

NiMH-accu

De NiMH-accu is een verbeterde versie van de oudere, zeer milieuonvriendelijke nikkel-cadmium (NiCd)-accu. De NiCd-accu werd al in 1899 uitgevonden en in 1947 voor het eerst in zijn huidige vorm op de markt gezet. NiCd-accu’s zijn betrouwbaar en kunnen tegen een stootje, maar naast het vervuilende aspect hebben ze een ander nadeel, namelijk het geheugeneffect. Dit type accu verliest zijn capaciteit als je ze niet regelmatig helemaal ontlaadt en weer volledig oplaadt (‘deep charging’).

De ontwikkeling van NiMH startte aan het eind van de jaren zestig van de vorige eeuw. De bedoeling was vooral een compacte accu te ontwerpen met een hogere energiedensiteit dan NiCd. De NiMH-technologie is tot op vandaag veelgebruikt bij oplaadbare batterijen. In de computerwereld tref je ze vooral nog aan in laptops, vrijwel niet meer in mobieltjes. NiMH is delicater dan NiCd, reden waarom batterijladers vaak een aparte instelling hebben voor elk type oplaadbare batterij.

Een NiMH-accu levert dertig à veertig procent meer energie dan een vergelijkbare NiCd-accu. Maar wanneer je hem niet gebruikt, raakt hij (afhankelijk van de omstandigheden) wel zo’n twintig procent van zijn lading in de eerste maand en ongeveer tien percent van zijn capaciteit in elke volgende maand kwijt. Dus na ongeveer negen maanden is hij dan leeg.

Het geheugeneffect is minder uitgesproken dan bij NiCd, maar toch dien je een NiMH-accu die je gebruikt om de zestig à negentig dagen volledig te ontladen en daarna honderd procent weer op te laden. Doe je dat niet, dan verkort je de levensduur, soms wel tot nog maar een derde van de normale driehonderd à vijfhonderd laadcycli.

Gebruik je een NiMH-accu langere tijd niet, dan laad je hem het best tot tachtig procent van zijn capaciteit op vóór je hem weglegt. Vergeet niet om de accu dan alsnog elke zes maanden opnieuw bij te laden tot ongeveer tachtig procent. Door het hoge gehalte aan nikkel loont het de moeite om NiMH-batterijen en -accu’s te recyclen, reden waarom ze milieuvriendelijker zijn dan NiCd’s, die moeilijker milieuvriendelijk af te danken zijn.

©PXimport

Lithium-ion accu

Hoewel de eerste experimenten om lithium te gebruiken als basismateriaal voor een batterij al van het begin van de vorige eeuw dateren, zijn de eerste stabiele lithium-gebaseerde accu’s veel minder oud. Pas in 1991 commercialiseerde Sony de eerste Li-ion-accu. Tegenwoordig is het veruit de populairste accu-technologie voor tech-apparatuur.

Het is een veilige technologie die een veel groter voltage per gebruikte cel levert dan loodaccu, NiMH-accu’s/batterijen en alkaline-batterijen. Anders gezegd: dit type accu heeft een hoge energiedensiteit. Je kunt er kleine accu’s mee bouwen die gedurende lange tijd veel energie leveren. Hoewel Li-ion nog altijd gemiddeld iets duurder is, daalde het prijsverschil de afgelopen jaren drastisch, zelfs in die mate dat deze technologie NiMH uit de markt dringt.

Li-ion heeft verschillende voordelen tegenover NiMH. Behalve de hogere energiedichtheid, heeft Li-ion ook geen last van het geheugeneffect. Li-ion heeft ook een langere levensduur, tot duizend laadcycli. De optimale levensduur wordt wel pas gehaald als je de accu gemiddeld maar tot tachtig procent van zijn capaciteit oplaadt. Steeds meer tech-apparatuur doet dit automatisch.

Bij laptops kun je vaak als gebruiker zelf (meestal in de bios, soms binnen Windows) een accu-sparende laadstand inschakelen die de accu maar tot tachtig procent oplaadt. In die stand kun je de laptop gerust permanent aan het stroomnet hangen, zonder dat dit de levensduur van de accu verkort. Onderweg kun je dan wel de normale laadstand gebruiken die de accu tot honderd procent oplaadt, zodat je zo lang mogelijk op de accu kunt werken.

Li-ion-accu’s zijn veilig, op voorwaarde dat ze een elektronisch circuit hebben dat ze beschermt tegen oververhitting en overladen. Werkt dit veiligheidscircuit slecht of ontbreekt het (zoals soms het geval is bij namaak-accu’s uit het Verre Oosten), dan kan dit type accu onverwacht ontbranden of zelfs ontploffen.

Er bestaan overigens verschillende types Li-ion-accu’s. In tech-apparatuur wordt meestal lithium-kobaltoxide (Li-kobalt) gebruikt. Lithium-mangaanoxide-accu’s zijn krachtiger, maar iets minder veilig en worden bijvoorbeeld gebruikt in boormachines. Andere types zoals lithium-nikkel-kobalt en lithium-ijzer-fosfaat treffen we aan in energiecellen en voertuigen.

©PXimport

Lithium-ion-polymeer accu

Lipo (lithium-ion-polymeer) is strikt genomen een zoveelste variant van Li-ion, maar wordt vooral omwille van marketingredenen als een apart type accu aangeduid. De eigenschappen zijn grotendeels dezelfde, met twee belangrijke verschillen. Lipo-batterijen kunnen in allerlei, flexibele vormen vervaardigd worden en zijn dus ideaal voor gebruik in dunne mobiele apparaten waarbij het design belangrijk is.

Een tweede verschil is dat Lipo eigenlijk geen onderhoud vergt. Er is geen geheugeneffect en je mag de accu’s zoveel en zo ver opladen en ontladen als je wilt (wel met een geschikte lader). Hoe je ze bewaart, maakt weinig uit, al is het beter om ze net zoals een gewone Li-ion-accu tot tachtig procent op te laden als je ze lange tijd ongebruikt bewaart.

Hoewel de energiedichtheid iets lager ligt dan bij Li-ion, wordt Lipo toch graag gebruikt in smartphones (bijvoorbeeld in de nieuwe iPhones en Galaxy S7,) doordat je er dunne accu’s mee kunt bouwen. Een Lipo-accu geeft – in tegenstelling tot Li-ion – niet langer energie af wanneer hij volledig bevroren is. Een verder nadeel is dat Lipo-accu’s gemiddeld twee keer zo duur zijn als Li-ion bij een vergelijkbare capaciteit.

©PXimport

Herbruikbare alkaline

Niet-herbruikbare alkalinebatterijen kun je vaak toch nog enkele keren opladen. Dat werkt het best als de batterij tot minder dan vijftig procent ontladen is voor je hem weer oplaadt. Op het internet vind je laders hiervoor, maar batterijproducenten raden het af omwille van de veiligheid. Het werkt ook maar een handvol keren.

Bovendien gaan opnieuw geladen gewone batterijen veel minder lang mee dan echte herlaadbare exemplaren. Een herbruikbare alkalinebatterij kun je wel veilig laden, maar ook slechts een beperkt aantal keren: vaak geven ze de geest na amper vijftig laadcycli. De energiedensiteit van dit type herlaadbare batterij is bovendien erg laag.

Gebruikt je tech-apparaat een standaardformaat batterij zoals AA of AAA, dan is een herlaadbare NiMH-batterij eigenlijk een beter, weliswaar iets duurder alternatief.

©PXimport

Accu veilig opladen: tips voor de expert

1: Een lage omgevingstemperatuur verlengt de levensduur van elke accu, zowel tijdens het gebruik als bij langdurige opslag. Houd het apparaat waarin de accu zit zo koel mogelijk. Gebruik je laptop als het kan op een ‘laptopkoeler’, zoals de Cooler Master Notepad of de Targus Chill Mat. Die zijn verkrijgbaar tussen de 20 à 50 euro. Draag je mobiel niet te dicht bij je lichaam: een jas- of broekzak is bijvoorbeeld beter dan de borstzak. Dat je een batterij best in de koelkast bewaart is overigens een mythe. Een koele omgevingstemperatuur onder de 25 °C volstaat.

2: (Super)snelladers zijn soms handig, maar gebruik ze zo min mogelijk. Laden bij hoog vermogen verkort de levensduur van je accu, vooral door de extra hitte die dit genereert.

3: Diep ontladen is alleen nodig bij NiMH en maar een beperkt aantal keren (zie ‘Nieuwe accu in gebruik nemen’). Vermijd dit bij alle andere soorten accu’s. Li-ion- en Lipo-accu’s leven het langst wanneer die voortdurend tussen de dertig en tachtig procent van het totale laadvermogen worden gehouden. Het beste laad je die accu’s dus niet volledig op, dit moet je zelf in de gaten houden.

4: De meeste moderne acculaders stoppen met laden wanneer de accu vol is. Bij een NiMH-accu schakelen ze dan eventueel over op een zogenaamde ‘trickle charge’ (druppellading) om de accu vol te houden. Bij een lithium-gebaseerde accu schakelt de lader zich normaal zelf uit. Je kunt je laptop dus in het stopcontact laten, maar bij een lithium-gebaseerde accu schakel je dan best wel in het bios de acculaadspaarstand in. Die zorgt ervoor dat de accu maar tot tachtig procent wordt opgeladen. Helaas hebben nog niet alle laptops, tablets en smartphones deze speciale laadstand.

5: Sommige accu’s zijn ‘smart’ en geven zelf aan hoeveel energie er nog in zit (bijvoorbeeld door middel van led’s). Als die aanduiding incorrect wordt, kan het nodig zijn eenmaal een diepe laadcyclus uit te voeren, zodat de accu zichzelf kan kalibreren. Is dit nodig, dan wordt dit meestal in de handleiding aangegeven. Vaak moet deze kalibratie dan elke drie maanden worden herhaald.

Accu volledig opladen voor eerste gebruik?

Moet een nieuwe accu ‘geprimed’ worden, dat wil zeggen speciaal behandeld worden, vóór je hem de eerste keer gebruikt? Dat hangt van het type accu (en herlaadbare batterij) af. Verzegelde-loodaccu’s zijn al volledig opgeladen wanneer je ze koopt. Als ze lang in het schap hebben gelegen, moet je ze misschien voor het eerste gebruik enkele uren bijladen, maar een UPS doet dit sowieso automatisch. Ook Li-ion- en Lipo-accu’s hebben geen speciale behandeling nodig voor het eerste gebruik. Meestal zijn ze gedeeltelijk opgeladen in de fabriek. Bijladen tot honderd procent voorafgaand aan het eerste gebruik is niet nodig, maar kan evenmin kwaad.

NiMH-accu’s moet je wel ‘primen’, dat wil zeggen ze volledig opladen voordat je ze in gebruik neemt, en ze dan een keer of twee à drie helemaal laten leeglopen en opnieuw volledig bijladen. Ze bereiken hun volledig capaciteit pas na een aantal volledige laadcycli. Bovendien vermijd je zo al vanaf het begin af aan het vervelende geheugeneffect. Vervolgens herhaal je die volledige laadcyclus elke twee à drie maanden. Tussendoor kun je ze gewoon bijladen zoals het uitkomt.

▼ Volgende artikel
Hoe kies je de beste inbouw-magnetron?
© v74
Huis

Hoe kies je de beste inbouw-magnetron?

Een inbouw-magnetron is ideaal als je op zoek bent naar een vaste plek voor je magnetron in een strakke, opgeruimde keuken. Maar hoe weet je welke je moet kiezen? De opties zijn uitgebreid: van compacte solo-magnetrons tot volwaardige combi-magnetrons met stoomfunctie. In dit artikel lees je waar je op moet letten zodat je een model vindt dat past bij jouw keuken én bij de manier waarop je kookt!

Dit is belangrijk bij het kiezen van een inbouw-magnetron
  • Nishoogte, nisbreedte en nisdiepte
  • Solo-magnetron of combi-magnetron?
  • Bediening: draaiknop of touch?
  • Aansluitingen ventilatie

Meten = weten

Een inbouw-magnetron moet precies passen in de nis van je keukenmeubel. Daarom is het belangrijk om goed naar de afmetingen te kijken. Fabrikanten vermelden altijd de benodigde nishoogte, nisbreedte en nisdiepte in de specificaties. De standaard nishoogtes zijn meestal 38 cm of 45 cm. Sommige modellen zijn hoger, maar dan gaat het vaak om combi-ovens of apparaten met extra functies.

De nisbreedte is vrijwel altijd 56 cm. 60 cm komt ook voor, maar dat is eigenlijk meer geschikt voor een volledige oven dan voor een inbouw-magnetron. De nisdiepte varieert tussen de 55 en 58 cm. Meet de beschikbare ruimte goed op, inclusief de diepte van de achterwand en eventuele obstakels zoals elektriciteitsleidingen. Zit er een plint of deur onder? Controleer dan ook of de klep van de magnetron volledig open kan. Hieronder lees je nog wat meer over de afmetingen.

Nishoogte, nisbreedte en nisdiepte: dit zijn de gangbare maten

✅ Nishoogte 38 cm (ca. 380 mm): gangbare maat voor solo-magnetrons. Wordt vaak ingebouwd boven een oven of in een hoge kast. 45 cm (ca. 450 mm): gebruikelijk voor combi-magnetrons. Deze hoogte heb je nodig als je naast de gewone magnetronfuncties (ontdooien/opwarmen) ook wilt grillen of met hetelucht wilt bakken. 60 cm (ca. 590 mm): deze hoogte heb je nodig voor een volwaardige oven met magnetronfunctie. Let op: de magnetronfunctie werkt meestal minder krachtig dan bij een echte magnetron. ✅ Nisbreedte 56 cm (meestal 560 mm nismaat) is standaard. De frontbreedte van het apparaat is dan vaak rond de 595 mm, zodat het mooi aansluit op de omliggende kastfronten. ✅ Nisdiepte 55 tot 56 cm is standaard bij een diepe kast. Sommige apparaten passen al vanaf 50 cm diepte, vooral als de stekker naar beneden kan worden weggewerkt.

©RossandHelen

Solo of combi: welk type magnetron heb je nodig?

Een solo-magnetron gebruik je voor het opwarmen van voedsel, het ontdooien van diepvriesproducten of het bereiden van eenvoudige gerechten. Dit type magnetrons is eenvoudig in gebruik, vaak goedkoper en verbruikt minder stroom. Gebruik je de ovenfunctie nauwelijks, dan is dit een logische keuze.

Een combi-magnetron combineert de magnetronfunctie met een heteluchtoven. Je kunt er dus ook pizza's, taarten of ovenschotels in maken. Sommige combi-magnetrons hebben zelfs een grillstand of een stoomfunctie , waardoor je meerdere keukenapparaten kunt vervangen door één toestel. Houd er wel rekening mee dat een combi-magnetron doorgaans iets duurder is en iets langer nodig heeft om voor te verwarmen dan een volwaardige oven.

Voorbeeld: kook je veel met verse groenten en vis, dan is een model met stoomfunctie interessant. Warm je vooral soep en kant-en-klaarmaaltijden op, dan is een solo-magnetron vaak meer dan voldoende.

Bediening: draaiknop of touch?

Het gebruiksgemak verschilt per model. Traditionele modellen hebben vaak draaiknoppen: één voor het vermogen, één voor de tijd. Simpel en overzichtelijk, vooral geschikt als je de magnetron hoofdzakelijk gebruikt voor opwarmen en ontdooien.

Moderne inbouw-magnetrons zijn vaak uitgerust met touchbediening of zelfs een touchscreen. Je selecteert dan via het display het programma, de temperatuur of het gewicht. Sommige modellen hebben automatische programma's die zelf de bereidingstijd en het vermogen aanpassen. Handig, maar soms ook wat omslachtiger bij simpele taken.

Tip: probeer in een winkel of showroom hoe intuïtief het menu aanvoelt. Kies een bediening die past bij hoe jij graag kookt.

©Tom Baker | tab62

Let op de aansluiting en ventilatie

Een inbouw-magnetron werkt op een standaard stopcontact (230 volt), maar let goed op het vermogen. Sommige combi-modellen hebben een hoger piekverbruik; zorg dat de groep waarop je het aansluit dit aankan. Kijk ook waar de stekker zit: die moet je kwijt kunnen achter het meubel of via een uitsparing in de achterwand.

Daarnaast is ventilatie belangrijk. Tijdens het gebruik komt warmte vrij. In de handleiding van het apparaat staan minimale ventilatieruimtes aangegeven, bijvoorbeeld 2 cm boven en 5 cm achter. Houd je je daar niet aan, dan kan de magnetron oververhit raken of minder lang meegaan. Zit er al een oven onder of boven de plek waar je de magnetron wilt inbouwen? Controleer dan of de gecombineerde warmteafvoer goed geregeld is.

Praktische keuzehulp

Stel jezelf de volgende vragen voor je een keuze maakt:

☐ Waar komt de magnetron precies? In een hoge kast, boven een oven of op ooghoogte?
☐ Gebruik je nu vooral de magnetronfunctie of bak je ook regelmatig in de oven?
☐ Heb je al een aparte oven? Dan heb je vaak voldoende aan een solo-magnetron
☐ Wil je kunnen grillen of stomen?
☐ Wil je eenvoudige bediening of juist veel automatische programma's?
☐ Komt de magnetron in een bestaande nis of kastenwand, of wordt de keuken nog gebouwd?

Een voorbeeld: stel, je woont alleen, kookt snel en gebruikt de oven amper. Dan is een solo-magnetron van 38 cm hoog met draaiknoppen prima. Heb je een gezin, kook je gevarieerd en wil je ruimte besparen? Dan is een combi van 45 cm met grill en stoomfunctie een betere match.

Conclusie

Een inbouw-magnetron kiezen begint bij de afmetingen, maar gaat vooral over hoe jij kookt. Warm je snel iets op, dan is een eenvoudige solo-magnetron vaak genoeg. Bak je graag of heb je weinig ruimte, dan loont het om te investeren in een goede combi-magnetron. Let altijd op de inbouwmaten, ventilatie en bediening. Zo voorkom je verrassingen en haal je het meeste uit je keuken.

▼ Volgende artikel
Review SwitchBot Roller Shade - Handig en slim, maar pittige installatie
© MG | ID.nl
Energie

Review SwitchBot Roller Shade - Handig en slim, maar pittige installatie

Er komen steeds meer toepassingen voor het automatiseren van je huis. SwitchBot is al wat langer in Nederland actief en heeft naast robotstofzuigers, schakelaars voor lichtknoppen en elektronische sloten ook een automatisch open- en sluitsysteem voor gewone gordijnen in het assortiment. Daar is nu een systeem voor rolgordijnen bijgekomen: de Roller Shade.

Goed
Conclusie

De SwitchBot Roller Shade is een fraaie manier om je woning te automatiseren en sluit goed aan als je al andere slimme apparaten in huis hebt. Het rolgordijn is volledig verduisterend, wat prettig kan zijn, maar alleen als het systeem perfect past — en dat is niet altijd eenvoudig te realiseren. Het gordijn zelf kan namelijk niet de volledige breedte van het montagesysteem beslaan. Bovendien komt de installatie vrij nauw, dus nauwkeurig opmeten vooraf is absoluut essentieel.

Plus- en minpunten
  • Automatische bediening via app of knoppen
  • Werkt met verschillende slimme diensten
  • Volledige verduistering
  • Installatie is complex en moet nauwkeurig gebeuren
  • Behoorlijk prijzig

Thuisautomatisering is een handige manier om apparaten in het huishouden te bedienen zonder dat je in de meeste gevallen ook zelf thuis hoeft te zijn. Denk bijvoorbeeld aan het aanpassen van de temperatuur in huis, het bedienen van de verlichting of deuren, maar ook het openen of sluiten van de gordijnen. Op warme dagen kan het bijvoorbeeld slim zijn om die gordijnen automatisch te sluiten als de temperatuur boven een bepaalde waarde uitkomt, of wanneer er een bepaalde intensiteit van lichtinval is.

Al deze zaken en meer kun je inregelen met de spullen van SwitchBot. Het ecosysteem van dit bedrijf omvat een scala aan apparaten, variërend van raam- en deursensors en lichtknoprobots die je lichtknoppen kunnen indrukken tot complete aircosystemen en zelfs robotstofzuigers. Maar ook slimme lampen en gordijnsystemen dus. We hebben van SwitchBot al eerder de SwitchBot Curtain en de SwitchBot Curtain 3 getest, systemen die bedoeld zijn voor gordijnen op rails.

Complete set

De SwitchBot Roller Shade is een rolgordijnsysteem waar het rolgordijn zelf al bij wordt geleverd, in tegenstelling tot de SwitchBot Curtain die bedoeld is om aan een bestaand gordijnsysteem te koppelen. Overigens kun je ook je eigen bestaande rolgordijn op het systeem van de Roller Shade monteren.

De Roller Shade is een compleet rolgordijnpakket, en in de doos vind je alles wat je nodig hebt om het systeem op te hangen. Alle beugels, het rolsysteem, schroeven en pluggen worden meegeleverd, en zelfs gereedschap voor het vastdraaien van schroeven en het op maat snijden van het rolgordijn zelf ontbreekt niet. Verder krijg je er een bedieningspaneeltje bij, bestaande uit een omhoog- en omlaagknopm, en een kabeltje van zo'n twee meter dat kan worden aangesloten op de daarvoor gemaakte aansluiting op het frame. De Roller Shade wordt aangedreven door een interne batterij die volgens SwitchBot acht maanden lang werkt zonder tussentijds opladen. Via de usb-c-poort kan het systeem indien nodig bijtanken.

Alle bevestigingsmaterialen worden meegeleverd.

Goed opmeten

Voordat je aan de slag gaat met de Roller Shade, of eigenlijk: voordat je er eentje gaat kopen, moet je eerst even goed controleren of je de juiste afmetingen in je winkelwagentje hebt. De SwitchBot Roller Shade is beschikbaar in vier breedteversies en in twee basiskleuren: gebroken wit en grijs. Voor de breedte kun je kiezen uit small, medium, large en extra large, waarbij je opeenvolgend kunt kiezen voor breedtes van 58 t/m 80 cm, 80 tot 110 cm, 110 tot 140 cm en 140 tot 185 cm.

Prijzen en maten

Omdat ramen en kozijnen nu eenmaal niet zijn gestandaardiseerd, wordt de Roller Shade geleverd in een viertal maten. Dankzij het schuifsysteem kun je een exemplaar kopen waar je een minimale hoeveelheid stof van hoeft af te knippen of snijden. De kans is namelijk klein dat het rolgordijn meteen past zonder enige aanpassing.

S (58 t/m 80 cm): € 219,99 M (80 t/m 110 cm): € 259,99 L (110 t/m 140 cm): € 299,99 XL (140 t/m 185 cm): € 339,99

Goed om te weten: alle genoemde Roller Shades worden geleverd in de maximale breedte. Dat is wel iets om rekening mee te houden als je het systeem aanschaft en het bijvoorbeeld wilt vervoeren of laat bezorgen: het is geen klein pakket.

Wij hebben voor de XL-versie gekozen, omdat het kozijn waarop de SwitchBot wordt getest een breedte van 171 cm heeft. Geen enkele SwitchBot Roller Shade zal direct passen op het raamkozijn waar je hem wilt gebruiken, waardoor je waarschijnlijk altijd een stuk gordijnstof zult moeten verwijderen. Verderop lees je hoe dat werkt.

Schematische weergave van de werking van het Roller Shade-systeem.

Belangrijk is om vooraf goed te bedenken hoe je de SwitchBot Roller Shade(s) wilt inzetten. De gordijnen zijn van polyester en verduisteren volledig. Dat kan donkerder zijn dan je gewend bent, maar in een slaapkamer is het juist vaak ideaal. Houd er wel rekening mee dat de kosten snel oplopen als je meerdere kozijnen naast elkaar hebt, omdat je voor elk raam een afzonderlijke Roller Shade nodig hebt.

Daarnaast bedekken de gordijnen nooit de volledige breedte van het kozijn. Aan beide zijden van de rol blijft een paar centimeter open, omdat de roller niet strak tegen het ophangframe aansluit. Afhankelijk van de montage kunnen hierdoor kieren ontstaan, waardoor er toch licht binnenvalt, vooral aan de kant van de motor. Plaats je meerdere Roller Shades naast elkaar voor één breed raam, dan blijven er altijd kleine openingen zichtbaar tussen de afzonderlijke gordijnen.

Je krijgt het SwitchBot-gordijn niet altijd sluitend aan de zijkanten van een venster.

Op maat maken

Omdat de Roller Shade direct uit de doos waarschijnlijk niet meteen past, moet het systeem op maat worden gemaakt. Hoe dat werkt? Het ophangsysteem bestaat uit een verschuifbare aluminium balk waartussen het rolgordijn hangt. Aan een van de zijdes bevindt zich de motor, die via een stang in de aluminium rol van het gordijn is geschoven. De gordijnrol kan door de andere zijkant los te maken van de motorstang worden afgeschoven en eventueel worden vervangen door je eigen rolgordijn. In dit artikel houden we het bij de uitleg van het meegeleverde gordijn.

Om het meegeleverde SwitchBot-gordijn op maat te maken, is een vrij ingenieus systeem bedacht: aan de niet-gemotoriseerde kant kun je een apart blokje met een snijmes monteren, waar het rolgordijn met buis en al doorheen moet worden gehaald. Op die plek wordt het rolgordijn namelijk op maat gesneden.

Het ingenieuze snijsysteem van de SwitchBot Roller Shade dat het gordijn op maat kan snijden.

In de SwitchBot-app geef je aan dat je een snij-sessie wilt starten. De motor van het rolgordijn begint nu langzaam te draaien. Tijdens het draaien moet je met de meegeleverde schroevendraaier het messysteem aandraaien, zodat het mes steeds dieper door de gordijnstof snijdt. Dat aandraaien doe je net zo lang tot het mes volledig door de stof heen is en bij de buis zelf is beland.

Het laatste deel van de buis waarop het gordijn is gerold, bestaat uit plastic. Als de snij-sessie correct is uitgevoerd en het mes met de schroevendraaier strak genoeg is aangedraaid, kan zelfs het plastic worden doorgesneden, of er in elk geval voor zorgen dat het makkelijker kan worden afgebroken.

Nadat een stuk van de gordijnstof is afgesneden, moet het einde nog wel worden losgemaakt van de rol zelf.

Volledig uitrollen

Wanneer het overtollige stuk stof is losgesneden van de rest van het rolgordijn, blijft dat stuk aan het eind natuurlijk nog wel vastzitten aan de oprolbuis. Om dat stuk los te kunnen krijgen, moet de hele gordijnrol worden afgerold. Met een totale lengte van maar liefst 2,20 meter is dat nogal wat. Dat afrollen kan door middel van de app, maar kan ook handmatig door de oprolbuis eerst van de motorstang af te halen. Nadat het gordijn tot het eind is afgerold, kan het overtollige deel van de oprolbuis worden losgeknipt. Daarna breek je (zoals hierboven besproken) het overtollige plastic deel van de oprolbuis buis af, maar beter kun je proberen om dat stuk met een goed stanleymes af te snijden (het plastic is niet heel dik).

Het complete plastic deel van de oprolbuis moet er nu afgehaald worden, zodat de rest van het gordijn fatsoenlijk aan de buis kan worden bevestigd. De oprolbuis heeft nog een binnenste buis die je weer door het plastic deel moet schuiven. Vervolgens schuif je het dikke gedeelte van het gordijn door de sleuf van de plastic buis en schroef je alles vast.

Ook de oprolbuis moet je na het verwijderen van de overtollige gordijnstof weer op maat maken. Een screenshot uit de pdf-handleiding.

Het opnieuw oprollen van het rolgordijn dient zorgvuldig te gebeuren, waarbij de linker- en de rechterkant gelijkmatig moeten worden opgerold. Gaat dat niet helemaal netjes, dan bestaat de kans dat het gordijn na het oprollen niet helemaal recht en strak om de oprolbuis zit. In ons geval moesten we het een paar keer opnieuw doen om alles strak te krijgen. Als het gordijn scheef op de rol zit, kan deze vast komen te zitten tijdens het automatisch omhoog rollen.

Ophangen

Het ophangsysteem van de Roller Shade is anders dan het gemiddelde rolgordijn. Die worden doorgaans links en rechts van de oprolbuis op het kozijn geschroefd. Bij de Roller Shade zit het bevestigingssysteem boven de aluminium balk en moet het systeem daar schuin in worden geklikt. Op zich is dat een prima manier, maar het vergt wel wat handigheid en je moet ietsje boven je macht werken omdat het hele systeem relatief zwaar is. De klus kun je dan ook beter met z'n tweeën doen.

Ook zijn de beugels waarin het aluminium frame wordt opgehangen niet heel stevig, waardoor alles een beetje naar beneden zakt op het moment dat het systeem wordt vastgeklikt. Ook belangrijk om te weten: past het frame precies in een raamnis, dan moet je het systeem compleet met het rolgordijn erin ophangen. Het rolgordijn er achteraf in plaatsen is dan niet mogelijk, omdat het systeem alleen vanaf één kant kan worden losgemaakt en het rolgordijn over de aandrijfstang van de motor geplaatst moet worden.

©MG | ID.nl

Kalibratie

Nadat de Roller Shade is opgehangen, is het tijd voor de kalibratie. Dat is nodig voor het systeem om te kunnen bepalen wanneer het rolgordijn volledig is opgerold en wanneer hij helemaal is uitgerold. Het rolgordijn is namelijk geschikt voor ramen tot zo'n 2 meter hoog, en dan moet op een bepaald moment worden ingesteld tot hoe ver het gordijn moet uitrollen totdat het venster compleet door het gordijn is bedekt. Het systeem kan niet uit zichzelf zien of het zich helemaal heeft opgerold; ook dat moet worden gekalibreerd.

Je start de kalibratie met behulp van de app, waarbij eerst moet worden bepaald wanneer het systeem volledig is opgerold. Aan de onderkant van het gordijn is een (eerder gemonteerde) aluminium stang geplaatst, die fungeert als tegengewicht om het gordijn op zijn plek te houden. Die stang dient tevens als buffer om te voorkomen dat het gordijn na het compleet oprollen blijft doordraaien. Tijdens het kalibratieproces kun je zelf niet aangeven wanneer tijdens het oprollen het einde is bereikt; dat stopt vanzelf zodra de aluminium stang het ophangframe bereikt. De app vraagt de gebruiker vervolgens of het systeem is vastgelopen of dat het einde is bereikt.

Het oprollen stopt hierdoor echter wel vrij abrupt en lijkt hiermee het ophangsysteem te beschadigen, omdat de aluminium balk relatief bruusk tegen het ophangframe wordt getrokken. Deze manier van kalibreren voelt al met al wat primitief aan, maar het werkt wel. De volgende stap is het bepalen van de afrollengte. Hierbij bepaalt de gebruiker wanneer het einde is bereikt en het raam naar wens is bedekt. Je drukt dan simpelweg op de stopknop en accepteert de stand van het gordijn. Na de kalibratie kun je de Roller Shade volledig gebruiken.

Spraakbesturing en slimme systemen

De SwitchBot Roller Shade kan ook overweg met de systemen van Google Assistant, Google Home en Alexa, maar hier is wel een apart verkrijgbare Hub voor nodig. Eenmaal daarop aangesloten kun je de gordijnen sluiten met opdrachten als 'Hey Google, sluit de gordijnen in de slaapkamer'.

Verder is de Roller Shade compatibel met Matter, het nieuwere protocol voor slimme apparaten.

Schema's en timers

De SwitchBot-app voor de kalibratie en de bediening gebruik je ook als je andere apparaten van dit merk in huis hebt. De app is niet specifiek gericht op het rolgordijnsysteem, maar kan ook worden gebruikt voor het uitlezen van de verschillende temperatuur- en vochtmeters van SwitchBot, het bedienen van de andere gordijnsystemen zoals de SwitchBot Curtain 1 en Curtain 3 en andere slimme apparaten.

Handig is dat je verschillende apparaten en meters van SwitchBot aan elkaar kunt koppelen. Zo kun je er bijvoorbeeld bij het bereiken van een ingestelde temperatuur voor zorgen dat de Roller Shade automatisch wordt gesloten of geopend. Dat kan ook bij een bepaalde lichtintensiteit: als je een (apart te verkrijgen) zonnepaneel aan de usb-c-poort op de Roller Shade aansluit, kun je aangeven bij welke intensiteit het gordijn moet sluiten of openen. Met het aansluiten van zo'n zonnepaneel wordt de Roller Shade trouwens ook automatisch opgeladen.

Conclusie

De SwitchBot Roller Shade is een mooie manier om je huis te automatiseren en kan een prima toevoeging zijn als je al delen van je huis hebt geautomatiseerd. In combinatie met bijvoorbeeld een slimme thermostaat, verlichting en koel- of verwarmingsapparaten kun je bij warm weer je huis koel houden, of 's winters juist warmer krijgen. Dankzij het SwitchBot-ecosysteem is het handig dat je het rolgordijnsysteem kunt meenemen in alle routines voor huisautomatiseringen.

De Roller Shade is 100 procent verduisterend. Dat kan prettig zijn, maar dat werkt alleen goed als je het rolgordijnsysteem ook echt goed passend krijgt. Helaas lukt dat niet altijd, omdat het rolgordijn zelf niet de volledige breedte van het montagesysteem heeft. Daarnaast luistert de installatie vrij nauw, dus alles goed van tevoren opmeten is essentieel.