Geen Surface Pro 5, maar gewoon Surface Pro. Microsoft laat voor de onduidelijkheid de versienummers maar vallen voor z’n eigenzinnige werktablet. Op wat verbeteringen in Windows 10 en de specificaties is er weinig veranderd, is het genoeg om de hoge prijs van de Surface te rechtvaardigen?

De marketingafdeling van Microsoft positioneert de Surface steevast als een tablet die je laptop vervangt. Daar doe je het apparaat zwaar tekort mee, want als tablet is hij ongeschikt omdat hij simpelweg te zwaar is om langere tijd vast te houden en Windows 10 niet zo touchvriendelijk is als iOS en Android, bovendien is het aanbod touch-geoptimaliseerde apps in de Store ondermaats. Als laptop komt de Surface ook niet lekker uit de verf. Het toetsenbord tikt niet zo comfortabel weg en het apparaat staat door zijn standaardje aan de achterkant niet zo stabiel op iedere ondergrond als een laptop. Zelf ben ik bijvoorbeeld geneigd altijd de laptop op m’n schoot te zetten, wat helaas toch een beetje als koorddansen voelt met de Surface op z’n standaardje. Wat dat betreft biedt de Surface Book wat mij betreft een betere combinatie van beide werelden.

Eigen categorie

Toch is de Surface Pro een uniek apparaat, dat je gewoonweg niet als laptop of tablet moet zien. Vooral als flexibel werkpaardje is het apparaat uitermate geschikt. Ieder vlak oppervlak kan in feite als werkplek dienen. Door gewoon mijn dagelijkse werkzaamheden erop uit te voeren heb ik de Surface Pro echt kunnen ervaren voor deze review. En dat beviel me, na wat gewenning (en getweak) uitstekend.

Maar om meteen maar met de deur in huis te vallen, ondanks dat ik de Surface Pro na z’n testperiode ga missen, overweeg ik absoluut niet om ‘m aan te schaffen. Simpelweg door zijn prijs. De goedkoopste variant met 128GB SSD, energiezuinige Core M3-processor en 4GB werkgeheugen kost je al 949 euro. De variant die ik te testen kreeg heeft specificaties om je vingers bij af te likken: 512GB SSD, Core i7-processor en 16GB werkgeheugen. Het prijskaartje van 2500 euro liet me echter verslikken in m’n koffie. Vooral omdat het toetsenbord er niet bij inbegrepen is, de Type Cover die Microsoft heeft ontwikkeld voor bij de Surface Pro kost 180 euro. Laat dat even bezinken. 180 euro. Voor een simpel toetsenbordje van een soort kunstsuede, dat je magnetisch aan de Surface klikt. Vanwege het gebruikte materiaal voelde Microsoft blijkbaar de noodzaak om de (al waanzinnig hoge) prijs verder op te krikken.

Het is iets persoonlijks en als je de kosten Surface Pro zakelijk kunt aftrekken, dan houd je wellicht minder rekening met de prijs. Maar zelf zou ik dit bedrag bij lange na niet overhebben voor zowel de Surface als z’n accessoires.

©PXimport

©PXimport

©PXimport

Mooi van binnen én buiten

Voor dat geld krijg je natuurlijk wel wat. De bouwkwaliteit van de Surface is een verhaal op zich. Geen metaal, zoals de iPad, maar een magnesium-behuizing, dat hoogwaardig aanvoelt en wat lichter is. Dat mag ook wel, want ten opzichte van de Apple-tablet zitten er serieuze, krachtige componenten in. Hiervoor is koeling nodig, die subtiel langs de boven- en zijkant blaast. Deze krachtige componenten kunnen best warm worden wanneer je ze zwaar belast. De keuze voor magnesium, en geen metaal, is daarom de juiste.

Het 12,3-inch scherm (30,5 cm) heeft een prachtige kleurweergave en helder scherm, waardoor je overal kunt werk kunt doen, zelfs in fel zonlicht. Ook de messcherpe resolutie van 2764 bij 1824 maken de beeldkwaliteit om je vingers bij af te likken. Zelf heb ik er vooral van genoten met het kijken van een filmpje op Netflix en met gamen. Want alhoewel de Surface Pro natuurlijk niet in de eerste plaats ontwikkeld is voor games, kan het aardig wat nieuwere games prima aan.

Weinig vernieuwing

De verschillen met de Surface Pro 4 zijn echter minimaal. De processor in het apparaat zijn van de nieuwste Intel Kaby Lake-generatie. In praktijk moet je dat aan de prestaties en de accuduur merken, maar heel veel verschil maakt het niet. De accuduur is natuurlijk afhankelijk van de energiemodus in Windows, maar zelfs als je behoorlijk veeleisend bezig bent kun je rustig een werkdag door. Ga je op de zuinige tour, dan lukte het me een uurtje of elf.

De ontwikkelaars hebben verder veel tijd gestoken in de stylus, die uiteraard ook als veel te dure losse accessoire gekocht kan worden. En het mag gezegd worden, de pen is een stukje geavanceerde techniek, die heel nauwkeurig werkt. Maar hoewel touchscreen bijvoorbeeld een mooie aanvulling is op toetsenbord en muis/touchpad in Windows 10, moest ik mezelf er echt toe aanzetten de stylus te gebruiken. Tekenen en schrijven op een tablet, om eerlijk te zijn vind ik het een beetje een gimmick. Ongeacht welke zeer geavanceerde techniek er ook in het pennetje zit en ongeacht je nu een Surface, Galaxy Note of iPad Pro gebruikt. Naar mijn mening kun je jezelf de meerprijs van 110 euro beter besparen, of kiezen voor een Surface Dial.

Gebrek aan lef

Van een bedrijf als Microsoft mag je een iets innovatievere houding verwachten met de Surface-lijn. Niet alleen omdat deze Surface Pro maar weinig vernieuwing kent ten opzichte van de Surface Pro 4, maar ook omdat een usb-c-poort ontbreekt. Volgens een woordvoerder omdat er ‘nog geen standaarden zijn’ voor deze nieuwe usb-aansluiting. Hier zou Microsoft dan juist het voortouw in moeten nemen, vooral omdat je bij de aanschaf van zo’n dure Surface Pro een apparaat wil dat klaar is voor de toekomst. De mini-displayport of de oplaadpoort hadden bijvoorbeeld prima plaats kunnen maken voor een usb-c-poort, omdat deze aansluiting (onder andere) de functionaliteit van beide poorten vervangt. Sterker nog, dat gedoe met opladers die alleen met specifieke tablets en laptops werken is niet meer van deze tijd en buitengewoon onpraktisch.

Verder is de Surface Pro gewoon uitgerust met een usb 3.0-poort (in het adapterblok zit overigens ook een usb-poort waar je je oplaadkabeltje voor je telefoon in kunt prikken. Handig!) en een micro-sd-kaartlezer achter de standaard.

©CIDimport

Windows 10

Omdat Microsoft Windows nu continue doorontwikkelt, zit daar natuurlijk wel veel vernieuwing in. Onlangs nog, met de Creators Update bijvoorbeeld. Deze hardwarecombinatie met Windows 10 werkt natuurlijk uitstekend, alhoewel ik nog altijd wel ClassicShell en Chrome nodig heb om Windows 10 'af' te maken. In praktijk merkte ik dat ik het prettigste werkte met het toetsenbordje en een (bedrade) muis aangesloten, het touchscreen is een fijne aanvulling daarop. In de tabletmodus, waarbij je alleen touchscreen gebruikt, is het allemaal een stuk minder efficiënt en priegelig. De applicatiewinkel schiet ook nog ernstig tekort in apps die geschikt zijn voor touchscreen. Maar wie zijn apparaat graag inzet voor werkdoeleinden of grote games, komt goed uit bij Windows 10 - en de mobiliteit van de Surface.

De frontcamera van de Surface werkt ook met Windows Hello, de gezichtsherkenningsfunctionaliteit die Microsoft in Windows 10 heeft ingebouwd. Deze kun je gebruiken om bijvoorbeeld aan te melden, of (veiliger) de gebruiker te herkennen die vervolgens alleen een pincode of wachtwoord hoeft in te voeren om aan te melden.

Conclusie

De Surface Pro moet je niet zien als laptop of tablet, maar echt een uniek apparaat dat in feite je werkplek extreem draagbaar maakt. Maar daarbij boet je wel een beetje in qua werkcomfort, alhoewel het standaardje behoorlijk stevig en verstelbaar is. Het apparaat is krachtig en de bouwkwaliteit indrukwekkend. De prijs van het apparaat is echter alle perken te buiten en het is niet alleen suf dat de accessoires los gekocht moeten worden, ook deze prijzen zijn buitensporig hoog. Voor dit geld wil je op z’n minst een apparaat dat toekomstbestendig is, het gebrek aan usb-c-poort spreekt dit echter wel een beetje tegen.

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we daarom binnen een bepaald thema naar zulke deals. Op zoek naar een betaalbare smartphone, maar dan wel eentje met een virtuele simkaart? De redactie van ID.nl is voor je op zoek gegaan naar smartphones met een prijskaartje van onder de 400 euro.

Met een eSim ben je niet meer afhankelijk van een fysiek simkaartje en heb je geen gepriegel meer met het plaatsen van je sim in de telefoon. Je kunt daardoor snel van provider wisselen zonder gedoe. Dit bespaart niet alleen tijd, maar ook ruimte in je apparaat. Perfect voor wie veel reist, omdat je eenvoudig internationale abonnementen kunt activeren. Daarnaast kun je op die manier ook gebruik maken van meerdere telefoonnummers op een enkel toestel, bijvoorbeeld eentje voor werk en prive.

Samsung Galaxy A26 5G

De Galaxy A26 5G combineert een slank ontwerp met krachtige prestaties. Het 6,7-inch FHD+ Super AMOLED-display biedt levendige kleuren en vloeiende beelden dankzij de 120 Hz verversingssnelheid. Onder de motorkap bevindt zich de Exynos 1380-chipset, ondersteund door 4 tot 8 GB RAM, wat zorgt voor soepele multitasking.

De 50 MP hoofdcamera met optische beeldstabilisatie legt scherpe foto's vast, zelfs bij weinig licht. Met een batterijcapaciteit van 5000 mAh en IP67-certificering is dit toestel zowel duurzaam als betrouwbaar. Bovendien belooft Samsung tot zes jaar beveiligingsupdates, wat de levensduur van het apparaat verlengt

Redmi Note 13 Pro

De Redmi Note 13 Pro 5G is een krachtpatser in het middensegment. Met een indrukwekkende 200 MP hoofdcamera met optische beeldstabilisatie leg je elk detail vast. Het 6,67-inch AMOLED-display met een resolutie van 1220x2712 pixels en een verversingssnelheid van 120 Hz zorgt voor een meeslepende kijkervaring.

Aangedreven door de Snapdragon 7s Gen 2-chipset en beschikbaar met tot 16 GB RAM, biedt dit toestel uitstekende prestaties. De 5100 mAh batterij ondersteunt 67W snelladen, waardoor je snel weer op pad kunt.​

Motorola Moto G35 5G

De Motorola Moto G35 5G biedt solide prestaties voor een betaalbare prijs. Het 6,72-inch LCD-scherm met een verversingssnelheid van 120 Hz zorgt voor vloeiende beelden. De 50 MP Quad Pixel-camera levert scherpe foto's, zelfs bij weinig licht.

Met een batterijcapaciteit van 5000 mAh en ondersteuning voor 5G-connectiviteit blijf je de hele dag verbonden. Hoewel de Unisoc T760-processor niet de snelste is, biedt het toestel voldoende kracht voor dagelijks gebruik

Sony Xperia 10 VI

De Sony Xperia 10 VI is een compacte smartphone met een focus op multimedia. Het 6,1-inch FHD+ OLED-scherm met een 21:9 beeldverhouding is ideaal voor het bekijken van films. Aangedreven door de Snapdragon 6 Gen 1-chipset en uitgerust met 8 GB RAM, biedt het toestel soepele prestaties.

De 48 MP hoofdcamera legt gedetailleerde foto's vast, terwijl de 5000 mAh batterij zorgt voor langdurig gebruik. Met IP68-certificering is het toestel bestand tegen water en stof

Samsung Galaxy A35 5G

De Galaxy A35 5G biedt premium functies in een betaalbaar jasje. Het 6,6-inch FHD+ Super AMOLED-display met een verversingssnelheid van 120 Hz zorgt voor heldere en vloeiende beelden. De 50 MP hoofdcamera met optische beeldstabilisatie legt scherpe foto's vast, terwijl de 13 MP selfiecamera zorgt voor duidelijke zelfportretten.

Aangedreven door de Exynos 1380-chipset en beschikbaar met tot 12 GB RAM, biedt het toestel krachtige prestaties. De 5000 mAh batterij ondersteunt 25W snelladen, en Samsung belooft tot vijf jaar beveiligingsupdates.

De OLED C-reeks van LG is inmiddels bijna een icoon. Het model situeert zich in de line-up net onder het topmodel, maar biedt nog steeds topprestaties voor games, films en sport. De C5 vertoont echter bijzonder veel gelijkenissen met de C4. Heeft deze LG C5 dan wel iets extra's te bieden?

8

Uitstekend

Samenvatting

De LG OLED65C5 bouwt voort op de C4 met hetzelfde design, betere piekhelderheid en uitstekende kalibratie. De tv biedt sterke gamefeatures, prima beeldverwerking en Dolby Atmos-audio, maar mist DTS. WebOS 25 is snel en uitgebreid, al bevat het storende reclame. Dankzij de goede prestaties, breed app-aanbod en vijf jaar updates blijft de C5 een goede keuze.

Plus- en minpunten

• Uitstekende piekhelderheid
• Prachtige HDR-beelden in HDR10 en Dolby Vision
• Goede kijkhoek en anti-reflectie
• Zeer goede gamer-ondersteuning, met vier HDMI 2.1-poorten

• Niet content-gerelateerd advertenties op het Home-scherm
• Geen ondersteuning voor HDR10+ en DTS
• Dynamische tonemapping maakt het beeld te helder

LG heeft voor de C5 heeft het ontwerp van de C4 overgenomen, maar daar hebben we geen bezwaar tegen; het is mooi en stijlvol. Het scherm heeft een dunne, metalen rand en aan de achterzijde zit de behuizing relatief diep achter het scherm. De structuur op de rug doet nog steeds aan stof of leder denken, alleen is deze nu grijs-zwart in plaats van bruin. Zonder voet is deze televisie 45mm diep, dus als hij aan de muur zou hangen ziet hij er fraai uit. Kies je voor een opstelling op tv-meubel, dan staat hij op een centrale voet. Veel ruimte onder het scherm heb je dan niet, de soundbar kan idealiter maar 5,5cm hoog zijn.

Aansluitingen

De C-reeks is al jaar en dag bijzonder goed uitgerust en zeker voor gamers heeft deze televisie flink wat te bieden. De vier HDMI-poorten ondersteunen allemaal de maximale 48Gbps bandbreedte van HDMI 2.1, en leveren ook ALLM, 4K144 (voor pc, gameconsoles zijn zelf beperkt tot 4K120) en VRR (AMD FreeSync en NVIDIA G-Sync). Op poort 2 kan je ARC/eARC gebruiken. Met andere woorden: geen probleem om zowel een soundbar als meerdere high-end gamebronnen aan te sluiten. Dankzij de erg lage input-lag, 10,8ms voor 4K60 en 5,9ms voor 2K120, is een responsieve game-ervaring gegarandeerd. Er is een IR-blaster poort voorzien om tv's die uit het zicht staan te besturen met de LG-afstandsbediening, maar de IR-blaster zelf zit niet in de doos. De C5 ondersteunt WiFi 6 (802.11ax), terwijl op de C4 nog WiFi 5 werd toegepast. De WiSA-ondersteuning (Wireless Speaker and Audio Association) is geschrapt, maar dat is geen enorm verlies. Alle aansluitingen wijzen naar opzij zodat ze wandmontage niet storen. 

Premium piekhelderheid

Het nieuwe, helderste paneel blijft voorbehouden voor de G5, de C5 is nog steeds voorzien van een OLED evo paneel met Brightness Booster. LG vermeldt officieel geen verbetering, maar we meten een iets hogere piekhelderheid op het 10%-venster, die bedraagt nu 1214 nits. Op de C4 was dat nog 1060 nits. Het volledig wit beeld haalt 195 nits, dat is onveranderd, net als het kleurbereik dat nu 98,7% P3 haalt. Toch moet je van die 20% verbetering op het kleinere testvenster geen grote impact verwachten. De C5 staat daarmee wel in de top van het helderheidsklassement in zijn categorie, hij moet enkel de Samsung S90F voorlaten. En uiteraard mag je rekenen op een prima kijkhoek, en redelijke anti-reflectie. Ons testexemplaar had ook een goede uniformiteit.

We schakelen naar de Filmmaker Mode om de kalibratie te beoordelen, en die blijkt al snel bijzonder goed te zijn. De SDR-weergave is uitstekend, met goed schaduwdetail, accurate kleuren en natuurlijke huidtinten. In HDR ondersteunt de LG naast HDR10 en HLG ook Dolby Vision, en die laatste beelden zijn fantastisch. Maar ook met standaard HDR10 is het resultaat bijzonder knap. De kalibratie is ook hier uitstekend, met zeer mooie kleuren en goede witnuances. In de donkerste scènes is hij iets te donker, waardoor er nuance kan ontbreken. Gelukkig kun je dat met de ‘Dark Detail’-instelling verbeteren. De optionele dynamische tonemapping voor HDR10 lieten we uitgeschakeld staan. Deze maakt het beeld helderder en dat is niet goed voor de contrastperceptie. 

Goede beeldverwerking

Met zoveel verschillende contentformaten is goede beeldverwerking erg belangrijk om elke bron optimaal weer te geven. De Alpha 9 Gen 8-processor krijgt deze taak goed voor elkaar. De ruisonderdrukking en upscaling zorgen voor mooie, scherpe beelden, zelfs als je vertrekt van relatief lage kwaliteit als dvd. De beste resultaten krijg je weliswaar als er van HD-beelden wordt uitgegaan. Voor live tv-beelden (1080i) is deinterlacing een noodzakelijke stap. Op een van onze testpatronen zagen we iets meer karteling dan gebruikelijk op een bijna horizontale lijn, maar in echte content lijkt het gelukkig toch een zeldzaam probleem. Zijn er kleurstroken zichtbaar in zachte kleurgradiënten, dan kan je die met de optie 'Vloeiende gradatie' in de laagste stand vrij goed wegwerken.

Op de G5 ging het daar soms mis, maar dat probleem zagen we hier niet. In heel lastige donkere scènes kan die strookvorming wel zichtbaar blijven. De bewegingsscherpte is uitstekend, OLED-panelen scoren hier dankzij hun snelle responstijd altijd goed. Het is een prima troef voor sport en games. Het nadeel is wel dat de typische 24fps judder in films beter zichtbaar is. Je kan Trumotion gebruiken om dat weg te werken, al blijft het een kwestie van persoonlijke smaak. In de ‘Vloeiend’ stand elimineert dat bijna alle gestotter maar zijn er mogelijk wel beeldfouten zichtbaar tegen complexe achtergronden. Beweegt de camera erg snel, dan laat de processor gemakkelijker steken vallen en stottert het beeld nog steeds. 

Dolby Atmos, maar geen DTS meer

De 2.2-kanaals 40W audioconfiguratie is overgenomen van de C4, met een belangrijk verschil. De tv ondersteunt nog steeds Dolby Atmos, maar geen DTS meer. Dat zagen we ook al op de G5. Streamingdiensten gebruiken bijna altijd Dolby Atmos, het zijn vooral de eigenaars van een eigen (Ultra HD) Blu-ray-collectie die DTS zullen missen. Heb je een externe audio-oplossing, weet dan dat ook pass-through van DTS via eARC/ARC onmogelijk is.

Je moet je speler aansluiten op bijvoorbeeld je soundbar, en het beeldsignaal doorgeven aan de tv. De C5 heeft een rijke klank met mooie balans, en is goed genoeg om van zowel film als muziek te genieten. Er is redelijk wat bas te horen, dat ondersteunt de filmervaring goed. Hoogte-effecten ontbreken wel, maar je krijgt wel wat surroundgevoel. Experimenteer met de standaard-, muziek- of bioscooppreset afhankelijk van wat je kijkt of luistert, maar blijf weg van de AI Sound-modus die veel te scherp klinkt.

WebOS 25 en een nieuwe afstandsbediening

Een negatieve trend die we merken is de opkomst van niet-content gerelateerde reclame in smart-tv's. En helaas speelt LG webOS daar duidelijk op in. Zowel op het Home-scherm als in de screensaver, als in bepaalde banners verderop tussen de aanbevelingen kun je reclame tegenkomen. Wil je dat uitschakelen, lees dan in dit artikel hoe je reclame verwijdert.

Afgezien van dat minpunt heeft webOS heel wat te bieden. Het app-aanbod is erg uitgebreid, en de tv ondersteunt Google Cast en Apple Airplay2. Quick Cards op het Home-scherm groeperen bepaalde functies, en er is een rij met favoriete apps. Beide kan je customiseren door items die je niet interesseren te verbergen (of volledig te verwijderen). In dit overzichtsartikel (weliswaar nog van webOS23) vind je alle info over webOS. Dankzij vijf jaar gegarandeerde upgrades aan de nieuwste versie, blijft het smart-tv-systeem up-to-date.

De afstandsbediening is na vele jaren volledig vernieuwd. De aanwijsfunctie is gebleven, maar de vorm en lay-out zijn volledig aangepast. LG kiest net als veel andere fabrikanten voor een eenvoudigere afstandsbediening. De afgeronde vorm heeft nu plaats gemaakt voor een meer klassieke rechthoekig remote. Daarnaast is het cijferblok verdwenen en is er gekozen voor kanteltoetsen voor volume en kanaal. Op zich niets mis mee, maar er is ook een aantal twijfelachtige keuzes gemaakt. Zo is de ingangentoets vervangen door de Thuis Hub, al kan je de ingangen wel nog bereiken door lang op die toets te duwen. De mute-toets is weg, het geluid uitzetten doe je nu door de volumeknop naar beneden gedrukt te houden. Dat is echt onhandig. De microfoon is nu gelabeled als AI, totaal overbodig. En tot slot, de meeste toetsen vereisen te veel druk om ze in te drukken. Zeker bij de ok-toets die ook een scrollwiel is, leidt dat wel eens tot foute aanslagen. 

Conclusie

De LG OLED65C5 bevestigt andermaal zijn plaats als een uitstekende keuze in de subtop van OLED-tv’s. De gelijkenissen met de C4 zijn aanzienlijk, en dat toestel blijft zeker ook een goede keuze. Als we de C5 een minpunt zouden moeten geven, dan is dat het overmatig gebruik van niet-content gerelateerde reclame binnen webOS. Dat is onaanvaardbaar, maar gelukkig kun je het wel uitschakelen. Het verlies van DTS-ondersteuning en het uitblijven van HDR10+ rekenen we veel minder zwaar aan. De C5 levert prachtige prestaties voor film en sport, en is rijkelijk uitgerust voor gamers. De uitstekende kalibratie brengt topbeelden binnen handbereik. WebOS biedt vijf jaar updates, heeft een ruim app-aanbod en ondersteunt Google Cast en Apple Airplay2.