Geen Surface Pro 5, maar gewoon Surface Pro. Microsoft laat voor de onduidelijkheid de versienummers maar vallen voor z’n eigenzinnige werktablet. Op wat verbeteringen in Windows 10 en de specificaties is er weinig veranderd, is het genoeg om de hoge prijs van de Surface te rechtvaardigen?

De marketingafdeling van Microsoft positioneert de Surface steevast als een tablet die je laptop vervangt. Daar doe je het apparaat zwaar tekort mee, want als tablet is hij ongeschikt omdat hij simpelweg te zwaar is om langere tijd vast te houden en Windows 10 niet zo touchvriendelijk is als iOS en Android, bovendien is het aanbod touch-geoptimaliseerde apps in de Store ondermaats. Als laptop komt de Surface ook niet lekker uit de verf. Het toetsenbord tikt niet zo comfortabel weg en het apparaat staat door zijn standaardje aan de achterkant niet zo stabiel op iedere ondergrond als een laptop. Zelf ben ik bijvoorbeeld geneigd altijd de laptop op m’n schoot te zetten, wat helaas toch een beetje als koorddansen voelt met de Surface op z’n standaardje. Wat dat betreft biedt de Surface Book wat mij betreft een betere combinatie van beide werelden.

Eigen categorie

Toch is de Surface Pro een uniek apparaat, dat je gewoonweg niet als laptop of tablet moet zien. Vooral als flexibel werkpaardje is het apparaat uitermate geschikt. Ieder vlak oppervlak kan in feite als werkplek dienen. Door gewoon mijn dagelijkse werkzaamheden erop uit te voeren heb ik de Surface Pro echt kunnen ervaren voor deze review. En dat beviel me, na wat gewenning (en getweak) uitstekend.

Maar om meteen maar met de deur in huis te vallen, ondanks dat ik de Surface Pro na z’n testperiode ga missen, overweeg ik absoluut niet om ‘m aan te schaffen. Simpelweg door zijn prijs. De goedkoopste variant met 128GB SSD, energiezuinige Core M3-processor en 4GB werkgeheugen kost je al 949 euro. De variant die ik te testen kreeg heeft specificaties om je vingers bij af te likken: 512GB SSD, Core i7-processor en 16GB werkgeheugen. Het prijskaartje van 2500 euro liet me echter verslikken in m’n koffie. Vooral omdat het toetsenbord er niet bij inbegrepen is, de Type Cover die Microsoft heeft ontwikkeld voor bij de Surface Pro kost 180 euro. Laat dat even bezinken. 180 euro. Voor een simpel toetsenbordje van een soort kunstsuede, dat je magnetisch aan de Surface klikt. Vanwege het gebruikte materiaal voelde Microsoft blijkbaar de noodzaak om de (al waanzinnig hoge) prijs verder op te krikken.

Het is iets persoonlijks en als je de kosten Surface Pro zakelijk kunt aftrekken, dan houd je wellicht minder rekening met de prijs. Maar zelf zou ik dit bedrag bij lange na niet overhebben voor zowel de Surface als z’n accessoires.

©PXimport

©PXimport

©PXimport

Mooi van binnen én buiten

Voor dat geld krijg je natuurlijk wel wat. De bouwkwaliteit van de Surface is een verhaal op zich. Geen metaal, zoals de iPad, maar een magnesium-behuizing, dat hoogwaardig aanvoelt en wat lichter is. Dat mag ook wel, want ten opzichte van de Apple-tablet zitten er serieuze, krachtige componenten in. Hiervoor is koeling nodig, die subtiel langs de boven- en zijkant blaast. Deze krachtige componenten kunnen best warm worden wanneer je ze zwaar belast. De keuze voor magnesium, en geen metaal, is daarom de juiste.

Het 12,3-inch scherm (30,5 cm) heeft een prachtige kleurweergave en helder scherm, waardoor je overal kunt werk kunt doen, zelfs in fel zonlicht. Ook de messcherpe resolutie van 2764 bij 1824 maken de beeldkwaliteit om je vingers bij af te likken. Zelf heb ik er vooral van genoten met het kijken van een filmpje op Netflix en met gamen. Want alhoewel de Surface Pro natuurlijk niet in de eerste plaats ontwikkeld is voor games, kan het aardig wat nieuwere games prima aan.

Weinig vernieuwing

De verschillen met de Surface Pro 4 zijn echter minimaal. De processor in het apparaat zijn van de nieuwste Intel Kaby Lake-generatie. In praktijk moet je dat aan de prestaties en de accuduur merken, maar heel veel verschil maakt het niet. De accuduur is natuurlijk afhankelijk van de energiemodus in Windows, maar zelfs als je behoorlijk veeleisend bezig bent kun je rustig een werkdag door. Ga je op de zuinige tour, dan lukte het me een uurtje of elf.

De ontwikkelaars hebben verder veel tijd gestoken in de stylus, die uiteraard ook als veel te dure losse accessoire gekocht kan worden. En het mag gezegd worden, de pen is een stukje geavanceerde techniek, die heel nauwkeurig werkt. Maar hoewel touchscreen bijvoorbeeld een mooie aanvulling is op toetsenbord en muis/touchpad in Windows 10, moest ik mezelf er echt toe aanzetten de stylus te gebruiken. Tekenen en schrijven op een tablet, om eerlijk te zijn vind ik het een beetje een gimmick. Ongeacht welke zeer geavanceerde techniek er ook in het pennetje zit en ongeacht je nu een Surface, Galaxy Note of iPad Pro gebruikt. Naar mijn mening kun je jezelf de meerprijs van 110 euro beter besparen, of kiezen voor een Surface Dial.

Gebrek aan lef

Van een bedrijf als Microsoft mag je een iets innovatievere houding verwachten met de Surface-lijn. Niet alleen omdat deze Surface Pro maar weinig vernieuwing kent ten opzichte van de Surface Pro 4, maar ook omdat een usb-c-poort ontbreekt. Volgens een woordvoerder omdat er ‘nog geen standaarden zijn’ voor deze nieuwe usb-aansluiting. Hier zou Microsoft dan juist het voortouw in moeten nemen, vooral omdat je bij de aanschaf van zo’n dure Surface Pro een apparaat wil dat klaar is voor de toekomst. De mini-displayport of de oplaadpoort hadden bijvoorbeeld prima plaats kunnen maken voor een usb-c-poort, omdat deze aansluiting (onder andere) de functionaliteit van beide poorten vervangt. Sterker nog, dat gedoe met opladers die alleen met specifieke tablets en laptops werken is niet meer van deze tijd en buitengewoon onpraktisch.

Verder is de Surface Pro gewoon uitgerust met een usb 3.0-poort (in het adapterblok zit overigens ook een usb-poort waar je je oplaadkabeltje voor je telefoon in kunt prikken. Handig!) en een micro-sd-kaartlezer achter de standaard.

©CIDimport

Windows 10

Omdat Microsoft Windows nu continue doorontwikkelt, zit daar natuurlijk wel veel vernieuwing in. Onlangs nog, met de Creators Update bijvoorbeeld. Deze hardwarecombinatie met Windows 10 werkt natuurlijk uitstekend, alhoewel ik nog altijd wel ClassicShell en Chrome nodig heb om Windows 10 'af' te maken. In praktijk merkte ik dat ik het prettigste werkte met het toetsenbordje en een (bedrade) muis aangesloten, het touchscreen is een fijne aanvulling daarop. In de tabletmodus, waarbij je alleen touchscreen gebruikt, is het allemaal een stuk minder efficiënt en priegelig. De applicatiewinkel schiet ook nog ernstig tekort in apps die geschikt zijn voor touchscreen. Maar wie zijn apparaat graag inzet voor werkdoeleinden of grote games, komt goed uit bij Windows 10 - en de mobiliteit van de Surface.

De frontcamera van de Surface werkt ook met Windows Hello, de gezichtsherkenningsfunctionaliteit die Microsoft in Windows 10 heeft ingebouwd. Deze kun je gebruiken om bijvoorbeeld aan te melden, of (veiliger) de gebruiker te herkennen die vervolgens alleen een pincode of wachtwoord hoeft in te voeren om aan te melden.

Conclusie

De Surface Pro moet je niet zien als laptop of tablet, maar echt een uniek apparaat dat in feite je werkplek extreem draagbaar maakt. Maar daarbij boet je wel een beetje in qua werkcomfort, alhoewel het standaardje behoorlijk stevig en verstelbaar is. Het apparaat is krachtig en de bouwkwaliteit indrukwekkend. De prijs van het apparaat is echter alle perken te buiten en het is niet alleen suf dat de accessoires los gekocht moeten worden, ook deze prijzen zijn buitensporig hoog. Voor dit geld wil je op z’n minst een apparaat dat toekomstbestendig is, het gebrek aan usb-c-poort spreekt dit echter wel een beetje tegen.

Apple heeft de iPhone 17 Pro en iPhone 17 Pro Max aangekondigd, met een nieuw aluminium ontwerp, de krachtige A19 Pro-chip en verbeterde camera's met 8x optische zoom. Beide modellen krijgen grotere batterijen en ondersteunen nieuwe videofuncties zoals ProRes RAW en genlock. De toestellen zijn vanaf 19 september verkrijgbaar in drie kleuren, met pre-orders vanaf 12 september.

Aluminium unibody en betere warmteafvoer

De iPhone 17 Pro-serie maakt gebruik van een nieuwe behuizing van aluminium uit de 7000-serie. Deze constructie is niet alleen vederlicht, maar ook thermisch geleidend. Apple heeft een zogenaamde dampkamer geïntegreerd in het ontwerp, gevuld met gedeïoniseerd water dat warmte beter verspreidt vanuit de A19 Pro-chip. Dit moet langdurig hogere prestaties mogelijk maken, bijvoorbeeld bij gamen of videobewerking, zonder dat het toestel oververhit raakt. Het plateau op de achterkant creëert extra interne ruimte, waardoor de batterijcapaciteit is toegenomen.

Er zijn twee varianten: de iPhone 17 Pro met een 6,3-inch scherm en de Pro Max met een 6,9-inch scherm. Beide modellen hebben een Super Retina XDR-display met ProMotion tot 120 Hz en een piekhelderheid van 3000 nits, wat zorgt voor betere leesbaarheid buitenshuis. Nieuw is dat niet alleen de voorkant, maar ook de achterkant is beschermd met Ceramic Shield. Dit moet krassen en breuken beter tegengaan dan het glas van eerdere generaties. Prijzen beginnen vanaf 1329 euro voor de Pro en 1479 euro voor de Pro Max.

©Apple

Krachtiger A19 Pro-chip

De A19 Pro-chip vormt het hart van de nieuwe Pro-modellen. Deze processor heeft een 6-core CPU en een vernieuwde 6-core GPU met ingebouwde Neural Accelerators. Volgens Apple levert dit tot 40 procent betere prestaties bij langdurig gebruik in vergelijking met de vorige generatie. De chip is ontworpen voor zware toepassingen, zoals het draaien van lokale AI-modellen, grafisch intensieve games en professionele videobewerking. Daarnaast is de nieuwe N1-chip toegevoegd voor wifi 7 en bluetooth 6, en een snellere, energiezuinige C1X-modem voor mobiel internet.

Camera's bieden nu nog meer zoom

De iPhone 17 Pro en Pro Max beschikken over drie 48 megapixel Fusion-camera’s: een hoofdcamera, een ultragroothoek en een nieuwe telelens. Samen moeten ze het effect bieden van acht verschillende lenzen. De telelens gebruikt een tetraprismasysteem en maakt optische zoom mogelijk tot 8x, de langste zoomafstand die tot nu toe op een iPhone beschikbaar is. Ook digitale zoom is uitgebreid tot 40x. Aan de voorkant bevindt zich een vernieuwde 18 megapixel Center Stage-camera, die automatisch het kader aanpast bij groepsfoto’s en ook in videovergaderingen de gebruiker in beeld houdt.

De Pro-modellen richten zich sterk op videomakers. Naast bestaande functies zoals Dolby Vision en 4K120-opnamen, krijgen ze ondersteuning voor ProRes RAW, Apple Log 2 en genlock. Vooral genlock is opvallend: deze techniek synchroniseert meerdere camera’s tijdens opnames, iets dat normaal alleen in professionele filmstudio’s wordt toegepast. Hiermee wil Apple de iPhone ook aantrekkelijker maken voor producties die met meerdere camera’s werken.

©Apple

Batterij, opladen en eSIM

Door de efficiëntere chip en grotere accu belooft Apple dat de iPhone 17 Pro Max de langste batterijduur ooit op een iPhone heeft. Beide modellen kunnen bovendien in 20 minuten tot de helft worden opgeladen met een 40W usb-c-oplader. In een aantal landen verschijnen de toestellen alleen nog in eSIM-variant, wat extra ruimte oplevert voor de batterij en twee uur langere videoweergave mogelijk maakt.

Apple heeft drie nieuwe Apple Watches gepresenteerd: de Series 11, de Ultra 3 en de SE 3. De Series 11 is het belangrijkste model met meldingen bij hoge bloeddruk, een slaapscore, een krasbestendiger scherm en een batterijduur tot 24 uur. De Ultra 3 richt zich op sport en avontuur met een extra groot scherm, lange batterijduur en satellietfuncties voor noodgevallen, terwijl de SE 3 een voordeliger instapmodel is met een Always-On display en vernieuwde gezondheidsfuncties.

Gezondheid centraal

De Series 11 introduceert meldingen die kunnen wijzen op chronische hoge bloeddruk. Op basis van de optische hartslagsensor analyseert het horloge hoe de bloedvaten reageren bij elke hartslag. Wanneer er langere tijd patronen worden herkend die duiden op hypertensie, krijgt de gebruiker een waarschuwing om dit verder te controleren met een bloeddrukmeter of arts.

Ook de nieuwe slaapscore helpt beter begrijpen hoe de nacht verloopt. Factoren zoals slaapduur, slaapstadia en regelmaat worden samengebracht in één overzichtelijke score. Die verschijnt in de Slaap-app op de Watch en kan ook via de Gezondheid-app op iPhone worden gevolgd.

©Apple

Duurzamer ontwerp en langere batterijduur

De Series 11 heeft een platter en lichter ontwerp dat prettig draagt, zowel overdag als 's nachts. De aluminium varianten zijn voorzien van Ion-X-glas dat dankzij een nieuwe keramische coating twee keer beter bestand is tegen krassen. De titanium modellen behouden het saffierkristal, dat nog kras- en stootvaster is.

De batterij houdt het tot 24 uur vol. Opladen gaat snel: vijftien minuten aan de lader levert al tot acht uur gebruik op. Voor bellen, berichten en streaming zonder iPhone ondersteunt de Watch nu 5G. De antenne is opnieuw ontworpen en zorgt voor een stabielere verbinding, ook in gebieden met zwak bereik.

Training en motivatie

Met watchOS 26 krijgen gebruikers toegang tot Workout Buddy. Deze functie analyseert prestaties tijdens trainingen en geeft via Apple Intelligence persoonlijke aanwijzingen. Het vernieuwde Workoutscherm maakt het eenvoudiger om eigen trainingen samen te stellen en meer statistieken bij te houden, zoals tempo, hartslagzones en afgelegde routes.

Daarnaast zijn er nieuwe wijzerplaten, het pols-flick gebaar om meldingen snel te sluiten en slimme suggesties in berichten, bijvoorbeeld voor een Check In of een betaalverzoek.

©Apple

De andere modellen

Naast de Series 11 introduceert Apple de Watch SE 3. Dit instapmodel krijgt voor het eerst een Always-On display, snelladen en uitgebreide gezondheidsfuncties zoals slaapscore en meldingen bij slaapapneu.

Voor sporters en avonturiers is er de Watch Ultra 3. Deze variant heeft het grootste scherm tot nu toe, een batterijduur tot 42 uur en ingebouwde satellietcommunicatie. Die functie is vooral bedoeld voor noodgevallen: gebruikers kunnen zonder mobiel bereik een SOS-bericht sturen naar hulpdiensten of hun locatie delen met contactpersonen. In minder dringende situaties is het ook mogelijk korte tekstberichten of emoji te versturen, maar satelliet vervangt geen gps-navigatie of mobiel internet. Net als eerdere Ultra-modellen is de gps wel extra nauwkeurig voor hardlopers, fietsers en wandelaars.

Previous slideNext slide

Prijs en beschikbaarheid

De Apple Watch Series 11 verschijnt in 42 en 46 millimeter. Er zijn aluminium uitvoeringen in gitzwart, spacegrijs, roségoud en zilver, en titanium modellen in naturel, goud en leisteen. De prijzen lopen uiteen van 449 euro (42 mm, aluminium, sportband) tot 1149 euro (46 mm, titanium, roestvrijstalen schakelarmband). De SE 3 kost vanaf 269 euro, de Ultra 3 vanaf 899 euro. Alle modellen zijn vanaf 19 september verkrijgbaar.