De enorme iPad van Apple uit 2015 heeft tijdens WWDC2017 een upgrade gekregen. Een snellere processor, beter scherm en een iets lichter gewicht. Is de 12,9-inch iPad Pro inmiddels wel een laptopvervanger?

Ontwerp

Aan de buitenkant is de 12,9-inch iPad Pro voor een groot hetzelfde gebleven. Aan de zijkant vind je de Smart Connector waarmee je de iPad kunt voorzien van een toetsenbord en bovenop zit een 3,5mm koptelefooningang (het kan dus wel). De nieuwe iPad Pro heeft nog steeds de vier speakers waardoor de grote iPad meer dan genoeg volume in huis heeft. Vooral de lage tonen komen beter tot hun recht, wat weer van pas komt bij het kijken van video’s op de iPad. De iPad Pro is ongeveer 40 gram lichter geworden, wat het gebruiksgemak weer ten goede komt.

©PXimport

Bijzonder is wel dat de thuisknop nog steeds een fysieke knop met Touch ID is. Inmiddels zijn we al bijna aan de derde iPhone-generatie iPhone met Haptic feedback, een techniek waarbij een aanraakgevoelig glas kan aanvoelen als knop. Blijkbaar ziet Apple nog steeds heil in een fysieke thuisknop voor de iPad Pro. Wat we ook missen is de aanwezigheid van 3D Touch. Niet dat alle Apple-gebruikers hier nou zo lyrisch over waren, maar Apple adverteerde het als een geweldige tool om efficiënter te navigeren in iOS. Met de focus op de professionele gebruiker en de aanwezigheid van een enorm scherm, is 3D Touch wel een gemis op de 12,9-inch iPad Pro.

Over de professionele gebruiker gesproken: de iPad heeft ook dit keer geen opbergmogelijkheid voor de Apple Pencil. Na het zien van het magneetmechanisme op de Surface Pro hadden we dit ook graag teruggezien bij de vernieuwde iPad Pro. Apple heeft wel een nieuwe sleeve uitgebracht voor de iPad die wel een speciaal vakje voor de Pencil heeft, maar deze krijg je er (uiteraard) niet bij. Het ontbreken van een opbergmechanisme maakt de Apple Pencil toch minder geschikt voor onderweg, ook omdat het een duur grapje is als je hem kwijtraakt.

©PXimport

Scherm

De grootste verandering bij de nieuwe iPad Pro zit ‘m in het scherm. Met een helderheid van 600 nit is het scherm helderder dan ooit en dankzij True Tone is ook de kleurweergave geweldig. Hoewel er geruchten de ronde doen dat de nieuwe iPhone een OLED-scherm krijgt, heeft de nieuwe iPad Pro nog gewoon een LCD-scherm. Toch is het bijzonder wat Apple kan doen met een LCD-scherm.

©PXimport

Waar het beeldscherm bij de eerste generatie iPad Pro toch nog een beetje achter de feiten aanliep, is dit bij de nieuwe iPad Pro volledig verleden tijd. We moesten de slowmo-opnamemodus gebruiken om de vertraging van het scherm te zien. Met het blote oog is er geen vertraging meer zichtbaar tussen het scherm en de aanraking van je vingertop of de Apple Pencil.

Camera

Met de komst van de iPhone 7 Plus kon Apple voor het eerst in lange tijd weer concurreren met andere high-end smartphones als het gaat om de beeldkwaliteit van de camera. Het feit dat Apple zijn huiswerk heeft gedaan op het gebied van smartphonecamera’s is direct terug te zien in de nieuwe iPad Pro. De camera aan de achterkant gaat van 8MP met een diafragma van 2,4 naar 12MP met een diafragma van 1,8. De nieuwe camera is ook voorzien van optische beeldstabilisatie. In de praktijk betekent dit grotere en scherpere foto’s met een wazigere achtergrond zoals je ook ziet bij traditionele camera’s.

©PXimport

Een betere camera is natuurlijk een verbeterpunt op zichzelf, maar de vraag is wanneer je de camera van de iPad Pro zou willen gebruiken. De iPad is te groot om mee te nemen tijdens een dagje uit en professionele gebruikers hebben waarschijnlijk een ‘echte’ camera voor het maken van foto’s. Ook is de iPad Pro nog steeds niet bepaald handzaam, waardoor je twee handen nodig hebt voor het maken van een foto en door het gewicht voelt dit alles al snel aan als een work-out voor je armen.

In het werkveld

Na onze review van de vorige 12,9-iinch iPad Pro keken we reikhalzend uit naar de mogelijkheden die iOS 10 ons zou bieden en welke professionele software beschikbaar zou komen voor de App Store van de iPad. Met de komst van apps als AutoCad, Rhapr3D en enkele Adobe-apps kun je inmiddels ook al heel wat met de iPad Pro.

Ook multitasken maken de iPad Pro een bijzonder productief apparaat. Het gebruiken van twee programma’s naast elkaar geven je hetzelfde gevoel van efficiëntie als bij een gewone MacBook of iMac. Voor typen van langere teksten is het Smart Connector-toetsenbord een fijn en compact toetsenbord waar je moeiteloos uren op kan werken.

©PXimport

Door de afwezigheid van een cursor en de manier hoe iOS is opgebouwd, is het echter nog wel nodig om af en toe iets op het scherm aan te tikken. Als het gaat om bepaalde knoppen is dit geen probleem, maar op het moment dat je een stuk tekst of een emailadres wil selecteren van bijvoorbeeld een webpagina kan de iPad niet op tegen een reguliere laptop.

Het is natuurlijk niet erg om voor dit soort klussen de MacBook erbij te pakken, maar dan zou je de iPad Pro limiteren tot het consumeren van media, terwijl het apparaat toch juist ontworpen is om iets te maken.

Tijdens de Keynote van WWDC17 gaf Apple ons al een voorproefje van de nieuwe functies die iOS 11 naar de iPad brengt. Het slepen van bestanden naar programma’s en een aparte app om alle bestanden op de iPad te beheren zouden de iPad Pro meer laten aanvoelen als een Mac. Momenteel is dit echter nog toekomstmuziek en is iOS 10 nog steeds niet toereikend genoeg vergeleken met macOS. Gelukkig is dit voor veel gebruikers ook niet noodzakelijk.

Batterijduur

Apple heeft de batterijduur verbeterd waardoor deze 10 uur meegaat. De oude iPad Pro ging ook al 10 uur mee, maar doordat de nieuwe iPad een nog helderder scherm heeft en dit bij de meeste apparaten de grootste energievreter is, kunnen we stellen dat de batterij is verbeterd. Bij het gebruik van 4G ging de iPad wel iets minder lang mee, maar met een goeie 9 uur gaat de 12,9-inch iPad Pro lang genoeg mee om de hele dag te gebruiken.

©PXimport

Opslag

Apple heeft de opslagcapaciteit van de iPad Pro-lijn verdubbeld. Het instapmodel met 32GB heeft nu 64GB aan opslag, het model van 128GB heeft nu 256GB en de iPad Pro met de meeste opslagcapaciteit maakt een sprong van 256GB naar maar liefst 512GB. Het instapmodel is een tientje goedkoper geworden, waardoor je nu 909 euro betaald voor een iPad Pro met 64GB, waar je vorig jaar 919 euro betaalde voor een iPad Pro met 32GB. Leuk nieuws, maar het blijft een duur apparaat.

Conclusie

De nieuwe 12,9-inch iPad Pro is een enorme iPad met een verbluffend helder scherm en meer dan genoeg rekenkracht voor zelfs de zwaarste applicaties. Het lichtere gewicht maken de iPad ook iets handzamer en door de hogere verversratio voelt de iPad Pro sneller aan dan ooit. Ondanks accessoires als de Pencil en Smart Connector-toetsenbord verslaat de iPad nog steeds niet de MacBook als het om mediaproductie gaat, maar met de steeds groter wordende verschillen tussen iPhone-iOS en iPad-iOS kan dit snel veranderen. Voor alledaagse werkzaamheden als het wegwerken van mail en het maken van notities is de iPad Pro een geweldig apparaat. Als het gaat om mediaconsumptie, of het nou het kijken van video’s is of het lezen van online magazines, zijn er maar weinig schermen die op kunnen tegen het scherm van de 12,9-inch iPad Pro.

Heb je je ooit afgevraagd hoe een bepaalde website er vroeger uitzag? Dat kan via de Wayback Machine, eigendom van een non-profitorganisatie, die ondertussen meer dan 860 miljard webpagina’s heeft gearchiveerd.

Stap 1: De tijdlijn

Google heeft aangekondigd om de Wayback Machine in de resultaten van de eigen zoekmachine te integreren, maar op het moment van schrijven werkt dat nog niet. Dan maar op de normale manier.

Surf naar https://web.archive.org en voer het adres van de gezochte website in de zoekbalk in. Voor deze gelegenheid proberen we het met de oudste website van Nederland. Als we dit monument in de tijdmachine kunnen bekijken, dan moet dat ook lukken met de website van jouw voetbal- of schaakclub. Het is bijna niet te geloven, maar in 1992 bestonden er slechts drie websites in de hele wereld: die van het Zwitserse CERN, die van een lab in Stanford SLAC en die van het Nederlandse atoomonderzoeksinstituut NIKHEF. Typ dus www.nikhef.nl in het zoekvak. Bingo! The Internet Archive of de Wayback Machine vindt de website en toont in een tijdlijn het aantal opgeslagen archiefdata. Leuk als je de site van toen met die van nu vergelijkt.

Hoe hoger de zwarte staafjes, hoe meer archiefdata er beschikbaar zijn.

Stap 2: Snapshots

Dit archief verzamelt momentopnamen. Logisch dat er geen snapshot uit 1992 beschikbaar is, omdat de Wayback Machine toen nog niet bestond. Het eerste zwarte staafje zie je staan in 1997. Als je daarop klikt, komt er een kalender tevoorschijn waar het moment van de opname is gemarkeerd met een blauwe stip. In dit voorbeeld is dat 10 december 1997. Ga er met de muisaanwijzer overheen en dan lees je dat er van die dag meerdere snapshots beschikbaar zijn. Als een website meerdere keren op één dag is gearchiveerd, wordt de cirkel rond die dag iets groter. Klik op een van deze snapshots.

Een blauwe stip zegt dat er een snapshot bestaat van die dag.

Stap 3: Koppeling proberen

Wanneer je bij het zoeken in de WayBack Machine een foutmelding ontvangt dan is de site mogelijk ingesteld om de webcrawler van de Wayback Machine te negeren. Als alles goed gaat, opent de website in de tijdmachine. Afhankelijk van hoe de website is gearchiveerd, kun je mogelijk op links in de pagina klikken en de gekoppelde content bekijken. Bovenaan de website staat een minikalender waarmee je via de blauwe pijltjes naar de volgende of vorige gearchiveerde momentopname springt.

In het geval van de oudste Nederlandse site kun je wel alle links openen.

Tot onze verbazing zien we dat de Dreame L10s Ultra (2nd gen) een van de grootste nadelen van zijn voorganger zomaar wegneemt: deze nieuwe robotstofzuiger is namelijk honderden euro's goedkoper dan zijn voorganger ooit geweest was. Sterker nog: ook nu nog is eerste L10s Ultra duurder dan zijn opvolger. Tijd om te bekijken hoe de Gen 2 in de praktijk presteert.

De Dreame L10s Ultra (2nd Gen) heeft een adviesprijs van 699 euro, maar is nu al online verkrijgbaar voor minder. Als je de introductieprijs van de voorganger in het achterhoofd neemt (meer dan duizend euro) dan begrijp je dat we daar enigszins verrast over zijn. Dat model uit begin 2023 beviel, maar stelde ook teleur op een aantal vlakken. Zo botste het nog wel eens ergens tegenaan, had je nog wat handmatig onderhoud, werd het tapijt niet goed schoongemaakt, was de app onoverzichtelijk en zat je als het ware vast aan de schoonmaakmiddelen van Dreame.

Zijn opvolger doet een hoop dingen anders, terwijl de ervaring toch grotendeels hetzelfde blijft. Daarmee bedoelen we dat fabrikant Dreame een aantal negatieve aspecten aangepakt heeft, en de positieve eigenschappen heeft behouden. En dat zonder de prijs te verhogen. Ergens kon dat ook niet anders, gezien het bestaan van bijvoorbeeld de Dreame X40 Ultra en de aankomende X50 Ultra. Die nemen het stokje over van de meest dure Dreame-robots van dit moment, waardoor de vernieuwde L10s Ultra een lager prijskaartje hanteert.

©Wesley Akkerman

©Wesley Akkerman

Navigeren gaat goed, maar…

De robot en de basis hebben eenzelfde, stijlvol en praktisch ontwerp als andere Dreame-robotstofzuigers en zijn daardoor inmiddels heel herkenbaar. Voor- en bovenop tref je de middelen aan voor objectherkenning, zoals een camera en een laser (LiDAR). Hoewel dit model wel over objectherkenning beschikt, zit er geen AI-camera aan boord (zoals op de duurdere stofzuigers). Over het algemeen navigeert de robot goed door het huis en vermijdt hij verschillende soorten spullen die op de grond liggen en staan.

Waar deze stofzuiger een beetje moeite mee heeft, zijn smalle openingen. Het lijkt net alsof het apparaat een bepaalde route niet 'durft' te nemen uit angst om ergens vast te komen zitten. Daardoor kan het gebeuren dat specifieke plekjes niet meegenomen worden. De objectherkenning laat ook nog wel een iets te wensen over. Het kan zijn dat de robot over kabels heenrijdt en daardoor zichzelf vastrijdt (als het dikke kabels zijn) of iets opzuigt (als het dunne kabels zijn). Bij ons lieten de dweilpads daardoor ook een keer los; die bleven hangen achter een dikke stekkerkabel.

©Wesley Akkerman

Apart bakje voor reinigingsmiddel

Net als de voorganger kan ook de Dreame L10s Ultra (2nd Gen) zijn twee roterende dweilpads niet achterlaten op het basisstation. Daardoor kunnen dat soort dingen zoals in de alinea hierboven beschreven nog wel eens fout gaan. Als zoiets gebeurt, dan stopt de robot met werken totdat je hem geholpen hebt. Als je dan op dat moment niet thuis bent, dan heb je pech. Gezien de prijs hebben we daar minder moeite mee dan voorheen, maar het kan het gebruik van een robotstofzuiger wel in de weg zitten. Helemaal als het apparaat ergens onder het bed stilstaat, en je er dus moeilijk bij kunt

Gelukkig heeft het basisstation wel een waardevolle upgrade gekregen in de vorm van een apart zeepbakje. Naast een bak voor schoon en een bak voor vies water, heb je nu een aparte bak waar je vloerreiniger in kunt stoppen. Dreame raadt uiteraard zijn eigen schoonmaakmiddelen aan, maar niets staat je in de weg zelf een middel uit te kiezen.

Helaas biedt dit model ook geen droogfunctie aan voor de gebruikte dweilpads. Ze worden wel schoongemaakt op het station, maar het duurt even voordat ze helemaal schoon en droog zijn voor de volgende ronde.

©Wesley Akkerman

©Wesley Akkerman

Maakt veel beter schoon

In vergelijking met de vorige versie maakt de Dreame L10s Ultra (2nd Gen) veel beter schoon langs randen. Dan bedoelen we langs de muren en plinten, maar ook de rand van een vloerkleed. Het gevaarte op wielen maakt dan kleine, schuine bewegingen heen en weer en rijdt kort van voren naar achteren om precies tot aan de rand schoon te kunnen maken. Het slaat in dat proces weinig tot geen stukken vloer over. Wel kan deze robotstofzuiger in een enkel geval nog wel eens met de natte dweil op het vloerkleed komen. Maar dat is niets om je zorgen om te maken.

Qua zuigkracht is het systeem er eveneens flink op vooruitgegaan, van 5300 Pa naar 10.000 Pa. Daardoor blijft er vrijwel geen stof achter op de plekken waar de Dreame L10s Ultra (2nd Gen) komt. Het kan zijn dat hij nog wel eens wat achterlaat op een hoogpolig kleed. Ook de hoekjes in huis worden niet superschoon, ondanks de uitschuifbare borstel. Maar eerlijk is eerlijk: de robot doet het veel beter dan de Dreame L10s Ultra. De borstel, gemaakt van kunststof, snijdt eventuele haren (van bijvoorbeeld huisdieren of jezelf, als je lang haar hebt) niet voor je kapot; dus je hebt zelf nog wat onderhoud aan het af en toe haarvrij maken van de borstel.

Overzichtelijke app

Dweilen gaat het systeem nog even goed af. Vooral voor het dagelijkse of wekelijkse onderhoud is de Dreame L10s Ultra (2nd Gen) uitermate geschikt, aangezien hij genadeloos afrekent met oppervlakkige vlekken. Als je wat meer hardnekkige viezigheid aan de vloer laat plakken, weet de robot daar ook nog wel raad mee. Vettigheid en opgedroogde troep kunnen echter een uitdaging vormen – waarschijnlijk omdat de stofzuiger geen gebruik maakt van warm water. De dweilpads zijn overigens eveneens uitschuifbaar, wat het schoonmaken ten goede komt.

Via de overzichtelijke app kun je heel snel bepalen hoeveel water en zeep de Dreame L10s Ultra (2nd Gen) moet gebruiken. Wellicht helpt het om die hoeveelheid aan te passen, waardoor hardnekkige viezigheid ook zou kunnen verdwijnen – maar meer water en zeep is geen garantie voor succes. Verder bepaal je in de app de zuigkracht, in welke mate de stofzuiger zijn rondes doet (met ruime of minder ruime bochten) en zie je hoe het gesteld is met de verschillende onderdelen. Met die laatste functionaliteit kun je goed zien wanneer iets aan vervanging toe is of wanneer je ergens een lapje over moet halen.

©Wesley Akkerman

©Wesley Akkerman

Dreame L10s Ultra (2nd Gen) kopen?

Tot slot is het goed om te zien dat de accu ruim drie uur meegaat. Dat is deels afhankelijk van de instellingen die je zelf prefereert, maar dan nog is het een zeer nette score. Dit voorkomt dat de robot lange omwegen moet maken om tussentijds op te laden, waardoor het werk sneller gedaan kan worden. Verder moet je qua onderhoud dus rekening houden met vastgelopen haren, de oprit (die snel vies wordt) en zowel de water- als zeepbakken. Niet heel veel meer dus dan bij duurdere modellen; maar vooral dat vastgelopen haar kan irritant worden.

Onderaan de streep vinden we dat Dreame met de Dreame L10s Ultra (2nd Gen) een fijne balans heeft gevonden tussen een uitgebreide en functionele robotstofzuiger en een redelijke prijs. De maximaal 700 euro die je betaalt, is geen immens hoog bedrag voor de prestaties die je in huis haalt. Je krijgt bovendien toegang tot allerlei premium functies, zoals uitschuifbare dweilpads en de borstel. Je moet er wel rekening mee houden dat je soms de dweil zelf even moet schoonmaken om de prestaties op hoog niveau te houden, maar verder vinden we deze robotstofzuiger top.