Tot nu toe hadden Microsofts Surface-apparaten één ding gemeen: het waren feitelijk tablets voorzien van een toetsenbordhoes. De Microsoft Surface Book is nog steeds een twee-in-één-apparaat, maar is juist meer laptop dan tablet.

Microsofts Surface Book is een mooie laptop om te zien. De behuizing is gemaakt van magnesium waarbij de toetsen van het toetsenbord dezelfde keur hebben. Dichtgeklapt valt wel op dat er een dikke spleet tussen het toetsenbord en scherm zit. Dat is om ervoor te zorgen dat de extra gpu in het toetsenborddock zijn warmte ook kwijt kan als het apparaat is dichtgeklapt en je op een extern beeldscherm werkt. Opengeklapt valt het aparte scharnier op. Klap je de notebook open, dan is de hoek van het scherm eigenlijk net te krap. Je kunt echter nog een keer doorduwen om de hoek wat groter te maken.

©PXimport

Geen usb-c

Qua aansluitingen krijg je van Microsoft het hoognodige. De tablet is voorzien van een 3,5mm-headsetaansluiting terwijl de Performance Base (het toetsenborddock) is voorzien van twee usb3.0-poorten, een SD(XC)-kaartlezer en mini-DisplayPort. Qua aansluitingen kun je dus zien dat de Surface Book al wat langer op de markt is, want usb-c eventueel in combinatie met ThunderBolt 3 ontbreekt. Overigens is Microsofts recentere Surface Laptop ook niet voorzien van usb-c. De voedingsaansluiting is ook bedoeld voor de optionele dock met onder andere een netwerkaansluiting, meer usb-poorten en twee beeldschermaansluitingen.

©PXimport

Solide koppeling

De Surface Book is zoals gezegd nog steeds een twee-in-één en je kunt het scherm dan ook van het toetsenborddock verwijderen. Zomaar trekken heeft geen zin, de tablet zit echt heel stevig vast. Pas nadat je een knopje op het toetsenbord indrukt, kun je de tablet lostrekken. Je krijgt een melding op het moment dat dit mogelijk is. Overigens kan dit alleen als de accu’s vol genoeg zijn, bij een te lage accucapaciteit is het loskoppelen niet langer mogelijk.

©PXimport

Goede prestaties, verouderde chips

De Surface Book is er in verschillende varianten voorzien van een Intel Core i5-6300U of i7-6600U in combinatie met 8 of 16 GB RAM en verschillende formaten SSD’s. Zoals je wellicht weet zijn dit oudere chips uit Intels Skylake-generatie. Hoewel de Surface Book hier pas sinds april te koop is, verscheen hij in de Verenigde Staten al eind 2015 op de markt en gaat het dus eigenlijk om een apparaat van zo’n anderhalf jaar oud. Ook het meegeleverde toetsenborddock is er in verschillende varianten waarbij de duurdere uitvoeringen voorzien zijn van een extra NVIDIA-gpu. In Combinatie met een Core i5-processor krijg je een GeForce 940M terwijl varianten met een Core i7-processor een GeForce GTX 965M bevatten en de benaming Performance Base meekrijgen. De uitvoering die wij gebruikt hebben is het topmodel met 1 TB ssd, 16 GB en de Performance Base. Deze uitvoering kost maar liefst 3649 euro. De goedkoopste variant met een Core i5 kost 1649 euro.

Ondanks dat de gebruikte Intel Core i7-6600U al een wat oudere chip is, zijn de prestaties uitstekend. Dat is ook te danken aan de snelle Samsung nvme-ssd die een leessnelheid van 1612 MB/s en een schrijfsnelheid van 1244 MB/s biedt. Dankzij de extra GeForce GTX965M scoort de laptop in 3DMark Fire Strike 4399 punten. Dit houdt in dat je in Full HD kunt gamen, maar bij de nieuwere spellen wel de kwaliteitsinstellingen terug moet schroeven. Waar het bij de processor niet heel veel uitmaakt dat het een chip van de vorige generatie is, geldt dat voor de GTX965M niet. NVIDIA heeft inmiddels een nieuwere generatie gpu’s en zelfs de instapchip GTX 1050 is al wat sneller dan de hoge gepositioneerde GTX 965M. De Performance Base is nieuwer dan de de Surface Book en verscheen eind vorig jaar op de markt, maar dat was helaas niet iets te vroeg voor NVIDIA’s nieuwe gpu’s.

©PXimport

Prettige touchpad

Het toetsenbord tikt op zich goed, maar is verder niet heel bijzonder. Zoals we van een laptop uit de prijsklasse van de Surface Book verwachten is toetsverlichting aanwezig. Waar het toetsenbord dus niet zo opvalt, is de touchpad wel uitstekend. Het gaat om een zogenoemd Precision Touchpad waarvoor de ondersteuning direct in Windows 10 is ingebouwd en daardoor via de instellingen van Windows 10 geconfigureerd kan worden. Het touchpad ondersteunt zowel gebaren met twee als drie vingers. Je kunt deze gebaren naar wens instellen en bovendien kiezen of je wilt klikken door licht op de touchpad te tikken of de fysieke knop onder het touchpad daadwerkelijk in te drukken. Het geheel werkt uitstekend. De ingebouwde webcam is geschikt voor Windows Hello gezichtsherkenning waarmee je zonder wachtwoord kunt inloggen. Op zich werkt dit goed, maar soms duurt het te lang voordat je gezicht herkend wordt.

Uitstekend scherm

De Surface Book is voorzien van een 13,5inch-scherm met de enigszins aparte schermverhouding 3:2 met een resolutie van 3000 x 2000 pixels. De beeldkwaliteit van het ips-paneel is uitstekende met een goede inkijkhoek, uitstekende kleuren en een prettig hoge maximale helderheid. Iets dat ik op het toetsenbord aanvankelijk wel miste zijn toetsen om de helderheid van het scherm te regelen. Via de snel instellingen van Windows 10 kun je de schermhelderheid slechts in stappen van 25 procent afregelen. Gelukkig blijkt dat je de schermhelderheid kunt regelen met de toetscombinaties FN+ Del en FN+ Backspace, maar dat moet je maar net weten. Het scherm is uiteraard een aanraakscherm, maar is ook te bedienen met de meegeleverde drukgevoelige stylus. Die stylus maakt gebruik van Wacom-achtige technioek en kun je gebruiken om notities te maken en te tekenen.

©PXimport

Als laptop uitstekende accuduur

In de Performance Base is een 62 Wh accu verwerkt, de accu in de tablet zelf heeft een capaciteit van 18 Wh. Overigens hebben de Surface Books configuraties zonder extra gpu een accu met een capaciteit van 51 Wh in het iets dunnere dock zitten. Wanneer je het apparaat als laptop gebruikt, heb je op de geteste configuratie dus een totale accucapaciteit van 80 Wh en dat vertaald zich bij normale kantoorwerkzaamheden waarbij je de geïntegreerde gpu gebruikt in een uitstekende accuduur van zo’n 15 uur. Vermoedelijk kom je bij een goedkopere configuratie zonder de Performance Base dan op zo’n 13 uur werktijd. Gebruik je liever de losse tablet, dan is het na maximaal drie uur echt wel over met de pret. Hiermee is direct duidelijkdat de Surface Book toch echt primair een laptop is met een afneembaar scherm als extraatje. Tijdens het gebruik worden beide accu’s tegelijkertijd ontladen, het is dus niet zo dat bijvoorbeeld eerst de accu in de tablet wordt gebruikt. Zijn de accupercentages te laag, dan is het niet langer mogelijk om de tablet van het dock te verwijderen.

Conclusie

Hoewel de Surface Book net als andere Surface-apparaten een twee-in-één-apparaat is, is het stiekem meer Microsofts eerste laptop. Officieel gaat die eer natuurlijk naar de onlangs gelanceerde Surface Laptop. Je kunt het scherm namelijk wel als tablet gebruiken, maar met een accuduur van maximaal drie uur is dat wat ons betreft meer een extraatje. In de praktijk zul je het toetsenbord vermoedelijk altijd meenemen. Je hebt dan een moderne laptop gevat in een uitstekende behuizing met een fantastisch scherm en een lange accuduur. De prestaties zijn prima, maar het is jammer dat op een dure laptop (ons test model kost maar liefst 3649) een processor en gpu van de vorige generatie worden gebruikt.

Iedereen die met Windows werkt, kent het wel: ineens een blauw scherm, en dan… niets meer. Het beruchte Blue Screen of Death (BSOD) hoort al sinds de jaren 90 bij Windows als pindakaas bij brood. Maar daar komt nu verandering in: het blauwe scherm gaat verdwijnen.

Het Blue Screen of Death bestaat al sinds de jaren 90. In Windows NT verscheen het voor het eerst in zijn bekende vorm: witte foutcodes op een felblauw vlak. De melding verscheen bij serieuze systeemfouten, vaak veroorzaakt door een kapotte driver of instabiele hardware. In latere versies kwamen er ook een verdrietige emoticon :( bij en, sinds 2016, een QR-code die naar een informatiepagina leidde. Hoewel er weinig dingen zo frustrerend zijn als een BSOD, is-ie ook handig: de foutmelding en STOP-code* die erop staan, kunnen je namelijk helpen om te achterhalen wat er precies aan de hand is. Maar nu gaat het dus verdwijnen …
*Scrol naar beneden voor een overzicht met de meest voorkomende foutmeldingen/STOP-codes en hun betekenis.

©PXimport | Reshift Digital BV

Op zwart

Het is gelukkig iets minder dramatisch dan je denkt: Microsoft gaat het blauwe scherm vervangen door een zwarte variant. Het nieuwe ontwerp oogt rustiger, zonder QR-code of icoontjes, en toont direct de foutcode en de driver die mogelijk de oorzaak is. Handig voor wie het probleem wil opzoeken of oplossen.

De nieuwe interface is vanaf later deze zomer beschikbaar op alle computers die draaien op Windows 11 versie 24H2. Naast het zwarte scherm wordt ook het meldingsscherm dat je ziet bij onverwachte herstarts vernieuwd. Dat sluit beter aan op de rest van Windows 11, is overzichtelijker en verdwijnt vaak al binnen een paar seconden.

©Microsoft

Waarom deze verandering?

Volgens Microsoft draait het om duidelijkheid. Het scherm moet beter laten zien of het probleem in Windows zelf zit, of in een externe component. Dat scheelt tijd bij het zoeken naar de oorzaak. Zeker na de wereldwijde CrowdStrike-storing van vorig jaar – waarbij miljoenen computers vastliepen door een fout in beveiligingssoftware – wil Microsoft de foutafhandeling beter en sneller maken.

Quick Machine Recovery

Naast het nieuwe scherm introduceert Microsoft ook Quick Machine Recovery (QMR). Deze functie is bedoeld voor situaties waarin een pc helemaal niet meer opstart. Via de herstelomgeving van Windows kan het systeem dan automatisch reparaties uitvoeren, zonder dat je handmatig iets hoeft te doen of een expert hoeft in te schakelen.

QMR wordt later dit jaar beschikbaar op alle apparaten met Windows 11 versie 24H2. Op Home-edities staat het standaard aan. De functie wordt op dit moment al getest in het Beta Channel van het Windows Insider-programma, zodat Microsoft nog kan bijschaven waar nodig.

Wat merk jij ervan?

Voor de meeste mensen betekent dit vooral dat de foutmelding bij een crash er straks anders uitziet. Maar het belangrijkste verschil zit onder de motorkap: Windows toont duidelijker wat er misgaat en kan zichzelf sneller herstellen. In de volksmond zal er – denken wij – overigens weinig veranderen: Blue of Black, het zal een BSOD blijven.

Vanaf 7 juli krijgt Google Gemini toegang tot apps als WhatsApp, Telefoon en Berichten – zelfs als je dat niet expliciet hebt aangezet. Wat betekent dat voor je privacy? En hoe voorkom je dat de AI méér weet dan jij wilt? Dit moet je weten voordat de verandering ingaat.

Googles AI-assistent Gemini wordt komende maand verweven met een aantal nogal essentiële apps op je Android-toestel. Denk aan Telefoon, Berichten en zelfs WhatsApp. Dat blijkt uit een e-mail die Google eind juni verstuurde naar gebruikers van Gemini, meldt de website Android Authority. De toon van die boodschap riep meteen vragen op: helpt Gemini je straks óók als je tracking hebt uitgeschakeld? En wat betekent dat voor je privacy?

Ook interessant: Bezorgd over je privacy? Zo zet je Meta AI uit in je WhatsApp-chats

Vage communicatie zorgt voor onrust

In de e-mail staat dat Gemini binnenkort ondersteuning biedt bij basisfuncties zoals bellen en berichten versturen, óók als je de zogeheten Gemini Apps Activity uit hebt staan. Op papier klinkt dat als een handige extra, maar in de praktijk leidde het vooral tot verwarring. Want als Gemini kan helpen zonder dat die activiteit is ingeschakeld, betekent dat dan dat de AI toch nog steeds meeleest of gegevens opslaat?

De formulering was vaag, de impact onduidelijk, en aangezien onze privacy in combinatie met AI sowieso al een heet hangijzer is, ging het nieuws als een lopend vuurtje door de techcommunity. Al snel verschenen er bezorgde reacties op sociale media en in forums, waarin gebruikers zich afvroegen of ze straks ongemerkt data afstaan aan een AI-systeem dat ze zelf niet actief gebruiken.

©Andrea

Google stelt gerust, maar nuanceert niet alles

Gelukkig kwam Google snel met verduidelijking. De kernboodschap: al biedt Gemini straks hulp bij je apps, dat betekent níét dat je persoonlijke gegevens automatisch worden verzameld of opgeslagen. Als je Gemini Apps Activity uit hebt staan, worden je gesprekken niet opgeslagen, niet gebruikt om modellen te trainen en verdwijnen ze na korte tijd automatisch. De AI gebruikt die tijdelijke gegevens alleen om je direct te kunnen helpen, bijvoorbeeld als je zegt 'bel mama' of 'stuur een bericht naar Daan'.

Toch blijft er een nuance hangen. De toegang van Gemini tot deze apps wordt standaard ingeschakeld voor iedereen, tenzij je dat zelf dus actief uitschakelt. Dat betekent dat de AI wel degelijk macht krijgt over je telefoonfuncties, tenzij jij ingrijpt. En hoewel de data niet worden opgeslagen, is er technisch gezien wel sprake van toegang tot privé-interactie, al is het kortstondig en geanonimiseerd.

Ook interessant: Spraakberichten in WhatsApp lezen, zo werkt het

Gebruikers kunnen zelf de stekker eruit trekken

Voor wie zich niet prettig voelt bij deze mate van AI-integratie, is er goed nieuws: je kunt de toegang van Gemini tot je apps volledig intrekken. Dat doe je via de instellingen van de Gemini-app binnen Android of via de speciale webpagina gemini.google.com/apps. Daar bepaal je per app of je Gemini toestemming geeft om ermee te werken. Zet je die toegang uit, dan stopt de AI simpelweg met bellen, berichten sturen of andere app-interacties. Je behoudt dus altijd de controle – als je tenminste weet waar je moet kijken.

Wat belangrijk is om te onthouden: deze wijziging betekent niet dat Gemini een spion wordt op je telefoon. Het is eerder een uitbreiding van de Assistent-functie, zoals we die kennen van eerdere AI-integraties binnen Android. Maar doordat AI steeds meer verweven raakt met je dagelijkse digitale handelingen, is het goed om scherp te blijven op wat wel en niet wordt gedeeld.

©WEI ZHENG

Van slimme assistent naar app‑regisseur

De evolutie van Gemini laat zien waar het naartoe gaat met AI in Android: niet langer een slimme praatpaal in de marge, maar een behoorlijk dominante regisseur van je app-gebruik. Vergelijk het met Siri's vernieuwde integratie in iOS 18 of de opkomende app-functies in Android 16 – allemaal gericht op een AI die niet alleen antwoordt, maar ook handelt.

Die verschuiving is logisch, maar dwingt ontwikkelaars én gebruikers om na te denken over de ethiek van assistentie. Want hoe vriendelijk een AI ook oogt, als die steeds meer kan, moet je ook scherper kijken naar wat je precies weggeeft.

Wat betekent dat concreet voor jou?

Als gebruiker hoef je je voorlopig geen zorgen te maken dat Gemini heimelijk je gesprekken opslaat of meeluistert zonder toestemming. Maar het blijft belangrijk om je instellingen te checken, zeker nu de AI standaard meer bevoegdheden krijgt. De tools om die macht te beperken zijn er gelukkig, je moet ze alleen wel even opzoeken.

Wil je dus de voordelen van Gemini benutten zonder je privacy op het spel te zetten? Check dan vóór 7 juli je instellingen en bepaal zelf hoeveel zeggenschap je de AI geeft. Zo houd je het beste van twee werelden: slimme hulp, zonder ongewenste inmenging.