Met het formaat van een pinpas is de Raspberry Pi een van de meest handzame computers die er bestaan. De toepassingen zijn eindeloos, van het besturen van je huis tot het bouwen van een mediacenter. En met de behuizing kun je ook nog écht ouderwets knutselen. Kortom: een apparaatje om blij van te worden.

Raspberry Pi voor beginners

Laten we bij het begin beginnen. De Raspberry Pi is een ideaal apparaat om te leren hoe computers werken. Eigenlijk is 'computer' al een groot woord: de Pi is een compact printplaatje dat probleemloos in een behuizing ter grootte van een pakje sigaretten past, maar wel praktisch de functionaliteit van een complete computer herbergt.

Als je je computer openschroeft, vind je ongeveer alle aansluitingen en verbindingen terug die je ook op de Raspberry Pi ziet, met als grote verschil dat de Pi verder niets nodig heeft om te werken. Er is wat interne opslagruimte waarop een besturingssysteem (meestal een Linux-variant, maar er is tegenwoordig ook een speciale Windows-versie) staat. Zet hem aan en je hebt een werkend computertje, zonder dat je daar die oude pc voor hoeft open te schroeven.

Ook voor minder gevorderden is de Pi heerlijk om mee te spelen. In dit artikel laten we je zien wat de eerste stappen zijn die je moet nemen op weg naar de bijna eindeloze mogelijkheden van de Raspberry Pi.

Besturingsysteem: Raspbian, Ubuntu of toch Windows?

Die eindeloze mogelijkheden beginnen bij het besturingssysteem. Daar wordt de keuze al behoorlijk lastig, want je moet al tot op zekere hoogte bepalen wat je met je Pi gaat doen. Zo kun je bijvoorbeeld voor RaspBMC kiezen als je van plan bent een mediacenter te bouwen, of voor RISC OS als je van minimalistisch en snel houdt. Als je op safe wil spelen, kun je het beste Raspbian installeren. Ook Microsoft heeft een speciale versie voor Windows 10 uitgegeven, speciaal voor de Raspberry Pi. Je kunt ook prima kiezen voor meerdere besturingssystemen naast elkaar. Vijf van onze favoriete besturingssystemen vind je in dit artikel.

Het veilige Raspbian, of toch een gespecialiseerde variant? Het kan allemaal, zelfs tegelijkertijd.

Hardware

Knutselen met code is leuk, maar ouderwets knutselen is dat zeker ook. Met de Raspberry Pi kan dat prima. Een nieuw koellichaampje is bijvoorbeeld geen overbodige luxe als je van plan bent de Pi echt op z'n staart te trappen. Ook een stroomadapter kan een goede investering zijn, omdat je Pi - anders dan bijvoorbeeld je smartphone - direct uitvalt als er de elektriciteitstoevoer instabiel is.

Gelukkig zijn er voldoende oplossingen om dat te voorkomen, en zijn er andere manieren om je hardware te verbeteren, te upgraden of met een slim trucje toch te laten werken. Hier lees je er meer over, en leer je ook hoe je voor de zekerheid een back-up maakt.

©PXimport

De hardware in de Pi is prima, maar er zijn wat dingen die je kunt verbeteren.

Behuizing

Omdat de Raspberry Pi alleen maar een naakt printplaatje is, is hij nogal gevoelig voor stof en aanrakingen. Daarom is het raadzaam om een behuizing aan te schaffen. Je kunt kiezen voor de officiële Raspberry Pi Case, die met amper 10 euro nog lang niet zo prijzig is als veel smartphonehoesjes van de bekende merken. Maar er zijn veel meer mogelijkheden, zoals een vogelhuisje of een oude SNES-cartridge.

Of je nu zelf aan de slag gaat of er eentje koopt, een gave Pi-behuizing heb je zo gevonden. In dit artikel hebben wij er vast een paar voor je op een rij gezet.

©PXimport

Een oude Nintento-cartridge kan ook prima dienst doen als behuizing voor je Raspberry Pi.

Toepassingen

Als je Pi eenmaal draait, kun je los. Softwarematig kun je de Pi inzetten voor zo ongeveer alles wat je kunt bedenken: een Netflix- of Spotify-machine, beveiligingsmodule, gebruik je creativiteit. Onze collega's van Computer!Totaal hebben een flink aantal ideeën voor je uitgewerkt, bijvoorbeeld een eigen cloud of VPN-server, een weerstation of zelfs een heuse gameconsole.

Maar zelfs daar houdt het niet op. Door de lage prijs van de Pi, zeker de wat oudere versies, en de relatief simpele manier van besturen en programmeren kun je de Pi met een beetje fantasie voor werkelijk overal inbouwen. Een koplamp annex snelheidsmeter voor je fiets bijvoorbeeld, of een replica van R2D2. Hier vind je acht briljante Pi-creaties op een rijtje.

Welke Pi moet je kopen?

De Raspberry Pi 3 model B is de nieuwste Pi-variant. Anders dan zijn voorgangers heeft deze Pi wifi-ondersteuning, dus heb je weer een kabeltje minder nodig. Maar de Pi 3 is ook sneller en krachtiger dan zijn voorgangers - en dus ook iets duurder. PCM heeft de Pi natuurlijk aan een test onderworpen. De volledige review van de Raspberry Pi 3 vind je hier.

Als je geen problemen hebt met ietwat verouderde en minder krachtige hardware, zijn er meer Pi's waaruit je kunt kiezen. Op de website van de makers vind je vijf modellen nu je nu kunt bestellen. Daaronder is ook de Raspberry Pi Zero, een nog meer gestripte versie die echt alleen de basistaken kan uitvoeren, maar daardoor wel uitermate geschikt is om te proberen of het iets voor jou is. Ook die hebben we getest, die review kun je hier lezen.

Amazon introduceerde kortgeleden een nieuwe generatie slimme speakers, waaronder de hier besproken Echo Dot Max. Volgens de fabrikant levert deze bescheiden luidspreker een verbeterde audiokwaliteit, terwijl de microfoon naar verluidt nauwkeuriger spraakopdrachten verwerkt. Met een adviesprijs van 109,99 euro is het ook nog eens een van de goedkopere smartspeakers in de markt. Hoog tijd voor een review!

Vergeleken met de voorgaande Echo Dot-speaker uit 2022 is het design ietwat op de schop gegaan. De behuizing oogt weliswaar nog altijd als een bolletje met als verschil dat er aan de voorzijde een stukje is 'afgesneden'. Je treft hier twee volumetoetsen en een aan-uitknop voor de microfoon. Rondom dit bedieningspaneel bevindt zich een blauwgekleurde ledring. Verder zit er aan de achterzijde een ingang voor de bijgesloten voedingsadapter.

©Maikel Dijkhuizen

Lichtgewicht wifi-speaker zonder accu

De bolvormige behuizing heeft een diameter van amper elf centimeter. Ondanks deze geringe afmetingen leent de wifi-speaker zich voornamelijk voor binnengebruik. Dit nieuwe model heeft namelijk, net zoals bij eerdere generaties het geval was, weer geen accu. Een gemiste kans, want de compacte constructie van 505 gram is in principe handzaam genoeg om ook als mobiele bluetooth-speaker te dienen.

De door ons geteste paarse uitvoering heeft naar onze smaak een nogal kitscherige uitstraling. Gelukkig is de Amazon Echo Dot Max er ook in een wit en grijs jasje. Die zien er al heel wat chiquer uit en zullen in jouw woonkamer niet misstaan. Het grootste deel van de kunststof behuizing is voorzien van een laagje stof. Dit materiaal voelt niet zo stevig aan zoals we bij veel bluetooth-speakers van onder andere JBL tegenkomen. Nou is dat niet zo'n probleem, want ten opzichte van weerbestendige speakers heeft dit exemplaar natuurlijk minder te lijden.

©Maikel Dijkhuizen

Verbinden en luisteren

De configuratie en bediening van het apparaat gebeurt via de Amazon Alexa-app op een smartphone. Dat gaat erg vlot. Na verbinding met wifi downloadt de Echo Dot Max eerst een firmwareupdate. In de behuizing zit trouwens een rappe wifi6E-adapter, waardoor het apparaat overweg kan met de snelste draadloze netwerken. Al met al duurt de configuratie slechts enkele minuten.

Je koppelt Spotify of een andere muziekdienst eenvoudig aan je Amazon-account. Zeg vervolgens hardop waarnaar je wilt luisteren. Met een spraakopdracht als “Alexa, speel Coldplay” hoor je binnen enkele ogenblikken de bijbehorende deuntjes. Gebruik je stem ook om bijvoorbeeld een liedje te skippen of het volume te wijzigen. De microfoon is zéér gevoelig. Zelfs zacht uitgesproken (fluister)opdrachten op enkele meters afstand verwerkt de speaker zonder morren.

Lees ook: Van mobiel naar desktop: waarom je Spotify op je pc moet proberen

De behuizing is weliswaar compact, maar toch slaagde Amazon erin om een tweeter en woofer te integreren. Kijken we binnen dezelfde prijscategorie naar de enigszins vergelijkbare Apple HomePod Mini, dan biedt dit nieuwe model van Amazon dus een extra audiodriver. Voor zo'n kleine speaker in deze prijsklasse hoef je uiteraard geen wonderen te verwachten, maar voor het opzetten van een achtergrondmuziekje voldoet dit product prima. Met name de hoge tonen klinken erg helder. Als we geconcentreerd luisteren, horen we ook een beetje bas. Deze lage tonen zijn ietwat ondervertegenwoordigd. Verder gaat het geluid op een hoog volume galmen en vervormen.

©Maikel Dijkhuizen

Smartspeaker met Alexa

Lange tijd legde Alexa van Amazon het af tegen de spraakassistenten van Google en Apple, maar sinds 2024 verstaat Alexa eindelijk ook Nederlands. Daarmee is de Echo Dot Max een serieus alternatief voor smartspeakers van de eerdergenoemde merken. Je kunt in de Alexa-app onder andere een wekker, timer, herinnering, agenda-afspraak en boodschappenlijst instellen.

De behuizing heeft een temperatuursensor, zodat je naar de kamertemperatuur kunt vragen. Je kunt ook allerlei andere verzoeken doen. Vraag bijvoorbeeld naar de weersverwachting of naar de leeftijd van een BN'er. Helaas gaat niet iedere stemopdracht even vlekkeloos. Zo weigert ons testmodel om een overzicht van het laatste nieuws af te spelen.

Een nuttige optie is dat je in huis andere smarthome-apparaten met Alexa-ondersteuning kunt bedienen, zoals slimme lampen, stekkers en thermostaten. Dat werkt eveneens via spraakopdrachten. Misschien komt de geïntegreerde aanwezigheidssensor goed van pas, zodat de smartspeaker geschikte apparaten zelfstandig kan in- en uitschakelen.

Amazon Echo Dot Max kopen?

Zoek je een slimme luidspreker met een redelijke audiokwaliteit voor het luisteren van achtergrondmuziek? Dan is de Amazon Echo Dot Max een interessante kandidaat. Dankzij een zeer gevoelige microfoon laat je allerlei stemopdrachten op deze smartspeaker los. Meestal verwerkt de Echo Dot Max probleemloos deze commando's, al gaat er soms ook weleens iets fout.

Heb je een pc met weinig opslagruimte dan loont het wellicht om in Windows 11 de bestandscompressie in te schakelen. Dan hebben we het niet over zip-archieven, maar de NTFS-compressie waarmee je bestanden, mappen en zelfs volledige schijven kunt verkleinen.

Eerst een waarschuwing

Dankzij compressie is het mogelijk om meer data op te slaan op dezelfde ruimte. In Windows 11 kun je NTFS (New Technology File System) aanspreken. Het nadeel van deze methode is dat het extra rekenkracht vraagt iedere keer dat je zo'n gecomprimeerd bestand opent. Hetzelfde gebeurt wanneer je na de bewerking het bestand sluit en er recompressie wordt toegepast. Gebruik deze methode dus voor data die je lange tijd niet gebruikt en waar extra laadtijd nauwelijks hinderlijk is.

Je kunt op deze manier ook een volledige schijf comprimeren, maar we raden af om dit met de opstartschijf te doen. Gebruik deze functie niet op usb-sticks en alleen op snelle schijven zoals ssd's. Het prestatieverlies zou teveel doorwegen. Bij jpg-afbeeldingen of mp3- of mp4-mediabestanden is de winst verwaarloosbaar.

Map comprimeren

Open Windows Verkenner en navigeer naar de map waarvan je de inhoud wilt verkleinen. Klik met de rechtermuisknop op de map en in het snelmenu selecteer je Eigenschappen. Open het tabblad Algemeen en klik op Geavanceerd. Bij de Geavanceerde kenmerken zie je onderaan Compressie en versleutelingskenmerken. Plaats een vinkje bij Inhoud comprimeren om schijfruimte vrij te maken. Klik op OK en klik daarna op Toepassen.

Selecteer indien nodig de optie Wijzigingen toepassen op deze map, submappen en bestanden en klik op de OK-knop. Net zoals voorheen kun je zo'n map openen en de bestanden bekijken in Verkenner. Om de volledige map te decomprimeren, open je opnieuw de Eigenschappen en volg je de beschreven stappen.

Station comprimeren

Het is mogelijk om een volledige schijf te comprimeren. Open Windows Verkenner en klik op Deze pc in het linkerdeelvenster. Klik met de rechtermuisknop op de opslagschijf die je wilt comprimeren. Selecteer onder het gedeelte Apparaten en stations de optie Eigenschappen. Daarna kun je opnieuw de optie aanvinken: Dit station comprimeren om schijfruimte te besparen.