Zelfs voor de meest veeleisende pc-gebruiker is het moederbord zelden de reden voor een upgrade. Of je nu een verstokt gamer bent of de hele dag video bewerkt, het moederbord is vooral de plank waar je de echt belangrijke hardware in prikt. Stel dat je zo lang mogelijk wilt doen met je trouwe ‘mobo’. Wat kun je doen om het kloppende hart van je pc zo lang mogelijk mee te laten gaan?

©CIDimport

Lees hier wat dit betekent.

Een moederbord is in eerste plaats een platform voor de rest van je pc-hardware. Het bord laat alle onderdelen zo snel mogelijk met elkaar communiceren door middel van allerhande aansluitingen, zoals PCI Express en SATA. Het moederbord is daardoor als het fundament van een huis. Een verzakkende bodem is geen ramp als je genoeg hebt aan een enkele verdieping. Als je echter het maximale uit je pc wilt halen, heb je een steviger platform nodig.

©PXimport

Met de MSI Z270 GAMING PRO CARBON kun je onder andere de overdrachtssnelheid met 10% versnellen.

Even kennismaken

Moederborden komen in vele soorten en maten, maar de gemene deler is de chipset. Deze standaard komt van de hand van Intel of AMD. Elke keer dat deze chipbakkers een nieuwe processor ontwerpen, gaat dit gepaard met een nieuwe chipset. Een aantal zaken staan vast, zoals de ondersteunde processors, de beschikbare bandbreedte voor de PCIe-aansluitingen en wat voor werkgeheugen je kunt gebruiken.

In vroeger tijden vielen deze functies onder de zogenaamde ‘Northbridge’ van het moederbord, maar tegenwoordig neemt de processor deze last op zich. Wat overblijft zijn alle overige aansluitingen en chips. De geïntegreerde geluidskaart valt hieronder, net als de SATA-aansluitingen voor de harde schijven. Het moederbord stuurt ook alle apparaten aan die met USB worden aangesloten.

Vooral de veeleisende pc-gebruiker doet er goed aan om een duurder moederbord te overwegen. Neem bijvoorbeeld overklokken. Om de hoogste frequenties uit de CPU of het werkgeheugen te persen, ben je naast goede koeling afhankelijk van een consistent voltage. Goedkopere mobo’s besparen op de kwaliteit van de condensators op het bord, waardoor na verloop van tijd er lichte variatie kan optreden in de stroomtoevoer. Het gaat dan om slechts enkele millivolts, maar in het geval van een hoger geklokte processor kan het fataal zijn voor de chip. De betere bouwkwaliteit van luxere modellen uit zich ook in een lagere gevoeligheid voor elektromagnetische interferentie, zodat het geluid van de audiochip de luidspreker bereikt met een minimum aan ruis.

©PXimport

Oude mobo updaten? Dan kan mits je de BIOS update met MSI M-Flash. Dan ben je alleen niet toekomstbestendig. 

Levensverlengende operaties

In 2017 zien we een nieuwe processor tegemoet van Intel en AMD. Intel heeft in januari zijn Kaby Lake-lijn uit gebracht, een optimalisatie van de Skylake-processors die je nu in de B/H/Q/Z170-borden vind, en AMD probeert de eerstgenoemde van de troon te stoten met de gloednieuwe Zen-architectuur. De nieuwe processors van Intel en zeker AMD beloven een mooie prestatiewinst ten opzichte van voorgaande generaties.

Maar wat nu als je portemonnee nog moet bijkomen van december en je niet gelijk een nieuw moederbord wilt aanschaffen? In het geval van Intel kun je de nieuwe processor in je oude Z170-moederbord steken, mits je eerst de BIOS updatet. Dit doe je door de BIOS file op een USB-drive te zetten en vanuit de BIOS het Flash programma te starten, zoals bij MSI M-Flash.  

Als het budget helemaal geen aanschaf toestaat, zijn er nog steeds mogelijkheden om de levensduur van je pc zo ver mogelijk op te rekken. De processor en het werkgeheugen handmatig overklokken is iets te ingewikkeld om in dit artikel in twee zinnen te beschrijven, maar er bestaan ook minder ingrijpende methoden om deze onderdelen harder hun best te laten doen. Voor het werkgeheugen kun je de Extreme Memory Profile aanzetten in de BIOS. Met het eerste XMP-profiel zet je het RAM op de optimale snelheid, met profiel twee voer je een lichte overklok uit.

Om de processor automatisch te overklokken ben je afhankelijk van het moederbord. Sommige modellen, zoals de MSI Z270 GAMING M7, hebben een knop op het bord zitten waarmee de frequentie in stappen wordt opgeschroefd. Zorg er wel voor dat je pc is voorzien van een goede koeling als je gaat overklokken, zeker bij de processor. Alle nieuwe Z270-moederborden van MSI beschikken bovendien over de X-Boost-feature, waarmee je de overdrachtssnelheden van USB-apparaten en SSD’s met ongeveer tien procent kunt versnellen.

©PXimport

Met de MSI Z270 M5 ben je voorbereid op bijvoorbeeld USB 3.1 Gen 2, de echte USB 3.1 dus.

Volkswijsheid

Uiteindelijk zal je er toch aan moeten geloven. Een nieuwe socket of de ondersteuning voor een baanbrekende nieuwe technologie kan je kostbare moederbord onherroepelijk tot achterhaald bestempelen. Maar waar de wet van Moore de afgelopen decennia de snelheden van pc’s onverbiddelijk opstuwde, gaat het aannemen van nieuwe standaarden op z’n dooie gemak. DDR4-geheugen is net een jaar mainstream, nadat DDR3 sinds 2007 nog steeds goed meekomt. AMD lanceert binnenkort de AM4-socket voor zijn nieuwe processor en de verwachting is dat hier het de komende jaren bij blijft. De LGA 1151-socket van Intel zal het waarschijnlijk minder lang volhouden, maar de ooit stormachtige ontwikkeling op het vlak van prestaties is afgezwakt tot een mild zuchtje. Als je een paar jaar geleden een nieuwe processor hebt gehaald, heb je meer aan overklokken dan een nieuw model.

“Je nieuwe computer is al achterhaald op de dag dat je hem koopt”, luidt de decennia oude volkswijsheid. De soep wordt natuurlijk nooit zo heet gegeten als hij wordt opgediend maar is je PC toe aan een upgrade, ga dan vooral voor een goede fundering voor je PC. Meer informatie over de allernieuwste MSI Z270 moederborden. Zo ben je klaar voor de toekomst met de nieuwere features zoals USB 3.1 gen 2, M.2 Shields voor op je SSD en de verbeterde audiochip met Realtek ALC1220.

Meer informatie vind je op www.msi.com/to/Z270-motherboard-evolution

Fairphone lanceert de vernieuwde Fairbuds XL. Deze modulaire koptelefoon belooft nu ook het geluid en comfort te bieden dat je voor 249 euro mag verwachten. Met nieuwe drivers en zachtere oorkussens pakt de fabrikant de eerdere kritiekpunten aan. Handig: je kunt je oude model zelf eenvoudig upgraden.

De Nederlandse fabrikant Fairphone heeft deze week de vernieuwde versie van de Fairbuds XL gepresenteerd. Deze modulaire koptelefoon is een doorontwikkeling van het model dat in 2023 werd gelanceerd. Waar de eerste generatie vooral een statement maakte op het gebied van repareerbaarheid, belooft deze nieuwe versie ook op audiogebied en draagcomfort een inhaalslag te maken. De koptelefoon is daardoor ontworpen om jarenlang mee te gaan en is per direct verkrijgbaar.

©Fairphone

Verbeterde audiokwaliteit en materialen

De belangrijkste upgrade ten opzichte van de voorganger zit in de geluidsweergave en het fysieke ontwerp. De nieuwe Fairbuds XL beschikt over 40 mm dynamische drivers en ondersteuning voor aptX HD, wat moet zorgen voor een gedetailleerder geluidsbeeld en high-res audio via bluetooth. Fairphone heeft daarnaast gekeken naar de feedback over het draagcomfort. De nieuwe modellen zijn uitgerust met zachtere oorkussens van 'birdseye-mesh' en een ademende hoofdband, waardoor de koptelefoon ook tijdens langere luistersessies prettig moet blijven zitten. Het design is beschikbaar in de kleuren Forest Green en Horizon Black.

Modulair ontwerp voor lange levensduur

Wat de Fairbuds XL onderscheidt in de markt van consumentenelektronica is de verregaande modulariteit. De koptelefoon is opgebouwd uit negen losse modules die door de gebruiker zelf te vervangen zijn. Dit betekent dat bij een defect of slijtage niet het hele apparaat weggedaan hoeft te worden, maar dat onderdelen zoals de batterij, de oorkussens of de hoofdband eenvoudig vervangen kunnen worden. Technisch biedt het apparaat verder dual-point connectiviteit, een IP54-certificering voor spatwaterdichtheid en een accuduur tot 30 uur.

Zoals gebruikelijk bij het Amsterdamse bedrijf ligt de nadruk sterk op duurzaamheid en eerlijke materialen. De koptelefoon bestaat voor ongeveer 50 procent uit gerecyclede grondstoffen, waaronder gerecycled aluminium en zeldzame aardmaterialen in de magneten. Ook wordt er bij de assemblage gebruikgemaakt van fabrieken die draaien op zonne-energie en investeert het bedrijf in leefbare lonen voor fabrieksarbeiders.

©Fairphone

Compatibel met het vorige model

Een opvallende keuze van Fairphone is de compatibiliteit met de eerste generatie Fairbuds XL. De fabrikant benadrukt dat technologie moet meegroeien met de gebruiker. Bezitters van het 2023-model hoeven daarom geen volledig nieuwe koptelefoon aan te schaffen om te profiteren van de geluidsverbeteringen. De nieuwe drivers zijn namelijk ook als los onderdeel verkrijgbaar en kunnen eenvoudig in het oude model worden geïnstalleerd. Hiermee voegt Fairphone daadwerkelijk de daad bij het woord wat betreft het verlengen van de levensduur van elektronica.

©Fairphone

Prijs en beschikbaarheid

De vernieuwde Fairbuds XL is per direct verkrijgbaar in Nederland. De adviesprijs voor de koptelefoon bedraagt 249 euro. Hij is te koop via de webwinkel van Fairphone en bij geselecteerde retailers.

Een parfum is meer dan een lekker luchtje; het is je onzichtbare visitekaartje. De juiste geur kan je stemming versterken, je zelfvertrouwen een boost geven en direct vertellen wie jij bent. Maar hoe vind je een geur die echt bij jouw persoonlijkheid past?

Zeg me wat je draagt, ik zeg wie je bent

Geuren zijn de snelste weg naar onze emoties. Ruik je versgebakken brood, dan sta je in gedachten direct in een warme keuken. Ruik je zonnebrandcrème, dan voel je het strand. Parfums werken precies zo: ze communiceren iets over jou, zonder dat je een woord zegt.

Door een parfum te kiezen dat aansluit bij je karakter, versterk je je uitstraling. Welk type ben jij?

Persoonlijkheidstypen en bijpassende geuren

Hieronder vind je een overzicht van veelvoorkomende persoonlijkheidstypen en welke geuren daar goed bij aansluiten.

1. De romanticus (dromerig & gevoelig)

Ben je creatief, nostalgisch en gevoelig ingesteld? Dan voel jij je waarschijnlijk het prettigst bij zachte, ronde geuren. Bloemige en poederachtige noten omhullen je als een warme deken en passen perfect bij jouw zachtaardige karakter. Zoek naar: roos, jasmijn, viooltjes, vanille en lelie.

Voor dames:
Chloé - Chloé Eau de Parfum: de ultieme romantische geur. Ruikt naar een vers boeket rozen met een poederige, schone ondertoon.
Marc Jacobs - Daisy: Speels, zacht en dromerig. Met noten van viooltjes en aardbei is dit een lichte, vrolijke bloemengeur.

Voor heren:
Dior - Dior Homme: een zeldzame herengeur met iris. Hierdoor is hij zacht, poederig en verfijnd (in plaats van typisch 'mannelijk' stoer).
Prada - L'Homme: schoon, luchtig en zacht. Ruikt naar luxe zeep en verse bloemen (neroli/iris), perfect voor de gevoelige man.

2. De power-persoonlijkheid (krachtig & zelfverzekerd)

Jij komt een ruimte binnen en mensen hebben het door. Je staat stevig in je schoenen en houdt niet van poespas. Houtachtige en kruidige geuren sluiten hier naadloos op aan. Ze hebben een diepe, stabiele basis die autoriteit en rust uitstraalt. Zoek naar: Sandelhout, cederhout, leer, patchouli en zwarte peper.

Voor dames:
Chanel - Coco Mademoiselle: een moderne klassieker met karakter. De combinatie van frisse sinaasappel en krachtige patchouli straalt pure klasse en zelfvertrouwen uit.
Tom Ford - Black Orchid: niet voor muurbloempjes. Een zware, aardse geur met truffel en pure chocolade. Je vult er de kamer mee.

Voor heren:
Hermès - Terre d’Hermès: ruikt naar aarde, hout en sinaasappel. Een hele stabiele, volwassen geur die autoriteit uitstraalt zonder te schreeuwen.
Dior - Sauvage: extreem populair vanwege zijn kracht. Peperig en fris; een geur die zegt: "Ik ben er."

3. Het mysterie (sensueel & raadselachtig)

Houd je ervan om niet direct het achterste van je tong te laten zien? Ben je gek op de avond en subtiele verleiding? Dan zijn Oriëntaalse geuren jouw match. Deze zijn vaak rijk, zwaar en gelaagd. Zoek naar: Amber, wierook, muskus, kaneel en exotische kruiden.

Voor dames:
Yves Saint Laurent - Black Opium: een verslavende mix van zwarte koffie en vanille. Donker, zoet en perfect voor de avond.
Dior - Hypnotic Poison: de naam zegt het al. Een betoverende, zware geur met amandel, karwij en vanille. Zeer verleidelijk.

Voor heren:
Viktor&Rolf - Spicebomb: een explosie van kruiden (peper, kaneel) en tabak. Warm en kruidig, maar met een mysterieuze diepte.
Armani - Code: een geraffineerde mix van tonkaboon en leer. Glad, donker en een tikkeltje geheimzinnig.

4. De zonnestraal (speels & spontaan)

Ben jij de optimist van de groep, altijd vrolijk en ongecompliceerd? Zware geuren passen vaak niet bij jouw energie. Jij bloeit op van frisse, fruitige noten die licht en uitnodigend zijn. Zoek naar: Perzik, appel, framboos, zwarte bes en citrusbloesem.

Voor dames:
DKNY - Be Delicious: het bekende 'groene appeltje'. Fris, fruitig en ongecompliceerd. Echt een energieboost.
Giorgio Armani - My Way: een vrolijk boeket van witte bloemen en citrus. Heel open, zoet en uitnodigend.

Voor heren:
Versace - Eros: een luide, vrolijke geur met munt, appel en vanille. Jong, energiek en een echte allemansvriend.
Paco Rabanne - 1 Million: bekend om de goudstaaf-flacon. Zoet, kruidig en fruitig. Een geur met een knipoog die het leven viert.

5. De avonturier (energiek & sportief)

Stilzitten is niets voor jou. Je houdt van buitenlucht, actie en nieuwe ervaringen. Daar past geen bedwelmende geur bij, maar juist iets dat energie geeft. Aquatische (water) geuren en citrus zijn jouw beste vrienden. Zoek naar: Bergamot, grapefruit, munt, zeewater en groene thee.

Voor dames:
Giorgio Armani - Acqua di Gioia: geïnspireerd op de zee. Ruikt naar munt, citroen en water. Heerlijk fris en opwekkend.
Davidoff - Cool Water Woman: een klassieker die ruikt naar de oceaan en frisse meloen. Voor vrouwen die liever buiten zijn dan binnen.

Voor heren:
Giorgio Armani - Acqua di Giò: waarschijnlijk de bekendste 'watergeur' ter wereld. Ruikt naar zeewater, wind en limoen.
Issey Miyake - L'Eau d'Issey Pour Homme: een unieke, scherpe frisheid dankzij de Japanse yuzu (citrusvrucht). Strak, modern en heel energiek.

©africa-studio.com (Olga Yastremska and Leonid Yastremskiy) - stock.adobe.com

Begrijp wat je koopt: de opbouw van een geur

Heb je wel eens een parfum gekocht dat in de winkel heerlijk rook, maar thuis tegenviel? Grote kans dat je alleen de topnoten hebt geroken. Een parfum is opgebouwd als een piramide:

1: Topnoten (de binnenkomer)
Dit is wat je de eerste 10 tot 15 minuten ruikt. Vaak fris en licht (citrus), bedoeld om je aandacht te trekken. Topnoten vervliegen snel.
2: Hartnoten (de kern)
Zodra de topnoten verdwijnen, komt het 'hart' naar boven. Dit is de ware geur van het parfum, vaak bloemig of kruidig. Dit blijf je enkele uren ruiken.
3: Basisnoten (de blijver)
Dit is wat er aan het einde van de dag nog op je huid zit. Zware ingrediënten zoals hout, muskus en vanille die zorgen voor diepte.

💡Tip: Koop een parfum nooit direct na het opspuiten. Wandel de winkel uit, doe boodschappen en ruik na een uur nog eens. Pas dan weet je hoe het parfum écht ruikt.

Eau de toilette of eau de parfum?

Op de flacon staan vaak termen die iets zeggen over de sterkte (en de prijs):
Eau de Cologne: zeer licht, vervliegt snel (3-5% geurstoffen). Lekker wanneer je je even wilt opfrissen.
Eau de Toilette (EDT): de meest verkochte variant. Fris en geschikt voor dagelijks gebruik (5-10% geurstoffen).
Eau de Parfum (EDP): sterker en blijft langer hangen (10-20% geurstoffen). Je hebt er minder van nodig, maar het is vaak duurder.
Parfum / Extrait: Zeer geconcentreerd en kostbaar. Een paar druppels ruik je de hele dag.

Zo voorkom je een miskoop: 4 gouden tips

Tot slot: hoe hak je de knoop door in de parfumerie?
1. Test op je huid (niet op een papiertje) Een papieren strookje heeft geen pH-waarde en geen hormonen. Jouw huid wel. Door je lichaamschemie kan een parfum bij jou heel anders ruiken dan bij je beste vriendin. Spray altijd op je pols om te weten hoe de geur op jou reageert.
2. Niet wrijven! Een klassieke fout: sprayen op de polsen en ze dan tegen elkaar wrijven. Niet doen! Door de wrijving maak je de geurmoleculen kapot, waardoor de topnoten sneller verdwijnen en de geurbalans verstoord raakt. Gewoon laten drogen aan de lucht.
3. Maximaal drie geuren Na drie verschillende parfums is je neus 'vermoeid' en kun je geuren niet meer goed onderscheiden. Ruik tussendoor even aan je eigen kleding (of aan koffiebonen als ze die hebben staan) om je neus te neutraliseren.
4. Kijk naar wat je al hebt Weet je niet waar je moet beginnen? Kijk naar de flesjes die je al hebt staan of opgebruikt hebt. Google de geurnoten van je favoriet (bijvoorbeeld op een website als Fragrantica) en zoek naar nieuwe parfums die dezelfde ingrediënten bevatten. Of kijk naar geuren in huis die je fijn vindt. Houd je van lavendel in je wasmiddel of vanille in je kaarsen? Dat zijn goede uitgangspunten.