Het kiezen van een nieuwe laptop is erg lastig. Er zijn zó veel merken, formaten en verschillende componenten dat je door de bomen het bos niet meer ziet. In dit artikel zetten we alle keuzes voor je op een rij, zodat je er hopelijk wél uitkomt. Zo kun je de ideale nieuwe laptop kopen.

Tip 01: Formaat

Tegenwoordig zijn de meeste laptops tussen de 13 en 15 inch groot, met af en toe nog een uitschieter naar 17 inch. De voornaamste reden voor het aanschaffen van een laptop is draagbaarheid en mobiliteit, maar daar heb je natuurlijk verschillende gradaties in. Stel dat je de laptop vooral binnenshuis gebruikt en je hebt er het budget voor, dan is 15 inch een goede keuze. Ben je daarnaast veel onderweg, waarbij je je laptop mee moet nemen in je rugzak, of werk je vaak in de trein, dan is een 13 inch-laptop het overwegen waard, want die zal toch al gauw behoorlijk wat lichter zijn dan een 15 inch-model. De schermgrootte zegt impliciet ook iets over de kracht van de laptop: over het algemeen zijn grotere laptops krachtiger dan kleinere laptops. Door de grotere behuizing wordt de laptop minder snel warm, waardoor er dus een sterkere processor in kan.

Tip 02: Vormfactor

Laptops zijn er niet alleen in veel maten maar ook in veel vormen. Een twee-in-één is een laptop die ook dienst kan doen als tablet. Daarbij kan je óf het toetsenbord loskoppelen óf het scherm helemaal omklappen, zodat je het toetsenbord niet meer ziet. Die laatste categorie wordt ook wel convertible of hybride laptops genoemd. Let op dat je in het ergste geval een matige laptop en tablet hebt. Een nadeel van veel van deze apparaten is dat ze behoorlijk groot zijn voor een tablet. De ideale grootte voor velen is een 10inch-tablet, tenzij je professioneel werk doet, zoals 3D-tekeningen maken. Groter dan dat en het wordt simpelweg onhandig en zwaar om de twee-in-één voor langere duur als tablet te gebruiken. Een bekende hybride is de Surface Pro van Microsoft, maar ook Acer, Asus, HP en Lenovo maken twee-in-één-laptops.

©PXimport

Tip 03: Scherm

Bij het scherm zelf is het belangrijk om op de schermresolutie en het schermtype te letten. De schermresolutie geeft de scherpte aan, oftewel het aantal pixels. Hoe meer pixels per centimeter van het scherm, hoe scherper het beeld. Maar aan een extra scherp scherm, denk dan aan uhd, kleven ook nadelen. Windows 10 heeft namelijk problemen met het correct schalen van applicaties, helemaal in combinatie met een extern beeldscherm. Veelvoorkomende schermresoluties zijn 1366 (b) bij 768 (h) pixels, 1440 bij 900, 1920 bij 1080 pixels, 2880 bij 1800 en 3840 bij 2160 pixels. Dat laatste is uhd. Naast de resolutie speelt ook het schermtype een rol.

Populair voor lcd zijn tn- en ips-schermen. Het verschil tussen de twee uit zich in responsetijd, kijkhoek en kleurreproductie. Tn-schermen zijn van oudsher goed in een snelle responsetijd, handig voor games. Ips-schermen hebben echter betere kijkhoeken en een betere kleurweergave. Naast die twee heb je ook schermen met igzo, dat bij zowel tn- als ips-schermen gebruikt kan worden. Het voordeel van igzo is verminderd stroomgebruik en scherper beeld. Naast igzo is er nog oled, dat ook steeds populairder wordt. Bij oled ontbreekt backlight, maar verlicht elke pixel zichzelf. Dat geeft veel beter contrast, omdat een pixel dan uit kan gaan en zwart dus ook echt zwart is. Een nadeel van oled-schermen is verhoogd stroomverbruik.

©PXimport

Tip 04: Aanraakscherm

Er zijn veel laptops op de markt met een aanraakscherm. Als je een klassieke laptop koopt, heeft een aanraakscherm niet zo veel zin. Het probleem van een klassieke laptop met een aanraakscherm blijft dat je arm snel vermoeid raakt. Het is alleen nuttig als je je laptop staand kunt gebruiken of kunt omklappen, waarbij het scherm meer dan 180 graden kan draaien. Maar dan nog: veel Windowsapplicaties zijn nog niet geoptimaliseerd voor touch en hetzelfde geldt voor veel onderdelen van Windows zelf. Toch lopen de meningen over het nut van een touchscreen in een laptop flink uiteen. De een vindt het een echte gimmick, dus overbodig, de ander ziet er toch heil in, omdat je soms simpelweg niet in een fijne positie zit om het touchpad te gebruiken. Houd er wel rekening mee dat je voor een aanraakscherm toch al gauw honderd tot tweehonderd euro meer betaalt; ook gaat het ten koste van je accuduur.

©PXimport

Tip 05: Schijf

De schijfruimte in een laptop is een belangrijke factor. Vaak is het zo dat 128 GB aan opslagruimte voor veel mensen te weinig is, vanwege alle ruimte die Windows al inneemt. Elke update of nieuwe Windows-versie die uitkomt kost extra ruimte en het kan al gauw gaan om tientallen gigabytes. Dan blijft er bijna niets meer over voor je persoonlijke bestanden. Ten minste, als je kiest voor een ssd, een solid state drive. Ten opzichte van een traditionele harde schijf levert een ssd aanzienlijk hogere lees- en schrijfsnelheden, iets wat je in het dagelijks gebruik van een laptop sterk merkt. Alleen is de capaciteit van ssd’s doorgaans lager dan van harde schijven. Als je een traditionele harde schijf (hdd) neemt, zal de hoeveelheid opslagruimte geen probleem zijn, want dan kom je al snel uit op 1 of 2 TB. In sommige laptops is een hybride harde schijf aanwezig, een zogenaamde sshd Die bevatten een kleine ssd, bijvoorbeeld 32 GB, in combinatie met een traditionele harde schijf. De meest gebruikte data wordt op het ssd-gedeelte geplaatst, de rest staat op de traditionele schijf. Het probleem is dat je software alleen al vaak meer dan 32 GB in beslag neemt en dat daarom een sshd nooit zo snel zal zijn als een echte ssd.

Tip 06: Intern geheugen

Bij het intern geheugen, oftewel ram, heb je vaak de keuze uit 4 tot en met 32 GB en alles wat daar tussenin zit. In het interne geheugen worden actieve data opgeslagen, data die het systeem nu nodig heeft. 4 GB is alleen aan te raden als je echt alleen lichte taken gaat uitvoeren. Denk dan aan alleen wat browsen op het internet, wat mail checken en af en toe een tekstdocument schrijven. Heb je meer eisen, doordat je bijvoorbeeld veel tabbladen in één keer open hebt, doe jezelf dan een plezier en ga voor 8 GB aan ram. Alle browsers slurpen ram alsof ze er verslaafd aan zijn. Dat is enigszins logisch, want intern geheugen is goedkoop. Houd er rekening mee dat op ultrabooks het ram vaak niet uit te breiden is, maar op andere typen laptops soms wel. Met deze tool van Crucial kun je controleren of je het geheugen kunt uitbreiden is. Kijk anders even in de handleiding.

©PXimport

Tip 07: Aansluitingen

Controleer voordat je een laptop koopt, welke aansluitingen die allemaal heeft en bedenk of dat genoeg voor je is. Als je een digitale camera hebt, is een ingang voor sd-kaarten natuurlijk erg handig. Heb je echter heel veel foto’s op een externe harde schijf, dan moet de laptop nog wel beschikken over de juiste usb-aansluiting. Veel ultrabooks zullen maar weinig beschikbare poorten hebben: hoogstens één of twee usb-poorten en een hdmi-poort. Om de laptop toekomstbestendig te maken, doe je er slim aan te controleren of deze een usb-c- en/of een thunderbolt 3-poort heeft, want dat worden de aansluitingen van morgen.

Kijk anders ook alvast naar een dock voor de laptop; hiermee kun je het aantal aansluitingen uitbreiden. Vooral met ultrabooks zul je daar niet aan ontkomen. Je wilt natuurlijk ook goed draadloos met de laptop kunnen werken, dus onderzoek welke wifi-standaarden ondersteund worden. Specifiek wil je dan minimaal de wifi-standaard 802.11ac, die een stuk sneller is en beter bereik heeft dan 802.11n, de voorgaande standaard.

©PXimport

Tip 08: Invoer

De belangrijkste manier van invoer op je laptop zal toch via het toetsenbord en touchpad plaatsvinden. Het is aan te raden vooraf even het toetsenbord te proberen. Is het chiclet-toetsenbord (een toetsenbord waar de toetsen zich als het ware ‘in’ de behuizing bevinden en dus niet uitsteken), is er een numeriek gedeelte en kan het toetsenbord verlicht worden (zodat je ook in donkere omgevingen kunt werken)? Dat zijn punten om rekening mee te houden. Het touchpad is ook belangrijk. Helaas hebben nog altijd veel te veel laptops een heel matig touchpad dat niet fijn werkt. Bij een touchpad is de grootte erg belangrijk. Hoe groter, hoe beter: des te meer ruimte heb je namelijk om je vingers te bewegen. Toch is dat niet alles: ook de software speelt een cruciale rol. Probeer het touchpad vooraf dus even. Sommige laptops zijn ook uitgerust met een vingerafdruksensor; handig om mee in te loggen of als je je wachtwoord vaak vergeet.

©PXimport

Tip 09: Accu

Wat betreft de accu gaat het niet zo zeer om de accu zelf, maar meer om de complete laptop. De accuduur wordt namelijk sterk beïnvloed door de aanwezige onderdelen. Heb je bijvoorbeeld een laptop met zowel een in de processor geïntegreerde gpu als een aparte videokaart, dan zal de laptop in sommige gevallen al snel overschakelen naar de krachtigere videokaart, wat funest is voor je accuduur.

Controleer vooraf sowieso even de door de fabrikant opgegeven accuduur in uren en kijk of dat overeenkomt met waar je de laptop voor wilt gaan gebruiken. Ben je de hele dag onderweg, maar gaat de laptop maar vijf uur mee, dan is dat een groot minpunt. Een andere overweging wat betreft accuduur is of de accu te verwijderen is. Helaas is dat bij de meest draagbare laptops niet mogelijk. Die hebben een ingebouwde, niet-verwisselbare accu, waardoor de laptop extra dun kan worden gehouden. Nog iets om na te gaan is of de laptop opgeladen kan worden via usb-c. In dat geval kun je ook andere kabels gebruiken om mee op te laden. Dat is net even wat fijner dan een eigen aansluiting van de fabrikant.

©PXimport

Tip 10: Processor

Bij de processor van een laptop heb je veel keuze. De Intel Core i-series zijn het krachtigste. Daarbij heb je de keuze uit i3, i5 of i7. De i3 is een low-endprocessor, die toch voor velen al genoeg prestaties zal leveren. De i5 is voor de meeste gebruikers geschikt. Hier kun je behoorlijk wat krachtige applicaties mee draaien. De i7 is het nuttigste voor professionals, als je echt krachtige dingen wilt doen, bijvoorbeeld meerdere virtuele machines wilt draaien. Naast de i-series had je de m-series, met ook de m3, m5 of m7. Die laatste twee bestaan echter niet meer en zijn onder het i-merk geplaatst. Je onderscheidt ze door op het type te letten: staat er een Y in de naam van de processor, dan is het een m-processor. Staat er een U of L in, dan is het wel een ‘normale’ Core i-processor. De m-processoren zijn een stuk minder krachtig dan de i-series en zijn speciaal ontwikkeld voor superdunne en hybride laptops.

©PXimport

Tip 11: Videokaart

Een speciale grafische kaart in je laptop is alleen echt nodig als je video wilt gaan bewerken of wilt gaan gamen. Als je die wensen hebt, zorg dan voor een videokaart die modern is en zorg er ook voor dat je een krachtige processor hebt. Je wilt ten minste een Intel Core i5, idealiter een quadcore-i7. Controleer ook of je laptop vr-ready is, zodat je de Oculus Rift of HTC Vive erop kunt aansluiten. De GTX 1060, 1070 en 1080 kunnen allemaal in een laptop virtual reality aan. Hier gaat het wel om mobiele varianten, ook al maakt Nvidia dat onderscheid niet meer. De prestaties zijn ten opzichte van de desktopkaarten maximaal tien procent minder. Wil je niet gaan gamen op je laptop, dan volstaan geïntegreerde graphics in de processor, de Intel HD Graphics. Daarbij is het, als je schermresolutie niet te hoog is, gewoon mogelijk om een game te spelen op lage of gemiddelde instellingen, wat voor de meeste mensen genoeg zal zijn. De grafische kracht van de Intel-chips neemt elk jaar sterk toe.

©PXimport

Kooptips

©PXimport

©PXimport

©PXimport

Wanneer je Windows 11 (opnieuw) installeert, vereist Microsoft dat je je aanmeldt met een Microsoft-account of dat je er eentje aanmaakt. En dat terwijl je je voorheen in Windows 10 gewoon met een offline account kunt aanmelden. Wij laten je zien hoe je dat ook in Windows 11 doet, rechtstreeks tijdens de installatieprocedure.

Microsoft wil maar al te graag dat je een Microsoft-account hebt en deze ook gebruikt bij het aanmelden van Windows 11. Behalve dat je hiermee in geval van het vergeten van je installatiecode het besturingssysteem makkelijker opnieuw kunt activeren, biedt een Microsoft-account niet heel veel extra voordelen in Windows 11 zelf. Het enige wat met zo'n account makkelijker gaat is het instellen van e-mail en OneDrive, maar dat zijn ook diensten waar je je later bij kunt aanmelden.

Installatieprocedure

In een van de laatste stappen van de installatieprocedure, of wanneer je een Windows 11-laptop hebt gekocht, word je - om de laatste instellingen toe te passen - gevraagd om in te loggen bij een Microsoft-account, of er eentje aan te maken.

©MG | ID.nl

Wanneer je in bovenstaand scherm bent aangekomen, lijkt het alsof je hier niet meer uit kunt komen: je moet óf een account invullen, óf er eentje aanmaken, óf een stap terug gaan met de pijl rechtsboven in beeld. Toch kun je hier nog iets anders doen, namelijk een opdrachtprompt openen. En dat is handig, want met een opdrachtprompt tijdens de installatie van Windows 11 kun je alvast dingen regelen voordat Windows 11 zelf is opgestart. Het omzeilen van het aanmaken of invoeren van een Microsoft-account bijvoorbeeld. Om de opdrachtprompt te openen, moet je de volgende toetscombinatie intypen:

Shift+F10

Let op: bij sommige computers zoals laptops kan het zijn dat je ook de Functietoets Fn moet indrukken om de F10-knop te kunnen gebruiken. De opdracht wordt in dat geval dan:

Shift+Fn+F10

Na het indrukken van deze toetscombinatie wordt een zwart venster voor de opdrachtprompt geopend.

©MG | ID.nl

In dit scherm voor je een speciale opdracht in waarmee we de verplichte invoer voor een Microsoft-account gaan omzeilen. Zodra Windows 11 heeft gedetecteerd dat jouw computer een werkende verbinding heeft, blijf je op dat accountscherm hangen, maar ook wanneer er nog geen verbinding is gemaakt, wil Microsoft toch eerst dat je verbinding maakt en daarna alsnog met een Microsoft-account aan de slag gaat.

Nu de opdrachtprompt is geopend, schakelen we die online functie uit. Voer exact de volgende opdracht in:

start ms-cxh:localonly

Gevolgd door een druk op de Enter-toets. Dat zit eruit als hieronder:

©MG | ID.nl

Nadat je op Enter hebt gedrukt, verschijnt er een nieuw venster met de mogelijkheid om een lokaal account (dus zonder Microsoft-account) aan te maken. Goed om te weten: dit account is ook meteen een administrator-account.

©MG | ID.nl

Je kunt hier dus gewoon een normale (voor- en achter)naam opgeven, een e-mailadres is dan niet nodig. Je kunt ervoor kiezen om nu een wachtwoord in te vullen, maar als je dat doet, krijg je ook direct drie controlevragen die je moet opgeven; dat kun je niet skippen. Sla je het aanmaken van een wachtwoord nu over, dan kun je dat later in Windows 11 alsnog doen.

Nadat je de benodigde gegevens hebt ingevuld, worden de laatste installatiestappen voltooid, en wordt de computer nog een keertje opnieuw opgestart. Daarna kun je je aanmelden met het nieuwe account en voer je nog een aantal stappen uit met betrekking tot functies als locatie, diagnostische gegevens en handschriftherkenning.

Account aanpassen

Het account waarmee je je aanmeldt is een administrator-account. In dat geval doe je er goed aan om een wachtwoord in te stellen als je dat nog niet hebt gedaan in de hierboven uitgelegde stap. Om een wachtwoord in te stellen, klik je op de Startknop, en vervolgens op je accountnaam en kies je voor Mijn account beheren.

©MG | ID.nl

Je komt nu in het instellingenscherm terecht voor je account. Scroll naar de knop Aanmeldingsopties en daarna op Wachtwoord.

©MG | ID.nl

Nu kun je een wachtwoord naar wens opgeven, de eisen zijn hier niet streng, maar uiteraard kies je wel voor een lastig te raden wachtwoord. Wel ben je verplicht om een geheugensteuntje op te geven, maar dat is minder lastig dan drie extra beveiligingsvragen die je normaliter bij het installatiescherm moet opgeven. Bij de geheugensteun mag het wachtwoord (vanzelfsprekend) niet gebruikt worden .

©MG | ID.nl

Wachtwoord en geheugensteun ingevoerd? Dan ben je in principe klaar en kun je je systeem verder gaan configureren. Eventueel kun je nu ook nieuwe extra accounts aanmaken via het onderdeel Andere gebruikers in het instellingenscherm.

Je pakt je telefoon om even snel iets te bekijken – en ineens ben je zomaar een uur verder, omdat je niet kon stoppen met scrollen. En onderweg ben je meestal niet blijven hangen bij blije kattenfilmpjes, maar bij rampen, slecht nieuws en roddel. Of bij posts van mensen die allemaal mooier of rijker lijken dan jij. Doomscrolling dus. Slecht voor je humeur en zelfbeeld én zonde van je tijd. Maar gelukkig kun je er iets tegen doen.

Lees ook: Minder afleiding van je telefoon met deze 6 apps

Wat is doomscrolling?

Doomscrolling is eindeloos blijven scrollen door berichten, filmpjes en posts die je eigenlijk alleen maar onrustig maken. Dat begon ooit met nieuws, maar geldt tegenwoordig ook voor sociale media. Denk aan TikTok, Instagram of X waar je urenlang blijft scrollen, maar waar je zelden wijzer of rustiger van wordt. Het algoritme weet precies wat je aandacht trekt – en hoe het je blijft vasthouden.

De term ontstond rond 2020, tijdens de COVID-19-pandemie, toen mensen massaal thuis zaten en constant updates zochten over het virus. Maar het fenomeen heeft zich sindsdien uitgebreid naar alle vormen van nieuws of posts waar je je slechter van gaat voelen.

Waarom blijven we scrollen?

Apps zijn zo ontworpen dat ze je aandacht vasthouden. Elke swipe of nieuwe video geeft een kleine prikkel in je brein: een signaal dat er misschien iets interessants komt. Soms zit er iets tussen dat écht boeit, maar vaak blijft het bij vluchtige prikkels. Ondertussen raakt je hoofd vol, maar je krijgt er weinig voor terug.

Hoe weet je of je doomscrollt?

Er bestaat geen test waarmee je kunt checken of je een doemscroller bent. Maar er zijn wel duidelijke signalen. Je zit in de gevarenzone wanneer je:

🚩 Gedachteloos nieuws- of socialmedia-apps opent, vaak meerdere keren per dag
🚩 Je daarna leeg, onrustig of somber voelt
🚩 Moeite hebt om te stoppen, terwijl je eigenlijk wel weet dat het nergens toe leidt
🚩 's Avonds of 's ochtends lang op je telefoon zit zonder duidelijk doel
🚩 Niet toekomt aan andere dingen, of je gejaagd voelt als je niets checkt

Herkenbaar? Dan is het tijd om je scrollgedrag te doorbreken. Dat is niet makkelijk, maar het kan wel. Onderstaande tips helpen je op weg.

©Gorodenkoff

Wat kun je doen tegen doomscrolling?

1. Beperk je schermtijd en las schermvrije tijdstippen in

Geef jezelf vaste momenten waarop je iets mag checken. Bijvoorbeeld: 's ochtends 15 minuten nieuws, 's avonds 10 minuten social media. Stel een timer in, zodat je niet ongemerkt blijft hangen. Je kunt ook met jezelf afspreken dat je bijvoorbeeld één uur per dag niet op je scherm kijkt. Of in het weekend pas na twaalf uur 's middags je telefoon pakt. Ook is het mogelijk om tijdslimieten in te stellen voor bepaalde apps. Hieronder lees je hoe je dat doet op een iPhone en op een Android-toestel.

Scherm- en apptijd beperken op iPhone

Wil je op vaste tijden niet gestoord worden? Stel dan apparaatvrije tijd in op je iPhone. Tijdens die periodes zijn alleen telefoongesprekken, berichten en apps die je zelf toestaat beschikbaar. Ga naar Instellingen > Schermtijd, tik op App- en websiteactiviteit en schakel dit in als dat nog niet gebeurd is. Kies daarna voor Apparaatvrije tijd en stel via Gepland de begin- en eindtijd in. Je kunt kiezen voor elke dag hetzelfde tijdstip of per dag variëren. Vlak voor de ingestelde tijd krijg je een herinnering.

Ook kun je tijdslimieten instellen voor apps of hele categorieën, zoals sociale netwerken of games. Ga naar Instellingen > Schermtijd > Applimieten > Voeg limiet toe en selecteer de gewenste apps of categorieën. Tik op Volgende, stel de limiet in en gebruik eventueel Pas dagen aan voor verschillende limieten per dag. Rond af met Voeg toe.

Scherm- en apptijd beperken op je Android-telefoon

Rustmomenten op je Android-toestel stel je in via de Bedtijdmodus. Tijdens deze periodes worden je schermkleuren aangepast (bijvoorbeeld naar grijstinten) en kun je meldingen dempen of het scherm automatisch laten uitschakelen. Ga naar Instellingen > Digitaal welzijn en ouderlijk toezicht > Bedtijdmodus en stel in wanneer de modus moet starten en eindigen. Je kunt dit voor elke dag apart instellen of een vast schema kiezen.

Wil je appgebruik beperken? Ga dan naar Digitaal welzijn > Dashboard en kies de app die je wilt beperken. Tik op het zandlopertje naast de app en stel een dagelijkse limiet in. Zodra de limiet is bereikt, is de app de rest van die dag niet meer toegankelijk.

2. Zet meldingen uit

Pushmeldingen van nieuwsapps, sociale media of video-apps zorgen dat je telkens toch weer gaat kijken en scrollen. Zet ze uit. Wat je niet ziet, open je ook minder snel.

3. Richt je telefoon prikkelarmer in

Zet socialmedia- en nieuwsapps niet op je beginscherm. Of verwijder ze helemaal. Wil je ze toch echt bezoeken, dan kan dat via de browser. Dat is een extra handeling vergeleken met een app, maar juist daarom doe je het misschien minder vaak.  

Verder kun je er ook voor kiezen om de grijstintenmodus in te schakelen. Dat zorgt voor minder afleiding en een beeld dat rustiger is.

Op een iPhone ga je hiervoor naar Instellingen > Toegankelijkheid > Weergave en tekstgrootte > Kleurfilters en schakel je de optie in. Op een Android-smartphone ga je hiervoor naar Instellingen -> Toegankelijkheid -> Kleurfilters. Hier schakel je de optie Grijstinten in. Afhankelijk van je toestel kunnen deze menu-opties een iets andere naam hebben.

©ID.nl

4. Volg niet alles en iedereen

Kies één of twee betrouwbare nieuwsbronnen. Ontvolg accounts die vooral onrust of negativiteit brengen. Kies liever voor mensen of media die je inspireren, informeren of aan het denken zetten. Een account waar je geen energie van krijgt, maar dat je energie kost: dat kun je beter ontvolgen.

Stoppen met doom-scrolling? Het kan!

Doomscrolling gaat allang niet meer alleen over nieuws. Ook gedachteloos scrollen langs filmpjes, reacties of meningen op sociale media hoort erbij. Het lijkt onschuldig, maar kost tijd, energie en aandacht — en levert weinig op.

Het goede nieuws: je kunt ermee stoppen. Niet in één keer, maar stap voor stap. Door bewuster te kiezen wat je leest en wanneer. Door je telefoon minder het ritme van je dag te laten bepalen. En door ruimte te maken voor dingen die je echt iets opleveren.