Waar speel jij als gamer het meeste je games op? Een tablet, smartphone, console of gewoon op een traditionele pc? Valt jouw keuze ook op de klassieke desktop? Dan heb je een goede grafische kaart nodig. Wij hebben voor je uitgezocht welke grafische kaart je op dit moment het beste kunt aanschaffen.

Als je een nieuwe grafische kaart gaat aanschaffen, kijk je eerst naar je budget. In dit artikel gaan wij uit van drie verschillende type gamers met bijbehorend budget. De eerste is de budgetgamer, deze doelgroep geeft niet meer dan 200 euro uit aan een grafische kaart. Natuurlijk kan het nog goedkoper, maar wij stellen als eis dat er op Full HD lekker gegamed kan worden. De normale gamer vormt de tweede groep, die wil kunnen gamen in Full HD zonder compromissen te doen. Het budget ligt tussen de 350 en 400 euro. Nummer drie is de hardcore gamer met een budget van 600 tot 800 euro, die heel hoge eisen stelt aan de grafische kaart. Lees ook: Zo maak je van je pc een retrogame-emulator.

Als je je budget hebt bepaald, komt de keuze welke gpu het beste is. In de praktijk kun je in ieder budget kiezen tussen AMD of NVIDIA. Beide maken interessante grafische kaarten met veel features. Welke features passen het beste bij jou?

Ontwikkelingen gaan door

AMD en NVIDIA hebben de afgelopen jaren niet stil gezeten. Beide hebben specifieke features ontwikkeld. Zo heeft AMD de laatste topmodellen – de R9 Fury en Fury X – voorzien van een nieuw type grafisch geheugen: HBM. Dit staat voor ‘High Bandwidth Memory’, zoals de naam al doet vermoeden heeft dit type geheugen meer geheugenbandbreedte dan GDDR5-geheugen. Geheugenbandbreedte is erg belangrijk voor grafische kaarten. Hierdoor kan de gpu sneller grote hoeveelheden data sturen naar en ontvangen van het geheugen. Dit biedt voordeel bij hoge resoluties zoals UHD 4K. Het nadeel van de eerste generatie HBM is dat er nog geen grote chips mee gemaakt kunnen worden. De grafische kaarten met dit geheugen hebben dan ook niet meer dan 4 GB aan boord. De verwachting is dat zowel NVIDIA als AMD in 2017 hun grafische kaarten gaan voorzien van de tweede generatie HBM: HBM2.

Sync

Games moeten behalve snel genoeg ook vloeiend worden weergegeven, zodat je geen last krijgt van tearing. Dit kon je al voorkomen dankzij V-Sync, maar dat heeft prestatienadelen. AMD en NVIDIA hebben ieder hun eigen technologie ontwikkeld die tearing voorkomt zonder prestatieverlies. De grafische kaarten van AMD ondersteunen FreeSync. Met deze techniek worden de frames die door de grafische kaart worden gerenderd, gesynchroniseerd met de verversingsnelheid van de monitor. Hierdoor is V-sync niet meer nodig. Mocht je een beeldscherm hebben dat FreeSync ondersteunt, dan is de keuze voor een grafische kaart van AMD een logische stap. NVIDIA heeft een soortgelijke feature, G-SYNC. In de basis doet deze techniek hetzelfde als FreeSync. Om G-SYNC te ondersteunen heeft een beeldscherm wel een speciale hardwaremodule nodig. Hierdoor zijn de beeldschermen vaak een stuk duurder dan de schermen met FreeSync-ondersteuning. Daar staat tegenover dat G-SYNC wel net wat beter werkt. Mocht je dus een beeldscherm met G-SYNC hebben of van plan zijn aan te schaffen, dan is een grafische kaart met een NVIDIA-gpu een logisch keuze.

VR

Virtual reality staat momenteel volop in de belangstelling. NVIDIA heeft onlangs de GeForce GTX 1070 en 1080 uitgebracht. Deze kaarten, met de nieuwe Pascal-architectuur, beschikken over optimalisaties voor virtual reality. Ga je een VR-setje kopen, zoals de Oculus Rift en de HTC Vive, dan zijn deze kaarten erg interessant.

©PXimport

Geïntegreerde grafische kaart

©PXimport

Gamen met een laag budget

Als je als gamer een niet al te hoog budget hebt, dan is er gelukkig nog wel genoeg keuze. We gaan er voor deze doelgroep van uit dat je games speelt met een Full-HD-scherm. Om de nieuwste games fatsoenlijk te kunnen spelen op 1920 x 1080 pixels, heb je toch al snel een grafische kaart nodig met een prijs tussen de 150 en 200 euro. In het kamp van NVIDIA zijn de GeForce GTX 950 en de GTX 960 goede keuzes. Speel je niet al te zware games, dan kom je met de GTX 950 voor ongeveer 160 euro al weg. Een GeForce GTX 960 is voor ongeveer 180 à 190 euro in webshops te vinden. Deze kaart draait de meeste games goed in Full HD met instellingen voor gemiddeld tot hoog detail. AMD zet hier de Radeon R9 380 tegenover. Deze kaart heeft een prijskaartje van ongeveer 190 euro. Beide kaarten zijn presteren ongeveer even goed. Onze voorkeur gaat toch uit naar de NVIDIA GTX 960. Deze kaart is energiezuiniger, wordt minder heet, heeft doorgaans een minder luidruchtige koeling en beschikt over HDMI 2.0. Die voorkeur kan heel goed veranderen als de nog te verschijnen AMD Radeon RX 470 voor ongeveer dezelfde prijs veel beter presteert.

©PXimport

AMD Radeon RX 480

©PXimport

De gewone gamer

De normale gamers kunnen we ook weer verder onderverdelen in subgroepen. Speel je je games op Full HD en met maximaal detail? Of speel je juist met zo een hoog mogelijke framerate met een 120- of zelfs 144Hz-scherm? Nog een variant is dat je je games speelt op een WQHD-resolutie van 2560 x 1440 pixels. Voor deze doelgroep gaan we uit van een budget van 350 à 400 euro. Door de komst van de GeForce GTX 1070 zijn de prijzen van de vorige generatie NVIDIA-kaarten gedaald. De GeForce GTX 980 is daardoor voor minder dan 400 euro al te verkrijgen. Daar zet AMD de Radeon R9 390X tegenover, die je al voor 360 euro op de kop kunt tikken. Beide kaarten verschillen niet veel van elkaar qua performance. Leggen we de prestaties van deze twee kaarten naast elkaar in games met hoog detail en een Full-HD-resolutie, dan is de GTX 980 meestal net de snelste. De verschillen worden kleiner met de WQHD-resolutie. Het is niet duidelijk of dit nu komt door het grotere geheugen van 8 GB van de R9 390X of gewoon door de architectuur. Opvallend is wel dat de R9 390X het beter doet op hogere resoluties. Op UHD 4K weet de kaart vaak de GTX 980 in te halen, maar om eerlijk te zijn is UHD 4K voor beide kaarten iets te hoog gegrepen.

©PXimport

Onze voorkeur gaat uit naar de GTX 980, ondanks dat de R9 390X al snel vier tientjes goedkoper is. De voornaamste reden is dat de R9 390X een verouderde grafische kaart is. Eigenlijk is het een Radeon 290X met 8 GB geheugen. De kaart heeft hierdoor de oudere GCN 1.1-architectuur, met bijvoorbeeld alleen HDMI 1.4-ondersteuning en DirectX 12 gaat tot feature level 12_0. De GeForce GTX 980 beschikt over HDMI 2.0 en ondersteunt DirectX 12 feature level 12_1. Beide zijn kleine details; HDMI 2.0 heb je alleen nodig voor UHD 4K en of Feature Level 12_1 echt verschil gaat uitmaken, zal bij de toekomstige DirectX 12-games gaan blijken.

Toch kiezen we dan voor de kaart die meer op de toekomst voorbereid is. Welke kaart je ook kiest, het is aan te raden om te gaan voor een variant waarbij de fabrikant de koeling zelf heeft ontwikkeld. De standaardkoelers van AMD of NVIDIA zijn doorgaans luidruchtiger dan de eigen varianten. Voor zowel de GTX 980 als de R9 390X geldt dat je goed moet zoeken naar een model waarbij de gpu goed gekoeld wordt en de koeler een niet al te hoge geluidsopbrengst heeft. Op het moment dat jij dit leest heeft NVIDIA de GeForce GTX 1060 gelanceerd, NVIDIA claimt dat deze kaart sneller is dan de GTX 980 in combinatie met een lagere prijs. Houd dus zeker in de gaten of de GTX 1060 dit waar kan maken.

©PXimport

Hardcore gamers

Speel jij je games op een UHD-scherm? Of toch met een resolutie van 2560 x 1440, met alles op maximaal detail? Of beschik je al over een VR setje? Dan ben je vast niet te beroerd om 600 tot wel 800 euro voor een grafische kaart uit te geven. Op pagina ## van dit blad kun je lezen over de GeForce GTX 1080. Deze kaart is de meest voor de hand liggende keuze. En AMD dan? Die heeft de Radeon R9 Fury X. En hoewel dit een prima grafische kaart is, komt hij niet in de buurt van de GeForce GTX 1080. De Fury X is wel voor ongeveer 675 euro te koop, dat klinkt een stuk beter dan 800 euro. Maar dan is er nog de GeForce GTX 1070. Die is er al voor 500 euro en is ook sneller dan de Fury X. AMD zal pas een antwoord klaar hebben als de eerste high-end-kaarten met de Polaris-architectuur beschikbaar komen. Aangezien de RX 480 een middenklasser is, heeft NVIDIA op de high-end-markt nu geen echte concurrent. Onze keuze gaat dan ook uit naar de GTX 1070 en 1080.

©PXimport

Conclusie

Op dit moment heeft NVIDIA letterlijk de beste kaarten in handen. Voor alle drie de doelgroepen is onze eerste keuze een grafische kaart met een NVIDIA-gpu. De AMD Radeon RX 470 en 480 kunnen hier nog best verandering in brengen, zeker voor de budget gamer. Voor de normale gamer zijn de GeForce GTX 980 en de Radeon R9 390X aanraders, waarbij de GTX 980 licht onze voorkeur heeft. Op high-end-gebied verwachten we het komende halfjaar geen concurrentie van AMD. Als je hem kan betalen, is de GeForce GTX 1080 blindelings de beste keuze. Toch is ook de GTX 1070 erg interessant, deze kaart heeft een erg goede prijs-prestatieverhouding.

QD-OLED is steeds vaker terug te vinden in gamingmonitoren. Waar deze techniek eerst vooral was voorbehouden aan het hogere segment, zie je steeds vaker in modellen die voor een veel bredere groep gamers betaalbaar zijn. De vraag is natuurlijk of je dat verschil in beeldkwaliteit ook echt merkt tijdens het spelen. In dit artikel lees je hoe QD-OLED werkt en wanneer je het verschil in de praktijk merkt.

Wat QD-OLED anders maakt

Een traditioneel LCD-paneel werkt met achtergrondlicht dat door meerdere lagen heen moet voordat je een beeld ziet. Dat kost tijd en maakt dat zwart nooit volledig zwart wordt. QD-OLED laat die tussenlagen achterwege. Elke pixel geeft zelf licht en schakelt onafhankelijk van de rest. Daardoor reageert het beeld direct. De quantum-dot-laag zet het blauwe OLED-licht om in diepe en zuivere kleuren. Het voelt alsof je condens van een raam veegt: zodra de waas verdwijnt, zie je het beeld helder en zonder vertraging.

©ID.nl

Vloeiende beelden bij snelle actie

Die directe pixelreactie merk je vooral wanneer je snelle spellen speelt. Omdat pixels vrijwel meteen overschakelen naar een nieuwe kleurstand, blijven objecten die over het scherm vliegen scherp in beeld. In shooters, racespellen en andere games waarbij snelheid telt, bijvoorbeeld voetbalgames, ontstaat daardoor een rustiger beeld met minder bewegingsonscherpte. Je ogen hoeven zich minder vaak aan te passen. Daardoor raken ze minder snel vermoeid en houd je makkelijker overzicht, ook wanneer je langere tijd achter elkaar speelt.

©ID.nl

Zicht in donkere scènes

QD-OLED blinkt uit in donkere scènes. Pixels die geen licht hoeven te geven, staan volledig uit en leveren een diep zwart dat je bij LCD-panelen zelden ziet. Doordat heldere elementen hier direct naast kunnen staan zonder dat ze licht lekken, ontstaat een sterk contrast dat schaduwen en lichte accenten duidelijker scheidt. Daardoor verdwijnen grijze waasjes in schaduwhoeken en blijven contouren van objecten helder zichtbaar. Vooral in stealth-games, horrorspellen en shooters waarin je tegenstanders soms alleen als silhouet ziet, levert dat een tastbaar voordeel op.

©ID.nl

Kleurrijk zonder overdrijven

De quantum-dot-laag zorgt voor een breed kleurbereik waardoor lichteffecten, huidtinten en subtiele schaduwen goed zichtbaar blijven. Veel QD-OLED-monitoren tonen kleuren standaard wat verzadigd, vooral in de felste modi. In een sRGB- of filmmodus wordt het beeld zachter en natuurgetrouwer, wat beter aansluit bij fotobewerking en dagelijks gebruik. Zodra je de juiste modus gebruikt, lopen kleuren vloeiend in elkaar over en blijven ze gelijkmatig, terwijl uitgesproken elementen zoals neon en magie juist duidelijk opvallen. Dat merk je niet alleen in games, maar ook wanneer je foto's bewerkt of films kijkt.

Helderheid en HDR in perspectief

QD-OLED heeft op het gebied van helderheid flinke stappen gezet ten opzichte van eerdere OLED-generaties. In HDR-games kunnen lichte delen krachtig oplichten zonder dat fel zacht of dof oogt; explosies, glinsteringen op water en fel tegenlicht komen daardoor beter tot hun recht. Toch is het goed om te weten dat deze techniek niet alle beperkingen wegneemt. De helderheid van QD-OLED hangt sterk af van de schermvulling. Bij SDR (standaard dynamisch bereik, het normale helderheidsniveau voor dagelijkse pc-taken) op een volledig wit scherm ligt de helderheid meestal rond de 200 tot 250 nits. Bij kleinere, heldere onderdelen kan dit oplopen richting 400 tot 500 nits. In HDR kunnen pieken van 1000 tot 1300 nits worden bereikt, maar die waarden gelden vooral voor kleine accenten en niet voor het hele scherm. Mini-LED-monitoren houden hogere helderheidsniveaus langer vast, wat in fel verlichte kamers zichtbaar voordeel geeft in extreme highlights. QD-OLED compenseert veel daarvan met perfect zwart, waardoor het contrast wel krachtig blijft (zie ook kader QD-OLED versus Mini-LED) .

Reflecties in daglicht

De meeste QD-OLED-monitoren hebben een glanzende afwerking. Dat helpt bij de kleurweergave en het contrast, maar maakt het paneel gevoeliger voor reflecties bij daglicht. Daarnaast ontbreekt een polarisatiefilter. Daardoor kunnen zwartwaarden in fel licht een paarse of grijze waas krijgen: het diepe zwart wordt zichtbaar opgelicht, meer dan bij een gewone spiegeling. Dat drukt het contrast in een goed verlichte kamer en kan afleiden bij gamen. Gebruik je de monitor vooral in een donkere of gelijkmatig verlichte ruimte, dan speelt dit nauwelijks. In kamers met veel direct zonlicht of grote ramen komt een matte Mini-LED-monitor daarom vaak rustiger over.

©ID.nl

Minimale inputvertraging

Naast de snelle pixelreacties is ook de invoervertraging laag. Moderne QD-OLED-modellen reageren direct op elke muisbeweging en elke controlleractie. Vooral in competitieve shooters is dat een voordeel, omdat elke handeling zonder merkbare vertraging op het scherm verschijnt. 

Burn-in en levensduur

Burn-in blijft bij elke OLED-variant een punt van aandacht, al zijn moderne QD-OLED-schermen duidelijk verder dan eerdere generaties. Ze gebruiken meerdere beschermingsmechanismen die de belasting door statische beelden beperken. Voor normaal gamegebruik werkt dat in de praktijk goed en blijft het risico klein.

Dat neemt niet weg dat enige nuance op zijn plaats is. Gebruik je een monitor dagelijks vele uren voor taken met veel vaste elementen, zoals spreadsheets, fotobewerkingspanelen of het steeds terugkerende HUD van één game, dan is de kans op inbranden groter dan bij LCD- of Mini-LED-panelen. Afwisseling in wat je op het scherm toont en af en toe even pauze nemen helpt om het paneel langer in goede staat te houden. Even pauze nemen is ook voor jezelf goed trouwens!

Wat voor beschermingstechnieken kun je tegenkomen?

©AGON by AOC

Voorbeeld: bescherming in de praktijk

Veel QD-OLED-monitoren combineren verschillende beschermingsmechanismen om het risico op burn-in te beperken. In onderstaande tabel zie je bijvoorbeeld wat je kunt vinden in een aantal recente modellen uit de AGON PRO line-up van AOC. Je kunt al deze functies zelf in- en uitschakelen en je kunt de intensiteit ervan aanpassen. Dat betekent dat je zelf kunt bepalen hoe sterk de bescherming is.

Voor wie QD-OLED vooral interessant is

Gamers die veel snelle actie spelen, halen het meeste uit QD-OLED. De voordelen van de techniek zijn in elk genre zichtbaar, maar vallen vooral op in shooters en racespellen, waar tempo en directe reacties tellen. Ook filmische games die sterk leunen op licht-donkercontrasten winnen zichtbaar aan sfeer en detail.

Conclusie

QD-OLED combineert diepe zwartwaarden met snelle pixelreacties en een breed kleurbereik. Dat zorgt voor een vloeiend beeld in snelle games en meer overzicht in donkere scènes. HDR komt overtuigend tot zijn recht, al blijven Mini-LED-schermen beter overeind bij zeer hoge helderheid en fel daglicht. Inbranden blijft een punt van aandacht wanneer hetzelfde element lange tijd in beeld staat, maar moderne modellen beschikken over uitgebreide beschermingsmaatregelen. Voor veel gamers is QD-OLED daarmee een goede keuze: snel, sfeervol en klaar voor de komende jaren.

De ingebouwde zoekfunctie van Windows - Windows Zoeken - kennen we inmiddels wel. En eerlijk is eerlijk: dat onderdeel is inmiddels wel wat gedateerd. Welke andere mogelijkheden zijn er om te zoeken? Welke AI en andere slimme tools kunnen we inzetten om de antwoorden op onze vragen te vinden? Je ontdekt ze hier.

Copilot: bestanden doorzoeken

Microsofts Copilot kan je helpen met het doorzoeken van de inhoud van de bestanden op je computer. Hiervoor moet je momenteel nog eerst het bestand uploaden naar OneDrive. Vanuit daar kun je er allerlei acties mee uitvoeren. Copilot kan straks ook voor je op zoek gaan naar lokale bestanden. Die functie is nu nog niet geactiveerd in Nederland, maar is al wel actief in de VS en Engelstalige regio's. De Copilot-app lijkt er voor Nederland al wel op voorbereid.

Je kunt je alvast voorbereiden op de komst van deze functie. Dat doe je door ervoor te zorgen dat je de nieuwste versie van Copilot hebt geïnstalleerd. Daarmee wordt de functie direct actief als deze in Nederland beschikbaar komt. Je vindt de nieuwe versie van Copilot in de Microsoft Store (via het startmenu). Eenmaal geopend, klik je op de gebruikersafbeelding linksonder in het scherm. Kies Instellingen. Geef Copilot vervolgens toegang tot de bestanden. Blader naar Machtigingsinstellingen en zet de schuif op Aan bij Bestand zoeken. Zet hierna ook de schuif op Aan bij Lezen van het bestand.

Copilot maakt onderliggend nog steeds gebruik van gedeelten van het bestaande Windows Zoeken. Die kennis biedt meer controle: je kunt bepalen welke locaties mogen worden doorzocht. Klik in hetzelfde instellingenvenster op Windows-instellingen. Geef bij Mijn bestanden zoeken aan welke locaties mogen worden bekeken.

Copilot: zoeken in bestanden

Soms ben je niet op zoek naar bestanden, maar juist naar informatie ín de bestanden. Als je de nieuwste update van Windows 11 gebruikt, kun je hiervoor op een slimme manier Copilot inzetten. Klik met de rechtermuisknop op het bestand waarin je wilt zoeken of waarover je specifieke vragen hebt. Doet dat bijvoorbeeld via het bureaublad of via de verkenner.

Kies voor de nieuwe optie Vraag het aan Copilot. Het bestand verschijnt in het venster van Copilot. Vervolgens kun je bijvoorbeeld vragen om het te doorzoeken of het opnieuw te structureren. Je kunt ook vragen om het bestand samen te vatten of de inhoud ervan in compacte bewoordingen te beschrijven. Verschijnt de nieuwe optie nog niet in het menu van de rechtermuisknop? Controleer dan of je de instellingen uit de alinea hiervoor hebt geactiveerd.

Copilot: gezichten herkennen

Maak je gebruik van OneDrive? Ook OneDrive zet steeds vaker AI in om je bestanden eenvoudiger vindbaar te maken. Op het moment van schrijven wordt de laatste hand gelegd aan de gezichtsfuncties. We hebben deze dus zelf nog niet in de praktijk kunnen testen.

Microsoft gebruikt AI om gezichten te herkennen in foto's en afbeeldingen die je in een OneDrive-account hebt bewaard. Je moet hiervoor wel toestemming geven. Hierna wordt informatie uit afbeeldingen en gezichten verzameld om vergelijkbare gezichten te vinden.

Open de OneDrive-app en wacht totdat automatisch de melding met toestemming verschijnt. Ga je akkoord met de verwerking, dan kies je Toestaan. Het duurt tot 72 uur om de foto's te indexeren. Download de nieuwste versie van de OneDrive-app (via Google Play of de Apple App Store) en tik op de nieuwe tab Personen. In het zoekvak eronder kun je zoeken op specifieke personen op foto's.

Perplexity: vinden wat je zoekt

Perplexity is een geavanceerde en populaire AI-zoekmachine. Je kunt deze AI-dienst ook goed inzetten voor het doorzoeken van de inhoud in je eigen bestanden. Er bestaan wel een paar voorwaarden voor het zoeken met de AI-agent van Perplexity: allereerst heb je een betaald abonnement nodig. De gratis versie ondersteunt de functie (nog) niet. Hiervoor betaal je circa 20 euro per maand, vergelijkbaar met de betaalde abonnementen van veel andere AI-aanbieders.

Perplexity kan daarnaast alleen zoeken in bestanden die je in de cloud hebt opgeslagen. Op dit moment worden alleen nog Google Workspace, Dropbox en WhatsApp ondersteund. Op het gebied van bestandsformaten kun je onder meer Google Docs, pdf-bestanden, Microsoft Office-documenten en csv-bestanden gebruiken. Ook Markdown (MD)- en JSON-bestanden worden ondersteund.

Perplexity: aan de slag

Het zoeken in je eigen bestanden staat in Perplexity standaard uitgeschakeld. Het zoeken van bestanden wordt mogelijk met plug-ins, die in Perplexity 'verbinders' worden genoemd. Laten we deze eens inschakelen.

Klik in het hoofdvenster van Perplexity linksonder op de gebruikersfoto en kies Instellingen. Kies Verbinders. Een overzicht van ondersteunde locaties verschijnt. Klik op Enable bij de locatie die je wilt koppelen, bijvoorbeeld Google Drive. Hierna geef je toestemming voor het weergeven en downloaden van je bestanden. Je kunt de koppeling op elk moment weer ongedaan maken. In het eerdergenoemde overzicht van onlinediensten klik je op de drie puntjes naast de opslagdienst en kies je Ontkoppelen.

Perplexity: bestanden doorzoeken

Zijn de gewenste diensten gekoppeld? Dan is het mogelijk om Perplexity AI in te zetten om je bestanden te vinden. De zoekfunctie met eigen bestanden is op twee manieren te gebruiken. Zo kun je de bestanden gebruiken als bron tijdens de conversaties. Klik hiervoor op de knop Sources en wijs je online cloudopslag aan. Op dit moment beperkt de dienst zich helaas alleen tot zakelijke varianten van de cloudopslag, zoals het eerdergenoemde Google Workspace. De consumentenversie van Google Drive wordt niet ondersteund als directe bron.

Gelukkig doet Perplexity dit wél voor het inhoudelijk doorzoeken van je bestanden. Klik op de paperclip. Afhankelijk van welke verbinders je hebt geactiveerd, kun je hier kiezen tussen Lokale bestanden, Google Drive en Dropbox. Wijs het bestand aan, zodat je er vragen over kunt stellen.

Uiteraard is het belangrijk om te weten hoe Perplexity met je bestanden omgaat. Je eigen bestanden worden niet gebruikt om de AI-modellen te trainen. Bovendien worden de bestanden - als deze al worden opgeslagen - door Perplexity binnen AWS S3-servers opgeslagen.

PowerToys Run

Ook de PowerToys Run voor Windows 11 zijn onmisbaar als je de beperkte zoekprestaties van Windows 11 wilt verbeteren. Hiermee kun je snel bestanden zoeken op verschillende locaties, zoals de lokale computer, specifieke programma's en online. PowerToys Run in combinatie met hulp van een AI-agent zoals hiervoor besproken, geeft een krachtige combinatie. Je gebruikt PowerToys Run om de bestanden te zoeken en met een andere AI-tool ga je eventueel inhoudelijk de diepte in.

Haal eerst de nieuwste versie van PowerToys binnen en activeer PowerToys Run via het algemene venster van PowerToys. Zet de schuif op Aan bij dit programma. Druk vervolgens op de toetscombinatie Alt+Spatiebalk. De app verschijnt als pop-up. Typ het bestand in dat je zoekt: de resultaten verschijnen direct in het venster eronder. Onder elk bestand lees je op welke locatie het is opgeslagen. Ook kun je meer informatie over het bestand online opzoeken.

PowerToys Run: aanpassen

Om het onderste uit de zoekfuncties van PowerToys Run te halen, is het nodig om het programma naar je hand te zetten. Open de instellingen van het programma en ga naar Zoeken en resultaten. Standaard hanteert de app een vertraging voordat de eerste zoekresultaten worden getoond. Wil je liever de eerste resultaten direct zien? Schakel Afvlakking van invoer uit. Deze 'doortastendere' zoekaanpak vergt wel iets meer van het systeem.

Hierna zoeken we de optie Aantal resultaten dat wordt weergegeven voordat u schuift. Standaard toont Run slechts vier resultaten: dat kan beter voor een completer overzicht. Verander de waarde naar bijvoorbeeld 10 en controleer het resultaat via een zoekopdracht in de app. Run onthoudt overigens welke zoekopdracht je het meest recent hebt uitgevoerd en toont deze in het venster. Begin je liever telkens met een schone lei? Activeer de optie De vorige query wissen bij het starten.

PowerToys RunResultaten verfijnen

Standaard laat PowerToys Run telkens alle resultaten zien zonder verdere weging, maar je kunt ervoor kiezen om de volgorde van de zoekresultaten te laten verfijnen. Hierbij houdt PowerToys Run bij welke resultaten worden geselecteerd en deze stijgen in de resultaten. Activeer de optie Volgorde van resultaten verfijnen. Hierna geef je een gewicht aan de geselecteerde items, van 0 tot 5. Standaard wordt 5 gehanteerd, maar je kunt het gewicht naar beneden bijstellen. Kies 0 om het volledig uit te schakelen. 

PowerToys Run: gericht vinden

Met behulp van voorvoegsels kun je PowerToy Run gerichter laten zoeken naar informatie in specifieke gebieden. Wil je alleen naar bestanden en mappen zoeken? Typ ? voor de zoekterm. Bijvoorbeeld ?vakantie. Ben je op zoek naar een specifieke Windows-instelling, dan typ je $, bijvoorbeeld $beeldscherm. Om online te zoeken, waarbij Run gebruikmaakt van de standaardzoekmachine, gebruik je ?? (zoals ??feestdagen). Om het voorgaande zoekresultaat te zien, typ je !!.

PowerToys Run: invoegtoepassingen

Je kunt zelf bepalen welke gebieden PowerToy Run kan doorzoeken. Dat gebeurt met behulp van invoegtoepassingen. De lijst vind je onder Invoegtoepassingen in het instellingenvenster. Loop door de lijst en schakel de invoegtoepassingen in voor de gebieden die je wilt doorzoeken. Andersom doe je dit ook: alles wat je niet gebruikt, schakel je uit. Elke ingeschakelde invoegtoepassing wordt namelijk geraadpleegd tijdens een zoekopdracht.

Regelmatig worden nieuwe invoegtoepassingen voor zoeken toegevoegd. Klik op Meer invoegtoepassingen zoeken voor een actuele lijst. Hier vinden we bijvoorbeeld plug-ins om de browsergeschiedenis te doorzoeken en per query een zoekmachine aan te wijzen die de zoekopdracht moet uitvoeren.

Terug naar het instellingenvenster. Als je een invoegtoepassing uitklapt, krijg je toegang tot aanvullende opties. Bij Opdracht voor directe activering kun je de 'letter' aanpassen waarmee je specifiek zoekt in dat onderdeel (waarover je in de paragraaf 'Gericht vinden' hebt gelezen). Interessanter is de optie Opnemen in globaal resultaat: hiermee zorg je ervoor dat de zoekresultaten van die invoegtoepassing standaard in de lijst worden getoond. In andere gevallen moet je de invoegtoepassing expliciet aanroepen via de eerdergenoemde letter. 

Toekomst: semantic search

Het valt op dat softwaremakers dit jaar intensief bouwen aan opties waarmee je je bestanden nog eenvoudiger kunt vinden. Zo wordt de ingebouwde zoekfunctie van Windows 11 uitgebreid met de mogelijkheid om in je eigen bewoordingen naar bestanden te zoeken. Bijvoorbeeld: 'foto's die ik vorige maand heb gemaakt' of 'de presentatie die vorige week door mijn collega is gestuurd'. Dit wordt semantic search genoemd, waarbij niet alleen naar de exacte woorden wordt gekeken, maar ook naar de betekenis (semantiek) erachter.

Deze functie is straks helaas niet voor iedereen beschikbaar. Je computer heeft namelijk een geschikte npu-chip nodig, die je onder meer vindt in de Copilot+-computers. Ook worden er in eerste instantie maar zes talen ondersteund, waaronder Engels en Duits. Nederlands komt momenteel nog niet in de lijst voor, maar dat is waarschijnlijk een kwestie van tijd.

 Op zoek naar een nieuwe laptop? Kijk op Kieskeurig.nl/prijsdalers voor de beste deal!