SSD-opslagruimte is sneller, zuiniger en stiller dan een conventionele harde schijf en in de meeste gevallen is het een fluitje van een cent om zelf een SSD in te bouwen. Je moet wel even weten waar je bij aanschaf op moet letten.

Tip 01: Waarom SSD

Een Solid State Drive is een type opslagruimte die een paar grote voordelen levert ten opzichte van een traditionele harde schijf. Allereerst is een SSD stukken sneller dan een normale harde schijf (HDD of Hard Disk Drive). Waar een normale harde schijf een bewegende kop heeft om data te lezen en te schrijven, bevat een SSD geen bewegende delen. Lees ook: Overstappen op een SSD

Een SSD is daarnaast een stuk lichter en kleiner dan een normale harde schijf en dit is ook de reden waarom nieuwere laptops vrijwel altijd een SSD hebben ingebouwd.

Vrijwel elke SSD maakt tegenwoordig gebruik van zogenaamd NAND flash-geheugen. Flash-geheugen bestaat al een stuk langer, sinds 1984 wordt het gebruikt in bijvoorbeeld usb-drives, smartphones en digitale camera's. Bijkomend voordeel van het ontbreken van bewegende delen is dat een SSD ook nog eens erg stil is en minder stroom verbruikt. Het grootste nadeel van een SSD was altijd de prijs, maar gelukkig zijn de prijzen per gigabyte de afgelopen jaren sterk gedaald en heb je eigenlijk geen reden meer om niet voor een SSD te kiezen.

©PXimport

Tip 01 Een 256GB-SSD van Samsung

Tip 02: 2,5 of 3,5 inch

Niet elke SSD is geschikt voor elke pc. Bij traditionele harde schijven heb je de keuze uit twee formaten: 2,5 inch voor laptops en 3,5 inch voor desktop-pc's. SSD's zijn vrijwel alleen in het 2,5inch-formaat verkrijgbaar. Om een SSD in een 3,5inch-sleuf te kunnen plaatsen, heb je een adapter nodig. Deze kosten vaak nog geen tientje en sommige kunnen zelfs twee 2,5inch-schijven huisvesten.

©PXimport

Tip 02 Met deze adapter passen er twee 2,5inch-SSD's in één 3,5inch-sleuf.

Tip 03: SATA

Moderne SSD's hebben een SATA3.0-aansluiting, dit betekent dat de doorvoersnelheid maximaal 6 Gbit per seconde is. De daadwerkelijke doorvoer ligt iets lager, namelijk 4,8 Gbit/s. Dit komt overeen met 600 MB per seconde. De termen 6 Gbit/s en 600 MB/s (megabyte dus) worden dan ook doorelkaar gebruikt en betekenen allebei dat de schijf een SATA 3.0-aansluiting heeft, ruimschoots genoeg voor normaal gebruik. Als je een tweedehands SSD koopt, kan het zijn dat het slechts een SATA 2.0- of zelfs SATA 1.0-aansluiting heeft.

Dit is wel een flink verschil: SATA 2.0 heeft een snelheid van 300 MB/s, SATA 1.0 een snelheid van 150 MB/s. De maximale lees- en schrijfsnelheid kan fluctueren per fabrikant, de meesten zitten zo rond 550 MB/s leessnelheid en 530MB/s schrijfsnelheid. Kijk ook even of je moederbord wel een SATA 3.0-aansluiting heeft. Een oude pc met een SATA 1.0- of 2.0-aansluiting heeft niks aan een SSD met SATA 3.0.

©PXimport

Tip 03 Links zie je de SATA-aansluiting van de schijf.

Mac

Mac-gebruikers moeten altijd goed opletten bij de aanschaf van componenten en dat is in het geval van een SSD niet anders. Als je een bepaald model op het oog hebt, verifieer dan even of dit model compatibel is met je Mac. Dit kan door even te zoeken op de website van iFixit. Wil je weten wat het model van je Mac is, klik dan op het Apple-logo en selecteer Over deze Mac. Klik op Meer info en onder de naam staat de modelnaam van je Mac. Vooral bij een adapter moet je even opletten, veel adapters passen namelijk niet in een Mac Pro of iMac. Heb je een MacBook Air, dan kan het zijn dat het vervangen van een SSD lastig is. Nieuwere modellen maken gebruik van een SSD met PCIe-aansluiting en accepteren veelal geen niet-Apple-SSD's.

©PXimport

Op de website van iFixit vind je handleidingen en tips voor het installeren van een SSD in een MacBook Air.

Tip 04: mSATA, M.2 en PCIe

Veruit de meeste SSD's hebben SATA 3.0-aansluitingen, maar sommige netbooks en kleine laptops hebben geen standaard SSD's aan boord. Bij deze apparaten kan het lastiger zijn om je schijf te wisselen. Toch bestaan ook hiervoor SSD-uitbreidingen, deze SSD's hebben geen behuizing en zien eruit als normale printplaten. Zo'n SSD wordt gekenmerkt als mSATA, oftewel mini-SATA. Ook hier heb je weer te maken met doorvoersnelheden, net als bij gewone SSD's. De opvolger van mSATA heeft zich ook alweer aangediend, het heet M.2 en is een stukje kleiner dan mSATA.

Tot slot zijn er nog PCIe-varianten op de markt, deze SSD's steek je in een vrije PCIe-sleuf van je desktop-pc en zijn door de snelle doorvoersnelheid geschikt voor zware toepassingen. Een PCIe-SSD is wel duurder dan een normale SSD.

©PXimport

Tip 04 Een SSD van Crucial met M.2-aansluiting.

Tip 05: Installatie

Het installeren van een nieuwe SSD in een desktop-pc is vaak een kwestie van erin klikken en de pc aanzetten, maar voordat je een SSD in je laptop gaat zetten, is het handig om de gebruiksaanwijzing van je laptop er even bij te nemen. Hier staat waarschijnlijk helder beschreven hoe je in jouw laptop de schijf kunt wisselen. Ook zal hier eventueel worden vermeld of een bepaald type SSD niet compatibel met jouw laptop is.

Als je een component uit je laptop gaat vervangen, moet de laptop echt helemaal uitstaan, de slaapstand is niet genoeg. Zorg ook dat de stroomkabel niet is aangesloten. Zorg er verder voor dat je alle randapparatuur uit je usb-poorten hebt gehaald voordat je begint. Omdat de binnenkant van een computer gevoelig is voor statische elektriciteit, moet je je altijd eerst statisch ontladen voor je de behuizing opent. Je kunt voor een paar euro een koordje kopen die je om je pols doet en aan de andere kant met een geaard voorwerp kunt verbinden. Maar vaak helpt het ook om even de verwarming beet te pakken of een apparaat met een metalen behuizing aan te raken om jezelf te ontladen. Probeer tapijten te vermijden en zorg ervoor dat andere mensen of dieren je niet kunnen aanraken tijdens het installeren.

©PXimport

Tip 05 Een antistatische band om je componenten te beschermen.

Firmware

Oké, de SSD zit in je pc en alles werkt naar behoren. Dit betekent echter niet dat je alles op zijn beloop kunt laten. Fabrikanten brengen regelmatig firmware-updates uit voor producten en voor een SSD is dit niet anders. Een firmware-update is een stukje software met een set met instructies voor de werking van de SSD en wordt op een speciale chip op de SSD opgeslagen.

©PXimport

Zorg ervoor dat je de nieuwste firmware voor je SSD gebruikt.

Tip 06: Reservekopie

Voor je begint met het verwisselen van een harde schijf is het van groot belang dat je een kopie van je gegevens maakt. Ook al ben je niet van plan data van een schijf te verwijderen, tijdens het verwisselen kan altijd iets fout gaan waardoor je schijf onbruikbaar raakt. Het is aan te raden om je belangrijke documenten op een externe harde schijf of usb-drive te kopiëren en deze daarna los te koppelen. Een cd of dvd branden kan natuurlijk ook.

Wil je de gehele inhoud van je harde schijf overzetten op een SSD-variant, dan zijn er twee opties. Als het alleen om documenten gaat, kun je gewoon alle bestanden via Windows Verkenner kopiëren. Als het om de harde schijf met Windows en alle programma's gaat, dan kun je een softwareprogramma gebruiken om een kloon van je harde schijf te maken. Wil je een SSD als externe schijf gebruiken om bijvoorbeeld een schijf te klonen, dan heb je een behuizing nodig met usb-aansluiting. Deze kosten vaak een paar tientjes.

©PXimport

Tip 06 Deze behuizing kost iets meer dan een tientje en sluit je met een usb-kabel aan op je pc.

Tip 07: Niet defragmenteren

Een SSD werkt anders dan een normale harde schijf en heeft slechts één nadeel, namelijk dat de levensduur en kwaliteit bij elke schrijfbeurt ietsje vermindert. Als je een SSD helemaal vult en daarna weer leeghaalt, zal de schijf minder snel zijn dan toen het net uit de verpakking kwam. De SSD-controller, de hardware die in je SSD de schijf aanstuurt en beheert, heeft echter slimme trucs om ervoor te zorgen dat je SSD langer meegaat en goed blijft presteren.

Deze technieken worden steeds beter en daarom zijn nieuwere SSD's vaak een betere optie dan oudere SSD's. Ooit (bij oudere besturingssystemen) moest je normale harde schijven af en toe defragmenteren. Dit was nodig omdat data fysiek op andere plekken van je harde schijf wordt opgeslagen. Het kostte extra moeite voor de schijf om steeds naar andere plekken op het schijfoppervlak te springen. Na defragmentatie merkte je meestal een kleine verbetering van de snelheid. Een SSD heeft geen bewegende delen en defragmenteren is niet alleen overbodig, maar kan een SSD zelfs beschadigen! Niet doen dus.

©PXimport

Tip 07 Het defragmenteren van een SSD kan zelfs fysieke schade opleveren, dit kun je dus niet beter niet doen!

De ingewanden van een SSD

Je denkt misschien dat een SSD volledig bestaat uit opslagruimte, maar er zitten veel meer componenten onder de motorkap. Als je een SSD openschroeft, kun je de ingewanden zien. In de meeste gevallen vervalt echter wel je garantie als je dit doet. Allereerst heb je de SSD-controller die de schijf aanstuurt en commando's van je pc ontvangt.

De controller is meestal verbonden met een kleine hoeveelheid cachegeheugen om te kunnen functioneren en dingen zoals firmware op te kunnen slaan. De fysieke connectie van de SSD met je pc gebeurt in de meeste gevallen via een SATA-connector. In het geval van een SSD worden je documenten niet op een draaiende schijf opgeslagen, maar op meerdere chips met flash-geheugen.

©PXimport

Links zie je de SATA-connector en aan de rechterkant vind je chips met flash-geheugen. In dit geval zijn dat er 32, je ziet er maar acht, maar er zijn vier chips opgestapeld. De chip met het WD-logo is de SSD-controller. De ESMT-chip fungeert als cache.

Tip 08: TRIM

Het equivalent van defragmenteren op een SSD heet TRIM en zorgt ervoor dat een besturingssysteem een SSD kan vertellen welke gegevens op de schijf kunnen worden opgeschoond. TRIM is een commando dat je vanuit je besturingssystemen naar de SSD-controller moet sturen. Windows 8 herkent automatisch of je opslagmedium een HDD of SSD is. Als je bij Systeem en beveiliging / Systeembeheer / De stations defragmenteren en optimaliseren je schijf selecteert en op Optimaliseren klikt, zal Windows een SSD TRIM-commando sturen.

Bij oudere besturingssystemen kan dit anders zijn. Windows Vista maakt geen onderscheid tussen HDD's en SSD's en daarom zal het een SSD doodleuk defragmenteren, pas hier dus heel erg mee op.

De Mac biedt alleen TRIM-ondersteuning voor de geïnstalleerde standaardschijven. Als je een nieuwe schijf installeert, moet je via een omweg TRIM activeren. Dit kan bijvoorbeeld door het programma Trim Enabler te installeren. Klik op Download en installeer het programma. Zet de schuif op Aan en herstart je Mac. Wil je zien hoeveel sneller je SSD is geworden na het aanzetten van TRIM, koop dan de volledige versie voor 10 dollar. Doe voor het activeren van TRIM een benchmarktest door bovenin op Benchmark te klikken en onderin voor Nieuwe benchmark te kiezen. Na de herstart doe je dit nog een keer en vergelijk je de waardes. De nieuwe versie van OS X, El Capitan, krijgt ingebouwde ondersteuning voor TRIM op niet-Apple-schijven.

©PXimport

Tip 08 Windows 8 weet of je schijf een HDD of SSD is en zal een SSD niet gaan defragmenteren, maar een TRIM-commando naar de SSD sturen.

Met een prijskaartje van 399 euro is de Dyson V8 Cyclone een van de meest betaalbare draadloze steelstofzuigers van het Britse merk. Je haalt hiervoor een redelijk compacte maar krachtige huishoudhulp in huis, die een aantal duidelijke kanttekeningen heeft.

De Dyson V8 heeft een nieuw ontwerp gekregen. Weg is de trekker die je constant moet indrukken om het apparaat te laten zuigen. In plaats daarvan beschikt hij voortaan over een handige aan-uitknop. Daarnaast zit een moduswisselaar, die met verschillende kleuren aangeeft welke zuigstand je gebruikt. Opvallend is ook dat Dyson voor de V8 Cyclone geen spannende kleuren voor de plastic onderdelen gebruikt. In plaats daarvan zien we een combinatie van kaki, rood, grijs en zwart; het geheel valt daardoor minder op.

©Wesley Akkerman

De nieuwe Dyson V8 Cyclone

De nieuwe V8 levert 30 procent meer zuigkracht en een 50 procent langere accuduur. In de laagste zuigstand houdt hij het tot 60 minuten vol. Helaas ontbreekt een handig lcd-scherm (dat wel op duurdere modellen zit) voor de resterende accutijd; ook hier moet je het doen met iets te simpele led-indicators. Onderop zit een nieuwe vloerzuigmond, die Dyson de 'Motorbar' noemt. Die moet dankzij het gebruik van speciale kammetjes effectief zijn tegen vastzittende haren, maar de stofzuiger moet het verder ook zonder moderne functies doen zoals lasers of stofsensoren.

Met slechts 2,7 kilogram is de Dyson V8 Cyclone lekker licht en wendbaar, waardoor je moeiteloos vloeren en zelfs hoekjes op het plafond schoonhoudt. Het stofreservoir (540 milliliter) heeft een handig uitwerpsysteem waarbij je het vuil niet hoeft aan te raken. Toch zijn we niet helemaal tevreden over alle eigenschappen van de zuigmodule. Het handvat is namelijk smal en klein, waardoor je grip bij langer gebruik oncomfortabel is. Ook kan het bij je duim gaan schuren. Dit is waarschijnlijk de minst ergonomische Dyson die we op de redactie hebben getest.

©Wesley Akkerman

Dyson V8 Cyclone in de praktijk

Gelukkig biedt de Dyson V8 Cyclone met 297 air-watts in de Boost-stand een flinke verbetering in zuigkracht (ten opzichte van zijn voorganger). De standaardmodus levert 79 aW en dat is voor ons ruim voldoende voor dagelijkse taken. Vooral het vloerkleed moet eraan geloven: haren, kruimels en ander vuil worden daar moeiteloos uit gezogen. Op hardere vloeren stelt de Cyclone eveneens niet teleur, al valt er wel één ding op. Wanneer je de stofzuiger oppakt nadat je bijvoorbeeld wat kruimels of korrels opzuigt, kan het zijn dat er een paar uit de mond vallen.

Daarnaast missen we een zachte(re) borstel op de Dyson V8 Cyclone. De huidige zuigmond ratelt namelijk hard over de vloer, wat niet zo prettig is voor (onder)buren in een flat- of appartementsgebouw of slapende kinderen. En dat terwijl de motor zelf stiller is dan verwacht. Gelukkig neemt de zuigmond moeiteloos allerlei soorten haren op en raken die niet in de borstel verstrengeld. Ook goed om te weten: de Cyclone past zijn zuigkracht niet automatisch aan, zoals duurdere modellen dat wel doen, waardoor je dat dus zelf in de gaten moet houden. Geen groot probleem, maar toch.

©Wesley Akkerman

Batterij en accessoires

Zoals gezegd gaat de batterij maximaal een uurtje mee wanneer je de zuinigste modus inschakelt. Anders moet je rekening houden met ongeveer een halfuur in de normale stand. Zet je de Boost-modus aan en laat je die aanstaan, dan is het binnen tien minuten wel gedaan. Geen vreemde scores als je kijkt naar het formaat en de behoorlijk indrukwekkende zuigkracht. Een groot pluspunt is daarnaast dat je de accu kunt verwisselen. Daardoor kun je de levensduur aanzienlijk verlengen door mettertijd een nieuwe batterij aan te schaffen.

Je krijgt trouwens twee accessoires bij aanschaf van de Dyson de V8 Cyclone: een kierenzuiger en een gemotoriseerde miniborstel. Hoewel dat misschien wat karig lijkt vergeleken met eerdere modellen, zijn oude V8-hulpstukken compatibel (mocht je die nog hebben). In de praktijk blijkt de basisset echter compleet genoeg. De kierenzuiger werkt goed voor meubels en lastige hoeken, terwijl de miniborstel onmisbaar is voor trappen, matrassen en bekleding. Ondanks het beperkte pakket biedt de stofzuiger dus voldoende opties voor de meeste huishoudens.

©Wesley Akkerman

Dyson V8 Cyclone kopen?

De Dyson V8 Cyclone is een geslaagde steelstofzuiger voor wie krachtige prestaties zoekt zonder overbodige luxe. Vooral op tapijt en bekleding komt hij sterk naar voren, en ook het verwijderen van haren gaat hem goed af. Het harde, smalle handvat en de wat stugge vloermond voelen niet altijd even prettig aan, maar dat past deels bij de prijsklasse. Jammer is ook het ontbreken van een lcd-display met handige informatie, al is dat net als het gebrek aan een automatische zuigstand goed te overzien. Alles bij elkaar is dit een betrouwbaar basismodel dat doet wat hij moet doen.

In de winter loopt de energierekening al snel op. De droger gaat vaker aan omdat de was buiten niet droogt, en omdat we vaker thuis koken en eten gaat ook de vaatwasser vaker aan. Ook de wasmachine draait op volle toeren, want nat weer en dikke kleding leveren extra was op. Hét moment dus om even stil te staan bij het energieverbruik van deze drie apparaten. Met wat kleine aanpassingen zorg je voor een zichtbaar (gunstig!) verschil op je stroomrekening.

Slim plannen loont

Wie een slimme meter of dynamisch energietarief heeft, kan precies zien wanneer stroom het goedkoopst is. Door het programma van je wasmachine, droger of vaatwasser daarop af te stemmen, draai je letterlijk op de voordeligste momenten. Veel moderne apparaten hebben een startuitstelknop, waarmee je eenvoudig plant dat een was 's nachts of vroeg in de ochtend klaar is.

Heb je geen dynamisch contract, dan is het slim om eerst te kijken of jouw leverancier een piek- en daltarief hanteert. Bij een dubbeltariefmeter geldt het lagere tarief meestal alleen tussen ongeveer 23.00 en 07.00 uur, niet standaard in het weekend. Even checken bij je energieleverancier voorkomt verrassingen.

Wassen op lagere temperatuur

De grootste energiebesparing zit in de temperatuur van het waswater. Een was van 30 graden is meestal voldoende schoon, zeker met de huidige wasmiddelen die ook bij lage temperatuur goed werken. Alleen bij sterk vervuilde was of handdoeken kan een hogere stand nodig zijn. Een wasbeurt op 60 graden of af en toe een machinereiniger houdt de trommel fris en voorkomt vetluis - een kookwas op 90 graden is bij moderne machines niet meer nodig.

Een andere eenvoudige stap is de wasmachine pas te laten draaien als hij goed vol is. Een halve was verbruikt bijna evenveel energie als een volle: zonde. Ook de juiste dosering helpt: te veel wasmiddel kan op den duur zeepresten achterlaten, waardoor de machine harder moet werken.

Droger of droogrek?

De droger is een onmisbare hulp in de winter, maar verbruikt veel stroom. Centrifugeer je was daarom eerst op de hoogste stand, zodat er minder vocht overblijft. Hoe droger het de trommel ingaat, hoe korter het droogprogramma duurt. Warmtepompdrogers verbruiken het minst stroom, al bespaar je nog meer door de was af en toe op te hangen. In een goed geventileerde kamer, bijvoorbeeld bij de verwarming, droogt het prima zonder dat je ernaar hoeft om te kijken.

De vaatwasser slim inzetten

Een vaatwasser verbruikt vooral energie om water te verwarmen. Kies daarom het eco-programma: dat duurt wat langer, maar gebruikt minder stroom en water doordat het water op lagere temperatuur wordt verwarmd. Grote etensresten kun je beter even wegschrapen, maar spoel servies niet voor onder de kraan - dat is onnodig en verspilt warm water. Licht aangekoekte pannen en schalen vormen voor moderne vaatwassers echt geen probleem.

Wie zonnepanelen heeft, kan de vaatwasser het beste overdag laten draaien, zodat de stroom direct uit eigen opwekking komt. Ook hier geldt dat een startuitstelknop handig is: je plant eenvoudig in dat het programma start zodra de zon op het dak staat.

Onderhoud maakt echt verschil

Goed onderhoud klinkt saai, maar heeft een direct effect op het energieverbruik. Een verstopt filter, kalk in de sproeiarmen of pluis in de droger laten apparaten harder werken dan nodig. Zet ze af en toe op een onderhoudsprogramma of gebruik een speciale reiniger. Dat voorkomt niet alleen geurtjes, maar zorgt ook dat de machine weer zo goed (lees: zo zuinig) mogelijk zijn werk kan doen.

Kleine aanpassingen, harde euro's

Energie besparen is vooral een optelsom van gewoontes. Door slimmer te plannen, de juiste temperatuur te kiezen en je apparaten schoon te houden, daalt het verbruik ongemerkt. En misschien nog belangrijker: je verlengt de levensduur van apparaten die het dagelijks zwaar te verduren hebben. Daarmee bespaar je ook op de langere termijn.