Freewaremakers zijn meestal enthousiaste computergebruikers die niet programmeren uit winstbejag, maar hun vaardigheden inzetten om iets te verbeteren. Dankzij de gratis programma’s wordt computeren leuker en handiger! We bespreken de beste freeware van dit moment en nieuwe versies van ‘evergreens’.

Tip 01: Anoniem delen

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10; macOS

Wil je bestanden delen met iemand, maar zeker weten dat er niemand stiekem meekijkt, dan is OnionShare een goeie oplossing. Het programma maakt gebruik van het Tor-netwerk dat je anoniem gebruik laat maken van het web. Het werkt heel simpel: je opent het programma en sleept het bestand dat je wilt delen ernaar toe. Vervolgens klik je op Start server, waarna een directe versleutelde verbinding gemaakt wordt tussen jouw computer en die van de ontvanger. Je krijgt een link die je aan de ontvanger kunt geven, waarmee hij of zij naar een tijdelijke site wordt gestuurd waar het bestand kan worden gedownload. Die link kan echter alleen met de Tor-webbrowser worden geopend. Zodra het bestand is gedownload verdwijnt de site en ieder spoor van de verzending.

Tip 02: Netflix-marathon

Geschikt voor: Chrome

“Kijk je nog steeds?” Het is een goed bedoelde vraag van Netflix, maar ontzettend vervelend om steeds mee te worden geconfronteerd als je lekker een avondje Lord of the Rings aan het kijken bent. Je krijgt er meteen een schuldgevoel van! Flix Assist rekent daar gelukkig mee af. De Chrome-extensie zorgt ervoor dat Netflix niet meer vraagt of je nog steeds kijkt als je een filmmarathon houdt via je browser of Chromecast. En nog een voordeel: ook de twintig seconden durende timer naar een volgende aflevering is er niet meer. De nieuwe aflevering begint meteen. Het enige dat nog mist is het automatisch overslaan van de intro. Veel gebruikers vragen inmiddels om die toevoeging, maar of Flix Assist ook die functie zal krijgen is nog niet duidelijk.

©PXimport

Tip 03: Ongestoord surfen

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Slimjet is een snelle internetbrowser die op hetzelfde platform is gebouwd als Google’s Chrome, maar met een aantal extra functies ingebouwd. Eentje daarvan is het automatisch blokkeren van alle advertenties. Geen knipperende balkjes, kleurrijke banners of pop-ups meer die de aandacht afleiden. Je krijgt websites nu helemaal schoon voorgeschoteld. Je kunt natuurlijk een extensie installeren in Chrome, om hetzelfde effect te bereiken. Maar het handige van Slimjet is nu juist dat je niets hoeft te doen, de browser blokkeert advertenties automatisch. Daarnaast heeft de browser nog een voordeel: het stuurt geen informatie door naar derden. Chrome stuurt namelijk steeds informatie over je surfgedrag door naar Google. Slimjet doet dat niet, en zorgt er voor dat adverteerders je niet kunnen volgen. Als bonus heeft Slimjet ook nog een programma ingebouwd waarmee je video’s kunt downloaden van YouTube.

©PXimport

Tip 04: In stukjes hakken

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Soms wil je een bestand delen of meenemen, dat simpelweg te groot is voor een blu-ray of usb-stick. Wat dan? Je kunt een oud trucje toepassen dat al zo lang bestaat als de diskette: het bestand opdelen in meerdere stukken. Dat kan gemakkelijk met het programma KFK File Splitter. Het doet eigenlijk precies wat het zegt: het splitst een groot bestand in meerdere delen. Je selecteert het bestand dat je wilt splitsen, geeft aan hoe groot ieder deel mag zijn, en klikt op Nu splitsen. Je kunt ook een van de standaard ingestelde groottes kiezen, zoals DVD, 512 MB usb-stick of 99 minuten cd. KFK weet dan precies hoe groot de delen moeten zijn en gaat aan de slag. Zet je een vinkje bij de optie Automatisch herbouw-bestandmaken, dan levert KFK bij de gesplitste delen ook een batch-bestand dat automatisch de delen weer kan samensmelten tot het originele geheel.

©PXimport

Tip 05: Redder in nood

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Ultimate Boot CD is een redder in nood. Het kan je uit de brand helpen als plotseling je pc niet meer opstart, het beeld vreemde tekens begint te vertonen of een hardnekkig virus ervoor zorgt dat bepaalde programma’s niet meer werken. Ultimate Boot CD zit boordevol gratis programma’s die je pc helemaal kunnen doorlichten om problemen op te sporen en op te lossen. Onlangs is aan die (lange) lijst het programma CPUID toegevoegd, dat allerlei informatie over je processor, moederbord, geheugen, videokaart en alle andere hardware kan geven. Ultimate Boot CD wordt als iso-bestand aangeboden. Die kun je op een cd-rom branden door in Windows 10 het bestand te selecteren, op de rechtermuisknop te klikken en Branden te kiezen. Begint een pc kuren te vertonen, stop dan de cd in de cd/dvd-lade en start de pc op. Welke stappen je daarna moet nemen kun je lezen in een handleiding van onze collega’s bij Computer Idee.

©PXimport

Tip 06: Vrij tekenen

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10; macOS

Inkscape is een bijzonder uitgebreid tekenprogramma waarmee je schaalbare vectorbestanden kunt maken. Je kunt vrij tekenen met penselen en pennen, of cirkels, sterren en teksten toevoegen. En natuurlijk kun je ook een bestaande tekening bewerken. Net als met het prijzige Adobe Illustrator kun je werken met lagen, stempels en templates. Inkscape biedt ongelooflijk veel mogelijkheden voor een gratis programma, zeker als je het vergelijkt met de programma’s van Adobe die soms honderden euro’s kosten. Ben je een beginnende tekenaar, of heb je altijd al eens willen kijken of digitale kunst iets voor je is, dan is Inkscape zeker het proberen waard.

©PXimport

Tip 07: Type asssistent

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10; macOS

Een van de voordelen van het typen op je smartphone is autocomplete. Je kent het wel, tijdens het typen van een berichtje op je telefoon geeft het toetsenbord je suggesties, hertstelt tikfouten of zet automatisch een hoofdletter op de juiste plek. Het kan je enorm veel tijd besparen als je veel moet typen. Je kan hetzelfde doen op je pc met Phrase Express. Dit programma vult automatisch zinnen aan of herstelt fouten terwijl je op je computer typt. Het werkt in alle programma’s, zoals Word, Chrome, Skype of Outlook. Je moet Phrase Express alleen eerst wel trainen. Veelgebruikte zinnen kun je zelf toevoegen aan de database. Maar het is ook mogelijk om plug-ins te installeren. Voor het automatisch corrigeren van Nederlandse typefouten, kun je dit bestand importeren. Open daarvoor het tabblad Phrases, klik op het pijltje onder Import en kies File Import. Kies vervolgens het gedownloade bestand.

©PXimport

Tip 08: Handig hulpje

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Ellp is een moderne assistent voor je pc, die taken kan uitvoeren op het gebied van productiviteit, beveiliging en prestatie. Iedere categorie heeft een aantal kaarten met ingestelde taken die je kunt kiezen. Ellp kan je bijvoorbeeld een waarschuwing geven als je te veel op Facebook, Twitter of YouTube zit. Of je op de hoogte stellen als je e-mailadres voorkomt in een lijst van gehackte gegevens. En als je favoriete site een nieuwe foto plaatst, kan Ellp hem als achtergrond instellen op je bureaublad. Het werkt eigenlijk precies als Iftt.com, de populaire site waarmee je “slimme” online diensten aan elkaar kunt koppelen. Alleen werkt Ellp lokaal op je pc. Het programma ziet er gelikt uit, en werkt heel gebruiksvriendelijk. Je kiest een kaart, vult de gevraagde gegevens in (bijvoorbeeld het tijdstip waarop je de weersvoorspelling wilt horen) en klikt op Activate Card. Het werkt handig en snel, en kan je computergebruik een stuk aangenamer maken.

©PXimport

Tip 09: Google Images knop

Geschikt voor: Chrome

Google besloot onlangs vanwege een auteursrechtelijke kwestie een handige knop uit Google Images te halen. Kon je eerder een afbeelding die je met de zoekdienst had gevonden direct volledig bekijken door op Afbeelding weergeven te drukken, nu is dat niet meer mogelijk. Google stuurt je nu door naar de site waarop de afbeelding staat. Pas daar kun je de foto aanklikken. Gelukkig is er nu een manier om de oude situatie terug te brengen. De Chrome-extensie Afbeelding weergeven voegt de knop weer toe. En dat niet alleen, je kunt de knop ook aanpassen. Je hebt bijvoorbeeld de mogelijkheid om de tekst van de knop te veranderen, en je kunt kiezen of je de afbeelding in een nieuw tabblad of in het huidige wilt openen.

Tip 10: Het oog wil ook wat

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Reddit is een enorme bron van informatie. Maar ook een enorm onoverzichtelijke website. Reddit werd weliswaar opgericht in 2005, maar ziet eruit alsof het in de jaren negentig werd gebouwd. Met schreeuwerige kleuren, talloze links en veel te veel tekst. Toegegeven, het design – of gebrek daaraan – is ook de charme van Reddit. Maar het maakt het soms bijna onmogelijk om niet verdwaald te raken. Redditting maakt aan dat laatste een einde. De app maakt van het forum een moderne interface, waarin je je favoriete subreddits kunt organiseren, de volgorde van onderwerpen kunt aanpassen en je eigen homepage kunt kiezen. Verder kun je via het programma ook berichten posten, je inbox beheren en je profiel bekijken.

©PXimport

In de rubriek Waar voor je geld gaan we op zoek naar leuke aanbiedingen of producten met bijzondere eigenschappen. Dit keer hebben we een selectie van vijf 65-inch televisies voor je, met uiteenlopende prijzen van zo'n 800 tot 1.600 euro, voor ieder budget dus.

LG OLED65C46LA

Met de LG OLED65C46LA haal jij een televisie in huis die een groot 65‑inch scherm combineert met de uitstekende contrasten van OLED. Elke pixel kan individueel oplichten of uitstaan, zodat zwarte beelden echt donker worden en er geen achtergrondverlichting nodig is. In de praktijk levert dat scherp beeld en een prettige kijkhoek op, waardoor je zelfs vanuit de hoek van je woonkamer naar films of series kunt kijken. De 4K‑resolutie (3.840 × 2.160 pixels) zorgt ervoor dat ondertitels en fijne details bij natuurdocumentaires of sportwedstrijden scherp blijven.

Dankzij het 120 Hz‑paneel worden snelle bewegingen vloeiend weergegeven, wat vooral bij games of sport handig is. De tv draait op LG’s WebOS‑systeem; daarmee kun je eenvoudig navigeren tussen apps zoals Netflix, Disney+ en YouTube. Vier HDMI 2.1‑poorten bieden ruimte voor gameconsoles en randapparatuur. Ook beschikt de tv over eARC voor het doorgeven van geluid naar een externe soundbar.

Samsung QE65Q73D

Als je graag een groot scherm wilt met levendige kleuren, dan is de Samsung QE65Q73D een model om naar te kijken. Deze QLED‑televisie heeft eveneens een schermdiagonaal van 165 centimeter, maar maakt gebruik van een Quantum‑Dot laag om licht om te zetten in een breed kleurvolume. Hierdoor zijn kleuren uit films, series of games aanwezig zonder dat je zelf iets hoeft bij te stellen. Met een verversingssnelheid van 100 Hz worden bewegingen soepel weergegeven en dankzij de Motion Xcelerator 120 Hz‑functie profiteer je bij gameconsoles die hogere verversingsfrequenties ondersteunen.

De 4K AI‑upscaler in Samsungs Quantum‑processor schaalt beelden op tot de volledige Ultra‑HD‑resolutie, zodat je oudere HD‑films scherper ervaart. Het besturingssysteem Tizen biedt toegang tot apps en streamingdiensten en je kunt via SmartThings andere

slimme apparaten bedienen. Er zijn vier HDMI‑poorten en wifi aan boord en energieklasse E geeft aan dat het verbruik gemiddeld is voor een groot QLED‑scherm.

LG OLED65G45LW

De LG OLED65G45LW uit 2024 is een zogeheten Gallery‑model, bedoeld om strak tegen de muur te hangen. Het scherm is slechts enkele centimeters dik, zodat het toestel in je interieur opgaat. Binnenin zit een OLED evo‑paneel met 4K‑resolutie, waardoor elk beeldpunt individueel wordt aangestuurd en kleurenkrachtig zijn. De televisie ondersteunt een verversingssnelheid van 120 Hz en biedt daardoor vloeiende beelden bij sport of snel bewegende films.

Via vier HDMI‑2.1‑aansluitingen kun je gameconsoles aansluiten en profiteren van variabele refresh rates. WebOS 8 vormt de basis voor het smart‑platform; hiermee navigeer je door apps en diensten en kun je via spraakassistenten als Google Assistant of Amazon Alexa de tv bedienen. De set wordt geleverd met een wandbeugel, zodat hij strak tegen de muur bevestigd kan worden.

LG OLED65B42LA

In de B‑serie van LG vind je de OLED65B42LA, een toestel dat in 2024 op de markt kwam. Deze televisie biedt de voordelen van OLED – elk pixel kan apart aan of uit – maar in een iets betaalbaarder segment dan de G‑ of C‑series. Het 65‑inch scherm combineert een 4K‑resolutie met een verversingssnelheid van 120 Hz. Hierdoor zijn bewegingen bij games of sportprogramma’s soepel en blijven details scherp.

WebOS maakt het mogelijk om streamingapps en live‑tv makkelijk te combineren en je kunt de tv bedienen met de meegeleverde Magic Remote. De televisie heeft vier HDMI‑poorten voor randapparatuur en ondersteunt eARC voor lossless audiotransport naar een soundbar of receiver. Door het slanke ontwerp staat de tv op twee subtiele pootjes of kun je hem aan de muur hangen via een VESA‑beugel.

Sony XR‑65A80L

Sony’s XR‑65A80L combineert een 65‑inch OLED‑scherm met het Google TV‑platform. Hierdoor kun je eenvoudig door streamingapps scrollen en de tv koppelen aan je Google‑account. Het XR‑paneel gebruikt Sony’s Cognitive Processor XR, die beelden analyseert en optimaliseert voor contrast en kleur. Met een vernieuwingsfrequentie van 120 Hz en ondersteuning voor HDMI 2.1 zijn snelle games of films geen probleem; variabele refresh rates en Auto Low Latency worden ondersteund.

De luidsprekers zitten achter het scherm verwerkt zodat het geluid direct uit het beeld lijkt te komen; met ondersteuning voor Dolby Atmos sluit je ook eenvoudig een soundbar aan. Vier HDMI‑poorten, wifi en Bluetooth zorgen voor verbinding met randapparatuur, en via de ingebouwde microfoon kun je spraakopdrachten geven. Dankzij de ingebouwde standaard kun je de tv neerzetten of via VESA aan de muur hangen. Het 55-inch model van deze televisie is eerder door ID.nl getest.

Gezellig, zo'n avondje gourmetten. Maar na afloop blijft er op het gourmetstel vaak aangebakken vet, gesmolten kaas en saus achter. Logisch dat je niet meteen zin hebt om de boel schoon te maken. Als je het slim aanpakt, is alles binnen een half uurtje weer schoon!

Laten afkoelen, maar wacht niet te lang

Zet het gourmetstel na gebruik uit en trek de stekker uit het stopcontact. Laat het geheel afkoelen tot het handwarm is. Wacht je te lang, dan koeken vet en kaas vast en wordt schoonmaken lastiger. Haal losse onderdelen zoals pannetjes, spatels en bakplaatjes eraf voordat je begint met schoonmaken.

Losse onderdelen schoonmaken

Gourmetpannetjes en bakplaatjes hebben meestal een antiaanbaklaag. Die blijft het mooist als je ze niet hardhandig schoon schrobt. Leg ze in warm water met een beetje afwasmiddel en laat ze tien tot vijftien minuten weken. Aangekoekte resten laten dan vanzelf los. Gebruik daarna een zachte spons of borstel en spoel alles goed af. Controleer altijd even de handleiding: sommige onderdelen kun je in de vaatwasser doen, andere juist niet.

©Saskia van Weert

Zo maak je het elektrische deel veilig schoon

Terwijl de pannetjes, spatels en losse bakplaatjes staan te weken, ga je door met het verwarmingselement. Dat element zelf mag nooit nat worden. Zie je vetspetters of etensresten, veeg die dan weg met keukenpapier zodra het gourmetstel is afgekoeld. Voor hardnekkiger vuil gebruik je een licht vochtige doek met een klein beetje afwasmiddel. Knijp de doek goed uit en zorg dat er geen water bij het snoer of in openingen komt. Droog alles direct na met een schone doek.

De bak- of grillplaat weer vetvrij krijgen

Heeft je gourmetstel een losse bak- of grillplaat, haal dan eerst het overtollige vet weg met keukenpapier. Leg de plaat vervolgens in warm water, zodat aangekoekte resten kunnen losweken. Is de bakplaat vast onderdeel van het gourmetstel, dan kun je deze uiteraard niet in water onderdompelen. Neem in dat geval de plaat af met een licht vochtige doek zodra hij is afgekoeld, eventueel met een beetje afwasmiddel. Zo voorkom je dat vet tijdens het schoonmaken uitsmeert. Gebruik vooral geen schuursponsjes of schrapers om het vet weg te krijgen, want die beschadigen de coating en zorgen ervoor dat eten de volgende keer sneller blijft plakken. 

Vergeet je tafel niet!

Vetspetters en gemorste saus zijn bijna niet te voorkomen. Leg daarom vooraf een afwasbaar tafelkleed of gebruik een papieren tafelkleed. Dat kan na het gourmetten rechtstreeks de vuilnisbak in. Houd tijdens het eten keukenpapier of doekjes bij de hand om gemorste resten meteen weg te vegen. Is de tafel toch vies geworden, neem hem dan zo snel mogelijk af met warm water en een mild schoonmaakmiddel.

Schoon wegzetten voor de volgende keer

Laat alle onderdelen volledig drogen voordat je het gourmetstel opbergt. Berg je alles nog vochtig op in de doos of kast, dan kunnen er snel muffe geurtjes ontstaan. Bewaar pannetjes en platen apart van elkaar, eventueel met een vel keukenpapier ertussen. Berg pannetjes en platen apart op, eventueel met een velletje keukenpapier ertussen. Zo voorkom je krassen. Zo is het volgende keer alleen nog maar een kwestie van de boel weer tevoorschijn halen en lekker gaan eten. Veel gourmetplezier!