Een internetverbinding is inmiddels bijna net zo belangrijk als stromend water uit de kraan. Hoewel we met smartphones telkens meer draadloos verbonden zijn, blijven vaste internetverbindingen voor thuis onverminderd belangrijk.

Een vaste internetverbinding kan op drie manieren je huis inkomen: de televisiekabel, het telefonienetwerk (dsl) of glasvezel. Kijk je naar de populariteit van de technieken, dan is volgens marktonderzoeksbureau Telecompaper kabel de meest gekozen vorm van internettoegang: maar liefst 3,38 miljoen van het totaal aantal vaste internetaansluitingen van 7,34 miljoen maakt gebruik van kabel. Dsl is tweede met 2,86 miljoen aansluitingen terwijl glasvezel goed is voor 1,1 miljoen aansluitingen.

Dat is overigens niet het totaal aantal aansluitingen, zo zijn volgens Telecompaper 2,65 miljoen huizen van een glasvezelaansluiting voorzien. Niet iedereen gebruikt immers iedere aansluiting, veel woningen zijn van meerdere aansluitingen voorzien. Marktleider KPN heeft overigens aangegeven de uitrol van fiber to the home (ftth) terug te schroeven en te investeren in het verder verglazen van het dsl-netwerk. Hierbij blijft de uiteindelijke aansluiting in huis de vertrouwde koperdraad.

Kabelinternet

Kabelinternet gebruikt het kabeltelevisienetwerk voor het verzorgen van de internetverbinding. Vanuit het verleden heeft kabelinternet een slechte naam omdat de snelheid zo sterk gedeeld werd met ander gebruikers dat de snelheid vaak merkbaar daalde. Tegenwoordig is het ‘kabelnetwerk’ sterk verglaasd en alleen het laatste stuk naar de huizen gebruikt nog koper. De verbinding op dat laatste stuk koper wordt nog wel per segment gedeeld. In de praktijk is echter niet iedereen tegelijkertijd in een segment volop aan het downloaden, waardoor de beloofde snelheid vaak gewoon gehaald wordt.

Net als dsl is kabelinternet asynchroon: de uploadsnelheid is lager dan de downloadsnelheid. Ziggo biedt voor consumenten momenteel een maximale downloadsnelheid van 300 Mbit/s terwijl de uploadsnelheid dan beperkt is tot 30 Mbit/s. Dat is lang niet de maximale snelheid: zakelijk biedt Ziggo al 500 Mbit/s (40 Mbit/s up). Daarnaast moet DOCSIS 3.1, de opvolger van de huidige standaard EuroDOCSIS 3.0, een snelheid van 1 Gbit/s mogelijk maken terwijl dit in theorie zelfs 10 Gbit/s (met 2 Gbit/s up) wordt.

DSL

Dsl (Digital Subscriber Line) transporteert data digitaal over de telefoonlijn. Je hebt net als bij glasvezel je eigen lijn naar een centrale, maar deze is wel gevoelig voor storing. Hoe langer de afstand is, hoe langzamer de verbinding wordt. Via deze site kun je voor dsl controleren welke maximale snelheid op jouw adres op basis van lijnlengte en technologie vermoedelijk mogelijk is. De meest gebruikte technologie is vdsl2 (Very High Speed Digital Subscriber Line 2).

Bij gebruik van vectoring waarbij voor ruis in de verbinding gecompenseerd wordt, is een snelheid van 100 Mbit/s mogelijk. Daarnaast kunnen twee lijnen gecombineerd worden (bonding) waarmee 200 Mbit/s mogelijk wordt. Daarnaast test KPN opvolger VPlus waarmee momenteel 200 Mbit over één aderpaar en 400 Mbit/s over twee aderparen gehaald wordt. Al deze dsl-technieken zijn asynchroon: de upload is een tiende van de download.

Glasvezel

Glasvezel is de modernste techniek en spreekt het meest tot de verbeelding. Zo is niet alleen de downloadsnelheid razendsnel, dankzij de mogelijkheid tot een symmetrische verbinding geldt datzelfde voor de uploadsnelheid. De glasvezelaansluiting is afgemonteerd met apparatuur die geschikt is voor 100 Mbit/s of 1 Gbit/s. De maximale snelheid die je daadwerkelijk kunt afsluiten is doorgaans 500 Mbit/s, al zijn er regionale aanbieders die al 1 Gbit/s bieden.

Naast de synchrone up- en downloadloadsnelheid is een voordeel van glasvezel dat het een directe verbinding tussen jouw huis en de glasvezelcentrale is die niet beïnvloed wordt door externe storingsbronnen. De snelheid van je abonnement wordt tussen jouw huis en de centrale ook daadwerkelijk gehaald. De centrale zelf deel je uiteraard wel met andere abonnees en die heeft een gelimiteerde beschikbare bandbreedte.

De markt van internettoegang is grotendeels verdeeld tussen twee aanbieders: Ziggo en KPN. Ziggo beheert een groot gedeelte van het kabelnet, terwijl KPN het telefonienetwerk en een groot gedeelte van het glasvezelnetwerk in handen heeft. Het huidige Ziggo is een fusie van UPC en Ziggo nadat Liberty Global, het Amerikaanse moederbedrijf van UPC, Ziggo in 2014 overnam. Volgens onderzoeksbureau Telecompaper heeft Ziggo met 3,19 miljoen aansluitingen een marktaandeel van 43,4 procent terwijl de internetproviders van KPN samen een marktaandeel van 40,4 procent hebben.

Achterlopers

De Europese Unie heeft als doelstelling dat iedereen in 2020 een breedbandverbinding met een snelheid van 30 Mbit/s kan hebben. Die doelstelling is met een dekking van zo’n 97 procent in Nederland overigens al bijna gehaald. Die laatste drie procent waarvoor minimaal 30 Mbit/s nu nog niet mogelijk is, zijn inwoners van de zogenoemde buitengebieden: woningen en bedrijven buiten de bebouwde kom. Een internetverbinding via dsl is doorgaans nog wel voorhanden, maar beperkt tot een paar megabit.

Natuurlijk is het probleem eenvoudig op te lossen door glasvezel aan te leggen, maar de investeringen wegen niet op tegen de kosten. KPN kwam onlangs wel met goed nieuws, want hun mobiele abonnement Internet Buitengebied heeft sinds augustus geen datalimiet meer. Voor 39 euro krijg je een onbeperkte 4G-verbinding met een gemiddelde snelheid van 20 Mbit/s. Overigens mag het 4G-modem alleen gebruikt worden op het adres waar het abonnement is afgesloten en is Internet Buitengebied niet overal beschikbaar.

Het is ook mogelijk om Internet Buitengebied gratis af te nemen als je in het buitengebied een vaste internetaansluiting van KPN hebt. KPN is verder van plan om de vaste en 4G-verbinding te combineren voor een stabielere en snellere internetaansluiting. Wellicht dat de situatie over een paar jaar met bijvoorbeeld 5G verder verbetert. Sommige inwoners van de buitengebieden kunnen niet wachten tot een punt ver in de toekomst en nemen het heft in eigen handen middels een eigen glasvezelinitiatief.

Verzendlijsten in Microsoft Word zijn handig om brieven, documenten en zelfs etiketten te personaliseren. Er is wel een probleem wanneer het gaat om datums, daar zal Word automatisch de Amerikaanse datumnotatie gebruiken en niet de Nederlandse. Op deze manier los je dat op.

Schakelopties

Wanneer je in Word een gegevenslijst uit Excel gebruikt om brieven samen te voegen via Afdruk samenvoegen, dan gebeurt er iets vreemds. Alle datums die in Excel correct staan genoteerd (bijvoorbeeld 7 september 2025) worden dan omgedraaid met een slash (bijvoorbeeld 9/7/2025). In de Amerikaanse datumnotatie staat de maand namelijk altijd vooraan. Het gaat om een bug in Word, maar gelukkig kun je dit oplossen met zogenaamde schakelopties. Schakelopties zijn codes die je aan een samenvoegveld toevoegt om de weergave van de gegevens aan te passen. Voor datumnotaties gebruik je de schakeloptie: \@ (de datum/tijd-weergave).

Veldweergave aanpassen

Nadat je de samenvoegvelden in het Word-document hebt geplaatst, klik je met de rechtermuisknop op het samenvoegveld van de datum. In het contextueel menu kies je de opdracht Andere veldweergave. Je kunt ook dit veld ook selecteren met de sneltoets Alt+F9. Hierdoor wordt het datumveld op een andere manier weergegeven. Veronderstel dat het veld de naam «datum» heeft, dan zal het nu verschijnen als {MERGEFIELD “Datum”}. Plaats de cursor achter de naam van het samenvoegveld, maar vóór de accolade } en plak of typ dan de onderstaande code afhankelijk van hoe je de datum wilt zien.

Het eindresultaat ziet er dan bijvoorbeeld als volgt uit: {MERGEFIELD datum \@ “dd-MM-yyyy”}. Voor maanden gebruik je de hoofdletter M, de kleine letter m staat voor minuten.

Voorbeeld bekijken

Daarna klik je opnieuw met de rechtermuisknop op het samenvoegveld en weer selecteer je de opdracht Andere veldweergave. Klik dan nogmaals met de rechtermuisknop op het samenvoegveld en kies de optie Veld bijwerken. In het Lint bij het tabblad Verzendlijsten klik je op de knop Voorbeeld van het resultaat, en nu zul je zien dat de datum correct wordt weergegeven.

De verkiezingen lijken nog ver weg, maar voor je het weet is het 29 oktober. Om te bepalen welke partij het best bij je past, bestaan er al jaren hulpmiddelen als StemWijzer en Kieskompas. Bij de juiste partij uitkomen is misschien niet zo lastig, maar: op welke persoon ga je stemmen? Een nieuwe AI-tool helpt je daarbij door het werk van Kamerleden zelf naast elkaar te zetten.

BeleidsRadar bundelt meer dan een miljoen parlementaire documenten in één omgeving. Denk aan Kamervragen, moties, stemmingen en debatbijdragen. Je kunt daar op twee manieren mee aan de slag: via gestructureerde overzichten per thema, zoals klimaat, zorg of onderwijs, of via een open gesprek met de assistent waarin je je vraag gewoon in het Nederlands stelt. Bij elk antwoord krijg je verwijzingen naar de brondocumenten, zodat je kunt doorklikken en zelf controleren.

De tool richt zich primair op zittende Kamerleden, omdat daarover de meeste concrete parlementaire data beschikbaar is. Voor nieuwe kandidaten zoekt de AI-assistent in andere bronnen, zoals gemeenteraden, Provinciale Staten of verkiezingsprogramma's.

Zo werkt het in de praktijk

Je start op https://beleidsradar.nl/kamerleden. Kies een thema of een Kamerlid, of stel een vraag in natuurlijke taal. Vraag je bijvoorbeeld: "Welke Kamerleden zijn voor verhoging of koppeling van de pensioenleeftijd aan de levensverwachting?", dan vat de assistent samen welke partijen en Kamerleden zich daar in het verleden voor uitspraken, met links naar wetsvoorstellen, moties en stemmingen. Het gaat dus om wat er daadwerkelijk is ingediend of gesteund, niet om losse uitspraken in de media.

Wil je juist inzoomen op een persoon, dan zie je per Kamerlid waar hij of zij veel aan werkt en hoe er in de afgelopen periode is gestemd. Dat geeft snel gevoel bij iemands dossierkennis en prioriteiten.

Geen kant-en-klaar stemadvies

Verwacht geen pasklare steminstructie als "Ben je voor een lagere pensioenleeftijd, kies dan kandidaat X". De assistent helpt je vooral om relevante stukken te vinden en verbanden te zien. Bij heel specifieke vragen kan het systeem soms nog geen direct antwoord geven. Op een vraag als "Wie stemde vóór de motie van Soepboer en Grinwis over subsidies voor verduurzaming van veerdiensten?" kwam er geen kant-en-klaar overzicht. Je kunt dan wel meteen doorklikken naar de motie zelf, waarna je de stemming handmatig kunt nalopen. Zie de dienst dus als hulpmiddel om je te verdiepen, niet als adviesmachine die vertelt waar je op moet stemmen.

Voor wie is deze tool interessant?

BeleidsRadar is vooral iets voor kiezers die verder willen kijken dan partijprogramma's of campagnebeloftes. Wil je weten wat een Kamerlid in de afgelopen periode concreet heeft gedaan, dan helpt dit systeem om feiten boven tafel te krijgen. Zo kun je je beter oriënteren op de persoon achter de partij.

Transparantie en controle

Kunstmatige intelligentie maakt fouten en is nooit volledig neutraal. Daarom toont BeleidsRadar bij elke reactie de gebruikte bronnen. Dat helpt bij controle en maakt duidelijk waar conclusies vandaan komen. Blijf zelf scherp: vergelijk meerdere documenten, kijk naar de context van een stemverklaring en weeg recente ontwikkelingen mee.

Toegang en periode

De dienst is gratis te gebruiken tot en met 29 oktober. Je kunt dagelijks vijf gesprekken voeren met de assistent en daarnaast door de thematische overzichten bladeren. Beginpunt: https://beleidsradar.nl/kamerleden.