ID.nl logo
De beste freeware-tips van oktober
© Reshift Digital
Huis

De beste freeware-tips van oktober

Freewaremakers zijn meestal enthousiaste computergebruikers die niet programmeren uit winstbejag, maar hun vaardigheden inzetten om iets te verbeteren. Dankzij de gratis programma’s wordt computeren leuker en handiger! Dit zijn de beste freeware-tips van oktober.

Krijg je niet genoeg van onze freeware-tips? Op computertotaal.nl/freeware verzamelen we ze allemaal voor je, handig in één overzicht.

Tip 01: Windows repareren

Geschikt voor: Windows 10

We zijn een fan van de programma’s van The Windows Club. Deze partij levert een schat aan handige hulpmiddelen voor je Windows-computer. FixWin is eveneens een topper uit de uitgebreide collectie tools. Het programma kan veel verschillende Windows-problemen oplossen zonder dat je uren hoeft te zoeken op internet. De problemen zijn onderverdeeld in categorieën als File explorer, Windows 10 en Internet Connectivity. Achter elke categorie zie je een lijst met veelvoorkomende problemen met achter elk onderdeel de knop Fix. Hiermee wordt het probleem (als het goed is) snel opgelost. Voordat je met FixWin aan de slag gaat is het goed om een herstelpunt aan te maken met Create restore point. Voor veilig gebruik geldt de leefregel: “Als iets niet stuk is, hoef je het ook niet te repareren”.

Tip 02: QR-code

Geschikt voor: Windows 10

Er zijn veel websites waar je qr-codes kunt maken, sommige zijn gratis en andere werken via een betaaldienst. QR-Code Generator vind je in de appstore van Windows 10, de basisversie kost niets. Je kunt hiermee niet alleen teksten laten omzetten naar een qr-code, maar ook een qr-code maken waarin een visitekaartje, website, wifi-code of sms-bericht verscholen wordt. Je vindt de benodigde functieknoppen hiervoor boven in beeld. Klik bijvoorbeeld op Text en voer een tekst in. De code wordt direct getoond en verandert terwijl je typt. Let op: hoe meer tekens je opgeeft, hoe complexer je qr-code wordt en dat komt het ‘scangemak’ niet ten goede. Controleer je creatie met een qr-codescanner op je smartphone of tablet en bewaar de qr-afbeelding met de knop Save.

©PXimport

Tip 03: Wifi verbeteren

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Heb je het idee dat je wifi beter kan presteren dan het nu doet? Dan kun je met WIFI Channel Picker eenvoudig controleren of je buurman geen stoorzender is (of omgekeerd). Het programma toont een lijst met alle netwerken in de buurt van je computer. Plaats een vinkje bij je netwerknaam en klik op Evaluate. WIFI Channel Picker geeft een suggestie voor het beste kanaal en laat ook zien welke netwerken op dit moment een nadelig effect kunnen hebben op je huidige wifi-instellingen.

Het niveau van deze tip is laag, maar dat geldt alleen voor het gebruik van WIFI Channel Picker. Het opvolgen van het advies van het programma is lastiger omdat je hiervoor een instelling in je wifi-router (meestal je modem) moet doen. Dit is niet eenvoudig voor een doorsnee gebruiker, dus raadpleeg hiervoor altijd de handleiding.

Tip 04: Grotere letters

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Als je goede ogen hebt en een beeldscherm zonder extreem hoge resolutie, zijn de letters in Windows meestal goed leesbaar. In alle andere situaties kan System Font Size Changer handig zijn. Het programma maakt het eenvoudig om de lettergrootte in Windows aan te passen. Je hebt keuze uit onder andere de grootte van menu’s, titels, tooltips en iconen. Gebruik de schuifregelaar om de vergroting in te stellen en activeer eventueel Bold om letters vet te maken. Klik op Apply om je wijzigingen door te voeren. Meestal moet je even uitloggen en weer opnieuw aanmelden om het resultaat zichtbaar te maken. Let op: als System Font Size Changer opstart, krijg je de mogelijkheid om een herstelbestand aan te maken. Bewaar dit bestand op een locatie die je kunt terugvinden. Als je ooit niet meer weet welke wijzigingen je met System Font Size Changer hebt gemaakt, dubbelklik je op het herstelbestand en worden je aanpassingen ongedaan gemaakt.

©PXimport

Tip 05: Wie zit er op de lijn?

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

In een ver verleden maakten mensen zich druk om een activatiesleutel van Windows of Microsoft Office die terug te leiden zou zijn naar een persoon. Tegenwoordig vindt (bijna) iedereen het normaal dat programma’s constant verbinding maken met servers op internet om gegevens uit te wisselen. Welke gegevens dit zijn? Zelfs voor de doorgewinterde expert is dit giswerk. SterJo NetStalker geeft inzicht in alle programma’s die verbinding maken met een server op internet. Het werkt als een soort spion voor de netwerkverbinding van je computer. Je ziet niet wat er ‘over de lijn’ wordt verstuurd, maar wel technische details en het serveradres. Bij een poging van een nieuw programma om een server te bereiken krijg je de mogelijkheid om het netwerkverkeer toe te staan (Trust) of het programma af te breken (Kill).

Tip 06: Verwijderen als een pro

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

IObit Uninstaller maakt het deïnstalleren van programma’s kinderlijk eenvoudig. Je kunt meerdere programma’s aanvinken waarna IObit Uninstaller ze voor je verwijdert volgens de standaard deïnstallatieprocedure van Windows. Vervolgens gaat IObit Uninstaller op zoek naar achtergebleven resten. Dit kunnen bestanden zijn, maar ook resten in het Windows Register. Dankzij IObit Uninstaller verwijder je programma’s echt grondig. IObit Uninstaller is al vaker genoemd in deze rubriek, maar brengen we nogmaals onder je aandacht vanwege een nieuwe functie in versie 7. Er is een ingebouwde ‘software patcher’ aanwezig. Hierbij kijkt IObit Uninstaller of je van belangrijke programma’s de laatste versie hebt. Werkt je met een verouderde programmaversie? Dan kan IObit Uninstaller het programma bijwerken naar de meest recente versie.

Ten tijde van schrijven was versie 7 alleen als beta beschikbaar en was lastig te vinden op de website van de makers. Haal de download op. IObit maakt goede programma’s, maar je moet altijd alert zijn tijdens de installatie om niet meer te installeren dan je wilt hebben. Als je even niet oplet tijdens de deïnstallatie of update van IObit Uninstaller, wordt IObit System Care op je systeem gezet. Dit vervelende trekje van IObit nemen we graag voor lief omdat IObit Uninstaller een uitstekend programma is om software en Windows 10-apps grondig te verwijderen.

©PXimport

Tip 07: Optimaliseren

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Er zijn van die programma’s waarbij we twijfelen of we ze moeten meenemen in deze rubriek. HDCleaner is zo’n programma. Omdat HDCleaner veel op internet wordt genoemd, toch een korte bespreking om de voordelen te noemen en risico’s te belichten. HDCleaner is een optimalisatieprogramma dat niet alleen slimme tweaks kan toepassen (via Optimizer), maar ook het Windows Register kan ‘optimaliseren’. Dit laatste is altijd een risico. Dit geldt niet voor HDCleaner in het bijzonder, maar voor alle programma’s die hier ingrijpen. Het Windows Register is het ‘hart’ van je computer en kun je beter met rust laten.

Om HDCleaner veilig te gebruiken, schakel je dus het beste Registry Cleaner uit. Plugin-Cleaner en Optimizer kun je wel gebruiken. Klik op Analyse now en laat je systeem onderzoeken. HDCleaner voert nu nog geen wijzigingen door. Klik Details om te zien welke aanpassingen HDCleaner voorstelt. Neem de lijsten kritisch door en klik pas dan op Optimize now.

Tip 08: Kleiner plaatje

Geschikt voor: Windows 10

Foto’s van je digitale camera, smartphone of tablet zijn groot. Dit is fijn als je van plan bent om ze af te drukken, maar niet als je ze wilt delen via sociale media of publiceren op je website. Resize Image is een handige app voor Windows 10 en bewaart je foto’s in een kleiner formaat. Start de app en klik op Select image om een fotobestand aan te wijzen. Je kunt meerdere fotobestanden selecteren door de Ctrl-toets ingedrukt te houden terwijl je de bestanden aanklikt met de linkermuisknop. Met de toetscombinatie Ctrl+A selecteer je alle afbeeldingen in een map. Kies vervolgens het uitvoerformaat, bijvoorbeeld Small, Medium of geef bij Custom zelf een formaat op. Wees voorzichtig met Resize original images (…). Hiermee overschrijft Resize Image je originele bestanden. Zonder deze instelling raak je je originele bestanden niet kwijt en maakt Resize Image kopieën in het nieuwe gewenste formaat.

©PXimport

Tip 09: Patches opruimen

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Als je een programma installeert, blijft er vaak een zogenaamde ‘installer’ (een msi-bestand) achter op je computer. Dit installatiebestand is nodig als je een programma ooit wilt verwijderen. De ‘installer’ bestanden nemen veel schijfruimte in beslag. Met PatchCleaner kun je deze laten verwijderen of verplaatsen. Dit laatste is de veiligste optie. Laat de gevonden bestanden bijvoorbeeld verplaatsen naar een externe schijf. Als je ooit moeite hebt om een programma van je computer te verwijderen, kun je het msi-bestand aanwijzen op je externe schijf. Laat PatchCleaner je computer onderzoeken en wijs met Browse de locatie aan waar je de msi-bestanden wilt hebben. Bekijk bij Details welke bestanden PatchCleaner gevonden heeft. Verplaats de msi-bestanden met Move naar de andere locatie om ruimte vrij te maken. Op ons testsysteem leverde PatchCleaner meer dan 1 GB extra ruimte op.

Tip 10: Privacy in Windows 10

Geschikt voor: Windows 10

Het vinden van instellingen in Windows 10 die je privacy beïnvloeden is een crime. De opties zijn op veel plekken in Windows te vinden en soms kun je ze niet aanpassen zonder extra hulpmiddelen. WPD gaat deze chaos tegen. Het programma geeft je een compleet overzicht en maakt het eenvoudig om privacy-instellingen aan te passen. De wijzigingen kun je ook weer ongedaan maken. Dit laatste is nodig als je merkt dat een app of programma niet meer werkt doordat je de werking hebt geblokkeerd via WPD. De meeste instellingen vind je bij Privacy. Hier kun je met een aan/uit-schakelaar een optie eenvoudig deactiveren (of juist inschakelen), zoals Telemetry en het verzamelen van gegevens. Via Firewall kun je de verbinding uitschakelen met servers waar Windows-diensten mee communiceren. Met Apps verwijder je standaard apps uit de appstore. Let op: je kunt met WPD ook het onderdeel Windows Update uitschakelen, maar dat is niet verstandig.

Tip 11: Virustotal

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Aan de website www.virustotal.com ligt misschien wel de uitdrukking “twee weten meer dan één” ten grondslag. Op jouw computer zijn een handjevol beveiligingsmaatregelen actief die een download controleren. Bij www.virustotal.com kun je een bestand laten onderzoeken door tientallen beveiligingsprogramma’s. Zo weet je snel of een programma veilig is om te gebruiken of dat je het beter uit je hoofd kunt laten om er iets mee te doen. Het nadeel is dat het veel extra handelingen vereist om een download te laten onderzoeken, maar niet als het aan Winja ligt! Winja biedt vanuit Windows direct toegang tot www.virtustotal.com. Klik op Browse for file om een bestand op te geven dat je wilt laten onderzoeken. Bij Download en scan kun je een weblink plakken naar een downloadbestand. Dit is nog veiliger. Klik op Quick process scan voor een overzicht van alle programma’s die op dit moment actief zijn in Windows. Dit is vergelijkbaar met Windows Taakbeheer, maar dan kan Winja je proces ook laten doorlichten via virustotal.com.

De website van de makers toonde ten tijde van schrijven een waarschuwing omdat een certificaat niet in orde was. Als dit nog steeds niet is opgelost haal je Winja hier veilig binnen.

©PXimport

Tip 12: Popup killer

Geschikt voor: Google Chrome of Firefox

Pop-ups waren tien jaar geleden een groot probleem. Ongewild krijg je tijdens het surfen zomaar een extra browservenster voor je neus. De meeste browsers staan pop-ups niet meer toe en hebben een ingebouwde pop-up blocker. Deze werken alleen niet voor pop-ups op basis van HML 5-code. Die zijn niet detecteerbaar voor je pop-up blocker, doordat ze deel uitmaken van de webpagina en niet worden getoond in een extra browservenster. Met BehindTheOverlay kun je ‘exit pop-ups’ eenvoudig verwijderen. BehindTheOverlay is een uitbreiding voor Chrome en Firefox. Je krijg een extra knop in je browser waarmee je hinderlijke pop-ups direct afsluit zonder dat je opzoek hoeft naar het afsluitkruisje.

Gevaarlijk?

Bij sommige freeware kun je een enge waarschuwing van je beveiligingsprogramma verwachten. Laat je niet afschrikken, maar lees goed wat er aan de hand is en of je dit logisch vindt. Programma’s maken bijvoorbeeld verbinding met internet. Deze actie kan al een reactie uitlokken bij je beveiliger. Ook voor software die relatief nieuw is of wordt aangeduid als ‘zeldzaam’ kan je beveiliger een waarschuwing geven. Vertrouw je de download? Laat het programma dan uitvoeren. Voel je twijfel? Laat je download onderzoeken door www.virustotal.com, dat doen wij ook (zie ook tip 11). Deze dienst controleert je programma met meer dan vijftig beveiligingsprogramma’s. Zo zie je snel of je te maken hebt met een risico, of met een overijverig beveiligingsprogramma.

©PXimport

▼ Volgende artikel
Dit wil je weten over tweestapsverificatie, óók zonder je smartphone
© Looker_Studio - stock.adobe.com
Huis

Dit wil je weten over tweestapsverificatie, óók zonder je smartphone

Je inloggegevens alleen met een wachtwoord beveiligen is vragen om problemen. Steeds meer diensten en apps bieden daarom tweefactorauthenticatie (2FA) aan, of ze verplichten dit zelfs. Naast een wachtwoord heb je dan een tweede factor nodig. Vaak gebruik je hiervoor je smartphone, maar wat doe je als je (tijdelijk) geen telefoon hebt?

Dit artikel in het kort

Tweestapsverificatie (2FA) beschermt je accounts beter dan alleen een wachtwoord. Vaak gebruik je hiervoor je smartphone, maar dat hoeft niet. In dit artikel lees je hoe je ook zonder telefoon veilig kunt inloggen. Zo ontdek je hoe desktop-authenticators zoals Proton of KeePassXC werken, hoe je een hardwaresleutel zoals een YubiKey instelt, en hoe je back-upcodes aanmaakt voor noodgevallen. Ook wordt uitgelegd wat een digitale en fysieke token precies doen en hoe toegangssleutels (passkeys) een alternatief vormen voor klassieke wachtwoorden.

Wachtwoorden kun je vergeten, of ze worden gehackt. Daarom is het niet handig om de toegang tot een dienst of app alleen met een wachtwoord te beveiligen. Voor meer veiligheid voeg je daar een tweede authenticatiemethode aan toe. We hebben het over het aanmelden via 2FA (tweefactorauthenticatie oftewel tweestapsverificatie).

Bij 2FA heb je naast iets wat je weet, meestal een wachtwoord, ook iets wat je 'hebt' of 'bent' nodig om in te loggen. Zo'n tweede factor is vaak een unieke, eenmalige code via een authenticator-app op je smartphone. Het kan ook een sms-code, pushmelding, hardwaresleutel of een biometrische beveiliging zijn. Zo kan een aanvaller met je wachtwoord niet binnendringen, want hij heeft ook die tweede factor nodig. Een geraden of gelekt wachtwoord is dus niet meer voldoende, wat de veiligheid verhoogt.

Smartphone

Veel 2FA-oplossingen werken via een smartphone, bijvoorbeeld met de authenticator-app van Authy, Google of Microsoft, of via sms-berichten naar je telefoon. Dit is handig, maar er zijn ook nadelen. Je hebt altijd je telefoon nodig en bij een lege batterij, verlies of diefstal kom je mogelijk niet bij je accounts. Ook al je je in een gebied zonder mobiel bereik bevindt, is het lastig of onmogelijk om een sms te ontvangen.

2FA via sms is bovendien kwetsbaar voor praktijken als sim-swapping. Hierbij zet een aanvaller jouw telefoonnummer om naar een eigen simkaart om zo sms-codes te ontvangen. Je smartphone kan ook besmet raken (via phishing) met malware. Ook daarmee kan een aanvaller andere 2FA-codes onderscheppen.

Het kan ook zijn dat je geen smartphone voor je werk hebt en dat je je privételefoon liever niet gebruikt voor werkgerelateerde 2FA-authenticaties. Je kunt er natuurlijk ook nog bewust voor kiezen om geen eigen smartphone te hebben.

Gelukkig bestaan er veilige alternatieven om je ook zonder smartphone via 2FA aan te kunnen melden, zoals de rest van dit artikel duidelijk maakt.

Lees ook: Waarom je beter geen sms voor tweestapsverificatie kunt gebruiken

Een eenmalige code via een (mobiele) authenticator-app is een van de populairste 2FA-verificatiemethoden.

Desktop-authenticator

Veel mensen gebruiken als tweede factor een eenmalige code via een authenticator-app. Daarvoor bestaan verschillende gratis mobiele apps, maar je kunt ook je desktop of laptop inzetten. Je hoeft geen virtuele Android-omgeving op te zetten met een tool als BlueStacks om zo bijvoorbeeld de mobiele Android-authenticator van Google of Microsoft te kunnen draaien. Installeer gewoon de desktopversies, zoals het Zwitserse Proton of het Zweedse Yubico.

We vertellen je in het kort hoe je hiermee bij Google aanmeldt. De procedure bij andere diensten en apps gaat op een vergelijkbare manier. Surf naar https://myaccount.google.com en open Beveiliging. Kies Tweestapsverificatie en zorg dat deze is ingeschakeld. Klik bij tweede stap op Authenticator en daarna op Authenticator instellen. Er verschijnt een QR-code, maar voor je desktop-app klik je op Kun je de code niet scannen. Je krijgt nu de nodige gegevens om de geheime sleutel (zie kader Werking digitale token) handmatig in te voeren.

Als je dit in je authenticator-app hebt ingesteld (zie de alineaProton Authenticator), klik je op Volgende en voer je de code in die de app genereert. Je kunt nu definitief tweestapsverificatie bij Google aanzetten. Bij de volgende aanmeldingen voer je nu voortaan naast je wachtwoord ook de gevraagde code in.

De tweestapsverificatie bij Google is geactiveerd, met (voorlopig alleen) een authenticatorcode als tweede factor.

Proton Authenticator

We nemen Proton Authenticator voor Windows als voorbeeld (ook beschikbaar voor macOS en Linux). De installatie bedraagt slechts enkele muisklikken. Start daarna de app start op en klik op Create new code. Vul bij Title bijvoorbeeld Google account in en plak de sleutel van 32 tekens in het veld Secret.

Bij Issuer kun je Google opgeven. Via Advanced options pas je eventueel instellingen aan als de dienst specifieke eisen heeft voor het aantal cijfers (standaard 6), tijdsinterval (standaard 30 seconden), algoritme (standaard SHA1) of type (standaard TOTP, maar kies STEAM voor het Steam-gameplatform van Valve). Klik op Save code om de code toe te voegen.

Via het tandwielpictogram kun je onder meer je codes back-uppen, exporteren, importeren en ook synchroniseren tussen apparaten via een gratis Proton-account. Na het aanmaken verschijnt de code in het hoofdvenster, met een geanimeerd pictogram dat de resterende geldigheidsduur toont. Je hoeft deze code nu maar bij de juiste dienst in te vullen als tweede factor, naast je wachtwoord.

Via Proton Authenticator voeg je een TOTP-code toe aan Googles 2FA-verificatieproces.

Werking digitale token

De meeste mensen gebruiken een digitaal token als tweede factor, zoals een pushmelding of een eenmalige cijfercode. Dit laatste wordt ook wel TOTP genoemd (Time-based One-Time Password) en werkt als volgt.

Bij het instellen van 2FA genereert de dienst een unieke geheime sleutel. Deze wordt één keer met je authenticator-app gedeeld via een QR-code of handmatige invoer. Zowel de server van de dienst als je authenticator-app gebruiken deze sleutel samen met het actuele tijdstip om met dezelfde wiskundige formule een code van meestal 6 cijfers te berekenen. Zo'n code blijft standaard dertig seconden geldig. Zodra je deze code invoert, vergelijkt de server deze met zijn eigen berekening. Is er een match, dan weet de server dat jij de juiste geheime sleutel hebt en dat de code actueel is, waarna je kunt inloggen.

©TvD | ID.nl

De achterliggende werking van een TOTP-systeem.

TOTP-wachtwoordmanager

Wachtwoorden zijn vooralsnog niet verdwenen (zie ook kader Zonder wachtwoord) en daarom is een wachtwoordmanager aan te raden. Zo hoef je al je wachtwoorden niet zelf te onthouden, voorkom je dat je ze achteloos noteert en vermijd je te veel dezelfde of simpele varianten.

Enkele wachtwoordmanagers ondersteunen ook TOTP-codes voor 2FA, zodat je geen aparte authenticator-app nodig hebt. Gratis opties voor Windows-desktop zijn onder meer Bitwarden en KeePassXC.

We nemen KeePassXC als voorbeeld, dat ook voor macOS en Linux beschikbaar is. Je installeert de tool met enkele muisklikken. Bij de eerste start klik je op Database aanmaken, voer je een naam en eventueel een omschrijving in. Klik daarna op Doorgaan. Laat de instellingen gerust ongewijzigd en klik op Doorgaan. Geef een sterk hoofdwachtwoord in (twee keer) en bevestig met Gereed. Kies een locatie voor de database en klik op Opslaan.

Voer in het hoofdvenster de accountgegevens in, zoals Titel, Gebruikersnaam, Wachtwoord en URL, en bevestig met OK. Het item wordt toegevoegd. Klik er met de rechtermuisknop op, kies TOTP / TOTP instellen en vul de Geheime sleutel in. Pas via Aangepaste instellingen eventueel de parameters aan en bevestig met OK. Om de TOTP-code te zien, kies je TOTP / TOTP (QR code) weergeven in het contextmenu.

Je kunt ook de KeePassXC-browserextensie downloaden en installeren om je online wachtwoorden en TOTP-codes automatisch in de browser in te vullen.

Ook wachtwoordbeheerder KeePassXC kan TOTP-codes genereren.

Hardwaresleutel

In plaats van een digitale sleutel kun je ook een fysieke hardwaresleutel gebruiken als tweede factor. Zo'n sleutel is extra veilig omdat deze via internet niet kan worden gekopieerd of gestolen. Ook phishers maken nauwelijks kans, want de sleutel is gekoppeld aan de originele website-url van de dienst. Zelfs als iemand je sleutel heeft, blijft je wachtwoord nodig en vaak ook een pincode of biometrie om de sleutel te gebruiken. Bij verlies rest meestal alleen een alternatieve tweede factor, zoals een TOTP-code of back-upcodes (zie hieronder), tenzij je een reservesleutel hebt.

We nemen als voorbeeld een YubiKey 5 NFC USB-A van Yubico (circa 60 euro). Dit kan ook een ander merk of type zijn, zoals Feitian, Nitrokey of SoloKeys. Ga in Windows 11 naar Instellingen, kies Accounts / Aanmeldingsopties en selecteer Beveiligingssleutel / Beheren. Plaats de sleutel in de pc en activeer deze. Klik op Toevoegen bij Pincode voor beveiligingssleutel. Je kunt ook de Yubico Authenticator downloaden die ook beschikbaar is voor macOS en Linux. Ga door met installeren en start als administrator op. Open nu Passkeys, klik op Set PIN, voer tweemaal een pincode in en klik op Save.

We nemen opnieuw Google als voorbeeld, waar je inmiddels tweestapsverificatie hebt ingeschakeld. Op de webpagina van je Google-account open je Beveiliging en klik je op Toegangssleutels en beveiligingssleutels. Kies + Toegangssleutel maken, klik op Ander apparaat gebruiken, selecteer Beveiligingssleutel en klik op Volgende en daarna op OK (twee keer). Voer de pincode van de sleutel in, bevestig met OK en activeer de sleutel. Deze is nu bruikbaar als tweede factor.

Bij Google maak je eenvoudig een toegangssleutel aan.

Werking fysieke token

Je kunt als tweede factor ook een fysieke token gebruiken. Bij banken kan dit een klein kastje zijn dat codes genereert, maar het kan ook een hardwaresleutel zijn zoals een YubiKey. Zo'n sleutel koppel je aan je computer via usb of bij smartphones via bluetooth of NFC. Dit werkt als volgt.


Je koppelt de sleutel één keer aan je account, waarbij een uniek cryptografische sleutelpaar wordt aangemaakt. De publieke sleutel gaat naar de server van de dienst, terwijl de privésleutel veilig in het hardwaretoken blijft en deze nooit verlaat. Na het invoeren van je wachtwoord vraagt de server aan de sleutel om een unieke digitale handtekening te maken voor die specifieke aanmelding.

Jij bevestigt de aanvraag, bijvoorbeeld door het token te activeren. Vervolgens stuurt de sleutel de handtekening naar de server, die controleert of deze overeenkomt met de eerder opgeslagen publieke sleutel. Bij een match weet de server dat jij de echte sleutel bezit en kun je inloggen.

Onder meer Yubico heeft diverse hardwaretokens (YubiKey) in het aanbod.

Back-upcodes

We hebben nu al twee methoden om ons via een desktop-pc of laptop bij 2FA aan te melden: digitale TOTP-codes en een hardwaresleutel. Heb je ook een toegangssleutel, bijvoorbeeld gekoppeld aan je Windows Hello-inlogmethode, dan zijn het er zelfs drie opties. Al is dit eigenlijk geen klassieke 2FA maar een methode zonder wachtwoord (zie kader Zonder wachtwoord).

De meeste diensten die 2FA ondersteunen, bieden ook back-upcodes aan, hoewel deze eigenlijk bedoeld zijn als noodingreep. We raden je in elk geval aan deze te genereren of te downloaden en offline te bewaren, bijvoorbeeld in een kluis of andere water- en brandveilige plek. Laat ze zeker niet rondslingeren en deel ze nooit digitaal.

Voor je Google-account bijvoorbeeld werkt dit als volgt. Meld je opnieuw aan op je accountpagina, open Beveiliging, scrol naar beneden en klik op Back-upcodes en daarna op Back-upcodes genereren. Google maakt direct tien codes aan die je kunt downloaden en/of afdrukken. Dit is meestal voldoende om problematische aanmeldingen op te lossen. Je kunt op elk moment weer tien nieuwe codes aanmaken, waarmee de vorige tien codes automatisch ongeldig worden.

Google genereert tien back-upcodes die je goed dient te bewaren voor het geval er iets misgaat.

Zonder wachtwoord

2FA combineert dus iets dat je 'weet' (wachtwoord) met iets wat je 'hebt' (zoals een code of sleutel) of 'bent' (biometrie). Er komt ook steeds meer concurrentie van een oplossing zonder wachtwoord via zogeheten toegangssleutels (passkeys). Dit systeem is enkel gebaseerd op iets wat je 'hebt' (een hardwarematige of softwarematige sleutel), vaak gecombineerd met een vorm van biometrie.

Je hebt hierbij dus geen wachtwoord meer nodig. Je kunt direct inloggen met zo'n sleutel, meestal na een geslaagde vingerafdruk, gezichtsherkenning of pincode. Onderliggend werkt dit via de FIDO2-standaard met het hardwareprotocol CTAP2 en het webprotocol WebAuthn.

Op www.passkeys.io/ vind je een demonstratie en een lijst van enkele tientallen sites en apps die toegangssleutels als volledig wachtwoordalternatief ondersteunen. Nog meer diensten staan op https://passkeys.directory, een door de community beheerde lijst. De aanduiding MFA (Multi Factor Authenticatie) betekent hier dat toegangssleutels ook inzetbaar zijn als extra beveiligingslaag naast andere inlogmethodes. Zo kun je onder meer bij Google via een toegangssleutel, zoals een pincode, inloggen, zonder zelfs je wachtwoord te hoeven intikken.

Passkeys-directory: ook Google ondersteunt volop toegangssleutels.

Offline dingen veilig bewaren?

Haal een kluis in huis!
▼ Volgende artikel
Een eigen kluis, de plek voor al je wachtwoorden
Zekerheid & gemak

Een eigen kluis, de plek voor al je wachtwoorden

Je kent het wel: je wil iets online bestellen of even het saldo op je rekening checken. En dan komt het: je moet inloggen. Maar, wat was ook al weer het wachtwoord? De geboortedatum van je partner, de laatste twee cijfers van je postcode in combinatie met je lengte? Voor je het weet druk je weer op de knop 'Wachtwoord vergeten'... Dat kan makkelijker.

Partnerbijdrage - in samenwerking met Bitdefender

Ons brein is er niet voor gemaakt om voor vijftig verschillende sites unieke codes te onthouden. En juist daarom zijn wachtwoordmanagers de laatste jaren zo populair geworden. In dit artikel kijken we eens goed naar de oplossing van Bitdefender. Ze zijn wereldberoemd om hun antivirus, maar kunnen ze ook zorgen dat jij nooit meer buitengesloten wordt bij je eigen accounts?

In het kort

In dit artikel bespreken we hoe een wachtwoordmanager dient als oplossing voor het veilig beheren van talloze online accounts. We laten je zien dat je met slechts één sterk hoofdwachtwoord toegang krijgt tot een digitale kluis, waarna de software automatisch complexe inlogcodes genereert en invult op al je apparaten. Daarnaast wordt behandeld hoe lokale versleuteling en digitale herstelsleutels zorgen voor privacy en toegangszekerheid, zonder dat gegevens op straat komen te liggen

Waarom een wachtwoordmanager?

Laten we eerlijk zijn, de meeste mensen gebruiken nog steeds overal hetzelfde wachtwoord, of een kleine variatie daarop. Of ze schrijven het ergens op. Dat voelt misschien wel veilig, tot je beseft hoe lek het internet soms kan zijn of dat je net dat boekje kwijtraakt.

Met een wachtwoordmanager zoals Bitdefender SecurePass password manager los je dat probleem voor een groot deel op. Die fungeert als een onzichtbare butler die je helpt met de wachtwoorden invullen, ook al is het misschien lastig of spannend om alles zomaar uit handen te geven. Je installeert de software op je eigen computer en je telefoon, en je bedenkt één heel sterk hoofdwachtwoord. Dat is de enige die je nog hoeft te onthouden.

Voor BitDefender SecurePass heb je een hoofdwachtwoord nodig, en alleen die hoef je te onthouden.

Zodra je die invoert, gaat de kluis open en regelt Bitdefender de rest. Als je dan naar Facebook of je favoriete webshop gaat, ziet het programma dat je wil inloggen en vult het de velden voor je in. Je hoeft niet meer te typen, niet meer te denken en vooral niet meer te stressen. Het mooie is dat het programma je ook meteen helpt bij het aanmaken van wachtwoorden voor nieuwe accounts. In plaats van dat jij weer moet gaan nadenken over een code met een uitroepteken en een cijfer, genereert de software gewoon een onmogelijk te kraken reeks tekens uit en slaat deze direct op. En jij ziet het wachtwoord niet eens, en dat hoeft ook niet, want de software onthoudt het voor je.

En ben je bang dat je misschien ook het hoofdwachtwoord niet meer weet? SecurePass genereert ook nog een digitale herstelsleutel die je in het allerergste geval dan kunt inzetten om in te loggen. Die herstelsleutel bewaar je bij voorkeur op een andere plek dan je smartphone of computer, of print je uit en sla je op in een kluis.

Met een herstelsleutel zorg je dat je altijd toegang kunt krijgen tot je wachtwoordkluis.

Lokaal opgeslagen: veilig!

Het blijft een raar idee: al je wachtwoorden bij één bedrijf parkeren. Wat als zij gehackt worden? Dan ligt alles op straat, toch? Nou, gelukkig zit dat bij Bitdefender wel goed in elkaar. De versleuteling van je wachtwoorden gebeurt namelijk lokaal op jouw eigen apparaat, nog voordat het via het internet naar hun servers wordt gestuurd. Jouw hoofdwachtwoord is de sleutel die die versleuteling ongedaan maakt. Omdat Bitdefender jouw hoofdwachtwoord niet heeft (en ook nergens opslaat), kan niemand bij jouw gegevens; ook niet in geval van een lek of hack.

Maar omdat Bitdefender jouw wachtwoord nergens hebben opgeslagen, niet hebben, kunnen ze je ook niet helpen als je het vergeet. Er is geen "wachtwoord vergeten" optie voor je hoofdwachtwoord. Je krijgt bij het installeren alleen die speciale herstelcode. Die moet je echt uitprinten of op een veilige plek bewaren, want als je je hoofdwachtwoord kwijt bent én die herstelcode, dan ben je echt de pineut en kom je je kluis nooit meer in.

Hoe werkt het in de praktijk?

Bitdefender SecurePass installeer je als app op een Android- of iOS-toestel, en is beschikbaar als browser-add-on voor de Windows- en MacOS-versies van Chrome, Edge, Firefox en Safari.

Op een desktop werkt Bitdefender SecurePass als een extensie in je browser en op de smartphone als een app.

Veiligheid is leuk, maar als de software lastig is in gebruik, gooi je het er na een week weer vanaf. Gelukkig heeft Bitdefender goed gekeken naar hoe mensen surfen en software gebruiken. De interface oogt fris voor zowel de browser-extensie als de app op je telefoon. Wat vooral fijn is, is de synchronisatie. We leven in een tijd waarin je 's ochtends op je telefoon zit, overdag op een laptop werkt en 's avonds misschien met een tablet op de bank hangt. Als je op je laptop een nieuw wachtwoord aanmaakt voor Netflix, wil je niet op je telefoon die hele rits tekens moeten overtypen.

Je hebt daardoor toegang tot alle accounts zonder dat je overal moet nadenken over wat de gebruikersnaam of het wachtwoord ook echt precies was: makkelijk en handig dus!

Ieder nieuw account sla je op in SecurePass zodat de gegevens overal automatisch worden ingevuld, op ieder apparaat.

Het meeste werk gebeurt via een extensie in je browser (via het icoontje rechtsboven in de browser) of via de app op je telefoon. Bitdefender synchroniseert dit razendsnel. Zodra je iets opslaat op het ene apparaat, is het vrijwel meteen beschikbaar op het andere. Daarnaast doet het meer dan alleen wachtwoorden. Je kunt er ook notities in kwijt die niemand mag zien

Ook is het handig dat je een of meerdere betaalkaarten en creditcards kunt toevoegen. Iedere keer dat je op een betaalpagina komt, laat Bitdefender je een scherm zien waarop je kunt aangeven welke opgeslagen creditcard je wil gebruiken. Na de selectie vult Bitdefender automatisch alle creditcardgegevens in en kun je de bestelling afmaken.

Ook je creditcardgegevens sla je eenvoudig op in SecurePass, zodat je die gegevens niet telkens handmatig hoeft in te typen als je iets online bestelt.

Gebruik je slechte of makkelijk te raden wachtwoorden, dan is er een beveiligingsscan die ten eerst kijkt of je geen zwakke wachtwoorden hebt gebruikt, maar ook op het dark web op de achtergrond scant naar gelekte gegevens. Je krijgt dan direct de tip om je wachtwoord direct aan te passen.

Met het beveiligingsrapport kun je zien welke wachtwoorden zwak of zelfs gelekt zijn, waardoor je direct weet waar je iets moet aanscherpen.

Tot slot

Als we alles op een rijtje zetten, is Bitdefender SecurePass een goede keuzae als je geen zin hebt in een lastig te beheren omgeving . Voor de gemiddelde gebruiker is dit precies wat je zoekt. Het doet wat het moet doen: het beveiligt je gegevens muurvast en haalt de frustratie van het inloggen weg. Vooral als je al gebruikmaakt van de antivirus van Bitdefender, is dit een logische toevoeging die naadloos in je bestaande pakket past. Het is misschien even wennen om de controle uit handen te geven, maar als je eenmaal gewend bent aan het feit dat je nooit meer een wachtwoord hoeft te onthouden, wil je nooit meer terug.