Freewaremakers zijn meestal enthousiaste computergebruikers die niet programmeren uit winstbejag, maar hun vaardigheden inzetten om iets te verbeteren. Dankzij de gratis programma’s wordt computeren leuker en handiger! We bespreken de 7 beste freeware-tips van augustus.

Tip 01: Beveiligingsexpert

Geschikt voor: Windows 10

Je kent misschien wel zo’n nors persoon in je omgeving: je vraagt iets, krijgt een snauw en het wordt geregeld. Dit is ongeveer wat Blackbird doet met de privacyinstellingen van Windows 10. Blackbird weet welke onderdelen ongewenst zijn en draait deze vakkundig de nek om. Er zijn geen opties, Blackbird doet wat er gedaan moet worden. In de meeste gevallen moeten we Blackbird gelijk geven. Veel aanpassingen zijn te technisch voor een normale sterveling om te begrijpen en dan kun je het beter aan een expert overlaten. Zo wordt de functie Wi-Fi sense uitgeschakeld en dat geldt ook voor Cortana, Bing-integratie, locatiebepaling, het verzamelen/doorsturen van metadata en het delen van Windows Updates met andere computers. Zelfs OneDrive moet eraan geloven. Dit is slechts een greep uit de wijzigingen die Blackbird voor je doorvoert. Hoewel iedereen Blackbird kan bedienen, heeft het programma een hoge moeilijkheidsgraad. Je moet namelijk weten hoe je dos-commando’s uitvoert als je aanpassingen ongedaan wilt maken. De documentatie is goed (lees vooral de readme.txt!), elke expert kan de dos-opdrachten uitvoeren om bijvoorbeeld OneDrive weer te activeren als je dit onderdeel toch wel wilt gebruiken. Maak voordat je met Blackbird aan de slag gaat eerst een systeemherstelpunt.

©PXimport

Tip 02: Niet afsluiten!

Geschikt voor: Windows 10

Oeps … je computer gaat weer eens opnieuw opstarten. Soms ben je zelf de schuldige omdat je te snel met je muis op iets als ‘deze computer wil opnieuw opstarten’ hebt geklikt en een ander keer is Windows Update de boosdoener. Dankzij ShutdownBlocker behoort dit tot de verleden tijd. ShutdownBlocker blokkeert de opdracht om opnieuw op te starten en je pc uit te schakelen. Zo kun je fijn verder werken tot je er bewust voor kiest om je systeem af te sluiten of opnieuw te starten. Zodra je ShutdownBlocker start, is de blokkade automatisch actief. Maak deze ongedaan met de knop Allow en weer actief met de knop Block. Het is aan te raden om ShutdownBlocker automatisch te starten met Windows, dan heb je er geen omkijken meer naar. Klik op Settings en plaats een vinkje bij Activate with Windows.

©PXimport

Tip 03: Taakoverzicht

Geschikt voor: Windows 10

Gebruik je meerdere (web)diensten waar je taken kunt bijhouden? Dan is One Task een aanrader! De Windows 10-app ondersteunt alle bekende taakdiensten. De taken worden samengevoegd in één overzicht. Uiteraard worden alle instellingen gesynchroniseerd met de online diensten: je kunt dus alles door elkaar gebruiken. One Task ondersteunt taken uit Outlook, van Office 365 en via Google Tasks. Ook de taken uit de nieuwe Microsoft-dienst To-Do komen keurig in het One Task-overzicht terecht zodra je je Microsoft-account koppelt.

©PXimport

Tip 04: Foto screensaver

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Alle Windows-versies hebben een simpele schermbeveiliging aan boord waarmee je je eigen foto’s kunt tonen als je je computer een paar minuten gebruikt. JPEG Saver biedt deze mogelijkheid ook, maar dan veel uitgebreider. Je kunt meerdere mappen kiezen waaruit je foto’s wilt zien. Ook voor mensen met meerdere monitors zijn er handige opties te vinden en je kunt extra elementen (zoals een klok) op je foto’s laten zien. Elke foto wordt automatisch gewisseld met een speciaal effect. Voor een vliegende start ga je in Windows 10 naar Instellingen (Windows-toets+I) / Persoonlijke instellingen / Vergrendelingsscherm / Instellingen voor schermbeveiliging. Selecteer JPEG Saver als schermbeveiliging en klik op Instellingen. Geef bij Folders op waar je foto’s te vinden zijn. Verander bij Main de vertraging van de diashow (bijvoorbeeld naar vijf seconden), en kies bij Mode voor Random om je foto’s in willekeurige volgorde weer te geven. Bekijk een voorbeeldweergave met de knop Preview.

PS Met een screensaver bespaar je geen energie. Gebruik het enkel omdat je zo’n diashow gewoon leuk vindt.

©PXimport

Tip 05: Wachtwoordsnoeper

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Heb je een wachtwoord nodig dat je ooit hebt gebruikt op je computer? De kans is groot dat Magical Jelly Bean PasswdFinder het terugvindt! Dit klinkt eng en dat is het ook, maar het werkt wel. Start Magical Jelly Bean PasswdFinder en wacht af. Het programma zoekt en toont alle aangetroffen inlog-informatie in een overzicht. Naast wachtwoorden uit je browsers weet Magical Jelly Bean PasswdFinder ook wachtwoorden te achterhalen van mailprogramma’s. Dit werkt dusdanig grondig dat we zelfs wachtwoorden terugvonden uit Windows Live Mail dat al jaren niet meer aanwezig was op onze testcomputer. Ook de inloggegevens uit verwijderde Thunderbird-accounts werden gevonden.

Het spreekt voor zich dat Magical Jelly Bean PasswdFinder alleen voor persoonlijk gebruik kan worden ingezet op je eigen computer. Gezien het karakter van Magical Jelly Bean PasswdFinder moet je niet vreemd opkijken als je beveiligingsprogramma ‘schrikt’ en waarschuwingen toont. Magical Jelly Bean PasswdFinder is veilig te gebruiken.

©PXimport

Tip 06: Deinstalleren

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

BCUninstaller staat voor ‘Bulk Crap Uninstaller’ en daarmee is alles gezegd. Het programma maakt het eenvoudig om meerdere programma’s snel te verwijderen van je computer. Plaats links in beeld een vinkje bij Select using checkboxes. Hiermee wordt het mogelijk om meerdere programma’s aan te vinken die je wilt verwijderen. Dit scheelt veel tijd ten opzichte van de standaardprocedure van Windows. BCUninstaller toont een lijst met alle programma’s die aanwezig zijn op je computer. Vink de programma’s aan die je wilt verwijderen. Ook de apps van de Windows Store (Windows 10) zijn zichtbaar. Klik op Uninstall om BCUninstaller aan het werk te zetten. Het programma vraagt om een herstelpunt aan te maken: dit is altijd verstandig! Vervolgens worden alle de-installatieprocedures automatisch in gang gezet. BCUninstaller gebruikt hiervoor de standaardprocedure die werd meegeleverd met het programma dat je probeert te verwijderen. Als deze ontbreekt of defect is, helpt BCUninstaller je om de mappen, bestanden en andere resten handmatig te verwijderen.

©PXimport

Tip 07: Visualiseer je wifi

Geschikt voor: macOS X, Windows 7, 8(.1), 10

NetSpot helpt bij het visualiseren van je wifi-netwerk. Vooral de betaalde (en veel te dure!) Pro-versie kan je wifi-signaal letterlijk binnenshuis in kaart brengen. De gratis versie is beperkter, maar heeft biedt nog steeds veel handige functies om je wifi te verbeteren. Voorheen was inSSIDer ons favoriete programma om alle netwerken in de buurt te visualiseren, maar inSSIDer is helaas niet meer gratis. Met NetSpot Free kun je hetzelfde: de technische details van draadloze netwerken binnen je bereik bekijken. Je ziet de verbindingsmogelijkheden van je draadloze toegangspunt (802.11b/g/n etc.). Belangrijker om te weten is de sterkte waarmee je wifi -signaal ontvangt en de kanaalkeuze. Als je wifi steeds wegvalt, kun je terwijl je NetSpot Free open hebt je toegangspunt (of computer) verplaatsen om het bereik te optimaliseren. De kanaalkeuze zie je in een grafiek, ook van netwerken waarmee je niet verbonden bent. Zo zie je snel of het netwerk van de buren jouw netwerk (en omgekeerd) mogelijk stoort. Met deze kennis kun je je wifi -kanaal aanpassen (niet voor beginners!) in je wifi -modem of draadloos toegangspunt naar een ‘rustiger’ kanaal.

©PXimport

Gevaarlijk?

©PXimport

Niet te snel klikken

©PXimport

Hoewel wachtwoordloze technieken als toegangssleutels snel terrein winnen, doe je er voorlopig goed aan slim om te gaan met je huidige wachtwoorden. De tips en (gratis) tools in dit artikel helpen je bij het opzetten van degelijk wachtwoordbeheer.

Cloudbeheer

Telkens hetzelfde wachtwoord gebruiken voor meerdere apps en diensten is sterk af te raden, maar verschillende complexe wachtwoorden onthouden lukt haast niet zonder een wachtwoordbeheerder. Een degelijke, gratis optie is het opensource Bitwarden. Kies eerst een hoofdwachtwoord en installeer daarna de desktop-app, browserextensies (voor automatisch invullen) en/of de mobiele app. Je wachtwoordkluis wordt end-to-end versleuteld in de cloud bewaard en wordt via je account gesynchroniseerd. Kies bij voorkeur bitwarden.eu als serverlocatie. Je kunt ook creditcards en andere gevoelige gegevens in je kluis bewaren.

Lokaal beheer

Bitwarden is een uitstekende wachtwoordmanager, maar functies als TOTP-authenticatie (Time-based One-Time Password) zijn alleen beschikbaar in de betaalde versie. Misschien stoort het je ook dat je wachtwoordkluis in de cloud wordt opgeslagen. Een gratis, opensource-alternatief is KeePassXC. Deze bewaart alles lokaal in een versleuteld bestand, van wachtwoorden en creditcards tot notities. De app werkt volledig offline, ondersteunt ook TOTP-authenticatie en vult inloggegevens automatisch in via een browserextensie. Wil je toch synchronisatie, dan kun je de database delen via een cloudopslagdienst als Google Drive of Dropbox, of met Syncthing.

Algoritme

Bij wachtwoordbeheerders als Bitwarden en KeePassXC worden je wachtwoorden opgeslagen. LessPass pakt het anders aan. Deze bewaart niets, maar genereert je wachtwoorden telkens opnieuw via een algoritme op basis van je hoofdwachtwoord, gebruikersnaam en sitenaam. Uit veiligheidsoverwegingen gebruik je hiervoor liefst de browserextensie of mobiele app, zodat alles lokaal gebeurt. Omdat nergens iets wordt opgeslagen, is dit systeem veilig, maar je moet bij elke herberekening wel exact dezelfde gegevens ingeven. Automatisch invullen of ondersteuning voor notities ontbreekt helaas.

Browsers

Gebruik je bijna uitsluitend je browser voor allerlei aanmeldingen, dan kun je ook de ingebouwde wachtwoordbeheerfunctie gebruiken. Deze zit in de meeste Chromium-browsers en in Firefox. In Chrome ga je naar Instellingen / Jij en Google / Synchronisatie en Google-services. Schakel de functie in en zorg dat bij Beheren wat je synchroniseert ook Wachtwoorden en toegangssleutels is aangevinkt. Wil je liever niet synchroniseren, dan kun je wachtwoorden ook handmatig exporteren en importeren via Instellingen / Automatisch invullen en wachtwoorden / Google Wachtwoordmanager. Kies daar Instellingen en Wachtwoorden exporteren. Je kunt het opnieuw inladen via Wachtwoorden importeren. Verwijder eventueel het csv-bestand na gebruik. Firefox biedt vergelijkbare opties.

2FA

Zelfs met een degelijke wachtwoordbeheerder blijven wachtwoorden een zwakke schakel: ze zijn te eenvoudig, je vergeet of verliest ze, je geeft ze in op phishing-sites of malware onderschept ze. Daarom is het aangeraden om 2FA, oftewel tweestapsverificatie, te activeren. Daarbij is naast je wachtwoord een extra factor nodig, zoals een pincode, TOTP, sms, pushmelding, biometrie of een beveiligingssleutel. Een handig overzicht van sites en diensten die 2FA ondersteunen, met info over de gebruikte methoden en links naar de instelinstructies, vind je op https://2fawebsites.github.io en op de thematische https://2fa.directory.

Authenticator

Er bestaan meerdere verificatiemethoden voor 2FA, maar vrijwel alle diensten ondersteunen verificatie zowel via sms als via TOTP. Bij TOTP is geen internet of gsm-netwerk nodig, wat het minder kwetsbaar maakt voor onderschepping of sim-swapping. Om zulke codes te genereren heb je een TOTP-authenticator-app nodig. Goede gratis opties zijn Google Authenticator, Microsoft Authenticator (ondersteunt geen wachtwoordbeheer en autofill meer), Aegis Authenticator en Authy. Alle vier ondersteunen TOTP en bieden een back-upfunctie. Wil je je codes exporteren, dan lukt dit het best met Google of Aegis. Deze laatste is ook opensource, maar is enkel beschikbaar voor Android. Authy is veelzijdigst, want bruikbaar op Android, iOS, macOS en Windows.

Herstelcodes

De meeste diensten met 2FA laten je ook herstelcodes gebruiken. Deze bieden een uitweg als je tijdelijk geen toegang hebt tot andere aanmeldopties, bijvoorbeeld bij verlies van je smartphone. Bewaar deze herstelcodes tevens digitaal, zoals in het notitiegedeelte van je favoriete wachtwoordmanager, in een versleutelde VeraCrypt-container of in een versleuteld cloudbestand. Bij Google vind je tot 10 herstelcodes via https://myaccount.google.com/security, bij Back-upcodes. Bij Microsoft is dit beperkt tot één code: ga naar https://account.microsoft.com/security, klik op Beheren hoe ik me aanmeld en kies Een nieuwe code genereren.

Gehackt?

Het is verstandig om regelmatig te controleren of een van je login-id's al in een online datalek voorkomt. Dit kan via Have I Been Pwned. Hier vul je e-mailadres in en je ziet meteen hoeveel en welke datalekken er zijn. Klik bovenaan op Notify Me voor een gratis melding zodra je adres in een nieuw lek opduikt. Klik op Passwords om te controleren of een wachtwoord reeds voorkomt in een datalek.

In Chrome kun je via chrome://password-manager/checkup?start=true eveneens een wachtwoordcheck uitvoeren. Je ziet ook hoeveel wachtwoorden zwak zijn of worden hergebruikt.

Anti-phishing

Wachtwoorden bieden weinig bescherming tegen phishing-sites, dus zorg ervoor dat je hiertegen zo goed mogelijk beveiligd bent. In je browser, zoals Chrome, ga je naar Instellingen, kies Privacy en beveiliging / Beveiliging en activeer bij voorkeur Geoptimaliseerde beveiliging bij Safe Browsing, of anders Standaardbeveiliging. Daarnaast kun je via DNS phishing-sites al blokkeren voor ze laden. Een optie is het gebruik van de nieuwe Europese publieke DNS4EU-resolvers. Kies hier voor Protective resolution (86.54.11.1 en 86.54.11.201), eventueel aangevuld met kinderbescherming en/of advertentieblokkering. Op de site vind je stap-voor-stap-instructies.

E-mailadres

Veel diensten laten je een e-mailadres opgeven ingeval je je wachtwoord vergeet of je account wordt geblokkeerd. Je ontvangt dan een mail om je identiteit te bevestigen en een herstellink te krijgen. Gebruik hiervoor liefst niet je hoofdadres, want als iemand dat via een datalek bemachtigt, kan die herstelmails onderscheppen en je accounts via wachtwoordherstel overnemen. Je kiest dus beter een apart e-mailadres dat je nergens anders voor gebruikt. Bij Google kun je dit instellen op https://myaccount.google.com/security, bij Herstelmailadres.

Lees ook: Zo meld je phishing in Outlook en Gmail

Browserprofiel

Voor gevoelige accounts zoals online bankieren of je wachtwoordkluis kun je overwegen een apart browserprofiel te gebruiken. Malafide scripts of extensies uit je standaardprofiel worden zo niet geactiveerd. Zo beperk je ook tracering en fingerprinting, en voorkom je dat je per ongeluk ingelogd blijft, aangezien je in dat profiel geen andere sites bezoekt.

In Chrome maak je een nieuw profiel aan via het profielicoon rechtsboven. Kies Chrome-profiel toevoegen. Je kunt inloggen met een Google-account of klikken op Doorgaan zonder account. Kies een zoekmachine, vul een profielnaam in, selecteer een opvallend thema en klik op Klaar.

Aanmeldpogingen

Bij sommige diensten, zoals Google en Microsoft, ontvang je automatisch een e-mail of pushmelding zodra een nieuw apparaat of een nieuwe browser inlogt. Zo kun je snel ingrijpen, bijvoorbeeld door je wachtwoord aan te passen of verdachte sessies uit te loggen. Bij Google ga je naar https://myaccount.google.com/security. Scrol naar Je apparaten en klik op Apparaten beheren. Selecteer een sessie en kies Uitloggen. Bij Microsoft ga je naar https://account.microsoft.com/security en klik je op Mijn aanmeldactiviteiten weergeven.

Beveiligingssleutel

Je kunt een fysieke beveiligingssleutel (zoals de meeste YubiKeys) ook gebruiken om je wachtwoordkluis te openen in combinatie met je hoofdwachtwoord.

Installeer eerst Yubikey Manager en start dit programma. Ga naar Applications/OTP en klik op Configure bij een vrij slot. Kies Challenge-response en klik op Generate voor een geheime sleutel. Vink Require touch aan voor extra veiligheid. Bevestig met Finish.

Open vervolgens je database in KeePassXC en ga naar Database / Databasebeveiliging. Kies Aanvullende bescherming toevoegen / Challenge-Response toevoegen. Selecteer het juiste slot van je ingeplugde beveiligingssleutel en bevestig met OK.

Browserwachtwoorden

Gebruik je meerdere browsers en zoek je het wachtwoord van een specifieke site, wil je alle wachtwoorden exporteren voor import in een andere browser, of is je systeem gecrasht en wil je de wachtwoorden uit je browserprofielen halen? Dan kan het gratis WebBrowserPassView handig van pas komen (let op: je virusscanner kan een foutpositief geven). Pak het zip-bestand uit met het wachtwoord wbpv28821@ en start de portable app. Je krijgt een overzicht van alle gevonden sites en log-ins. Via Bestand / Geselecteerde items opslaan kun je exporteren naar diverse csv-formaten, zoals voor Chrome, KeePass en Firefox.

Toegangssleutels

Een mooie afsluiter lijkt ons een tip rond passkeys, oftewel toegangssleutels. Immers, steeds meer diensten (en wachtwoordmanagers) ondersteunen deze aanmeldmethode waarbij je geen wachtwoord meer hoeft in te voeren. Een passkey is een cryptografisch sleutelpaar: de publieke sleutel wordt bewaard bij de onlinedienst, terwijl de (afgeleide) private sleutel veilig op je toestel blijft, zoals je pc, smartphone of een fysieke beveiligingssleutel zoals een Yubikey.

Zo maak je een toegangssleutel aan bij Google. Ga naar https://g.co/passkeys en meld je aan. Klik twee keer op Toegangssleutel maken. Je toestel stelt nu een methode voor, zoals gezichtsherkenning, vingerafdruk of pincode. Bevestig de koppeling. Vanaf nu kun je je bij Google aanmelden vanaf dit toestel, zonder wachtwoord.

Fairphone lanceert de vernieuwde Fairbuds XL. Deze modulaire koptelefoon belooft nu ook het geluid en comfort te bieden dat je voor 249 euro mag verwachten. Met nieuwe drivers en zachtere oorkussens pakt de fabrikant de eerdere kritiekpunten aan. Handig: je kunt je oude model zelf eenvoudig upgraden.

De Nederlandse fabrikant Fairphone heeft deze week de vernieuwde versie van de Fairbuds XL gepresenteerd. Deze modulaire koptelefoon is een doorontwikkeling van het model dat in 2023 werd gelanceerd. Waar de eerste generatie vooral een statement maakte op het gebied van repareerbaarheid, belooft deze nieuwe versie ook op audiogebied en draagcomfort een inhaalslag te maken. De koptelefoon is daardoor ontworpen om jarenlang mee te gaan en is per direct verkrijgbaar.

©Fairphone

Verbeterde audiokwaliteit en materialen

De belangrijkste upgrade ten opzichte van de voorganger zit in de geluidsweergave en het fysieke ontwerp. De nieuwe Fairbuds XL beschikt over 40 mm dynamische drivers en ondersteuning voor aptX HD, wat moet zorgen voor een gedetailleerder geluidsbeeld en high-res audio via bluetooth. Fairphone heeft daarnaast gekeken naar de feedback over het draagcomfort. De nieuwe modellen zijn uitgerust met zachtere oorkussens van 'birdseye-mesh' en een ademende hoofdband, waardoor de koptelefoon ook tijdens langere luistersessies prettig moet blijven zitten. Het design is beschikbaar in de kleuren Forest Green en Horizon Black.

Modulair ontwerp voor lange levensduur

Wat de Fairbuds XL onderscheidt in de markt van consumentenelektronica is de verregaande modulariteit. De koptelefoon is opgebouwd uit negen losse modules die door de gebruiker zelf te vervangen zijn. Dit betekent dat bij een defect of slijtage niet het hele apparaat weggedaan hoeft te worden, maar dat onderdelen zoals de batterij, de oorkussens of de hoofdband eenvoudig vervangen kunnen worden. Technisch biedt het apparaat verder dual-point connectiviteit, een IP54-certificering voor spatwaterdichtheid en een accuduur tot 30 uur.

Zoals gebruikelijk bij het Amsterdamse bedrijf ligt de nadruk sterk op duurzaamheid en eerlijke materialen. De koptelefoon bestaat voor ongeveer 50 procent uit gerecyclede grondstoffen, waaronder gerecycled aluminium en zeldzame aardmaterialen in de magneten. Ook wordt er bij de assemblage gebruikgemaakt van fabrieken die draaien op zonne-energie en investeert het bedrijf in leefbare lonen voor fabrieksarbeiders.

©Fairphone

Compatibel met het vorige model

Een opvallende keuze van Fairphone is de compatibiliteit met de eerste generatie Fairbuds XL. De fabrikant benadrukt dat technologie moet meegroeien met de gebruiker. Bezitters van het 2023-model hoeven daarom geen volledig nieuwe koptelefoon aan te schaffen om te profiteren van de geluidsverbeteringen. De nieuwe drivers zijn namelijk ook als los onderdeel verkrijgbaar en kunnen eenvoudig in het oude model worden geïnstalleerd. Hiermee voegt Fairphone daadwerkelijk de daad bij het woord wat betreft het verlengen van de levensduur van elektronica.

©Fairphone

Prijs en beschikbaarheid

De vernieuwde Fairbuds XL is per direct verkrijgbaar in Nederland. De adviesprijs voor de koptelefoon bedraagt 249 euro. Hij is te koop via de webwinkel van Fairphone en bij geselecteerde retailers.