De cloudopslag van bijvoorbeeld Dropbox of OneDrive is niet alleen handig voor documenten en foto's, je kunt er ook programma's in bewaren. Het gaat hier over zogenoemde portable versies van bekende freeware. We hebben 15 handige portable programma's op een rijtje gezet.

Tip 01: Installeren of niet?

Alle programma's in dit artikel zijn portable te gebruiken. Dit houdt in dat er geen aparte installatie nodig is. Het programma downloaden en uitpakken is voldoende. Alle bestanden vind je terug in één map (eventueel met extra submappen). Je kunt de programma's starten via Windows Verkenner door op het uitvoerbestand te dubbelklikken. Het uitvoerbestand herken je aan de extensie .exe, bijvoorbeeld PhotoFiltre7.exe. Lees ook: Zo beveilig je eenvoudig je cloud-opslag.

Omdat er geen installatie is, kun je alles wat met het programma te maken heeft met je meenemen, omdat alles in één map wordt bewaard. Dit heeft als voordeel dat je het programma kunt gebruiken vanaf een usb-stick of cloudopslag van bijvoorbeeld Dropbox, OneDrive en Google Drive (en in theorie in elke willekeurige cloudopslagdienst). Dankzij de cloudopslag zijn je portable programma's op al je computers beschikbaar.

©PXimport

Tip 01 Een portable programma heeft geen installatieprocedure: uitpakken en je kunt direct aan de slag!

Tip 02: Opslaan

We gaan ervan uit dat je al een clouddienst gebruikt zoals Dropbox, Google Drive of OneDrive en dat de clouddienst geïnstalleerd is op je computer. Dit houdt in dat je de map van de clouddienst ziet in Windows Verkenner. Als je meerdere clouddiensten hebt, mag je kiezen welke je voor je portable programma's wilt gebruiken. OneDrive ligt voor de hand, omdat dit standaard aanwezig is in nieuwe Windows-versies.

Open de clouddienstmap in Windows Verkenner en maak de submap Portable apps direct starten aan.

Dit wordt de basismap. Voor elk portable programma maak je hierin een nieuwe submap aan. Zorg ervoor dat je de submappen een goede omschrijving geeft, zodat je snel herkent waarvoor een programma dient. Voor het fotobewerkingsprogramma PhotoFiltre (zie tip 4) kun je de map PhotoFiltre aanmaken, maar de naam Foto's bewerken met PhotoFiltre is ook mogelijk.

©PXimport

Tip 02 Maak de map 'Portable apps direct starten' aan in de cloudopslagmap op je computer.

Tip 03: Zip-archief

De meeste portable programma's zijn verpakt in een zip-archief. Na het downloaden klik je er met de rechtermuisknop op en kies je Alles uitpakken. Geef op waar je de bestanden wilt bewaren: de eigen submap in de map Portable apps direct starten.

Bij sommige portable programma's lijkt het alsof je te maken hebt met een installatieprocedure, maar in de praktijk worden alleen de programmabestanden uitgepakt.

©PXimport

Tip 03 Pak het portable programma uit naar een eigen submap in 'Portable apps direct starten'.

Snelkoppeling

Als je een programma installeert maakt de installatieprocedure automatisch snelkoppelingen aan, bijvoorbeeld op je bureaublad. Bij portable programma's ontbreken die. Je start de programma's via Windows Verkenner. Een snelkoppeling kan toch handig zijn en is eenvoudig zelf te maken.

Open de programmamap in Windows Verkenner en klik met de rechtermuisknop op het uitvoerbestand van het programma, bijvoorbeeld programmanaam.exe. Kies Vastmaken aan start (Windows 8.1) om het programma als tegel toe te voegen aan het startscherm. Met Kopiëren naar / Bureaublad snelkoppeling maken wordt de snelkoppeling op je bureaublad geplaatst en kun je het programma vanaf daar starten.

©PXimport

Plaats een snelkoppeling op je bureaublad van je favoriete portable programma's.

Tip 04: Fotobewerken

Voor de meeste fotografen is Photoshop een noodzakelijk verlengstuk van de camera, maar hier hangt een stevig prijskaartje aan. Voor privégebruik zijn er goede gratis alternatieven en daar is PhotoFiltre er een van. Je kunt met PhotoFiltre foto's bewerken met eenvoudige effecten of geavanceerde bewerkingen uitvoeren via lagen (layers). Net als voor Photoshop vereist PhotoFiltre enige tijd en inspanning om er optimaal mee te werken. De basisfuncties zijn snel te doorgronden.

Uitvoerbestand: PhotoFiltre7.exe

©PXimport

Tip 04 PhotoFiltre is een volwaardig fotobewerkingsprogramma.

Tip 05: Alles afspelen

VLC media player is misschien wel de bekendste mediaspeler en dat word je niet zomaar! Het programma moet het niet hebben van de vormgeving, deze is zacht uitgedrukt nogal ouderwets. Maar het programma blinkt uit in functionaliteit en speelt alle bekende videobestanden die je op internet vindt probleemloos af. VLC media player is daarom zeer geliefd bij filmfanaten.

Uitvoerbestand: vlc.exe

©PXimport

Tip 05 VLC media player speelt alle soorten videobestanden probleemloos af.

Tip 06: Ondertiteling

De vorige tip is handig als je een compleet filmbestand hebt, maar wat als je geen ondertiteling ziet? In dat geval heb je Sublight nodig. Sublight zoekt snel de juiste Nederlandse ondertiteling bij een film. Je kunt het filmbestand slepen naar het Sublight-venster of in Sublight een handmatige zoekopdracht geven. Sublight bewaart het bestand met ondertiteling automatisch met de juiste bestandsnaam. Hierdoor pakt een goed afspeelprogramma je ondertiteling automatisch op.

Uitvoerbestand: Sublight.exe

©PXimport

Tip 06 Sublight zoekt de juiste ondertiteling bij een videobestand.

Standaardprogramma

Als je een programma installeert zorg de installatieprocedure er voor dat er automatisch een bestandskoppeling wordt gemaakt. Hierdoor weet Windows bijvoorbeeld wanneer je dubbelklikt op een mkv-bestand dat je het programma VLC wilt gebruiken om de film af te spelen. Bij een portable programma dien je die koppeling handmatig te maken. We nemen een mkv-bestand als voorbeeld. Klik in Windows Verkenner met de rechtermuisknop op een willekeurig mkv-bestand. Kies Openen met / Standaardprogramma selecteren. Je ziet een lijst met programma's (of apps) die het bestand aankunnen, maar omdat we de portable versie van VLC willen gebruiken, staat dit programma niet in de lijst. Blader zelf naar het exe-bestand van het portable VLC-programma en klik dit aan om mkv-bestanden vanaf nu mee te openen.

Tip 07: Scan naar pdf

De meeste mensen zullen hun scanner alleen nog gebruiken voor een incidenteel kopietje of als er ooit een van oorsprong papieren document gemaild moet worden. Voor dit laatste is WinScan2PDF uitermate geschikt. Zoals de programmanaam al doet vermoeden digitaliseert WinScan2PDF documenten naar pdf-bestanden. Klik op Select source en kies je scanner. Met de knop Scan wordt de scan gemaakt en bewaar je het eindresultaat als pdf-bestand.

Uitvoerbestand: WinScan2PDF.exe

©PXimport

Tip 07 WinScan2PDF scant documenten direct naar een pdf-bestand.

Tip 08: Anoniem op internet

Als je surft op internet laat je sporen achter op je eigen computer, bij reclamenetwerken en op de servers van de websites die je bezoekt. Voor wie dit tijdelijk wil voorkomen, kan aan de slag met Tor Browser Portable. Het programma regelt zonder ingewikkelde instellingen een anonieme internetverbinding. Vervolgens wordt een aangepaste versie van Firefox opgestart (eveneens inbegrepen in Tor Browser) waarna je anoniem over het web surft. Tor Browser is ook handig om websites te bezoeken met regiobeperkingen. Je kunt Tor Browser naast je favoriete browser gebruiken.

Uitvoerbestand: TorBrowserPortable.exe

©PXimport

Tip 08 Tor Browser laat je anoniem surfen op internet.

Tip 09: E-books

Heb je een e-reader en loop je tegen beperkingen op van het beheerprogramma van de makers van het apparaat? Dan moet je Calibre Portable zeker eens proberen! Calibre Portable beheert je digitale boekenkast en kan communiceren met alle bekende e-readers. Ook kun je Calibre Portable gebruiken om boeken om te zetten naar een ander formaat. Je kunt met e-reader ook e-books lezen op je computer, maar echt prettig is dit niet in de praktijk. Dit ligt niet aan de functies van Calibre Portable, maar aan het computerbeeldscherm. De speciale schermen van e-readers zijn beter geschikt om boeken te lezen.

Uitvoerbestand: calibre-portable.exe

©PXimport

Tip 09 Calibre is een uitstekend programma om je e-reader en verzameling e-books te beheren.

Tip 10: Taakbeheer 2.0

Gevorderde Windows-gebruikers zijn bekend met de toetscombinatie Ctrl+Shift+Esc. Hiermee wordt Windows Taakbeheer gestart en zie je welke processen er allemaal actief zijn. Windows Taakbeheer is ook handig om een vastgelopen programma geforceerd te sluiten. Daphne is een uitgebreid alternatief voor Windows Taakbeheer. De opzet is eenvoudiger, maar de mogelijkheden zijn uitgebreider. Je kunt processen bijvoorbeeld op een voorgedefinieerde tijd laten beëindigen. Uiteraard kun je processen ook direct beëindigen. Klik op met de rechtermuisknop op een item in de lijst en kies Kill.

Uitvoerbestand: DaphnePortable.exe

©PXimport

Tip 10 Daphne is een overzichtelijk alternatief voor Windows Taakbeheer.

Tip 11: Automatisch starten

Tijdens het opstarten van je computer worden er allerlei programma's geladen. De meeste zijn nodig, bijvoorbeeld om je systeem veilig te houden, maar sommige zijn overbodig. Denk hierbij aan freeware die je ooit geïnstalleerd hebt, maar bijna nooit gebruikt. Door overbodige programma's uit je opstartproces te halen, start Windows mogelijk sneller op. Autoruns is een handig hulpje om dit voor elkaar te krijgen. Kijk bij Logon om na te gaan wat er zoal automatisch wordt geladen. Schakel een onderdeel uit door het vinkje te verwijderen. Je kunt een programma altijd opnieuw aanvinken om je aanpassing ongedaan te maken. Gebruik de rechtermuisknop en kies Search online om onbekende programma's op te zoeken op internet.

Uitvoerbestand: Autoruns.exe

©PXimport

Tip 11 Met Autoruns bepaal je welke programma's er mogen opstarten met Windows.

Tip 12: Extreem verwijderen

Als je programma's verwijdert van je computer via de standaardprocedure is de kans groot dat er resten achterblijven. Dit kunnen bestanden zijn, maar ook instellingen in het Windows-register. Dankzij Revo Uninstaller kun je een programma volledig laten verwijderen. Revo Uninstaller voert eerst de standaard de-installatieprocedure uit en zoekt dan naar achtergebleven resten. Deze kun je vervolgens aanvinken en verwijderen.

Uitvoerbestand: Revouninstaller.exe

©PXimport

Tip 12 Revo Uninstaller verwijdert programma's en gaat vervolgens op zoek naar achtergebleven resten.

Tip 13: Ruimtevreters

Grote bestanden zijn lastig te vinden en dat is jammer, zeker als de opslagruimte van een snelle SSD beperkt is. TreeSize helpt je hierbij. Kies via Scan / Select directory een map of schijf die je wilt laten onderzoeken. TreeSize Free spoort je ruimtevreters op en toont de grootste boven in beeld. Je kunt in een mapstructuur verder klikken om dieper te graven naar mappen die veel ruimte in beslag nemen. Gebruik de rechtermuisknop op een map en kies Open om de betreffende map in Windows Verkenner weer te geven.

Uitvoerbestand: TreeSizeFree.exe

©PXimport

Tip 13 TreeSize vereenvoudigt het opsporen van grote bestanden in submappen.

Tip 14: Afsluithulp

Soms is het handig om je computer nog even aan te laten (bijvoorbeeld als je wacht tot een download binnen is), maar de hele nacht laten draaien is zonde. Dankzij Shutter Lite kun je je systeem vertraagd laten afsluiten, in stand-by krijgen en meer. Shutter Lite werkt met twee onderdelen: gebeurtenis en actie. De gebeurtenis kan een tijd zijn (on time), stopwatch (countdown) en andere 'trigger'. De actie is bijvoorbeeld het systeem uitschakelen of stand-by activeren.

Uitvoerbestand: Shutter.exe

Tip 15: Niet sluiten

Hoe vaak op een dag start jij je browser, mailprogramma of Spotify opnieuw? De meeste mensen doen dit (onbewust) meerdere keren. Dankzij het mini-programmaatje NoClose kun je het bekende kruisje in de rechterbovenhoek uitschakelen. Druk in een programma op Ctrl+1 om het kruisje uit te schakelen. Door deze toetscombinatie nogmaals te gebruiken, komt het kruisje weer terug. NoClose werkt in veel programma's, maar niet overal.

Uitvoerbestand: NoClose.exe

Tip 16: Bleekmiddel

Voor de CCleaner-fans noemen we het kort: er is een portable versie van dit populaire schoonmaakprogramma. Voor wie eens wat anders wil dan CCleaner kan aan de slag met BleachBit Portable. Het programma verwijdert sporen en tijdelijke bestanden van programma's van Adobe, Microsoft en alle bekende browsers. Het fijne aan BleachBit Portable is dat alle opties standaard zijn uitgeschakeld. Je kunt per programma aangeven wat je wilt opschonen door vinkjes te plaatsen of alle opties van een programma in één keer activeren. Dit laatste is uiteraard alleen aan te raden als je zeker weet wat je laat opruimen.

Uitvoerbestand: bleachbit.exe

©PXimport

Tip 16 BleachBit Portable haalt de bezem door overbodige bestanden, bestandsresten en internetsporen.

Tip 17: Prikbordhulp

Zodra je in Windows iets kopieert (bijvoorbeeld een bestand of stukje tekst), wordt het op je klembord gezet. Vervolgens kun je het plakken op een andere locatie of in een ander programma. Standaard heeft het Windows-klembord plek voor één dingetje. Kopieer je iets nieuws? Dan ben je het voorgaande kwijt. Ditto geeft je klembord extra geheugen zodat je er mee op kunt zetten. Zorg er voor dat Ditto automatisch start met Windows via Options / General / Start Ditto on Windows startup. Met de toetscombinatie Ctrl+~ laat Ditto de inhoud van het extra klembordgeheugen zien in een lijstje. Dubbelklik op een onderdeel om het opnieuw op je klembord te zetten.

Uitvoerbestand: Ditto.exe

Tip 18: Alle instellingen

Veel Windows-instellingen zijn diep verscholen in het besturingssysteem of staan verspreid over allerlei onderdelen in je configuratiescherm. Ultimate Windows Tweaker maakt de instellingen onder de 'motorkap' inzichtelijk. Hierbij toont Ultimate Windows Tweaker handige tabbladen om bijvoorbeeld prestaties te optimaliseren (via het tabblad Performance) of andere verbeteringen toe te passen.

Sleutelen aan geavanceerde instellingen is niet voor beginners. Wijzig nooit instellingen die je niet kent of niet ongedaan kunt maken. Maak met de knop Restore point altijd eerste een herstelpunt voordat je met Ultimate Windows Tweaker aan de slag gaat.

Uitvoerbestand: Ultimate Windows Tweaker 3.exe

©PXimport

Tip 18 Ultimate Windows Tweaker is een systeemhulpprogramma voor Windows.

QD-OLED is steeds vaker terug te vinden in gamingmonitoren. Waar deze techniek eerst vooral was voorbehouden aan het hogere segment, zie je steeds vaker in modellen die voor een veel bredere groep gamers betaalbaar zijn. De vraag is natuurlijk of je dat verschil in beeldkwaliteit ook echt merkt tijdens het spelen. In dit artikel lees je hoe QD-OLED werkt en wanneer je het verschil in de praktijk merkt.

Wat QD-OLED anders maakt

Een traditioneel LCD-paneel werkt met achtergrondlicht dat door meerdere lagen heen moet voordat je een beeld ziet. Dat kost tijd en maakt dat zwart nooit volledig zwart wordt. QD-OLED laat die tussenlagen achterwege. Elke pixel geeft zelf licht en schakelt onafhankelijk van de rest. Daardoor reageert het beeld direct. De quantum-dot-laag zet het blauwe OLED-licht om in diepe en zuivere kleuren. Het voelt alsof je condens van een raam veegt: zodra de waas verdwijnt, zie je het beeld helder en zonder vertraging.

©ID.nl

Vloeiende beelden bij snelle actie

Die directe pixelreactie merk je vooral wanneer je snelle spellen speelt. Omdat pixels vrijwel meteen overschakelen naar een nieuwe kleurstand, blijven objecten die over het scherm vliegen scherp in beeld. In shooters, racespellen en andere games waarbij snelheid telt, bijvoorbeeld voetbalgames, ontstaat daardoor een rustiger beeld met minder bewegingsonscherpte. Je ogen hoeven zich minder vaak aan te passen. Daardoor raken ze minder snel vermoeid en houd je makkelijker overzicht, ook wanneer je langere tijd achter elkaar speelt.

©ID.nl

Zicht in donkere scènes

QD-OLED blinkt uit in donkere scènes. Pixels die geen licht hoeven te geven, staan volledig uit en leveren een diep zwart dat je bij LCD-panelen zelden ziet. Doordat heldere elementen hier direct naast kunnen staan zonder dat ze licht lekken, ontstaat een sterk contrast dat schaduwen en lichte accenten duidelijker scheidt. Daardoor verdwijnen grijze waasjes in schaduwhoeken en blijven contouren van objecten helder zichtbaar. Vooral in stealth-games, horrorspellen en shooters waarin je tegenstanders soms alleen als silhouet ziet, levert dat een tastbaar voordeel op.

©ID.nl

Kleurrijk zonder overdrijven

De quantum-dot-laag zorgt voor een breed kleurbereik waardoor lichteffecten, huidtinten en subtiele schaduwen goed zichtbaar blijven. Veel QD-OLED-monitoren tonen kleuren standaard wat verzadigd, vooral in de felste modi. In een sRGB- of filmmodus wordt het beeld zachter en natuurgetrouwer, wat beter aansluit bij fotobewerking en dagelijks gebruik. Zodra je de juiste modus gebruikt, lopen kleuren vloeiend in elkaar over en blijven ze gelijkmatig, terwijl uitgesproken elementen zoals neon en magie juist duidelijk opvallen. Dat merk je niet alleen in games, maar ook wanneer je foto's bewerkt of films kijkt.

Helderheid en HDR in perspectief

QD-OLED heeft op het gebied van helderheid flinke stappen gezet ten opzichte van eerdere OLED-generaties. In HDR-games kunnen lichte delen krachtig oplichten zonder dat fel zacht of dof oogt; explosies, glinsteringen op water en fel tegenlicht komen daardoor beter tot hun recht. Toch is het goed om te weten dat deze techniek niet alle beperkingen wegneemt. De helderheid van QD-OLED hangt sterk af van de schermvulling. Bij SDR (standaard dynamisch bereik, het normale helderheidsniveau voor dagelijkse pc-taken) op een volledig wit scherm ligt de helderheid meestal rond de 200 tot 250 nits. Bij kleinere, heldere onderdelen kan dit oplopen richting 400 tot 500 nits. In HDR kunnen pieken van 1000 tot 1300 nits worden bereikt, maar die waarden gelden vooral voor kleine accenten en niet voor het hele scherm. Mini-LED-monitoren houden hogere helderheidsniveaus langer vast, wat in fel verlichte kamers zichtbaar voordeel geeft in extreme highlights. QD-OLED compenseert veel daarvan met perfect zwart, waardoor het contrast wel krachtig blijft (zie ook kader QD-OLED versus Mini-LED) .

Reflecties in daglicht

De meeste QD-OLED-monitoren hebben een glanzende afwerking. Dat helpt bij de kleurweergave en het contrast, maar maakt het paneel gevoeliger voor reflecties bij daglicht. Daarnaast ontbreekt een polarisatiefilter. Daardoor kunnen zwartwaarden in fel licht een paarse of grijze waas krijgen: het diepe zwart wordt zichtbaar opgelicht, meer dan bij een gewone spiegeling. Dat drukt het contrast in een goed verlichte kamer en kan afleiden bij gamen. Gebruik je de monitor vooral in een donkere of gelijkmatig verlichte ruimte, dan speelt dit nauwelijks. In kamers met veel direct zonlicht of grote ramen komt een matte Mini-LED-monitor daarom vaak rustiger over.

©ID.nl

Minimale inputvertraging

Naast de snelle pixelreacties is ook de invoervertraging laag. Moderne QD-OLED-modellen reageren direct op elke muisbeweging en elke controlleractie. Vooral in competitieve shooters is dat een voordeel, omdat elke handeling zonder merkbare vertraging op het scherm verschijnt. 

Burn-in en levensduur

Burn-in blijft bij elke OLED-variant een punt van aandacht, al zijn moderne QD-OLED-schermen duidelijk verder dan eerdere generaties. Ze gebruiken meerdere beschermingsmechanismen die de belasting door statische beelden beperken. Voor normaal gamegebruik werkt dat in de praktijk goed en blijft het risico klein.

Dat neemt niet weg dat enige nuance op zijn plaats is. Gebruik je een monitor dagelijks vele uren voor taken met veel vaste elementen, zoals spreadsheets, fotobewerkingspanelen of het steeds terugkerende HUD van één game, dan is de kans op inbranden groter dan bij LCD- of Mini-LED-panelen. Afwisseling in wat je op het scherm toont en af en toe even pauze nemen helpt om het paneel langer in goede staat te houden. Even pauze nemen is ook voor jezelf goed trouwens!

Wat voor beschermingstechnieken kun je tegenkomen?

©AGON by AOC

Voorbeeld: bescherming in de praktijk

Veel QD-OLED-monitoren combineren verschillende beschermingsmechanismen om het risico op burn-in te beperken. In onderstaande tabel zie je bijvoorbeeld wat je kunt vinden in een aantal recente modellen uit de AGON PRO line-up van AOC. Je kunt al deze functies zelf in- en uitschakelen en je kunt de intensiteit ervan aanpassen. Dat betekent dat je zelf kunt bepalen hoe sterk de bescherming is.

Voor wie QD-OLED vooral interessant is

Gamers die veel snelle actie spelen, halen het meeste uit QD-OLED. De voordelen van de techniek zijn in elk genre zichtbaar, maar vallen vooral op in shooters en racespellen, waar tempo en directe reacties tellen. Ook filmische games die sterk leunen op licht-donkercontrasten winnen zichtbaar aan sfeer en detail.

Conclusie

QD-OLED combineert diepe zwartwaarden met snelle pixelreacties en een breed kleurbereik. Dat zorgt voor een vloeiend beeld in snelle games en meer overzicht in donkere scènes. HDR komt overtuigend tot zijn recht, al blijven Mini-LED-schermen beter overeind bij zeer hoge helderheid en fel daglicht. Inbranden blijft een punt van aandacht wanneer hetzelfde element lange tijd in beeld staat, maar moderne modellen beschikken over uitgebreide beschermingsmaatregelen. Voor veel gamers is QD-OLED daarmee een goede keuze: snel, sfeervol en klaar voor de komende jaren.

De ingebouwde zoekfunctie van Windows - Windows Zoeken - kennen we inmiddels wel. En eerlijk is eerlijk: dat onderdeel is inmiddels wel wat gedateerd. Welke andere mogelijkheden zijn er om te zoeken? Welke AI en andere slimme tools kunnen we inzetten om de antwoorden op onze vragen te vinden? Je ontdekt ze hier.

Copilot: bestanden doorzoeken

Microsofts Copilot kan je helpen met het doorzoeken van de inhoud van de bestanden op je computer. Hiervoor moet je momenteel nog eerst het bestand uploaden naar OneDrive. Vanuit daar kun je er allerlei acties mee uitvoeren. Copilot kan straks ook voor je op zoek gaan naar lokale bestanden. Die functie is nu nog niet geactiveerd in Nederland, maar is al wel actief in de VS en Engelstalige regio's. De Copilot-app lijkt er voor Nederland al wel op voorbereid.

Je kunt je alvast voorbereiden op de komst van deze functie. Dat doe je door ervoor te zorgen dat je de nieuwste versie van Copilot hebt geïnstalleerd. Daarmee wordt de functie direct actief als deze in Nederland beschikbaar komt. Je vindt de nieuwe versie van Copilot in de Microsoft Store (via het startmenu). Eenmaal geopend, klik je op de gebruikersafbeelding linksonder in het scherm. Kies Instellingen. Geef Copilot vervolgens toegang tot de bestanden. Blader naar Machtigingsinstellingen en zet de schuif op Aan bij Bestand zoeken. Zet hierna ook de schuif op Aan bij Lezen van het bestand.

Copilot maakt onderliggend nog steeds gebruik van gedeelten van het bestaande Windows Zoeken. Die kennis biedt meer controle: je kunt bepalen welke locaties mogen worden doorzocht. Klik in hetzelfde instellingenvenster op Windows-instellingen. Geef bij Mijn bestanden zoeken aan welke locaties mogen worden bekeken.

Copilot: zoeken in bestanden

Soms ben je niet op zoek naar bestanden, maar juist naar informatie ín de bestanden. Als je de nieuwste update van Windows 11 gebruikt, kun je hiervoor op een slimme manier Copilot inzetten. Klik met de rechtermuisknop op het bestand waarin je wilt zoeken of waarover je specifieke vragen hebt. Doet dat bijvoorbeeld via het bureaublad of via de verkenner.

Kies voor de nieuwe optie Vraag het aan Copilot. Het bestand verschijnt in het venster van Copilot. Vervolgens kun je bijvoorbeeld vragen om het te doorzoeken of het opnieuw te structureren. Je kunt ook vragen om het bestand samen te vatten of de inhoud ervan in compacte bewoordingen te beschrijven. Verschijnt de nieuwe optie nog niet in het menu van de rechtermuisknop? Controleer dan of je de instellingen uit de alinea hiervoor hebt geactiveerd.

Copilot: gezichten herkennen

Maak je gebruik van OneDrive? Ook OneDrive zet steeds vaker AI in om je bestanden eenvoudiger vindbaar te maken. Op het moment van schrijven wordt de laatste hand gelegd aan de gezichtsfuncties. We hebben deze dus zelf nog niet in de praktijk kunnen testen.

Microsoft gebruikt AI om gezichten te herkennen in foto's en afbeeldingen die je in een OneDrive-account hebt bewaard. Je moet hiervoor wel toestemming geven. Hierna wordt informatie uit afbeeldingen en gezichten verzameld om vergelijkbare gezichten te vinden.

Open de OneDrive-app en wacht totdat automatisch de melding met toestemming verschijnt. Ga je akkoord met de verwerking, dan kies je Toestaan. Het duurt tot 72 uur om de foto's te indexeren. Download de nieuwste versie van de OneDrive-app (via Google Play of de Apple App Store) en tik op de nieuwe tab Personen. In het zoekvak eronder kun je zoeken op specifieke personen op foto's.

Perplexity: vinden wat je zoekt

Perplexity is een geavanceerde en populaire AI-zoekmachine. Je kunt deze AI-dienst ook goed inzetten voor het doorzoeken van de inhoud in je eigen bestanden. Er bestaan wel een paar voorwaarden voor het zoeken met de AI-agent van Perplexity: allereerst heb je een betaald abonnement nodig. De gratis versie ondersteunt de functie (nog) niet. Hiervoor betaal je circa 20 euro per maand, vergelijkbaar met de betaalde abonnementen van veel andere AI-aanbieders.

Perplexity kan daarnaast alleen zoeken in bestanden die je in de cloud hebt opgeslagen. Op dit moment worden alleen nog Google Workspace, Dropbox en WhatsApp ondersteund. Op het gebied van bestandsformaten kun je onder meer Google Docs, pdf-bestanden, Microsoft Office-documenten en csv-bestanden gebruiken. Ook Markdown (MD)- en JSON-bestanden worden ondersteund.

Perplexity: aan de slag

Het zoeken in je eigen bestanden staat in Perplexity standaard uitgeschakeld. Het zoeken van bestanden wordt mogelijk met plug-ins, die in Perplexity 'verbinders' worden genoemd. Laten we deze eens inschakelen.

Klik in het hoofdvenster van Perplexity linksonder op de gebruikersfoto en kies Instellingen. Kies Verbinders. Een overzicht van ondersteunde locaties verschijnt. Klik op Enable bij de locatie die je wilt koppelen, bijvoorbeeld Google Drive. Hierna geef je toestemming voor het weergeven en downloaden van je bestanden. Je kunt de koppeling op elk moment weer ongedaan maken. In het eerdergenoemde overzicht van onlinediensten klik je op de drie puntjes naast de opslagdienst en kies je Ontkoppelen.

Perplexity: bestanden doorzoeken

Zijn de gewenste diensten gekoppeld? Dan is het mogelijk om Perplexity AI in te zetten om je bestanden te vinden. De zoekfunctie met eigen bestanden is op twee manieren te gebruiken. Zo kun je de bestanden gebruiken als bron tijdens de conversaties. Klik hiervoor op de knop Sources en wijs je online cloudopslag aan. Op dit moment beperkt de dienst zich helaas alleen tot zakelijke varianten van de cloudopslag, zoals het eerdergenoemde Google Workspace. De consumentenversie van Google Drive wordt niet ondersteund als directe bron.

Gelukkig doet Perplexity dit wél voor het inhoudelijk doorzoeken van je bestanden. Klik op de paperclip. Afhankelijk van welke verbinders je hebt geactiveerd, kun je hier kiezen tussen Lokale bestanden, Google Drive en Dropbox. Wijs het bestand aan, zodat je er vragen over kunt stellen.

Uiteraard is het belangrijk om te weten hoe Perplexity met je bestanden omgaat. Je eigen bestanden worden niet gebruikt om de AI-modellen te trainen. Bovendien worden de bestanden - als deze al worden opgeslagen - door Perplexity binnen AWS S3-servers opgeslagen.

PowerToys Run

Ook de PowerToys Run voor Windows 11 zijn onmisbaar als je de beperkte zoekprestaties van Windows 11 wilt verbeteren. Hiermee kun je snel bestanden zoeken op verschillende locaties, zoals de lokale computer, specifieke programma's en online. PowerToys Run in combinatie met hulp van een AI-agent zoals hiervoor besproken, geeft een krachtige combinatie. Je gebruikt PowerToys Run om de bestanden te zoeken en met een andere AI-tool ga je eventueel inhoudelijk de diepte in.

Haal eerst de nieuwste versie van PowerToys binnen en activeer PowerToys Run via het algemene venster van PowerToys. Zet de schuif op Aan bij dit programma. Druk vervolgens op de toetscombinatie Alt+Spatiebalk. De app verschijnt als pop-up. Typ het bestand in dat je zoekt: de resultaten verschijnen direct in het venster eronder. Onder elk bestand lees je op welke locatie het is opgeslagen. Ook kun je meer informatie over het bestand online opzoeken.

PowerToys Run: aanpassen

Om het onderste uit de zoekfuncties van PowerToys Run te halen, is het nodig om het programma naar je hand te zetten. Open de instellingen van het programma en ga naar Zoeken en resultaten. Standaard hanteert de app een vertraging voordat de eerste zoekresultaten worden getoond. Wil je liever de eerste resultaten direct zien? Schakel Afvlakking van invoer uit. Deze 'doortastendere' zoekaanpak vergt wel iets meer van het systeem.

Hierna zoeken we de optie Aantal resultaten dat wordt weergegeven voordat u schuift. Standaard toont Run slechts vier resultaten: dat kan beter voor een completer overzicht. Verander de waarde naar bijvoorbeeld 10 en controleer het resultaat via een zoekopdracht in de app. Run onthoudt overigens welke zoekopdracht je het meest recent hebt uitgevoerd en toont deze in het venster. Begin je liever telkens met een schone lei? Activeer de optie De vorige query wissen bij het starten.

PowerToys RunResultaten verfijnen

Standaard laat PowerToys Run telkens alle resultaten zien zonder verdere weging, maar je kunt ervoor kiezen om de volgorde van de zoekresultaten te laten verfijnen. Hierbij houdt PowerToys Run bij welke resultaten worden geselecteerd en deze stijgen in de resultaten. Activeer de optie Volgorde van resultaten verfijnen. Hierna geef je een gewicht aan de geselecteerde items, van 0 tot 5. Standaard wordt 5 gehanteerd, maar je kunt het gewicht naar beneden bijstellen. Kies 0 om het volledig uit te schakelen. 

PowerToys Run: gericht vinden

Met behulp van voorvoegsels kun je PowerToy Run gerichter laten zoeken naar informatie in specifieke gebieden. Wil je alleen naar bestanden en mappen zoeken? Typ ? voor de zoekterm. Bijvoorbeeld ?vakantie. Ben je op zoek naar een specifieke Windows-instelling, dan typ je $, bijvoorbeeld $beeldscherm. Om online te zoeken, waarbij Run gebruikmaakt van de standaardzoekmachine, gebruik je ?? (zoals ??feestdagen). Om het voorgaande zoekresultaat te zien, typ je !!.

PowerToys Run: invoegtoepassingen

Je kunt zelf bepalen welke gebieden PowerToy Run kan doorzoeken. Dat gebeurt met behulp van invoegtoepassingen. De lijst vind je onder Invoegtoepassingen in het instellingenvenster. Loop door de lijst en schakel de invoegtoepassingen in voor de gebieden die je wilt doorzoeken. Andersom doe je dit ook: alles wat je niet gebruikt, schakel je uit. Elke ingeschakelde invoegtoepassing wordt namelijk geraadpleegd tijdens een zoekopdracht.

Regelmatig worden nieuwe invoegtoepassingen voor zoeken toegevoegd. Klik op Meer invoegtoepassingen zoeken voor een actuele lijst. Hier vinden we bijvoorbeeld plug-ins om de browsergeschiedenis te doorzoeken en per query een zoekmachine aan te wijzen die de zoekopdracht moet uitvoeren.

Terug naar het instellingenvenster. Als je een invoegtoepassing uitklapt, krijg je toegang tot aanvullende opties. Bij Opdracht voor directe activering kun je de 'letter' aanpassen waarmee je specifiek zoekt in dat onderdeel (waarover je in de paragraaf 'Gericht vinden' hebt gelezen). Interessanter is de optie Opnemen in globaal resultaat: hiermee zorg je ervoor dat de zoekresultaten van die invoegtoepassing standaard in de lijst worden getoond. In andere gevallen moet je de invoegtoepassing expliciet aanroepen via de eerdergenoemde letter. 

Toekomst: semantic search

Het valt op dat softwaremakers dit jaar intensief bouwen aan opties waarmee je je bestanden nog eenvoudiger kunt vinden. Zo wordt de ingebouwde zoekfunctie van Windows 11 uitgebreid met de mogelijkheid om in je eigen bewoordingen naar bestanden te zoeken. Bijvoorbeeld: 'foto's die ik vorige maand heb gemaakt' of 'de presentatie die vorige week door mijn collega is gestuurd'. Dit wordt semantic search genoemd, waarbij niet alleen naar de exacte woorden wordt gekeken, maar ook naar de betekenis (semantiek) erachter.

Deze functie is straks helaas niet voor iedereen beschikbaar. Je computer heeft namelijk een geschikte npu-chip nodig, die je onder meer vindt in de Copilot+-computers. Ook worden er in eerste instantie maar zes talen ondersteund, waaronder Engels en Duits. Nederlands komt momenteel nog niet in de lijst voor, maar dat is waarschijnlijk een kwestie van tijd.

 Op zoek naar een nieuwe laptop? Kijk op Kieskeurig.nl/prijsdalers voor de beste deal!