ID.nl logo
Versleutelde cloudopslag met Cryptomator
© PXimport
Huis

Versleutelde cloudopslag met Cryptomator

We bewaren allemaal gegevens in de cloud, zodat we er overal over kunnen beschikken. Hoewel Google, Microsoft en Dropbox op hun blote knieën beloven dat ze hun uiterste best doen om de veiligheid van je bestanden te waarborgen, lezen we toch voortdurend over zogenaamde ‘hacking incidents’. Maar voordat je je bestanden naar de cloud stuurt, kun je ze ook eerst versleutelen. Cryptomator biedt een versleutelde cloudopslag.

Cryptomator werkt samen met clouddiensten die gegevens synchroniseren met de cloud. De applicatie maakt gebruik van AES-codering (256 bit) en versleutelt niet alleen de bestanden, maar ook de bestandsnamen en de structuur van de directory. Op https://cryptomator.org/ vind je de downloads voor Windows, macOS, Linux, Android en iOS. Die laatste zijn buitenbeentjes, daarover dadelijk meer.

Doordat de software op alle platformen werkt, weet je dat je de bestanden die je bijvoorbeeld op Windows hebt versleuteld, ook in Android kunt decrypteren. Als je het programma de eerste keer configureert, raden we aan om dit met de computerversie te doen. De installatie wijst zichzelf uit.

©PXimport

Kluis toevoegen

In tegenstelling tot bijvoorbeeld VeraCrypt werkt Cryptomator niet met één kluis, maar met verschillende kluizen. Elke kluis kan zoveel bestanden en mappen bevatten als je wilt. Er is geen limiet. Klik in het startvenster links onderaan op de knop Kluis toevoegen en volg daarna de wizard. Geef deze kluis een naam.

Daarna vraagt de tool waar die de kluis moet bewaren. Cryptomator is speciaal ontworpen om gegevens in de cloud te beschermen. Het is dus de bedoeling dat je hier een clouddienst (Google Drive, Dropbox, OneDrive enzovoorts) aanduidt, maar je kunt een kluis ook lokaal op de harde schijf van je computer bewaren als je Andere locatie selecteert. Via Andere locatie kun je bovendien navigeren maar de synchronisatiemap van een andere clouddienst.

©PXimport

Wachtwoord

Nadat je de locatie hebt aangeduid, moet je een wachtwoord typen. Aan de hand van gekleurde blokjes vertelt het programma of je wachtwoord krachtig genoeg is. Met een flutwachtwoord heeft encryptie trouwens weinig zin. Het gekozen wachtwoord moet minstens acht tekens bevatten.

Vergeet dit wachtwoord niet, anders heb je geen toegang meer tot de bestanden en is er slechts één mogelijkheid om het wachtwoord te resetten: de herstelsleutel. De mogelijkheid om een herstelsleutel te maken, vind je onder het vak waar je het wachtwoord voor de kluis ingeeft. Die sleutel is een lijst woorden die je het best op een veilige locatie bewaart, bijvoorbeeld in een wachtwoordmanager, op een usb-stick of door de sleutel af te drukken op papier.

©PXimport

Opensource en veiligheid

Bij het encryptieproces is de veiligheid uitsluitend afhankelijk van de sleutel. Het versleutelingsalgoritme zelf hoeft niet geheim te blijven, integendeel. Het gaat om opensource-software waarvan de gemeenschap van programmeurs en beveiligingsonderzoekers de broncode mag bekijken.

Dit heeft als voordeel dat de broncode voortdurend wordt aangepast aan de laatste normen, zonder dat de veiligheid van de versleutelde gegevens ooit in het gedrang komt. Bovendien is er geen risico dat je bestanden worden gegijzeld. Dat risico heb je wel als je een bestandsformaat gebruikt waarop een bepaald bedrijf het monopolie heeft. 

Een derde, niet onbelangrijk voordeel is dat opensource-software gratis is. Cryptomator heeft geen helpdesk en er zijn geen contactgegevens, maar de community, het forum en de documentatie zijn sterk.

©PXimport

Ontgrendelen

Maak zoveel kluizen als nodig. Als zo’n kluis nog niet ontgrendeld is en je de inhoud via de webinterface benadert, dan zul je er nietszeggende bestanden vinden. Werk dus nooit in de map van de kluis zonder deze eerst te ontgrendelen.

Om de echte inhoud terug te vinden, open je Cryptomator, selecteer je de gewenste kluis en gebruik je de knop Ontgrendel. In dit pop-upvenster kun je de optie Bewaar wachtwoord activeren, waardoor deze sleutel in de sleutelhanger van het systeem wordt bewaard. Daarna typ je het wachtwoord en ontvang je de mededeling dat de kluis ontgrendeld is.

©PXimport

Hierdoor opent een virtuele drive op de computer. Als je die niet meteen ziet, gebruik je de opdracht Toon schijf. De drive krijgt in Windows een schijfletter, net zoals een externe harde schijf of usb-stick, en in macOS herken je de virtuele drive aan de naam van de kluis.

Wanneer je bestanden versleuteld wilt uploaden, moet je de bestanden in de virtuele schijf van Cryptomator slepen. Als je daarna de kluis vergrendelt en gaat kijken in deze map, zul je geen spoor vinden van de bestanden die je daarnet via Cryptomator hebt toegevoegd.

Kluisinstellingen

In Cryptomator is het mogelijk om enkele eigenschappen van de kluis te wijzigen. Hiervoor moet de kluis gesloten zijn. Selecteer in het startvenster van de applicatie de kluis en klik op de knop rechts beneden: Kluis-instellingen.

In het tabblad Algemeen kun je de naam van de kluis wijzigen en twee zaken automatiseren. Je kunt de kluis automatisch laten vergrendelen als je er een bepaalde tijd (standaard 30 minuten) niets mee hebt gedaan. En je kunt de kluis steeds automatisch laten ontgrendelen wanneer je Cryptomator start. Bovendien kun je de meldingen verbergen die aangeven dat de kluis vergrendeld is.

©PXimport

Schijfletter

In het tabblad Aankoppelen kun je ervoor zorgen dat de inhoud van de virtuele schijf steeds alleen-lezen is. Op die manier kan niemand de bestanden kopiëren, wijzigen of verwijderen.

Normaliter kent het systeem zelf een schijfletter toe aan de virtuele schijf, maar in dit tabblad kun je bij de optie Koppelpunt een bepaalde schijfletter toewijzen die altijd toegewezen zal worden aan de virtuele schijf.

Het derde tabblad gebruik je om het wachtwoord te wijzigen, om de herstelsleutel vast te leggen of om het wachtwoord te herstellen met de herstelsleutel.

©PXimport

Kluis delen

Als je iemand anders toegang hebt gegeven tot de cloudlocatie, kun je ook een kluis delen. Je moet de kluismap delen die het bestand masterkey.cryptomator bevat. Degene met wie je de bestanden deelt, moet in Cryptomator met de opdracht Open bestaande kluis hetzelfde wachtwoord als jij gebruiken. Het is niet mogelijk om slechts enkele bestanden uit dezelfde kluis te delen.

Als je de toegang van anderen tot de kluis wilt intrekken, dan volstaat het niet om het wachtwoord te wijzigen. De ander kan met de herstelsleutel van een oude sleutel nog steeds in de kluis komen. Beter is het om een nieuwe kluis aan te maken met een wachtwoord dat alleen jij kent, om vervolgens de inhoud over te zetten.

Niet opensource op mobiel

In tegenstelling tot wat er online vermeld wordt, zijn de mobiele versies closedsource en dus niet gratis. Alleen de desktopversies van Cryptomator zijn opensource. Voor Cryptomator en Cryptomator 2 betaal je in de App Store en in Google Play 11,99 euro. Je kunt de apps wel gratis downloaden en vervolgens 30 dagen proberen, compleet met alle functionaliteit. Zonder te betalen kun je daarna enkel de alleen-lezenmodus gebruiken.

Volgens Skymatic, een start-up uit Bonn, is de encryptietechnologie wel opensource, maar de apps zelf niet. Waarom het bedrijf onderscheid maakt tussen de desktop- en mobiele versies, is niet duidelijk.

Statistieken

Wanneer een kluis geopend is, verandert de knop Kluis-instellingen op het startscherm in Kluisstatistieken. Via deze knop volg je realtime hoeveel data er gelezen en geschreven worden.

Hoewel de klemtoon van Cryptomator ligt op de online bescherming, is het een volledig lokale toepassing. Het wachtwoord wordt nooit via het internet verzonden en zelfs als de bestanden op de virtuele schijf gemount zijn, laat Cryptomator nooit onversleutelde bestanden achter op de harde schijf.

De tool kan kluizen ontdekken die op andere machines zijn opgeslagen. Als je verhuist naar een andere computer, kun je de gecodeerde mappen ontgrendelen met elke installatie van Cryptomator.

©PXimport

Kluisbeheer

In het startvenster van Cryptomator wijzig je de volgorde van de verschillende kluizen door ze met de muisaanwijzer vast te grijpen en naar boven of beneden te slepen.

Je kunt uiteraard ook een kluis verwijderen. Daarvoor moet de kluis vergrendeld zijn. In het startscherm klik je met de rechtermuisknop op de kluis die je kwijt wilt en kies je de opdracht Verwijderen. Hiermee wordt de map met de bestanden niet echt gewist. Het enige wat gebeurt, is dat Cryptomator deze map niet langer zal versleutelen. Om de bestanden echt te wissen, gebruik je het bestandsbeheerprogramma van het systeem.

KEK

Het wachtwoord dat je instelt, produceert een KEK (Key Encryption Key): dat is een cryptografische sleutel die andere sleutels codeert. Door het wachtwoord te veranderen, verander je de KEK, maar de sleutels die met de KEK geëncrypteerd zijn, blijven gelijk.

Dit betekent concreet dat je bestanden niet opnieuw gecodeerd worden wanneer je het wachtwoord wijzigt. Je kunt ook geen zwak wachtwoord vervangen door een sterker exemplaar. Cryptomator zal dit weigeren. Als je de bestanden door een nieuw, veel sterker wachtwoord wilt laten beschermen, kun je beter een nieuwe kluis maken en de gegevens van de oude naar de nieuwe slepen.

Meer weten over de versleuteling van digitale gegevens? Bestel de cursusbundel Veilig met Encryptie!

©PXimport

AES-versleuteling

256bit-AES is momenteel de populairste en wellicht de veiligste manier van versleutelen. Deze encryptie werd ontwikkeld door de overheid van de Verenigde Staten als opvolger van de Data Encryption Standard (56 bit), die ondertussen al dertig jaar meeging en in de jaren 90 door bruut giswerk binnen 22 uur kon worden gekraakt.

AES maakt gebruik van symmetrische encryptie. Dat betekent dat zowel de verzender als de ontvanger dezelfde sleutels moet hebben. Als we de 2 miljard computers op deze planeet zouden inzetten om door brute force AES 256 bit te kraken, dan zou dit 13.669 biljoen biljoen biljoen biljoen jaar vergen. Of om heel precies te zijn: 13.668.946.519.203.305.597.215.004.987.461.470.161.805.533.714.878.481 jaar.

©PXimport

Biometrische beveiliging

Als je weet hoe de desktopversie werkt, dan kun je ook met de mobiele versies uit de voeten. In iOS werkt Cryptomator samen met de app Bestanden om op die manier toegang te krijgen tot de versleutelde gegevens.

Een voordeel van de iOS- en Android-versies is dat de app biometrische beveiliging ondersteunt, zodat je niet alleen met je wachtwoord, maar ook met je vingerafdruk of gezichtsherkenning toegang kunt krijgen tot de kluizen.

Herstelsleutel opvragen

Veel gebruikers beginnen met Cryptomator zonder een herstelsleutel vast te leggen. Geen probleem, je kunt dit rustig op een later tijdstip doen, zolang je het wachtwoord maar kent.

Selecteer in het startscherm een kluis die nog vergrendeld is. Daarna klik je op de knop Kluisinstellingen en daar gebruik je het tabblad Wachtwoord. Klik in dit pop-upvenster op de knop Toon herstelsleutel. Cryptomator vraagt eerst het wachtwoord van deze kluis. Nadat je dat hebt ingevoerd, krijg je een tekstveld met veertig woorden. Dat is de herstelsleutel. Je kunt deze tekst naar het klembord kopiëren en op een veilige locatie opslaan en/of op papier afdrukken.

©PXimport

Herstelsleutel gebruiken

Ben je het wachtwoord van een kluis vergeten? Ga dan naar de Kluisinstellingen en kies in het tabblad Wachtwoord voor de knop Wachtwoord herstellen. Daarna kun je de herstelzin plakken of typen.

Bovendien heeft Cryptomator een functie om de woorden automatisch aan te vullen. Typ enkele letters en selecteer het juiste woord uit de suggesties. Je kunt dan Tab of de rechterpijltoets gebruiken om het woord automatisch in te vullen.

Als het programma je herstelsleutel accepteert, moet je een nieuw wachtwoord toewijzen aan de kluis. Cryptomator zal geen nieuwe herstelsleutel generen, die blijft dezelfde.

Donkere modus

In de knoppenbalk van het programma gebruik je het tandwieltje om de voorkeuren te openen. Hiermee kun je het pictogram van het programma laten weergeven in het systeemvak of de applicatie automatisch samen met het systeem laten opstarten.

Het is tot slot ook mogelijk om het programma in de donkere modus weer te geven, maar alleen als je over een supporterscertificaat beschikt. Zo’n certificaat is een code die je per mail ontvangt als je de ontwikkeling van het product steunt door minimaal 15 euro te storten.

▼ Volgende artikel
Digitale veiligheid in 2025: hoe en waar ben je kwetsbaar?
© ryanking999 - stock.adobe.com
Zekerheid & gemak

Digitale veiligheid in 2025: hoe en waar ben je kwetsbaar?

Dat het internet niet veilig is en je bijvoorbeeld accountgegevens en je computer moet beveiligen, weet iedereen wel. Maar waartegen je ze moet beveiligen, dat is steeds minder duidelijk. Weten wat precies de dreiging is en welk risico je loopt, is een belangrijke stap in het kiezen van de juiste beveiligingsmaatregel. Wij gingen in gesprek met experts op dit vlak. Tegen welke dreiging moeten we ons eigenlijk beveiligen?

In dit artikel vertellen we je over de online dreigingen anno 2025: • Ransomware • Phishing • Deepfakes • IoT-aanvallen Lees hierna zeker ook: Veilig downloaden: hier moet je op letten

In een donkere kamer vol beeldschermen, zit een jongeman achter een computer. De capuchon van zijn hoodie is zo ver over zijn hoofd getrokken dat zijn gezicht onzichtbaar is . Een hacker! Hoewel maar weinigen van ons er een in het wild zijn tegengekomen, weten we allemaal hoe een hacker eruitziet. Althans, dat denken we. Maar hoe realistisch is dit beeld? En zijn we veilig genoeg als we deze hacker buiten onze computer houden? Niet volgens de experts.

Dreiging en risico

Door het gebruik van computers, smartphones en online diensten stellen we ons dagelijks bloot aan diverse digitale dreigingen. Welke dat precies zijn, verandert door de tijd – evenals het gevaar dat we erdoor lopen en het risico dat we ermee nemen. Overheden, maar ook bedrijven en organisaties werken veelal met dreigingsbeelden. Dat zijn analyses waarin ze de dreigingen zo concreet mogelijk maken en het risico ervan inschatten. Behalve dat het een goede manier is om de dreigingen helder te krijgen, is het vooral nuttig bij de keuze voor te nemen maatregelen.

Volgens het Cybersecurity Woordenboek is een dreiging: ‘iets, een gebeurtenis, wat gevaar of schade kan opleveren’. Bij elke dreiging hoort een risico. Dit is de ‘kans dat het ook echt gebeurt gecombineerd met de gevolgen van die de schade’. Bedoeld wordt dat wanneer bijvoorbeeld de financiële schade van een dreiging een bedrijf failliet kan laten gaan, het risico van de dreiging groter is dan alleen de kosten van de oplossing.

Lekken van persoonlijke gegevens

De schade hoeft ook lang niet altijd financieel te zijn. Het lekken van gevoelige persoonlijke gegevens heeft al snel veel meer impact en betekenis voor die persoon en vaak ook zijn omgeving, dan alleen het bedrag dat ermee gemoeid is. En dat geldt ook wanneer ransomware digitale foto’s vernietigt of je enkele weken werk kwijtraakt en daardoor een belangrijke opdracht te laat inlevert bij een opdrachtgever.

Experts stellen dat het risico het slachtoffer te worden van cybercrime, voor mensen niet lager is geworden. Cybercriminelen gaan steeds slimmer te werk, omdat er veel geld met hun activiteiten te verdienen valt. Voorkomen blijft het doel. Weten welke dreigingen er zijn, is daar een belangrijke stap bij.

Cybersecurity Woordenboek

Cybersecurity is net als de hele tech-sector, gek op afkortingen en moeilijke woorden. Op www.cyberveilignederland.nl/woordenboek vind je het Cybersecurity Woordenboek dat zo’n 650 cybersecurity-termen in begrijpelijke taal uitlegt. Het woordenboek is een samenwerking van ruim 70 organisaties en Nederlandse cybersecurity-professionals in samenwerking met de Cybersecurity Alliantie. De actuele online versie is de derde druk en behalve online te raadplegen ook als pdf te downloaden.

Het Cybersecurity Woordenboek verduidelijkt cybersecuritytermen en -begrippen.

Ransomware blijft schadelijk

Ransomware of gijzelsoftware is al enkele jaren de meest voorkomende en meest lucratieve vorm van cybercrime. Het is malware die de bestanden op een apparaat versleutelt en losgeld eist in ruil voor de decoderingssleutels. Betaal je niet, dan zijn de gegevens voor altijd verloren.

Bogdan Botezatu, directeur Threat Research bij Bitdefender, ziet de verzoeken om hulp dagelijks op zijn bureau landen. “En dat zijn maar al te vaak ook gewoon burgers”, zegt hij om het beeld te ontkrachten dat ransomware vooral bedrijven raakt. “De criminelen richten zich zelden op een specifiek doel, ze schieten vooral met hagel.”

Vele kleintjes leveren volgens hem genoeg geld op en ze lopen minder risico op ongewenste aandacht van pers en politie dan wanneer ze een hele grote vis vangen. Wel wordt bij het aanvallen van bedrijven steeds vaker ingezet ook op extractie, het naar buiten kopiëren van informatie en dan dreigen die te publiceren. Voor consumenten is dit volgens Botezatu in elk geval nu nog een minder voor de hand liggend scenario. “Contact maken met individuele slachtoffers is lastig en het zijn er ook veel te veel. Dan is het eenvoudiger om losgeld te vragen in ruil voor de sleutels.”

Bogdan Botezatu ontvangt dagelijks verzoeken om hulp bij ransomware.

Bronnen van besmetting

Belangrijke bronnen van een ransomwarebesmetting zijn volgens Botezatu phishingberichten, gebruik van onveilige netwerkprotocollen en kwetsbaarheden in software. Expliciet noemt hij nog besmette downloads van cracks om software zonder geldige licentie te gebruiken, en gekraakte films en e-books. “Vaak krijgt men wel een prompt van een beschermingsprogramma maar schakelt die tijdelijk uit. ‘Snel de crack draaien en daarna de beveiliging weer aan’ denk men, maar helaas werkt het niet zo. Dan ben je al besmet.”

Nederland bedreigd

Ook landen denken na over dreigingen en risico’s. Voor Nederland doen de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD), Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD) en de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) dit. Het Nationaal Cyber Security Centrum (NCSC), dat onderdeel is van het NCTV, richt zich specifiek op digitale dreigingen. Zij publiceert bijvoorbeeld het Cybersecuritybeeld Nederland. CSBN 2023 is de meest recente versie. De overheid voorziet burgers niet specifiek van digitale dreigingsinformatie, wel kun je op sites als Alert Online en Veiliginternetten.nl algemene tips voor digitale veiligheid lezen.

De overheid publiceert regelmatig rapporten over de digitale bedreigingen voor Nederland.

Broddelwerk met desastreuze uitkomst

De ransomware zelf wordt ook steeds verder ontwikkeld. “Niet allemaal zijn ze even kundig”, oordeelt Botezatu over de programmeurs. Soms maken ze volgens hem hele basic fouten, waardoor het onmogelijk is de bestanden te ontsleutelen – zelfs als je betaalt en de sleutels zou krijgen. Volgens het Jaarbeeld Ransomware van Projectgroep Melissa, een samenwerkingsverband van de Nederlandse overheid en diverse private partijen uit de cybersecuritysector, kwamen er in 2023 in Nederland 29 typen ransomware voor. Volgens Botezatu maakt momenteel vooral de ransomware-variant STOP Djvu veel slachtoffers. Deze ransomware richt zich vooral op Windows-computers en wordt vooral via software-cracks verspreid en via berichten op het Discord-chatplatform.

De top 10 van Peter Stelzhammer

Wij vroegen Peter Stelzhammer, oprichter en malware-onderzoeker bij antivirus-lab AV-Comparatives, naar zijn top 10 van verwachte bedreigingen voor 2025.

  • Phishing: mensen verleiden gevoelige informatie te verstrekken.
  • Deepfakes en desinformatie: mensen manipuleren en oplichten met AI-nep-video’s en audio.
  • Ransomware: bestanden versleutelen en alleen tegen betaling ontsleutelen.
  • Malvertising: malware verspreiden via besmette advertenties.
  • Identiteitsdiefstal: gestolen persoonsgegevens misbruiken voor fraude.
  • Fakeshops: frauduleuze webshops die persoonlijke en betalingsgegevens verzamelen of namaakgoederen verkopen.
  • IoT-aanvallen: IoT-apparatuur hacken voor toegang tot diensten, of gecoördineerde criminele aanvallen.
  • Man-in-the-Middle (MitM)-aanvallen: (bank)communicatie onderscheppen en misbruiken.
  • Cryptojacking: ongeautoriseerd gebruik van computers maken om crypto te minen.
  • Zero-day-exploits: kwetsbaarheden in software misbruiken voordat er een patch is.

Overige malware

Door alle aandacht voor ransomware lijkt het bijna of er geen ‘gewone’ malware meer is. Die is er nog genoeg. Het Duitse antivirus-certificeringslab AV-Test ziet ze allemaal voorbijkomen. Erik Heyland, manager van het Test en Research Lab bij AV-Test somt de enorme aantallen varianten trojans, backdoors, webscripts, miners, worms, PUA’s, droppers en nog veel meer op. De aantallen nieuwe varianten lopen in de miljoenen per jaar. AV-Test heeft op https://portal.av-atlas.org een online dashboard staan met informatie over actuele dreigingen, zoals virussen, spamberichten en aanvallen op IoT-apparaten.

AV-Test heeft een online dashboard met dreigingsinformatie.

Gehackt

In 2021 was het Brabantse bedrijf Hoppenbrouwers slachtoffer van een ransomwareaanval door de beruchte REvil-cybercrimegroep. Het bedrijf wil graag dat anderen ervan leren en heeft een e-book gepubliceerd van de gebeurtenissen voor, tijdens en na de hack. Het e-book is gratis te downloaden.

Het ransomware-verhaal van het Brabantse Hoppenbrouwers maakt de impact van een ransomware-incident invoelbaar.

Jij bent geld waard

Phishing, smishing, infostealers; het zijn allemaal manieren waarop criminelen proberen persoonlijke gegevens zoals wachtwoorden en creditcardnummers in handen te krijgen. Ze doen dit via e-mails en sms-berichten die verwijzen naar nep-websites of door met een infostealer-programma informatie op de pc of Mac te verzamelen door login-/sessie-cookies en credentials die je in browsers bewaart, te stelen.

De verschillende vormen om informatie te verzamelen, worden volgens de experts steeds geavanceerder en daarmee gevaarlijker. Niet alleen investeren de criminelen meer tijd en middelen in hun aanvallen, kunstmatige intelligentie biedt hun ongekende nieuwe mogelijkheden. Daarbij is de opbrengst van een aanval door de manier waarop wij met wachtwoorden omgaan vaak veel groter dan het op eerste hand lijkt. Botezatu noemt dit een van zijn grootste frustraties. “Hackers hebben talloze manieren om deze informatie te oogsten. Voor de meeste accounts is het ook geen kwestie van hoe, maar alleen wanneer de gegevens worden gestolen. Hergebruik je inloggegevens, dan verlies je meer dan alleen dat account.”

Oplichting even gevaarlijk

Volgens Marc Vos, senior-manager bij McAfee, is internetoplichting inmiddels net zo gevaarlijk als malware en ransomware. Daarbij zijn volgens hem juist deze vormen van online criminaliteit steeds lucratiever voor de criminelen. “De meeste mensen begrijpen wel dat een pc beveiligd moet worden, maar dat ze zelf eigenlijk een veel ‘interessanter’ doelwit zijn wordt vaak vergeten.” Of zoals Botezatu aanvult: “Mensen denken dat hun informatie niet waardevol is. Maar eigenlijk is elk onderdeel van een online identiteit te misbruiken en te verkopen. Overal hangt een prijskaartje aan.”

De top 10 van Marc Vos

Ook Marc Vos, senior PR-manager bij McAfee, leverde zijn belangrijkste bedreigingen voor 2025:

  • Dating-fraude (pig butchering): iemand verleiden en het vertrouwen misbruiken voor crypto-scams.
  • Beleggingsfraude: advertenties met bekende personen voor malafide investeringen.
  • WhatsApp-fraude (“Hoi mam”) nep-gezinslid in nood vraagt via WhatsApp om geld.
  • Recovery-fraude: slachtoffer van fraude wordt door nep bank-/helpdeskmedewerker nogmaals oplicht.
  • E-mail-/sms-phishing: nep-mail lokt je naar site die gegevens steelt.
  • Nepberichten van pakketbezorgers: mail of app over invoerkosten om gegevens te stelen.
  • Nepwebshop of ticketsites: site verkoopt goederen of tickets maar levert niet en steelt betalingsgegevens.
  • Deepfakes: met AI gemaakte video’s/foto’s ingezet voor misinformatie, cyberpesten, oplichting.
  • Vishing/voicephishing: via de telefoon inlog- of betaalgegevens bemachtigen. AI maakt deze voiceberichten superrealistisch.
  • Quishing: QR-code aanbieden die naar phishingwebsite leidt.

Hackers en IoT

Volgens Botezatu is er niet één groep of soort hackers. Hij gebruikt dan ook liever scenario’s om enkele groepen te duiden. Voor consumenten zeker relevant is de ‘opportunistische hacker’ die het internet scant met kant-en-klare tools op zoek naar kwetsbaarheden. Ze hebben vooral succes bij smart-apparatuur zoals slimme deurbellen, IP-camera’s, smart speakers, maar ook printers en babyfoons. Ze vormen hier botnets mee die ze gebruiken om DDOS-aanvallen uit te voeren. Een tweede scenario is dat gekaapte apparatuur wordt gebruikt om internetverkeer te routeren en te verbergen, bijvoorbeeld om toegang te geven tot strafbare content. Volgens Botezatu ziet niet iedereen van wie de apparatuur gekaapt is zichzelf direct als slachtoffer. “Wordt jouw IP-adres gebruikt om vitale infrastructuur aan te vallen, dan kan dat serieus repercussies hebben”, waarschuwt hij.

Bij IoT-apparaten is ook al snel de privacy in het gedrang. “Wereldwijd gaat het om 22 miljard verbonden apparaten en dat aantal neemt alleen maar toe. IP-camera’s en babymonitors slaan vaak beelden op in de cloud. Hack je die, dan kun je direct bij mensen in huis kijken. Er blijft dan geen privacy over, maar het wordt dan ook een fysiek risico. Criminelen kunnen meekijken en zien waar je belangrijke zaken bewaart, maar ook wanneer je thuis bent of juist niet. Opnieuw relevante informatie die geld waard is.”

Social media

Steeds vaker zijn ook hackers geïnteresseerd in accounts van social media, YouTube en e-mail. Ze gebruiken deze accounts om als jou andere accounts ‘te liken’ en een boost te geven, om fake-nieuws en fake-succesverhalen te verspreiden. Populair is ook advertising-fraude. Hierbij maakt men een account aan bij een advertentieverkoper om daarna met gestolen accounts eindeloos op deze advertenties te klikken. “Per klik is het een minimaal bedrag, maar aangestuurd met een botnet en veel gestolen accounts is het al snel een leuke inkomstenbron.”

Mobiele dreigingen

Aangezien er ontzettend veel data op mobiele apparaten staan, zoals wachtwoorden en apps die je gebruikt bij multifactor-inloggen, is er volgens Peter Hendriks, solutions-manager bij ESET, alle reden de beveiliging van mobiele apparaten serieus te nemen. Smartphones zijn veiliger dan pc's en Macs, maar waterdicht is die veiligheid niet. “Dat geldt voor Android maar ook iOS. Apples mobiele OS is meer afgeschermd, maar het is niet zo dat je mobiele devices onschendbaar zijn.”

Mobiele apparaten worden veel aangevallen voor phishing en vishing (spraak-phishing). Een groot risico is de installatie van apps buiten de standaard Android- of Apple-appstore om. Apps in die stores worden door Apple en Google op kwaliteit en ook beveiliging gecontroleerd, maar dat geldt niet voor apps uit andere bronnen. Lang had ook alleen Android de optie om alternatieve stores te gebruiken, maar inmiddels moet ook Apple andere appwinkels toelaten.

“Het risico van het downloaden van malware is hierdoor groter geworden”, aldus Hendriks. Botezatu van Bitdefender onderschrijft dit: “Op iOS zijn attacks zeldzaam, maar voor Android zien we zeker twintig tot dertig reports van frauduleuze apps per maand.” Bitdefender onderzoekt op dit moment een Android-app die in de Google Playstore wordt aangeboden en die de smartphone gebruikt als proxy voor crimineel netwerkverkeer. “Het grote voordeel van smartphones is dat ze eigenlijk altijd ingeschakeld zijn én verbonden zijn met het internet”, aldus Botezatu. Dit maakt smartphones volgens hem extra interessant. Daarbij is ook de bandbreedte steeds minder een beperking. Bovendien bevatten mobiele apparaten veel informatie over de gebruiker.

De top 10 van Peter Hendriks

Peter Hendriks, solutions-manager bij ESET is duidelijk. “Awareness is altijd belangrijk, maar goed nadenken over risico’s ook.”

  • Phishing/smishing: oplichting via mail en WhatsApp.
  • Vishing/Voicephishing: criminelen die zich via AI voordoen als iemand anders om gegevens of geld los te maken.
  • Malware: vooral infostealers en andere malware, onverminderd een groot probleem.
  • Social engineering: alles van een “Hoi mama” tot deepfake-video bedoeld om je om de tuin te leiden. Kan zeker bij offline stalking veel impact hebben op een slachtoffer.
  • Identiteitsfraude via datalekken: criminelen die gelekte data met accountgegevens kopen en misbruiken.
  • IoT-apparaten: slecht beveiligde slimme apparaten die verbonden met het internet je aanvalsoppervlak enorm vergroten.
  • Nepwebshop: een shop beginnen is steeds makkelijker, ook als die malafide is.
  • Sextortion: chantage met naaktbeelden van het slachtoffer. Soms met gemanipuleerde beelden.
  • Ransomware: onverminderd een groot probleem.
  • Besmette downloads: onofficiële software die malware bevat.

Conclusie

Als gebruiker kun je er niet omheen: het internet is niet veilig en daarmee ook alle apparaten die we met het internet verbinden niet. Dat geldt voor de computer, de smartphone, maar ook voor alle andere apparaten die we steeds meer toelaten in ons huis en in ons leven. En juist omdat we er zo vertrouwd mee zijn en ze ook willen vertrouwen, is het belangrijk de risico’s goed in ogenschouw te nemen. De experts en rapporten van de overheid laten zien dat de dreiging groot genoeg is om beveiliging ruim aandacht te geven.

De wereld achter ransomware

Bij Project Melissa werken enkele overheden en security-organisaties, onder wie het NCSC, Fox IT en de politie, samen tegen ransomware. De samenwerking heeft enkele succesvolle acties tegen ransomwarebendes opgeleverd, maar ook twee lezenswaardige whitepapers. Eén geeft inzicht in de werking van ransomware en de criminelen erachter, de tweede gaat dieper in op de afpersingsmethode van data-exfiltratie. Beide documenten zijn te downloaden via deze webpagina van het Nationaal Cyber Security Centrum.

De ransomware-whitepapers van Project Melissa geven veel inzicht in de werking van ransomware en de criminele groepen erachter.

▼ Volgende artikel
Waar voor je geld: 5 beveiligingscamera's met een hoge videoresolutie
© Reshoot
Zekerheid & gemak

Waar voor je geld: 5 beveiligingscamera's met een hoge videoresolutie

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Ben je op zoek naar een bewakingscamera met een hoge beeldkwaliteit? Vandaag hebben we vijf interessante modellen voor je gespot.

TP-Link Tapo C325WB

De TP-Link Tapo C325WB is goedkoop en levert ook nog eens een scherp beeld. Met een resolutie van 2688 × 1520 pixels identificeer je moeiteloos personen en huisdieren. Aan weerszijden van de lens bevinden zich twee felle ledlampen. Die gaan na bewegingsdetectie in het donker vanzelf branden, zodat je nachtelijke opnames in kleur kunt maken. Overigens herkent de Tapo C325WB op eigen houtje mensen, voertuigen, honden en katten. Je ontvangt daarvan desgewenst pushberichten op je smartphone, waarna je in de TP-Link Tapo-app livebeelden opvraagt. Uiteraard kijk je net zo makkelijk eerdere opnames terug.

Voor het opslaan van beeldmateriaal kun je kiezen tussen verschillende opties. De eenvoudigste methode is om een microSD-kaart van maximaal 512 GB in het apparaat te plaatsen. Als alternatief kun je de video's op een geschikte NAS of (tegen betaling) in de cloud bewaren. Je verbindt de Tapo C325WB via een ethernetkabel of wifi met het (draadloze) thuisnetwerk. De IP66-gecerificeerde behuizing is weerbestendig, waardoor je hem ook buiten kunt ophangen.

TP-Link Tapo C225

Als je alleen binnenshuis wilt opnemen, is deze goedkope pan- en tilt-camera een goede keuze. Het camerahoofd van de TP-Link Tapo C225 kan op eigen houtje horizontaal (340 graden) en verticaal (60 graden) bewegen. Je hebt in een kamer dus geen last van dode hoeken. Bepaal bijvoorbeeld dat de camera een huisdier of (klein)kind automatisch moet volgen. Vervolgens neem je in de TP-Link Tapo-app live een kijkje. Dankzij een respectabele resolutie van 2560 × 1440 pixels ogen de beelden scherp. Bepaal in de app in hoeverre je meldingen wilt ontvangen van bewegende objecten, personen, huisdieren en geluiden.

Een opvallende functie is de privacyknop. Wanneer je daarop drukt, stopt de Tapo C225 meteen met filmen. Verder voer je op afstand een gesprek, want de behuizing bevat een speaker en microfoon. Voor de opslag van video's plaats je een microSD-kaart van maximaal 512 GB in de behuizing. Een andere mogelijkheid is om de beelden naar een geschikte NAS door te sluizen. Lees hier een uitgebreide review over deze veelzijdige camera.

Eufy Eufycam E330 (2-pack + basisstation)

Met dit starterspakket van Eufy bewaak je de voor- en achterkant van je woning. En hoe, want de twee bijgesloten camera's ondersteunen een 4K-resolutie van 3840 × 2160 pixels. Hierdoor herken je zelfs na digitaal inzoomen moeiteloos personen. Zodra de bewakingscamera's met netstroom zijn verbonden, bewaar je opnames op het inbegrepen basisstation. Standaard is er een opslagcapaciteit van 16 GB beschikbaar, maar dat breid je met een eigen interne schijf optioneel uit naar maximaal 16 TB. Zeker wanneer je continu wilt opnemen, is extra opslagruimte een vereiste. Je kunt als alternatief ook alleen filmpjes van gebeurtenissen opslaan.

Naast een hoge resolutie biedt de Eufycam E330 ook nog eens nachtzicht in kleur. Er zijn namelijk een lichtgevoelige sensor en ledlamp geïntegreerd. Verder is de functie gezichtsherkenning de moeite waard. Je ontvangt desgewenst pushmeldingen zodra er familie of vrienden bij je op de stoep staan. Woon je groot? Overweeg dan een bewakingssysteem met vier camera's. Daarnaast is de Eufy Eufycam E330 ter uitbreiding los te koop.

Lees ook: 5 fouten met je beveiligingscamera die je hierna nooit meer maakt

EZVIZ BC1c 4K

Deze oplaadbare 4K-bewakingscamera van Ezviz is momenteel goedkoper dan ooit. Zodra je de BC1c 4K met wifi verbindt, kijk je naar opnames en livebeelden in een resolutie van 3840 × 2160 pixels. Je hangt de IP65-gecertificeerde behuizing zo'n beetje overal op. In de behuizing bevindt zich namelijk een accu met een riante capaciteit van 10.400 mAh. Dat scheelt weer stroomdraden trekken! Ben je van plan om de beveiligingscamera op een locatie met veel zonlicht te monteren? Koop de BC1c 4K dan inclusief zonnepaneel, zodat je de batterij niet of nauwelijks via netstroom hoeft op te laden.

De behuizing heeft plek voor een microSD-kaart tot maximaal 512 GB. Verder is de behoorlijke diagonale kijkhoek van 135 graden een pluspunt. Hierdoor vangt de lens een groot deel van de kamer, tuin of oprit in beeld. Zodra de camera een persoon of voertuig detecteert, ontvang je hiervan een melding op je smartphone. Bovendien begint de BC1c 4K automatisch met opnemen. Overige voordelen zijn de ondersteuning voor tweewegaudio en nachtzicht in kleur.

Foscam G4P-B

De Foscam G4P-B heeft een stevige behuizing, waardoor je hem gerust op een drukke of risicovolle plek kunt ophangen, zoals aan de straatzijde waar kinderen spelen. Het apparaat werkt op netstroom, waardoor je 24/7 kunt opnemen. Kies voor het opslaan van videomateriaal tussen drie mogelijkheden, namelijk een microSD-kaart (max 256 GB), een geschikte NAS of cloudopslag. Voor laatstgenoemde optie moet je wel een betaald abonnement afsluiten.

De G4P-B heeft een ethernetaansluiting, zodat je het apparaat op een bekabeld netwerk kunt aansluiten. Dat verhoogt de betrouwbaarheid van de beeldoverdracht. Is er geen bekabelde netwerkaansluiting beschikbaar, dan verbind je deze beveiligingscamera net zo makkelijk met wifi. Gunstig is verder de ruime videoresolutie van 2560 × 1440 pixels. Daarnaast reikt de nachtzichtfunctie tot ongeveer twintig meter. Onder de productnaam G4P-W is er ook een witte uitvoering verkrijgbaar.