Clouddiensten zijn populair en dat maakt de vraag naar goede beveiliging steeds relevanter. Helaas maken een wildgroei van aanbieders, wisselende voorwaarden en gekoppelde registraties clouddiensten tot een moeras. Lees wat je moet weten om je persoonlijke gegevens en bestanden beter te beveiligen.

Tip 01: Clouddiensten

Voordat we aan de slag gaan met clouddiensten is het goed om de definitie van een clouddienst helder te hebben. Het komt er op neer dat alles wat je bewaart op internet kunt betitelen als 'opslag in de cloud'. Dit gaat verder dan schijfruimte voor bestanden. Clouddiensten zijn vaak complete systemen waarin je informatie, bestanden, back-ups, mail, fotoalbums en nog veel meer bewaart. Lees ook: De 9 beste gratis clouddiensten onder de loep.

De meeste diensten bieden een combinatie van dit alles. Beetje bij beetje zijn we alles wat we voorheen op de harde schijf van onze pc of laptop bewaarden aan het verkassen zijn naar diensten op internet. Dus alles naar de cloud, met alle voordelen én gevaren van dien.

©PXimport

Tip 01 Clouddiensten gaan verder dan de opslag van bestanden op internet.

Tip 02: Voordelen

De voordelen van clouddiensten zijn legio. Je kunt bijvoorbeeld overal bij je bestanden en gegevens: thuis op de computer en onderweg op de laptop en/of mobiele apparatuur. Een harde-schijfcrash heeft weinig invloed op je gegevens: mail, documenten, foto's en muziek staan bij een clouddienst en zijn dus op je volgende computer eenvoudig te benaderen.

Bij smartphones gaat dit nog verder. Android en iOS-gebruikers kunnen respectievelijk via een Google- en iCloud-account het toestel automatisch veiligstellen. Telefoon kwijt? Geen probleem! Herstel de back-up via de clouddienst en je hebt de inhoud van je oude toestel terug.

©PXimport

Tip 02 Telefoon defect, gestolen of verloren? Zet een back-up terug via de cloud en je hebt je oude gegevens terug.

Tip 03: Risico's

De risico's van clouddiensten zijn het beste voor te stellen aan de hand van een situatieschets. Stel je kopieert al je bestanden, foto's en persoonlijke mails op een externe harde schijf. De schijf geef je bij een kennis in bewaring. Welke afwegingen maak je? De kans is groot dat je afweegt of de persoon te vertrouwen is: bewezen integer, niet nieuwsgierig of op zijn minst 100% discreet.

Ook wil je zeker weten dat de persoon je schijf niet kopieert en verkoopt aan derden, of uitleent aan iedereen die hier om vraagt. Bij clouddiensten is het onmogelijk om hier een zinnige afweging te kunnen maken. Toch gebruiken we massaal Gmail, werken we met Dropbox en maken we klakkeloos een Microsoft-account aan inclusief OneDrive als Windows 8 hierom vraagt.

©PXimport

Tip 03 Vertrouw je een clouddienst met je hele hebben en houden?

Privacy en andere onzekerheden

Om het brede karakter en mogelijke gevaren van clouddiensten te illustreren, nemen we het 'gratis' fotobewerkingsprogramma Google Picasa als voorbeeld. Hierin zit een functie om je foto's eenvoudig op internet te plaatsen en delen met vrienden. Als het goed is gaan er minimaal vier alarmbellen rinkelen.

1: Mijn foto's verlaten mijn eigen computer en ik heb te maken met een clouddienst. 2: Ik heb geen idee wat de clouddienst doet met mijn foto's. 3: Wie heeft er toegang tot de foto's die ik op internet plaats? 4: Welke gegevens worden er nog meer gedeeld met de clouddienst?

Informatie over deze stellingen is lastig te vinden en dit is slechts een voorbeeld. Wat moet je er dan mee? Erken voor jezelf dat je een clouddienst in gebruik neemt, je nauwelijks weet hoe deze in elkaar steekt en je ook niet weet wat de (commerciële) belangen zijn van de aanbieder. Algemene voorwaarden en wetgeving zijn lastig te doorgronden en eenzijdig aan te passen. Qua wet- en regelgeving bent je vaak overgeleverd aan die van een ander land.

©PXimport

Handig zo'n functie om foto's te delen, maar waar wat gebeurt er met je foto's en welke informatie deel je nog meer?

Tip 04: Cloud op slot

Veilige opslag bij een clouddienst begint bij het vertrouwen dat je in het bedrijf achter de clouddienst hebt. Clouddiensten kunnen, in tegenstelling tot wat ze misschien beweren, (bijna) altijd bij je gegevens en bestanden. Dit is alleen tegen te gaan met encryptieoplossingen (vanaf tip 15).

Stel dat je de clouddienst vertrouwt, dan is er altijd nog het risico dat je account gekaapt wordt en iemand anders toegang krijgt tot alles wat je bij die clouddienst bewaart. Dit is op meerdere manieren te verbeteren, maar de zwakste schakel blijft het grootste gevaar. De oplossing is eenvoudig: begin met een goed fundament en weet hoe je zwakke schakels herkent en aanpakt.

©PXimport

Tip 04 Clouddiensten zijn in beginsel niet te vertrouwen, maar wel veiliger te gebruiken.

Tip 05: Vier giganten

In dit artikel nemen we de diensten van Dropbox, Microsoft, Google en Facebook als voorbeeld. Als het om opslag gaat, zijn er drie grote spelers: Microsoft OneDrive (voorheen SkyDrive), Dropbox en Google Drive. Vooral Google en Microsoft werken met gekoppelde diensten waardoor de beveiliging hier zeer belangrijk is. Heb je bijvoorbeeld een Android-toestel, dan is de kans groot dat veel persoonlijke gegevens via je Google-account worden opgeslagen.

OneDrive werkt met een Microsoft-account en hierin worden weer persoonlijke gegevens/bestanden van onder andere je Windows 8-computer bewaard. De diensten van Google en Microsoft worden ook gebruikt als 'sleuteldienst' en dat geldt ook voor Facebook. Een 'sleuteldienst' maakt het mogelijk om bijvoorbeeld met je Google- of Facebook-account in te loggen op een andere website of app. Hierbij wordt vaak vergeten dat je deze website/app toegang geeft tot gedeeltes van je Google- of Facebook-account. Deze optie worden ook wel 'machtigingen' genoemd en deze kun je eenvoudig controleren en/of intrekken (zie ook tip 9).

©PXimport

Tip 05 De belangrijkste spelers van dit moment zijn Dropbox, Microsoft OneDrive en Google Drive.

Wachtwoorden maken en onthouden

Om te voorkomen dat je clouddiensten gekaapt kunnen worden door derden, is het essentieel om een goed wachtwoord in te stellen. Een goed wachtwoord bestaat uit minimaal acht tekens en bevat zowel hoofdletters, kleine letters, cijfers en speciale tekens.

Wat mag je niet gebruiken? Alles wat met namen, geboortedata, bedrijfsnamen en persoonsnamen te maken heeft. Gebruik het liefst woorden die niet bestaan, dus alle woorden uit het woordenboek (ongeacht de taal) zijn bij voorbaat onveilig. Een combinatie als Dksidw!21 is bijvoorbeeld een prima wachtwoord. Moeilijk te onthouden? Niet als je weet dat het is opgebouwd uit de eerste letters van de zin "de koe staat in de wei". De toevoeging 21 is ons lievelingsgetal.

Tip 06: Ander wachtwoord

Laat je wachtwoord te wensen over? Dan kun je het eenvoudig wijzigen. Alles wat met Google te maken heeft, wordt centraal beheerd in je Google-account. Ga naar je accountinstellingen, klik op Beveiliging en kies Wachtwoord wijzigen.

Het wachtwoord van een Microsoft-account wordt onder andere gebruikt voor OneDrive, je Windows 8-computer, Skype en Hotmail.

Je verandert je wachtwoord via deze link, kies Overzicht en wijzig het via de optie Wachtwoord.

Dropbox-gebruikers vinden de instelling hier, klik op Security en verander het via de optie Change password. Facebook-gebruikers openen de instellingen via het tandwiel-icoontje. Bij Algemeen kun je je wachtwoord eenvoudig veranderen.

©PXimport

Tip 06 Heb je ooit een zwak wachtwoord ingesteld? Kies vandaag nog voor een goed wachtwoord!

Tip 07: Extra verificatie

Steeds meer clouddiensten bieden een extra beveiligingslaag aan bovenop de standaard wachtwoordbeveiliging. De extra beveiliging bestaat uit een code die nodig is om in te loggen, als je je aanmeldt op een nieuwe computer of apparaat. De code wordt afhankelijk van de dienst verstrekt via sms of mail.

De extra beveiliging minimaliseert de kans op een gehackt account. Facebook-gebruikers gaan naar de instellingen via het tandwiel-icoontje. Klik op Beveiliging en activeer de optie Meldingen over aanmelden om een berichtje te krijgen als je je account actief wordt op een onbekende computer of apparaat. Gebruik Aanmeldgoedkeuringen voor een extra verificatie via je telefoon.

©PXimport

Tip 07 Verificatie in twee stappen en andere maatregels helpen je account beter te beschermen.

Tip 08: Twee stappen

De extra beveiliging van Dropbox vind je hier bij Security / Two-step verification. Klik op Enable en volg de stappen op het scherm om verificatie in twee stappen in te schakelen. Google-gebruikers activeren de dubbele verificatie hier bij Beveiliging / Authenticatie in twee stappen. Ook hier word je stap voor stap door de instellingen geleid.

De opties om je Microsoft-account te beveiligen vind je hier, ga naar Overzicht / Beveiligingsgegevens om een telefoonnummer en alternatief mailadres in te stellen. Ook kun je een speciale app voor je smartphone downloaden om je account te beveiligen.

©PXimport

Tip 08 Clouddiensten bieden meerdere mogelijkheden om je account te beveiligen, je moet ze alleen wel zelf activeren en in gebruik nemen.

Machtigingen

Tip 09: Gekoppelde diensten

Als je ooit een dienst in gebruik hebt genomen via Facebook, Gmail of een andere 'sleuteldienst', dan ben je misschien vergeten dat deze dienst nog steeds toegang heeft tot je account, bestanden en andere informatie. Het is verstandig om dit regelmatig te controleren. Als je de controle voor de eerste keer uitvoert, kun je versteld staan van de gekoppelde bedrijven, websites, apps en programma's.

©PXimport

Tip 09 Ooit ergens ingelogd met je Facebook- of Google-account? Schrik niet dat de bedrijven nog steeds toegang hebben tot je informatie en zelfs bestanden.

Mypermissions.com

Vanaf tip 10 lees je waar je de rechten instelt van je Facebook-, Google-, Microsoft- en Dropbox-account. Omdat het relatief lastig is om de instellingen van alle accounts handmatig bij te houden zijn we blij met Mypermissions.com. Deze website maakt de instellingen toegankelijker en vertelt in 'normale mensentaal' wat een app precies doet. Zo zie je bijvoorbeeld dat alleen je basisinformatie wordt geraadpleegd of dat een app namens jou mag handelen.

Dit laatste klinkt eng, maar bedenk goed dat dit nodig is om bijvoorbeeld een foto via de app te kunnen plaatsen. Privacygevoelige informatie zoals je locatie is misschien niet nodig voor een chat-app, maar wel als je navigatiesoftware gebruikt.

©PXimport

Mypermissions.com controleert de machtigingen van alle bekende clouddiensten.

Tip 10: Google-machtigingen

Open je accountinstellingen en kies Beveiliging. Als je wilt zien hoe je account de afgelopen tijd gebruikt is, kijk dan bij Recente activiteit. Alles wat met de instellingen omtrent de toegang tot je account (machtigingen) te maken heeft, vind je bij Accountrechten. Er verschijnt een lijst met apparaten, diensten en websites die je ooit toegang hebt gegeven tot je Google-account.

Klik op een onderdeel om te zien welke toegang er is, bijvoorbeeld om bestanden te lezen/schrijven op je Google Drive. Met de knop Toegang intrekken wordt de toestemming ingetrokken.

©PXimport

Tip 10 Google toont alles wat met gekoppelde diensten te maken heeft in één scherm en geeft precies aan welke machtigingen je ooit hebt afgegeven.

Tip 11: Microsoft-machtigingen

Surf naar deze website en ga naar Machtigingen. Bij Beheer de andere accounts die je hebt gekoppeld staan de koppelingen met andere accounts die je via het Microsoft-account gebruikt, bijvoorbeeld Facebook en Flickr. Bij Beheer alle apps en services die toegang hebben tot je gegevens vind je de diensten die je toegang hebt gegeven tot het Microsoft-account.

Tot slot zijn er nog je vertrouwde apparaten. We hebben geen instelling ontdekt om te zien welke apparaten dit zijn. Wel is het mogelijk om de machtigingen in één keer te beëindigen. Ga hiervoor naar Overzicht / Beveiligingsgegevens en kies Alle vertrouwde apparaten verwijderen die zijn gekoppeld aan mijn account.

©PXimport

Tip 11 De instellingen omtrent machtigingen zijn bij Microsoft verscholen op meerdere plekken.

Tip 12: Dropbox-machtigingen

Ga naar je accountinstellingen en open Security. Alles wat met machtigingen te maken heeft, vind je in dit overzichtsscherm. Bij Sessions zie je wanneer welke apps of programma's contact hebben gehad tot je account. Bij Devices zie je welke apparaten dit zijn/waren, bijvoorbeeld je pc, laptop en tablet.

Bij Apps linked staan apps, websites en programma's die je (ooit) toegang hebt gegeven tot (een deel) van je Dropbox. Van elk onderdeel in de lijst kun je de verbinding verbreken via het kruisje.

©PXimport

Tip 12 Dropbox toont gelinkte apparaten en andere toegang tot je account in één handig overzicht.

Tip 13: Facebook-machtigingen

Klik rechtsboven in je Facebook op het tandwiel-icoontje en kies Instellingen. Bij Beveiliging / Herkende apparaten en bij Actieve sessies zie je vanaf welke computers/apparaten je Facebook wordt gebruikt. Met Bewerken kun je de rechten intrekken. Klik in de linkerkolom op Apps om te zien welke apps je met je Facebook-account gebruikt. Ook hier kun je de rechten eenvoudig intrekken of beperken. Standaard toont Facebook een beperkte lijst. Klik op Alle apps weergeven voor een compleet overzicht.

©PXimport

Tip 13 Controleer via de optie Apps welke programma's, diensten en websites toegang hebben tot je Facebook-account.

Encryptie

Tip 14: Versleutelen

Encryptie is een goede manier om te voorkomen dat een clouddienst (of iemand anders) je bestanden in de clouddienst leesbaar kan maken. Hierbij worden de gegevens extra versleuteld en onleesbaar opgeslagen bij de clouddienst. Met de juiste software, sleutel en/of wachtwoord maak je de bestanden weer leesbaar. Het grootste nadeel van encryptie is het verminderde gebruiksgemak. Je moet extra software gebruiken om de bestanden te beveiligen en weer leesbaar te maken in bijvoorbeeld je Dropbox. Hier staat tegenover dat je niet je complete Dropbox hoeft te versleutelen: gebruik encryptie waar nodig.

©PXimport

Tip 14 Gebruik encryptie om te voorkomen dat bestanden in de clouddienst leesbaar zijn voor derden.

Tip 15: On-the-fly

Er zijn veel encryptieprogramma's om je bestanden te versleutelen. Voor encryptie in combinatie met een clouddienst heb je een programma nodig dat aan 'on-the-fly' encryptie doet. Hierbij worden gegevens direct en op 'afroep' per map onleesbaar of juist leesbaar gemaakt. Zo belanden bestanden nooit onveilig in de cloud.

Cloudfogger is zo'n programma en is nog gratis ook. Download en installeer Cloudfogger. Tijdens de installatie kun je kiezen voor lokaal gebruik op je eigen computer of voor een Cloudfogger-account. Deze laatste optie is het meest gebruiksvriendelijk als je ook via je smartphone of een andere computer je gecodeerde bestanden wilt openen. Cloudfogger ondersteunt Dropbox, Google Drive en OneDrive.

©PXimport

Tip 15 Cloudfogger zorgt voor veilige opslag van bestanden bij potentieel onveilige clouddiensten.

Tip 16: Cloudfogger

Open Cloudfogger en meld je aan met je gebruikersnaam en wachtwoord (of alleen je wachtwoord als je voor een lokaal account hebt gekozen). Klik op het plusteken en geef aan welke map je wilt beveiligen. Let op: experimenteer altijd met een nieuwe map en kopieën van bestanden totdat je de werking van Cloudfogger volledig door hebt.

Maak bijvoorbeeld de map Geheim aan in je Dropbox en kopieer hier meerdere bestanden naartoe. Je merkt dat de inhoud van de map onleesbaar wordt als Cloudfogger niet actief is (of als je niet bent aangemeld). Neem bijvoorbeeld de proef op de som door de inhoud van de map Geheim op te vragen via de website van Dropbox.

©PXimport

Tip 16 Experimenteren met Cloudfogger? Maak een nieuwe map aan om bestandsverlies te voorkomen!

Cloudfogger op je smartphone

Een nadeel van encryptie-oplossingen als Cloudfogger is dat het altijd via een omweg werkt: je hebt Cloudfogger (en natuurlijk je wachtwoord) nodig om je bestanden te kunnen openen. Ook op een smartphone of tablet is de inhoud van bijvoorbeeld bepaalde mappen van je Dropbox niet meer direct leesbaar. Om de bestanden die voorzien zijn van encryptie wel te kunnen lezen, heb je Cloudfogger nodig op je smartphone/tablet. De gelijknamige app vind je in de Android- en iOS-app store.

©PXimport

Gebruik je Cloudfogger en een smartphone? Vergeet de Cloudfogger-app niet!

AOC en AGON by AOC introduceren een nieuwe reeks monitoren die uiteenloopt van snelle esports-panelen tot ultrawide-schermen en 4K-modellen voor gamers die beeldkwaliteit vooropstellen. Daarmee richt het merk zich niet op één type gebruiker, maar op verschillende speelstijlen en budgetten.

Black Friday is bij uitstek het moment waarop veel gamers kijken naar een upgrade van hun setup. Monitoren verouderen namelijk niet zo snel als andere pc-componenten: een goed scherm kan jaren meegaan en is vaak de belangrijkste kwaliteitsboost die je kunt maken, zowel voor games als voor dagelijks gebruik. Een hogere verversingssnelheid maakt beweging vloeiender, een betere contrastverhouding haalt details naar voren, en een groter scherm kan letterlijk het verschil maken tussen een spel spelen en er middenin zitten. Dat maakt deze periode ideaal om iets te kiezen dat past bij hoe je speelt, werkt of kijkt, zonder dat je meteen het duurste model hoeft te nemen.

Oled voor wie beeld én snelheid belangrijk zijn

Aan de top van de line-up introduceert AOC twee QD-oledmonitoren. De AGON PRO AG276QZD2 heeft een 27-inch QHD-paneel met een verversingssnelheid van 240 Hz en een extreem lage responstijd van 0,03 ms. Dat maakt het scherm vooral geschikt voor competitieve shooters en snelle arena-games, waarbij vloeiende bewegingen en diepe contrasten belangrijk zijn. De adviesprijs is 449 euro.

Wie een groter beeldoppervlak wil, komt uit bij de AGON PRO AG326UD. Dit model biedt een 31,5-inch UHD-paneel met dezelfde QD-oledbeeldkwaliteit, maar dan met meer schermruimte voor RPG's en openwereldspellen. Dankzij PiP- en PbP-ondersteuning leent het scherm zich ook goed voor creatief werk of multitasken. De adviesprijs van dit scherm bedraagt 649 euro.

Snelle QHD-schermen voor het middensegment

Onder de oledtoplaag brengt AOC verschillende QHD-modellen die snelheid combineren met een vriendelijker prijskaartje. De Q27G4ZR is een 27-inch Fast IPS-monitor met een verversingssnelheid tot 260 Hz, bedoeld voor gamers die een competitief voordeel zoeken zonder meteen de hoofdprijs te betalen. Wie liever een betere HDR-ervaring heeft, kan terecht bij de Q27G3XMN/BK met miniLED-achtergrondverlichting en DisplayHDR 1000-ondersteuning. Voor wie vooral een degelijke allround QHD-monitor wil, is er de Q27G4XF met 180 Hz en een ergonomische standaard.

Ultrawide en curved voor meer immersie

Voor spelers die het liefst worden ondergedompeld in hun gamewereld, introduceert AOC twee curved-modellen die je blik letterlijk verbreden. De CU34G4 beschikt over een 34-inch ultrawide-paneel met UWQHD-resolutie en een gebogen 1500R-vorm, waardoor het beeld licht om je heen krult. Dat geeft een natuurlijker kijkhoek en maakt het makkelijker om details in je perifere zicht op te pikken; handig in simulators, openwereldgames en story-driven gameplay waarin overzicht en sfeer veel toevoegen.

De CQ32G4VE doet iets vergelijkbaars, maar dan in een traditionelere beeldverhouding: 31,5 inch met QHD-resolutie en eveneens 180 Hz. Daarmee is het een toegankelijke optie voor wie wel de gebogen kijkervaring wil, maar niet per se ultrawide hoeft. In beide gevallen ligt de nadruk minder op pure reactietijd en meer op beleving.

4K met flexibiliteit voor zowel scherpte als reactietijd

Tussen alle nieuwe modellen valt de U27G4R vooral op door zijn flexibiliteit. Dit 27-inch scherm toont 4K-games met een verversingssnelheid van 160 Hz, wat zorgt voor scherpe details zonder aan snelheid in te boeten. Maar het meest bijzondere is de Dual Mode: met één instelling kan de gebruiker schakelen naar Full HD bij 320 Hz. Daarmee biedt het scherm twee speelstijlen in één apparaat: één voor wanneer je beeldkwaliteit en detail wilt, en één voor wanneer elke milliseconde telt in competitieve matches. HDMI 2.1-ondersteuning maakt 'm bovendien geschikt voor PS5 en Xbox Series X, zonder kunstgrepen of compatibiliteitsgedoe.

Betaalbaar instappen met hoge verversingssnelheid

Onder aan de line-up bevinden zich twee modellen die vooral gericht zijn op toegankelijkheid zonder dat de speelervaring eronder lijdt. De 27G4HRE (27 inch) en 24G4HRE (24 inch) bieden allebei een verversingssnelheid van 200 Hz, waardoor bewegingen soepel en responsief blijven, ook bij competitieve titels of snelle camerabewegingen. De beeldkwaliteit is eenvoudiger en de resolutie lager dan bij de duurdere modellen, maar dat is precies het idee: zoveel mogelijk hertzen per euro. Met adviesprijzen van 109 euro en 89 euro openen deze schermen de deur voor gamers die hun eerste gamingmonitor willen kopen of voor wie een tweede scherm zoekt voor een slaapkamer, werkkamer of LAN-omgeving.

Niemand ontkomt aan ouder wordende ogen. Kleine letters, fel wit licht en drukke schermen maken het werken op de pc steeds vermoeiender. Windows 11 biedt gelukkig een schat aan verborgen opties om de tekst te vergroten, het contrast te verhogen en je vermoeide ogen rust te geven.

In Windows 11 pas je zonder extra software de beeldkwaliteit eenvoudig en snel aan, zodat alles weer prettig leest. Het type monitor of het tijdstip van de dag maakt daarbij niet uit. Bovendien profiteer je van nieuwe hulptechnologieën zoals live-ondertiteling en de Verteller met helder geluid.

Eerst pak je de algehele schaalinstelling aan, want die bepaalt hoe leesbaar alle vensters, apps en pictogrammen zijn. Klik op Start, ga naar Instellingen /Systeem /Beeldscherm. Onder het kopje Schaal stel je met het keuzemenu een percentage in, bijvoorbeeld 125 of 150. Gebruik daarna de optie Aangepaste schaal, via het pijltje rechts van het keuzemenu, als de standaardpercentages niet bevallen: typ bijvoorbeeld 138 en kies Toepassen.

Scrol in het menu Beeldscherm iets omlaag naar Resolutie; kies altijd de aanbevolen waarde om te voorkomen dat de letters korrelig worden. Zodra schaal en resolutie kloppen, vormt dit de basis voor verdere verfijning, daarmee bespaar je jezelf voortaan eindeloos turen en inzoomen.

Rustiger beeld

Fel wit licht werkt als een spotlight op vermoeide netvliezen, daarom verdient de ingebouwde donkere modus je aandacht. Ga naar Instellingen /Persoonlijke instellingen /Kleuren. Selecteer in het vervolgkeuzemenu Donker; Windows past zowel de taakbalk als systeemvensters onmiddellijk aan, zodat grote witte vlakken verdwijnen.

Vind je dat nog niet uitgesproken genoeg? Activeer dan een contrastrijk thema. Scrol omlaag naar Contrastthema’s en druk op Bewerken. Kies bijvoorbeeld Woestijn voor zachte beige tinten of Schemering voor hoog contrast met paarse accenten. Klik op Opslaan als en vervolgens Toepassen zodat je altijd kunt terugkeren naar het standaardthema zonder instellingen kwijt te raken. Controleer tot slot of de websites zich aanpassen door in Edge het instellingenvenster te openen, naar Vormgeving te gaan en Donker als standaardthema te kiezen. Zo genieten je ogen overal van een rustiger beeld, terwijl kleuren toch voldoende onderscheid blijven bieden voor tabellen, grafieken en programmeervensters, zelfs tijdens een lange avond achter het scherm.

Haarscherpe letters

Zelfs met de juiste schaal kan tekst nog wazig lijken, vooral op oudere monitoren. Windows 11 bevat daarom de ClearType-tuner waarmee je de pixelweergave precies op je beeldscherm afstemt. Typ ClearType in het zoekvak op de taakbalk en selecteer ClearType-tekst aanpassen. Vink ClearType inschakelen aan, klik op Volgende en doorloop de vijf testpagina’s. Lees steeds aandachtig welk tekstblok het scherpst oogt en bevestig na elke keuze met Volgende. Zodra je op Voltooien klikt, slaat Windows de subpixelmatrix permanent op, zodat letterranden niet meer rafelen.

Wil je daarnaast een groter basislettertype? Open dan Instellingen / Toegankelijkheid /Tekstgrootte. Schuif de balk naar rechts, controleer het voorbeeld en druk op Toepassen. Deze instelling schaalt alleen letters op, niet het volledige venster, zodat lay-outs intact blijven.

Maak ook gebruik van het nieuwe variabele systeemlettertype Segoe Fluent. Schakel naar Persoonlijke instellingen, open Lettertypen en klik op de downloadlink voor Segoe UI Variable als die nog ontbreekt. Dankzij het variabel gewicht en de breedte blijft de tekst leesbaar bij elke resolutie en zoomfactor. Dat is vooral nuttig voor programmeeromgevingen en uitgebreide spreadsheets, ook tijdens presentaties op grote projectieschermen.

Nachtlamp optimaal afstellen

Blauw licht verstoort niet alleen de slaapcyclus, maar prikkelt ook vermoeide ogen. Windows 11 beschikt over de instelbare functie Nachtlamp die de kleurtemperatuur automatisch naar warm oranje verschuift.

Open Instellingen /Systeem /Beeldscherm. Schakel de schuifregelaar Nachtlamp in. Klik vervolgens op het pijltje ernaast om het vervolgmenu te openen; hier bepaal je met een eenvoudige schuif hoe warm het scherm wordt. Een waarde rond 45 maakt het beeld zachter zonder dat foto- en videokleuren onherkenbaar worden.

Schakel Nachtlamp instellen in en zet daarna Schema op Zonsondergang tot zonsopgang als je pc locatiegegevens mag gebruiken. Werk je op een geïsoleerd netwerk, kies dan Aangepast schema en vul je gebruikelijke werktijden in. Windows onthoudt de laatste handmatige wijziging, dus als je incidenteel een kleurkritische taak uitvoert, kun je de nachtlamp vanuit het Actiecentrum tijdelijk uitschakelen door op de tegel Nachtlamp te klikken. Vergeet niet dat de functie per monitor instelbaar is; bij een multi-monitoropstelling profiteer je optimaal door alle schermen dezelfde temperatuur te geven. Dan hoef je nooit meer handmatig te schuiven tijdens een laat avondje.

Nooit meer zoeken

Het muispijltje kwijtraken kost frustratie én tijd. Ga daarom naar Instellingen, open Bluetooth en apparaten en kies Muis. Klik op Aanvullende muisinstellingen, selecteer het tabblad Aanwijzers en wijzig het schema naar Windows Zwart (extra groot)(systeemschema) voor maximale zichtbaarheid. Bevestig met OK. De aanwijzer ligt nu duidelijk boven drukke achtergronden.

Ga vervolgens naar Tekstcursor in het menu Toegankelijkheid in de hoofdinstellingen van Windows 11. Zet de schakelaar Tekstcursorindicator aan, kies een opvallende kleur en vergroot de indicatorbreedte tot twee pixels. Wanneer je nu een Word-document bewerkt, verschijnt naast de dunne verticale streep een helder blokje dat direct opvalt. Met deze instellingen zie je veel sneller waar je typt. Bovendien spaar je je ogen doordat minder heen-en-weerbeweging nodig is tijdens intensief bureaubladwerk.

Snel inzoomen

Wanneer zelfs vergrote fonts tijdelijk onvoldoende zijn, biedt de Vergrootglas-tool soelaas. Druk op Windows-toets+Plus om het hulpmiddel direct te starten. Een zwevende balk verschijnt; hier stel je met Plus en Min het zoomniveau per stap van tien procent in. Voor volledige schermvullende vergroting selecteer je Volledig scherm; beweeg de muis dan om desoriëntatie te voorkomen.

Heb je snel een getal in Excel nodig, typ dan Ctrl+Alt+I voor de Inverted-weergave; de kleuren keren om, waardoor hoog contrast ontstaat zonder de rest van Windows te beïnvloeden. Sluit het Vergrootglas met Windows-toets+Esc om resources vrij te maken. Door deze sneltoetsen in het geheugen te prenten, schakel je binnen seconden tussen normaal en ingezoomd beeld zonder losse hulpmiddelen of browserplug-ins.

Verteller en ondertitels

Zelf lezen is niet altijd de snelste optie; af en toe laten voorlezen ontlast bovendien je ogen. Windows 11 levert daarom Verteller mee. Druk op Ctrl+Windows-toets+Enter om de schermlezer te starten. Een blauwe rand markeert het actieve element. Gebruik Ctrl+Caps Lock+K om de huidige paragraaf te laten voorlezen en pauzeer met Ctrl. Stel het spreektempo in door Caps Lock+Plus of Caps Lock+Min te drukken totdat de stem comfortabel klinkt. Ga naar Instellingen /Toegankelijkheid en klik op Verteller voor meer instellingen. Denk aan het automatisch aanzetten van de Verteller voordat je bent ingelogd en de knop die je gebruikt om het te bedienen.

Als je liever zelf leest maar wel ondertiteling wilt in vergaderingen, activeer dan de functie Live bijschriften via Ctrl+Windows-toets+L. Windows toont boven in beeld realtime tekst van elk audiosignaal, ook offline. Binnen het Ondertitels-venster klik je op Instellingen, en vervolgens op Voorkeuren / Bijschriftstijl voor extra opties voor lettergrootte en uiterlijk. Combineer beide tools door Verteller het ondertitelingsvenster te laten voorlezen. Zo krijg je tegelijk visuele en auditieve feedback en verminder je vermoeidheid na lange Teams-sessies op elke werkdag.