Vandaag de dag heb je voor de pc of laptop volop keuze uit externe opslagdragers, zoals een losse harde schijf, usb-stick, geheugenkaart of misschien wel externe ssd. Welke schijf je het best kunt kiezen, is van verschillende factoren afhankelijk. Computer!Totaal loodst je door het keuzeproces!

Een externe opslagdrager is een prima oplossing voor het geval de interne schijf van jouw pc of laptop volloopt. Bovendien kun je er gemakkelijk back-ups op bewaren en bestanden onderweg meenemen. Vanwege het enorme aanbod van externe opslagdragers is de aanschaf niet bepaald een abc’tje. Heb jij moeite met kiezen en kun je wel wat hulp gebruiken? Hier moet je op letten

Externe schijf: Veel voor weinig

Wie veel opslagruimte wenst voor een gunstige prijs, is het best af met een externe harde schijf. Kijk je naar de prijs per gigabyte, dan zijn 3,5inch-schijven het goedkoopst. Bij een nieuw product heb je keuze tussen een opslagcapaciteit van 2 TB tot 10 TB. Een nadeel is wel dat deze schijven altijd netvoeding nodig hebben. Weliswaar is dat gunstig voor de lees- en schrijfsnelheid, maar het kan onhandig zijn om zo’n voedingsblok mee te sjouwen. Externe 3,5inch-schijven zijn dan ook met name geschikt voor gebruik op een vaste locatie. Gelukkig bieden ook externe 2,5inch-schijven tegenwoordig nogal wat opslagruimte. Die hebben voldoende aan voeding via een usb-kabel, zodat je geen stekker met een voedingsblok nodig hebt. Bovendien is het formaat vanwege de 2,5inch-formactor ook iets kleiner. Bij externe 2,5inch-schijven heb je keuze tussen een capaciteit van 500 GB tot en met 5 TB.

©PXimport

Twee schijven

©PXimport

Usb-stick: Kleine datadrager voor pc

Vind je een externe 3,5inch- of 2,5inch-schijf te groot? Met een usb-stick haal je een zeer compacte en schokbestendige opslagdrager in huis. Aangezien iedere pc en laptop usb-poorten bevat, werken usb-sticks probleemloos op ieder systeem. Bedenk wel dat de prijs per gigabyte van een geheugenstick vele malen hoger ligt dan bij een externe harde schijf. Daarentegen schaf je voor een paar euro al een klein stickie met 8 of 16 GB opslag aan, terwijl de goedkoopste schijven beginnen bij enkele tientjes. Overigens bestaan er ook modellen met meer opslagcapaciteit. De grens ligt bij 2 TB maar daar betaal je ook flink voor (zie kader ‘Mega-usb-stick’). Een usb-stick is met name handig wanneer je relatief weinig data onderweg meeneemt, zoals documenten, foto’s of enkele filmpjes. Veel usb-sticks hebben een oogje, zodat je ze simpel bevestigt aan een sleutelbos. Controleer goed op welke wijze de usb-connector is beschermd. Goedkopere producten hebben bijvoorbeeld een dopje dat je gemakkelijk kwijtraakt. Kies je voor een iets duurder exemplaar, dan wordt de usb-connector meestal beschermd door een schuifmechanisme.

©PXimport

Mega-usb-stick

©PXimport

Externe ssd: Compact en razendsnel

Wie snelheid belangrijk vindt en behoorlijk wat gegevens wil opslaan, kiest het best voor een externe ssd. In tegenstelling tot een externe schijf bevat dit opslagmedium geen bewegende onderdelen om data uit te lezen. Alle bestanden staan op chips, waardoor gebruikers ze zeer snel kunnen oproepen. Dat verschil merk je bijvoorbeeld duidelijk wanneer je een besturingssysteem vanaf een externe ssd opstart of zware bestanden opent. Een bijkomend voordeel is dat dit opslagtype zeer compact is en nagenoeg geen geluid produceert. Verder is een externe ssd robuust en slijtvast, waardoor de verwachte levensduur behoorlijk lang is. Nadelen zijn er ook. Deze opslagdrager is behoorlijk aan de prijs en er is vooralsnog nog niet bijster veel keus wat merk betreft. SanDisk, Samsung en WD hebben inmiddels wat van deze producten. De opslagcapaciteit strekt zich uit van 120 GB tot 2 TB.

©PXimport

Rotatiesnelheid en usb-standaard

Ook wanneer je niet kiest voor een prijzige externe ssd, let je op de snelheid van het gekozen opslagmedium. Twee specificaties hebben hierbij grote invloed. Kijk ten eerste even naar de usb-standaard. Hoe hoger die is, hoe beter. De meeste usb-sticks en externe schijven ondersteunen usb 3.0, waarbij de maximale doorvoersnelheid in theorie 5 Gbit/s bedraagt. In de praktijk haal je dat overigens nooit. De recente usb3.1-aansluiting verdubbelt deze theoretische doorvoersnelheid, al zijn er momenteel nog weinig producten met deze usb-standaard te koop. Houd er rekening mee dat je op de computer een usb-poort met dezelfde usb-standaard nodig hebt om de hogere doorvoersnelheid te benutten. Bij een usb2.0-poort is de snelheid namelijk beperkt tot maximaal 480 Mbit/s. Dan kun je die snellere schijf wel gewoon aansluiten, maar haal je die hoge snelheid niet.

Bij externe schijven kun je ook nog op de rotatiesnelheid letten. De roterende lagen (platters) van een harddisk draaien namelijk in de meeste gevallen op een vast toerental. Bij een hogere waarde kunnen de gegevens sneller worden uitgelezen. Mobiele 2,5inch-schijven hebben doorgaans een lagere rotatiesnelheid dan 3,5inch-schijven die draaien op netvoeding. De snelste schijven werken met 7200 rotaties per minuut. De keerzijde van dergelijke producten is wel dat ze meer energie verbruiken en sneller slijten.

©PXimport

Achter slot en grendel

Zeker wanneer je een opslagdrager regelmatig onderweg meeneemt, speelt veiligheid een belangrijke rol. De kans op verlies of diefstal is in dat geval groter dan wanneer je een externe schijf alleen maar thuis gebruikt. Om te voorkomen dat privacygevoelige bestanden in verkeerde handen terechtkomen, kun je de bestanden versleutelen. Je kiest dan het best voor een opslagdrager met hardwarematige encryptie. Een speciale chip voert de versleuteling uit, zodat je voor deze taak niet de processor van de computer belast. Via meegeleverde software stel je een sterk wachtwoord in, zodat onbevoegden geen toegang tot de gegevens hebben. Bij het koppelen van de opslagdrager aan een systeem is altijd de juiste sleutel vereist. Veel externe ssd’s beschikken over hardwarematige encryptie, en er zijn ook enkele externe schijven en usb-sticks met deze functie verkrijgbaar. Sommige specifieke schijven hebben een cijfercodeslot en vingerafdrukscanner, maar dergelijke producten zijn wel vrij zeldzaam.

©PXimport

Robuuste behuizing

Als je de opslagdrager vaak meeneemt, let dan even goed op de behuizing. Het is uiteraard verleidelijk om voor een goedkope usb-stick of externe schijf te kiezen, maar dan heeft de fabrikant ergens op moeten bezuinigen, en dat is nogal eens op het materiaal. Zo bestaat de buitenkant van budgetschijven uit kunststof dat je veelal kunt indeuken. Dergelijke producten zijn niet voorbereid op val- en stootschade. Kies bij voorkeur voor een exemplaar met een robuustere buitenkant. De luxere modellen hebben meestal een behuizing van aluminium, waardoor je gegevens beter zijn beschermd. Ga je voor maximale zekerheid, dan zijn er ook externe schijven met water-, val- en schokbestendige behuizingen te koop. Kijk maar eens naar de bekende Rugged-lijn van Lacie, waarbij de buitenkant een rubberen laag heeft.

©PXimport

Toekomstbestendig

Zoek je een opslagdrager die goed voorbereid is op de toekomst? Kies een externe schijf of ssd met een rappe usb-c-aansluiting. Deze poort is een stuk kleiner dan een traditionele usb-a-ingang. Steeds meer mobiele apparaten zijn voorzien van usb c, zodat je de opslagdrager bijvoorbeeld ook op een geschikte smartphone of tablet kunt aansluiten. Verder is de connector van usb c omkeerbaar, zodat je de kabel niet meer verkeerdom kunt proberen aan te sluiten. Heb je nog geen computer of mobiel apparaat met usb c maar wil je wel nu alvast een opslagdrager met deze aansluiting kopen? Geen zorgen, want fabrikanten leveren meestal een adaptersnoertje mee. Hiermee koppel je het opslagmedium alsnog aan een reguliere usb-poort. Wordt zo’n verloopkabeltje niet meegeleverd, dan kun je dit ook los aanschaffen.

©PXimport

Sd-kaart

©PXimport

Conclusie

Er bestaan allerlei afwegingen om voor een losse schijf, usb-stick of externe ssd te kiezen, waarbij mobiliteit en opslagcapaciteit natuurlijk een belangrijke rol spelen. Heb je de keuze eenmaal gemaakt, let dan vooral ook op de usb-standaard voor een vlotte bestandsoverdracht. Tot slot is hardwarematige encryptie geen overbodige luxe wanneer je privacygevoelige data onderweg meeneemt. Succes bij het maken van je keuze!

LG blijft verbetert de oled-techniek nog veel verder en dat werpt dit jaar eindelijk zijn vruchten af. De LG OLED EVO 65G56LS is uitgerust met een nieuw type oled-paneel dat aanzienlijk meer piekhelderheid en kleurbereik levert. Daarnaast heeft LG webOS 25 uitgerust met een aantal AI-functies die het gebruiksgemak moeten verbeteren.

De nieuwe G-serie van LG is verkrijgbaar in twee versies. Een met een centrale voet in doos zoals ons testmodel, te herkennen aan de letters ‘LS’ achteraan en een model met een meegeleverde wandbeugel, die modellen hebben de letters ‘LW’ achteraan. De G-reeks mikt nog steeds in eerste instantie op wandmontage. Het toestel zelf is 24mm diep, dat lijkt misschien veel, maar die dikte heeft het wel over het hele oppervlak. Er is geen behuizing voor elektronica die verder uitsteekt. De rand is afgewerkt met een zilverkleurige strip, en dat geeft deze tv van opzij bekeken echt een premium look. De wandbeugel is verstelbaar, je kunt het toestel beperkt links en rechts draaien. De voet kun je monteren in twee posities, hoog en laag, in de hoge positie is er ruim plaats voor een soundbar. Het moet gezegd ook op een tv-meubel ziet hij er prima uit, wandmontage is zeker geen verplichting. 

Aansluitingen

De selectie aansluitingen die LG gebruikt is al enige tijd onveranderd gebleven, maar is dan ook erg goed. Met vier hdmi-poorten die allemaal de maximale hdmi 2.1-bandbreedte (48Gbps) leveren, zitten gamers in ieder geval gebeiteld. Verdere gamingfuncties zijn ALLM, 4K120 en VRR (AMD FreeSync en NVIDIA G-Sync). PC-gamers kunnen zelfs tot 4K165 gaan, dat is een duidelijke upgrade ten opzichte van vorig jaar. Input-lag is altijd een sterk punt geweest bij LG, dat is dit jaar niet anders, in 4K60 meten we 10,5ms, in 2K120 zelfs maar 5,5ms. Op poort 2 kan je ARC/eARC gebruiken, gamers die een soundbar willen aansluiten, houden nog steeds drie volwaardige HDMI-poorten over. 

Wil je de opstelling zo netjes mogelijk houden, altijd mooi bij een premium tv, dan kun je de bijgeleverde IR-blaster gebruiken om brontoestellen te besturen met de LG-afstandsbediening, ook als die apparaten bijvoorbeeld in een kast staan. De G5 ondersteunt het WiSA-protocol (Wireless Speaker and Audio Association), maar is beperkt tot 2.1-configuraties. Daarmee is jammer genoeg geen draadloze surroundopstelling mogelijk. Alle kabels kun je via twee clips en twee verzonken kanalen wegleiden naar de voet. 

Nieuw oled-paneel, nieuw record

Nieuwe ontwikkeling op vlak van oled-technologie zijn niet uitzonderlijk. Twee jaar geleden introduceerde LG bijvoorbeeld oled-panelen met een laag microlenzen die voor een mooie verbetering in helderheid zorgden. Die microlenzen zijn op de G5 echter niet meer aanwezig. In ruil gebruikt dit model een gloednieuw paneel dat een andere opbouw van de oled-materialen gebruikt. Onder de naam OLED evo Met Brightness Booster Ultimate belooft de G5 hogere piekhelderheid en een breder kleurbereik. En dat blijken geen loze beloftes. Op het 10%-venster haalt de G5 2409 nits, en op een volledig wit beeld zelfs 356 nits. 

Dat alles gemeten in de uitstekend gekalibreerde HDR Filmmaker mode. Ter verduidelijking, dat is een 50 procent verbetering tegenover de G4 van vorig jaar, en voldoende om de kop van het oled-peloton aan te voeren. Vooral de verbetering op het volledig wit veld is impressionant. Daardoor moet de G5 nu de helderheid veel minder laten dalen als het beeld veel wit bevat, iets wat op vorige generaties nog merkbaar was. Ook het kleurbereik is weer groter geworden, en met 99,9% P3 is de G5 perfect uitgerust voor prachtige HDR-beelden. Het paneel had een uitstekende uniformiteit en weert zeer goed reflecties. De kijkhoek is prima.

De Filmmaker Mode is er voor wie minimale beeldverwerking wil, en de mooiste beelden getrouw aan de intentie. In SDR laat dat prachtige resultaten zien, maar de echte pracht van de G5 komt tevoorschijn bij HDR-beelden. Ook hier is de kalibratie nagenoeg perfect met enorm veel witdetail, intense kleuren, en dankzij de hoge piekhelderheid tintelende lichtaccenten. Kleuren worden goed bewaard als ze zeer helder zijn, dat dankt de tv aan het nieuwe paneel. Enkel in de donkerste beelden laat de G5 wat steken vallen. Er is veel schaduwdetail, maar in sommige beelden merken we veel ruis die het beeld ruw maakt en detail verbergt. In een ander geval was er wat blokvorming en bandvorming zichtbaar. We hopen dat LG nog wat aan de software kan sleutelen. 

Prima beeldverwerking

De Alpha11 beeldprocessor is aan zijn tweede generatie toe, maar nieuwe features lijken er niet te zijn. De upscaling en ruisonderdrukking zijn erg goed. In deinterlacing van 1080i-beeld merkten we op een testpatroon opnieuw een foutje waardoor kamvorming zichtbaar was, al bleek dat bij de meeste content niet tot problemen te leiden. Kleurstroken in zachte gradiënten elimineer je met de Vloeiende Gradatie-instelling, maar activeer die enkel als je het echt nodig acht, en dan alleen in de laagste stand. In een van onze testclips veegde die instelling ook wolken uit de lucht. Ook de dynamische tonemapping waar we gebruikelijk erg tevreden over zijn, laat je op dit model beter uit inactief.

Die maakte het beeld te helder, waardoor het aan contrast en impact verliest. Bovendien levert de G5 ook zonder dynamische tonemapping knap beeld. Goede punten waren er voor de bewegingsscherpte. Het oled-paneel laat nauwelijks of geen dubbele rand optekenen rond bewegende voorwerpen. Wie in 24Hz-filmmateriaal te veel last heeft van judder bij snelle camerabewegingen, activeert best TruMotion, bijvoorbeeld in ‘Cinematografische Beweging’ als je minimale invloed wenst. Maar ook hogere instellingen leverden goede resultaten, en de G5 toonde erg weinig beeldfouten zelfs met TruMotion in de Vloeiend-stand. 

Geen DTS-ondersteuning meer

Het is jammer, maar de G5 ondersteunt alleen nog maar Dolby Atmos, geen DTS meer. Vooral voor mensen met een uitgebreide bibliotheek Blu-ray schijven is dat een tegenvaller. Streaming gebruikt overwegend Dolby Atmos, dus daar weegt dat gebrek minder. De 60 Watt 4.2 kanaalsoplossing leek ons onveranderd. De klank is goed gebalanceerd, met een warm karakter en duidelijke baslijn. Zelfs surround is goed hoorbaar. Voor veel mensen zal dit volstaan, maar voor echte bioscoop audio zal een soundbar toch vereist zijn. Nieuw dit jaar is de Personal Sound Wizard. Die laat je een aantal keer in groepen van vier fragmenten horen met verschillende geluidsinstellingen, jij duidt aan wat je het best vindt klinken. Na de test bepaalt de processor op basis van je keuzes je geprefereerde klankinstellingen. Iets gelijkaardig bestond vorig jaar al voor beeld, maar we vinden dat je daar beter voor Filmmaker Mode of Cinema beeldmode kiest. Bij audio mogen persoonlijke voorkeuren wat meer doorwegen. 

WebOS 25, AI als persoonlijk hulpje

Kunstmatige intelligentie moet de nieuwe troef zijn van webOS 25, maar al deze nieuwe functies bleken niet te werken in het Nederlands. Voice ID, waarbij de tv je herkent op basis van je stem is nog niet beschikbaar in Nederlands. Maar ook andere functies, zoals de AI Chatbot die je moet helpen bij eenvoudige vragen zoals het aanpassen van beeldkwaliteit of aanbevelingen geven voor content, leek zelden te weten wat hij met onze vragen moest doen. LG kondigde ook generatieve kunst aan die je kan gebruiken in de screensaver, maar ook dit was nog niet beschikbaar. Nu missen we die AI-functies wel niet, de G5 is zo ook gebruiksvriendelijk, maar we hopen toch dat dit via software updates verbeterd wordt. 

In dit overzichtsartikel vind je alle informatie over webOS. WebOS 25 is van uitzicht niet echt veranderd op wat details na. Zo kan je live tv en HDMI-ingangen nu als tegels toevoegen in de rij met apps op het Home-scherm. Apps en Quick Cards die je niet gebruikt, kan je verbergen. Het app-aanbod is erg ruim en de G5 ondersteunt Airplay2 en Google Cast. LG toont helaas reclame op het Home-scherm en in de screensaver, lees in dit artikel hoe je reclame verwijdert.

De ‘Magic Remote’ heeft een nieuw ontwerp gekregen. Een rechthoekige vorm met afgeronde hoeken, en vooral minder toetsen. Weg zijn de cijfer- en kleurtoetsen, de volume- en kanaaltoetsen zijn nu kanteltoetsen. De mute-toets is verdwenen, muten doe je door de volume knop lang naar beneden te duwen. De ingangen-toets is vervangen door een Home Hub-toets, maar wanneer je die lang indrukt, toont de tv de ingangen. De aanwijsfunctie is gebleven, je kan de cursor op het scherm besturen door de afstandsbediening te bewegen. De afstandsbediening oogt moderner, en het gebruiksgemak is prima, maar we zouden hem niet beter noemen dan de oude versie. 

Conclusie

LG toont met de G5 dat er nog flink wat vooruitgang geboekt kan worden in oled-technologie. Perfect is deze tv echter nog niet, vooral in heel donkere beelden moet LG de software nog aanpassen om ruis en zichtbare gradaties te vermijden.  De OLED65G56LS haalt uit het nieuwe oled-paneel echter wel een indrukwekkende piekhelderheid, en erg ruim kleurvolume. We durven bijna zover gaan om te zeggen dat hij de klassieke zwakke punten van oled elimineert. Samen met de uitstekende kalibratie geniet je zo in Filmmaker Mode van bijna referentie beeldkwaliteit.

De ingebouwde luidsprekers leveren een aangename klank, wel jammer dat LG DTS-ondersteuning geschrapt heeft. De nieuwe AI-features in webOS 25 moeten duidelijk nog verder rijpen, voorlopig leveren ze geen meerwaarde, maar webOS blijft wel erg gebruiksvriendelijk. De nieuwe afstandsbediening sluit aan bij de moderne trend met minder toetsen. Gamers tot slot vinden op de G5 alles wat ze maar kunnen wensen. Dit is een topmodel, met een bijhorend prijskaartje, maar hij is het zeker waard.

Het is misschien niet het eerste waar je aan denkt, maar ook Android heeft – net als Windows – een klembord. Daarmee kun je gemakkelijk tekst kopiëren van de ene app naar de andere. Maar hoe open je dat klembord eigenlijk? En waar vind je wat erop staat? Je leest het in dit artikel!

Tekst of afbeeldingen kopiëren en plakken: het is een van de basisfuncties van elk besturingssysteem. Ook Android ondersteunt dit natuurlijk. Je kunt iets kopiëren in de ene app en het vervolgens plakken in een andere. Maar het Android-klembord kan meer dan alleen dat. Alles wat je kopieert, wordt daar namelijk tijdelijk opgeslagen. Handig als je per ongeluk iets hebt weggehaald, iets wilt terugvinden of gewoon even wilt kijken wat je allemaal hebt gekopieerd.

Let wel: hoe je precies bij het klembord komt, hangt af van je toestel en de Android-versie die je gebruikt. Zo hebben merken als Samsung en LG hun eigen klembordfunctie ingebouwd. Andere toestellen vereisen meestal een specifieke toetsenbord-app om het klembord te kunnen openen. In dit artikel leggen we je uit hoe je dat doet met zo’n toetsenbord-app.

Klembord binnen toetsenbord-apps

Om toegang te krijgen tot het klembord, heb je een toetsenbord-app nodig die die functie ondersteunt. Populaire keuzes zijn Gboard van Google en SwiftKey van Microsoft. Beide bieden vergelijkbare klembordfuncties, dus je kunt zelf kiezen welke je het prettigst vindt. Download en installeer de app, en stel deze daarna in als je standaard toetsenbord.

©PXimport

Met een ander toetsenbord in Android heb je meer mogelijkheden.

Dat instellen doe je via het instellingenmenu van je Android-telefoon. Gebruik het zoekveld bovenin het scherm en typ 'toetsenbord'. Je krijgt dan een lijst met resultaten. Kies de optie waarmee je het standaard toetsenbord kunt wijzigen en tik daarop.

Kies vervolgens de toetsenbord-app die je net hebt geïnstalleerd, zoals Gboard of SwiftKey. Let op: de vormgeving van de instellingen kan per toestel verschillen. Gebruik je liever een andere toetsenbord-app met klembordfunctie? Geen probleem – zolang je maar de juiste app selecteert bij het instellen.

Tekst kopiëren en plakken

Het klembord werkt meestal alleen met tekst. Wil je iets kopiëren naar een andere app? Selecteer dan een stuk tekst en kopieer het. Open bijvoorbeeld WhatsApp, ga naar een chat en houd het tekstveld even ingedrukt om de tekst direct te plakken. Soms zie je ook een klembordsymbooltje verschijnen, net boven het toetsenbord en onder het tekstveld. Tik daarop om het volledige klembord te openen.

Zie je dat symbooltje niet meteen? Dan krijg je waarschijnlijk eerst de suggestie om alleen de laatst gekopieerde tekst te plakken. Tik in dat geval op het witte rondje met het pijltje naar rechts – zo krijg je alle opties te zien.

Onder het kopje Recent zie je een lijstje met wat je als laatste hebt gekopieerd. Tik op een item om het direct in het tekstveld te plakken. Let wel: deze lijst wordt na een tijdje automatisch geleegd. Gebruik je vaak dezelfde tekst? Dan kun je die vastpinnen, zodat hij bewaard blijft. Zowel Gboard als SwiftKey ondersteunen deze functie: houd het item ingedrukt en kies voor Vastpinnen.

Klembord sinds Android 13

Sinds Android 13 is het klembord flink verbeterd. De basis is nog steeds hetzelfde: je kopieert tekst of een afbeelding in de ene app en plakt die in een andere. Maar de manier waarop je het klembord gebruikt, is een stuk handiger en overzichtelijker geworden. Dat maakt het werken met meerdere fragmenten tegelijk een stuk efficiënter.

Een van de grootste vernieuwingen is dat je nu meerdere items kunt bewaren – zowel tekst als afbeeldingen. Alles wat je kopieert, verschijnt in een nieuw klembordpaneel. Je opent dat paneel via het meldingscentrum of door een tekstveld lang ingedrukt te houden. Daar kun je door je gekopieerde items bladeren, kiezen wat je wilt plakken, en dingen die je niet meer nodig hebt, direct verwijderen. Je kunt zelfs een tekstfragment nog aanpassen voordat je het plakt.

Het klembordpaneel dat in Android 13 zijn intrede heeft gemaakt.

Met de komst van Android 13 werden er ook meteen een aantal nieuwe privacyfuncties voor het klembord geïntroduceerd. In eerdere versies konden apps op de achtergrond soms ongemerkt meelezen wat je had gekopieerd – met alle risico’s van dien. Nu heb je als gebruiker veel meer controle. Zo is er een nieuwe toestemmingsvraag voor klembordtoegang én krijg je een melding als een app probeert mee te kijken. Een stuk veiliger dus.