5G is de nieuwste vorm van draadloos, mobiel internet en de opvolger van 4G. Het 5G-netwerk biedt verschillende verbeteringen, waaronder een veel lagere reactiesnelheid (latency) en duizelingwekkende up- en downloadsnelheden. Welke achterliggende technieken maken dat mogelijk?

De kenmerken van 5G maken de technologie uitermate geschikt voor toekomstige innovaties als zelfrijdende auto’s, het op afstand uitvoeren van operaties en een wereld met honderden miljoenen IoT-producten. De toepassingen van 5G zijn vooral interessant voor het bedrijfsleven.

Als consument profiteer je vooral van 5G dankzij de hogere bandbreedte, waardoor het bereik op drukke locaties beter is. Later, als er genoeg masten zijn geplaatst, kunnen providers ook besluiten om de mobiele internetsnelheden (gratis of tegen een meerprijs) te verhogen. Daar heb je wel een nieuwe smartphone voor nodig, want huidige modellen ondersteunen geen 5G. De eerste 5G-telefoons komen dit jaar nog uit, onder andere van Samsung, OnePlus, LG en Huawei.

5G-kenmerken

De reactiesnelheid (latency) van 5G is bijna direct, zo’n 1 tot 2 milliseconden. 4G heeft een latency van 20 tot 50 milliseconden. Voor zelfrijdende voertuigen is een zo laag mogelijke latency enorm belangrijk om onderling goed te kunnen communiceren en zo ongelukken te voorkomen.

Op het 5G-netwerk kunnen ook veel hogere up- en downloadsnelheden gehaald worden. Waar 4G een maximale bandbreedte van 150 Mbit/s heeft, is de limiet van 5G maar liefst 10 Gbit/s. Dit is echter op papier, want naar verwachting komt het 5G-netwerk in Nederland in eerste instantie niet verder dan 1 Gbit/s.

Daarnaast is 5G veel energiezuiniger dan 4G. Dat is vooral nuttig voor apparaten met een chip die lang mee moet gaan. Denk bijvoorbeeld aan slimme sleutels, deelfietsen of sensoren bevestigd aan vee. 5G vraagt minder vaak updates van dergelijke chips en verzendt de data bij zo’n update bovendien razendsnel, wat allebei bijdraagt aan een langere accuduur.

Een 5G-zendmast stuurt gerichte databundels de lucht in, waardoor grote aantallen apparaten tegelijk gebruik kunnen maken van snel internet. Met de opmars van IoT-apparatuur wordt dat steeds belangrijker. Het huidige 4G-netwerk stuurt data in alle richtingen. Dit levert enerzijds een groter bereik op, maar is minder geschikt voor grote aantallen apparaten.

©PXimport

Een mobiel netwerk heeft frequentiebanden nodig. Voor het 5G-netwerk worden straks huidige frequenties voor 2G, 3G en 4G gebruikt, maar er komen ook drie nieuwe frequenties beschikbaar. Dit zijn de 700MHz-band, de 3,5GHz-band en de 26GHz-band, zo heeft de Europese Commissie besloten. De Nederlandse overheid moet deze banden veilen aan telecomproviders, die betalen om gebruik te mogen maken van de frequenties. Vervolgens kunnen de providers een 5G-netwerk optuigen, testen en activeren voor consumenten en bedrijven.

Op de eerste veiling wordt naar verwachting alleen de 700MHz-band geveild. Providers zijn er klaar voor, maar de overheid heeft op moment van schrijven nog niet besloten wanneer de veiling plaatsvindt. En dat klinkt vreemd, want je zou denken dat het kabinet staat te springen om de frequentieveiling te houden. Het levert de schatkist namelijk veel geld op. De Italiaanse overheid haalde in oktober 6,55 miljard euro op, om maar een voorbeeld te noemen.

5G-uitrol wereldwijd

De jarenlange ontwikkeling van 5G is het verst in Azië. Op de Olympische Winterspelen van Zuid-Korea, een jaar geleden, toonden onder andere Hyundai, Samsung en Intel 5G-toepassingen op het gebied van zelfrijdende auto’s, 8K-videostreaming en virtual reality. Kenners voorspellen dat op de Zomerspelen in 2020 5G een nog grotere rol gaat spelen.

In Aziatische landen als Zuid-Korea gaan deze lente de eerste 5G-netwerken de lucht in. De Amerikaanse telecomproviders Verizon, T-Mobile en AT&T streven ernaar hun 5G-netwerken in de Verenigde Staten in de eerste helft van dit jaar operationeel te hebben.

In Europa staat de ontwikkeling van 5G ook hoog op de agenda. De Europese Commissie heeft in 2016 een actieplan gepubliceerd waarin staat dat de 28 lidstaten uiterlijk eind 2020 een (regionaal) 5G-netwerk werkend moeten hebben. In 2025 heb je in de hele EU 5G-dekking in bewoond gebied en op grote vervoerswegen, belooft de Europese Commissie.

Je staat in de parfumerie en ziet drie flacons die er bijna identiek uitzien. De naam is hetzelfde en het merk is hetzelfde, maar het prijsverschil tussen die drie is groot. Dat komt doordat er eigenlijk drie verschillende varianten zijn: parfum, eau de parfum en eau de toilette. Hoewel het verleidelijk is om simpelweg op het prijskaartje af te gaan, is het slim om te weten wat je precies koopt. De verschillen tussen die drie zijn namelijk groter dan je denkt. Hoe dat precies zit, lees je hier.

Om de juiste keuze te maken, moet je eerst begrijpen hoe een geur eigenlijk in elkaar zit. In de basis bestaat elk luchtje uit een mengsel van alcohol, water en geurstoffen (ook wel parfumolie genoemd). De alcohol fungeert als de drager: zodra je sprayt, verdampt de alcohol en blijven de geurstoffen achter op je huid. Het grote onderscheid tussen de verschillende varianten zit hem puur in de concentratie van die parfumolie. De vuistregel is simpel: hoe hoger het percentage geurstoffen, hoe intenser de geur is en hoe langer je er plezier van hebt.

Parfum (extrait de parfum)

Als we het in de volksmond hebben over 'parfum', bedoelen we vaak gewoon een lekker luchtje. Maar in de officiële termen is parfum (of extrait de parfum) de meest pure en kostbare variant die je kunt kopen. Met een concentratie aan geurstoffen die meestal tussen de 20 en 40 procent ligt, is dit de absolute topklasse.

Omdat de concentratie zo hoog is, bevat deze variant relatief weinig alcohol. Dit maakt puur parfum vaak een uitstekende keuze voor mensen met een gevoelige huid, omdat alcohol de huid kan uitdrogen. De geur is vol, diep en blijft met gemak de hele dag - en vaak zelfs de volgende ochtend nog - hangen. Je hebt er extreem weinig van nodig; vaak wordt parfum daarom niet in een sprayfles verkocht, maar in een klein flesje waarmee je een paar druppels op de huid dept.

Eau de parfum (EDP)

Kijk je in het badkamerkastje van de gemiddelde Nederlander, dan is de kans groot dat je daar een eau de parfum aantreft. Met een geurconcentratie van 15 tot 20 procent biedt deze variant de gulden middenweg. Het is minder zwaar en olieachtig dan puur parfum, maar krachtig genoeg om een hele werkdag of een avond uit mee te gaan. Meestal blijft een eau de parfum zo'n zes tot acht uur goed waarneembaar.

Eau de parfum richt zich vaak op de zogenoemde 'hartnoten' van een geur. Dit zijn de geuren die tevoorschijn komen nadat de eerste alcohol is verdampt. Hierdoor is de geur vaak wat dieper en warmer, wat hem geschikt maakt voor zowel dagelijks gebruik als speciale gelegenheden.

Eau de toilette (EDT)

De term 'eau de toilette' klinkt chique, maar betekent letterlijk 'toiletwater'. Dit stamt uit de tijd dat men deze geur gebruikte om zich in de ochtend mee op te frissen ('toilet maken'). Deze variant is met een percentage van 5 tot 15 procent geurstoffen een stuk lichter en vluchtiger dan (eau de) parfum.

Waar een eau de parfum de diepte in gaat, focust een eau de toilette zich meestal op de toptonen. Dit zijn vaak frisse citrus- of fruitgeuren die je direct ruikt bij het sprayen, maar die ook sneller vervliegen. Een eau de toilette blijft gemiddeld drie tot vijf uur hangen. Het is dan ook een goede keuze voor mensen die niet van zware, bedwelmende geuren houden, of voor gebruik op kantoor waar je je collega's niet wilt overweldigen. Houd er wel rekening mee dat je deze geur halverwege de dag waarschijnlijk even opnieuw moet aanbrengen.

Prijs versus kwaliteit: wat is nu echt goedkoper?

Het lijkt een simpele rekensom: een grote fles eau de toilette is aan de kassa vaak goedkoper dan een klein flesje eau de parfum. Toch kan die goedkopere fles op de lange termijn duurkoop zijn. Omdat eau de toilette sneller vervliegt, heb je de neiging om royaal te sprayen en dit gedurende de dag te herhalen. Hierdoor gaat de fles veel sneller leeg.

Bij een eau de parfum of puur parfum is de aanschafprijs hoger, maar heb je aan één keer een beetje aanbrengen in de ochtend vaak genoeg voor de hele dag. Je doet dus aanzienlijk langer met de flacon.

Wanneer draag je wat?

Als je twijfelt over welke variant je moet kopen, laat dit dan afhangen van het seizoen en de gelegenheid. Warmte versterkt namelijk geur. In de zomer, wanneer je huid warm is, kan een zwaar parfum al snel te overheersend en plakkerig aanvoelen. Een lichte, frisse eau de toilette is dan perfect. In de winter is het juist andersom: kou zorgt ervoor dat geuren minder goed vrijkomen en snel wegvallen. In die maanden, en zeker 's avonds tijdens een diner of feestje, komt een rijkere eau de parfum of parfum veel beter tot zijn recht.

Haal alles uit je geur

Heb je eenmaal je keuze gemaakt, dan wil je natuurlijk dat je zo lang mogelijk lekker ruikt. Een veelgemaakte fout is het wrijven van de polsen na het sprayen. Doe dit niet; door de wrijving creëer je warmte die de geurmoleculen kapotmaakt, waardoor vooral de frisse toptonen direct verdwijnen en de geur vlakker wordt.

Daarnaast hecht parfum slecht op een droge huid. Wil je dat je geur echt lang blijft hangen? Smeer je huid dan eerst in met een geurloze bodylotion of een crème uit dezelfde geurlijn voordat je gaat sprayen. De vetten in de crème houden de geurstoffen vast, zodat jij - of je nu kiest voor eau de toilette of parfum - de hele dag heerlijk ruikt.

Traditionele oordopjes sluiten luisteraars af van hun omgeving, maar JBL gooit het met zijn nieuwe Sense Pro over een andere boeg. Het minispeakertje van dit zogenoemde open ear-model bevindt zich namelijk pal voor jouw gehoorgang. Met name in het verkeer is dat wel zo veilig, want tijdens het luisteren hoor je óók omgevingsgeluid. We nemen de proef op de som.

De JBL Sense Pro is een interessant product voor mensen die reguliere oordopjes niet zo prettig vinden zitten. Je hoeft deze apparaatjes namelijk niet in je oor te proppen. Met behulp van flexibele siliconen oorhaken blijven ze goed op hun plek zitten. Dankzij het zachte materiaal ervaar je tijdens lange luistersessies niet zo gauw irritaties. De Sense Pro zit erg comfortabel in de ronding van je oor. Bedenk wel dat je deze in-ears bij bepaalde activiteiten enigszins voelt wiebelen, bijvoorbeeld wanneer je wild met je hoofd draait of tijdens het sporten. Logisch, want de behuizing zit tenslotte niet klem in jouw gehoorgang. Het is een kwestie van wennen.

©Maikel Dijkhuizen

Accu en bediening

Zodra deze bluetooth-oordopjes na enige oefening eenmaal goed op hun plek zitten, kan het luisteren beginnen. Met een luistertijd van ongeveer acht uur op een enkele batterijlading houdt de Sense Pro het lang vol. De inbegrepen oplaadcase bevat een accu met een capaciteit van nog eens dertig uur. Na slechts tien minuten opladen kunnen de oortjes er weer vier uur tegenaan. Kortom, je hebt onderweg of op afgelegen plekken niet zo snel te maken met lege accu's.

De IP54-gecertificeerde behuizing is spatwaterdicht. Laat ze in de regen dus lekker zitten. Het linker- en rechteroordopje bevatten een klein aanraakpaneeltje. Tik eenmaal aan de linkerkant om het volume harder te zetten en tik tweemaal voor een zachter geluid. Je raakt het rechteroordopje aan om muziek te pauzeren en liedjes te skippen. Via het bedieningspaneel beantwoord je ook nog inkomende oproepen. Voor handsfree gesprekken zijn er maar liefst vier microfoons ingebouwd. Al met al werkt de bediening prima, zodat je jouw smartphone in je zak of tas kunt laten zitten.

©Maikel Dijkhuizen

Gedetailleerd geluid

Op audiovlak heeft JBL zijn zaakjes goed voor elkaar. De Sense Pro levert een kraakhelder geluid met een hoge detaillering. Zelfs bij het luisteren van bombastische muziekstukken zijn alle instrumenten duidelijk te horen. Met de standaard geluidsinstellingen blijft het basniveau voor muziekgenres als hiphop en dance wel iets achter. Geen probleem, want in de JBL Headphones-app pas je het geluid naar eigen smaak aan. Activeer bijvoorbeeld de equalizerinstelling 'Bass' of zelfs 'Extreme Bass'.

Als je graag naar films en series kijkt, komt de ondersteuning voor ruimtelijk geluid goed van pas. Zet in dat geval de optie 'Spatial Sound' aan en ervaar meer audio-effecten. Een nadeel is dat personen in jouw omgeving het geluid afkomstig van de Sense Pro wellicht kunnen horen. Dat komt door de open constructie van de oordopjes. Overigens geldt dit met name wanneer je het volume hoog hebt staan.

©Maikel Dijkhuizen

JBL Sense Pro kopen?

Zoek je in-ears met een goed geluid die jouw oren niet volledig afsluiten van de omgeving? Als je de hoge adviesprijs van 179,99 euro voor lief neemt, bevelen we de JBL Sense Pro van harte aan. Deze oordopjes zitten comfortabel en laten zich eenvoudig bedienen. Bovendien bieden ze ook nog eens een hoge audiokwaliteit en lange accuduur. De Sense Pro is in vijf kleurstellingen te koop.