5G is de nieuwste vorm van draadloos, mobiel internet en de opvolger van 4G. Het 5G-netwerk biedt verschillende verbeteringen, waaronder een veel lagere reactiesnelheid (latency) en duizelingwekkende up- en downloadsnelheden. Welke achterliggende technieken maken dat mogelijk?

De kenmerken van 5G maken de technologie uitermate geschikt voor toekomstige innovaties als zelfrijdende auto’s, het op afstand uitvoeren van operaties en een wereld met honderden miljoenen IoT-producten. De toepassingen van 5G zijn vooral interessant voor het bedrijfsleven.

Als consument profiteer je vooral van 5G dankzij de hogere bandbreedte, waardoor het bereik op drukke locaties beter is. Later, als er genoeg masten zijn geplaatst, kunnen providers ook besluiten om de mobiele internetsnelheden (gratis of tegen een meerprijs) te verhogen. Daar heb je wel een nieuwe smartphone voor nodig, want huidige modellen ondersteunen geen 5G. De eerste 5G-telefoons komen dit jaar nog uit, onder andere van Samsung, OnePlus, LG en Huawei.

5G-kenmerken

De reactiesnelheid (latency) van 5G is bijna direct, zo’n 1 tot 2 milliseconden. 4G heeft een latency van 20 tot 50 milliseconden. Voor zelfrijdende voertuigen is een zo laag mogelijke latency enorm belangrijk om onderling goed te kunnen communiceren en zo ongelukken te voorkomen.

Op het 5G-netwerk kunnen ook veel hogere up- en downloadsnelheden gehaald worden. Waar 4G een maximale bandbreedte van 150 Mbit/s heeft, is de limiet van 5G maar liefst 10 Gbit/s. Dit is echter op papier, want naar verwachting komt het 5G-netwerk in Nederland in eerste instantie niet verder dan 1 Gbit/s.

Daarnaast is 5G veel energiezuiniger dan 4G. Dat is vooral nuttig voor apparaten met een chip die lang mee moet gaan. Denk bijvoorbeeld aan slimme sleutels, deelfietsen of sensoren bevestigd aan vee. 5G vraagt minder vaak updates van dergelijke chips en verzendt de data bij zo’n update bovendien razendsnel, wat allebei bijdraagt aan een langere accuduur.

Een 5G-zendmast stuurt gerichte databundels de lucht in, waardoor grote aantallen apparaten tegelijk gebruik kunnen maken van snel internet. Met de opmars van IoT-apparatuur wordt dat steeds belangrijker. Het huidige 4G-netwerk stuurt data in alle richtingen. Dit levert enerzijds een groter bereik op, maar is minder geschikt voor grote aantallen apparaten.

©PXimport

Een mobiel netwerk heeft frequentiebanden nodig. Voor het 5G-netwerk worden straks huidige frequenties voor 2G, 3G en 4G gebruikt, maar er komen ook drie nieuwe frequenties beschikbaar. Dit zijn de 700MHz-band, de 3,5GHz-band en de 26GHz-band, zo heeft de Europese Commissie besloten. De Nederlandse overheid moet deze banden veilen aan telecomproviders, die betalen om gebruik te mogen maken van de frequenties. Vervolgens kunnen de providers een 5G-netwerk optuigen, testen en activeren voor consumenten en bedrijven.

Op de eerste veiling wordt naar verwachting alleen de 700MHz-band geveild. Providers zijn er klaar voor, maar de overheid heeft op moment van schrijven nog niet besloten wanneer de veiling plaatsvindt. En dat klinkt vreemd, want je zou denken dat het kabinet staat te springen om de frequentieveiling te houden. Het levert de schatkist namelijk veel geld op. De Italiaanse overheid haalde in oktober 6,55 miljard euro op, om maar een voorbeeld te noemen.

5G-uitrol wereldwijd

De jarenlange ontwikkeling van 5G is het verst in Azië. Op de Olympische Winterspelen van Zuid-Korea, een jaar geleden, toonden onder andere Hyundai, Samsung en Intel 5G-toepassingen op het gebied van zelfrijdende auto’s, 8K-videostreaming en virtual reality. Kenners voorspellen dat op de Zomerspelen in 2020 5G een nog grotere rol gaat spelen.

In Aziatische landen als Zuid-Korea gaan deze lente de eerste 5G-netwerken de lucht in. De Amerikaanse telecomproviders Verizon, T-Mobile en AT&T streven ernaar hun 5G-netwerken in de Verenigde Staten in de eerste helft van dit jaar operationeel te hebben.

In Europa staat de ontwikkeling van 5G ook hoog op de agenda. De Europese Commissie heeft in 2016 een actieplan gepubliceerd waarin staat dat de 28 lidstaten uiterlijk eind 2020 een (regionaal) 5G-netwerk werkend moeten hebben. In 2025 heb je in de hele EU 5G-dekking in bewoond gebied en op grote vervoerswegen, belooft de Europese Commissie.

Wie deze Black Friday zijn woonkamer wil omtoveren tot een thuisbioscoop, treft het: 2025 is een ongekend sterk jaar voor soundbar-deals. Topmodellen van JBL, LG, Sonos, Samsung én Sony zijn tot de laagste prijs ooit gedaald en behoren bovendien tot de beste systemen van dit moment.

In dit artikel lees je precies welke vijf soundbars er écht bovenuit steken en waarom deze aanbiedingen zo interessant zijn. Je krijgt per model een uitgebreid beeld van de mogelijkheden, de geluidskwaliteit en natuurlijk de actuele Black Friday-prijs. Zo kies je gegarandeerd de soundbar die perfect past bij jouw ruimte, tv en luisterstijl.

LET OP: PRIJZEN KUNNEN DE KOMENDE DAGEN SCHOMMELEN (EN NÓG LAGER UITPAKKEN)!

©JBL

JBL Bar 800 MK2: krachtige surround, afneembare speakers

De JBL Bar 800 MK2 is afgeprijsd tot de laagste prijs ooit en dat maakt de soundbar meteen een van de spannendste Black Friday-aanbiedingen. Deze 7.1-opstelling combineert veelzijdigheid met brute kracht: in totaal 780 watt, een 10-inch subwoofer en twee volledig draadloze, afneembare surroundspeakers. Dankzij Virtual Dolby Atmos en MultiBeam 3.0 vult het systeem de hele kamer met hoogte-effecten en breed uitgespreide details. De soundbar detecteert en versterkt subtiele elementen zoals voetstappen of het ritselen van kleding, terwijl PureVoice 2.0 ervoor zorgt dat dialogen helder blijven, zelfs in actiescènes. Je sluit de bar met één HDMI-kabel aan op je tv en streamt via wifi, AirPlay 2 of Google Cast. De JBL ONE-app helpt bij de installatie en kamerkalibratie, waardoor je in een paar minuten een perfect gebalanceerde set hebt. Voor ongeveer 798 euro is dit een van de meest complete systemen in zijn prijsklasse.

©LG

LG DSC9S: premium-upgrade voor de OLED C-serie

De LG DSC9S maakt deze Black Friday vooral indruk dankzij zijn scherpe prijs van rond de 399 euro, zeker gezien het feit dat deze soundbar is ontworpen als perfecte match met LG’s OLED C-serie. De 3.1.3-configuratie levert drie opwaarts gerichte speakers, waardoor Dolby Atmos-effecten realistisch boven je worden geplaatst. De soundbar werkt naadloos samen met compatible LG-tv’s via WOW Orchestra, waarbij de tv-speakers én soundbar volledig synchroon worden aangestuurd. De draadloze subwoofer zorgt voor stevige baslagen en wie later wil uitbreiden, kan een rear-kit koppelen voor nóg meer surround. Dankzij wifi, AI-Sound Pro, uitgebreide instellingen in het tv-menu en een strakke Synergy-bracket is dit pakket zowel technisch als visueel een prachtige aanvulling op een moderne woonkamer.

©Sonos

Sonos Arc Ultra: premium 9.1.4-geluid voor een scherpe prijs

Dat Sonos dit jaar een Black Friday-knaller neerzet, is bijzonder. De Arc Ultra is een ultramoderne soundbar die voor zo'n 799 euro een verrassend complete 9.1.4-ervaring biedt. Met 14 afzonderlijke drivers, een dual-membraan woofer en slim geplaatste side- en upfiring-speakers creëert de Arc Ultra een meeslepend Atmos-geluid dat je van alle kanten omringt. De nieuwe Sound Motion-technologie zorgt voor diepere bassen dan eerdere modellen, terwijl Trueplay automatisch de akoestiek van je kamer optimaliseert. Je streamt muziek via AirPlay 2, de Sonos-app of talloze andere diensten en kunt moeiteloos uitbreiden met extra subs of rear-speakers. Voor wie audiofiel niveau wil zonder losse versterker of complexe bekabeling, is dit waarschijnlijk de smaakmaker van dit jaar.

©Samsung

Samsung HW-Q990D: de absolute surround-koning

De Samsung HW-Q990D blijft een van de meest indrukwekkende all-in-one-surroundsystemen die je kunt kopen. De 11.1.4-opstelling met 22 speakers vult de kamer met een gigantische geluidskoepel, compleet met draadloze rear-speakers en een subwoofer die je letterlijk voelt. Samsung’s Q-Symphony werkt perfect samen met nieuwe Samsung-tv’s, waarbij tv-speakers en soundbar een hybride systeem vormen dat nog voller klinkt. De automatische kalibratie via SpaceFit Sound zorgt ervoor dat het systeem precies wordt afgestemd op jouw ruimte, terwijl draadloze Dolby Atmos het kabelgeweld beperkt. Met een Black Friday-prijs van ongeveer 712 euro blijft dit systeem de onbetwiste keuze voor mensen die zonder moeite een complete bioscoopervaring willen.

©Sony

Sony Bravia Theatre System 6: eenvoud met écht 5.1.2-geluid

Het Sony Bravia Theatre System 6 is een ideale keuze voor wie wél surround wil, maar geen losse componenten of ingewikkelde installatie. De 5.1.2-set levert 1000 watt vermogen, echte rear-speakers en een draadloze subwoofer, waardoor je een stevige, dynamische bas en een overtuigend geluidsbeeld krijgt. Sony’s Vertical Surround Engine en S-Force Pro zorgen voor hoogte-effecten en breed uitgesmeerd geluid, zelfs zonder extra speakers aan het plafond. De dialogen blijven helder door de geïntegreerde centerspeaker, terwijl je alles bedient via de Sony Bravia-app. Voor zo'n 479 euro is dit een heel complete set voor films en series, die qua prijs-kwaliteitverhouding deze Black Friday bijzonder goed scoort.

TP-Link breidt zijn Tapo-assortiment uit met de P410M, een slimme wifi-stekker die geschikt is voor gebruik buitenshuis. De stekker is weerbestendig en maakt het mogelijk om tuinverlichting, terrasverwarmers of kerstverlichting eenvoudig te bedienen via een app of spraakassistent.

De Tapo P410M ondersteunt het smart home-protocol Matter en is daardoor te gebruiken binnen uiteenlopende ecosystemen van onder meer Apple, Google en Amazon. Via de Tapo-app kunnen gebruikers schema's instellen, de stekker laten schakelen bij zonsondergang of doen alsof er iemand thuis is met de afwezigheidsmodus. De stekker kan ook samenwerken met andere Tapo-apparaten, zoals bewegingssensoren of beveiligingscamera's.

Een opvallende functie is nuldoorgangsdetectie. Daarbij schakelt de stekker alleen op het moment dat er geen spanning op de stroomdraad staat, wat vonkvorming voorkomt bij het aan- of uitzetten van apparaten met een hoog stroomverbruik. Dit moet de levensduur van de schakelaar verlengen.

©TP-Link Tapo

De ingebouwde energiemonitor houdt het stroomverbruik bij en kan worden ingezet voor slimme automatiseringen. Zo kan bijvoorbeeld via een spraakassistent worden gemeld wanneer een wasmachine klaar is, of kan een oplader automatisch worden uitgeschakeld zodra een fietsaccu vol is. Ook kan de P410M de energiestroom meten van kleine zonnepaneelinstallaties, zoals op een balkon.

De Tapo P410M heeft een IP54-certificering en is daardoor spatwaterdicht. Hij functioneert bij temperaturen van -20 tot +50 graden Celsius en heeft een zelfsluitende klep om de aansluiting te beschermen tegen stof en vocht.

De TP-Link Tapo P410M is per direct verkrijgbaar voor een adviesprijs van 31,99 euro.