Op onze redactie krijgen we vaak berichten binnen van lezers die in paniek zijn: Windows start niet meer op of loopt vast, ze zijn het slachtoffer van een hacker of er is malware geworden. Rampscenario's lijken het wel. Maar met kalmte en doordacht handelen valt er vaak nog veel te redden!

Tip 01: Windows start niet

Komt je systeem bij het opstarten niet verder dan een of andere foutmelding die erop wijst dat bestanden in het bootmedium ontbreken, ga dan eerst in je BIOS na of de opstartvolgorde (boot sequence) nog wel correct is ingesteld. Je komt in dit setup-venster van je BIOS door bij het opstarten een bepaalde toets(combinatie) in te drukken, zoals F1, F2, F10, Delete of Esc. Zorg dat hier de (juiste) harde schijf of SSD als eerste opstartmedium staat ingesteld. Blijkt dat niet de oorzaak en krijg je foutmeldingen als 'No operating system found', 'An error occurred while attemting to read the boot configuration data' of iets dergelijks, dan moet je wellicht met een corrupte bootsector op je opstartschijf afrekenen. Lees ook: 12 tips voor je netwerkproblemen.

In veel gevallen is dit probleem te verhelpen door je systeem met de installatie-dvd van Windows op te starten of met de meegeleverde herstelschijf. Stel dan eerst je taal en toetsenbord in en kies vervolgens Uw computer herstellen, waarna je de verdere instructies volgt. Lukt het hier niet mee, kies dan Opties voor systeemherstel (Windows 7) of Problemen oplossen / Geavanceerde opties (Windows 8) en ga naar de opdrachtprompt. In Windows 7 voer je dan de opdrachten bootrec /fixmbr en bootrec /fixboot uit. In Windows 8 tik je het commando bcdboot x:\windows /l nl-nl (nl-be voor België) in: hiermee reconstrueer je de bootmanager. Vervang x: door de stationsletter van je Windows-partitie. Dat is echter niet noodzakelijk de letter c:! Met een trucje kom je wel de juiste letter te weten: voer de opdracht notepad uit, en kies File / Open, waarna je nagaat welk station de map \Windows bevat. Dit station is de letter die je moet invullen.

©PXimport

Tip 01 Windows 8 biedt verschillende geavanceerde (herstel)opties aan.

Tip 02: Vastlopers (1)

Komt het geregeld voor dat je pc in willekeurige applicaties uitvalt of opnieuw opstart, dan kan dat verschillende oorzaken hebben. We hebben al vaker meegemaakt dat het uitnemen en weer terugplaatsen van de geheugenmodules het probleem oploste, maar het kan ook te maken hebben met stofophoping in je systeemkast en de ventilatoren, zoals die aan je cpu en in je voeding.

Grondig reinigen met een busje perslucht of - heel voorzichtig - met een (kleine) stofzuiger is dan de boodschap. Druk alle kabels en insteekkaarten goed aan en houd je computer een eindje weg van een directe warmtebron, zoals je centrale verwarming. Een overgeklokte cpu of gpu (grafische kaart) kan ook de veroorzaker van een instabiel systeem zijn. Mocht je recent experimenten in die richting hebben ondernomen, dan weet je ongetwijfeld waar je moet zoeken. Blijven de problemen, onderzoek dan zeker ook even de werking van het RAM-geheugen. Dat kun je doen met het ingebouwde programma Geheugencontrole. Open achtereenvolgens Configuratiescherm / Systeem en beveiliging / Systeembeheer / Windows Geheugencontrole / Nu opnieuw opstarten en zoeken naar problemen (aanbevolen). Sla je werk op en herstart de pc. Kies bij voorkeur voor een uitgebreide controle. Een andere degelijke geheugentester is nog het gratis MemTest86 dat je in de vorm van een schijfbestand kunt downloaden om er een live-medium van te maken.

©PXimport

Tip 02 Onbetrouwbaar geheugen kan de meest eigenaardige gevolgen hebben.

Tip 03: Vastlopers (2)

Kun je de oorzaak van je instabiele systeem maar niet vinden, dan kan Windows zelf je daar wellicht bij helpen. Die houdt namelijk op de achtergrond een zeer uitgebreid logboek bij van wat er allemaal met het systeem gebeurt. Hieruit kun je als (gevorderde) gebruiker veel opsteken. Opnieuw hiervoor het Configuratiescherm en kies Systeem en beveiliging. In de rubriek Systeembeheer klik je op Gebeurtenislogboeken weergeven. De module Logboeken opent zich en in het middenpaneel krijg je een samenvatting van allerlei beheergebeurtenissen.

Klik op het plusje bij Kritiek en bij Fout en focus je op de gebeurtenissen van het Afgelopen uur, in de veronderstelling althans dat je deze analyse uitvoert kort na zo'n vastloper. Dubbelklik op zo'n foutmelding voor meer feedback. Klik op Logboeken (lokaal) in het linkerpaneel om weer naar het overzicht terug te keren. Deze feedback is vrij specialistisch, maar ook hier kan Google je beste vriend zijn. Vermeld in je zoektocht zeker ook de Bron en het Id van de betreffende gebeurtenis.

Tip 04: Adware-tsunami

Af en toe een advertentiebanner op een webpagina, daar valt best mee te leven. Anders wordt het wanneer je voortdurend opdringerige pop-ups of toolbars ziet opduiken of wanneer om de haverklap een niet-gevraagde webpagina verschijnt. Dan ben je duidelijk het slachtoffer van hardnekkige adware, of erger. In de praktijk blijkt het vaak erg lastig om die echt van je systeem te verwijderen. Gelukkig zijn er tools die dat nagenoeg volautomatisch kunnen doen. Wij hebben zelf goede ervaringen met het programma AdwCleaner, maar er zijn nog wel een paar degelijke anti-adwaretools die je kunt uitproberen mocht AdwCleaner niet het verhoopte resultaat opleveren, zoals Adware Removal Tool of BitDefender Adware Removal Tool.

Blijven we even bij AdwCleaner: start de tool op en druk op de knop Scannen. Wanneer de scanronde voorbij is, klik je op Verwijderen. Gebruik deze en dergelijke tools alleen maar als je echt door adware wordt geplaagd. Maak ook eerst een systeemherstelpunt aan, voor het geval er iets fout loopt: zoek naar herstelpunt in Windows en kies Een herstelpunt maken, waarna je de knop Maken indrukt.

©PXimport

Tip 04 ADwCleaner gaat grondig te werk om alle sporen van gedetecteerde adware te verwijderen.

Tip 05: Lokale data kwijt

Je hebt per abuis een of meer bestanden verwijderd - en nee, je vindt die niet meer terug in de Windows-prullenbak en je hebt geen back-ups gemaakt. Erg belangrijk is alvast dat je op dat moment geen schrijfoperaties meer uitvoert op de betreffende partitie: immers, je zult maar zien dat nieuwe data terechtkomen net op de locatie van de gezochte bestanden. Een van de beste gratis tools voor het terughalen van verloren bestanden is Recuva.

Kun je dat niet op een andere partitie installeren, download dan de portabele versie: die kun je veilig kwijt op een usb-stick. Pak de download uit (naar je stick) en start de tool. Een wizard start op. Kies het gezochte bestandstype (zoals Pictures, Music of Documents, of je kiest All Files), geef de locatie (partitie of map) aan waar de bestanden zich bevonden en druk op de knop Start. Selecteer de gezochte bestanden en klik op Recover, waarna je een geschikte locatie (lees: andere partitie) kiest voor het bestandsherstel. Bestanden met een groene cirkel kun je bijna altijd met succes herstellen, bestanden met een oranje en rode cirkel zijn wellicht verloren. Levert de scanronde niet het verhoopte resultaat op, start de wizard dan opnieuw en plaats een vinkje bij Enable Deep Scan. Het zoekproces vergt nu wel flink wat meer tijd.

©PXimport

Tip 05 Recuva is nog altijd een van de beste gratis 'undeleters'.

Tip 06: Cloud: verwijderd

De kans is groot dat ook jij bestanden bewaart in de cloud, bij een of andere populaire opslagdienst als Google Drive, Dropbox of OneDrive. Ook daar kan het gebeuren dat je ongewild data verwijdert. Gelukkig zijn de meeste cloudopslagdiensten wel bestand tegen zo'n menselijk foutje. Net als Windows bewaart ook Google Drive verwijderde bestanden in eerste instantie in de prullenbak. Open die vanaf uw pc of met de webversie, navigeer naar de gewenste map of bestand, klik dit item de rechtermuisknop aan en kies Herstellen. In Dropbox worden verwijderde bestanden eigenlijk gewoon onzichtbaar gemaakt. Om die weer zichtbaar te maken klik je ook hier het prullenbakpictogram aan. Verwijderde items kleuren nu lichtgrijs, waarna je vanuit het contextmenu Restore selecteert. Bij OneDrive is de procedure gelijklopend. Open de Prullenbak (linksonder), klik een item met de rechtermuisknop aan en kies Terugzetten.

©PXimport

Tip 06 De meest cloudopslagdiensten bewaren 'verwijderde' bestanden nog een tijdje.

Tip 07: Cloud: overschreven

Het wordt vaak al wat moeilijker om een bestand terug te halen dat je door een nieuwere versie (met dezelfde bestandsnaam) hebt overschreven. Toch is ook dan nog niet alle hoop verloren. Zo ondersteunen de meeste cloudservices versiebeheer, wat betekent dat oudere versies van een bestand een tijdlang worden bewaard. Dat geldt alvast voor de drie services die we in stap 6 hebben vermeld. In Google Drive open je het contextmenu van het bestand en kies je Versie beheren. Bij Dropbox vind je hiervoor de optie Previous versions terug in het contextmenu van een bestand. Bij OneDrive klik je met de rechtermuisknop op een bestand en kies je Versiegeschiedenis. Als het goed is, krijg je in het linkerpaneel een chronologische opsomming van de verschillende versies. Bij de drie services kun je vanuit dit versiebeheer nu de gewenste versie terughalen.

©PXimport

Tip 07 Het versiebeheer in Google Drive zorgt wel vaker voor een grote opluchting.

Tip 08: Niet opgeslagen

Zelfs wanneer je een document vergeet op te slaan, is nog niet alle hoop verloren. Althans niet wanneer je een recente versie van MS Office gebruikt. De kans is reëel dat de Office-applicatie je bestand heeft bewaard, zodat je die alsnog kunt herstellen. Dat gaat als volgt (we nemen Word als voorbeeld, maar de werkwijze in Excel of PowerPoint is vergelijkbaar).

Open een leeg bestand in Word en kies Bestand / Recent waarna je onderaan Niet-opgeslagen documenten herstellen kiest (Office 2010). Of je opent Bestand / Openen en je selecteert Recente documenten (Office 2013). Helemaal onderaan in het paneel aan de rechterkant klik je vervolgens Niet-opgeslagen documenten herstellen aan. Je komt dan terecht in de map C:\Users\\AppData\Local\Microsoft\Office\UnsavedFiles, waar je - hopelijk - je data terugvindt, met de extensie .asd. Dubbelklik hierop om het bestand in Word te openen. Lukt het niet op deze manier, dan kun je je geluk nog beproeven met het gratis Recuva (zie tip 5).

©PXimport

Tip 08 Zelfs niet-opgeslagen data zijn (soms) nog terug te halen!

Tip 09: Geformatteerd

We blijven nog even bij de categorie 'zware verstrooidheidsfouten': je hebt de verkeerde schijf(partitie) geformatteerd! Om deze operatie ongedaan te maken, schakel je weer externe hulp in, zoals EaseUS Partition Recovery. Het spreekt voor zich dat je deze software niet installeert op de schijf waarvan je data wilt herstellen!

Echter, voor je de formattering probeert ongedaan te maken, doe je er goed aan een tool als Recuva (zie tip 5) in te zetten om te proberen zo veel mogelijk data veilig te stellen naar een ander medium. Hiervoor zul je wel het tijdrovende Enable Deep Scan moeten activeren in Recuva. In plaats van - of aanvullend op - Recuva kun je hiervoor ook EaseUS Data Recovery gebruiken (apart te downloaden), maar ook als optie bereikbaar bij het opstarten van Partition Recovery. De gratis versie is beperkt tot het herstellen van 1 GB).

Heb je zo veel mogelijk gegevens veiliggesteld, start dan Partition Recovery en druk de gelijknamige knop in. Duid aan om welke schijf het gaat en eventueel tot welke schijfruimte je de zoektocht naar de partitie wilt beperken. In het volgende venster kies je voor Fast. Levert dat niet de verhoopte resultaten op, dan kun je bij een tweede poging het arbeidsintensievere proces Complete aanstippen. Duid vervolgens de gewenste partitie aan en bevestig met Proceed.

©PXimport

Tip 09 Met wat geluk brengt Partition Recovery je partitie weer tot leven.

Manueel herstellen

In dit artikel stellen we je een paar (gratis) programma's voor die je kunnen helpen om verdwenen data (of partities) of per ongeluk verwijderde bestanden terug te halen, zoals Recuva, EaseUS Data Recovery en Easeus Partition Recovery. Wie goed bekend is met bestandssystemen en datastructuren, kan echter ook zelf een blik op de bestandshuishouding werpen, tot de bootsectoren toe.

Dat kan met een fysieke schijfeditor. Een degelijke en gratis tool is HxD. Start die op als administrator. Stel, je wilt de MBR-sector (de allereerste sector met het master boot record) van je harde schijf bekijken omdat je vermoedt dat daar iets mis is. Ga dan naar het menu Extras en kies Open schijf. Verwijder het vinkje bij Open als alleen lezen, waarna je bij Fysische schijf de (juiste) harde schijf aanklikt. Druk op de knop Sluiten en de MBR komt in beeld. We willen je er wel uitdrukkelijk voor waarschuwen: weet héél goed wat je doet, want één verkeerde byte wijzigen kan je met een onopstartbaar systeem opzadelen. Niettemin, dergelijke tools kunnen krachtig materiaal zijn in handen van gevorderde 'dataherstellers' en troubleshooters.

©PXimport

Een fysieke schijfeditor als HxD is alleen bedoeld voor wie perfect weet waar hij mee bezig is.

Tip 10: Niet herkend (1)

Het overkomt gebruikers wel vaker: plots blijkt Windows je externe usb-schijf niet meer te herkennen: geen schijfletter meer en dus geen toegang tot de gegevens! In dat geval ga je eerst na of de schijf nog opduikt in het Schijfbeheer: druk op Windows-toets+R en voer de opdracht diskmgmt.msc uit. Verschijnt de schijf nergens in dit overzicht, probeer dan de schijf in een andere usb-poort in te pluggen. Lukt het nog niet, koppel je externe schijf dan aan een andere pc. Komt de schijf ook hier niet tevoorschijn in het Schijfbeheer, dan is het opslagmedium zelf wellicht stuk.

Lukt het wel op een andere pc maar niet op je eigen computer, dan heeft het mogelijk met een driverprobleem te maken. Dit kun je uitzoeken via het Apparaatbeheer: druk op Windows-toets+R en voer devmgmt.msc uit. Zie je een geel uitroepteken staan naast de betreffende schijf, klik daar dan met de rechtermuisknop op en kies Eigenschappen. Het foutbericht geeft aan in welke richting je (bijvoorbeeld op Google) moet zoeken. Eventueel kan het terugrollen naar een vorige driverversie helpen (kies Eigenschappen, open het tabblad Stuurprogramma en klik op Vorig stuurprogramma) of het terugzetten van een recent systeemherstelpunt (druk op Windows-toets+R en voer rstrui.exe uit, waarna je de verdere instructies volgt).

Tip 11: Niet herkend (2)

Is de nukkige schijf wel zichtbaar in het Schijfbeheer maar krijg je toch geen toegang, ga dan eerst na of aan de schijf wel een stationsletter is toegewezen in het Schijfbeheer. Klik de schijf met de rechtermuisknop aan en kies Stationsletters en paden wijzigen, druk op de knop Toevoegen, kies een geschikte letter en bevestig met OK. Heeft de schijf wel degelijk een letter maar kan Windows die toch niet correct benaderen, dan is het bestandsbeheersysteem wellicht corrupt geworden en lijkt het er voor Windows op dat die niet langer (correct) geformatteerd is.

Er zit dan weinig anders op dan je schijf opnieuw te formatteren. Uiteraard probeer je dan eerst je gegevens veilig te stellen. Er is een kleine kans dat je de gegevens nog kunt inlezen met de gratis tool Linux Reader for Windows aangezien die minder kieskeurig is. Lukt het hier niet mee, dan zit er weinig anders op dan je toevlucht te nemen tot eerder besproken datahersteltools als Recuva (met Deep Scan) en EaseUS Data Recovery.

©PXimport

Tip 11 Zonder stationsletter weet ook de Verkenner er geen blijf mee!

Tip 12: Pc start niet op

Zoals elke andere dag schakel je ook vandaag je computer in, maar deze keer vergeefs. Veel meer dan enkele geluidssignalen of hooguit wat led-geflikker brengt je pc niet voort. Dat zijn signalen die de zogenoemde POST (Power On Self Test) van je systeem-BIOS geeft om je duidelijk te maken dat er iets mis is en, voor zover mogelijk, wat er precies loos is.

Raadpleeg dan de handleiding van je moederbord of de site van de producent van het BIOS of van je (merk)computer om te weten te komen wat precies de betekenis is van die signalen. Eventueel googel je naar 'beep codes' of 'led codes' in combinatie met het merk en model van je pc, of je raadpleegt een site als deze. Je zult merken dat het vaak om geheugenproblemen gaat. De geheugenbankjes even uit de sleuven halen en ze er weer stevig instoppen ('reseat') kan wonderen doen. Check tegelijk even of je systeemkast stofvrij is en of alle ventilatoren goed draaien.

©PXimport

Tip 12 De led- en beep-codes kunnen voor elke pc verschillend zijn.

Tip 13: CMOS-probleem

Misschien geen ramp maar wel erg vervelend is wanneer je telkens bij het inschakelen van de pc de melding krijgt dat 'CMOS Data/Time not set' is of dat je de foutboodschap 'Low CMOS Battery' ziet opduiken. Bovendien blijken bepaalde instellingen van je BIOS niet meer correct. Het ziet er dan sterk naar uit dat je CMOS - de geheugenchip die enkele opstartgegevens bewaart - aan een nieuwe batterij toe is. In veel gevallen is dat een eenvoudige knoopcelbatterij van het type CR2032. Raadpleeg wel eerst even de handleiding bij je systeem: daarin vind je vast terug waar je die batterij kunt vinden en hoe je die moet vervangen.

Trek wel eerst de stroomkabel uit je pc voor je dat doet!

Het tijdelijk verwijderen en terugplaatsen van die batterij is trouwens ook een mogelijke oplossing wanneer je niet meer in het BIOS-venster komt omdat je het wachtwoord vergeten bent. Dit euvel valt overigens vaak ook te verhelpen door een jumper oftewel ruitertje (een klein metalen klemmetje in een kunststofbehuizing) op je moederbord tijdelijk weg te nemen of te verplaatsen. Ook in dit geval zet je systeemhandleiding - of Google - je ongetwijfeld op het goede spoor.

©PXimport

Tip 13 De CMOS-batterij er even uithalen en weg is ook je BIOS-wachtwoord!

Tip 14: Malware-infectie

Het kan natuurlijk nog erger dan adware, bijvoorbeeld wanneer heuse malware (virussen, trojans, rootkits, keyloggers ...) erin geslaagd is je geïnstalleerde antivirusprogramma te misleiden. Heb je inderdaad een donkerbruin vermoeden dat je systeem het slachtoffer is van malware, maar slaat je eigen antivirusprogramma geen alarm, dan kun je er een 'second opinion' op los laten in de vorm van het gratis Malwarebytes Anti-Malware. Je mag deze tool ook uitvoeren terwijl je eigen antivirusprogramma (op de achtergrond) actief is. Mogelijk geeft dit programma uitsluitsel over een eventuele malware-infectie en weet die de indringer doeltreffend te verwijderen. Het valt niet helemaal uit te sluiten dat erg geniepige malware, zoals bepaalde toolkits, alsnog door de beveiliging heen glippen. Bij twijfel doe je er goed aan je pc met een live-antivirus-medium, zoals Kaspersky Rescue Disk op te starten en langs die weg je systeem te scannen. Immers, zo krijgt eventueel geïnstalleerde malware geen kans zich in het geheugen te nestelen.

Back-ups!

We kunnen ons best voorstellen dat ook voor jou het grootste rampscenario er eentje is waarbij je veel persoonlijke gegevens kwijtraakt. Nu hebben we in het artikel wel diverse tools en technieken aangereikt om bij rampspoed toch nog gegevens terug te halen, het neemt niet weg dat de slimste aanpak er nog altijd één is waarbij je eigenlijk zo goed als geen persoonlijke gegevens kúnt kwijtspelen. Anders gezegd, wanneer je op elk moment over recente back-ups van je bestanden beschikt!

Een ideale back-up is zowel logisch als fysiek gescheiden van de originele gegevens. Dat houdt in dat bijvoorbeeld abusievelijke verwijderingen zich niet automatisch ook doorzetten naar je back-ups, en dat het back-upmedium zich bovendien op een andere locatie bevindt, zodat ook rampspoed als diefstal, waterschade of brand niet het einde van je gegevens betekenen. Er zijn heel wat gratis tools om afzonderlijke databestanden te kunnen back-uppen naar uiteenlopende locaties (waaronder de cloud), maar ook om een complete schijfkopie te maken, inclusief Windows en al je programma's. De gratis tool EaseUS Todo Backup combineert beide mogelijkheden. Ook kun je er schijven op een gebruiksvriendelijke manier mee klonen.

©PXimport

Back-ups: niet zelden de beste remedie tegen digitale rampspoed.

LG blijft verbetert de oled-techniek nog veel verder en dat werpt dit jaar eindelijk zijn vruchten af. De LG OLED EVO 65G56LS is uitgerust met een nieuw type oled-paneel dat aanzienlijk meer piekhelderheid en kleurbereik levert. Daarnaast heeft LG webOS 25 uitgerust met een aantal AI-functies die het gebruiksgemak moeten verbeteren.

De nieuwe G-serie van LG is verkrijgbaar in twee versies. Een met een centrale voet in doos zoals ons testmodel, te herkennen aan de letters ‘LS’ achteraan en een model met een meegeleverde wandbeugel, die modellen hebben de letters ‘LW’ achteraan. De G-reeks mikt nog steeds in eerste instantie op wandmontage. Het toestel zelf is 24mm diep, dat lijkt misschien veel, maar die dikte heeft het wel over het hele oppervlak. Er is geen behuizing voor elektronica die verder uitsteekt. De rand is afgewerkt met een zilverkleurige strip, en dat geeft deze tv van opzij bekeken echt een premium look. De wandbeugel is verstelbaar, je kunt het toestel beperkt links en rechts draaien. De voet kun je monteren in twee posities, hoog en laag, in de hoge positie is er ruim plaats voor een soundbar. Het moet gezegd ook op een tv-meubel ziet hij er prima uit, wandmontage is zeker geen verplichting. 

Aansluitingen

De selectie aansluitingen die LG gebruikt is al enige tijd onveranderd gebleven, maar is dan ook erg goed. Met vier hdmi-poorten die allemaal de maximale hdmi 2.1-bandbreedte (48Gbps) leveren, zitten gamers in ieder geval gebeiteld. Verdere gamingfuncties zijn ALLM, 4K120 en VRR (AMD FreeSync en NVIDIA G-Sync). PC-gamers kunnen zelfs tot 4K165 gaan, dat is een duidelijke upgrade ten opzichte van vorig jaar. Input-lag is altijd een sterk punt geweest bij LG, dat is dit jaar niet anders, in 4K60 meten we 10,5ms, in 2K120 zelfs maar 5,5ms. Op poort 2 kan je ARC/eARC gebruiken, gamers die een soundbar willen aansluiten, houden nog steeds drie volwaardige HDMI-poorten over. 

Wil je de opstelling zo netjes mogelijk houden, altijd mooi bij een premium tv, dan kun je de bijgeleverde IR-blaster gebruiken om brontoestellen te besturen met de LG-afstandsbediening, ook als die apparaten bijvoorbeeld in een kast staan. De G5 ondersteunt het WiSA-protocol (Wireless Speaker and Audio Association), maar is beperkt tot 2.1-configuraties. Daarmee is jammer genoeg geen draadloze surroundopstelling mogelijk. Alle kabels kun je via twee clips en twee verzonken kanalen wegleiden naar de voet. 

Nieuw oled-paneel, nieuw record

Nieuwe ontwikkeling op vlak van oled-technologie zijn niet uitzonderlijk. Twee jaar geleden introduceerde LG bijvoorbeeld oled-panelen met een laag microlenzen die voor een mooie verbetering in helderheid zorgden. Die microlenzen zijn op de G5 echter niet meer aanwezig. In ruil gebruikt dit model een gloednieuw paneel dat een andere opbouw van de oled-materialen gebruikt. Onder de naam OLED evo Met Brightness Booster Ultimate belooft de G5 hogere piekhelderheid en een breder kleurbereik. En dat blijken geen loze beloftes. Op het 10%-venster haalt de G5 2409 nits, en op een volledig wit beeld zelfs 356 nits. 

Dat alles gemeten in de uitstekend gekalibreerde HDR Filmmaker mode. Ter verduidelijking, dat is een 50 procent verbetering tegenover de G4 van vorig jaar, en voldoende om de kop van het oled-peloton aan te voeren. Vooral de verbetering op het volledig wit veld is impressionant. Daardoor moet de G5 nu de helderheid veel minder laten dalen als het beeld veel wit bevat, iets wat op vorige generaties nog merkbaar was. Ook het kleurbereik is weer groter geworden, en met 99,9% P3 is de G5 perfect uitgerust voor prachtige HDR-beelden. Het paneel had een uitstekende uniformiteit en weert zeer goed reflecties. De kijkhoek is prima.

De Filmmaker Mode is er voor wie minimale beeldverwerking wil, en de mooiste beelden getrouw aan de intentie. In SDR laat dat prachtige resultaten zien, maar de echte pracht van de G5 komt tevoorschijn bij HDR-beelden. Ook hier is de kalibratie nagenoeg perfect met enorm veel witdetail, intense kleuren, en dankzij de hoge piekhelderheid tintelende lichtaccenten. Kleuren worden goed bewaard als ze zeer helder zijn, dat dankt de tv aan het nieuwe paneel. Enkel in de donkerste beelden laat de G5 wat steken vallen. Er is veel schaduwdetail, maar in sommige beelden merken we veel ruis die het beeld ruw maakt en detail verbergt. In een ander geval was er wat blokvorming en bandvorming zichtbaar. We hopen dat LG nog wat aan de software kan sleutelen. 

Prima beeldverwerking

De Alpha11 beeldprocessor is aan zijn tweede generatie toe, maar nieuwe features lijken er niet te zijn. De upscaling en ruisonderdrukking zijn erg goed. In deinterlacing van 1080i-beeld merkten we op een testpatroon opnieuw een foutje waardoor kamvorming zichtbaar was, al bleek dat bij de meeste content niet tot problemen te leiden. Kleurstroken in zachte gradiënten elimineer je met de Vloeiende Gradatie-instelling, maar activeer die enkel als je het echt nodig acht, en dan alleen in de laagste stand. In een van onze testclips veegde die instelling ook wolken uit de lucht. Ook de dynamische tonemapping waar we gebruikelijk erg tevreden over zijn, laat je op dit model beter uit inactief.

Die maakte het beeld te helder, waardoor het aan contrast en impact verliest. Bovendien levert de G5 ook zonder dynamische tonemapping knap beeld. Goede punten waren er voor de bewegingsscherpte. Het oled-paneel laat nauwelijks of geen dubbele rand optekenen rond bewegende voorwerpen. Wie in 24Hz-filmmateriaal te veel last heeft van judder bij snelle camerabewegingen, activeert best TruMotion, bijvoorbeeld in ‘Cinematografische Beweging’ als je minimale invloed wenst. Maar ook hogere instellingen leverden goede resultaten, en de G5 toonde erg weinig beeldfouten zelfs met TruMotion in de Vloeiend-stand. 

Geen DTS-ondersteuning meer

Het is jammer, maar de G5 ondersteunt alleen nog maar Dolby Atmos, geen DTS meer. Vooral voor mensen met een uitgebreide bibliotheek Blu-ray schijven is dat een tegenvaller. Streaming gebruikt overwegend Dolby Atmos, dus daar weegt dat gebrek minder. De 60 Watt 4.2 kanaalsoplossing leek ons onveranderd. De klank is goed gebalanceerd, met een warm karakter en duidelijke baslijn. Zelfs surround is goed hoorbaar. Voor veel mensen zal dit volstaan, maar voor echte bioscoop audio zal een soundbar toch vereist zijn. Nieuw dit jaar is de Personal Sound Wizard. Die laat je een aantal keer in groepen van vier fragmenten horen met verschillende geluidsinstellingen, jij duidt aan wat je het best vindt klinken. Na de test bepaalt de processor op basis van je keuzes je geprefereerde klankinstellingen. Iets gelijkaardig bestond vorig jaar al voor beeld, maar we vinden dat je daar beter voor Filmmaker Mode of Cinema beeldmode kiest. Bij audio mogen persoonlijke voorkeuren wat meer doorwegen. 

WebOS 25, AI als persoonlijk hulpje

Kunstmatige intelligentie moet de nieuwe troef zijn van webOS 25, maar al deze nieuwe functies bleken niet te werken in het Nederlands. Voice ID, waarbij de tv je herkent op basis van je stem is nog niet beschikbaar in Nederlands. Maar ook andere functies, zoals de AI Chatbot die je moet helpen bij eenvoudige vragen zoals het aanpassen van beeldkwaliteit of aanbevelingen geven voor content, leek zelden te weten wat hij met onze vragen moest doen. LG kondigde ook generatieve kunst aan die je kan gebruiken in de screensaver, maar ook dit was nog niet beschikbaar. Nu missen we die AI-functies wel niet, de G5 is zo ook gebruiksvriendelijk, maar we hopen toch dat dit via software updates verbeterd wordt. 

In dit overzichtsartikel vind je alle informatie over webOS. WebOS 25 is van uitzicht niet echt veranderd op wat details na. Zo kan je live tv en HDMI-ingangen nu als tegels toevoegen in de rij met apps op het Home-scherm. Apps en Quick Cards die je niet gebruikt, kan je verbergen. Het app-aanbod is erg ruim en de G5 ondersteunt Airplay2 en Google Cast. LG toont helaas reclame op het Home-scherm en in de screensaver, lees in dit artikel hoe je reclame verwijdert.

De ‘Magic Remote’ heeft een nieuw ontwerp gekregen. Een rechthoekige vorm met afgeronde hoeken, en vooral minder toetsen. Weg zijn de cijfer- en kleurtoetsen, de volume- en kanaaltoetsen zijn nu kanteltoetsen. De mute-toets is verdwenen, muten doe je door de volume knop lang naar beneden te duwen. De ingangen-toets is vervangen door een Home Hub-toets, maar wanneer je die lang indrukt, toont de tv de ingangen. De aanwijsfunctie is gebleven, je kan de cursor op het scherm besturen door de afstandsbediening te bewegen. De afstandsbediening oogt moderner, en het gebruiksgemak is prima, maar we zouden hem niet beter noemen dan de oude versie. 

Conclusie

LG toont met de G5 dat er nog flink wat vooruitgang geboekt kan worden in oled-technologie. Perfect is deze tv echter nog niet, vooral in heel donkere beelden moet LG de software nog aanpassen om ruis en zichtbare gradaties te vermijden.  De OLED65G56LS haalt uit het nieuwe oled-paneel echter wel een indrukwekkende piekhelderheid, en erg ruim kleurvolume. We durven bijna zover gaan om te zeggen dat hij de klassieke zwakke punten van oled elimineert. Samen met de uitstekende kalibratie geniet je zo in Filmmaker Mode van bijna referentie beeldkwaliteit.

De ingebouwde luidsprekers leveren een aangename klank, wel jammer dat LG DTS-ondersteuning geschrapt heeft. De nieuwe AI-features in webOS 25 moeten duidelijk nog verder rijpen, voorlopig leveren ze geen meerwaarde, maar webOS blijft wel erg gebruiksvriendelijk. De nieuwe afstandsbediening sluit aan bij de moderne trend met minder toetsen. Gamers tot slot vinden op de G5 alles wat ze maar kunnen wensen. Dit is een topmodel, met een bijhorend prijskaartje, maar hij is het zeker waard.

Het is misschien niet het eerste waar je aan denkt, maar ook Android heeft – net als Windows – een klembord. Daarmee kun je gemakkelijk tekst kopiëren van de ene app naar de andere. Maar hoe open je dat klembord eigenlijk? En waar vind je wat erop staat? Je leest het in dit artikel!

Tekst of afbeeldingen kopiëren en plakken: het is een van de basisfuncties van elk besturingssysteem. Ook Android ondersteunt dit natuurlijk. Je kunt iets kopiëren in de ene app en het vervolgens plakken in een andere. Maar het Android-klembord kan meer dan alleen dat. Alles wat je kopieert, wordt daar namelijk tijdelijk opgeslagen. Handig als je per ongeluk iets hebt weggehaald, iets wilt terugvinden of gewoon even wilt kijken wat je allemaal hebt gekopieerd.

Let wel: hoe je precies bij het klembord komt, hangt af van je toestel en de Android-versie die je gebruikt. Zo hebben merken als Samsung en LG hun eigen klembordfunctie ingebouwd. Andere toestellen vereisen meestal een specifieke toetsenbord-app om het klembord te kunnen openen. In dit artikel leggen we je uit hoe je dat doet met zo’n toetsenbord-app.

Klembord binnen toetsenbord-apps

Om toegang te krijgen tot het klembord, heb je een toetsenbord-app nodig die die functie ondersteunt. Populaire keuzes zijn Gboard van Google en SwiftKey van Microsoft. Beide bieden vergelijkbare klembordfuncties, dus je kunt zelf kiezen welke je het prettigst vindt. Download en installeer de app, en stel deze daarna in als je standaard toetsenbord.

©PXimport

Met een ander toetsenbord in Android heb je meer mogelijkheden.

Dat instellen doe je via het instellingenmenu van je Android-telefoon. Gebruik het zoekveld bovenin het scherm en typ 'toetsenbord'. Je krijgt dan een lijst met resultaten. Kies de optie waarmee je het standaard toetsenbord kunt wijzigen en tik daarop.

Kies vervolgens de toetsenbord-app die je net hebt geïnstalleerd, zoals Gboard of SwiftKey. Let op: de vormgeving van de instellingen kan per toestel verschillen. Gebruik je liever een andere toetsenbord-app met klembordfunctie? Geen probleem – zolang je maar de juiste app selecteert bij het instellen.

Tekst kopiëren en plakken

Het klembord werkt meestal alleen met tekst. Wil je iets kopiëren naar een andere app? Selecteer dan een stuk tekst en kopieer het. Open bijvoorbeeld WhatsApp, ga naar een chat en houd het tekstveld even ingedrukt om de tekst direct te plakken. Soms zie je ook een klembordsymbooltje verschijnen, net boven het toetsenbord en onder het tekstveld. Tik daarop om het volledige klembord te openen.

Zie je dat symbooltje niet meteen? Dan krijg je waarschijnlijk eerst de suggestie om alleen de laatst gekopieerde tekst te plakken. Tik in dat geval op het witte rondje met het pijltje naar rechts – zo krijg je alle opties te zien.

Onder het kopje Recent zie je een lijstje met wat je als laatste hebt gekopieerd. Tik op een item om het direct in het tekstveld te plakken. Let wel: deze lijst wordt na een tijdje automatisch geleegd. Gebruik je vaak dezelfde tekst? Dan kun je die vastpinnen, zodat hij bewaard blijft. Zowel Gboard als SwiftKey ondersteunen deze functie: houd het item ingedrukt en kies voor Vastpinnen.

Klembord sinds Android 13

Sinds Android 13 is het klembord flink verbeterd. De basis is nog steeds hetzelfde: je kopieert tekst of een afbeelding in de ene app en plakt die in een andere. Maar de manier waarop je het klembord gebruikt, is een stuk handiger en overzichtelijker geworden. Dat maakt het werken met meerdere fragmenten tegelijk een stuk efficiënter.

Een van de grootste vernieuwingen is dat je nu meerdere items kunt bewaren – zowel tekst als afbeeldingen. Alles wat je kopieert, verschijnt in een nieuw klembordpaneel. Je opent dat paneel via het meldingscentrum of door een tekstveld lang ingedrukt te houden. Daar kun je door je gekopieerde items bladeren, kiezen wat je wilt plakken, en dingen die je niet meer nodig hebt, direct verwijderen. Je kunt zelfs een tekstfragment nog aanpassen voordat je het plakt.

Het klembordpaneel dat in Android 13 zijn intrede heeft gemaakt.

Met de komst van Android 13 werden er ook meteen een aantal nieuwe privacyfuncties voor het klembord geïntroduceerd. In eerdere versies konden apps op de achtergrond soms ongemerkt meelezen wat je had gekopieerd – met alle risico’s van dien. Nu heb je als gebruiker veel meer controle. Zo is er een nieuwe toestemmingsvraag voor klembordtoegang én krijg je een melding als een app probeert mee te kijken. Een stuk veiliger dus.