Heb je een probleem met je back-up of bij het afdrukken van een document? Het is steeds vaker geen computer- maar een netwerkprobleem. Wie zijn netwerk goed kent en een beetje onderhoudt, kan de meest voorkomende problemen zelf snel oplossen. In dit artikel helpen we je met uiteenlopende problemen.

Tip 01: Probleem zoeken

Bij elk computerprobleem is het belangrijk eerst de precieze omvang van het probleem te bepalen. Die informatie is namelijk bepalend voor waar je het probleem moet zoeken en hoe je dit moet oplossen. Stel jezelf daarom altijd eerst twee vragen. Ten eerste: heeft één apparaat last van het probleem of hebben alle apparaten het? Hiermee kun je bepalen of je het probleem moet gaan zoeken in de configuratie en netwerkverbinding van die ene pc, of in de instellingen van het netwerk.

De tweede vraag die je jezelf moet stellen is: werkt alleen het internet niet meer of werkt het hele thuisnetwerk niet meer? Is het 'alleen' het internet dat niet meer werkt, dan weet je dat het thuisnetwerk nog wel goed werkt. Kijk dan eerst bij de router en de verbinding met het internet. Als heel het thuisnetwerk verstoord is, dan moet je je richten op de verbindingen tussen de apparaten en de router. Want dat dan ook het internet niet meer (goed) werkt, is logisch. Alle toegang tot internet loopt immers via het thuisnetwerk.

©PXimport

Tip 01 Windows laat duidelijk zien: er is verbonden via wifi, maar de toegang tot internet is stuk.

Tip 02: Begin bij de bodem

Heb je de twee vragen beantwoord, dan weet je ongeveer waar je de oorzaak zult vinden. Ga nu niet direct op de webinterface van de router inloggen om allerlei instellingen aan te passen. Dat is veel te riskant en vaak onnodig. Net als computers, lopen ook routers, switches en wifi-apparaten weleens vast. Schakel het apparaat even uit, wacht een paar seconden, en zet het apparaat dan weer aan. Dit verhelpt al heel veel problemen. Wacht wel tot het apparaat echt de tijd heeft gehad helemaal weer op te starten en alle functies te activeren voordat je test of alles weer werkt.

Helpt ook deze reset niet, wacht dan nog steeds even met het aanpassen van de configuratie. Een oud gezegde onder netwerkbeheerders luidt dat je 'altijd bij laag 1 moet beginnen' en daarmee bedoelen ze bekabeling. Een kabel kan altijd losraken of bekneld raken tussen een deur. Dan is er met de configuratie van de netwerkapparaten niets mis en toch werkt het hele netwerk niet meer. Loop eens even langs alle apparaten in het netwerk. Knipperen en branden overal de statuslampjes nog net als altijd? Je zult niet de eerste zijn die een printerstoring verhelpt door de kabel er weer in te doen.

©PXimport

Tip 02 Controleer bij een netwerkstoring eerst eens rustig alle bekabeling en de aangesloten apparaten.

Tip 03: Netwerk-refresh

Is er met de bekabeling en de netwerkapparaten niets mis en hebben niet alle apparaten tegelijk last van de verstoring in het netwerk maar bijvoorbeeld maar één pc of één tablet, controleer dan de netwerkconfiguratie van alleen het betreffende apparaat. Open op de pc een Opdrachtprompt (Windows-toets+R, typ cmd en druk op Enter) en voer daarna het commando ipconfig /all uit. Controleer of de netwerkverbinding een geldige IP-configuratie heeft (zie ook het kader 'Geheimen van netwerkconfiguratie'). De meeste computers staan ingesteld om DHCP te gebruiken. Ze krijgen dan een goede IP-configuratie van de DHCP-server.

Met het commando ipconfig /renew kun je de IP-configuratie van een computer vernieuwen. Gebruikt de pc geen DHCP, probeer dan of DHCP wel een goede netwerkverbinding oplevert. Open het Configuratiescherm en kies Netwerk en internet / Netwerkcentrum / Adapterinstellingen wijzigen. Klik met rechtermuisknop op de netwerkadapter en kies Eigenschappen. Klik bij Onderdelen op Internet Protocol versie 4 en klik op Eigenschappen. Zet beide onderdelen op het tabblad Algemeen op Automatisch. Bevestig via OK en start dan de pc opnieuw op. Mobiele apparaten gebruiken bijna uitsluitend DHCP. Op iPad en iPhone ga je hiervoor naar Instellingen / Wi-Fi. Druk dan op de actieve netwerkverbinding. Je zult zien dat die is ingesteld op DHCP. Klik op Vernieuw lease om de IP-configuratie te verversen.

©PXimport

Tip 03 Ook een tablet als de iPad heeft een goede netwerkconfiguratie nodig om met het netwerk en het internet verbonden te zijn.

Geheimen van netwerkconfiguratie

De netwerkconfiguratie van een computer of tablet bestaat eigenlijk uit vier zaken: het IP-adres van het apparaat, het subnetmasker van het netwerk, het IP-adres van de router en het IP-adres van de DNS-server. Het IP-adres van de pc of tablet en de router moeten in hetzelfde netwerk zitten. Hoe groot het netwerk is, dat bepaalt het subnetmasker. In de meeste gevallen zal dat 255.255.255.0 zijn. Dit betekent dat van elk IP-adres in het netwerk de eerste drie blokken hetzelfde moeten zijn. Bijvoorbeeld 192.168.0 of 192.168.1 en alleen het deel daarachter mag verschillen. Een pc met 192.168.0.15 en de router met 192.168.0.1 is dus goed, terwijl een tablet op 192.168.0.15 en een router op 192.168.1.1 niet goed is. Ze zitten dan in verschillende netwerken en kunnen elkaar niet bereiken.

Dat is een probleem, want de router regelt de toegang naar alle andere netwerken, inclusief het internet. De DNS-server is het vierde belangrijke onderdeel. Deze hoeft niet in hetzelfde netwerk als de router en de apparaten te zitten, maar zit dat bijna altijd wel. Vaak hebben de router en de DNS-server hetzelfde IP-adres, doordat de DNS-server een functie is van de router. Om de netwerkconfiguratie van de pc te zien, start je de Opdrachtprompt op (Windows-toets+R, typ cmd en druk op Enter). Op de prompt voer je het commando ipconfig /all uit, druk op Enter om het uit te voeren. De router heet hier Standaard gateway, dat is hetzelfde.

Tip 04: Nieuw apparaat

Heb je net een mooie nieuwe notebook of tablet gekocht maar lukt het niet de internetverbinding te activeren? Een aspect dat vaak wordt vergeten is de grootte van de DHCP-scope. Dat is de reeks IP-adressen die de DHCP-server gebruikt om alle apparaten die het netwerk willen gebruiken een eigen IP-adres te geven. Die scope moet dus minimaal zo groot zijn als het aantal apparaten in het netwerk. En dat aantal apparaten is de laatste jaren nogal snel toegenomen.

Komt de DHCP-server adressen tekort, dan kunnen nieuwe apparaten niet het netwerk op. De oplossing is inloggen op de router, die vaak ook de DHCP-server is. Daar vergroot je de reeks IP-adressen die de DHCP-server mag gebruiken. Open een webbrowser en typ in de adresbalk het IP-adres van de router. Bevestig met Enter en wacht tot je kunt inloggen. Log in en zoek dan naar DHCP. Kijk bij een term als 'Maximum aantal gebruikers' en zet dat aantal hoger. De waarde moet minimaal het aantal apparaten in het thuisnetwerk zijn met nog enige ruimte voor nieuwkomers.

©PXimport

Tip 04 Een maximaal aantal van negen gebruikers van het thuisnetwerk is door de komst van smartphones en tablets niet meer genoeg.

Tip 05: Traagheid te lijf

Een veelvoorkomende klacht over netwerken is traagheid. Traagheid is echter lastig op te lossen, want alles werkt wel, alleen het duurt langer dan je wilt of verwacht. Niks is echt stuk, maar de situatie kan wel verbeterd worden. Onderzoek eerst of er één bepaalde oorzaak is die de traagheid veroorzaakt. Wij hebben weleens meegemaakt dat een back-up van een pc naar een NAS automatisch startte, waardoor de NAS zoveel werk te doen had dat het streamen van een film van diezelfde NAS daaronder leed. Je kunt dan het tijdstip waarop de back-up wordt gemaakt, verzetten naar 's nachts of laat in de avond.

Is maar één pc traag, open dan via Ctrl+Alt+Del het Taakbeheer. Klik op het tabblad Prestaties en daarna op Broncontrole. In dit venster kun je heel veel informatie over de werking van de pc vinden. Klik op Netwerk. Bovenin het venster zie je alle processen op de computer die het netwerk gebruiken. Vaak steekt er dan één proces bovenuit dat veruit het meeste netwerkverkeer veroorzaakt. Klik vervolgens onderin het venster op TCP-verbindingen en spoor in deze lijst hetzelfde proces op. In de kolom Extern adres kun je nu zien waarmee dat proces communiceert. Is het een adres op het internet of een uit het thuisnetwerk? Wil je de grootverbruiker stoppen, klik dan met de rechtermuisknop op het proces en kies Proces beëindigen.

©PXimport

Tip 05 Spoor processen die het netwerk bovenmatig gebruiken op via het Taakbeheer.

Traagheid op internet of thuisnetwerk?

Ook bij traagheid in het netwerk moet je zien te achterhalen waar het probleem zit. Zit dit in het internet of in het thuisnetwerk? Een manier om dit te weten te komen is met het commando 'traceroute'. Open de Opdrachtprompt en typ het commando tracert gevolgd door de naam van een website, bijvoorbeeld tracert www.nu.nl. Druk op Enter. De computer stuurt nu een verzoek naar de website en vraagt van elke tussenliggende stap op hoelang die geduurd heeft.

De eerste stap is altijd van de pc naar de router van het thuisnetwerk en daarna volgen alle volgende routers tot aan het doel. Kijk naar de verschillende tijden van de 'hobbels'. Zeker de eerste hobbel naar de eigen router mag niet meer dan één milliseconde duren. Latere verbindingen zijn altijd veel langer en drukker. Vertraging op die stukken kun je zelf niet beïnvloeden. Als die de oorzaak zijn, kun je stoppen met zoeken en ligt het probleem buiten jouw macht. Met een tooltje als PingPlotter kun je de traceroute ook grafisch uitvoeren en krijg je extra duidelijke overzichten van de snelheid van de verbinding.

©PXimport

Een gratis hulpprogramma als PingPlotter toont de snelheid van de verbinding in een grafiek.

Tip 06: Internet werkt niet

Wanneer het niet meer lukt webpagina's te openen of apps zoals Dropbox of OneDrive te gebruiken, is de oorzaak vaak DNS. Dit is de netwerkdienst die namen van websites omzet naar IP-adressen. Op elk apparaat moet daarvoor minimaal één DNS-server bekend zijn. In het thuisnetwerk is de router vaak ook DNS-server. Wil een pc naar www.computertotaal.nl dan vraagt deze aan de DNS-server, dus aan de router, welk IP-adres daarbij hoort. De router weet dat eigenlijk ook niet maar vraagt het op zijn beurt aan de DNS-server van de internetprovider. Die is veel groter en die weet dat wel óf vraagt het nog weer aan een andere DNS-server.

Gebruik je DHCP om de apparaten te configureren dan krijgen alle apparaten daarbij ook meteen het adres van de DNS-server mee. Vaak dus het adres van de router die ook DNS-server is. Als alle apparaten maar één DNS-server kennen, maakt dat het systeem wel storingsgevoelig. Je kunt op een pc tot wel drie DNS-servers configureren. Je kunt dan bijvoorbeeld ook een DNS-server van de provider opgeven en een van de publieke DNS-servers van Google of OpenDNS. Log in op de router en ga naar de DHCP-instellingen. Klik bij Statische DNS en voer hier de aanvullende DNS-servers in. De IP-adressen van de DNS-servers van de internetprovider vindt je op de website van de provider, die van Google zijn 8.8.8.8 en 4.4.4.4 en die van OpenDNS zijn 208.67.222.222 en 208.67.220.220. Bevestig met Toepassen of OK.

©PXimport

Tip 06 Met meerdere DNS-servers wordt de internetverbinding minder afhankelijk van de standaard DNS-server.

Tip 07: Printerprobleem

Een handigheid in Windows 8 is het automatisch opsporen en configureren van printers. Wanneer Windows opstart, scant het gelijk het netwerk naar de aanwezigheid van apparaten, waaronder nu ook printers. Vindt Windows een printer dan zal het via Windows Update de driver downloaden en de printer zonder verdere vragen klaarmaken om erop af te drukken. Bijna altijd werkt het zo, maar soms niet. Bijvoorbeeld wanneer de printer tussentijds van IP-adres is veranderd. Geef de printer daarom een vast IP-adres. Dit kun je soms instellen via de configuratiesoftware van de printer, maar vaker via een klein schermpje op de printer.

Kies altijd een IP-adres op hetzelfde netwerk, anders zal Windows de printer zeker niet vinden, de netwerkscan naar nieuwe apparaten gaat namelijk niet verder dan het eigen netwerk. Bij bluetooth-printers en printers die draadloos verbonden zijn, is het belangrijk dat de printer echt ingeschakeld is. Staat de printer in slaapstand, dan wordt deze vaak niet gevonden. Activeer de printer daarom als deze niet gevonden wordt, bijvoorbeeld door deze even uit en weer in te schakelen. Belangrijk is dat onder Windows zelf de netwerkdetectie is ingeschakeld. Klik hiervoor met de rechtermuisknop op het pictogram van de netwerkverbinding in de taakbalk. Kies Netwerkcentrum openen. Klik op Geavanceerde instellingen / Particulier netwerk / Netwerkdetectie inschakelen.

©PXimport

Tip 07 Is de netwerkdetectie uitgeschakeld, dan zal Windows de printer nooit vanzelf ontdekken.

Tip 08: Providerwissel

Ben je overgestapt van provider en heb je nu ineens problemen? Dan kan dit aan de IP-instellingen liggen. Het via DHCP uitdelen van een IP-adres met de bijbehorende instellingen aan elke pc en tablet die zich op het thuisnetwerk aanmeldt, is zeker voor mobiele apparaten de standaard. Maar ook voor computers die wel altijd op dezelfde plaats staan, werkt het goed. Voor netwerkonderdelen die echt een functie aanbieden op het netwerk zoals een printer, een NAS, een scanner of netwerkcamera, is het niet handig. Die apparaten wil je altijd op dezelfde plaats aantreffen, zodat de netwerkkoppelingen naar de NAS bijvoorbeeld altijd lukt. Veranderen de instellingen van het netwerk, dan is het belangrijk om ook de configuratie van alle apparaten met een vast IP-adres aan te passen.

Vaak gaat dit mis wanneer je wisselt van provider en een nieuwe router krijgt. Die gebruikt vaak namelijk een andere IP-reeks voor het thuisnetwerk of voor de router zelf. De oplossing is: voor je de nieuwe router in gebruik neemt alle apparaten met een eigen IP-adres terug te zetten naar DHCP. Neem dan de nieuwe router in gebruik, start alle apparaten op en geef ze dan weer een nieuw vast IP-adres.

©PXimport

Tip 08 Netwerkapparaten zoals printer en NAS hebben voordeel van een vast IP-adres.

Tip 09: Sonos onvindbaar

Ziggo, UPC en KPN gebruiken het internetmodem om al hun klanten gratis te laten verbinden via wifi, mochten ze bij jou op de stoep staan. Als dank hiervoor mag je zelf met je mobiele apparaten ook dit Ziggo-, UPC- of KPN-netwerk gebruiken wanneer je onderweg bent. Wat vaak misgaat is dat je mobiel bij thuiskomst niet overschakelt naar je eigen wifi, maar verbonden blijft met dat van Ziggo, UPC of KPN.

Dat merk je meestal pas als je iets in je thuisnetwerk wilt. Bijvoorbeeld wanneer je muziek wilt afspelen op je muzieksysteem van Sonos of een bestand wilt downloaden van de NAS. Dan blijken die apparaten ineens niet meer vindbaar. En dat klopt, want je mobiel zit op een ander netwerk! Maak je geen gebruik van deze Ziggo-, UPC- of KPN-dienst, dan kun je die helemaal uitschakelen. Wil je wel onderweg dit wifi gebruiken, zorg dan dat je eigen wifi-netwerk het voorkeursnetwerk is. Schakel op het mobiele apparaat bij het draadloos Ziggo-, UPC- of KPN-netwerk ook de optie Automatisch verbinden uit.

©PXimport

Tip 09 Schakel automatisch verbinden uit bij netwerken die je weleens gebruikt maar die niet je voorkeursnetwerk zijn.

Tip 10: Slechte wifi

Een slechte wifi-ontvangst is, net als traagheid, lastig op te lossen. Onoplosbaar is het gelukkig niet. Ten eerste speelt de leeftijd van de router een rol. Er komen steeds nieuwe modellen routers en draadloze accesspoints uit, met telkens betere zenders en een grotere reikwijdte. Standaarden als 802.11a, 802.11b en 802.11g zijn echt verouderd. Zijn dat de enige standaarden die jouw draadloze accesspoint ondersteunt, dan is het zeker aan te raden eens een nieuwe router te kopen. De snelheid en reikwijdte van het signaal van 802.11n of 802.11ac zal je echt verbazen en van veel klachten verlossen, zeker omdat de meeste mobiele apparaten die nieuwe standaarden al wel ondersteunen. Is de router nog jong genoeg, kijk dan eens naar de plaatsing.

In de meterkast is helemaal niet erg, maar het liefst staat de router niet direct naast een paar ijzeren buizen. Als het model duidelijk bedoeld is om te staan, hang de router dan ook niet op, de antennes zullen dan helemaal verkeerd gericht zijn. Experimenteer eens door de router anders neer te zetten, of geef het apparaat een plekje helemaal bovenin de meterkast in plaats van halverwege omdat daar toevallig net een handig plankje zit.

©PXimport

Tip 10 Wifi-bereik slecht? Een nieuwe router met de nieuwste standaarden kan uitkomst bieden.

Tip 11: Betere wifi

Een goede router alleen is nog geen garantie voor een goed wifi-signaal. Daarvoor zijn er teveel storende factoren mogelijk, bijvoorbeeld de wifi-signalen van de buren. Draadloze netwerken gebruiken de 2,4- of de 5GHz-band. Daarbinnen zijn nog weer kanalen gedefinieerd en elk wifi-netwerk gebruikt er daar een van. In de ideale situatie heeft elk wifi-netwerk één kanaal voor zichzelf maar in de praktijk gebruiken veel wifi-netwerken hetzelfde kanaal. Dit verzwakt het signaal. Om je eigen wifi te optimaliseren, kies je dus een kanaal waarop zo min mogelijk andere netwerken actief zijn. Het programma inSSIDer maakt zichtbaar welke netwerken er zijn en welke kanalen die gebruiken. Dit programma is alleen sinds een poosje niet meer gratis.

Met Google vind je gemakkelijk de gratis oudere versie (versie 3.1.2.1). Download en installeer het pakket. Laat het meteen starten en klik op Networks. Onderin zie je de 2,4- en de 5GHz-band. Op de horizontale as zie je de kanalen. Het is duidelijk te zien welke banden niet of minder gebruikt worden. Log in op de router en zet je eigen kanaal over naar een van de rustige kanalen. Geen pc bij de hand? Wifi Analyzer is een heel bruikbaar alternatief voor op de Android-telefoon.

©PXimport

Tip 11 Met inSSIDer kun je de draadloze netwerken zichtbaar maken en een vrij kanaal uitzoeken voor je eigen wifi-netwerk.

Tip 12: Eén programma

De Windows Firewall beveiligt de toegang tot het netwerk vanaf de pc. De firewall in Windows Vista, 7 en 8(.1) controleert niet alleen het inkomende maar ook uitgaande verkeer. Programma's die op de gewone manier geïnstalleerd worden, worden door Windows direct al met de juiste toestemmingen aan de firewall-regels toegevoegd. Lastiger kan het zijn met programma's die je niet hoeft te installeren zoals veel hulpprogramma's. Die willen nog weleens door de firewall geblokkeerd worden als ze vanaf de computer naar het netwerk of het internet willen. Je kunt in zo'n geval het programma zelf toevoegen aan de firewall.

Open het Configuratiescherm en kies voor Systeem en beveiliging / Een programma via Windows Firewall toestaan. Klik op Instellingen wijzigen en daarna onder in hetzelfde venster voor Een ander programma toestaan. Kijk of het programma in de lijst staat en klik anders op Bladeren om het programma op de harde schijf te selecteren. Klik eventueel nog op Netwerklocatietypen om te kiezen of de regel ook voor openbare netwerken geldt, en kies dan Toevoegen. Sluit dan via OK. Het programma kan nu via de firewall met het netwerk en het internet communiceren.

©PXimport

Tip 12 Programma's die niet op de gewone manier geïnstalleerd worden, krijgen weleens tegenstand van de Windows Firewall.

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Daarom gaan we een paar keer per week voor je op zoek naar zulke aanbiedingen. Met Kerst en Oud en Nieuw voor de deur is het weer tijd om te bedenken wat je wil gaan eten. Wat dacht je van fondueen? Met deze vijf fonduesets maak je indruk op je vrienden en familie.

Met een fondueset smelt je de lekkerste kazen en dep je je broodje of vlees in bouillon of kaas. Fonduesets zijn de ultieme sfeermakers voor de feestdagen, of het nu met vrienden is of familie en of je kiest voor romige kaas, bouillon of chocolade; het is op en top genieten. Een absolute must-have voor elke levensgenieter en perfect voor de feestdagen. Wij vonden vijf betaalbare fonduesets voor je.

Boska Elektrische Fondueset Pro - 8 personen

De Boska Elektrische Fondueset Pro is ontworpen voor liefhebbers van kaas‑ en vleesfondue. De set bestaat uit een geëmailleerde gietijzeren pot met een inhoud van circa 2,15 liter, waardoor je genoeg ruimte hebt voor een volledige kaasfondue of bouillon. Het verwarmingselement is elektrisch en beschikt over een instelbare thermostaat; hierdoor kun je de temperatuur naar wens aanpassen voor verschillende soorten fondue. Een handig indicatielampje laat zien wanneer het element aan staat. De pot staat op een stevige basis en heeft een extra lang snoer van twee meter, zodat je hem makkelijk midden op tafel plaatst. Bij de set worden acht fonduevorken geleverd die zijn voorzien van gekleurde markeringen. De combinatie van gietijzer en emaille zorgt voor een gelijkmatige warmteverdeling en eenvoudige reiniging.

Swissmar Lausanne 11‑delige fondueset - 6 personen

De Zwitserse fabrikant Swissmar levert met de Lausanne een 11‑delige fondueset die is gericht op traditioneel fonduen. De set bestaat uit een koperen pan met een geëmailleerde binnenkant en een zware RVS‑branderschaal. Doordat koper de warmte snel opneemt en verdeelt, is de fondue snel op temperatuur. De pan staat op een robuuste stalen houder waarin een brander met regelaar zit; hiermee pas je de vlamsterkte aan voor kaas‑, bouillon‑ of chocoladefondue. In de doos zitten verschillende accessoires, waaronder zes vorkjes en een branderschaal. Deze set is niet elektrisch, waardoor je hem zelfs buiten of op de camping kunt gebruiken.

Mäser Fondueset - 4 personen

De fondueset van Mäser bestaat uit een roestvrijstalen pan met bijbehorende brander. Roestvrij staal is slijtvast en eenvoudig te reinigen; je kunt de pan na gebruik in de vaatwasser zetten. De set heeft een inhoud van rond één liter, voldoende voor een kaas‑ of chocoladefondue voor een klein gezelschap. Er worden meerdere fonduevorkjes meegeleverd met gekleurde puntjes om ze te onderscheiden. Dankzij de stevige basis staat de pan stabiel op tafel, terwijl de gelijkmatige warmteverdeling voorkomt dat de inhoud aanbrandt. Omdat het geen elektrisch toestel is, gebruik je de brander met brandgel of spiritus.

Baumalu 385050 fondueset - 6 personen

Deze fondueset van Baumalu bestaat uit een zware gietijzeren pan die op een decoratieve houten plaat staat. Gietijzer houdt de warmte goed vast en is geschikt voor zowel kaas‑ als chocoladefondue. De bijgeleverde brander plaats je onder de pan; je regelt de vlamsterkte met een draaiknop. Omdat de pot stevig op de houten plaat staat, blijft hij stabiel en kras je niet op de tafel. In de set zitten fonduevorkjes met houten handvatten.

Tristar FO‑1107 Fonduepan - 8 personen

De Tristar FO‑1107 is een elektrische fondueset met een inhoud van ongeveer 1,5 liter. Je gebruikt deze pan voor verschillende soorten fondue, zoals kaas, bouillon of chocolade. Het verwarmingselement levert circa 1000 watt en heeft een instelbare thermostaat, zodat je de temperatuur kunt aanpassen aan het type fondue. Een indicatielampje geeft aan wanneer het apparaat actief is. De pan heeft een antiaanbaklaag, een cool‑touch handgreep en staat op een antislipvoet voor extra stabiliteit. Er worden acht fonduevorkjes meegeleverd en door de ring bovenop blijven de vorkjes op hun plek tijdens het fonduen.

Papieren facturen, garantiebonnetjes, contracten en andere documenten slingeren al snel overal rond. Waarom niet alles digitaal bewaren, zodat je het in enkele klikken terugvindt? In dit artikel vind je gratis tools en praktische tips om je administratie te scannen, te taggen, doorzoekbaar te maken en veilig op te slaan zonder veel gedoe.

Tip 1: Scanner

Stel, je wilt een hele reeks documenten digitaliseren, zoals garantiebewijzen of facturen. We gaan ervan uit dat je een scanner in huis hebt, eventueel als onderdeel van een all-in-one-printer. Zo’n toestel is goed geschikt voor stabiele, rechte scans, en een (soms optionele) documentinvoer maakt het extra handig bij grotere aantallen. Je scant het best op zo’n 300 dpi, in grijswaarden of kleur, en bewaart het resultaat bij voorkeur als pdf. Helaas genereert de meegeleverde scansoftware vaak alleen pdf’s met een afbeelding van de tekst, waardoor je die later niet kunt doorzoeken of kopiëren.

©OttoPles

Tip 2: NAPS2

Gebruik in dit geval beter scansoftware met geïntegreerde OCR, zoals het gratis en opensource NAPS2 (www.naps2.com, Windows, macOS en Linux). Start de app, klik op Nieuw profiel en op Apparaat kiezen om je scanner te selecteren. Je kunt kiezen uit drie drivertypes: WIA (ingebouwd in Windows, beperkt), TWAIN (krachtiger) en ESCL (voor moderne netwerk- of wifi-scanners, vergelijkbaar met Apple AirScan). Doorgaans kies je voor TWAIN. Stel de scanopties in en open Geavanceerd voor extra instellingen. Typ een profielnaam en bevestig met OK.

Klik nu op de knop OCR en download de gewenste talen, zoals Dutch en English. Plaats een vinkje bij PDFs doorzoekbaar maken middels OCR en kies taal en modus (Snel of Beste). Vink ook de andere opties aan en druk op Scannen.

Klik daarna op het pijlknopje bij PDF opslaan en kies PDF-instellingen. Vul bij Standaard bestandspad een bestandsnaam in – gebruik eventueel ‘placeholders’ als $(YY)-$(MM)-$(DD) – en kies bij Compatibiliteit bij voorkeur PDF/A, zoals PDF/A-2b. Dit formaat slaat namelijk alle lettertypes, kleurprofielen en structuurinformatie in het bestand zelf op, wat ‘garandeert’ dat je het document ook jaren later nog in zijn oorspronkelijke vorm te zien krijgt. Vink Onthoud deze instellingen aan, klik op OK, selecteer de scans en kies PDF opslaan. Het is trouwens ook mogelijk om een (niet-doorzoekbaar) pdf-bestand in NAPS2 te importeren, dit vervolgens te OCR’en en als PDF/A te bewaren.

Tip 3: Mobiel

Een vlakbedscanner is zeker handig, maar niet noodzakelijk, want je kunt tegenwoordig ook prima scannen met je smartphone. Met de juiste app wordt het beeld automatisch ge-OCR’d en indien nodig rechtgetrokken. Een van de betere apps is Adobe Scan, beschikbaar via www.kwikr.nl/adobescan of in de appstore van Android en iOS.

Installeer en start de app. De gratis versie volstaat meestal, al laat de betaalde versie (circa 10 euro per maand) je onder meer tot 100 pagina’s per bestand scannen (in plaats van 25) en pdf’s exporteren naar Office 365-formaten.

Meld je aan, bijvoorbeeld via je Google-account, en tik op Scan. Je kunt het resultaat onder meer uitsnijden, roteren en de helderheid en het contrast aanpassen. Kies Blijven scannen voor extra pagina’s of tik op PDF opslaan zodra je klaar bent. De pdf belandt standaard in je Adobe-account (https://acrobat.adobe.com), maar je kunt het bestand ook delen of (via Meer) bijvoorbeeld opslaan in Google Drive. Het pdf-bestand is standaard doorzoekbaar, controleer bij Voorkeuren of Tekstherkenning uitvoeren op opgeslagen PDF wel is ingeschakeld, maar het is geen PDF/A. Wil je dat, dan kun je het bestand alsnog omzetten met reeds eerder vermelde, gratis tools als NAPS2 of PDFCreator (zie ook kader ‘Pdf-printer’).

Tip 4: Tags koppelen

Om naderhand snel het gewenste document te kunnen terugvinden, zorg je er dus allereerst voor dat je documenten doorzoekbaar zijn (bij pdf’s kan dit via OCR: zie tip 2). Je kunt gerust ook zelf extra trefwoorden, zeg maar digitale kleefbriefjes, aan je documenten koppelen.

Met een tool als TagSpaces (www.tagspaces.org, Windows, macOS en Linux) tag je in één keer meerdere bestanden en mappen met eigen trefwoorden. Bestaande tags voeg je simpelweg toe door ze naar bestanden te slepen. TagSpaces heeft ook een krachtige zoekfunctie waarmee je snel documenten met de juiste tag(s) terugvindt.

Handig zijn ook ‘smart tags’: je bepaalt dan zelf de criteria, waarna nieuwe bestanden automatisch de juiste tags krijgen. Deze tags kun je opslaan in aparte sidecar-bestanden (JSON) of je voegt ze achteraan de bestandsnaam toe: een bestand als aanpassing.pdf bijvoorbeeld wordt dan iets als aanpassing[huur indexering].pdf. De betaalde Pro-versie (42 euro per jaar) heeft enkele geavanceerde opties, zoals het toekennen van tags op basis van lokale AI-taalmodellen.

Tip 5: Tags zoeken

Vind je TagSpaces toch wat overkill, dan zijn er andere manieren om documenten van (doorzoekbare) trefwoorden te voorzien. Je kunt in Verkenner (met sneltoets F2) trefwoorden toevoegen aan de bestandsnaam, maar het kan ook anders. Klik met rechts op een bestand of selectie, kies Eigenschappen en open het tabblad Details. Afhankelijk van het bestandstype kun je hier tags toevoegen bij velden als Titel, Onderwerp, Labels, Categorieën en Opmerkingen. Dit werkt goed bij bijvoorbeeld Office-bestanden en afbeeldingen, maar pdf-documenten laten zich minder makkelijk taggen. Dit kan bijvoorbeeld wel bij het aanmaken van zo’n document vanuit NAPS2 of PDFCreator. Bij deze laatste kun je bij een profiel titel, auteur, onderwerp en trefwoorden meegeven.

Vanuit de Verkenner kun je vervolgens zoeken op deze tags, ook in pdf-bestanden (ook al zijn ze niet zichtbaar op het tabblad Details). Navigeer naar de juiste map of het station en typ in de zoekbalk van de Verkenner labels:<trefwoord>.

Werkt dit niet, dan ontbreekt waarschijnlijk een geschikt zoekfilter. Je kunt zo’n Adobe-IFilter alsnog installeren via deze link. Je kunt dit controleren vanuit het Configuratiescherm: open Indexeringsopties, klik op Geavanceerd en scrol op het tabblad Bestandstypen naar pdf. Daar hoort PDF Filter (of eventueel Reader Search Handler) te staan, en Eigenschappen en inhoud van het bestand indexeren moet zijn ingeschakeld. Zorg er tevens voor dat alle gewenste mappen zijn opgenomen bij Deze locaties beheren (via de knop Wijzigen).

Tip 6: Opslagstructuur

Je documenten zijn nu doorzoekbaar en mogelijk ook getagd, maar er is nog een derde belangrijk aspect: bewaar alles met logische bestandsnamen in een doordachte mappenstructuur.

Voor bestandsnamen plaats je de belangrijkste info, zoals projectnaam en/of datum, liefst vooraan. Gebruik de ISO-notatie (JJJJ-MM-DD), zodat je bestanden makkelijk chronologisch sorteert. Zoals vermeld in tips 4 en 5 kun je de naam aanvullen met trefwoorden, gescheiden door een koppelteken of onderstrepingsteken (vermijd spaties of speciale tekens). Eventueel voeg je achteraan een versienummer toe, zoals _v1. Een voorbeeld is 2025-08-31_Huurcontract_Appartement_v1.pdf.

Breng de bestanden onder in een logische structuur, bijvoorbeeld op datum, per project of klant, of per categorie (zoals Huis, Werk, Gezondheid, Financieel enzovoort). Je zult merken: dankzij consistente map- en bestandsnamen vind je documenten sneller terug.

Tip 7: Organisatietool

Je hebt een logische mappenhiërarchie opgezet, maar je moet natuurlijk ook zorgen dat documenten in de juiste map terechtkomen. Externe hulp van een organisatietool als het gratis Dropit (www.dropitproject.com, werkt nog onder Windows 11) of File Juggler (www.filejuggler.com, betaalde versie 44 euro) kan daarbij handig zijn. We bekijken kort deze laatste.

Start de geïnstalleerde tool op en klik op Add rule (of eerst op Add rule group als je de regels wilt categoriseren). Stel dat je alle pdf’s die in de map \gedeeld terechtkomen automatisch wilt verplaatsen op basis van trefwoorden. Vul dan Description in en klik op de knop met drie puntjes bij Monitor om de bronmap te kiezen. Via het tandwielpictogram kun je eventueel Examine everything regularly <frequentie> between checks instellen, wat ook goed werkt voor gedeelde netwerkmappen.

Klik daarna op de plus-knop bij If en stel het filtercriterium in, bijvoorbeeld: Any of the following / Other / PDF Properties / Keywords. Bevestig met Insert en geef het trefwoord op bij Contains / Text. Je kunt via de plus-knop extra filters instellen en kiezen tussen Any of All of the following.

Leg nu de gewenste actie vast bij Then: klik op de plusknop, kies bijvoorbeeld Move file en vul de doelmap in bij to. Bewaar je filter met Save and close. Op het tabblad Rules klik je op de pijlknop naast je filter om het te activeren. Test het resultaat.

Tip 8: Zoektool

Zoals gezegd laat de ingebouwde zoektool in Windows je met de juiste filters en instellingen ook zoeken naar metadata, zoals trefwoorden in pdf’s. Met zoekfilters en operatoren zijn zelfs complexe opdrachten mogelijk, zoals labels:factuur auteur:Toon van Daele grootte:>300kB gewijzigdop:dit jaar. Echt gebruiksvriendelijk of handig is deze functie helaas niet. Je bent dan beter af met een tool als Agent Ransack (alias Filelocator Pro, www.mythicsoft.com/agentransack). Ook de gratis Lite-versie ondersteunt netwerkshares, Booleaanse operatoren, reguliere expressies en zoeken naar metadata via IFilter.

Start de tool, zet deze op Expert en open het tabblad Hoofd. Vul bij Bevat tekst je zoekterm in en bij Zoek in het gewenste station of de map. Eventueel kun je ook filters instellen voor Grootte en Gewijzigd Na / Voor. Op het tabblad Datum voeg je extra tijdsfilters toe en op het tabblad Opties vink je zeker Office en PDF documenten aan. Vul je bij Bevat tekst een pdf-trefwoord in, dan vindt Agent Ransack ook de bijbehorende bestanden. In het tabblad Treffers (rechtsonder) zie je bij gevonden bestanden bijvoorbeeld Keywords: <gezocht_trefwoord>. Met een dubbelklik open je meteen het bestand.

Tip 9: Back-ups

Je administratie digitaliseren is een goed idee, maar dit is pas veilig met een degelijke back-upstrategie. Het best hanteer je hier de 3-2-1-regel: drie datakopieën (hoofdversie en twee back-ups), op twee soorten media, waarvan minstens één kopie op een andere locatie. Zo bescherm je je data tegen hardwarestoringen, ransomware, brand en diefstal.

Een uitstekende gratis en opensource back-uptool is Duplicati (www.duplicati.com, Windows en macOS), die we zelf al jaren dagelijks geautomatiseerd gebruiken voor back-ups naar zowel een netwerkschijf (NAS) als de cloud (Google Drive).

Installeer het gedownloade msi-bestand. Klik na afloop met rechts op het programma-pictogram in het Windows-systeemvak en kies Open om het browserdashboard te starten. Verschijnt First Run Setup, klik dan op Yes en stel een wachtwoord in. Je kunt Duplicati in je browser openen via http://localhost:8200. Wil je ook toegang vanaf een andere pc in je netwerk, open Instellingen in Duplicati en vink Remote toegang toestaan aan, zodat het dashboard bereikbaar is via http://<intern_ip-adres>:8200. Klik vervolgens op +Back-up toevoegen, laat Een nieuwe back-up instellen geselecteerd en vul een naam in. Schakel bij opslag buiten je netwerk versleuteling in. Geef vervolgens doel- en bronlocatie op en bepaal wanneer en hoe vaak de back-up wordt uitgevoerd. Duplicati maakt standaard incrementele back-ups, waarbij alleen nieuwe of gewijzigde data worden opgeslagen, waardoor het back-upvolume beperkt blijft.

Tip 10: Beveiliging

Een goede back-upstrategie is cruciaal om je data veilig te bewaren, maar veiligheid draait ook om privacy. De beste manier om te voorkomen dat onbevoegden inzage krijgen in je (medische, financiële …) gegevens is versleuteling. In tip 9 vermeldden we al dat je in Duplicati back-ups automatisch kunt versleutelen met sterke AES-256-encryptie. Maar ook de data op je originele opslaglocatie wil je wellicht beveiligen.

Hiervoor kun je een gratis opensource-tool als VeraCrypt gebruiken, die naast containerbestanden ook complete partities of schijven kan versleutelen met sterke algoritmen als AES-256. We hebben niet de ruimte hier verder op in te gaan, maar hier vind je meer uitleg. Ook handig is Cryptomator om via je lokale synchronisatiemap data te versleutelen bij cloudopslagdiensten als Google Drive, OneDrive of Dropbox. Je vindt hier meer uitleg daarover.

Daarnaast kun je voor diverse documenttypes ook individuele bestanden beveiligen met een wachtwoord, al is dit vaak minder robuust dan een volledig versleutelde opslaglocatie. Dit kan bijvoorbeeld vanuit verschillende Office-applicaties, maar ook met pdf-tools zoals NAPS2 (bij PDF-instellingen vink je PDF versleutelen aan) en PDFCreator (bij Profielen, via Actie toevoegen / Versleuteling).