De levensader van uw slimme woning
Een thuisnetwerk is niet alleen handig om mail binnen te halen op uw desktop of YouTube te bekijken op uw smartphone. Het is ook de levensader van een slim huis – een huis met streaming media, automatische thermostaten en zelfdenkende zonwering. Maar hoe legt u zo’n topnetwerk precies aan?
Wie op een comfortabele manier aan de gang wil met het steeds slimmer maken van zijn huis, heeft niet alleen goede smart-apparaten nodig, maar bovenal een goed netwerk – zowel bekabeld als draadloos. Dat mag logisch klinken, maar het gaat helaas maar al te vaak mis. Zonde, want op die manier is de lol er snel vanaf! Om teleurstellingen te voorkomen, zetten we in een drieluik uiteen wat u nodig hebt voor een goed netwerk. Inclusief een deel over wifi-optimalisatie én nas.
Het hart
Het hart – of het centrum – van een netwerk is de router. Veelal krijgt u van een provider een router, maar eerlijk gezegd zijn dat doorgaans geen apparaten waar u heel blij van wordt. Er moet vanuit de providerkant toch bespaard worden op de onderdelen, waardoor bijvoorbeeld het bereik van het draadloze netwerk niet heel goed is. Ook zorgen providers ervoor dat consumenten zo min mogelijk fout kunnen doen. Daardoor zijn bepaalde functies uitgeschakeld waar u in geval van een smart-netwerk wel behoefte aan kan hebben.
De oplossing is eenvoudig: kies indien mogelijk voor een kaal modem en plaats uw eigen router daar weer achter. Zo kunt u alles naar eigen inzicht inrichten. Als u niet kunt kiezen voor een modem, kunt u vragen of uw provider de modemrouter in ‘bridge mode’ wil zetten. In dat geval schakelen ze de routerfunctie uit. Vaak kunt u dan een eigen router via een eventueel toegewezen poort koppelen. Probleem opgelost.
Routers zijn in alle soorten en maten – én in de meest opmerkelijke ontwerpen. Een high-end model kost doorgaans rond de 200 euro.
Netjes uitbreiden
Laten we beginnen met zeggen dat we het absoluut aanraden om met kabels te werken als dat mogelijk is. Netwerkkabels zijn goedkoop en bieden van alle transportmedia de meeste bandbreedte. Daarbij werkt het altijd stabiel, omdat kabels geen last hebben van interferentie of ‘opstoppingen’: het biedt tweerichtingsverkeer, in tegenstelling tot bijvoorbeeld wifi.
Maar als u dan gaat zitten om uw netwerk even uit te tekenen (we raden dat wel aan als u alles opnieuw gaat inrichten), dan zult u er snel achter komen dat de vier poorten op uw router niet voldoende zijn. Veelal zijn switches – netwerkschakeldozen – nodig om meer aansluitpunten te realiseren. Switches zijn er in alle soorten en maten: van vijf tot 48(!) poorten. Deze schakelkastjes zijn handig, want u kunt zo elke ruimte netjes bekabelen, zonder heel veel kabels naar één centraal punt te hoeven trekken.
Wie bijvoorbeeld veel apparatuur heeft om te streamen, kan achter het audio- /videomeubel een switch plaatsen. Vanuit de switch kunt u netjes alle kabels trekken naar de streaming-apparatuur. Dat scheelt heel wat lange, slordige netwerkkabels naar het centrale punt in de meterkast!
Een switch heeft nog een groot voordeel. U kunt vrij gemakkelijk uw netwerk naar gigabit-snelheid opwaarderen. Het is namelijk zo dat alles aan de switch direct met elkaar in contact staat. Het hoeft niet ‘door de router heen’. Als u dus een router hebt die prima bevalt, maar nog op 100 Mbit werkt, dan kunt u een gigabit-switch aan deze router koppelen en verder werken vanaf de switch. Handig toch? Let er overigens wel op dat uw kabels ook geschikt zijn. Oude CAT5-kabels kunnen deze snelheid niet aan. CAT5e en CAT6 wel.
Switches gaan tot 48 poorten voor uitbreiding. Er zijn natuurlijk ook kleinere modellen.
Wifi: voor bediening
Wifi is een prachtige uitvinding. Het vervult de wens zonder draden te kunnen netwerken. En wie wil dat nu niet? Dat heeft als gevolg dat er veel draadloze netwerken in de Nederlandse ether hangen. En dat gaat conflicteren met elkaar.
Zie wifi als een snelweg met drie banen en héél veel auto’s. Om veilig te kunnen rijden, moet de snelheid toch wat omlaag. En zelfs dan zitten ze elkaar nog in de weg. En dat is precies wat er gebeurt met ons geliefde draadloze netwerk.
Nu zeggen we niet dat u geen wifi moet gebruiken. Integendeel: het is een prima manier om te verbinden met het netwerk. Sterker nog: er is geen alternatief voor smartphones en tablets. En een laptop aan de kabel is ook gewoon niet handig. Daarbij zijn smartphones en tablets erg handig – zo niet onmisbaar – in een Smart Huis. Reden genoeg om een degelijk wifi-netwerk aan te leggen. Maar hoe doet u dat nu?
Smartphones zijn geweldige afstandsbedieningen.
Kanalen en storing
Een degelijk wifi-netwerk kan sinds een paar jaar tegelijk op twee frequenties werken: 2,4 en 5 GHz. Dit noemt men simultaan dual band. En dat is handig, want zo krijgt u het goede van twee werelden. De 2,4 GHz-band heeft meer bereik en de 5 GHz band heeft nagenoeg geen last van storing van andere apparaten en netwerken.
Maar als de 2,4 GHz-band meer bereik heeft; waarom pakken we die dan niet standaard? Nou, deze frequentie heeft nogal wat last van storing van andere apparaten en netwerken. En de 5 GHz-frequentie heeft dat niet. Die mist echter de kracht om goed door muren en ramen heen te komen. U zult dus een balans moeten zoeken tussen snelheid, bereik en gemak.
Nu zijn er wel wat trucs om optimaal gebruik te kunnen maken van het 2,4 GHz netwerk. Wifi werkt met zogenaamde kanalen. En bij een 2,4 GHz-netwerk zijn dat er grofweg drie die elkaar niet in de weg zitten: 1, 6 en 11. Elk kanaal krijg een stukje ruimte binnen de 2,4 GHz-band. Een wifi-router kan automatisch een kanaal kiezen, maar de vraag is of dat altijd de juiste is. Beter kunt u even een blik werpen in de draadloze wereld en zelf bepalen welk kanaal optimaal is.
Er zijn applicaties die helpen met het kiezen van een vrij kanaal voor uw wifi-router of -ccesspoint. Een bekende is Wifi Analyzer voor Android. Die laat overzichtelijk zien welke netwerken er in de buurt zijn en welk kanaal de minste storing geeft. Een stukje software voor notebooks en pc’s is Inssider (100-downloads.com/programs/free-notebook-laptop-software/inssider/). Die doet hetzelfde met iets meer informatie. Wie het professioneel wil aanpakken kan ook bij Metageek een speciale usb-dongel aanschaffen. We gaan de volgende editie uitgebreid in op wifi-optimalisatie.
Inssider laat heel overzichtelijk zien welke netwerken er actief zijn en welk kanaal u het beste kunt kiezen.
Andere koppelingen
Wie aan een netwerk denkt, komt doorgaans bij een bekabeld of draadloos netwerk, dus utp of wifi. Maar er zijn meer manieren om een netwerk op te bouwen.
Een opkomend product is powerlan, ook wel homeplug genoemd. Deze speciale stekkers met een netwerkaansluiting gebruiken het lichtnet van uw huis om een netwerkkoppeling te maken. Handig, want zo hoeft u geen kabels te trekken om toch van de meterkast naar bijvoorbeeld de woonkamer te komen.
Nu is er wel een keerzijde. Allereerst zijn er heel wat soorten homeplugs, die bovendien niet allemaal compatibel met elkaar zijn. Dat maakt het mengen van merken niet verstandig, want grote kans dat ze niet goed samenwerken. Daarbij: er zijn goede en minder goede modellen. Ons advies: blijf bij de A-merken. Dan zit u wel goed.
Homeplug AV2
Er zijn nu zogenaamde Homeplug AV2-modellen die de aardedraad gebruiken. Dat heeft een paar forse voordelen. Allereerst kunnen de homeplugs meten tussen welke draden de minste storing zit. Die gebruiken ze vervolgens om zo een stabielere en dus ook snellere verbinding tot stand te brengen. Een tweede voordeel is dat ze mimo-compatibel zijn, wat wil zeggen dat ze meerdere verbindingen tegelijk kunnen accepteren. Een derde voordeel is dat de homeplugs ook als repeater binnen het powerlan-netwerk kunnen fungeren. En dan geldt: hoe meer homeplugs, hoe sneller het netwerk!
Alle grote merken hebben nu AV2-homeplugs. Deze zijn niet alleen sneller, ze bieden ook een repeaterfunctie.
Geen aarde?
Als u in een ouder huis woont, heeft het natuurlijk niet zoveel zin om deze nieuwe modellen te gebruiken. In dat geval schakelen de AV2-modellen terug in snelheid en vervalt ook de repeaterfunctie. Dat neemt echter niet weg dat ze door betere chips en filters stabieler en sneller hun werk doen dan de oudere Homeplug AV1-modellen.
Niche: moka
Een coaxkabel heeft een paar grote voordelen. Zo is het – mits de kabel van goede kwaliteit is – nagenoeg ongevoelig voor straling. Daarbij kan de kabel behoorlijk lang zijn zonder dat er verlies optreedt. Niet voor niets gebruikte men vroeger coaxkabel voor computernetwerken en zijn er internetaansluitingen met snelheden van 200 Mbit/s mogelijk over een coaxiaal koperlijntje.
Hirschmann heeft het zogenaamde moka-systeem: Multimedia over Coax (in het Duits Koax). Dit systeem kan een netwerk opzetten via de bestaande coax-kabels. Er is altijd één unit nodig die met de router verbonden is. Overige units verbindt u aan de wandcontactdozen.
Het systeem is met name handig voor bij wie in elke ruimte nog een antenne-aansluiting voorhanden is, of voor bij wie wifi of homeplug niet goed of niet snel genoeg werkt. Het moka-systeem is namelijk ontzettend stabiel en behaalt 175 Mbit/s in twee richtingen. Dat is in veel gevallen sneller dan wifi en homeplug, maar het is nog steeds grofweg zeven keer trager dan gewone, goedkope netwerkkabel.
Moka van Hirschmann kan bijzonder interessant zijn, zeker voor mensen waarbij overal nog coax-kabel ligt.
Vrij toegankelijk
De reden dat er zoveel draadloze apparaten op 2,4 GHz-frequentie werken, is dat het een ‘vrij gebied’ is. Er is geen licentie nodig, zolang een fabrikant zich houdt aan een bepaald zendvermogen en een bepaalde antenne-architectuur. In Nederland is het vermogen 100 mW en moet de antenne omni-directioneel zijn.
Een gevolg van deze vrijgave is dat er heel wat fabrikanten gebruik van maken en dat er ook veel apparaten mee werken. Denk aan babyfoons, bluetooth, alarmsystemen, draadloze audio, telefoons en nog veel meer. Dat zorgt natuurlijk voor een enorm vervuilde omgeving.
Zigbee en Z-wave
We zien steeds vaker Zigbee en Z-wave binnen de smartwereld. Deze draadloze verbindingen zetten een netwerk op naast het bestaande netwerk. Doorgaans gaat de data voor het aansturen van het apparaat over dit aparte netwerk. Bij verlichting, aansturing van de thermostaat of bijvoorbeeld zonnewering is er ook niet meer nodig. Bij streaming media is echter een bestaand netwerk nodig voor het oversturen van de media-data.
Bijna alles is mogelijk met Z-wave en Zigbee: dus ook het aansturen van een thermostaatknop.
Samenvattend
Een netwerk opbouwen begint met goede apparatuur. Dan is het verstandig om na te denken over hoe u het netwerk gaat verdelen door het huis. Draadloos is mooi, maar veelal onrealistisch. Echte netwerkkabels zijn absoluut het goedkoopste én het snelst – maar niet altijd haalbaar. Dan blijven nog twee opties over: homeplug en Moka. Beiden met voor- en nadelen. Wat is het beste? Dat kunnen wij niet beoordelen. Dat verschilt namelijk per huis, per situatie en per persoon!