ID.nl logo
Zo voorkom je spam
© Reshift Digital
Huis

Zo voorkom je spam

Het internet heeft ons veel mooie dingen gebracht, maar helaas ook een flink aantal dingen waar we minder blij mee zijn, zoals spam. Spam vervuilt je mailbox, bevat soms gevaarlijke inhoud én haalt de vaart uit het wegwerken van je mail. Helemaal elimineren kan niet, maar er is wel een aantal dingen waarmee je spam kunt minimaliseren. Wij gaan je daarbij helpen.

1 Gmail

Google zelf heeft wellicht niet de beste reputatie als het gaat om het beschermen van de privacy van z’n gebruikers, maar als het gaat om spamfilters is er geen e-mailprovider die het beter doet dan Google. De filter werkt zelfs zó goed dat je spam vrijwel nooit in je inbox zult zien verschijnen, hoogstens wanneer je klikt op het tabblad Reclame. De rest wordt keurig opgevangen in het mapje Spam. We raden je wel aan om dat mapje eens per dag eventjes aan te klikken, om te kijken of er geen mail in zit die je wél graag had ontvangen.

©PXimport

2 Tweede e-mailadres

Een heel doeltreffende manier om te voorkomen dat er allemaal spam terechtkomt tussen de mails die wél belangrijk voor je zijn, is het aanmaken van een tweede e-mailadres. Dat tweede adres is niet bedoeld om voortaan mee te mailen (dat zou een laatste redmiddel zijn), maar vooral om te gebruiken wanneer een website een e-mailadres van je wilt hebben. Je geeft dit e-mailadres bijvoorbeeld op als je iets bestelt bij een winkel, als je een account registreert bij Facebook, noem maar op. Die inbox zit in een mum van tijd vol met spam, maar dat geeft niet, want gewoon mailen doe je met je hoofdadres.

©PXimport

3 Wegwerpmail

Zo’n tweede mailbox aanmaken is praktisch, maar het kan nog praktischer door een e-mailadres aan te maken dat je maar even gebruikt en daarna nooit meer. Dit is natuurlijk niet handig voor een site waarvoor je later nog eens je wachtwoord via de mail wilt kunnen opvragen, maar voor alle andere doeleinden is het ideaal. Een site die je hier uitstekend bij kan helpen is www.guerrillamail.com. Je hoeft er niet eens iets voor te doen, surf naar de site en je zit meteen in een mailbox waarbij je te zien krijgt wat je tijdelijke e-mailadres is. Je kunt daarmee mails ontvangen en sturen, gedurende 60 minuten. Vergelijkbare diensten zijn www.mailinator.com en https://10minutemail.com.

©PXimport

4 Filter trainen

Of je nu Outlook.com of Gmail gebruikt, alle grote e-mailproviders hebben een ingebouwd spamfilter. Die spamfilters zijn zo ontworpen dat ze steeds slimmer worden en spam steeds beter leren herkennen. Dat wil niet zeggen dat je daar niet zelf een steentje aan kunt bijdragen. Als je een spammailtje tegenkomt dat niet in de map spam staat, klik dan op de knop Spam (of Spam rapporteren of iets dergelijks). Door dit te doen leren de filters sneller en krijgen nieuwe spammailtjes nog minder kans.

©PXimport

5 Nooit reageren

Je hoort op feestjes weleens stoere verhalen van mensen die voor de lol de discussie zijn aangegaan met een Nigeriaanse spammer om ze een koekje van eigen deeg te geven. Dat klinkt heel leuk, maar het is zo’n beetje het stomste dat je kunt doen. Dat spammers je een mailtje sturen, wil niet zeggen dat ze ook daadwerkelijk weten dat je bestaat. Zodra je reageert op een mailtje, is dat een bevestiging dat dit mailadres valide is en kun je nog veel meer spam verwachten in de toekomst.

©PXimport

6 Nooit afmelden

Reageer dus nooit op berichten waarvan je denkt dat het spam is, maar vermijd élke vorm van interactie met de mail of de verzenders. Zo kan een lees- of ontvangstbevestiging al genoeg informatie zijn voor spammers om te weten dat een e-mailadres waarnaar ze iets gestuurd hebben daadwerkelijk bestaat en er ook nog een actieve gebruiker achter zit. We melden ons soms geïrriteerd af wanneer we ongewenste mail krijgen, maar ook op die link wil je niet klikken in spammailtjes. Want wederom, geef je daarmee alleen maar te kennen dat er daadwerkelijk iemand te vinden is op dit adres.

©PXimport

BCC

Het spamprobleem reikt uiteraard verder dan je wat er op jouw computer gebeurt. Je dient niet alleen voorzichtig om te gaan met je eigen e-mailadres, maar ook met dat van een ander. We zien nog maar al te vaak mails voorbij komen waarbij mensen álle ontvangers in het CC-veld zetten, in plaats van in het BCC-veld. Dit leidt misschien niet direct tot spam van malware-ontwikkelaars, maar wél tot mailtjes van winkels en andere bedrijven die het niet zo nauw nemen met wat mag en wat niet mag, en dit soort berichten vol e-mailadressen aangrijpen om hun e-mailbestand wat aan te vullen. Wanneer je steevast het BCC-veld gebruikt, is dit niet mogelijk.

©PXimport

7 Outlook bescherming

We hebben het al even gehad over het mailfilter van Gmail en Outlook.com, maar de offline versie van Outlook heeft dat filter ook. Hoe de bescherming van Outlook is ingesteld, bepaal je helemaal zelf. Klik op Start in het lint en vervolgens bij het kopje Verwijderen op de optie Ongewenste mail (pictogram met een poppetje en een rondje met een streep erdoor) en daarna op Opties voor ongewenste e-mail. Niet alleen kun je hier aangeven welk beschermingsniveau Outlook moet gebruiken, maar je kunt ook afzenders blokkeren of juist als veilig bestempelen. Let wel: hoe hoger het beschermingsniveau, hoe meer gewone mails er in de map Ongewenste e-mail zullen belanden.

©PXimport

8 Melden

Er zijn in principe twee soorten spam: gevaarlijke spam afkomstig van internetcriminelen die proberen om je gegevens te achterhalen en irritante spam, afkomstig van winkels en bedrijven die het niet zo nauw nemen met je privacy en je ongewenst berichten sturen in de hoop dat ze wat aan je kunnen verkopen. Aan de eerste partij kan de Nederlandse Autoriteit Consument en Markt weinig doen. Maar partijen die spam versturen vanuit Nederland, kunnen wél worden aangepakt met fikse boetes. Daar moet de ACM dan wel voldoende klachten voor ontvangen en daarom is het belangrijk dat je spam meldt via www.spamklacht.nl.

©PXimport

9 AdBlock

Even een uitstapje naar een ander soort spam. We begrijpen heel goed dat websites hun inkomsten verdienen met advertenties, maar soms zijn die advertenties zo akelig geplaatst, dat dit wat ons betreft ook onder spam valt. Denk aan pagina’s met knoppen die je misleiden omdat je denkt dat je de software van de site downloadt, maar in werkelijkheid klikt op een advertentie. Met de extensie AdBlock (te downloaden in de Chrome Web Store) blokkeer je eenvoudig vervelende advertenties, terwijl je advertenties die je wel wilt zien (van websites die zich gedragen) gewoon kunt blijven zien. Zo kun je spam aanpakken, zonder dat websites die zich aan de regels houden daar last van hebben.

©PXimport

Phishing? Rapporteren!

Eerder in dit artikel hebben we het gehad over het rapporteren van spam, en dat je daar jezelf en anderen een dienst mee kunt bewijzen. Als het om phishing gaat, is melden wat ons betreft niet alleen een goede optie, maar praktisch je burgerplicht. Wanneer je e-mails ontvangt van je bank, creditcardmaatschappij, mobiele telefoonprovider enzovoort, is het belangrijk om dit te melden aan de mailprovider, maar ook aan de betrokken partijen (waar mogelijk) zodat zij stappen kunnen ondernemen en hun klanten kunnen waarschuwen. Zelf waarschuwen op sociale media kan natuurlijk ook, maar pas dan wel op dat je niet in hoaxes trapt, anders neemt niemand je serieus.

©PXimport

10 Blokkeren in Gmail

Wanneer je je afgemeld hebt voor marketingmails (bij legitieme marketingberichten kun je dat wél proberen) en een bedrijf blijft je toch maar berichten sturen, dan kun je daar dus melding van maken. Maar als het gaat om een buitenlands bedrijf of om een Nederlands bedrijf waarop ACM (nog) geen actie heeft ondernomen, dan kun je heel eenvoudig afzenders blokkeren. In Gmail doe je dit door het bericht te openen en vervolgens te klikken op het pictogram met de drie puntjes aan de zijkant. Klik daarna op <naam afzender> blokkeren, en alle mails van deze afzender zullen geblokkeerd worden. Let wel: bij spam van cybercriminelen heeft dit geen enkele zin, die sturen elk mailtje vanaf een ander willekeurig e-mailadres.

©PXimport

11 Blokkeren in Outlook(.com)

Ook Outlook.com heeft een vergelijkbare optie voor het blokkeren van vervelende afzenders. Log in op Outlook.com en open het mailtje van de persoon van wie je nooit meer e-mail wilt ontvangen. Klik op het pictogram met de drie puntjes aan de rechterkant van het bericht en vervolgens op <naam afzender> blokkeren. De offline versie van Outlook biedt dezelfde optie, maar op een iets andere manier. In de software moet je namelijk rechtsklikken op het mailtje in het mailoverzicht, waarna je de afzender in kwestie kunt blokkeren.

©PXimport

12 Ander mailadres

Voorkomen is beter dan genezen en dat geldt ook voor spam. Als je e-mailadres eenmaal is opgenomen in de archieven van partijen die spam sturen, kom je daar nooit meer vanaf (die bestanden worden oneindig vaak doorverkocht). Spamfilters en alle maatregelen die we in dit artikel genoemd hebben doen hun werk, maar is het écht niet meer te overzien, overweeg dan om een nieuw e-mailadres te nemen en daarbij direct tip 2 en 3 uit dit artikel te implementeren. Als je je mailadres nérgens publiceert en nooit met sites deelt (want daar heb je je tweede adres dan voor), is een nagenoeg spamvrije situatie wel degelijk mogelijk.

©PXimport

▼ Volgende artikel
Slimmer overstappen zorgverzekering 2026: pak dubbel voordeel met CashbackXL
© ID.nl
Zekerheid & gemak

Slimmer overstappen zorgverzekering 2026: pak dubbel voordeel met CashbackXL

Naar verwachting stappen dit jaar weer ruim 1,2 miljoen mensen over van zorgverzekering. Verstandig, maar het kan nóg slimmer. Wie overstapt via CashbackXL profiteert namelijk dubbel: je bespaart op de premie én ontvangt cashback-punten die je kunt inwisselen voor keiharde euro's.

We zitten midden in het overstapseizoen. Tot en met 31 december heb je de tijd om je huidige zorgverzekering op te zeggen en een nieuwe te kiezen. De ontevredenheid over de hoge premies is voor velen de belangrijkste reden om te wisselen. Daarnaast kiezen steeds meer mensen voor een minder uitgebreide aanvullende verzekering om de kosten te drukken. Er valt vaak honderden euro's per jaar te besparen door simpelweg te vergelijken. Maar waarom zou je genoegen nemen met alléén een lagere premie?

Punten scoren (en cashen!)

Als je via CashbackXL overstapt, ontvang je voor elke nieuw afgesloten zorgverzekering bij de grote vergelijkers Poliswijzer.nl, Zorgkiezer en Overstappen.nl 2.750 punten. Deze punten zijn geld waard: 1 punt staat gelijk aan € 0,01. Dit betekent dat je per overstap € 27,50 extra voordeel pakt.
Of je nu kiest voor a.s.r., VGZ Bewuzt, OHRA, Zilveren Kruis Ziezo of een van de vele andere verzekeraars uit de lijst: als je via de juiste vergelijker overstapt, pak je die bonus mee. In onderstaand overzicht zie je bij welke vergelijker je moet zijn voor een specifieke verzekeraar.

💡Slimme tip: zo krijg je meerdere cashbacks op één adres

Stappen jij en je partner allebei over? Let dan even goed op. Normaal gesproken geldt de regel: één cashback per vergelijker, per adres/gezin. Maar daar is een slimme oplossing voor. Wil je voor meerdere gezinsleden een cashback ontvangen? Sluit de verzekeringen dan af bij verschillende vergelijkers.

Voorbeeld: Jij sluit je nieuwe verzekering af via Poliswijzer.nl (2.750 punten) en je partner sluit af via Overstappen.nl (ook 2.750 punten). Zo ontvang je op hetzelfde adres twee keer de cashback!

Belangrijk om te weten: geduld wordt beloond

Overstappen doe je vóór 1 januari, maar de controle duurt even. Zorgverzekeraars keuren de aanvragen namelijk pas definitief in april 2026. Het duurt dus even voordat de punten in je account op 'goedgekeurd' staan, maar dat is het wachten waard.

Voorwaarden puntenactie zorgverzekering 2026

Wil je in aanmerking komen voor deze actie, lees dan onderstaande voorwaarden even aandachtig door:

• Je moet 18 jaar of ouder zijn.
• Het moet gaan om een nieuwe verzekering (als je verlengt bij je huidige verzekeraar (ook al sluit je een andersoortige verzekering af) dan geldt dat hier niet als overstappen.
• Alle genoemde cashbacks gelden altijd voor elk eigen risico.

Zo werkt de zorgverzekerings-cashback

Wil jij 2026 financieel goed beginnen? Volg dan deze stappen voor de perfecte tracking:

1. Maak een account aan op CashbackXL.
2. Klik bovenaan in de blauwe balk op Zorgverzekering 2026.
3. Bekijk in het overzicht welke verzekeraar via welke vergelijker (Poliswijzer, Zorgkiezer of Overstappen) beschikbaar is.
4. Klik op de link en start de vergelijking. Let op: accepteer alle cookies op de site van de vergelijker en zet je adblocker uit. Dit is noodzakelijk om de punten te kunnen registreren.
5. Sluit de verzekering af.
6. Je aankoop wordt geregistreerd en na goedkeuring in april 2026 kun je jouw punten verzilveren in euro's.

Waarom je CashbackXL kunt vertrouwen

CashbackXL is de grootste cashback-site van Nederland. De site registreert 97 procent van alle aankopen succesvol en scoort op Kiyoh een klantwaardering van een 9,0. Je ontvangt je uitbetaling maandelijks (of wanneer jij wilt, zonder minimumbedrag), krijgt de hoogste cashback-percentages en kunt terecht bij een toegankelijke klantenservice.

▼ Volgende artikel
Dit wil je weten over tweestapsverificatie, óók zonder je smartphone
© Looker_Studio - stock.adobe.com
Huis

Dit wil je weten over tweestapsverificatie, óók zonder je smartphone

Je inloggegevens alleen met een wachtwoord beveiligen is vragen om problemen. Steeds meer diensten en apps bieden daarom tweefactorauthenticatie (2FA) aan, of ze verplichten dit zelfs. Naast een wachtwoord heb je dan een tweede factor nodig. Vaak gebruik je hiervoor je smartphone, maar wat doe je als je (tijdelijk) geen telefoon hebt?

Dit artikel in het kort

Tweestapsverificatie (2FA) beschermt je accounts beter dan alleen een wachtwoord. Vaak gebruik je hiervoor je smartphone, maar dat hoeft niet. In dit artikel lees je hoe je ook zonder telefoon veilig kunt inloggen. Zo ontdek je hoe desktop-authenticators zoals Proton of KeePassXC werken, hoe je een hardwaresleutel zoals een YubiKey instelt, en hoe je back-upcodes aanmaakt voor noodgevallen. Ook wordt uitgelegd wat een digitale en fysieke token precies doen en hoe toegangssleutels (passkeys) een alternatief vormen voor klassieke wachtwoorden.

Wachtwoorden kun je vergeten, of ze worden gehackt. Daarom is het niet handig om de toegang tot een dienst of app alleen met een wachtwoord te beveiligen. Voor meer veiligheid voeg je daar een tweede authenticatiemethode aan toe. We hebben het over het aanmelden via 2FA (tweefactorauthenticatie oftewel tweestapsverificatie).

Bij 2FA heb je naast iets wat je weet, meestal een wachtwoord, ook iets wat je 'hebt' of 'bent' nodig om in te loggen. Zo'n tweede factor is vaak een unieke, eenmalige code via een authenticator-app op je smartphone. Het kan ook een sms-code, pushmelding, hardwaresleutel of een biometrische beveiliging zijn. Zo kan een aanvaller met je wachtwoord niet binnendringen, want hij heeft ook die tweede factor nodig. Een geraden of gelekt wachtwoord is dus niet meer voldoende, wat de veiligheid verhoogt.

Smartphone

Veel 2FA-oplossingen werken via een smartphone, bijvoorbeeld met de authenticator-app van Authy, Google of Microsoft, of via sms-berichten naar je telefoon. Dit is handig, maar er zijn ook nadelen. Je hebt altijd je telefoon nodig en bij een lege batterij, verlies of diefstal kom je mogelijk niet bij je accounts. Ook al je je in een gebied zonder mobiel bereik bevindt, is het lastig of onmogelijk om een sms te ontvangen.

2FA via sms is bovendien kwetsbaar voor praktijken als sim-swapping. Hierbij zet een aanvaller jouw telefoonnummer om naar een eigen simkaart om zo sms-codes te ontvangen. Je smartphone kan ook besmet raken (via phishing) met malware. Ook daarmee kan een aanvaller andere 2FA-codes onderscheppen.

Het kan ook zijn dat je geen smartphone voor je werk hebt en dat je je privételefoon liever niet gebruikt voor werkgerelateerde 2FA-authenticaties. Je kunt er natuurlijk ook nog bewust voor kiezen om geen eigen smartphone te hebben.

Gelukkig bestaan er veilige alternatieven om je ook zonder smartphone via 2FA aan te kunnen melden, zoals de rest van dit artikel duidelijk maakt.

Lees ook: Waarom je beter geen sms voor tweestapsverificatie kunt gebruiken

Een eenmalige code via een (mobiele) authenticator-app is een van de populairste 2FA-verificatiemethoden.

Desktop-authenticator

Veel mensen gebruiken als tweede factor een eenmalige code via een authenticator-app. Daarvoor bestaan verschillende gratis mobiele apps, maar je kunt ook je desktop of laptop inzetten. Je hoeft geen virtuele Android-omgeving op te zetten met een tool als BlueStacks om zo bijvoorbeeld de mobiele Android-authenticator van Google of Microsoft te kunnen draaien. Installeer gewoon de desktopversies, zoals het Zwitserse Proton of het Zweedse Yubico.

We vertellen je in het kort hoe je hiermee bij Google aanmeldt. De procedure bij andere diensten en apps gaat op een vergelijkbare manier. Surf naar https://myaccount.google.com en open Beveiliging. Kies Tweestapsverificatie en zorg dat deze is ingeschakeld. Klik bij tweede stap op Authenticator en daarna op Authenticator instellen. Er verschijnt een QR-code, maar voor je desktop-app klik je op Kun je de code niet scannen. Je krijgt nu de nodige gegevens om de geheime sleutel (zie kader Werking digitale token) handmatig in te voeren.

Als je dit in je authenticator-app hebt ingesteld (zie de alineaProton Authenticator), klik je op Volgende en voer je de code in die de app genereert. Je kunt nu definitief tweestapsverificatie bij Google aanzetten. Bij de volgende aanmeldingen voer je nu voortaan naast je wachtwoord ook de gevraagde code in.

De tweestapsverificatie bij Google is geactiveerd, met (voorlopig alleen) een authenticatorcode als tweede factor.

Proton Authenticator

We nemen Proton Authenticator voor Windows als voorbeeld (ook beschikbaar voor macOS en Linux). De installatie bedraagt slechts enkele muisklikken. Start daarna de app start op en klik op Create new code. Vul bij Title bijvoorbeeld Google account in en plak de sleutel van 32 tekens in het veld Secret.

Bij Issuer kun je Google opgeven. Via Advanced options pas je eventueel instellingen aan als de dienst specifieke eisen heeft voor het aantal cijfers (standaard 6), tijdsinterval (standaard 30 seconden), algoritme (standaard SHA1) of type (standaard TOTP, maar kies STEAM voor het Steam-gameplatform van Valve). Klik op Save code om de code toe te voegen.

Via het tandwielpictogram kun je onder meer je codes back-uppen, exporteren, importeren en ook synchroniseren tussen apparaten via een gratis Proton-account. Na het aanmaken verschijnt de code in het hoofdvenster, met een geanimeerd pictogram dat de resterende geldigheidsduur toont. Je hoeft deze code nu maar bij de juiste dienst in te vullen als tweede factor, naast je wachtwoord.

Via Proton Authenticator voeg je een TOTP-code toe aan Googles 2FA-verificatieproces.

Werking digitale token

De meeste mensen gebruiken een digitaal token als tweede factor, zoals een pushmelding of een eenmalige cijfercode. Dit laatste wordt ook wel TOTP genoemd (Time-based One-Time Password) en werkt als volgt.

Bij het instellen van 2FA genereert de dienst een unieke geheime sleutel. Deze wordt één keer met je authenticator-app gedeeld via een QR-code of handmatige invoer. Zowel de server van de dienst als je authenticator-app gebruiken deze sleutel samen met het actuele tijdstip om met dezelfde wiskundige formule een code van meestal 6 cijfers te berekenen. Zo'n code blijft standaard dertig seconden geldig. Zodra je deze code invoert, vergelijkt de server deze met zijn eigen berekening. Is er een match, dan weet de server dat jij de juiste geheime sleutel hebt en dat de code actueel is, waarna je kunt inloggen.

©TvD | ID.nl

De achterliggende werking van een TOTP-systeem.

TOTP-wachtwoordmanager

Wachtwoorden zijn vooralsnog niet verdwenen (zie ook kader Zonder wachtwoord) en daarom is een wachtwoordmanager aan te raden. Zo hoef je al je wachtwoorden niet zelf te onthouden, voorkom je dat je ze achteloos noteert en vermijd je te veel dezelfde of simpele varianten.

Enkele wachtwoordmanagers ondersteunen ook TOTP-codes voor 2FA, zodat je geen aparte authenticator-app nodig hebt. Gratis opties voor Windows-desktop zijn onder meer Bitwarden en KeePassXC.

We nemen KeePassXC als voorbeeld, dat ook voor macOS en Linux beschikbaar is. Je installeert de tool met enkele muisklikken. Bij de eerste start klik je op Database aanmaken, voer je een naam en eventueel een omschrijving in. Klik daarna op Doorgaan. Laat de instellingen gerust ongewijzigd en klik op Doorgaan. Geef een sterk hoofdwachtwoord in (twee keer) en bevestig met Gereed. Kies een locatie voor de database en klik op Opslaan.

Voer in het hoofdvenster de accountgegevens in, zoals Titel, Gebruikersnaam, Wachtwoord en URL, en bevestig met OK. Het item wordt toegevoegd. Klik er met de rechtermuisknop op, kies TOTP / TOTP instellen en vul de Geheime sleutel in. Pas via Aangepaste instellingen eventueel de parameters aan en bevestig met OK. Om de TOTP-code te zien, kies je TOTP / TOTP (QR code) weergeven in het contextmenu.

Je kunt ook de KeePassXC-browserextensie downloaden en installeren om je online wachtwoorden en TOTP-codes automatisch in de browser in te vullen.

Ook wachtwoordbeheerder KeePassXC kan TOTP-codes genereren.

Hardwaresleutel

In plaats van een digitale sleutel kun je ook een fysieke hardwaresleutel gebruiken als tweede factor. Zo'n sleutel is extra veilig omdat deze via internet niet kan worden gekopieerd of gestolen. Ook phishers maken nauwelijks kans, want de sleutel is gekoppeld aan de originele website-url van de dienst. Zelfs als iemand je sleutel heeft, blijft je wachtwoord nodig en vaak ook een pincode of biometrie om de sleutel te gebruiken. Bij verlies rest meestal alleen een alternatieve tweede factor, zoals een TOTP-code of back-upcodes (zie hieronder), tenzij je een reservesleutel hebt.

We nemen als voorbeeld een YubiKey 5 NFC USB-A van Yubico (circa 60 euro). Dit kan ook een ander merk of type zijn, zoals Feitian, Nitrokey of SoloKeys. Ga in Windows 11 naar Instellingen, kies Accounts / Aanmeldingsopties en selecteer Beveiligingssleutel / Beheren. Plaats de sleutel in de pc en activeer deze. Klik op Toevoegen bij Pincode voor beveiligingssleutel. Je kunt ook de Yubico Authenticator downloaden die ook beschikbaar is voor macOS en Linux. Ga door met installeren en start als administrator op. Open nu Passkeys, klik op Set PIN, voer tweemaal een pincode in en klik op Save.

We nemen opnieuw Google als voorbeeld, waar je inmiddels tweestapsverificatie hebt ingeschakeld. Op de webpagina van je Google-account open je Beveiliging en klik je op Toegangssleutels en beveiligingssleutels. Kies + Toegangssleutel maken, klik op Ander apparaat gebruiken, selecteer Beveiligingssleutel en klik op Volgende en daarna op OK (twee keer). Voer de pincode van de sleutel in, bevestig met OK en activeer de sleutel. Deze is nu bruikbaar als tweede factor.

Bij Google maak je eenvoudig een toegangssleutel aan.

Werking fysieke token

Je kunt als tweede factor ook een fysieke token gebruiken. Bij banken kan dit een klein kastje zijn dat codes genereert, maar het kan ook een hardwaresleutel zijn zoals een YubiKey. Zo'n sleutel koppel je aan je computer via usb of bij smartphones via bluetooth of NFC. Dit werkt als volgt.


Je koppelt de sleutel één keer aan je account, waarbij een uniek cryptografische sleutelpaar wordt aangemaakt. De publieke sleutel gaat naar de server van de dienst, terwijl de privésleutel veilig in het hardwaretoken blijft en deze nooit verlaat. Na het invoeren van je wachtwoord vraagt de server aan de sleutel om een unieke digitale handtekening te maken voor die specifieke aanmelding.

Jij bevestigt de aanvraag, bijvoorbeeld door het token te activeren. Vervolgens stuurt de sleutel de handtekening naar de server, die controleert of deze overeenkomt met de eerder opgeslagen publieke sleutel. Bij een match weet de server dat jij de echte sleutel bezit en kun je inloggen.

Onder meer Yubico heeft diverse hardwaretokens (YubiKey) in het aanbod.

Back-upcodes

We hebben nu al twee methoden om ons via een desktop-pc of laptop bij 2FA aan te melden: digitale TOTP-codes en een hardwaresleutel. Heb je ook een toegangssleutel, bijvoorbeeld gekoppeld aan je Windows Hello-inlogmethode, dan zijn het er zelfs drie opties. Al is dit eigenlijk geen klassieke 2FA maar een methode zonder wachtwoord (zie kader Zonder wachtwoord).

De meeste diensten die 2FA ondersteunen, bieden ook back-upcodes aan, hoewel deze eigenlijk bedoeld zijn als noodingreep. We raden je in elk geval aan deze te genereren of te downloaden en offline te bewaren, bijvoorbeeld in een kluis of andere water- en brandveilige plek. Laat ze zeker niet rondslingeren en deel ze nooit digitaal.

Voor je Google-account bijvoorbeeld werkt dit als volgt. Meld je opnieuw aan op je accountpagina, open Beveiliging, scrol naar beneden en klik op Back-upcodes en daarna op Back-upcodes genereren. Google maakt direct tien codes aan die je kunt downloaden en/of afdrukken. Dit is meestal voldoende om problematische aanmeldingen op te lossen. Je kunt op elk moment weer tien nieuwe codes aanmaken, waarmee de vorige tien codes automatisch ongeldig worden.

Google genereert tien back-upcodes die je goed dient te bewaren voor het geval er iets misgaat.

Zonder wachtwoord

2FA combineert dus iets dat je 'weet' (wachtwoord) met iets wat je 'hebt' (zoals een code of sleutel) of 'bent' (biometrie). Er komt ook steeds meer concurrentie van een oplossing zonder wachtwoord via zogeheten toegangssleutels (passkeys). Dit systeem is enkel gebaseerd op iets wat je 'hebt' (een hardwarematige of softwarematige sleutel), vaak gecombineerd met een vorm van biometrie.

Je hebt hierbij dus geen wachtwoord meer nodig. Je kunt direct inloggen met zo'n sleutel, meestal na een geslaagde vingerafdruk, gezichtsherkenning of pincode. Onderliggend werkt dit via de FIDO2-standaard met het hardwareprotocol CTAP2 en het webprotocol WebAuthn.

Op www.passkeys.io/ vind je een demonstratie en een lijst van enkele tientallen sites en apps die toegangssleutels als volledig wachtwoordalternatief ondersteunen. Nog meer diensten staan op https://passkeys.directory, een door de community beheerde lijst. De aanduiding MFA (Multi Factor Authenticatie) betekent hier dat toegangssleutels ook inzetbaar zijn als extra beveiligingslaag naast andere inlogmethodes. Zo kun je onder meer bij Google via een toegangssleutel, zoals een pincode, inloggen, zonder zelfs je wachtwoord te hoeven intikken.

Passkeys-directory: ook Google ondersteunt volop toegangssleutels.

Offline dingen veilig bewaren?

Haal een kluis in huis!