Vrijwel alle fabrikanten leveren bij hun Android-smartphone een handjevol apps mee die je maar lastig kunt verwijderen. Dat komt doordat het in veel gevallen om zogeheten systeem-apps(of standaard-apps) gaat. Gelukkig bestaat er een eenvoudige manier om ze wel uit te schakelen. Je hebt er alleen wat software en enkele aangepaste toestelinstellingen voor nodig. Standaard apps op Android verwijderen werkt zo.

Gemiddeld gebruiken we ongeveer negen apps per dag en dertig per maand. Van de ongeveer tachtig apps op de gemiddelde smartphone wordt zodoende meer dan zestig procent niet maandelijks gebruikt. En een deel daarvan wordt zelfs helemaal niet gebruikt. Om meerdere redenen is het slim zulke apps te verwijderen (zie het kader hieronder). 

Helaas is dat niet altijd makkelijk! In veel gevallen gaat het om zogeheten systeem-apps. Dat kunnen onderdelen van Android zelf zijn, maar ook apps die fabrikanten hebben toegevoegd. Wil je tóch van die apps af, dan zul je wat kunstgrepen moeten uithalen. Een daarvan is het ‘rooten’ van je toestel, maar dat is voor de meesten geen optie. Niet alleen wordt dat steeds lastiger en schimmiger, ook kun je bepaalde apps dan helemaal niet meer gebruiken, bijvoorbeeld apps van je bank. Gelukkig is er een alternatief. 

In dit artikel leggen we uit hoe je zonder te rooten vanaf je pc bepaalde apps op een smartphone of tablet met Android kunt uitschakelen, ook als het systeem-apps zijn.

Waarom je apps beperken?

Het verwijderen van de apps die je niet gebruikt, is in de eerste plaats natuurlijk een stuk overzichtelijker. Maar het biedt ook andere voordelen, zoals meer privacy. Veel apps bevatten zogeheten trackers die informatie over je verzamelen en doorspelen. Een tracker kan bijvoorbeeld crashes en bugs melden. Maar er zijn ook trackers die informatie doorspelen over de apps die je gebruikt en de manier waarop je ze gebruikt. Enkele geven persoonlijke gegevens door of zelfs je locatie. Dit alles kan voor adverteerders interessant zijn, die over een zo compleet mogelijk profiel van gebruikers willen beschikken. 

De non-profitorganisatie Exodus Privacy heeft een handige tool op haar website waar je kunt zien welke trackers in apps zijn ingebakken. Verder nemen apps uiteraard ruimte in en kunnen ze je toestel – zelfs als je ze niet gebruikt – ook trager maken. Dat komt doordat ze bijvoorbeeld op de achtergrond gebeurtenissen monitoren om op in te kunnen haken.

Tenslotte kan het verwijderen van apps ook je toestel veiliger maken. Iedere app is immers een potentiële ingang voor hackers, zeker als er bekende kwetsbaarheden zijn.

©PXimport

Over het project

In dit artikel gaan we gebruikmaken van de Universal Android Debloater GUI. De opensource tool is geschreven in de programmeertaal Rust. Het is gebaseerd op een eerder project dat nu is verouderd. Het heeft dezelfde naam, maar met de toevoeging GUI. Daarmee wordt de grafische gebruikersinterface bedoeld die is toegevoegd, zodat je kunt selecteren welke apps uitgezet moeten worden. Het maakt samen met enkele andere verbeteringen het hele proces een stuk gebruiksvriendelijker. 

Het meeste werk hebben de ontwikkelaars vermoedelijk gehad aan het maken van een uitgebreide lijst met alle bekende pakketten voor Android, aangevuld met alle informatie die daarover beschikbaar is. Daardoor kun je beter de afweging maken welke apps veilig uitgeschakeld kunnen worden. 

Voordat je begint heb je de ontwikkelaarskit van Android nodig waarin het programma ADB (Android Debug Bridge) is opgenomen. Die tool speelt een belangrijke rol in deze tool.

©PXimport

Android SDK Platform Tools

Als eerste heb je zoals gezegd de Android SDK Platform Tools nodig. Pak het zip-bestand uit op je pc. Wij kiezen de map c:\android\sdk. In de map platform-tools vind je nu het bestand adb.exe. Dit programma gaan we gebruiken voor interactie met de smartphone. Verder heb je de juiste drivers voor je smartphone nodig. In de meeste gevallen kun je ook de universele ADB-drivers gebruiken. Op je toestel moet je via de ontwikkelaarsopties de zogeheten usb-foutopsporing aanzetten, wat we zo uitleggen. Dit is nodig voor het gebruik van ADB. 

De map (in ons voorbeeld c:\android\sdk\platform-tools) moet je ook aan de omgevingsvariabelen toevoegen. Hiervoor open je de instellingen voor Windows en ga je naar Systeem en vervolgens naar Info. Kies rechts Geavanceerde systeeminstellingen. Klik dan op Omgevingsvariabelen. In het vak Systeemvariabelen klik je op Path gevolgd door Bewerken. Voeg de map toe met de platform-tools, bijvoorbeeld c:\android\sdk\platform-tools.

Telefooninstellingen aanpassen

Voordat je aan de slag kunt gaan moet je een instelling op je telefoon of tablet aanpassen. Je moet namelijk de zogenoemde usb-foutopsporing aanzetten. Deze optie vind je in een speciaal (verborgen) menu voor ontwikkelaars. Om het menu te activeren open je de instellingen en blader je naar Over de telefoon. Zoek naar Build-nummer en tik er zeven keer op tot wordt aangegeven dat je ontwikkelaar bent. Ga dan één stapje terug in het menu en naar Systeem. Klap zo nodig Geavanceerd uit. Hier zie je nu Ontwikkelaarsopties tussen staan. 

Blader naar het kopje Foutopsporing en zet een vinkje bij USB-foutopsporing. Dit is nodig voor communicatie via ADB, de Android Debug Bridge. Let er op dat er enkele kleine risico’s kleven aan het gebruik van ADB en de in deze masterclass besproken tool:

Risico’s bij gebruik van deze tool?

Je hoeft niet heel bang te zijn voor eventuele neveneffecten van de stappen op deze pagina. Alles kan in theorie gemakkelijk weer ongedaan worden gemaakt. Het grootste risico is dat je een bepaald systeemproces uitschakelt dat wel nodig is voor je toestel. Die kans is echter heel klein, omdat de tool zelf al in een aparte lijst aangeeft welke onderdelen je beter niet kunt verwijderen. 

Gaat er toch iets fout, dan start het toestel in het eerste ergste geval niet meer op en kom je in een zogenoemde bootloop, tot het booten vijf keer achter elkaar mislukt. Daarna start het toestel vanzelf in herstelmodus en kun je genoodzaakt zijn het terug te zetten naar de fabrieksinstellingen. Je kunt je toestel dus niet onbruikbaar maken (‘bricken’). 

Wel kan het gebeuren dat je alle informatie die er op staat kwijtraakt. Houd daar dus rekening mee en zorg dat er geen belangrijke informatie meer op staat, of dat je een back-up achter de hand hebt.

Vooraf apps verwijderen

Voordat je aan de slag gaat is het handig om apps die je niet (meer) nodig hebt handmatig te verwijderen. Dat scheelt straks wat werk. Er zijn ook apps die je daarbij helpen. Dit lukt uiteraard alleen voor apps die je via de Play Store hebt geïnstalleerd en niet voor systeem-apps. 

Als voorbeeld noemen we de app Uninstaller (of Deïnstallatie) van Splend Apps. Als je deze app start zie je de tabjes User apps en System apps. Op het eerste tabblad zie je de apps die je op de normale manier kunt verwijderen. Je tikt ze gewoon één voor één aan en klikt op het prullenbakicoontje. Op het tabje met systeem-apps kun je eventueel ook al enkele apps identificeren die je wil gaan verwijderen met de tool uit dit artikel.

©PXimport

Verbinding maken

We gaan eerst de verbinding via ADB testen. Open daarvoor de Opdrachtprompt in Windows. Blader naar de map waar je de platformtools hebt geïnstalleerd, in ons voorbeeld:

cd c:\android\sdk\platform-tools

Geef dan de opdracht:

adb devices

Als het goed is, zie je nu een apparaat met identificatienummer. Op je toestel verschijnt een dialoog waarin je toegang voor je pc via usb-foutopsporing moet toestaan. Zorg dat je hier toestemming voor geeft. We gaan nu met de tool aan de slag. Haal eerst de laatste versie op via https://kwikr.nl/debloatversie. 

Vouw daarvoor op de bewuste pagina het onderdeel Assets uit. Download dan het bestand uad_gui-windows.exe. Je kunt dit op elke willekeurige plek op je pc zetten en starten. Als je interesse hebt in de broncode van het project kun je die ook op GitHub vinden. Dit geeft je een idee wat de tool op de achtergrond doet.

06 Handmatig verwijderen

©PXimport

Via ADB kun je ook handmatig opdrachten geven naar je toestel. Zo kun je met de volgende opdracht een shell openen naar je toestel:

adb shell

Daarna vraag je een lijst met alle pakketten op, inclusief details zoals de pakketnaam:

pm list packages -f

De naam pm staat voor packagemanager ofwel de pakketbeheerder van Android. Deze opdracht laat alleen de systeempakketten zien:

pm list packages -s

De tool in deze masterclass gebruikt ook laatstgenoemde opdracht om de lijst met systeempakketten op te vragen. Om een bepaald pakket uit te schakelen, gebruik je:

pm disable pakketnaam

Vervang je disable door uninstall, dan kun je het bewuste pakket de-installeren. Deze opdrachten lukken allemaal zonder root-toegang. 

De precieze opdrachten kunnen verschillen afhankelijk van de gebruikte Android-versie, maar dat wordt door de Universal Android Debloater GUI opgevangen. Eventueel kijk je welke commando’s worden ondersteund met:

pm --help

Navigeren door de tool

Als je de tool opstart via uad_gui-windows.exe zie je direct een flinke lijst met apps. Via de menu’s aan de bovenkant kun je eventueel die lijst verfijnen. In het eerste vak kun je naar een bepaald pakket zoeken. Het tweede vak (waar standaard user 0 staat), geeft je de mogelijkheid om apps voor een specifieke gebruiker te verwijderen. Dit is nieuw sinds release 0.3. 

Met user 0 wordt de standaardgebruiker bedoeld. Als je meerdere gebruikers op het toestel hebt aangemaakt, kun je ook één van die andere gebruikers kiezen. Standaard laat de tool aanbevelingen zien voor apps die je veilig kunt verwijderen. Dat zie je aan de keuze Recommended in het menu. 

Als je hierop klikt, kun je de selectie wijzigen naar Advanced, Expert, Unsafe of Unlisted. Naast deze optie kun je kiezen of je alle pakketten wilt zien (met de optie All packages) of alleen de pakketten met de status Enabled of Disabled. Onder Settings kun je eventueel een ander thema kiezen voor deze tool zelf. Dat staat dus los van je toestel zelf.

©PXimport

Werking van de tool

Systeem-apps kunnen niet daadwerkelijk worden verwijderd van je toestel. Ze zijn namelijk geïnstalleerd op een systeempartitie die alleen gelezen kan worden. Alleen de toestelfabrikant heeft het recht om wijzigingen aan te brengen via systeemupdates. Maar systeem-apps gebruiken óók de datapartitie waar je als gebruiker wél toegang toe hebt. Daar worden alle apps bewaard met alle veranderingen die je aan je toestel hebt gemaakt. 

Als je het toestel terugzet naar de fabrieksinstellingen wordt die partitie eenvoudigweg gewist, evenals de cache. Je kunt de systeem-apps dus niet letterlijk verwijderen van je toestel, maar je kunt wel voorkomen dat ze in het geheugen worden geladen door ze voor alle gebruikers te verwijderen uit de datapartitie. En je kunt uiteraard ook de apps die je zelf hebt geïnstalleerd uit de datapartitie verwijderen.

Selectie maken

Hoe maak je nu precies een selectie? Als we even uitgaan van de aanbevolen apps, zal het op vrijwel elk toestel een forse lijst zijn. Bij de Nokia 7 Plus, het toestel dat we hiervoor gebruikten, gaat het om 112 apps. Voor het proces maakt het overigens niet veel uit welk toestel je gebruikt. Uiteraard kan het aantal apps wel verschillen. De Nokia 7 Plus zou door het Android One-besturingssysteem veel minder onnodige apps moeten bevatten dan bijvoorbeeld modellen van Samsung, Huawei en Xiaomi, die hun eigen schil en apps toevoegen. 

Als je op een app klikt, zie je een omschrijving daarvan. Zo heb je een idee wat een bepaalde app doet. Een enkele keer zul je via bijvoorbeeld een zoekopdracht meer informatie op willen zoeken. Het is handig om dan op pakketnaam te zoeken, bijvoorbeeld com.android.dreams.basic.

©CIDimport

Uitschakelen en inschakelen

Het uit- en inschakelen van apps via de tool spreekt redelijk voor zich. Heb je een selectie gemaakt dan is het handig deze eerst via de optie Export current selection te exporteren. Er wordt dan in de desbetreffende programmamap een tekstbestand aangemaakt waarin de pakketnamen worden genoemd. Zo kun je altijd nagaan welke pakketten je hebt verwijderd. Daarna klik je op Disable selection om de geselecteerde apps uit te schakelen. 

Dit kan afhankelijk van het aantal apps wel wat tijd vragen. Met de optie Enabled in de knoppenbalk zie je alleen de (resterende) apps die zijn ingeschakeld. Wijzig de weergave eventueel naar All packages om óók de zojuist uitgeschakelde apps te zien, of naar Disabled om alléén de uitgeschakelde apps te zien. 

Achter elk pakket zien je een optie om dat pakket uit te schakelen (Enable) dan wel in te schakelen (Disable). Zo kun je eenvoudig de status weer omzetten. Je kunt ook een selectie maken en dan de optie Enable/Restore selection kiezen.

©CIDimport

Ongebruikte apps opsporen

Als je door het lijstje met apps bladert, staan er ongetwijfeld apps tussen die je niet direct herkent. Mogelijk zie je ook al meteen apps waarvan je weet dat je ze niet (meer) gebruikt. Gelukkig zijn er manieren om apps op te sporen die je niet of nauwelijks gebruikt. Een van de handigste opties is ‘Files by Google’. Dit is in feite een bestandsbeheerder, maar je kunt hier ook je toestel mee opschonen én een lijst met apps opvragen. 

Hiervoor ga je naar het tabblad Browsen en kies je Apps. De apps worden hier automatisch gesorteerd op de datum dat je ze het laatst hebt gebruikt. Er is ook een optie om de apps te selecteren waarna je ze alle kunt verwijderen.

Lange documenten in Word voorzie je natuurlijk van paginanummers. Maar wat als je project begint met een voorblad en een inhoudsopgave? Dan wil je de paginanummering misschien pas later laten starten, bijvoorbeeld bij het eerste hoofdstuk. Gelukkig kun je zelf bepalen vanaf welke pagina de nummering begint en hoe die wordt weergegeven.

Stap 1: Sectie-einde

Stel dat je de paginanummering pas op pagina vier wilt laten beginnen. Plaats dan de cursor aan het einde van de tekst op de derde pagina. Ga naar het tabblad Indeling, klik op Eindemarkeringen en kies onder Sectie-einden de optie Volgende pagina. Zo voeg je een sectie-einde toe tussen pagina drie en vier.

Stap 2: Ontkoppel de sectie

Klik in de kop- of voettekst van pagina vier. Je ziet nu het label Koptekst (Sectie 2) of Voettekst (Sectie 2) verschijnen. Zodra je dit doet, opent automatisch het tabblad Koptekst en voettekst. Klik op Aan vorige koppelen in de groep Navigatie om de kop- en voettekst van deze sectie los te koppelen van de vorige. Zo voorkom je dat de paginanummers ook op de eerste drie pagina’s verschijnen.

Stap 3: Nummering plaatsen

Plaats de cursor opnieuw in de kop- of voettekst van pagina vier waar je de nummering wilt starten. Ga naar Paginanummer, kies waar je het nummer wilt tonen (bovenaan of onderaan) en kies een stijl. Je ziet nu waarschijnlijk dat pagina vier het cijfer 4 krijgt. Dat wil je aanpassen. Klik opnieuw op Paginanummer en kies Opmaak paginanummers. Selecteer hier Beginnen bij en vul het gewenste startnummer in – in dit voorbeeld: 1. Klik op OK. Nu begint de nummering pas op pagina vier, met het cijfer 1.

De eerste drie pagina’s hebben nu geen nummering. Als je die drie pagina’s door middel van Romeinse cijfers wilt nummeren, dan ga je terug naar de allereerste pagina en weer klik je op Paginanummer. Je beslist of de nummering boven- of onderaan de pagina moet komen. In het pop-up venster Opmaakpaginanummers selecteer je bovenaan de Romeinse stijl en in het vak Beginnen bij selecteer je 1.

Vroeg of laat moet je bepaalde informatie digitaal delen. Denk aan contracten, medische gegevens of vertrouwelijke rapporten. Dat is vaak ook precies het moment waarop het mis kan gaan. Eén foutieve klik en je bestand belandt in verkeerde handen. Gelukkig zijn er slimme en relatief eenvoudige manieren om het risico te beperken, zonder paranoïde toestanden.

Lees ook: 20 tips om je online privacy te waarborgen

Om te voorkomen dat vertrouwelijke informatie terechtkomt bij onbevoegden, gebruik je bij voorkeur een combinatie van beveiligingsmaatregelen. Versleutel je bestanden vóór verzending, gebruik wachtwoorden of toegangsrechten en kies voor veilige overdrachtsdiensten in plaats van standaardmail. Beperk daarnaast de toegang tot enkel de juiste personen of groepen. Zo houd je je data echt privé, ook na verzending. 

Metadata verwijderen

Welke versie van Windows je ook gebruikt: als je gevoelige bestanden deelt, is het verstandig om eerst de metadata te wissen. Wanneer je een bestand aanmaakt, slaat het systeem automatisch extra gegevens op, zoals de naam van de auteur, de datum van de laatste wijziging, de computernaam en meer. Deze metadata kunnen onbedoeld gevoelige informatie prijsgeven.

Gelukkig kun je deze metadata in Windows Verkenner eenvoudig verwijderen. Navigeer naar het bestand dat je wilt delen. Klik er met de rechtermuisknop op en kies Eigenschappen. Of gebruik de toetscombinatie Alt+Enter. Ga naar het tabblad Details. Klik onderaan op Eigenschappen en persoonlijke gegevens verwijderen. Hier kun je ook de optie Maak een kopie waarbij alle mogelijke eigenschappen zijn verwijderd selecteren. Bevestig met OK. Hierdoor ontvang je een kopie van het bestand zonder de metadata.

➡️7-Zip

Installeren

Ben je van plan om een bestand via internet te versturen? Dan is versleuteling een slimme zet. Door een bestand te versleutelen, voorkom je dat onbevoegden toegang krijgen tot de inhoud, zelfs als ze dat per ongeluk in handen krijgen. Hoewel Windows 11 zelf versleutelingsopties biedt, zijn die alleen bedoeld voor lokale opslag en dus niet geschikt voor bestanden die je wilt delen. Gebruik daarom een externe tool zoals 7-Zip, een gratis, opensource-programma dat uitstekend werkt voor veilige compressie én encryptie.

7-Zip installeer je via de Opdrachtprompt: Open het Startmenu en zoek naar Opdrachtprompt. Klik met de rechtermuisknop op het resultaat en kies Als administrator uitvoeren. Typ de volgende opdracht en druk op Enter: winget install --id 7zip.7zip.

De tool wordt automatisch gedownload en geïnstalleerd. Zodra 7-Zip klaarstaat, kun je je bestand inpakken in een met een wachtwoord beveiligd archief (7z of zip) met sterke AES-256-encryptie. Op die manier kun je het bestand veilig versturen, bijvoorbeeld via e-mail of een cloudservice, mits je het wachtwoord apart en veilig deelt.

Versleutelen

Om 7-Zip te starten, zoek je via Startmenu naar 7-Zip File Manager. Open de app en navigeer naar het bestand dat je wilt beveiligen. Selecteer dat en klik op de groene knop Toevoegen. Onderaan, in het gedeelte Versleuteling, vul je een wachtwoord in om het bestand te beveiligen. Typ het wachtwoord twee keer ter bevestiging.

Je kunt ervoor kiezen om het wachtwoord zichtbaar te maken, zodat je zeker weet dat je geen typfouten maakt. Daarnaast kun je ook de bestandsnaam versleutelen. Dat zorgt ervoor dat zelfs de naam van het bestand niet meer herkenbaar is, wat de inhoud extra goed afschermt voor nieuwsgierige ogen. Het resultaat is een versleuteld archiefbestand - een soort digitale container - dat alleen geopend kan worden met het ingestelde wachtwoord.

Standaard blijft het originele, niet-versleutelde bestand behouden. Wil je dat automatisch laten verwijderen? Vink dan in het venster Toevoegen aan archief de optie Bestanden na inpakken verwijderen aan. Zo blijft enkel de beveiligde versie over.

Versleutelen en splitsen

Wil je nog een extra beveiligingslaag toevoegen? Dan kun je het bestand niet alleen versleutelen met 7-Zip, maar ook opsplitsen in meerdere delen. Vervolgens kun je elk deel apart versturen, eventueel zelfs op verschillende momenten of via verschillende kanalen.

Open opnieuw 7-Zip en voeg het bestand toe dat je op deze manier wilt beveiligen. Stel een encryptiewachtwoord in en bevestig dat. In het veld Opsplitsen in volumes, bytes kies je de gewenste bestandsgrootte per deel. Dit is vooral handig voor grote bestanden. Stel dat het originele bestand 40 MB groot is. Als je 10 MB opgeeft, maakt 7-Zip er automatisch vier gelabelde delen van.

Voor maximale veiligheid kun je elk deel via een andere dienst of e-mailaccount verzenden. De ontvanger selecteert alle delen in 7-Zip (houd hiervoor de Ctrl-toets ingedrukt tijdens het aanklikken) en kiest daarna Uitpakken. Zodra het juiste wachtwoord wordt ingevoerd, worden de delen automatisch samengevoegd en ontsleuteld.

➡️OneDrive

Machtigingen

Met OneDrive stel je eenvoudig machtigingenin waarmee je bepaalt wie er toegang krijgt tot het bestand dat je eerder met 7-Zip hebt versleuteld. Het delen kun je op elk moment weer stopzetten. Open OneDrive via verkenner en navigeer naar de map waarin de versleutelde container staat. Klik met de rechtermuisknop op het bestand en kies voor Delen.

In het pop-upvenster voer je het e-mailadres in van de persoon met wie je het bestand wilt delen. Je kunt ook meerdere e-mailadressen of een mailgroep invoeren. Klik vervolgens op het potloodicoon om aan te geven of de ontvanger het bestand mag Bewerken of Alleen mag bekijken. Ben je klaar? Klik dan op Verzenden. De ontvanger krijgt een e-mail met een link om het bestand te downloaden.

➡️Outlook

E-mailversleuteling

Heb je een Microsoft 365-abonnement? Dan kun je gebruikmaken van de ingebouwde versleutelfunctie in Outlook om je e-mails en bijlagen extra te beveiligen.

Open de Outlook-app en klik op Nieuwe e-mail om een nieuw bericht op te stellen.Ga eventueel naar het tabblad Invoegen en kies Bestand bijvoegen.Selecteer via Op deze computer zoeken het gewenste bestand en klik op Openen.

Daarnaga je naar het tabblad Opties bovenaan het Lint.Klik op de knop Versleutelen. Je kunt hier ook kiezen uit verschillende beveiligingsniveaus.Maak je bericht af zoals gewoonlijk en klik op Verzenden.De e-mail wordt nu automatisch versleuteld verstuurd. De inhoud is onderweg beschermd en kan alleen worden geopend door de bedoelde ontvanger.

Beveiligingsopties

Onder de knop Versleuteling zie je drie opties als je een Microsoft 365 Family- of Personal-abonnement gebruikt. De eerste optie is Niet doorsturen. Hierdoor blijft je bericht versleuteld binnen Microsoft 365 en kan de ontvanger het niet kopiëren of naar anderen doorsturen. Kies je Versleutelen, dan kunnen ontvangers met een Outlook.com- of Microsoft 365-account de bijlagen downloaden vanuit Outlook.com of de mobiele Outlook-app.

Wie een andere e-mailclient gebruikt, zoals Gmail, Thunderbird of Apple Mail, ontvangt een bericht dat er een Microsoft Office 365-versleutelde e-mail op hem wacht. Als de ontvanger op de link Bericht lezen klikt, dan schakelt hij naar het Microsoft 365 Portal voor berichtversleuteling en daar moet hij zich aanmelden met een eenmalige wachtwoordcode. Die code ontvangt hij in zijn e-mailclient en daarmee kan hij dan het bericht op de portal openen.

De derde optie is Geen machtiging ingesteld en daarmee verwijder je eerdere machtigingen. De versleutelfunctie in Outlook is ideaal voor wie snel en zonder technische omwegen gevoelige informatie wil delen binnen een professionele context. Je hoeft geen extra tools te installeren.

➡️Gmail

Vertrouwelijke modus

De extra beveiliging in Gmail heet Vertrouwelijke modus. Hiermee versleutel je je berichten, zodat alleen de bedoelde ontvanger ze kan lezen, zelfs als iemand anders toegang krijgt tot diens mailbox. Klik op Opstellen om een nieuw bericht te maken. Vul het e-mailadres van de ontvanger in, kies een onderwerp en typ je bericht. Voor je op Verzenden klikt, activeer je de extra beveiliging. Onderaan het berichtvenster zie je een aantal grijze knoppen. Helemaal rechts staat een pictogram van een slot met een wijzerplaat. Klik daarop om de Vertrouwelijke modus in te schakelen.

Gebruik je de mobiele app? Tik dan op de drie puntjes rechtsboven en kies daar het slotje. Ontvangers kunnen deze mail vervolgens niet doorsturen, kopiëren, afdrukken of downloaden. Er verschijnt ook een pop-upvenster waarin je de vervaltijd van het bericht instelt. Je kunt kiezen uit: 1 dag, 1 week, 1 maand, 3 maanden of 5 jaar. Na afloop van de gekozen periode verdwijnt het bericht automatisch uit de postbus.

Sms-beveiliging

In hetzelfde pop-upvenster kun je een extra beveiligingslaag toevoegen via de optie Toegangscode vereisen. Vink hier de optie Sms-toegangscode aan. De ontvanger kan het bericht dan pas lezen nadat hij of zij een code invoert die via sms op de mobiele telefoon wordt bezorgd. Hiermee voeg je een tweede beveiligingsfactor toe, wat het voor een indringer vrijwel onmogelijk maakt om toegang te krijgen. Die moet immers niet alleen de mailbox, maar ook de sms-berichten van de ontvanger onderscheppen. Dat is een bijzonder lastige combinatie.

Klik op Opslaan en vervolgens op Verzenden. Op dit moment kun je eventueel nog de vervaltijd van het bericht aanpassen. Dan verschijnt er nu een tweede pop-upvenster waarin je het telefoonnummer van de ontvanger moet invoeren. Klik opnieuw op Verzenden. De ontvanger krijgt vervolgens een e-mail met daarin een knop om het vertrouwelijke bericht in de browser te openen. Is sms-verificatie ingeschakeld? Dan ziet de ontvanger ter bevestiging de laatste twee cijfers van zijn of haar gsm-nummer. Na een klik op Send passcode wordt de toegangscode per sms verstuurd.

Lees ook: 20 (écht) onmisbare tips voor Gmail

Documenten ondertekenen op je iPhone? Zo maak je een handtekening aan

➡️Proton Mail

Zwitserse veiligheid

De grote mailproviders maken er geen geheim van dat ze het e-mailverkeer scannen. Volgens eigen zeggen doen ze dat om hun dienstverlening te verbeteren. Daarbij richten ze zich vooral op de metadata van berichten: wie met wie communiceert, wanneer en hoe vaak. Ben je op je privacy gesteld, dan geeft dit idee een onbehaaglijk gevoel, zeker wanneer het om vertrouwelijke informatie gaat.

In dat geval kun je overstappen naar een ultraveilige aanbieder zoals Proton Mail (https://proton.me), een dienst die privacy centraal stelt. De servers staan in Zwitserland, waardoor de dienst onderworpen is aan een van de strengste privacywetgevingen ter wereld. Proton Mail werkt standaard met end-to-end-encryptie. Bij gewone e-mails is de verbinding tussen jou en de server meestal wel versleuteld met TLS (Transport Layer Security), maar de e-mail zelf wordt op de server in leesbare vorm opgeslagen.

End-to-end-encryptie (E2EE) bij e-mail betekent dat alleen de afzender en de beoogde ontvanger de inhoud van het bericht kunnen lezen. Zelfs de e-maildienst zelf kan niet zien wat er in de e-mail staat, omdat de versleuteling pas wordt verwijderd op het toestel van de ontvanger.

De gratis versie, Proton Free, biedt dezelfde sterke beveiliging als de betaalde formules, maar met enkele beperkingen. Je beschikt over één e-mailadres en 1 GB e-mailopslag. Daar staat tegenover dat je volledig reclamevrij werkt, niet gevolgd wordt en je berichten niet worden geanalyseerd of gelogd. Wie meer nodig heeft, kan upgraden naar een betaald abonnement, zoals Mail Plus (3,99 euro per maand bij jaarlijkse betaling).