Vrijwel alle fabrikanten leveren bij hun Android-smartphone een handjevol apps mee die je maar lastig kunt verwijderen. Dat komt doordat het in veel gevallen om zogeheten systeem-apps(of standaard-apps) gaat. Gelukkig bestaat er een eenvoudige manier om ze wel uit te schakelen. Je hebt er alleen wat software en enkele aangepaste toestelinstellingen voor nodig. Standaard apps op Android verwijderen werkt zo.

Gemiddeld gebruiken we ongeveer negen apps per dag en dertig per maand. Van de ongeveer tachtig apps op de gemiddelde smartphone wordt zodoende meer dan zestig procent niet maandelijks gebruikt. En een deel daarvan wordt zelfs helemaal niet gebruikt. Om meerdere redenen is het slim zulke apps te verwijderen (zie het kader hieronder). 

Helaas is dat niet altijd makkelijk! In veel gevallen gaat het om zogeheten systeem-apps. Dat kunnen onderdelen van Android zelf zijn, maar ook apps die fabrikanten hebben toegevoegd. Wil je tóch van die apps af, dan zul je wat kunstgrepen moeten uithalen. Een daarvan is het ‘rooten’ van je toestel, maar dat is voor de meesten geen optie. Niet alleen wordt dat steeds lastiger en schimmiger, ook kun je bepaalde apps dan helemaal niet meer gebruiken, bijvoorbeeld apps van je bank. Gelukkig is er een alternatief. 

In dit artikel leggen we uit hoe je zonder te rooten vanaf je pc bepaalde apps op een smartphone of tablet met Android kunt uitschakelen, ook als het systeem-apps zijn.

Waarom je apps beperken?

Het verwijderen van de apps die je niet gebruikt, is in de eerste plaats natuurlijk een stuk overzichtelijker. Maar het biedt ook andere voordelen, zoals meer privacy. Veel apps bevatten zogeheten trackers die informatie over je verzamelen en doorspelen. Een tracker kan bijvoorbeeld crashes en bugs melden. Maar er zijn ook trackers die informatie doorspelen over de apps die je gebruikt en de manier waarop je ze gebruikt. Enkele geven persoonlijke gegevens door of zelfs je locatie. Dit alles kan voor adverteerders interessant zijn, die over een zo compleet mogelijk profiel van gebruikers willen beschikken. 

De non-profitorganisatie Exodus Privacy heeft een handige tool op haar website waar je kunt zien welke trackers in apps zijn ingebakken. Verder nemen apps uiteraard ruimte in en kunnen ze je toestel – zelfs als je ze niet gebruikt – ook trager maken. Dat komt doordat ze bijvoorbeeld op de achtergrond gebeurtenissen monitoren om op in te kunnen haken.

Tenslotte kan het verwijderen van apps ook je toestel veiliger maken. Iedere app is immers een potentiële ingang voor hackers, zeker als er bekende kwetsbaarheden zijn.

©PXimport

Over het project

In dit artikel gaan we gebruikmaken van de Universal Android Debloater GUI. De opensource tool is geschreven in de programmeertaal Rust. Het is gebaseerd op een eerder project dat nu is verouderd. Het heeft dezelfde naam, maar met de toevoeging GUI. Daarmee wordt de grafische gebruikersinterface bedoeld die is toegevoegd, zodat je kunt selecteren welke apps uitgezet moeten worden. Het maakt samen met enkele andere verbeteringen het hele proces een stuk gebruiksvriendelijker. 

Het meeste werk hebben de ontwikkelaars vermoedelijk gehad aan het maken van een uitgebreide lijst met alle bekende pakketten voor Android, aangevuld met alle informatie die daarover beschikbaar is. Daardoor kun je beter de afweging maken welke apps veilig uitgeschakeld kunnen worden. 

Voordat je begint heb je de ontwikkelaarskit van Android nodig waarin het programma ADB (Android Debug Bridge) is opgenomen. Die tool speelt een belangrijke rol in deze tool.

©PXimport

Android SDK Platform Tools

Als eerste heb je zoals gezegd de Android SDK Platform Tools nodig. Pak het zip-bestand uit op je pc. Wij kiezen de map c:\android\sdk. In de map platform-tools vind je nu het bestand adb.exe. Dit programma gaan we gebruiken voor interactie met de smartphone. Verder heb je de juiste drivers voor je smartphone nodig. In de meeste gevallen kun je ook de universele ADB-drivers gebruiken. Op je toestel moet je via de ontwikkelaarsopties de zogeheten usb-foutopsporing aanzetten, wat we zo uitleggen. Dit is nodig voor het gebruik van ADB. 

De map (in ons voorbeeld c:\android\sdk\platform-tools) moet je ook aan de omgevingsvariabelen toevoegen. Hiervoor open je de instellingen voor Windows en ga je naar Systeem en vervolgens naar Info. Kies rechts Geavanceerde systeeminstellingen. Klik dan op Omgevingsvariabelen. In het vak Systeemvariabelen klik je op Path gevolgd door Bewerken. Voeg de map toe met de platform-tools, bijvoorbeeld c:\android\sdk\platform-tools.

Telefooninstellingen aanpassen

Voordat je aan de slag kunt gaan moet je een instelling op je telefoon of tablet aanpassen. Je moet namelijk de zogenoemde usb-foutopsporing aanzetten. Deze optie vind je in een speciaal (verborgen) menu voor ontwikkelaars. Om het menu te activeren open je de instellingen en blader je naar Over de telefoon. Zoek naar Build-nummer en tik er zeven keer op tot wordt aangegeven dat je ontwikkelaar bent. Ga dan één stapje terug in het menu en naar Systeem. Klap zo nodig Geavanceerd uit. Hier zie je nu Ontwikkelaarsopties tussen staan. 

Blader naar het kopje Foutopsporing en zet een vinkje bij USB-foutopsporing. Dit is nodig voor communicatie via ADB, de Android Debug Bridge. Let er op dat er enkele kleine risico’s kleven aan het gebruik van ADB en de in deze masterclass besproken tool:

Risico’s bij gebruik van deze tool?

Je hoeft niet heel bang te zijn voor eventuele neveneffecten van de stappen op deze pagina. Alles kan in theorie gemakkelijk weer ongedaan worden gemaakt. Het grootste risico is dat je een bepaald systeemproces uitschakelt dat wel nodig is voor je toestel. Die kans is echter heel klein, omdat de tool zelf al in een aparte lijst aangeeft welke onderdelen je beter niet kunt verwijderen. 

Gaat er toch iets fout, dan start het toestel in het eerste ergste geval niet meer op en kom je in een zogenoemde bootloop, tot het booten vijf keer achter elkaar mislukt. Daarna start het toestel vanzelf in herstelmodus en kun je genoodzaakt zijn het terug te zetten naar de fabrieksinstellingen. Je kunt je toestel dus niet onbruikbaar maken (‘bricken’). 

Wel kan het gebeuren dat je alle informatie die er op staat kwijtraakt. Houd daar dus rekening mee en zorg dat er geen belangrijke informatie meer op staat, of dat je een back-up achter de hand hebt.

Vooraf apps verwijderen

Voordat je aan de slag gaat is het handig om apps die je niet (meer) nodig hebt handmatig te verwijderen. Dat scheelt straks wat werk. Er zijn ook apps die je daarbij helpen. Dit lukt uiteraard alleen voor apps die je via de Play Store hebt geïnstalleerd en niet voor systeem-apps. 

Als voorbeeld noemen we de app Uninstaller (of Deïnstallatie) van Splend Apps. Als je deze app start zie je de tabjes User apps en System apps. Op het eerste tabblad zie je de apps die je op de normale manier kunt verwijderen. Je tikt ze gewoon één voor één aan en klikt op het prullenbakicoontje. Op het tabje met systeem-apps kun je eventueel ook al enkele apps identificeren die je wil gaan verwijderen met de tool uit dit artikel.

©PXimport

Verbinding maken

We gaan eerst de verbinding via ADB testen. Open daarvoor de Opdrachtprompt in Windows. Blader naar de map waar je de platformtools hebt geïnstalleerd, in ons voorbeeld:

cd c:\android\sdk\platform-tools

Geef dan de opdracht:

adb devices

Als het goed is, zie je nu een apparaat met identificatienummer. Op je toestel verschijnt een dialoog waarin je toegang voor je pc via usb-foutopsporing moet toestaan. Zorg dat je hier toestemming voor geeft. We gaan nu met de tool aan de slag. Haal eerst de laatste versie op via https://kwikr.nl/debloatversie. 

Vouw daarvoor op de bewuste pagina het onderdeel Assets uit. Download dan het bestand uad_gui-windows.exe. Je kunt dit op elke willekeurige plek op je pc zetten en starten. Als je interesse hebt in de broncode van het project kun je die ook op GitHub vinden. Dit geeft je een idee wat de tool op de achtergrond doet.

06 Handmatig verwijderen

©PXimport

Via ADB kun je ook handmatig opdrachten geven naar je toestel. Zo kun je met de volgende opdracht een shell openen naar je toestel:

adb shell

Daarna vraag je een lijst met alle pakketten op, inclusief details zoals de pakketnaam:

pm list packages -f

De naam pm staat voor packagemanager ofwel de pakketbeheerder van Android. Deze opdracht laat alleen de systeempakketten zien:

pm list packages -s

De tool in deze masterclass gebruikt ook laatstgenoemde opdracht om de lijst met systeempakketten op te vragen. Om een bepaald pakket uit te schakelen, gebruik je:

pm disable pakketnaam

Vervang je disable door uninstall, dan kun je het bewuste pakket de-installeren. Deze opdrachten lukken allemaal zonder root-toegang. 

De precieze opdrachten kunnen verschillen afhankelijk van de gebruikte Android-versie, maar dat wordt door de Universal Android Debloater GUI opgevangen. Eventueel kijk je welke commando’s worden ondersteund met:

pm --help

Navigeren door de tool

Als je de tool opstart via uad_gui-windows.exe zie je direct een flinke lijst met apps. Via de menu’s aan de bovenkant kun je eventueel die lijst verfijnen. In het eerste vak kun je naar een bepaald pakket zoeken. Het tweede vak (waar standaard user 0 staat), geeft je de mogelijkheid om apps voor een specifieke gebruiker te verwijderen. Dit is nieuw sinds release 0.3. 

Met user 0 wordt de standaardgebruiker bedoeld. Als je meerdere gebruikers op het toestel hebt aangemaakt, kun je ook één van die andere gebruikers kiezen. Standaard laat de tool aanbevelingen zien voor apps die je veilig kunt verwijderen. Dat zie je aan de keuze Recommended in het menu. 

Als je hierop klikt, kun je de selectie wijzigen naar Advanced, Expert, Unsafe of Unlisted. Naast deze optie kun je kiezen of je alle pakketten wilt zien (met de optie All packages) of alleen de pakketten met de status Enabled of Disabled. Onder Settings kun je eventueel een ander thema kiezen voor deze tool zelf. Dat staat dus los van je toestel zelf.

©PXimport

Werking van de tool

Systeem-apps kunnen niet daadwerkelijk worden verwijderd van je toestel. Ze zijn namelijk geïnstalleerd op een systeempartitie die alleen gelezen kan worden. Alleen de toestelfabrikant heeft het recht om wijzigingen aan te brengen via systeemupdates. Maar systeem-apps gebruiken óók de datapartitie waar je als gebruiker wél toegang toe hebt. Daar worden alle apps bewaard met alle veranderingen die je aan je toestel hebt gemaakt. 

Als je het toestel terugzet naar de fabrieksinstellingen wordt die partitie eenvoudigweg gewist, evenals de cache. Je kunt de systeem-apps dus niet letterlijk verwijderen van je toestel, maar je kunt wel voorkomen dat ze in het geheugen worden geladen door ze voor alle gebruikers te verwijderen uit de datapartitie. En je kunt uiteraard ook de apps die je zelf hebt geïnstalleerd uit de datapartitie verwijderen.

Selectie maken

Hoe maak je nu precies een selectie? Als we even uitgaan van de aanbevolen apps, zal het op vrijwel elk toestel een forse lijst zijn. Bij de Nokia 7 Plus, het toestel dat we hiervoor gebruikten, gaat het om 112 apps. Voor het proces maakt het overigens niet veel uit welk toestel je gebruikt. Uiteraard kan het aantal apps wel verschillen. De Nokia 7 Plus zou door het Android One-besturingssysteem veel minder onnodige apps moeten bevatten dan bijvoorbeeld modellen van Samsung, Huawei en Xiaomi, die hun eigen schil en apps toevoegen. 

Als je op een app klikt, zie je een omschrijving daarvan. Zo heb je een idee wat een bepaalde app doet. Een enkele keer zul je via bijvoorbeeld een zoekopdracht meer informatie op willen zoeken. Het is handig om dan op pakketnaam te zoeken, bijvoorbeeld com.android.dreams.basic.

©CIDimport

Uitschakelen en inschakelen

Het uit- en inschakelen van apps via de tool spreekt redelijk voor zich. Heb je een selectie gemaakt dan is het handig deze eerst via de optie Export current selection te exporteren. Er wordt dan in de desbetreffende programmamap een tekstbestand aangemaakt waarin de pakketnamen worden genoemd. Zo kun je altijd nagaan welke pakketten je hebt verwijderd. Daarna klik je op Disable selection om de geselecteerde apps uit te schakelen. 

Dit kan afhankelijk van het aantal apps wel wat tijd vragen. Met de optie Enabled in de knoppenbalk zie je alleen de (resterende) apps die zijn ingeschakeld. Wijzig de weergave eventueel naar All packages om óók de zojuist uitgeschakelde apps te zien, of naar Disabled om alléén de uitgeschakelde apps te zien. 

Achter elk pakket zien je een optie om dat pakket uit te schakelen (Enable) dan wel in te schakelen (Disable). Zo kun je eenvoudig de status weer omzetten. Je kunt ook een selectie maken en dan de optie Enable/Restore selection kiezen.

©CIDimport

Ongebruikte apps opsporen

Als je door het lijstje met apps bladert, staan er ongetwijfeld apps tussen die je niet direct herkent. Mogelijk zie je ook al meteen apps waarvan je weet dat je ze niet (meer) gebruikt. Gelukkig zijn er manieren om apps op te sporen die je niet of nauwelijks gebruikt. Een van de handigste opties is ‘Files by Google’. Dit is in feite een bestandsbeheerder, maar je kunt hier ook je toestel mee opschonen én een lijst met apps opvragen. 

Hiervoor ga je naar het tabblad Browsen en kies je Apps. De apps worden hier automatisch gesorteerd op de datum dat je ze het laatst hebt gebruikt. Er is ook een optie om de apps te selecteren waarna je ze alle kunt verwijderen.

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Daarom speuren we een paar keer per week binnen een bepaald thema naar zulke deals. Dit keer: beveiligingscamera's voor rondom het huis.

Met een beveligingscamera houd je je woning rondom in de gaten wanneer je er niet bent of bijvoorbeeld slaapt. De camera's kunnen video's opnemen, maar daarvoor heb je meestal wel een abonnement nodig. Voordeel is dan wel dat je de beelden overal ter wereld kunt terugkijken. Wij vonden vijf modellen, waarvan je er bij een aantal ook nog een extra camera bij krijgt.

Ring Stick Up Cam Battery (2 pack)

De Ring Stick Up Cam is een veelzijdige camera die je zowel binnen als buiten kunt gebruiken. De camera is volledig draadloos en je hoeft alleen maar de opgeladen batterij in de camera te schuiven en de camera te verbinden met je wifi-netwerk via de Ring-app. Omdat de camera draadloos is, kun je hem op vrijwel elke plek zetten, hangen of monteren. Of je nu je huisdieren in de gaten wilt houden in de woonkamer of een oogje in het zeil wilt houden op je oprit, het kan allemaal. De camera geeft heldere beelden in 1080p en heeft ingebouwd nachtzicht, zodat je ook in het donker goed kunt zien wat er gebeurt. Als er beweging wordt gedetecteerd, krijg je indien gewenst direct een melding op je telefoon. De camera heeft ook tweerichtingsspraak, waardoor je kunt communiceren met bezoekers of ongewenste gasten kunt laten weten dat ze gezien worden. Om video's op te slaan en terug te kijken, heb je wel een Ring Protect-abonnement nodig.

Eufy SoloCam S220

Deze camera van Eufy is een ideale oplossing voor wie op zoek is naar een camera zonder gedoe met maandelijkse kosten. Deze camera heeft een ingebouwde batterij én een zonnepaneel. Door het zonnepaneel hoef je de camera bijna nooit handmatig op te laden, want slechts een paar uur zonlicht per dag is al voldoende om hem van stroom te voorzien. De camera is volledig draadloos en eenvoudig te installeren, perfect voor buiten aan een schutting of muur. De beelden zijn in 2K-resolutie, wat zorgt voor een scherpe weergave. De SoloCam S220 heeft een lokaal geheugen van 8 GB, wat betekent dat je al je beelden direct op de camera opslaat. Zo heb je geen abonnement nodig om beelden te bewaren of terug te kijken. Een ingebouwde AI-technologie zorgt ervoor dat de camera het verschil ziet tussen mensen, dieren en voertuigen, zodat je alleen relevante meldingen krijgt.

Google Nest Cam

Deze camera van Google is een veelzijdige optie die zowel binnen als buiten kan worden gebruikt. Het draadloze ontwerp met batterij maakt de installatie heel flexibel, want je bent niet afhankelijk van een stopcontact in de buurt. De Google Nest Cam is weerbestendig en kan dus tegen een stootje van de elementen. De Nest Cam heeft slimme functies, zoals het herkennen van personen, dieren en voertuigen, waardoor je alleen de meldingen ontvangt die je belangrijk vindt. Je krijgt direct een seintje op je telefoon via de Google Home app. De camera biedt 24/7 live-weergave en je kunt de gebeurtenisgeschiedenis van de afgelopen drie uur gratis terugkijken. Wil je langer terugkijken of extra functies, zoals gezichtsherkenning, dan is een abonnement op Nest Aware nodig.

Ezviz BC1C

Met zijn indrukwekkende batterijduur onderscheidt de Ezviz BC1C zich. Volgens de fabrikant kan de camera tot wel 210 dagen meegaan op één oplaadbeurt. Deze camera is volledig draadloos, waardoor je hem overal kunt plaatsen waar je maar wilt, zowel binnen als buiten dankzij de weerbestendige behuizing. De Ezviz BC1C heeft een slimme AI die onderscheid maakt tussen personen en andere bewegingen, wat het aantal valse meldingen flink vermindert. De camera filmt in 1080p en beschikt over kleurennachtzicht, wat betekent dat je ook 's nachts heldere beelden in kleur krijgt, in plaats van de gebruikelijke zwart-wit weergave. Er is 32 GB ingebouwde opslag, dus je hebt geen extra geheugenkaart of abonnement nodig om je beelden te bewaren. Via de app kun je de live beelden bekijken, terugkijken en zelfs praten met mensen aan de andere kant via de tweerichtingsspraak. Dit maakt het makkelijk om bijvoorbeeld een bezorger instructies te geven.

Arlo Essential Wireless Camera + draadloze deurbel

De Arlo Essential is een draadloze buitencamera die ontworpen is voor eenvoud en effectiviteit. Je monteert hem in een handomdraai en verbindt hem via wifi met de Arlo-app. Met een batterijduur van 4 tot 6 maanden hoef je je niet continu druk te maken om de accu. De camera heeft een 130° brede kijkhoek en filmt in 2K-resolutie, zodat je een groot deel van je tuin of oprit in de gaten kunt houden. Een ingebouwde spotlight verlicht de omgeving bij beweging en zorgt voor heldere beelden, zelfs in het donker. De camera beschikt over een sirene die je op afstand kunt activeren om indringers af te schrikken. De beelden worden opgeslagen in de cloud, waar je met een Arlo Secure abonnement toegang toe hebt. De Arlo Essential Wireless Camera wordt aangeboden in een bundel met een extra draadloze deurbel van hetzelfde merk.

Een speaker die je zo in je handpalm kunt zetten, maar toch genoeg 'oomf' heeft om een feestje op poten te zetten. Dat is de nieuwe JBL Grip. Het apparaat is zo groot als een blikje bier (of frisdrank) en past dus makkelijk in een tas of aan je fiets. Toch moet hij genoeg vermogen, slimme functies en een stevig ontwerp bieden om mee te gaan op elk vrolijk avontuur.

De Grip levert 16 watt aan geluid en gebruikt een techniek die AI Sound Boost heet. Daarmee wordt de muziek live geanalyseerd en bijgesteld, zodat de bassen voller klinken zonder dat het geluid vervormt of kraakt. Wie zin heeft in meer volume kan twee speakers koppelen voor stereogeluid, of via Auracast meerdere modellen aan elkaar linken. Zo tover je het compacte speakertje al snel om tot een groter geluidssysteem.

©JBL

Gemaakt om mee te nemen

Met de geïntegreerde lus klik je de Grip eenvoudig vast aan een rugzak, een fiets of zelfs een kajak. Dankzij de IP68-classificatie kan hij bovendien tegen een spatje water, stofje stof of gewoon een stootje. Daarmee mikt JBL duidelijk op buitengebruik: festivals, stranddagen of een lange picknick in het park. De speaker is daarnaast licht en handzaam, waardoor je hem eigenlijk overal kwijt kunt.

Op de achterkant van het apparaatje zit subtiele verlichting die je via de JBL Portable-app kunt aanpassen. Kleuren en intensiteit kunnen worden afgestemd op je afspeellijst of de sfeer van het moment. Oké, het zal niet genoeg zijn om een heel feest van de benodigde verlichting te voorzien, maar het geeft nét een extra laagje beleving. Toch leuk.

©JBL

Accu en extra uurtjes

De Grip gaat ongeveer 12 uur mee op één lading. Wie langer door wil, kan Playtime Boost inschakelen, een functie die nog eens 2 uur extra uit de accu haalt. Daarbij past de speaker zich aan voor een harder en efficiënter geluid. Voor een dag buiten of een lange avond muziek draaien is dat een heel handige toevoeging.

De speaker verschijnt in zeven varianten, van neutraal zwart en wit tot paars, camo en felroze. Er is gekozen voor gerecycled plastic en een verpakking van FSC-gecertificeerd papier. Daarmee sluit de Grip aan bij de trend om dit soort gadgets duurzamer te maken. De adviesprijs bedraagt 99,99 euro en het model is direct verkrijgbaar via JBL.com en verschillende (web)winkels.