ID.nl logo
Zo installeer je Windows 10 op je Mac
© PXimport
Huis

Zo installeer je Windows 10 op je Mac

Om de Windows 10 Technical Preview - een zeer prille versie van Windows 10 - uit te proberen op je Mac, hoef je Windows niet al op je Mac te hebben staan. Sterker nog, het is relatief eenvoudig om het nieuwe Microsoft OS te installeren. Hier lees je hoe je Windows 10 gratis kunt proeven op je Mac.

Twee opties

Er zijn twee manieren om de Windows 10 Preview op je Mac te zetten. De eerste is om Windows op een aparte partitie van je harde schijf te installeren met behulp van Apple's ingebouwde Boot Camp software. Wanneer je klaar bent, kun je direct naar Windows booten. Zo wordt je Mac in principe dus omgetoverd tot een volledige Windows pc. Lees ook: 15 handige tips voor Windows 10.

Een andere optie maakt het mogelijk om Windows als een virtuele machine te draaien binnen een OS X-programma. We gebruiken hier de open-source VirtualBox van Oracle, maar Parallels Desktop is een populair alternatief (maar kost ongeveer 80 euro). Een virtuele machine is de manier die we aanbevelen, aangezien de Windows 10 Technical Preview zich nog in een erg vroeg stadium bevindt, met wat ruige randjes en bugs. Als er op een virtuele machine iets verkeerd gaat zal het je hardware of OS X installatie niet aantasten - je kunt het gewoon wissen en opnieuw beginnen.

©PXimport

Net als met alle pre-release software kunnen de ervaringen van verschillende personen variëren. Ik had weinig problemen: Ik heb Windows 10 geïnstalleerd op een MacBook Pro van eind 2014 met een 2,6 GHz i5-processor en 8GB RAM. Een onlangs uitgebrachte Mac zou Windows 10 prima moeten kunnen draaien.

Wat je ook doet, maak eerst een back-up van de data van je Mac. Ik had al gezegd dat de Windows 10 Technical Preview heel erg pril en experimenteel is... Je wilt niet al je waardevolle documenten en familievideo's kwijtraken als het besturingssysteem van Microsoft problemen geeft.

Download de ISO

Klaar met back-uppen? Eerst gaan we naar de Windows 10 download site om de Technical Preview te downloaden. Je zult je moeten aanmelden voor het Windows Insider Program door Microsoft je e-mailadres te geven.

Na de registratie - let op alle waarschuwingen dat dit pre-release software is en Microsofts waarschuwingen dat je je data moet back-uppen - moet je de versie van Windows 10 selecteren die bij jouw systeem past. Als je een relatief nieuwe Mac hebt met een Intel processor, kies dan voor de 64-bit versie. Hij is bijna 4GB dus ga ervoor zitten - de download kan even duren. Schrijf ook de productcode op; we hadden hem niet nodig voor onze testversie, maar het is handig om het te hebben voor het geval dat.

Installeer Windows 10 in VirtualBox

Laten we eerst uitleggen hoe je Windows 10 draaiende krijgt in een virtuele machine, aangezien dit onze aanbevolen methode is. Ga naar de Oracle VM downloads pagina, en selecteer de VirtualBox die voor OS X hosts geschikt is.

Start de download door het icoon naar de Applications-map te verslepen. Er zit een PDF van 300 pagina's bij, mocht je een uitgebreide instructie willen - maar je kunt deze overslaan en deze how to blijven lezen als je geen tijd of zin hebt om daadwerkelijk alles over VirtualBox te weten te komen.

In het VirtualBox startscherm moet je kiezen welk besturingssysteem je wilt installeren. Ik heb Windows 8.1 gekozen, omdat dat de meest recente versie van Windows is die in het keuzemenu staat. Windows 8 zou waarschijnlijk ook werken - zorg alleen wel dat je de juiste 64-bit of 32-bit optie kiest, afhankelijk van de versie van Windows 10 die je gedownload hebt.

©PXimport

VirtualBox zal vervolgens vragen hoeveel RAM je wilt toewijzen aan het draaien van de virtuele machine. Je kunt de standaardoptie van 2048MB kiezen als je je zorgen maakt over systeembronnen, maar de prestaties van Windows 10 zullen verbeteren wanneer je meer toewijst - je draait namelijk tegelijkertijd een ander besturingssysteem. Als je het tot 4GB kunt verhogen zou dat perfect zijn.

Vervolgens wordt er gevraagd om een virtuele harde schijf voor Windows 10 aan te maken. Tenzij je van plan bent om uitgebreid werk te doen of meer software te installeren kun je veilig de standaard 25GB selecteren. Selecteer de VirtualBox Disk Image optie op het volgende scherm en ga verder.

©PXimport

Daarna moet je een dynamisch toegewezen of een vastgestelde harde schijf selecteren. Zoals je waarschijnlijk uit de context kunt afleiden groeit de eerste naarmate je meer ruimte toevoegt. Dit is een betere keuze als je weinig ruimte hebt en niet van plan bent om veel aan je "Windows computer" toe te voegen. De vastgestelde schijf geeft echter snellere prestaties zolang je de ruimte hebt.

Wanneer dat allemaal klaar is, markeer de Windows 10 VM in het VirtualBox dashboard en selecteer de groene Start pijl. Je moet vervolgens de VM naar het Windows 10 ISO bestand wijzen. Daarna zul je het Windows logo te zien krijgen met een zwarte achtergrond. Nu ben je goed op weg!

Wanneer het Windows aanmeldscherm verschijnt, moet je een taal kiezen en op Install now klikken. Je hebt dan twee keuzemogelijkheden: een aangepaste installatie of een upgrade. Selecteer Custom en kies een specifieke locatie op de harde schijf om Windows te installeren. Laat dit zoals het is - het installeert naar de virtuele harde schijf die door VirtualBox is aangemaakt.

Nu is het tijd om Windows te installeren en je Microsoft accountgegevens in te voeren. Als je nog geen account hebt zul je een e-mailadres moeten invoeren om aan de Windows-eisen te voldoen. Op deze manier kun je instellingen opslaan en synchroniseren tussen meerdere Windows apparaten.

Voilà! Je draait nu Windows 10 op je Mac. Lees ook onze uitgebreide Windows 10 review eens als je meer over de nieuwe software wilt leren.

Het draaien van een virtuele machine is een iets andere ervaring dan het draaien van een besturingssysteem op een harde schijf. Er kunnen dingen langzamer bewegen en wat haperen. Maar het werkt prima om werk gedaan te krijgen, of om gewoon wat met Windows 10 te spelen.

Als je klaar bent kun je het VM venster gewoon sluiten. Er wordt dan gevraagd of je de staat van de machine wilt opslaan of de boel wilt afsluiten.

Boot Camp gebruiken met Windows 10

Als je de volledige Windows 10 Technical Preview ervaring wilt, kun je Apple's Boot Camp tool gebruiken om Windows 10 op je harde schijf te installeren en direct naar Windows te booten. (Je hebt er wel aan gedacht om eerst al je data te back-uppen, toch?)

Hiervoor zul je eerst een USB-drive nodig hebben met minimaal 4GB aan vrije ruimte. Boot Camp zal het Windows ISO bestand gebruiken om een opstartschijf te maken die gebruikt kan worden om Windows op je Mac te installeren.

©PXimport

Als je de Windows 10 ISO inmiddels gedownload hebt, open Boot Camp. Vink alle hokjes aan en ga verder.

Plug je flashdrive in en selecteer de locatie van het ISO bestand. Boot Camp zal vervolgens alle drivers downloaden die nodig zijn om Windows te draaien, en het zal je USB omtoveren in een opstartschijf. Deze stap neemt wat tijd in beslag, dus wees geduldig.

Daarna wordt gevraagd om je harde schijf in partities te verdelen. Dit is een belangrijke stap, want je kunt de opslag later niet vergroten of verkleinen. In plaats daarvan zul je dat deel van de schijf moeten wissen en overnieuw moeten beginnen.

©PXimport

Het is aan te raden om minimaal 20GB te selecteren, maar 30GB of meer is beter, aangezien Windows 10 zelf een flink deel in beslag zal nemen. Bedenk hoeveel je het zal gaan gebruiken: Is het alleen maar om zo nu en dan wat te knutselen, of wil je Office gaan installeren en serieus werk verrichten? Als je PC games wilt gaan spelen moet je zeker meer opslagruimte toekennen.

Klik als je klaar bent op Install om de installatie van Windows 10 te starten. Windows zal een aantal keer opnieuw opstarten.

Als om wat voor reden dan ook je computer opstart in OS X, start de computer dan opnieuw op en houd de Option toets ingedrukt. Er verschijnt dan een menu waarin je het besturingssysteem kunt selecteren waarnaar je wilt opstarten.

Mijn ervaringen

Over het algemeen lijken de prestaties van Windows 10 op de Mac goed. Het scrollen met de trackpad werkt geweldig op native Windows apps, zoals File Explorer en het Start menu, maar in de browser (ik heb Chrome en Internet Explorer gebruikt) gaat het een beetje hakkelig. Windows heeft ook niet zoveel trackpad bewegingen als OS X, dus het kan een goed idee zijn om een muis te gebruiken.

©PXimport

De helderheid was een beetje inconsistent en schommelde tussen te helder of te donker. Het backlit toetsenbord was ook een beetje in de war: Ik kon de helderheid helemaal niet aanpassen totdat ik bij de op één na laagste stand terechtkwam, waardoor het toetsenbord bijna helemaal donker was.

Dergelijke inconsistente zaken zijn echter te verwachten in een re-release besturingssysteem. Als je problemen hebt of de systeemvereisten verder wilt controleren bieden zowel Microsoft als Apple ondersteuningspagina's. En als je terug naar OS X wilt, hoef je alleen maar de Option toets ingedrukt te houden en OS X als je gewenste besturingssysteem te selecteren.

▼ Volgende artikel
Zó handig is het (verborgen!) tweede Startmenu van Windows 11
© ID.nl
Huis

Zó handig is het (verborgen!) tweede Startmenu van Windows 11

Iedereen gebruikt het gewone Startmenu van Windows 11. Je vindt er apps, instellingen, aanbevelingen en tegels. Overzichtelijk, maar je moet soms flink doorklikken voordat je eindelijk bent waar je zijn wilt. Kan dat niet handiger? Zeker: er bestaat ook een tweede Startmenu: een stuk eenvoudiger en vooral sneller. Waar je het vindt en hoe je het gebruikt, lees je in dit artikel.

Het verborgen tweede Startmenu van Windows 11

We geven toe: 'verborgen' is misschien iets te sterk uitgedrukt. Maar feit blijft dat de meeste mensen het nog niet zullen kennen, simpelweg omdat Microsoft zelf er nooit actief de aandacht op heeft gevestigd. Hoog tijd om dit superhandige Windows 11-onderdeel te leren kennen – én te gaan gebruiken!

Lees ook: Laptop met Windows 11? Zo doe je langer met de accu

Gewone Startmenu versus verborgen Startmenu

Het gewone Startmenu van Windows 11 is het startpunt voor de meeste gebruikers. Hier vind je je apps, recente bestanden, een zoekbalk en knoppen voor instellingen en afsluiten. Het menu is visueel ingericht, met tegels en iconen, en richt zich vooral op dagelijks gebruik.

©ID.nl

Het reguliere Startmenu is overzichtelijk, maar je moet nog wel doorklikken wanneer je op zoek bent naar Instellingen.

Het verborgen Startmenu ziet er heel anders uit. Geen tegels of visuele opsmuk, maar een compacte lijst met systeemfuncties. Denk aan apparaatbeheer, taakbeheer, netwerkverbindingen en terminal. Dit menu is vooral bedoeld voor wie snel iets wil aanpassen, controleren of oplossen.

Zo open je het verborgen Startmenu

De makkelijkste manier is simpelweg met de rechtermuisknop op de Startknop klikken (onderaan je scherm, links). Meteen verschijnt een menu met een lijst vol snelkoppelingen. Geen wachttijd, geen vertraging: het menu reageert direct.

Gebruik je liever het toetsenbord? Druk dan op Windows-toets + X. Deze sneltoets werkt overal in Windows, zelfs midden in een programma. Handig op een laptop, zeker als je geen muis bij de hand hebt.

Werk je op een touchscreen? Tik dan op de Startknop en houd die een paar seconden vast. Zodra Windows dit herkent als een 'lang tikken', verschijnt het menu automatisch.

Hoe je het ook opent, de inhoud is altijd gelijk. Het menu komt standaard naast de Startknop in beeld, dus je hoeft nooit te zoeken.

💡Door de Donkere Modus in te stellen (via Instellingen -> Persoonlijke instellingen -> Kleuren) krijgt het tweede Startmenu een donkere achtergrond. Dat zorgt ervoor dat het onderscheid met eventueel geopende programmavensters wat groter wordt.

Wat vind je in dit tweede Startmenu?

Alles wat je anders via Instellingen of het Configuratiescherm moet opzoeken, staat hier bij elkaar. In plaats van losse snelkoppelingen of visuele tegels, toont dit menu een strakke lijst.

Zo kom je met één klik bij Apparaatbeheer, Schijfbeheer, Taakbeheer, Netwerkinstellingen of PowerShell. Handig als je iets wilt aanpassen, controleren of snel een probleem moet oplossen.

Microsoft heeft de functies logisch gegroepeerd. De bovenste opties gaan over apps en energiebeheer, daaronder volgen tools voor systeembeheer en netwerkverbindingen. Verder naar beneden vind je opdrachten voor afsluiten of afmelden. Je herkent ze aan hun vertrouwde namen, wat zoeken overbodig maakt. Een voorbeeld: als je software wilt verwijderen, hoef je niet naar Instellingen > Apps > Geïnstalleerde apps. Je kiest gewoon 'Geïnstalleerde Apps' uit het menu en je bent er meteen.

©ID.nl

Via het tweede Startmenu heb je meteen toegang tot allerlei systeemtools waarvoor je anders zou moeten zoeken in Instellingen of in het Configuratiescherm.

Waarom het tweede Startmenu zo handig is

Hoewel de systeemtools die je via het tweede Startmenu kunt bereiken voor veel mensen Windows-onderdelen zijn die ze niet zo vaak zullen gebruiken, is het toch handig dt je ze direct 'onder de knop' hebt zitten. Stel: je hebt wifi-problemen. In plaats van drie keer klikken door Instellingen kun je direct 'Netwerkverbindingen' openen. Of je wilt zien of een usb-stick goed wordt herkend. Dan hoef je alleen maar te klikken op 'Apparaatbeheer'. Voor wie vaker met systeeminstellingen werkt, is dit menu eigenlijk helemaal onmisbaar. Je hoeft geen sneltoetsen te onthouden of eindeloos door menu's te klikken. Alles wat je vaak gebruikt zit binnen handbereik. En ook als je het niet dagelijks gebruikt, is het handig om te weten dat het er is. Het scheelt je hoe dan ook veel tijd en zoekwerk.

Ook fijn: het menu ziet er op elke Windows 11-pc hetzelfde uit. Of je nu thuis werkt, op kantoor zit of iemand anders helpt: je weet precies waar je moet zijn.

Dus?

Het verborgen Startmenu is een van de meest praktische onderdelen van Windows 11. Het geeft je directe toegang tot systeemfuncties en tools waarvoor je anders moet doorklikken en waar je naar moet zoeken. Het is geen vervanger van het gewone menu, maar een aanvulling voor wie meer uit z'n systeem wil halen. Of je nu snel iets wilt aanpassen, een probleem onderzoekt of gewoon minder wilt klikken: het tweede Startmenu maakt het net een stuk makkelijker!

⬇️Scrol omlaag en bekijk welke onderdelen je in het tweede Startmenu vindt en wat je ermee kunt


Menu-onderdeelFunctieWat je ermee kunt
Geïnstalleerde appsSoftware beherenProgramma's verwijderen of aanpassen
MobiliteitscentrumSnel toegang tot laptopinstellingenHelderheid, volume, batterijmodus, schermprojectie en presentatiemodus aanpassen
EnergiebeheerEnergie-instellingen beherenInstellen hoe je laptop omgaat met batterij, schermtijd, slaapstand en aan-uitknoppen
LogboekenSysteemlogboeken bekijkenBekijken van systeemgebeurtenissen, waarschuwingen en foutmeldingen
SysteemSysteeminformatie bekijkenSysteemtype, prestaties en apparaatdetails bekijken
ApparaatbeheerHardware beheren en drivers controlerenApparaten beheren, stuurprogramma's bijwerken en hardwareproblemen oplossen
NetwerkverbindingenNetwerkinstellingen aanpassenWifi- en ethernetinstellingen beheren of aanpassen
SchijfbeheerPartities en schijven beherenSchijven formatteren, partities aanmaken of volumes wijzigen
ComputerbeheerGeavanceerd systeembeheerToegang tot gebruikersbeheer, logboeken en taakplanning
TerminalOpdrachtregel openenPowerShell of opdrachtprompt openen voor systeembeheer
Terminal (Beheerder)Opdrachtregel openen als beheerderZelfde als Terminal, maar met beheerdersrechten
TaakbeheerProcessen en prestaties beherenTaken beëindigen, opstartprogramma's beheren en prestaties volgen
InstellingenSysteeminstellingen openenAlle standaard Windows-instellingen openen
VerkennerBestanden en mappen openenNavigeren door mappen en bestanden op je pc
ZoekenZoeken in apps, bestanden en instellingenZoeken naar programma's, documenten of instellingen
UitvoerenProgramma's of opdrachten handmatig startenSnel programma's starten via bestandsnaam of commando
Afsluiten of afmeldenSysteem afsluiten, opnieuw opstarten of afmeldenKeuzes voor slaapstand, afsluiten of opnieuw opstarten maken
BureaubladAlle vensters minimaliseren om bureaublad te tonenSnel terug naar het bureaublad zonder vensters te sluiten

Losse muis nodig?

(dat werkt soms net wat handiger)

▼ Volgende artikel
Frisse was, frisse droger: zo houd je je wasdroger écht schoon
© Shi
Huis

Frisse was, frisse droger: zo houd je je wasdroger écht schoon

Van buiten oogt hij misschien smetteloos, maar vanbinnen kan je wasdroger behoorlijk smerig zijn. Warmte, vocht en pluis vormen namelijk de perfecte broedplek voor bacteriën en schimmels. En dat ruik je. Bovendien werkt een vervuilde droger minder goed én verbruikt hij meer energie. Tijd om in actie te komen: met dit 8-stappenplan houd je jouw wasdroger schoon, fris en in topconditie!

In dit artikel lees je:

  • Waarom het belangrijk is om je wasdroger schoon te maken
  • Hoe vaak je dat idealiter moet doen
  • Een stappenplan om je wasdroger grondig schoon te maken
  • Handige schoonmaaktips voor specifieke onderdelen
  • Welke schoonmaakmiddelen geschikt zijn
  • Antwoord op veelgestelde vragen over wasdroger schoonmaken

Ook interessant: 9 veelgemaakte fouten bij het drogen van je was

Waarom is schoonmaken belangrijk?

Een wasdroger draait op hoge temperaturen en heeft continu te maken met vocht. Ideale omstandigheden voor ongewenste gasten zoals schimmels en bacteriën. Tel daar opgehoopte pluisjes en resten wasmiddel bij op, en je snapt waarom je wasdroger soms muf ruikt of er langer over doet dan normaal. Regelmatig schoonmaken voorkomt vieze luchtjes, verlengt de levensduur én maakt je droger zuiniger.

Wanneer moet je de wasdroger schoonmaken?
Experts adviseren om je wasdroger om de 3 à 4 maanden grondig schoon te maken. Doe je dat niet, dan is eens per jaar zeker een must. Je zult merken dat je wasdroger na het schoonmaken weer werkt als nieuw. De meeste storingen worden trouwens ook verholpen met een goede schoonmaakbeurt.

Een schone droger in 8 simpele stappen

1. Stekker eruit

Voordat je iets doet, trek je de stekker uit het stopcontact. Veiligheid voorop!

2. Pluizenfilters legen

Open het klepje onderin en haal de filters eruit. Meestal zijn dat er twee: een pluizenfilter en een condensfilter. Spoel ze af onder de kraan en laat ze goed drogen voordat je ze terugplaatst.

3. Condensor schoonmaken

Achter een apart klepje aan de voor- of achterkant zit de condensor. Haal stof en pluis voorzichtig weg met een vochtige doek. Vergeet ook de randjes en het klepje zelf niet.

4. Afvoerslang controleren

Koppel de slang los (als jouw droger die heeft) en check of er geen verstopping in zit. Spoel hem goed door en maak de binnen- en buitenkant schoon. Zet hem daarna weer stevig terug.

5. Binnenkant afnemen

Gebruik een zachte, vochtige doek om de binnenzijde van de trommel schoon te maken. Voor hardnekkige vlekken kun je een beetje allesreiniger gebruiken. Vergeet ook de rubber rand niet.

6. Buiten schoon, net als binnen

Neem de buitenkant van de machine af met een vochtige doek. Gebruik wat allesreiniger voor de zijkanten en voorkant, maar houd het bedieningspaneel liever droog of gebruik een licht vochtige doek.

7. Deurtje open laten

Laat na het schoonmaken de deur een tijdje openstaan. Zo kan de binnenkant goed drogen en voorkom je dat er schimmel ontstaat.

8. Lege droogbeurt draaien

Tot slot: draai een heet droogprogramma zonder was erin. Hiermee droog je de laatste vochtresten en geef je eventuele bacteriën geen kans.

Belangrijk bij het schoonmaken:

  • Maak alle afneembare onderdelen regelmatig schoon, zoals filters en condenser.
  • Gebruik milde schoonmaakmiddelen en voorkom schurende materialen.
  • Droog alle onderdelen goed voordat je ze terugplaatst.
  • Voer na elke schoonmaakbeurt een lege droogcyclus uit.
  • Ventileer je wasdroger goed na gebruik en reiniging.

©Shi

Hoe vaak moeten onderdelen worden gereinigd?

Niet alle onderdelen hoeven even vaak gereinigd te worden. Dit schema geeft een indicatie:

  • Pluizenfilters: om de 1 à 2 maanden
  • Condensor: 2 à 4 keer per jaar
  • Afvoerslang: 2 à 4 keer per jaar
  • Binnenzijde trommel: 2 à 4 keer per jaar
  • Buitenzijde: indien nodig

Merk je toch geurtjes op of neemt de droogprestatie van je wasdroger af? Voer dan een extra schoonmaakbeurt uit.

Schoonmaaktips voor specifieke onderdelen

Voor sommige onderdelen van je wasdroger zijn speciale schoonmaaktips. We zetten ze voor je op een rijtje.

Condensorkit reinigen
Week de lamellen 15 minuten in een sopje van warm water en afwasmiddel.
Spoel met water en wrijf de lamellen schoon.
Spoel na met schoon water en laat goed drogen voordat je terugplaatst.
Wasmiddelbakje reinigen
Maak wekelijks het bakje leeg en spoel schoon.
Week jaarlijks in warm water met afwasmiddel. Wrijf daarna schoon met een borstel.
Spoel goed na en laat drogen voor je terugplaatst.
Deurrubber reinigen
Veeg maandelijks stof en pluis van het rubber af.
Reinig jaarlijks grondig met warm sopje en spons.
Spoel na en dep droog met zachte doek.

©detry26

Schoonmaakmiddelen: wat gebruik je wel (en liever niet)?

Voor het grondig reinigen van je droger zijn er speciale producten op de markt. Denk aan schoonmaakmiddelen die vet, kalk en vuil aanpakken zonder onderdelen aan te tasten. Let altijd goed op of het middel geschikt is voor jouw type droger.

Ook populair zijn reinigingstabletten of -strips die je in de trommel legt voordat je een schoonmaakprogramma start. Die lossen nare geurtjes en aanslag op, maar gebruik ze niet te vaak. Overmatig gebruik kan het rubber en de binnenkant aantasten.

Liever een natuurlijk alternatief? Meng dan 5 eetlepels citroenzuur met een liter warm water en giet het in de wasmiddellade. Laat vervolgens een heet programma draaien. Goed voor je droger én het milieu.

Veelgestelde vragen over drogers schoonmaken

Kan ik een stoomreiniger gebruiken?

Nee. De hitte en vocht van een stoomreiniger kunnen onderdelen beschadigen. Gebruik altijd een microvezeldoekje met wat sop.

Wat te doen bij zwarte schimmel?

Reinig grondig de rubberen rand, filters en afvoerslang. Gebruik eventueel azijn als nabehandeling en draai daarna een heet programma. Herhaal dat regelmatig.

Waarom ruikt mijn schone was muf na het drogen?

Waarschijnlijk is je droger toe aan een schoonmaakbeurt. Begin bij het filter en de condensor en werk alles stap voor stap af. Vergeet ook de afvoerslang en het draaien van een heet leeg programma niet. Als dat allemaal niet helpt en de droger is al wat ouder, is het misschien tijd om uit te kijken naar een nieuw exemplaar.