De duurdere modellen iPhones en de iPad Pro in de 2021-uitvoering hebben een Lidar-scanner aan boord. In principe bedoeld ter ondersteuning van AR en fotocamera voor razendsnel scherpstellen. Maar je kunt er – met een beetje geduld en fingerspitzengefühl ook 3D-scans mee maken!

Lidar staat voor Light detection and ranging, of ook wel Laser imaging, detection en ranging. Dat laatste is eigenlijk meer correct want er is altijd een laser in betrokken. Het systeem wordt gebruikt om bijvoorbeeld landschappen, bossen en wouden in 3D vast te leggen vanuit bijvoorbeeld een vliegtuig of satelliet. Ook wordt Lidar gebruikt voor lasergeleiding van projectielen, navigatie van zelfrijdende auto’s en andere vehikels. Ook de Mars-helicopter Ingenuity maakt gebruik van Lidar om het terrein in beeld te brengen en niet per ongeluk op een onhandig punt te landen en om te vallen. Feitelijk allemaal dure en professionele toepassingen, waarbij een laserstraal (of puntjesraster gegenereerd door een laser) te projecteren op het doel. Door vervolgens de snelheid waarmee het uitgezonden licht terugkaatst vanaf een punt, kan zeer nauwkeurig de afstand worden bepaald. Dat principe ken je wellicht van de laser-afstandsmeter. Het meer uitgebreide Lidar is tot nu toe feitelijk vooral in professionele toepassingen te vinden. Tot Apple het aardigheidje toepaste in een selectie van iPhones en iPad’s.

Breed inzetbaar

Het zijn alleen de duurdere modellen iPhones en iPad’s (lees: de iPad Pro’s) die tegenwoordig een Lidar-scanner aan boord hebben. Je herkent het ding aan een donker ietwat roodbruin gekleurd en door glas afgedekt gat in de cameramodule. Heb je een toestel met Lidar, dan zullen de meeste bezitters dat vooral merken aan – met name op kortere afstand tot een paar meter – razendsnel scherpstellen van de fotocamera. Zeker in omstandigheden met weinig omgevingslicht komt dat best van pas: ineens zijn al je foto’s op een party in real-time scherpgesteld. Gecombineerd met de hoge lichtgevoeligheid en Night Mode (waarbij razensnel achter elkaar een hele serie foto’s gemaakt wordt die vervolgens al even razendsnel gecombineerd worden) kun je zo snapshots in duistere omstandigheden maken. Een ander onderdeel waarbij Lidar (voor de meeste gebruikers) ongemerkt wordt ingezet is AR ofwel Augmented Reality. De truc dus waarbij computer-gegenereerde content live over een door de camera opgenomen beeld heen geplaatst wordt. Deze techniek wordt ook door allerlei meet-apps gebruikt en natuurlijk ook om virtueel meubels in je huiskamer te plaatsen alvorens daadwerkelijk tot aankoop over te gaan.

Deze apparaten hebben een Lidar scanner aan boord:

©PXimport

Scannen

Voor al dat soort toepassingen werkt Lidar uitstekend en in veel gevallen zelfs feilloos. De Lidar-sensor is ook inzetbaar voor een ander aardigheidje: het maken van 3D-scans van objecten of desnoods een complete huiskamer. Dat vergt wel enig oefenen, want de resolutie van de Lidar-scanner in de iPhones en iPad’s is eigenlijk net wat aan de lage kant voor deze toepassing. Een afbeelding wordt opgebouwd uit pixels in een driedimensionale ruimte. Vervolgens worden die qua kleur en belichting aangepast op basis van wat de gewone 2D-camera ziet. Je moet dus om je beoogde object heenlopen, of in ieder geval een deelbeweging maken. Op die manier komen ook afgedekte onderdelen in het 3D-raster terecht. Bedenk daarbij dat de afstand gemeten wordt met (laser)licht, wat dus door transparante objecten heen gaat. Dat leidt soms tot iets als wat nog ’t best te omschrijven valt als ‘smeltend’ glas. Maar als je daar allemaal een beetje rekening mee houdt kun je na wat experimenteren best aardige dingen realiseren!

Scaniverse

Wat je in ieder geval nodig hebt is een app die het scanwerk voor z’n rekening neemt. En daarvoor is een heel mooi exemplaar beschikbaar met de naam Scaniverse. Extra leuk: tegenwoordig geheel gratis, ook zonder verdere in-app aankopen. Start de app en tik op Create scan onderin beeld. Aan de rechterkant vind je nu een aantal knoppen. In het geval je een object dichterbij wilt vastleggen is het zaak om via de knop RANGE het bereik terug te schroeven. Maximaal (5 meter) is standaard geactiveerd. Ideaal voor als je een kamer of ander groter iets wilt vastleggen, onhandig als je een object dat op tafel staat wilt scannen. In dat geval zou ook de achtergrond verderop meegenomen worden in de scan, wat tot significant grotere bestanden leidt en tegelijkertijd ook voor onnodige rommel in beeld zorgt. Kortom: gebruik die range-schuifregelaar om dat wat vastgelegd wordt te limiteren tot het gewenste. 

Je ziet een duidelijke rode lijn in beeld die die grens aangeeft. Tik vervolgens op de rode scanknop en beweeg om je vast te leggen object heen. Als je klaar bent, tik je weer op die knop (inmiddels veranderd in een stop-knop), waarna je een grof voorbeeld in lage resolutie ziet. Je kunt dat voorbeeld al met je vingers roteren. Tevreden? Tik dan op een van de beschikbare render-resoluties. Zeker de hoogste resolutie kan wat rekentijd kosten, maar na even wachten is de 3D-afbeelding klaar voor gebruik. En dat gebruik kan zijn puur en alleen in de app bekijken, of exporteren naar een 3D-bestandsformaat dat ook door andere 3D-editors en dergelijke wordt ondersteund. Met een beetje verstand van zaken kun je zo’n afbeelding dan bijvoorbeeld op een website gebruiken, of in je eigen software. Theoretisch gesproken zou je de geëxporteerde afbeelding ook naar de afdruksoftware annex editor van een 3D-printer kunnen sturen. 

©PXimport

Nachtzicht

Een ander aardigheidje van Lidar is ‘nachtzicht’. Omdat er een IR-laser gebruikt wordt zie je daar alvast niks van in het donker. En daar waar je met de camera van je apparaat in ’t stikkedonker echt niks ziet, blijkt Lidar met de juiste app een alleraardigst beeld van contouren op te leveren. Niet perfect, maar in geval van nood wel bruikbaar. Al was het maar om niet tegen objecten te botsen. Waarbij dan natuurlijk ook geldt dat als je telefoon of tablet het doen, je ook de beschikking hebt over een ingebouwde LED-lamp. Maar da’s minder leuk natuurlijk. De app Night Vision gebruikt de Lidar-sensor om camera-loos een beeld op te bouwen. Mocht er toevallig nog een heel klein beetje restlicht voorhanden zijn, dan komt dat de beeldkwaliteit ten goede. Indien niet: het werkt dan ook, maar soms is het wel wat abstract. Na een tijdje lukt het echter wel om je weg te vinden. Zonder meer de moeite waard om eens uit te proberen!

©PXimport

Geen Lidar maar toch 3D?

Voor een ieder die geen Lidar-module in zijn of haar iPhone of iPad Pro heeft zitten, zijn er ook apps beschikbaar die een 3D-beeld op een andere meer klassieke manier opbouwen. Namelijk door het simpelweg fotograferen van een hele reeks afbeeldingen van een object, uit allerlei verschillende hoeken. Vervolgens worden al die foto’s gecombineerd tot één geheel. Een voorbeeld van een dergelijke app is MeshVideo. Nadeel ervan is de relatief hoge prijs van de Pro-versie: een tientje. Verder geldt dat de uiteindelijke 3D-rendering door een cloudservice gemaakt wordt, wat weer mogelijke privacy-risico’s met zich meebrengt. Maar het kán dus ook zonder Lidar, maar is wel een stuk meer gedoe.

©PXimport

Toekomst

Als Lidar doorbreekt als consumententoepassing en een bedrijf als Apple ziet brood in 3D-foto’s dan kunnen we in de toekomst nog heel veel verwachten van deze techniek. Zeker voor bijvoorbeeld architecten, makelaars, kunstenaars enzovoort is het verdraaid handig om snel en in goede kwaliteit 3D-modellen te kunnen fotograferen. Ook voor jou als nederig thuisgebruiker kan het aardig zijn. Leg eens wat bijzondere vakantieherinneringen vast in drie dimensies. Wordt dat de toekomst van fotograferen? Nou ja, zo’n vaart zal het dan wellicht niet lopen, maar als alleraardigste aanvulling is het zonder meer welkom! Maar dan moet er nog wel een en ander aan de kwaliteit (resolutie) en ‘trefzekerheid’ van het vastleggen gedaan worden.

Wie een lekker potje wil gamen, doet er goed aan om een goede gaming monitor aan te schaffen. Dat zorgt er niet alleen voor dat je game er nog beter uitziet, je eigen prestaties gaan er ook van omhoog. De Lenovo Legion R27qe is een 27 inch beeldscherm met een hoge verversingssnelheid en een QHD-paneel. Hier lees je alles over de monitor.

Partnerbijdrage - In samenwerking met Lenovo

27 inch QHD

De Lenovo Legion R27qe heeft een diameter van 27 inch, oftewel een kleine 70 centimeter. Daarmee is het een relatief compact beeldscherm, maar nog steeds ruim voldoende groot om alle details goed te kunnen zien.

Het IPS-paneel zelf heeft een resolutie van 2560 x 1440 pixels, waarmee het een QHD-scherm is. Zo kun je games spelen op hoge kwaliteit, en zie je nog meer van wat er op je scherm gebeurt.

180 Hz verversingssnelheid

De verversingssnelheid of refresh rate is bij elk beeldscherm belangrijk, maar bij een gaming monitor is dat helemáál het geval – je wilt natuurlijk precies kunnen zien wat er binnen je game gebeurt. Bij de Legion R27qe is die snelheid maar liefst 180 Hz, oftewel: 180 verversingen per seconde. Dat is beduidend hoger dan bij veel andere gaming monitoren.

Met die hoge refresh rate lijkt het alsof je zelf midden in de actie zit, omdat alles veel vloeiender verloopt. Bovendien heb je een voordeeltje ten opzichte van je tegenstanders, omdat ook elk detail op je scherm net iets sneller ververst.

©Dragos Condrea

0,5 ms reactietijd

Niet alleen de refresh rate is een belangrijke factor bij gaming monitoren, ook de reactietijd speelt een rol. De reactietijd is de tijd die het duurt voor het scherm heeft gereageerd op bewegingen.

Voor veel gaming monitoren ligt die reactietijd rond de één à twee milliseconden. Bij de Legion R27qe is dat slechts een halve milliseconde: net even sneller dus, wat je ook weer een voordeel oplevert als je gaat gamen.

Daarbij beschikt de Legion R27qe over AMD Freesync. Dat is een techniek die ervoor zorgt dat screen tearing, het fenomeen waarbij het lijkt alsof er iemand met een schaar door je scherm is gegaan, tot het verleden behoort. Veel populaire gaming monitoren gebruiken die techniek, en de R27qe is daar geen uitzondering op.

450 nits helderheid

Een ander belangrijk punt om rekening mee te houden bij het kopen van een gamingbeeldscherm is de helderheid. Dat zorgt ervoor dat je details nog beter kunt zien, ook als je zelf in een goed verlichte ruimte zit en het beeld op het scherm juist donker is.

Gemiddelde beeldschermen hebben een helderheid van zo'n 300 nits, de eenheid die wordt gebruikt om de felheid van verlichting aan te geven. Bij de Legion R27qe is dat maar liefst 450 nits, genoeg om te kunnen blijven gamen, zelfs als de zon vol op het scherm gericht staat.

Verstelbare hoogte

Een nadeel van veel gaming monitoren is dat de voet niet in hoogte verstelbaar is, zodat je altijd afhankelijk bent van de vaste positie. Bij de R27qe is dat niet het geval: je kunt het scherm in alle hoeken draaien en keren.

Dat geldt zowel voor de hoogte als voor de positie. Het scherm is los van de voet te draaien, zelfs volledig verticaal, en te kantelen, zodat je altijd de perfecte hoek hebt.

Felle kleuren en diepe schaduwen

Ook qua kleurweergave is de R27qe een goede keuze. Het scherm kan overweg met meer dan een miljard kleuren, zodat je altijd een waarheidsgetrouw beeld voor je neus krijgt. Bovendien beschikt het beeldscherm over speciale technologieën die het licht en de schaduwen nog realistischer maken.

©RyanKing999

Low blue light

Blauw licht is funest als je lange tijd naar je beeldscherm wilt of moet staren: het zorgt ervoor dat je ogen sneller vermoeid raken, en je komt achteraf moeilijker in slaap. Toch zenden veel monitoren een behoorlijk fel blauw licht uit, omdat dat makkelijker af te lezen is.

De Lenovo Legion R27qe doet dat niet. Via de Low Blue Light technologie wordt het blauwe licht zoveel mogelijk gedempt, zodat je minder last krijgt van je ogen en langer door kunt gamen of werken.

Conclusie

Wie op zoek is naar een goede gaming monitor, moet zeker de Lenovo Legion R27qe overwegen. Het scherm geeft kleuren, licht en schaduwen zeer realistisch weer. Met de hoge verversingssnelheid en de lage reactietijd heb je altijd een voordeel ten opzichte van je tegenstanders.

De hoogte en de hoek van de monitor zijn makkelijk aan te passen, zodat je altijd recht voor het scherm zit. De Low Light technologie zorgt ervoor dat je minder last krijgt van je ogen, en 's avonds na je gamesessie makkelijker in slaap kunt komen.

Al met al is de Lenovo Legion R27qe een compacte, maar uitgebreide gaming monitor, waarmee je de nieuwste games in QHD-resolutie en zeer waarheidsgetrouw op het scherm tovert.

Odido schudt de markt van vast internet voor thuis op met Klik&Klaar, een dienst van 25 euro per maand die 5G-signaal omzet naar wifi voor al je apparaten. Klik&Klaar is zo een alternatief voor internet via de kabel of glasvezel, en waarschijnlijk ook goedkoper dan wat je nu betaalt voor bekabeld internet. Wij hebben Klik&Klaar een maand getest in een appartement en delen de plus- en minpunten van de dienst met je.

De eerste plus is de prijs. Met 25 euro per maand is Klik&Klaar lekker betaalbaar. Heb je al een geselecteerd mobiel abonnement van Odido, dan betaal je slechts 20 euro per maand voor Klik&Klaar. De dienst is maandelijks opzegbaar, waardoor je lekker flexibel bent.

Het bestellen via de Odido-website is eenvoudig en we ontvingen het pakket na twee werkdagen thuis, in ons appartement in Castricum. In de doos vind je een Zyxel 5G-modem en een 5G-simkaart, die je in de router stopt om internet te ontvangen. Het blijft fascinerend hoe je al je apparaten van wifi kunt voorzien dankzij een simkaartje ter grootte van je nagel.

©Rens Blom

Het simkaartje dat je bij de router krijgt.

Installatie

Om Klik&Klaar te installeren, download je de gratis Klik&Klaar-app op je iPhone of Android-smartphone. Die loodst je binnen het beloofde kwartiertje door de installatie heen. De app laat duidelijk zien waar je de router het beste kunt neerzetten. Neem die instructies serieus, want weggestopt in een hoek ontvangt de router geen goed internetsignaal en heb je dus ook weinig aan de dienst. Na de eenvoudige installatie geef je je wifinetwerk een naam en verbind je je apparaten. Vervolgens zijn je smartphone, computer, tablet, smart-tv en andere gadgets online. Je hebt onbeperkt internet op de hoogst mogelijke snelheid, zoals je gewend bent van internet voor thuis.

©Rens Blom

De installatie van Klik&Klaar is eenvoudig.

Ervaringen

Na ruim een maand gebruik zijn we over het algemeen erg tevreden over Odido Klik&Klaar, maar sturen we de router toch terug. Dat ligt niet aan de internetsnelheden. Odido belooft via deze dekkingskaart dat de router op ons adres een snelheid van 300 Mbit/s of meer biedt en dat klopt. In de woonkamer – waar de router voor het raam staat – halen we tussen de 300 en 600 Mbps download en 70 tot 200 Mbps upload. Dat zijn uitstekende snelheden. In andere kamers, verder weg van de router, halen we nog steeds meer dan 100/50 Mbps. Netjes.

Ons probleem met Odido Klik&Klaar is de betrouwbaarheid. Niet alleen viel de router in een maand twee keer uit (om na een herstart weer te functioneren), tijdens flinke regenbuien en een najaarsstorm had de router grote moeite om een stabiel thuisnetwerk te bieden. Dipjes in het wifisignaal verstoorden onze videobelvergaderingen, onderbraken de muziek uit de Sonos-speakers en lieten onze telefoons af en toe automatisch overschakelen naar het mobiele netwerk. Ongemakken die we tijdens slecht weer niet ervaren via een vaste internetverbinding, en ongemakken waar we niet op zitten te wachten in het gure Nederland.

©Rens Blom

De Klik&Klaar-router uit de doos.

Goed om te weten: de router heeft twee 2,5Gbit/s-ethernetpoorten om apparaten bekabeld aan te sluiten. Wij hebben de smart-tv rechtstreeks aangesloten en de andere poort verbonden met een switch. De smart-tv heeft tijdens het kijken van Videoland, YouTube en NPO Plus nooit problemen met zijn internetverbinding gehad, ook niet tijdens slecht weer.  

Wifirepeaters

Voor een volledige test hebben we ook twee wifirepeaters van Odido Klik&Klaar besteld. Die heten Wifipunten, zijn optioneel en kosten 2,50 euro per stuk per maand. Je huurt ze en moet ze als ze niet bevallen of bij het stoppen van Klik&Klaar dus terugsturen.

©Rens Blom

©Rens Blom

De installatie van de Wifipunten.

Onze ervaringen met de kleine repeaters, die je neerzet in de vensterbank of op je bureau, zijn gemengd. Enerzijds verbeteren ze het wifisignaal in ons appartement duidelijk. Op onze werkplek, een vide boven de keuken/woonkamer en net buiten de directe zichtlijn van de router in de woonkamer, haalden we via router een downloadsnelheid van 270 Mbps en een uploadsnelheid van 120 Mbps. Na het installeren van een wifirepeater op de wifi, met bijna een zichtlijn op de router, schoot de downloadsnelheid omhoog naar 425 tot 616 Mbps – op basis van vier tests verspreid over een uur. De uploadsnelheid bedroeg bij deze tests 107 tot 110 Mbps en verbeterde dus niet ten opzichte van de oude situatie.

©Rens Blom

Een snelheidstest na het koppelen van een wifirepeater.

Een Wifipunt-wifirepeater heeft twee 2,5Gbit/s-lanpoorten om apparatuur bekabeld aan te sluiten. Onze computer op de werkplek tikte bekabeld op de repeater vrijwel dezelfde snelheden aan als via de wifi.

©Rens Blom

De wifirepeater is handzaam en daarom op veel plekken neer te zetten.

Opmerkelijk is dat heel wat van onze apparaten in de war raakten van de Wifipunten. Smartphones, laptops en tablets leken soms niet meer te weten met welk wifipunt (router, wifipunt één of wifipunt twee) ze het beste konden verbinden, wat leidde tot verbindingsproblemen. Dat terwijl we de repeaters geïnstalleerd hebben volgens de instructies van deKlik&Klaar-app, die in de weken erna steevast aangaf dat ons wifinetwerk er keurig uitzag. Na het verwijderen van de Wifipunten waren de verbindingsproblemen ook opgelost.

©Rens Blom

Conclusie

Odido Klik&Klaar is kinderlijk eenvoudig te installeren, is – afhankelijk van je locatie – razendsnel en werkt over het algemeen goed. De verbindingsproblemen tijdens slecht weer zijn ons wel tegengevallen. Dit is voor ons reden om te blijven bij de stabielere vaste internetaansluiting in onze woning. Klik&Klaar lijkt ons wel ideaal voor een campingstandplaats, vakantiehuisje of andere plek zonder (betaalbare) vaste internetaansluiting.