Wie iets wil vastleggen, grijpt ook nu nog bijna altijd als eerste naar pen en papier. En dat terwijl we het schrijven met een pen al bijna hadden verleerd. Elke computer komt met een toetsenbord en kan niets beginnen met handgeschreven aantekeningen. Maar dat gaat veranderen: de pen maakt een comeback. Steeds meer apparaten kunnen met een smartpen overweg. Toetsenbord aan de kant... ga lekker schrijven!

Tip 01: Pen of toetsenbord

Schrijven doen we dagelijks, iedereen. Even een krabbeltje, een briefje, aantekeningen op school, notulen van een vergadering – het kan allemaal ook op de computer maar gaat met pen en papier zoveel natuurlijker. Bovendien heb je met pen en papier veel meer vrijheid: even een pijl om twee tekstdelen met elkaar te verbinden, een tekening als verduidelijking bij een moeilijke tekst of abstracte schetsen van een saaie bijeenkomst. Hoeveel moeite fabrikanten ook doen om het perfecte toetsenbord te ontwikkelen, de behoefte om gewoon met een pen te schrijven is nooit weggegaan. En het kan weer. Steeds meer smartphones, tablets en ook pc’s, kunnen overweg met een pen en handgeschreven input.

©PXimport

Tip 02: De juiste pen

Pen en smartphone of tablet moeten goed samenwerken. Koop je ze samen zoals bij een Samsung Galaxy Note of Microsoft Surface Pro, dan is goede samenwerking verzekerd, net als bij de Apple Pencil. Die laatste moet je weliswaar apart kopen maar alleen Apple maakt hem en alleen voor de iPad Pro. Lastiger wordt het zonder een vast koppeltje. Zo levert grafisch specialist Wacom alternatieve pennen voor sommige Samsung Note-toestellen en Samsung Tab-tablets én zelfs voor de iPad mini, de iPad 3 en 4 en de iPad Air 1, allemaal iPads die helemaal niet gemaakt zijn om met een pen te gebruiken. Is er voor jouw tablet of smartphone geen bijbehorende pen, dan kun je kijken of er zo’n alternatieve oplossing is. Maar let er wel goed op dat die echt compatibel is met het merk én model van jouw smartphone of tablet. Houd er verder altijd rekening mee dat de pen waarschijnlijk minder nauwkeurig werkt dan een tablet met een specifieke eigen pen, en dat de pen alleen werkt in bepaalde apps. Wacom heeft op zijn website van elke pen een omschrijving staan voor welke apps hij geschikt is.

©PXimport

Tip 03: Op echt papier

Schrijf je liever op papier dan op het gladde oppervlak van een smartphone of tablet, maar wil je toch ook wel graag al je aantekeningen en krabbels digitaliseren, dan kan dat. De Neo Smartpen combineert het beste van twee werelden, zowel oud als nieuw. Het is samen met de Livescribe-pen de bekendste ‘digitaal-papier-oplossing’. Terwijl je schrijft op papier, gewoon met inkt, verschijnt alles wat je schrijft en tekent ook digitaal op je smartphone of tablet. Live! Om dit mogelijk te maken zit in de punt van de pen behalve de gewone schrijfkop ook een camera die de beweging van de pen over het papier registreert en die informatie realtime doorgeeft aan de via bluetooth verbonden smartphone of tablet. De app op de smartphone of tablet gebruikt die informatie om de tekst of tekening direct te reproduceren.

Het geheim van Neo

©PXimport

Tip 04: Organiseren

Voor synchronisatie met de Neo Smartpen installeer je uit de Apple App Store of Google Play de app Neo Notes. Daarna koppel je de smartpen en je kunt beginnen. Open een notitieblok met digitaal papier en zodra je gaat schrijven of tekenen, verschijnt de tekst of tekening ook in de app. In de app kun je de notities bewerken, aanvullen, opmaken, kopiëren, delen en noem maar op. Digitaal heeft toch wel veel voordelen. Behalve zichtbare bewerkingen kun je de notities voorzien van tags zodat je ze met elkaar kunt verbinden of later gemakkelijk terug kunt vinden, ook als ze in verschillende boekjes staan.

Ook kun je losse aantekeningen uit verschillende notitieblokken samenvoegen in een nieuw boek of blok door een of meer pagina’s te selecteren en dan te kopiëren. Van elke notitie en zelfs elk woord weet Neo Notes bovendien wanneer en waar je het hebt geschreven, en ook op die kenmerken kun je dus zoeken. In de Activiteitenagenda zie je een mooi overzicht van alles wat je hebt geschreven. Wil je het maken van een notitie als een filmpje afspelen, dan kan dat ook! Wanneer je vooraf Voice Memo activeert, dan kun je ook nog eens terugluisteren wat er tijdens het schrijven te horen was.

©PXimport

Tip 05: Geen muis of cloud

De Neo Smartpen is uitsluitend geschikt voor het maken en digitaliseren van aantekeningen met behulp van echt papier. De pen is dus niet geschikt als muis: je kunt hem niet gebruiken voor andere apps of even een foto mee bewerken. De pen werkt alleen in Neo Notes – met kleine uitstapjes naar notitieprogramma’s als Evernote. Wat ook ontbreekt is de cloud. De aantekeningen van de Neo Smartpen staan alleen op de smartphone of tablet waaraan de pen op dat moment is gekoppeld. Aantekeningen worden niet gesynchroniseerd met andere apparaten waarop je de app hebt geïnstalleerd en je kunt ze ook niet online teruglezen of bekijken. Volgens Marcel Goulmy van www.schrijfop.nl, dat de Neo Smartpen N2 in Nederland verkoopt, wordt hier wel aan gewerkt. De nadruk bij de ontwikkeling van de pen lag vooral op het maken van echte aantekeningen. Ook zonder dat je een smartphone of tablet in de buurt hebt, kun je de Neo Smartpen gebruiken, de pen kan tot duizend pagina’s tekst opslaan en deze later met de app synchroniseren.

©PXimport

Tip 06: Zelf papier printen

Behoefte aan even een paar kladpapiertjes? Notitieblok vol en nog geen nieuwe? Geen nood, het papier voor de Neo Smartpen kun je ook zelf printen. Liefst wel op een laserprinter, dat werkt het beste. Op www.schrijfop.nl vind je onder Schrijven / Neo Smarpen / Ncode PDF een vijftal pdf’s om te downloaden. Elke pdf is een set van vijftig pagina’s digitaal papier in één bepaald formaat. Je kunt kiezen uit blanco, lijntjes, ruitjes en puntjes, allemaal staand. Lijntjes-papier is ook liggend verkrijgbaar. Downloaden, openen in een pdf-programma zoals Adobe PDF Reader en afdrukken maar! Ook voor deze papieren geldt: wanneer je een tweede keer dezelfde set gebruikt, moet je eerst de vorige afsluiten in de Neo Notes-app.

©PXimport

Tip 07: Eigen pen

Heb je een tablet met een bijbehorende pen, dan kun je die natuurlijk gebruiken om notities te maken. De pen is voor de tablet of smartphone dan gelijk aan de vinger voor het touchscreen. Start je een tekenapp of een notitie-app die ook geschikt is voor handgeschreven invoer, dan kun je lekker aan de slag met de pen. In de app-stores vind je diverse apps van fabrikanten die ook tablets met pen maken, waarmee je kunt schrijven en/of tekenen. Bovendien zijn er ook apps die op elk platform aanwezig zijn, zoals Evernote en OneNote en tegenwoordig zelfs Word, Excel en PowerPoint. De laatste drie kunnen alle overweg met pen-input op iOS en Android en, als je een Surface Pro-tablet hebt, ook gewoon op Windows 10.

De pen kun je overigens ook gebruiken zoals je de muis bij je computer gebruikt: om apps te starten, door schermen te scrollen en nog veel meer. Wat je op een touchscreen met je vingers kunt doen, kun je ook met zo’n pen.

©PXimport

Handschriftherkenning

©PXimport

Tip 08: Presenteren 2.0

Behalve voor het maken van handgeschreven notities is een tablet met een pen (of de Neo Smartpen) erg leuk bij het presenteren. In plaats van ‘death by PowerPoint’ volgt de zaal nu geboeid je verhaal wanneer je live je verhaal onderbouwt met lijstjes en tekeningen. Een andere mogelijkheid: bereid je presentatie voor in de vorm van enkele aansprekende foto’s en schrijf daar tijdens de presentatie je opmerkingen bij. Om het beeld voor iedereen zichtbaar te maken, stream je het beeld van je smartphone/tablet live naar een Apple TV of Chromecast. Of je verbindt het apparaat via een verloopkabel met de projector of het scherm aan de wand.

Om met de Neo Smartpen te presenteren, download en print je het papier in liggende modus van www.schrijfop.nl. Het formaat ervan komt prima overeen met dat van een projector of beeldscherm. Gebruik je alle opties om de tekeningen en tekst aantrekkelijk te maken – zoals kleurgebruik en het live tekenen van flowcharts – dan maak je je presentatie een stuk levendiger!

©PXimport

Tip 09: Webpagina’s kopiëren

Een pen is natuurlijk bij uitstek een creatief instrument. Maar dat betekent niet dat je echt alles zelf moet maken. Hergebruik is zeker op een tablet of smartphone juist erg gemakkelijk. Vaak is er wel een programma of browserplug-in waarmee je bijvoorbeeld snel (delen van) een webpagina kunt kopiëren naar een notitieprogramma om daar samen met je eigen aantekeningen te bewaren.

Voor Chrome is er bijvoorbeeld OneNote Webclipper. Die vind je in de extensie-database van Chrome door op OneNote te zoeken. Installeer de extensie via Toevoegen aan Chrome. Klik vervolgens op Clip to OneNote en selecteer het deel van de webpagina dat je wilt overnemen in OneNote. Je kunt kiezen voor de Volledige pagina of een deel, kies dan voor Regio. Met de pen kun je dan het gebied selecteren dat je wilt kopiëren. Laat de pen los en het knipsel wordt opgenomen in OneNote. Daar kun je er je eigen aantekeningen aan toevoegen.

©PXimport

Wanneer je Windows 11 (opnieuw) installeert, vereist Microsoft dat je je aanmeldt met een Microsoft-account of dat je er eentje aanmaakt. En dat terwijl je je voorheen in Windows 10 gewoon met een offline account kunt aanmelden. Wij laten je zien hoe je dat ook in Windows 11 doet, rechtstreeks tijdens de installatieprocedure.

Microsoft wil maar al te graag dat je een Microsoft-account hebt en deze ook gebruikt bij het aanmelden van Windows 11. Behalve dat je hiermee in geval van het vergeten van je installatiecode het besturingssysteem makkelijker opnieuw kunt activeren, biedt een Microsoft-account niet heel veel extra voordelen in Windows 11 zelf. Het enige wat met zo'n account makkelijker gaat is het instellen van e-mail en OneDrive, maar dat zijn ook diensten waar je je later bij kunt aanmelden.

Installatieprocedure

In een van de laatste stappen van de installatieprocedure, of wanneer je een Windows 11-laptop hebt gekocht, word je - om de laatste instellingen toe te passen - gevraagd om in te loggen bij een Microsoft-account, of er eentje aan te maken.

©MG | ID.nl

Wanneer je in bovenstaand scherm bent aangekomen, lijkt het alsof je hier niet meer uit kunt komen: je moet óf een account invullen, óf er eentje aanmaken, óf een stap terug gaan met de pijl rechtsboven in beeld. Toch kun je hier nog iets anders doen, namelijk een opdrachtprompt openen. En dat is handig, want met een opdrachtprompt tijdens de installatie van Windows 11 kun je alvast dingen regelen voordat Windows 11 zelf is opgestart. Het omzeilen van het aanmaken of invoeren van een Microsoft-account bijvoorbeeld. Om de opdrachtprompt te openen, moet je de volgende toetscombinatie intypen:

Shift+F10

Let op: bij sommige computers zoals laptops kan het zijn dat je ook de Functietoets Fn moet indrukken om de F10-knop te kunnen gebruiken. De opdracht wordt in dat geval dan:

Shift+Fn+F10

Na het indrukken van deze toetscombinatie wordt een zwart venster voor de opdrachtprompt geopend.

©MG | ID.nl

In dit scherm voor je een speciale opdracht in waarmee we de verplichte invoer voor een Microsoft-account gaan omzeilen. Zodra Windows 11 heeft gedetecteerd dat jouw computer een werkende verbinding heeft, blijf je op dat accountscherm hangen, maar ook wanneer er nog geen verbinding is gemaakt, wil Microsoft toch eerst dat je verbinding maakt en daarna alsnog met een Microsoft-account aan de slag gaat.

Nu de opdrachtprompt is geopend, schakelen we die online functie uit. Voer exact de volgende opdracht in:

start ms-cxh:localonly

Gevolgd door een druk op de Enter-toets. Dat zit eruit als hieronder:

©MG | ID.nl

Nadat je op Enter hebt gedrukt, verschijnt er een nieuw venster met de mogelijkheid om een lokaal account (dus zonder Microsoft-account) aan te maken. Goed om te weten: dit account is ook meteen een administrator-account.

©MG | ID.nl

Je kunt hier dus gewoon een normale (voor- en achter)naam opgeven, een e-mailadres is dan niet nodig. Je kunt ervoor kiezen om nu een wachtwoord in te vullen, maar als je dat doet, krijg je ook direct drie controlevragen die je moet opgeven; dat kun je niet skippen. Sla je het aanmaken van een wachtwoord nu over, dan kun je dat later in Windows 11 alsnog doen.

Nadat je de benodigde gegevens hebt ingevuld, worden de laatste installatiestappen voltooid, en wordt de computer nog een keertje opnieuw opgestart. Daarna kun je je aanmelden met het nieuwe account en voer je nog een aantal stappen uit met betrekking tot functies als locatie, diagnostische gegevens en handschriftherkenning.

Account aanpassen

Het account waarmee je je aanmeldt is een administrator-account. In dat geval doe je er goed aan om een wachtwoord in te stellen als je dat nog niet hebt gedaan in de hierboven uitgelegde stap. Om een wachtwoord in te stellen, klik je op de Startknop, en vervolgens op je accountnaam en kies je voor Mijn account beheren.

©MG | ID.nl

Je komt nu in het instellingenscherm terecht voor je account. Scroll naar de knop Aanmeldingsopties en daarna op Wachtwoord.

©MG | ID.nl

Nu kun je een wachtwoord naar wens opgeven, de eisen zijn hier niet streng, maar uiteraard kies je wel voor een lastig te raden wachtwoord. Wel ben je verplicht om een geheugensteuntje op te geven, maar dat is minder lastig dan drie extra beveiligingsvragen die je normaliter bij het installatiescherm moet opgeven. Bij de geheugensteun mag het wachtwoord (vanzelfsprekend) niet gebruikt worden .

©MG | ID.nl

Wachtwoord en geheugensteun ingevoerd? Dan ben je in principe klaar en kun je je systeem verder gaan configureren. Eventueel kun je nu ook nieuwe extra accounts aanmaken via het onderdeel Andere gebruikers in het instellingenscherm.

Je pakt je telefoon om even snel iets te bekijken – en ineens ben je zomaar een uur verder, omdat je niet kon stoppen met scrollen. En onderweg ben je meestal niet blijven hangen bij blije kattenfilmpjes, maar bij rampen, slecht nieuws en roddel. Of bij posts van mensen die allemaal mooier of rijker lijken dan jij. Doomscrolling dus. Slecht voor je humeur en zelfbeeld én zonde van je tijd. Maar gelukkig kun je er iets tegen doen.

Lees ook: Minder afleiding van je telefoon met deze 6 apps

Wat is doomscrolling?

Doomscrolling is eindeloos blijven scrollen door berichten, filmpjes en posts die je eigenlijk alleen maar onrustig maken. Dat begon ooit met nieuws, maar geldt tegenwoordig ook voor sociale media. Denk aan TikTok, Instagram of X waar je urenlang blijft scrollen, maar waar je zelden wijzer of rustiger van wordt. Het algoritme weet precies wat je aandacht trekt – en hoe het je blijft vasthouden.

De term ontstond rond 2020, tijdens de COVID-19-pandemie, toen mensen massaal thuis zaten en constant updates zochten over het virus. Maar het fenomeen heeft zich sindsdien uitgebreid naar alle vormen van nieuws of posts waar je je slechter van gaat voelen.

Waarom blijven we scrollen?

Apps zijn zo ontworpen dat ze je aandacht vasthouden. Elke swipe of nieuwe video geeft een kleine prikkel in je brein: een signaal dat er misschien iets interessants komt. Soms zit er iets tussen dat écht boeit, maar vaak blijft het bij vluchtige prikkels. Ondertussen raakt je hoofd vol, maar je krijgt er weinig voor terug.

Hoe weet je of je doomscrollt?

Er bestaat geen test waarmee je kunt checken of je een doemscroller bent. Maar er zijn wel duidelijke signalen. Je zit in de gevarenzone wanneer je:

🚩 Gedachteloos nieuws- of socialmedia-apps opent, vaak meerdere keren per dag
🚩 Je daarna leeg, onrustig of somber voelt
🚩 Moeite hebt om te stoppen, terwijl je eigenlijk wel weet dat het nergens toe leidt
🚩 's Avonds of 's ochtends lang op je telefoon zit zonder duidelijk doel
🚩 Niet toekomt aan andere dingen, of je gejaagd voelt als je niets checkt

Herkenbaar? Dan is het tijd om je scrollgedrag te doorbreken. Dat is niet makkelijk, maar het kan wel. Onderstaande tips helpen je op weg.

©Gorodenkoff

Wat kun je doen tegen doomscrolling?

1. Beperk je schermtijd en las schermvrije tijdstippen in

Geef jezelf vaste momenten waarop je iets mag checken. Bijvoorbeeld: 's ochtends 15 minuten nieuws, 's avonds 10 minuten social media. Stel een timer in, zodat je niet ongemerkt blijft hangen. Je kunt ook met jezelf afspreken dat je bijvoorbeeld één uur per dag niet op je scherm kijkt. Of in het weekend pas na twaalf uur 's middags je telefoon pakt. Ook is het mogelijk om tijdslimieten in te stellen voor bepaalde apps. Hieronder lees je hoe je dat doet op een iPhone en op een Android-toestel.

Scherm- en apptijd beperken op iPhone

Wil je op vaste tijden niet gestoord worden? Stel dan apparaatvrije tijd in op je iPhone. Tijdens die periodes zijn alleen telefoongesprekken, berichten en apps die je zelf toestaat beschikbaar. Ga naar Instellingen > Schermtijd, tik op App- en websiteactiviteit en schakel dit in als dat nog niet gebeurd is. Kies daarna voor Apparaatvrije tijd en stel via Gepland de begin- en eindtijd in. Je kunt kiezen voor elke dag hetzelfde tijdstip of per dag variëren. Vlak voor de ingestelde tijd krijg je een herinnering.

Ook kun je tijdslimieten instellen voor apps of hele categorieën, zoals sociale netwerken of games. Ga naar Instellingen > Schermtijd > Applimieten > Voeg limiet toe en selecteer de gewenste apps of categorieën. Tik op Volgende, stel de limiet in en gebruik eventueel Pas dagen aan voor verschillende limieten per dag. Rond af met Voeg toe.

Scherm- en apptijd beperken op je Android-telefoon

Rustmomenten op je Android-toestel stel je in via de Bedtijdmodus. Tijdens deze periodes worden je schermkleuren aangepast (bijvoorbeeld naar grijstinten) en kun je meldingen dempen of het scherm automatisch laten uitschakelen. Ga naar Instellingen > Digitaal welzijn en ouderlijk toezicht > Bedtijdmodus en stel in wanneer de modus moet starten en eindigen. Je kunt dit voor elke dag apart instellen of een vast schema kiezen.

Wil je appgebruik beperken? Ga dan naar Digitaal welzijn > Dashboard en kies de app die je wilt beperken. Tik op het zandlopertje naast de app en stel een dagelijkse limiet in. Zodra de limiet is bereikt, is de app de rest van die dag niet meer toegankelijk.

2. Zet meldingen uit

Pushmeldingen van nieuwsapps, sociale media of video-apps zorgen dat je telkens toch weer gaat kijken en scrollen. Zet ze uit. Wat je niet ziet, open je ook minder snel.

3. Richt je telefoon prikkelarmer in

Zet socialmedia- en nieuwsapps niet op je beginscherm. Of verwijder ze helemaal. Wil je ze toch echt bezoeken, dan kan dat via de browser. Dat is een extra handeling vergeleken met een app, maar juist daarom doe je het misschien minder vaak.  

Verder kun je er ook voor kiezen om de grijstintenmodus in te schakelen. Dat zorgt voor minder afleiding en een beeld dat rustiger is.

Op een iPhone ga je hiervoor naar Instellingen > Toegankelijkheid > Weergave en tekstgrootte > Kleurfilters en schakel je de optie in. Op een Android-smartphone ga je hiervoor naar Instellingen -> Toegankelijkheid -> Kleurfilters. Hier schakel je de optie Grijstinten in. Afhankelijk van je toestel kunnen deze menu-opties een iets andere naam hebben.

©ID.nl

4. Volg niet alles en iedereen

Kies één of twee betrouwbare nieuwsbronnen. Ontvolg accounts die vooral onrust of negativiteit brengen. Kies liever voor mensen of media die je inspireren, informeren of aan het denken zetten. Een account waar je geen energie van krijgt, maar dat je energie kost: dat kun je beter ontvolgen.

Stoppen met doom-scrolling? Het kan!

Doomscrolling gaat allang niet meer alleen over nieuws. Ook gedachteloos scrollen langs filmpjes, reacties of meningen op sociale media hoort erbij. Het lijkt onschuldig, maar kost tijd, energie en aandacht — en levert weinig op.

Het goede nieuws: je kunt ermee stoppen. Niet in één keer, maar stap voor stap. Door bewuster te kiezen wat je leest en wanneer. Door je telefoon minder het ritme van je dag te laten bepalen. En door ruimte te maken voor dingen die je echt iets opleveren.