Over accu’s bestaan veel vooroordelen. Daarom gaan we even terug naar de basis: hoe werkt zo’n accu, waarom wordt tegenwoordig meestal lithium gebruikt en wat moet je doen om zo’n soort accu, gebruikt in bijvoorbeeld je smartphone of laptop, in topconditie te houden?

Het idee van energieleverende cellen bestaat al sinds 1800. Toen ontdekte de Italiaanse natuurkundige Alessandro Volta dat je stroom kunt opwekken met plaatjes zink en koper met daartussen een in zoutoplossing gedrenkt stukje papier. De huidige accu’s werken eigenlijk nog steeds volgens hetzelfde principe al worden meestal andere grondstoffen gebruikt.

Sinds de jaren 40 van de twintigste eeuw zijn accu’s klein genoeg om in echt draagbare apparaten te gebruiken, zoals radio’s en zaklampen. Daarna ging de innovatie snel. Inmiddels kunnen we niet meer zonder deze krachtbron in bijvoorbeeld onze smartphones, tablets, laptops en zelfs auto’s.

Hoe werken accu's?

Bij accu’s worden twee metalen gebruikt waarbij het ene metaal veel edeler is dan het andere, zoals bij zink en koper. De metalen worden ondergedompeld in een zout- of zuuroplossing, een zogeheten elektrolyt. Een chemische reactie zorgt dat aan de minpool (anode) elektronen worden vrijgemaakt, terwijl aan de pluspool (kathode) elektronen juist gebonden worden. Door dit verschil aan elektronen wordt een spanning opgebouwd.

Zodra het circuit wordt gesloten, door het aansluiten van een apparaat, komt een stroom negatief geladen elektronen op gang. Daardoor worden accu’s ook weleens elektronenpompen genoemd. Tegelijkertijd gaan er positief geladen deeltjes ofwel ionen door het elektrolyt heen, van de zink- naar koperplaat. Als de ionen op zijn, is de batterij leeg. In oplaadbare batterijen is het proces omkeerbaar, zodat je de batterij weer kunt opladen. Dat kan echter niet oneindig vaak, omdat de chemische reacties voor afbraak zorgen waardoor de elektrodes maar ook het elektrolyt steeds minder effectief werken.

Waarom wordt meestal lithium gebruikt?

Er wordt voortdurend gezocht naar de beste grondstoffen voor de anode, kathode en het elektrolyt in accu’s. Daarbij spelen naast gewicht ook de kostprijs, veiligheid en het milieu een rol. Tegenwoordig wordt meestal lithium gebruikt in de kathode, veelal in combinatie met kobalt. De anode bestaat bijvoorbeeld uit grafiet. Een voordeel van lithium is dat dit het lichtste metaal uit het periodiek systeem der elementen is. Het wordt gewonnen uit erts en pekel, en de voorraden zijn voorlopig gunstig. De vraag groeit echter explosief, vooral door de opkomst van elektrische auto’s: in één elektrische auto wordt grofweg zo’n tienduizend keer meer lithium gebruikt dan in de accu van je smartphone.

Voor het nu al prijzige kobalt zijn de vooruitzichten minder gunstig, fabrikanten proberen het gebruik ervan daarom te beperken. In de kathode is dit materiaal vrijwel net zo belangrijk: het helpt bij het bereiken van een optimale energiedichtheid en is erg stabiel, zodat het de gelaagde structuur van lithium goed in stand kan houden.

©PXimport

Wat zijn de gevaren?

Omdat bij accu’s veel energie in een kleine ruimte wordt opgeslagen, zijn ze niet zonder gevaar. Het grootste gevaar is kortsluiting tussen de elektrodes. Daarbij komt een grote hoeveelheid hitte vrij en kan een accu zelfs vlam vatten. Fabrikanten proberen de accu’s zo veilig mogelijk af te leveren door ze zwaar te testen voordat ze op de markt komen. Denk aan val- en druktesten, maar ook elektronische stresstesten.

Evengoed gaat het soms mis, zoals bij de beruchte Galaxy Note 7 van Samsung. Daar werd te weinig ruimte voor de elektrodes en het isolatiemateriaal gebruikt, waardoor in enkele gevallen kortsluiting kon optreden. Ook andere fabrikanten hebben in het verleden bepaalde accu’s teruggeroepen vanwege ontbrandingsgevaar. In vliegtuigen gelden daarom ook strengere regels voor het meenemen van accu’s in het vliegtuig. Je mag ze alleen in de handbagage meenemen. En reservebatterijen bij voorkeur in de originele verpakking of anders in een afsluitbare plastic zak waarbij de contactpunten zijn afgeplakt met niet-geleidende tape.

De meeste problemen ontstaan door verkeerd gebruik. Het apparaat wordt bijvoorbeeld in de zomerhitte gebruikt of het is hard op de grond gevallen. Ook een lader van slechte kwaliteit kan problemen geven, bijvoorbeeld als deze het ingebouwde beveiligingscircuit kapotmaakt.

Hoe kun je een accu langer laten meegaan?

Er zijn veel vooroordelen over de levensduur van accu’s en wat je moet doen om die te optimaliseren. Het is deels afhankelijk van het type accu. We nemen lithium-ion als uitgangspunt omdat dit tegenwoordig het meest wordt gebruikt. Over het algemeen hebben deze accu’s een levensduur van zo’n drie tot vijf jaar.

Voor het laden en ontladen zijn een paar simpele regels. Om te beginnen is er geen geheugeneffect. Vooral belangrijk is dat de lithium-ion-accu niet te ver wordt ontladen én niet te ver opgeladen. Overladen is helemaal uit den boze. Te ver ontladen is onverstandig, omdat de interne spanning dan te laag wordt, waardoor beschadigingen optreden, wat de levensduur doet dalen. Te ver opladen brengt ook risico’s met zich mee: er is namelijk een hogere spanning nodig om de laatste lithium-ionen ‘terug te brengen’.

©PXimport

Overladen zou niet mogelijk moeten zijn: een in de accu ingebouwd regelsysteem zorgt dat de stroomvoorziening op tijd wordt gestopt tijdens het laden. Overigens is het gebruik van een snellader ook niet altijd verstandig, want dat gaat ook met hogere spanning gepaard. Maar zolang je de originele lader gebruikt, kan er weinig misgaan.

Opladen bij lage temperaturen (onder het vriespunt) is een risico omdat interne beschadigingen optreden. Al met al moet een accu dus niet te leeg, maar ook niet te vol zijn, op een normale snelheid worden opgeladen en onder normale omstandigheden worden gebruikt. Overigens gelden voor het opbergen van een accu weer andere regels.

De capaciteit van een accu daalt zelfs als deze niet wordt gebruikt. Daar moet je op letten als je een accu korte of langere tijd opbergt. Dat verlies is aan capaciteit is overigens groter bij hogere temperaturen. Wil je het verlies aan capaciteit zoveel mogelijk beperken, berg de accu’s dan op in een koele ruimte (tot 25 graden) én laadt ze voordat je ze opbergt niet te ver op, in ieder geval niet verder dan 80 procent. Zo’n 40 tot 50 procent is ideaal. Let er wel op dat, als je het langere tijd opslaat, de lading wat terug zal lopen door de zogeheten zelfontlading, al is die bij lithium-ion-accu’s relatief beperkt.

De Quooker is niet voor niets populair: je tapt er direct koud, warm en kokend water uit, gewoon uit één kraan. Met de Quooker Cube komen daar nog twee mogelijkheden bij: daarmee krijg je ook de beschikking over gekoeld gefilterd water en gekoeld bruiswater direct uit de kraan. Maar hoe werkt dat precies? Wat komt er kijken bij het onderhoud? En wat kun je er in de praktijk allemaal mee?

Het oorspronkelijke Quooker-systeem bestaat uit een kraan en een reservoir dat kokend water levert. Dat reservoir, de PRO3 of COMBI, verwarmt water tot 100 graden en houdt het op temperatuur. De kraan zelf geeft daarnaast ook koud en warm leidingwater. Met de Cube voeg je gekoeld bruisend en gefilterd water toe aan dit aanbod. Daarmee levert de kraan voortaan vijf soorten water, zonder dat je iets anders hoeft te installeren.

De Cube is een compacte box die je in het keukenkastje bij de bestaande Quooker plaatst. Hij heeft een eigen koelsysteem, een aansluiting voor een CO₂-cilinder en een ingebouwd waterfilter. In combinatie met de juiste kraan – zoals de Quooker Fusion of Flex – kun je via een aparte bediening kiezen voor gekoeld plat of bruisend water.

Hoe werkt de Quooker Cube precies?

De Cube heeft drie belangrijke onderdelen:

©Quooker

Hoe werken kraan, boiler en Cube samen?

Het mooie van het Quooker-systeem is dat alles samenkomt in één kraan. De bediening is intuïtief: voor kokend water druk en draai je aan de ring, voor bruisend of gekoeld water gebruik je een combinatie van drukken. Elke waterstroom heeft een eigen bediening en beveiliging, zodat je je niet snel vergist.

De kraan is verbonden met twee reservoirs: één voor warm en kokend water, en één – de Cube – voor gekoeld en bruisend water. Beide systemen werken onafhankelijk, maar worden centraal bediend. Omdat het leidingwerk slim is aangelegd, komt er nooit een mengsel van water uit de kraan: je krijgt precies wat je vraagt.

Onderhoud: hoe zit het met het filter en de CO₂-cilinder?

Een CO₂-patroon is goed voor ongeveer zestig liter bruiswater. Hoe vaak je het moet vervangen hangt dus af van je verbruik. De cilinder zit aan de voorkant van de Cube en is eenvoudig te verwisselen. Je draait de oude los en bevestigt een nieuwe. De Cube geeft zelf aan wanneer het patroon leeg raakt, meestal met een knipperend lichtje of een kort piepsignaal.

Het filter moet ongeveer één keer per jaar worden vervangen, afhankelijk van de samenstelling van het leidingwater en je gebruik. Ook dit onderdeel zit aan de voorzijde van de Cube en kan zonder speciaal gereedschap worden losgehaald en vervangen. Zowel de filter als de CO₂-patronen zijn los verkrijgbaar bij Quooker en andere aanbieders.

Wat zijn de voordelen van een Quooker Cube?

De uitbreiding naar gekoeld gefilterd en bruisend water lijkt misschien luxe, maar in de praktijk is het verrassend handig. Je hoeft geen flessen spa of ander merk bruiswater meer te kopen, te koelen of op te bergen. Drinkwater tap je altijd fris uit de kraan, ook op warme dagen. En omdat het gefilterd is, smaakt het beter – vooral als je in een regio woont met veel kalk in het water.

Ook in de keuken merk je het verschil. Gefilterd water is prettig voor het zetten van koffie of thee, omdat het minder aanslag geeft en de smaak ten goede komt. Bij koken – denk aan rijst, pasta of soep – gebruik je schoner water. En voor babyvoeding of flesjes voelt het goed om water te gebruiken waarvan je weet dat het gezuiverd is.

Bruiswater is bovendien een fijne extra tijdens een diner of op een feestelijke tafel. Je maakt eenvoudig zelf limonade of cocktails, zonder dat je flessen hoeft te openen of ruimte in de koelkast hoeft vrij te maken. Het water komt gekoeld uit de kraan, direct klaar om te drinken of te mixen.

©Quooker

Kun je de Cube toevoegen aan je bestaande Quooker?

In veel gevallen wel. De Cube is ontworpen als uitbreiding op het bestaande systeem en kan worden aangesloten op de meeste recente Quooker-kranen, zoals de Fusion, Flex of Front. Quooker zelf geeft aan dat toevoegen kan bij kranen en reservoirs die geproduceerd zijn na oktober 2017. Oudere modellen zonder dubbele aansluiting zijn meestal niet geschikt. In dat geval kun je de Cube niet los installeren en is vervanging van de kraan nodig.

De aansluiting zelf is relatief eenvoudig. Je plaatst de unit in het keukenkastje, koppelt de waterleidingen en sluit het CO₂-patroon aan. De kraan herkent automatisch dat er een Cube is aangesloten, en activeert de extra functies. Als je twijfelt of jouw systeem geschikt is, kun je dit checken via het serienummer of contact opnemen met Quooker. Je witgoed- of keukenspecialist kan je ook verder helpen.

Tot slot

De Quooker Cube maakt een toch al slimme kraan nóg veelzijdiger. Zonder extra ruimte op het aanrecht en zonder extra apparaten in huis, krijg je direct toegang tot vijf soorten water. Of je nu thee zet, een flesje voor de baby vult, bruiswater serveert of gewoon een glas koel drinkwater wilt: alles komt uit één kraan, met één handbeweging. En dat maakt het dagelijks leven een stuk makkelijker.

Augustus is de maand waarin je voluit kunt genieten van je tuin. Bloemen staan in bloei, het groen is uitbundig en de tuin bruist van het leven. Juist nu is het slim om vooruit te kijken. Met een paar eenvoudige aanpassingen geniet je niet alleen nu nog langer van je tuin, maar ook in de herfst en zelfs het volgende voorjaar.

Lees ook: Van januari tot en met december tuinieren

Tijd voor knollen en bollen

Wil je ook in het najaar kleur in de tuin? Plant dan nu herfstbloeiende soorten zoals sternbergia, herfstkrokus, herfsttijloos en cyclamen. Ook coniferen kun je vanaf half augustus planten of verplaatsen. Deze struiken stoppen vroeg in het jaar met groeien, dus dit is het ideale moment. Zorg wel dat je voldoende grond rond de wortels meeneemt en plant alleen als je de komende weken thuis bent. Nieuwe aanplant heeft namelijk veel water nodig.

Een laatste stikstofboost

Augustus is het moment voor een laatste stikstofbemesting. Daarna moet je overstappen op najaarsmest. Stikstof stimuleert de groei, maar planten moeten zich vanaf september juist voorbereiden op rust. Voor bloeiende planten in potten of bakken kun je tot half augustus nog om de twee weken vloeibare mest geven. Hortensia's hebben baat bij speciale hortensiamest voor een rijke bloei en gezonde groei.

Bloemen wegknippen, planten stekken

Verwijder uitgebloeide bloemen van rozen, dahlia's, lathyrus (ook bekend als pronkerwt of sweet pea) en andere zomerbloeiers. Zo steken de planten hun energie niet in zaadvorming, maar in nieuwe knoppen. Je verlengt er de bloei aanzienlijk mee. Geef hoge planten wat steun, zeker bij wind of regen, en zorg bij droogte voor extra water, vooral bij dorstige soorten zoals hortensia's. Haal lelijke bladeren en oude stelen van bijvoorbeeld geraniums weg. Augustus is ook een goed moment om stekken te nemen. Daarmee vul je in het voorjaar gemakkelijk kale plekken. En vergeet het onkruid niet te wieden – dat groeit in de zomer net zo hard mee.

©Nedopekin Yuriy

Vocht = kans op schimmel

In augustus worden de nachten vochtiger, en dat merk je aan de planten. Schimmel ligt op de loer. Controleer regelmatig het blad en verwijder aangetaste delen meteen. Besproei de rest van de plant eventueel met bladmeststof om de weerstand te verhogen. Ook bladluis is nu nog erg actief. Zie je een plaag opkomen, spuit de beestjes dan weg met een harde straal water.

Gazon bijhouden en herstellen

Maai het gras regelmatig, maar laat bij aanhoudende droogte liever iets langer. Zo voorkom je dat het gras verbrandt. Geef bij droog weer eens per week langdurig water, zodat het diep in de bodem trekt. Augustus is ook het moment om kale plekken bij te zaaien. Doe dit bij voorkeur halverwege de maand. Ook het gazon mag nu voor de laatste keer stikstof krijgen, daarna is het tijd voor najaarsvoeding.

Lees ook: Is het gras bij de buren groener? Zo pak je kale plekken in het gazon aan

Bomen en hagen snoeien

Augustus is een geschikte maand om hagen en bepaalde bomen te snoeien. Denk aan conifeer, buxus, taxus en liguster, maar ook aan walnoot, berk en esdoorn. Door ze in model te snoeien houd je ze strak en stimuleer je nieuwe scheutvorming. Let op: snoei nooit tot op het kale hout, behalve bij taxus. Lavendel mag je voor maximaal een derde terugsnoeien – bloeit hij nog door tot oktober, stel het snoeien dan uit tot na de winter. Ook de klimhortensia en blauweregen kun je nu bijwerken: verwijder uitgebloeide delen en knip uitlopers terug tot 15 cm vanaf het oude hout. Eenmalig bloeiende rozen kun je na de bloei terugsnoeien; dat zorgt voor sterke twijgen die klaar zijn voor de winter. Snoei bij voorkeur niet als het boven de 25 graden is of in de volle zon – dat kan schade geven aan het blad en de bast.

Lees ook: Welke snoeischaar voor welke snoeiklus?

©Таня Микитюк