Of er in Nederland ook lange rijen voor de T-Mobile-filialen staan, zal vandaag blijken. Maar feit is wel dat geen enkele telefoonfabrikant zoveel verwachtingen creëert als Apple. Dit jaar krijgt de iPhone 3G een upgrade; het resultaat heet de iPhone 3GS.

Of er in Nederland ook lange rijen voor de T-Mobile-filialen staan, zal vandaag blijken. Maar feit is wel dat geen enkele telefoonfabrikant zoveel verwachtingen creëert als Apple. Dit jaar krijgt de iPhone 3G een upgrade; het resultaat heet de iPhone 3GS.

Laat er geen misverstand over bestaan: de S in de productnaam staat voor ‘speed’, want de nieuwe iPhone is een stuk sneller. Gemiddeld zo’n tweemaal zo snel, aldus Apple, al ligt het ook aan de toepassing. Dat is ook meteen de meest drastische wijziging ten opzichte van de iPhone 3G; beide toestellen lijken namelijk uiterlijk als twee druppels water op elkaar. De 412 MHz-processor is echter vervangen door een krachtigere 600 MHz-processor en het interne geheugen is van 128 MB naar 256 MB opgekrikt. Dat leidt bij de normale applicaties al tot een flinke verbetering, maar de échte snelheidswinst zit hem in grafisch intensieve games. De nieuwe hardware is namelijk OpenGL|3D-compatibel, waardoor 3d-berekeningen véél sneller gaan.

iPhone-fanaten hadden hooggespannen verwachtingen van de iPhone 3GS. Apple heeft ze niet allemaal waar kunnen maken; zo mist er nog steeds een flitser, komt er geen zakelijk model met fysiek toetsenbord en een tweede camera voor videobellen is in geen velden of wegen te bekennen. Jammer, maar toch heeft Apple een aantal prettige verbeteringen aangebracht. De nieuwe camerasensor springt daarbij het meest in het oog: de matige 2-megapixel sensor van de iPhone 3G is nu vervangen door een 3-megapixel sensor. Dat lijkt weinig, maar in de praktijk blijkt deze prima foto’s te schieten, mede dankzij autofocus en automatische witbalans en helderheid. De focus is ook handmatig in te stellen door op het scherm het onderwerp aan te raken. De nieuwe beeldsensor maakt het ook mogelijk te filmen met de iPhone, een functie waar veel mensen met smart op zitten te wachten. Apple heeft sowieso goed nagedacht over de camcorderfunctie, want het is meteen mogelijk clips in te korten en zelfs te uploaden naar YouTube.

De andere veelbesproken vernieuwing is het ingebouwde kompas, of magnetometer zoals hij officieel heet. Op dit moment is het nut nog beperkt, al kunt u in Google Maps meteen zien welke kant u op moet lopen. Voor toekomstige applicaties lijkt het kompas echter veelbelovend: navigatieapplicaties werken nauwkeuriger en augmented reality, waarbij de iPhone informatie geeft over gebouwen of voorwerpen in beeld, komt een stap dichterbij.

Ook helemaal nieuw is Voice Search, dat volgens Apple te rekenintensief was om naar de iPhone 3G te brengen. Het is mogelijk om de iPhone 3GS geheel via spraak te bedienen, waarbij niet alleen telefooncommando’s ondersteund worden, maar ook de iPod-functionaliteit aangestuurd kan worden. Hoewel de spraakherkenning niet helemaal vlekkeloos werkt, ondersteunt de iPhone maar liefst 21 talen, waaronder Nederlands.

De andere verbeteringen zijn kleiner, zoals de ingebouwde dictafoon en het oleofobe (vetafstotende) scherm dat minder gevoelig moet zijn voor vingervlekken. Leuk, maar het merendeel van de iPhone-bezitters kiest toch voor een screenprotector (wij raden dit ook ten zeerste aan). Ook is de capaciteit toegenomen; naast de 16 GB iPhone 3GS is er ook een 32 GB iPhone 3GS beschikbaar.

In de praktijk is de overstap van de iPhone 3G naar de 3GS geen grote. De interface voelt wat vlotter aan, applicaties openen iets sneller en vooral Safari laadt zijn pagina’s sneller in, maar het ‘wow’-gevoel van de eerste iPhone blijft uit. Het is vooral de camera die indruk weet te maken; voorheen hoefde u echt niet te proberen onder slechte lichtomstandigheden een goede foto te maken, de nieuwe sensor blijkt een sprong vooruit. Dat de iPhone 3GS nu ook onderwerpen op zo’n 10 centimeter afstand scherp kan fotograferen, is uiterst handig voor applicaties die vertrouwen op barcodes en tekst – het oude model produceerde nauwelijks bruikbare resultaten.

Wie al een iPhone 3G heeft, hoeft in ieder geval niet meteen over te stappen. Daarvoor verschilt het nieuwe model te weinig, of u moet intensief gebruik maken van de ingebouwde camera. Dankzij firmware 3.0 zijn de meeste verbeteringen van het iPhone OS ook op de iPhone 3G beschikbaar. De iPhone 3GS lijkt daarmee vooral interessant voor wie nog geen iPhone heeft en al overwoog er een aan te schaffen, of iPhone-bezitters die hun binnenkort hun contract gaan verlengen en het nieuwe model hierbij voor weinig geld kunnen aanschaffen.

PluspuntenMinpuntenConclusie

De iPhone 3GS is niet de enorme sprong voorwaarts waar veel Apple-fanaten op gehoopt hadden. Daarvoor missen er nog een aantal zaken, zoals een flitser of een tweede camera. Maar dat Apple goed nagedacht heeft over de zwakke punten van de 3G en deze in het nieuwe model opgelost heeft, lijdt geen twijfel. Wie nog geen iPhone heeft kan het nieuwe model gerust aanschaffen, al is het maar om de verbeterde camera en de enorme catalogus aan App Store-applicaties waar Apple mee schermt. Nu is het wachten op de concurrentie; wat gaan Palm en HTC in Nederland doen?Besturingssysteemeigen besturingssysteemSchermgrootte (inch)3.5Schermresolutie480 x 320Intern geheugen (MB)32768Uitbreidbaar geheugen-
Netwerken (GSM)quadbandNetwerken (draadloos)802.11 b/g/n
Bluetooth 2.0+EDR
GPRS
UMTS
HSDPA
Camera-resolutie (megapixel)3Aanraakgevoelig schermjaQwerty-toetsenbordneeGPS-receiverjaBatterijduur spraak (uren)5Batterijduur standby (dagen)15ProcessorARM Cortex A8 (600 MHz)Afmetingen115 x 61 x 11,6 mmGewicht (grammen)135

Het gebrek aan een rijk contrast is een van de grootste ergernissen bij lcd- en ledtelevisies. Fabrikanten hebben daarom een slimme techniek bedacht die het contrast aanzienlijk verbetert: local dimming. In dit artikel leggen we uit hoe deze techniek van jouw grijze nachtlucht weer een inktzwarte sterrenhemel maakt.

Het contrast van je televisie is misschien wel de belangrijkste eigenschap voor mooi beeld. We willen dat wit verblindend wit is en zwart echt inktzwart. Bij oledtelevisies is dat makkelijk, want daar geeft elke pixel zelf licht. Maar de meeste televisies in de Nederlandse huiskamers zijn nog steeds lcd- of ledschermen (inclusief QLED). Die werken met een lamp achter het scherm, de zogeheten backlight. Local dimming is de techniek die probeert de nadelen van die achtergrondverlichting op te lossen.

Om te begrijpen waarom local dimming nodig is, moet je eerst weten hoe een standaard led-tv werkt. Simpel gezegd is het een groot paneel met pixels die zelf geen licht geven, maar alleen van kleur veranderen. Achter die pixels brandt een grote lichtbak. Als het beeld zwart moet zijn, sluiten de pixels zich om het licht tegen te houden. Helaas lukt dat nooit voor de volle honderd procent; er lekt altijd wat licht langs de randjes. Hierdoor zien donkere scènes er vaak wat flets en grijzig uit. De achtergrondverlichting staat immers vol aan, ook als het beeld donker moet zijn.

Nooit meer te veel betalen? Check Kieskeurig.nl/prijsdalers!

De lampen dimmen waar het donker is

Local dimming pakt dit probleem bij de bron aan. In plaats van één grote lichtbak die altijd aan staat, verdeelt deze techniek de achtergrondverlichting in honderden (en bij duurdere tv's soms duizenden) kleine zones. De televisie analyseert de beelden die je kijkt continu. Ziet de processor dat er linksboven in beeld een donkere schaduw is, terwijl rechtsonder een felle explosie te zien is? Dan worden de lampjes in de zone linksboven gedimd of zelfs helemaal uitgeschakeld, terwijl de lampjes rechtsonder juist fel gaan branden.

Het resultaat is direct zichtbaar. Zwart wordt weer echt zwart, simpelweg omdat er geen licht meer achter dat deel van het scherm brandt. Tegelijkertijd blijven de lichte delen van het scherm helder. Dat zorgt voor een veel groter contrast en geeft het beeld meer diepte. Vooral bij het kijken van HDR-films en -series is dat van belang. Zonder local dimming kan een led-tv eigenlijk geen goed HDR-beeld weergeven, omdat het verschil tussen licht en donker dan te klein blijft.

©ER | ID.nl

Niet alle local dimming is hetzelfde

Het klinkt als een wonderoplossing, maar de uitvoering verschilt enorm per televisie. Het grote toverwoord hierbij is het aantal zones. Hoe meer zones de tv onafhankelijk van elkaar kan aansturen, hoe preciezer het licht kan worden geregeld. Goedkopere televisies gebruiken vaak edge lit local dimming. Hierbij zitten de lampjes alleen in de rand van de tv. Dat werkt redelijk, maar is niet heel nauwkeurig. Je ziet dan soms dat een hele verticale strook van het beeld lichter wordt, terwijl er eigenlijk maar één klein object moest worden verlicht.

De betere variant heet full array local dimming. Hierbij zitten de lampjes over de hele achterkant van het scherm verspreid. De allernieuwste en beste vorm hiervan is miniLED. Daarbij zijn de lampjes zo klein geworden dat er duizenden in een scherm passen, wat de precisie van oled begint te benaderen. Als er te weinig zones zijn, kun je last krijgen van zogenaamde 'blooming'. Dat zie je bijvoorbeeld bij witte ondertiteling op een zwarte achtergrond: er ontstaat dan een soort wazige lichtwolk rondom de letters, omdat de zone groter is dan de tekst zelf.

Ga voor de full monty!

Local dimming is dus geen loze marketingkreet, maar een dankbare techniek voor iedereen die graag films of series kijkt op een led- of QLED-televisie. Het maakt het verschil tussen een flets, grijs plaatje en een beeld dat van het scherm spat met diepe zwartwaarden. Ben je in de markt voor een nieuwe tv? Vraag dan niet alleen óf er local dimming op zit, maar vooral of het gaat om full array dimming. Je ogen zullen je dankbaar zijn tijdens de volgende filmavond!

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt of die zijn voorzien van bijzondere eigenschappen. Met een robotstofzuiger wordt de vloer schoongehouden, terwijl je er niet bij hoeft te zijn. En stofzuigen is dan wel het minste dat ze kunnen, want ook dweilen is voor veel modellen geen proleem. We vonden vijf geavanceerde exemplaren.

Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01

De Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01 is ontworpen om grote ruimtes aan te kunnen. Het apparaat heeft een stofzak van 3 liter en een werktijd tot 180 minuten in de laagste stand. In tegenstelling tot veel kleinere robots is deze HomeRun uitgerust met een stille motor; de opgave van 66 dB maakt hem relatief stil.

Er zit een dweilfunctie in zodat je de robot na het stofzuigen ook direct kunt laten dweilen. Via de app kies je voor een van de modi of plan je een schoonmaakprogramma in. De robot kan zichzelf navigeren, obstakels omzeilen en keert na gebruik terug naar het laadstation. Omdat de opvangbak groot is hoef je niet vaak te legen en dankzij de Li‑ion‑accu is hij geschikt voor grotere woningen. Het apparaat is van recente datum en daarom nog volop verkrijgbaar.

Dreame L10s Pro Ultra Heat

Deze robot combineert een groot stofreservoir van 3,2 liter met een lange werktijd van ongeveer 220 minuten. Dankzij de geïntegreerde dweilfunctie verwijdert hij niet alleen stof maar kan hij ook nat reinigen. De L10s Pro Ultra Heat gebruikt een zak in het basisstation, waardoor je het reservoir minder vaak hoeft te legen.

De Dreame is voorzien van een Li‑ion‑batterij aanwezig en de robot keert automatisch terug naar het station voor opladen en legen. De sensortechnologie helpt bij het vermijden van obstakels en het nauwkeurig schoonmaken van zowel harde vloeren als tapijt. Dankzij de meegeleverde app stuur je de schoonmaak aan, stel je no‑go‑zones in of plan je een dweilrondje.

Philips HomeRun 3000 Series Aqua XU3100/01

Deze Philips‑robot is bedoeld voor wie minder vaak handmatig wil schoonmaken. Hij beschikt over een gecombineerde stofzuig‑ en dweilfunctie en kan zichzelf legen via het automatische station. Met een gebruiksduur tot 200 minuten in de laagste stand en een geluidsniveau van 66 dB kan hij urenlang zijn werk doen zonder al te veel herrie. De stofcontainer van 35 cl is kleiner dan bij de HomeRun 7000, maar door het automatische leegmechanisme is dat geen probleem.

Je bedient het apparaat via de app en kunt daar zowel een schema programmeren als zones instellen. De Aqua XU3100/01 is een model uit de recente 3000‑serie en doordat hij een mop‑pad heeft kan hij zowel droog als nat reinigen, wat handig is voor harde vloeren zoals tegels en laminaat.

iRobot Roomba Combo j9+

De Roomba Combo j9+ is een model dat je vloeren zowel kan stofzuigen als dweilen. De Combo j9 beschikt over een opvangbak van 31 cl en hij kan zelf zijn inhoud legen in het automatische basisstation dat bij de set hoort. De Li‑ion‑accu zorgt voor een lange gebruiksduur en de robot maakt een routeplanning zodat elke ruimte efficiënt wordt schoongemaakt.

Via de app kun je zones instellen waar de robot niet mag komen en het dweilelement in‑ of uitschakelen. In de basis maakt de Combo j9+ zelfstandig een kaart van je woning en keert terug naar het station wanneer de accu moet opladen of de stofcontainer vol is. De robot is bedoeld voor huishoudens die gemak belangrijk vinden en biedt naast stofzuigen ook een dweilfunctie voor hardere vloeren.

MOVA Tech P50 Ultra

De MOVA Tech P50 Ultra is een forse robotstofzuiger met een basisstation. Het apparaat heeft een stofreservoir van 30 cl en wordt geleverd met een basisstation waarin je het stof eenvoudig kunt verwijderen. De robot produceert een geluidsniveau van 74 dB, iets hoger dan de Philips‑modellen, en weegt inclusief station ruim 13 kg.

Hij kan uiteraard ook automatisch terugkeren naar het station om op te laden of te legen. In de specificaties staat dat de MOVA is voorzien van een Li‑ion‑batterij en dat hij zowel kan stofzuigen als dweilen. De meegeleverde app maakt het mogelijk om routes in te stellen en zones te blokkeren. Met een vermogen van 700 W is hij krachtig genoeg voor tapijten en harde vloeren. Het is geschikt voor mensen die een uitgebreid station met automatische functies willen.