ID.nl logo
11 geweldige Android-functies die je moet gebruiken
© Reshift Digital
Huis

11 geweldige Android-functies die je moet gebruiken

Google I/O is in volle gang, waarbij vooral de vernieuwing in Android M interessant zijn. Echter, de huidige Android-versie zit ook al bomvol superhandige tools. Sommige zijn gemakkelijk te vinden, anderen zitten zo diep verborgen dat je ze nooit zou vinden. Wij zetten de beste functies op een rij!

Maar je hoeft al die geweldige functies niet mis te lopen. Zelfs als je denkt dat je een Android-poweruser bent, is het een goed idee om jezelf vertrouwd te maken met alle menu's, knoppen en tools in deze lijst. We hebben ons best gedaan om de precieze locaties van de functies die we hier noemen te identificeren, maar het kan dat je toch een beetje zult moeten zoeken als de fabrikant van je apparaat de interface buitensporig heeft aangepast. Lees ook: 'Google presenteert nieuw OS deze maand'.

Beveiliging op afstand

©PXimport

Gebruik Android Device Manager om veel meer controle te hebben over een verloren telefoon.

Het Google Play Services-framework wordt gebruikt om allerlei soorten backenddiensten te beheren en het wordt regelmatig op de achtergrond door Google geüpdatet. De meeste functionaliteit die in dit framework verwerkt is heeft weinig directe gevolgen voor de gebruiker, maar er zit een heleboel in, waaronder accountsynchronisatie, malwarescanning en de Android Device Manager. Deze functie maakt het mogelijk om je apparaat te lokaliseren, bellen, vergrendelen en wissen als je het kwijtraakt.

Standaard kun je met Android Device Manager alleen een apparaat bellen en lokaliseren, dus als je de volledige set functies wilt gebruiken moet je naar de systeeminstellingen gaan en omlaag scrollen naar Security. Open de Device Administrators-optie om te zien welke apps op je telefoon of tablet administratorrechten hebben gekregen. Als je het vakje naast Android Device Manager aanvinkt, zul je het apparaat ook kunnen wissen en vergrendelen.

Je kunt Android Device Manager op een aantal handige manieren van op afstand benaderen. Als je slechts één Android apparaat hebt, kun je een willekeurige webbrowser gebruiken om naar de Android Device Manager-pagina te gaan en op je account in te loggen. Van daaruit kun je een plattegrond te zien krijgen met de locatie van je telefoon. Bovendien kun je commando's geven om het apparaat te ontgrendelen of volledig te wissen.

Voordat je drastische maatregelen neemt wil je misschien even checken of je telefoon niet zomaar tussen de kussens van de bank is geglipt. Laat eerst het apparaat even rinkelen en controleer de locatie. Als je meer dan één Android-apparaat hebt, kun je de Android Device Manager-app gebruiken. Deze app kun je op al je apparaten installeren om de rest te lokaliseren en te beheren.

Schermopname

©PXimport

Screenshots zijn voor sukkels. Laat iedereen zien wat je aan het doen bent met een schermopname.

Een subgroep van Android-gebruikers heeft door de jaren heen hun toevlucht genomen tot het rooten van hun apparaten om geavanceerdere functies te krijgen. Android heeft langzaamaan functies gekregen die een root minder noodzakelijk maken. Vanaf Android Lollipop 5.0 is er minder reden dan ooit tevoren om te rooten, aangezien Android nu schermopname ondersteunt. Je hebt alleen een app nodig om er volledig van te profiteren.

Een schermopname is simpelweg een MP4-videobestand van wat er tijdens de opnameperiode op je scherm gebeurt. De meeste Android-apparaten bevatten om de een of andere reden geen native tool waarmee je dit kunt doen, maar je kunt er hopen vinden in de Play Store. Mijn persoonlijke favoriet is Rec.

Of je nu Rec gebruikt of een andere app met ondersteuning voor Lollipop-schermopname, het enige wat je hoeft te doen is het schermopnameverzoek accepteren wanneer het verschijnt. Er verschijnt een icoon in de statusbalk om te laten zien dat er een schermopname aan de gang is. Sommige apps hebben ook ondersteuning voor verschillende resoluties en bitrates voor de opname, maar standaard zal dit de native resolutie van het scherm van je telefoon of tablet zijn.

De manier waarop je een opname beëindigt verschilt per app, maar meestal is er een notificatie of je kunt het apparaat gewoon in de slaapstand zetten. Eén van de redenen dat ik het liefste Rec gebruik, is dat het programma ondersteuning heeft voor allebei die opties en bovendien kun je je apparaat schudden om te stoppen met opnemen.

Je systeemanimaties supersnel maken

©PXimport

Waarom zou je trage animaties willen hebben wanneer je processor hogere snelheden aankan?

Android apparaten zijn sneller dan voorheen, maar je kunt het met één simpele aanpassing nog sneller laten lijken. Android heeft een verborgen optiemenu voor ontwikkelaars dat je kunt inschakelen door naar de systeeminstellingen te gaan en vervolgens naar About > Software Information > More > Build number. Druk op het getal van de build - tik er letterlijk herhaaldelijk op - tot er een berichtje onderaan het scherm verschijnt waarin staat dat je een ontwikkelaar bent.

Maar maak je geen zorgen: dit brengt geen veranderingen aan in je systeem. Het zorgt er alleen voor dat het Developer Options-menu in de systeeminstellingen verschijnt - dus ga terug naar de systeeminstellingen en open Developer Options. Dit menu bevat een heleboel interessante functies waarmee je kunt spelen, maar je kunt er ook een flinke puinhoop van maken, dus het is een goed idee om niets te veranderen wat je niet grondig onderzocht hebt. Je bent gewaarschuwd!

Terug naar de animaties. Scrol in Developer Options naar Drawing en zoek naar Window animation scale, Transition animation scale en Animator duration scale. Deze staan standaard allemaal ingesteld op 1x. Deze animaties zijn de mooie overgangen die je ziet wanneer apps geopend en afgesloten worden, menu's uitschuiven enzovoorts. Ze helpen om vertragingen te verdoezelen wanneer het systeem aan het nadenken is, maar op een snel apparaat heb je geen trage instellingen nodig. Je kunt deze allemaal op 0.5x zetten voor een sneller aanvoelende interface.

Je telefoon sneller ontgrendelen met Smart Lock

©PXimport

Beveiliging hoeft geen gedoe te zijn.

Het is belangrijk om je telefoon te beveiligen, maar als jij degene bent die het apparaat vasthoudt is het niet nodig om telkens wanneer je het uit je zak haalt een sterk vergrendelscherm te moeten gebruiken. Gelukkig hebben Android 5.0-apparaten nu ondersteuning voor Smart Lock. Deze functie kan het eenvoudige swipe vergrendelscherm weergeven wanneer dat veilig is. Hoe weet het apparaat wanneer het veilig is? Nou, er zijn een aantal verschillende opties, waarvan er een aantal veiliger zijn dan de rest.

Smart Lock wordt via Play Services op je apparaat gezet, net als Android Device Manager. De vergrendelopties zullen per apparaat verschillen, maar Nexus-telefoons en tablets hebben de meeste mogelijkheden. Je hebt Trusted Face, Trusted Location, Trusted Devices en On-body Detection. Alle apparaten zouden op zijn minst Trusted Location en Trusted Devices moeten hebben.

Zo kun je bijvoorbeeld je telefoon zo instellen dat hij thuis swipe gebruikt om te ontgrendelen, maar dat het apparaat als je de hoek om gaat of even een ritje maakt om een patroon, PIN of wachtwoord vraagt. Hetzelfde geldt voor Trusted Devices - als je verbonden bent met een bluetooth- of NFC-apparaat dat je als "trusted" hebt aangemerkt (zoals je auto of Android Wear-horloge) zul je geen beveiligd vergrendelscherm te zien krijgen. Met Trusted Face zal het apparaat naadloos omschakelen naar swipe om te ontgrendelen als het jouw gezicht herkent met de camera op de voorzijde. On-body detection is een beetje vreemd - deze optie geeft een onbeveiligd vergrendelscherm zolang het apparaat in je zak zit of in je hand ligt. Zodra je het apparaat neerlegt, wordt het beveiligde vergrendelscherm ingeschakeld.

Bedenk wel dat sommige hardwaremakers het Smart Lock-menu erg diep in de geavanceerde beveiligings- of privacyinstellingen begraven. Het kan ook zo zijn dat je op sommige apparaten Google Play Services als een "trust agent" moet inschakelen in de instellingen om Smart Lock te kunnen benaderen.

Dataverbruik niet alleen bijhouden, maar ook beheren

©PXimport

De truc is om een waarschuwing te krijgen voordat je je datalimiet overschrijdt.

In ons tijdperk van data-abonnementen en steeds hogere tarieven moet je regelmatig je mobiele dataverbruik nauwlettend in de gaten houden. Android heeft een ingebouwde tool die je hiermee helpt, maar de meeste mensen maken er niet volledig gebruik van. Het Data Usage-menu bevindt zich meestal ergens bovenaan in de lijst met systeeminstellingen (hoewel het verstopt kan zitten onder de More-header). Je kunt het ook benaderen via het icoontje voor de signaalsterkte in Quick Settings. De schuifbalken op de grafiek met het verbruik kunnen gebruikt worden om je datalimieten in te stellen voor je factureringscyclus.

Standaard krijg je simpelweg een waarschuwing wanneer je je datalimiet bereikt hebt. Maar tegen de tijd dat je die waarschuwing ontvangt, is het vaak al te laat om je gedrag aan te passen en extra kosten of automatische afkapping te voorkomen. Het is dan ook beter om de waarschuwing te laten versturen wanneer je een paar honderd megabytes onder je limiet zit en vervolgens met het selectievakje boven de grafiek een datalimiet in te stellen. Met de rode lijn in de grafiek kun je een punt kiezen waarop je mobiele data wordt uitgeschakeld.

Gebruik Wi-Fi Direct voor snelle bestandsoverdrachten

©PXimport

De SuperBeam app maakt supersnelle bestandsoverdrachten tussen apparaten mogelijk - zelfs 45 Mbps. De wonderen van wifi!

Het versturen van bestanden tussen apparaten was altijd een beetje irritant, maar functies zoals Android Beam hebben het eenvoudiger gemaakt: Je hoeft alleen maar twee apparaten waarop NFC ingeschakeld is (Android 4.1 of later) tegen elkaar aan te houden om via een bluetoothlink bestanden over te dragen. Het is een leuk trucje, maar de snelheid wordt beperkt door de bandbreedte van bluetooth en de ondersteuning van bestandstypen is beperkt. Gelukkig ondersteunen de meeste Android-apparaten ook Wi-Fi Direct, hoewel de stock-apps van Google er geen gebruik van maken.

Wi-Fi Direct is precies zoals het klinkt: een protocol dat via wifi een directe verbinding kan maken tussen twee apparaten. Je hoeft alleen maar een app te hebben om het te kunnen gebruiken - je kunt er in Google Play een aantal vinden. SuperBeam is waarschijnlijk de krachtigste app en het heeft bovendien een gratis versie. Om een overdracht te starten hoef je alleen maar bestanden met SuperBeam te delen (of welke app je ook gekozen hebt) en de telefoons tegen elkaar te tikken. Met Wi-Fi Direct kun je meerdere bestanden versturen in één enkele overdracht en de snelheid kan gemakkelijk boven de 30 Mbps uitkomen. Het is geweldig voor het delen van grote video's of afbeeldingen.

Beperk de achtergronddata per app

©PXimport

Soms hoeven apps op de achtergrond helemaal niet zoveel data op te schrokken.

Omdat Android apps toestaat om op de achtergrond te ontwaken en activiteiten uit te voeren, bestaat er altijd de mogelijkheid dat ze zonder je medeweten mobiele data verzenden en ontvangen. Wanneer je een abonnement met weinig data hebt (of als je tegen je limiet aanzit) kan dit een probleem zijn. Gelukkig geeft het Android Data Usage-menu in je telefoon informatie over de dingen die op de achtergrond data verbruiken, wat extra kosten kan voorkomen.

Onder de hierboven genoemde grafiek met het algemene dataverbruik staat een lijst met al je apps, gerangschikt op de hoeveelheid data die ze verbruikt hebben, beginnend bij de meest gulzige apps. Als je op een app drukt kun je details zien over de verhouding tussen voor- en achtergronddata. Als je ziet dat een bepaalde app veel bytes op de achtergrond gebruikt, kun je omlaag scrollen om de optie voor het beperken van achtergronddata in te schakelen. Let op: deze optie is alleen beschikbaar op apparaten die aansluiten op een mobiel data-abonnement.

Vergeet ook niet dat sommige apps niet naar behoren zullen functioneren wanneer deze optie is ingeschakeld - dus gebruik het alleen voor apps en diensten die je mobiele dataverbinding niet respecteren.

Gebruik Owner Info om een apparaat gemakkelijker terug te kunnen vorderen

©PXimport

Deel je eigendomsgegevens om weldoeners in staat te stellen om je telefoon terug te geven.

Het is altijd een goed idee om een pincode op je telefoon of tablet te hebben, maar wat gebeurt er als je het apparaat kwijtraakt en iemand het vindt en het terug wil geven? Hoe kan hij of zij weten van wie apparaat is? In het Owner Info-menu kun je eenvoudig je identiteit invoeren.

Deze functie bevindt zich in het Security-gedeelte van de systeeminstellingen of onder Personal > Lock screen and security op nieuwere Samsung-telefoons. Je kunt kiezen wat voor informatie je hier invoert, maar een e-mailadres en alternatief telefoonnummer zijn een veilige keuze. Vink de optie boven het tekstveld aan om de Owner Info op het vergrendelscherm weer te laten geven. Let op: hardwarebouwers die het vergrendelscherm enorm aanpassen (kuch - HTC), halen deze functie soms weg.

Telefoons met tethering als hotspots herkennen

©PXimport

Het wordt tijd dat je telefoon handsets met tethering het respect behandelen dat ze verdienen.

Android-apparaten bieden al lang ondersteuning voor tethering (het delen van je internetverbinding met een ander apparaat) en de meeste aanbieders voelen zich er eindelijk prettig genoeg bij om gebruikers met een datalimiet de functie te laten gebruiken zonder dat ze moeten bijbetalen. Dat gezegd hebbende: een Android-apparaat dat met een getetherde hotspot verbonden is, weet niet dat het mobiele data verbruikt. Het ziet niets anders dan een wifi-toegangspunt - en dat kan voor problemen zorgen.

Als je je apps zo hebt ingesteld dat ze via wifi automatisch updaten of bestanden back-uppen, zou je per ongeluk binnen een paar minuten het grootste deel van de datalimiet van de hotspot kunnen verbruiken. Om dit te voorkomen, moet je je apparaten leren welke wifi-netwerken eigenlijk mobiele hotspots zijn. Dit zal instellingen voor mobiele data op het hele systeem toepassen, hoewel je telefoon toch denkt dat hij een wifi-verbinding heeft.

In het Data Usage-menu kun Network restrictions selecteren. Het scherm dat verschijnt geeft een lijst weer met alle wifi netwerken die met je account data gesynchroniseerd zijn. Zet de schakelaar om naast de netwerken die hotspots zijn en je apparaat zal geen misbruik van de data maken. Deze functie haakt goed in op de bovengenoemde achtergronddata beperking.

Priority Notifications

©PXimport

Laat je telefoon je niet overladen met meldingen wanneer je ze niet wilt hebben.

In Android 5.0 Lollipop zijn notificaties aan het vergrendelscherm toegevoegd, maar dat is niet de enige aanpassing van het traditioneel geweldige notificatiesysteem van Android. Je kunt het Priority Notification-systeem gebruiken om content op het vergrendelscherm te verbergen en te kiezen welke apps je mogen lastigvallen en wanneer. Dit is geweldig en krachtig, maar het is lastig om in te stellen.

Notificatiemodi (die soms interrupties genoemd worden) worden op de meeste Lollipop-apparaten opgesplitst in All, Priority en None. None betekent dat je geen notificaties krijgt, zelfs geen alarm. Priority betekent dat je wel een alarm krijgt en notificaties van apps die jij als belangrijk hebt aangegeven. All is de standaard notificatiemodus. In de Sound and notification-instellingen kun je aangeven welke apps prioriteit hebben en je kunt oproepen of sms-berichten van bepaalde nummers prioriteit geven. Je kunt tussen de drie modi switchen door op de volumeswitch te drukken en op None, Priority of All te drukken.

Als je de interrupties eenmaal geconfigureerd hebt, kun je een terugkerende interruptiemodus instellen in het notificatiemenu. Dit is een manier om het apparaat automatisch op schema van modus te laten veranderen, bijvoorbeeld elke dag op het uur dat je naar bed gaat. Op de meeste apparaten heet dit Downtime, maar soms heet het Do Not Disturb. Dit zijn heel handige functies, dus het is de moeite waard om het even in te stellen.

De time-out periode van de vergrendeling verlengen (of verkorten)

©PXimport

Is de time-out periode van de vergrendeling van je telefoon te kort? Dit scherm zal verlichting brengen.

Android biedt talloze beveiligingsinstellingen voor het vergrendelen van je apparaat. Je kunt een pincode, wachtwoord of patroon kiezen of je kunt zelfs kiezen voor gezichtsherkenning. Het gebruik van een slot is belangrijk om te voorkomen dat ongure mensen je data benaderen als je je apparaat verliest, maar het kan vervelend zijn om elke keer wanneer het scherm uitgaat je hardware opnieuw te moeten vergrendelen. Gelukkig hebben bijna alle Android-apparaten een functie waarmee je dit kunt oplossen.

In het Security menu van de meeste apparaten (Samsung heeft ook dit in het My Device-menu verstopt) staat een optie met de naam Automatically Lock. Dit item staat er alleen als je een vorm van schermbeveiliging hebt ingeschakeld. Hier kun je kiezen hoe lang je apparaat ontgrendeld blijft nadat het scherm uitgeschakeld is - op sommige telefoons gaat dit van onmiddellijk tot 30 minuten. Je kunt dan vaak ook nog gewoon de aan-/uitknop gebruiken om je apparaat meteen te vergrendelen, mocht je dat willen - dit kan door een selectievakje onder de time-out-optie aan te vinken (maar dit kan niet op alle telefoons).

▼ Volgende artikel
Slimmer overstappen zorgverzekering 2026: pak dubbel voordeel met CashbackXL
© ID.nl
Zekerheid & gemak

Slimmer overstappen zorgverzekering 2026: pak dubbel voordeel met CashbackXL

Naar verwachting stappen dit jaar weer ruim 1,2 miljoen mensen over van zorgverzekering. Verstandig, maar het kan nóg slimmer. Wie overstapt via CashbackXL profiteert namelijk dubbel: je bespaart op de premie én ontvangt cashback-punten die je kunt inwisselen voor keiharde euro's.

We zitten midden in het overstapseizoen. Tot en met 31 december heb je de tijd om je huidige zorgverzekering op te zeggen en een nieuwe te kiezen. De ontevredenheid over de hoge premies is voor velen de belangrijkste reden om te wisselen. Daarnaast kiezen steeds meer mensen voor een minder uitgebreide aanvullende verzekering om de kosten te drukken. Er valt vaak honderden euro's per jaar te besparen door simpelweg te vergelijken. Maar waarom zou je genoegen nemen met alléén een lagere premie?

Punten scoren (en cashen!)

Als je via CashbackXL overstapt, ontvang je voor elke nieuw afgesloten zorgverzekering bij de grote vergelijkers Poliswijzer.nl, Zorgkiezer en Overstappen.nl 2.750 punten. Deze punten zijn geld waard: 1 punt staat gelijk aan € 0,01. Dit betekent dat je per overstap € 27,50 extra voordeel pakt.
Of je nu kiest voor a.s.r., VGZ Bewuzt, OHRA, Zilveren Kruis Ziezo of een van de vele andere verzekeraars uit de lijst: als je via de juiste vergelijker overstapt, pak je die bonus mee. In onderstaand overzicht zie je bij welke vergelijker je moet zijn voor een specifieke verzekeraar.

💡Slimme tip: zo krijg je meerdere cashbacks op één adres

Stappen jij en je partner allebei over? Let dan even goed op. Normaal gesproken geldt de regel: één cashback per vergelijker, per adres/gezin. Maar daar is een slimme oplossing voor. Wil je voor meerdere gezinsleden een cashback ontvangen? Sluit de verzekeringen dan af bij verschillende vergelijkers.

Voorbeeld: Jij sluit je nieuwe verzekering af via Poliswijzer.nl (2.750 punten) en je partner sluit af via Overstappen.nl (ook 2.750 punten). Zo ontvang je op hetzelfde adres twee keer de cashback!

Belangrijk om te weten: geduld wordt beloond

Overstappen doe je vóór 1 januari, maar de controle duurt even. Zorgverzekeraars keuren de aanvragen namelijk pas definitief in april 2026. Het duurt dus even voordat de punten in je account op 'goedgekeurd' staan, maar dat is het wachten waard.

Voorwaarden puntenactie zorgverzekering 2026

Wil je in aanmerking komen voor deze actie, lees dan onderstaande voorwaarden even aandachtig door:

• Je moet 18 jaar of ouder zijn.
• Het moet gaan om een nieuwe verzekering (als je verlengt bij je huidige verzekeraar (ook al sluit je een andersoortige verzekering af) dan geldt dat hier niet als overstappen.
• Alle genoemde cashbacks gelden altijd voor elk eigen risico.

Zo werkt de zorgverzekerings-cashback

Wil jij 2026 financieel goed beginnen? Volg dan deze stappen voor de perfecte tracking:

1. Maak een account aan op CashbackXL.
2. Klik bovenaan in de blauwe balk op Zorgverzekering 2026.
3. Bekijk in het overzicht welke verzekeraar via welke vergelijker (Poliswijzer, Zorgkiezer of Overstappen) beschikbaar is.
4. Klik op de link en start de vergelijking. Let op: accepteer alle cookies op de site van de vergelijker en zet je adblocker uit. Dit is noodzakelijk om de punten te kunnen registreren.
5. Sluit de verzekering af.
6. Je aankoop wordt geregistreerd en na goedkeuring in april 2026 kun je jouw punten verzilveren in euro's.

Waarom je CashbackXL kunt vertrouwen

CashbackXL is de grootste cashback-site van Nederland. De site registreert 97 procent van alle aankopen succesvol en scoort op Kiyoh een klantwaardering van een 9,0. Je ontvangt je uitbetaling maandelijks (of wanneer jij wilt, zonder minimumbedrag), krijgt de hoogste cashback-percentages en kunt terecht bij een toegankelijke klantenservice.

▼ Volgende artikel
Dit wil je weten over tweestapsverificatie, óók zonder je smartphone
© Looker_Studio - stock.adobe.com
Huis

Dit wil je weten over tweestapsverificatie, óók zonder je smartphone

Je inloggegevens alleen met een wachtwoord beveiligen is vragen om problemen. Steeds meer diensten en apps bieden daarom tweefactorauthenticatie (2FA) aan, of ze verplichten dit zelfs. Naast een wachtwoord heb je dan een tweede factor nodig. Vaak gebruik je hiervoor je smartphone, maar wat doe je als je (tijdelijk) geen telefoon hebt?

Dit artikel in het kort

Tweestapsverificatie (2FA) beschermt je accounts beter dan alleen een wachtwoord. Vaak gebruik je hiervoor je smartphone, maar dat hoeft niet. In dit artikel lees je hoe je ook zonder telefoon veilig kunt inloggen. Zo ontdek je hoe desktop-authenticators zoals Proton of KeePassXC werken, hoe je een hardwaresleutel zoals een YubiKey instelt, en hoe je back-upcodes aanmaakt voor noodgevallen. Ook wordt uitgelegd wat een digitale en fysieke token precies doen en hoe toegangssleutels (passkeys) een alternatief vormen voor klassieke wachtwoorden.

Wachtwoorden kun je vergeten, of ze worden gehackt. Daarom is het niet handig om de toegang tot een dienst of app alleen met een wachtwoord te beveiligen. Voor meer veiligheid voeg je daar een tweede authenticatiemethode aan toe. We hebben het over het aanmelden via 2FA (tweefactorauthenticatie oftewel tweestapsverificatie).

Bij 2FA heb je naast iets wat je weet, meestal een wachtwoord, ook iets wat je 'hebt' of 'bent' nodig om in te loggen. Zo'n tweede factor is vaak een unieke, eenmalige code via een authenticator-app op je smartphone. Het kan ook een sms-code, pushmelding, hardwaresleutel of een biometrische beveiliging zijn. Zo kan een aanvaller met je wachtwoord niet binnendringen, want hij heeft ook die tweede factor nodig. Een geraden of gelekt wachtwoord is dus niet meer voldoende, wat de veiligheid verhoogt.

Smartphone

Veel 2FA-oplossingen werken via een smartphone, bijvoorbeeld met de authenticator-app van Authy, Google of Microsoft, of via sms-berichten naar je telefoon. Dit is handig, maar er zijn ook nadelen. Je hebt altijd je telefoon nodig en bij een lege batterij, verlies of diefstal kom je mogelijk niet bij je accounts. Ook al je je in een gebied zonder mobiel bereik bevindt, is het lastig of onmogelijk om een sms te ontvangen.

2FA via sms is bovendien kwetsbaar voor praktijken als sim-swapping. Hierbij zet een aanvaller jouw telefoonnummer om naar een eigen simkaart om zo sms-codes te ontvangen. Je smartphone kan ook besmet raken (via phishing) met malware. Ook daarmee kan een aanvaller andere 2FA-codes onderscheppen.

Het kan ook zijn dat je geen smartphone voor je werk hebt en dat je je privételefoon liever niet gebruikt voor werkgerelateerde 2FA-authenticaties. Je kunt er natuurlijk ook nog bewust voor kiezen om geen eigen smartphone te hebben.

Gelukkig bestaan er veilige alternatieven om je ook zonder smartphone via 2FA aan te kunnen melden, zoals de rest van dit artikel duidelijk maakt.

Lees ook: Waarom je beter geen sms voor tweestapsverificatie kunt gebruiken

Een eenmalige code via een (mobiele) authenticator-app is een van de populairste 2FA-verificatiemethoden.

Desktop-authenticator

Veel mensen gebruiken als tweede factor een eenmalige code via een authenticator-app. Daarvoor bestaan verschillende gratis mobiele apps, maar je kunt ook je desktop of laptop inzetten. Je hoeft geen virtuele Android-omgeving op te zetten met een tool als BlueStacks om zo bijvoorbeeld de mobiele Android-authenticator van Google of Microsoft te kunnen draaien. Installeer gewoon de desktopversies, zoals het Zwitserse Proton of het Zweedse Yubico.

We vertellen je in het kort hoe je hiermee bij Google aanmeldt. De procedure bij andere diensten en apps gaat op een vergelijkbare manier. Surf naar https://myaccount.google.com en open Beveiliging. Kies Tweestapsverificatie en zorg dat deze is ingeschakeld. Klik bij tweede stap op Authenticator en daarna op Authenticator instellen. Er verschijnt een QR-code, maar voor je desktop-app klik je op Kun je de code niet scannen. Je krijgt nu de nodige gegevens om de geheime sleutel (zie kader Werking digitale token) handmatig in te voeren.

Als je dit in je authenticator-app hebt ingesteld (zie de alineaProton Authenticator), klik je op Volgende en voer je de code in die de app genereert. Je kunt nu definitief tweestapsverificatie bij Google aanzetten. Bij de volgende aanmeldingen voer je nu voortaan naast je wachtwoord ook de gevraagde code in.

De tweestapsverificatie bij Google is geactiveerd, met (voorlopig alleen) een authenticatorcode als tweede factor.

Proton Authenticator

We nemen Proton Authenticator voor Windows als voorbeeld (ook beschikbaar voor macOS en Linux). De installatie bedraagt slechts enkele muisklikken. Start daarna de app start op en klik op Create new code. Vul bij Title bijvoorbeeld Google account in en plak de sleutel van 32 tekens in het veld Secret.

Bij Issuer kun je Google opgeven. Via Advanced options pas je eventueel instellingen aan als de dienst specifieke eisen heeft voor het aantal cijfers (standaard 6), tijdsinterval (standaard 30 seconden), algoritme (standaard SHA1) of type (standaard TOTP, maar kies STEAM voor het Steam-gameplatform van Valve). Klik op Save code om de code toe te voegen.

Via het tandwielpictogram kun je onder meer je codes back-uppen, exporteren, importeren en ook synchroniseren tussen apparaten via een gratis Proton-account. Na het aanmaken verschijnt de code in het hoofdvenster, met een geanimeerd pictogram dat de resterende geldigheidsduur toont. Je hoeft deze code nu maar bij de juiste dienst in te vullen als tweede factor, naast je wachtwoord.

Via Proton Authenticator voeg je een TOTP-code toe aan Googles 2FA-verificatieproces.

Werking digitale token

De meeste mensen gebruiken een digitaal token als tweede factor, zoals een pushmelding of een eenmalige cijfercode. Dit laatste wordt ook wel TOTP genoemd (Time-based One-Time Password) en werkt als volgt.

Bij het instellen van 2FA genereert de dienst een unieke geheime sleutel. Deze wordt één keer met je authenticator-app gedeeld via een QR-code of handmatige invoer. Zowel de server van de dienst als je authenticator-app gebruiken deze sleutel samen met het actuele tijdstip om met dezelfde wiskundige formule een code van meestal 6 cijfers te berekenen. Zo'n code blijft standaard dertig seconden geldig. Zodra je deze code invoert, vergelijkt de server deze met zijn eigen berekening. Is er een match, dan weet de server dat jij de juiste geheime sleutel hebt en dat de code actueel is, waarna je kunt inloggen.

©TvD | ID.nl

De achterliggende werking van een TOTP-systeem.

TOTP-wachtwoordmanager

Wachtwoorden zijn vooralsnog niet verdwenen (zie ook kader Zonder wachtwoord) en daarom is een wachtwoordmanager aan te raden. Zo hoef je al je wachtwoorden niet zelf te onthouden, voorkom je dat je ze achteloos noteert en vermijd je te veel dezelfde of simpele varianten.

Enkele wachtwoordmanagers ondersteunen ook TOTP-codes voor 2FA, zodat je geen aparte authenticator-app nodig hebt. Gratis opties voor Windows-desktop zijn onder meer Bitwarden en KeePassXC.

We nemen KeePassXC als voorbeeld, dat ook voor macOS en Linux beschikbaar is. Je installeert de tool met enkele muisklikken. Bij de eerste start klik je op Database aanmaken, voer je een naam en eventueel een omschrijving in. Klik daarna op Doorgaan. Laat de instellingen gerust ongewijzigd en klik op Doorgaan. Geef een sterk hoofdwachtwoord in (twee keer) en bevestig met Gereed. Kies een locatie voor de database en klik op Opslaan.

Voer in het hoofdvenster de accountgegevens in, zoals Titel, Gebruikersnaam, Wachtwoord en URL, en bevestig met OK. Het item wordt toegevoegd. Klik er met de rechtermuisknop op, kies TOTP / TOTP instellen en vul de Geheime sleutel in. Pas via Aangepaste instellingen eventueel de parameters aan en bevestig met OK. Om de TOTP-code te zien, kies je TOTP / TOTP (QR code) weergeven in het contextmenu.

Je kunt ook de KeePassXC-browserextensie downloaden en installeren om je online wachtwoorden en TOTP-codes automatisch in de browser in te vullen.

Ook wachtwoordbeheerder KeePassXC kan TOTP-codes genereren.

Hardwaresleutel

In plaats van een digitale sleutel kun je ook een fysieke hardwaresleutel gebruiken als tweede factor. Zo'n sleutel is extra veilig omdat deze via internet niet kan worden gekopieerd of gestolen. Ook phishers maken nauwelijks kans, want de sleutel is gekoppeld aan de originele website-url van de dienst. Zelfs als iemand je sleutel heeft, blijft je wachtwoord nodig en vaak ook een pincode of biometrie om de sleutel te gebruiken. Bij verlies rest meestal alleen een alternatieve tweede factor, zoals een TOTP-code of back-upcodes (zie hieronder), tenzij je een reservesleutel hebt.

We nemen als voorbeeld een YubiKey 5 NFC USB-A van Yubico (circa 60 euro). Dit kan ook een ander merk of type zijn, zoals Feitian, Nitrokey of SoloKeys. Ga in Windows 11 naar Instellingen, kies Accounts / Aanmeldingsopties en selecteer Beveiligingssleutel / Beheren. Plaats de sleutel in de pc en activeer deze. Klik op Toevoegen bij Pincode voor beveiligingssleutel. Je kunt ook de Yubico Authenticator downloaden die ook beschikbaar is voor macOS en Linux. Ga door met installeren en start als administrator op. Open nu Passkeys, klik op Set PIN, voer tweemaal een pincode in en klik op Save.

We nemen opnieuw Google als voorbeeld, waar je inmiddels tweestapsverificatie hebt ingeschakeld. Op de webpagina van je Google-account open je Beveiliging en klik je op Toegangssleutels en beveiligingssleutels. Kies + Toegangssleutel maken, klik op Ander apparaat gebruiken, selecteer Beveiligingssleutel en klik op Volgende en daarna op OK (twee keer). Voer de pincode van de sleutel in, bevestig met OK en activeer de sleutel. Deze is nu bruikbaar als tweede factor.

Bij Google maak je eenvoudig een toegangssleutel aan.

Werking fysieke token

Je kunt als tweede factor ook een fysieke token gebruiken. Bij banken kan dit een klein kastje zijn dat codes genereert, maar het kan ook een hardwaresleutel zijn zoals een YubiKey. Zo'n sleutel koppel je aan je computer via usb of bij smartphones via bluetooth of NFC. Dit werkt als volgt.


Je koppelt de sleutel één keer aan je account, waarbij een uniek cryptografische sleutelpaar wordt aangemaakt. De publieke sleutel gaat naar de server van de dienst, terwijl de privésleutel veilig in het hardwaretoken blijft en deze nooit verlaat. Na het invoeren van je wachtwoord vraagt de server aan de sleutel om een unieke digitale handtekening te maken voor die specifieke aanmelding.

Jij bevestigt de aanvraag, bijvoorbeeld door het token te activeren. Vervolgens stuurt de sleutel de handtekening naar de server, die controleert of deze overeenkomt met de eerder opgeslagen publieke sleutel. Bij een match weet de server dat jij de echte sleutel bezit en kun je inloggen.

Onder meer Yubico heeft diverse hardwaretokens (YubiKey) in het aanbod.

Back-upcodes

We hebben nu al twee methoden om ons via een desktop-pc of laptop bij 2FA aan te melden: digitale TOTP-codes en een hardwaresleutel. Heb je ook een toegangssleutel, bijvoorbeeld gekoppeld aan je Windows Hello-inlogmethode, dan zijn het er zelfs drie opties. Al is dit eigenlijk geen klassieke 2FA maar een methode zonder wachtwoord (zie kader Zonder wachtwoord).

De meeste diensten die 2FA ondersteunen, bieden ook back-upcodes aan, hoewel deze eigenlijk bedoeld zijn als noodingreep. We raden je in elk geval aan deze te genereren of te downloaden en offline te bewaren, bijvoorbeeld in een kluis of andere water- en brandveilige plek. Laat ze zeker niet rondslingeren en deel ze nooit digitaal.

Voor je Google-account bijvoorbeeld werkt dit als volgt. Meld je opnieuw aan op je accountpagina, open Beveiliging, scrol naar beneden en klik op Back-upcodes en daarna op Back-upcodes genereren. Google maakt direct tien codes aan die je kunt downloaden en/of afdrukken. Dit is meestal voldoende om problematische aanmeldingen op te lossen. Je kunt op elk moment weer tien nieuwe codes aanmaken, waarmee de vorige tien codes automatisch ongeldig worden.

Google genereert tien back-upcodes die je goed dient te bewaren voor het geval er iets misgaat.

Zonder wachtwoord

2FA combineert dus iets dat je 'weet' (wachtwoord) met iets wat je 'hebt' (zoals een code of sleutel) of 'bent' (biometrie). Er komt ook steeds meer concurrentie van een oplossing zonder wachtwoord via zogeheten toegangssleutels (passkeys). Dit systeem is enkel gebaseerd op iets wat je 'hebt' (een hardwarematige of softwarematige sleutel), vaak gecombineerd met een vorm van biometrie.

Je hebt hierbij dus geen wachtwoord meer nodig. Je kunt direct inloggen met zo'n sleutel, meestal na een geslaagde vingerafdruk, gezichtsherkenning of pincode. Onderliggend werkt dit via de FIDO2-standaard met het hardwareprotocol CTAP2 en het webprotocol WebAuthn.

Op www.passkeys.io/ vind je een demonstratie en een lijst van enkele tientallen sites en apps die toegangssleutels als volledig wachtwoordalternatief ondersteunen. Nog meer diensten staan op https://passkeys.directory, een door de community beheerde lijst. De aanduiding MFA (Multi Factor Authenticatie) betekent hier dat toegangssleutels ook inzetbaar zijn als extra beveiligingslaag naast andere inlogmethodes. Zo kun je onder meer bij Google via een toegangssleutel, zoals een pincode, inloggen, zonder zelfs je wachtwoord te hoeven intikken.

Passkeys-directory: ook Google ondersteunt volop toegangssleutels.

Offline dingen veilig bewaren?

Haal een kluis in huis!