Je Android-telefoon stelt je niet alleen in staat om vrijwel alles online te doen, je hebt ook meteen je hele leven in je broekzak. Een aantrekkelijk doelwit voor dieven dus. Maar je bent niet weerloos, er zijn namelijk manieren op je smartphone te beschermen.

Let op permissies van apps

App permissies zijn je eerste verdedigingslinie tegen kwaadaardige software. Telkens wanneer je een app installeert, krijg je een pop-up-menu te zien met een lijst met alle aspecten van je telefoon die de app kan benaderen. De meeste mensen letten hier niet op en gaan meteen door met de installatie, maar soms loont het om erachter te komen of de zaklamp-app die je gedownload hebt diensten gebruikt die je geld kunnen kosten, of dat de Facebook-app je hele telefoon wilt gebruiken.

©PXimport

App permissies zijn ouderwets en moeilijk te lezen, maar op nieuwere versies van Android zijn ze wat gemakkelijker te begrijpen. Je kunt op elke individuele permissie drukken om er meer over te weten te komen, zodat je beter kunt beslissen welke apps je wilt downloaden. Helaas kun je niet kiezen welke permissies je accepteert, je zult alle eisen moeten accepteren of naar een andere app op zoek gaan.

©PXimport

Download alleen uit de Play Store

Android evangelisten hebben het vaak over de voordelen van het sideloaden van software op je smartphone. Op papier lijkt het zinvol: we kunnen op onze apparaten namelijk alles installeren wat we maar willen. De harde realiteit is echter dat het downloaden en installeren van willekeurige apps die je op het internet tegenkomt, voor problemen kan zorgen - zelfs wanneer je waakzaam bent.

Hoewel de Google Play Store in het verleden kwaadaardige apps gehost heeft, heeft Google hard haar best gedaan om de meeste rommel te verwijderen. De winkel is niet zo betrouwbaar als de Apple App Store, maar het lijkt in ieder geval niet meer alsof je elke keer dat je een app downloadt Russische roulette aan het spelen bent.

©PXimport

Maar als je een app van een willekeurige website afhaalt, stel je je data - en soms zelfs je portemonnee - bloot aan allerlei soorten malware. Het is algemeen bekend dat Android-apps eenvoudig uit elkaar te halen zijn, en aanvallers kunnen zelfs populaire apps zoals Snatchat of Tinder aanpassen zodat ze zonder jouw medeweten mobiele malware verspreiden.

Je kunt een handjevol gerenommeerde app-winkels van derden vinden, zoals de Amazon App Store en F-Droid, maar als je alleen maar apps via de Play Store downloadt heb je een veel kleinere kans om twijfelachtige software tegen te komen.

Vergrendel je telefoon

Dit lijkt misschien vanzelfsprekend, maar het instellen van een pincode of een patroonslot op je telefoon is de eenvoudigste manier om je apparaat te beveiligen. Op die manier kunnen nieuwsgierige vrienden niet je sms-berichten lezen en is het lastiger voor dieven om je telefoon door te verkopen. Je kunt dit instellen door naar Settings > Security & Screen Lock te gaan. Hackers en pottenkijkers kunnen je patroonslot kraken door de vette vegen die over je scherm lopen te onderzoeken, dus een pincode is de beste manier om te zorgen dat niemand je vettige huid tegen je gebruikt.

Je verliest het gemak om je telefoon meteen te kunnen gebruiken, maar de extra beveiliging is de moeite waard.

©PXimport

Beveiliging op afstand

De Android Device Manager is een functie waarmee je je device van afstand kunt bereiken. Als je slechts één Android-apparaat hebt, kun je een willekeurige webbrowser gebruiken om naar de Android Device Manager-pagina te gaan en op je account in te loggen. Van daaruit kun je een plattegrond te zien krijgen met de locatie van je telefoon. Bovendien kun je commando's geven om het apparaat te ontgrendelen of volledig te wissen.

Standaard kun je met Android Device Manager alleen een apparaat bellen en lokaliseren, dus als je de volledige set functies wilt gebruiken moet je naar de systeeminstellingen gaan en omlaag scrollen naar Security. Open de Device Administrators-optie om te zien welke apps op je telefoon of tablet administratorrechten hebben gekregen. Als je het vakje naast Android Device Manager aanvinkt, zul je het apparaat ook kunnen wissen en vergrendelen.

©PXimport

Gebruik Android Device Manager om veel meer controle te hebben over een verloren telefoon.

Voordat je drastische maatregelen neemt wil je misschien even checken of je telefoon niet zomaar tussen de kussens van de bank is geglipt. Laat eerst het apparaat even rinkelen en controleer de locatie. Als je meer dan één Android-apparaat hebt, kun je de Android Device Manager-app gebruiken. Deze app kun je op al je apparaten installeren om de rest te lokaliseren en te beheren.

Smart Lock

Het is belangrijk om je telefoon te beveiligen, maar als jij degene bent die het apparaat vasthoudt is het niet nodig om telkens wanneer je het uit je zak haalt een sterk vergrendelscherm te moeten gebruiken. Gelukkig hebben Android 5.0-apparaten nu ondersteuning voor Smart Lock. Deze functie kan het eenvoudige swipe vergrendelscherm weergeven wanneer dat veilig is. Hoe weet het apparaat wanneer het veilig is? Nou, er zijn een aantal verschillende opties, waarvan er een aantal veiliger zijn dan de rest.

Smart Lock wordt via Play Services op je apparaat gezet, net als Android Device Manager. De vergrendelopties zullen per apparaat verschillen, maar Nexus-telefoons en tablets hebben de meeste mogelijkheden. Je hebt Trusted Face, Trusted Location, Trusted Devices en On-body Detection. Alle apparaten zouden op zijn minst Trusted Location en Trusted Devices moeten hebben.

©PXimport

Beveiliging hoeft geen gedoe te zijn.

Zo kun je bijvoorbeeld je telefoon zo instellen dat hij thuis swipe gebruikt om te ontgrendelen, maar dat het apparaat als je de hoek om gaat of even een ritje maakt om een patroon, PIN of wachtwoord vraagt. Hetzelfde geldt voor Trusted Devices - als je verbonden bent met een bluetooth- of NFC-apparaat dat je als "trusted" hebt aangemerkt (zoals je auto of Android Wear-horloge) zul je geen beveiligd vergrendelscherm te zien krijgen. Met Trusted Face zal het apparaat naadloos omschakelen naar swipe om te ontgrendelen als het jouw gezicht herkent met de camera op de voorzijde. On-body detection is een beetje vreemd - deze optie geeft een onbeveiligd vergrendelscherm zolang het apparaat in je zak zit of in je hand ligt. Zodra je het apparaat neerlegt, wordt het beveiligde vergrendelscherm ingeschakeld.

Time-out-periode veranderen

Android biedt talloze beveiligingsinstellingen voor het vergrendelen van je apparaat. Je kunt een pincode, wachtwoord of patroon kiezen of je kunt zelfs kiezen voor gezichtsherkenning. Het gebruik van een slot is belangrijk om te voorkomen dat ongure mensen je data benaderen als je je apparaat verliest, maar het kan vervelend zijn om elke keer wanneer het scherm uitgaat je hardware opnieuw te moeten vergrendelen. Gelukkig hebben bijna alle Android-apparaten een functie waarmee je dit kunt oplossen.

©PXimport

Is de time-out periode van de vergrendeling van je telefoon te kort? Dit scherm zal verlichting brengen.

In het Security-menu van de meeste apparaten (Samsung heeft ook dit in het My Device-menu verstopt) staat een optie met de naam Automatically Lock. Dit item staat er alleen als je een vorm van schermbeveiliging hebt ingeschakeld. Hier kun je kiezen hoe lang je apparaat ontgrendeld blijft nadat het scherm uitgeschakeld is - op sommige telefoons gaat dit van onmiddellijk tot 30 minuten. Je kunt dan vaak ook nog gewoon de aan-/uitknop gebruiken om je apparaat meteen te vergrendelen, mocht je dat willen - dit kan door een selectievakje onder de time-out-optie aan te vinken (maar dit kan niet op alle telefoons).

Dit artikel is opgemaakt uit (delen van) vertaalde artikelen van onze zustersites. Meningen in het artikel komen niet per definitie overeen met die van de redactie.

Hoewel wachtwoordloze technieken als toegangssleutels snel terrein winnen, doe je er voorlopig goed aan slim om te gaan met je huidige wachtwoorden. De tips en (gratis) tools in dit artikel helpen je bij het opzetten van degelijk wachtwoordbeheer.

Cloudbeheer

Telkens hetzelfde wachtwoord gebruiken voor meerdere apps en diensten is sterk af te raden, maar verschillende complexe wachtwoorden onthouden lukt haast niet zonder een wachtwoordbeheerder. Een degelijke, gratis optie is het opensource Bitwarden. Kies eerst een hoofdwachtwoord en installeer daarna de desktop-app, browserextensies (voor automatisch invullen) en/of de mobiele app. Je wachtwoordkluis wordt end-to-end versleuteld in de cloud bewaard en wordt via je account gesynchroniseerd. Kies bij voorkeur bitwarden.eu als serverlocatie. Je kunt ook creditcards en andere gevoelige gegevens in je kluis bewaren.

Lokaal beheer

Bitwarden is een uitstekende wachtwoordmanager, maar functies als TOTP-authenticatie (Time-based One-Time Password) zijn alleen beschikbaar in de betaalde versie. Misschien stoort het je ook dat je wachtwoordkluis in de cloud wordt opgeslagen. Een gratis, opensource-alternatief is KeePassXC. Deze bewaart alles lokaal in een versleuteld bestand, van wachtwoorden en creditcards tot notities. De app werkt volledig offline, ondersteunt ook TOTP-authenticatie en vult inloggegevens automatisch in via een browserextensie. Wil je toch synchronisatie, dan kun je de database delen via een cloudopslagdienst als Google Drive of Dropbox, of met Syncthing.

Algoritme

Bij wachtwoordbeheerders als Bitwarden en KeePassXC worden je wachtwoorden opgeslagen. LessPass pakt het anders aan. Deze bewaart niets, maar genereert je wachtwoorden telkens opnieuw via een algoritme op basis van je hoofdwachtwoord, gebruikersnaam en sitenaam. Uit veiligheidsoverwegingen gebruik je hiervoor liefst de browserextensie of mobiele app, zodat alles lokaal gebeurt. Omdat nergens iets wordt opgeslagen, is dit systeem veilig, maar je moet bij elke herberekening wel exact dezelfde gegevens ingeven. Automatisch invullen of ondersteuning voor notities ontbreekt helaas.

Browsers

Gebruik je bijna uitsluitend je browser voor allerlei aanmeldingen, dan kun je ook de ingebouwde wachtwoordbeheerfunctie gebruiken. Deze zit in de meeste Chromium-browsers en in Firefox. In Chrome ga je naar Instellingen / Jij en Google / Synchronisatie en Google-services. Schakel de functie in en zorg dat bij Beheren wat je synchroniseert ook Wachtwoorden en toegangssleutels is aangevinkt. Wil je liever niet synchroniseren, dan kun je wachtwoorden ook handmatig exporteren en importeren via Instellingen / Automatisch invullen en wachtwoorden / Google Wachtwoordmanager. Kies daar Instellingen en Wachtwoorden exporteren. Je kunt het opnieuw inladen via Wachtwoorden importeren. Verwijder eventueel het csv-bestand na gebruik. Firefox biedt vergelijkbare opties.

2FA

Zelfs met een degelijke wachtwoordbeheerder blijven wachtwoorden een zwakke schakel: ze zijn te eenvoudig, je vergeet of verliest ze, je geeft ze in op phishing-sites of malware onderschept ze. Daarom is het aangeraden om 2FA, oftewel tweestapsverificatie, te activeren. Daarbij is naast je wachtwoord een extra factor nodig, zoals een pincode, TOTP, sms, pushmelding, biometrie of een beveiligingssleutel. Een handig overzicht van sites en diensten die 2FA ondersteunen, met info over de gebruikte methoden en links naar de instelinstructies, vind je op https://2fawebsites.github.io en op de thematische https://2fa.directory.

Authenticator

Er bestaan meerdere verificatiemethoden voor 2FA, maar vrijwel alle diensten ondersteunen verificatie zowel via sms als via TOTP. Bij TOTP is geen internet of gsm-netwerk nodig, wat het minder kwetsbaar maakt voor onderschepping of sim-swapping. Om zulke codes te genereren heb je een TOTP-authenticator-app nodig. Goede gratis opties zijn Google Authenticator, Microsoft Authenticator (ondersteunt geen wachtwoordbeheer en autofill meer), Aegis Authenticator en Authy. Alle vier ondersteunen TOTP en bieden een back-upfunctie. Wil je je codes exporteren, dan lukt dit het best met Google of Aegis. Deze laatste is ook opensource, maar is enkel beschikbaar voor Android. Authy is veelzijdigst, want bruikbaar op Android, iOS, macOS en Windows.

Herstelcodes

De meeste diensten met 2FA laten je ook herstelcodes gebruiken. Deze bieden een uitweg als je tijdelijk geen toegang hebt tot andere aanmeldopties, bijvoorbeeld bij verlies van je smartphone. Bewaar deze herstelcodes tevens digitaal, zoals in het notitiegedeelte van je favoriete wachtwoordmanager, in een versleutelde VeraCrypt-container of in een versleuteld cloudbestand. Bij Google vind je tot 10 herstelcodes via https://myaccount.google.com/security, bij Back-upcodes. Bij Microsoft is dit beperkt tot één code: ga naar https://account.microsoft.com/security, klik op Beheren hoe ik me aanmeld en kies Een nieuwe code genereren.

Gehackt?

Het is verstandig om regelmatig te controleren of een van je login-id's al in een online datalek voorkomt. Dit kan via Have I Been Pwned. Hier vul je e-mailadres in en je ziet meteen hoeveel en welke datalekken er zijn. Klik bovenaan op Notify Me voor een gratis melding zodra je adres in een nieuw lek opduikt. Klik op Passwords om te controleren of een wachtwoord reeds voorkomt in een datalek.

In Chrome kun je via chrome://password-manager/checkup?start=true eveneens een wachtwoordcheck uitvoeren. Je ziet ook hoeveel wachtwoorden zwak zijn of worden hergebruikt.

Anti-phishing

Wachtwoorden bieden weinig bescherming tegen phishing-sites, dus zorg ervoor dat je hiertegen zo goed mogelijk beveiligd bent. In je browser, zoals Chrome, ga je naar Instellingen, kies Privacy en beveiliging / Beveiliging en activeer bij voorkeur Geoptimaliseerde beveiliging bij Safe Browsing, of anders Standaardbeveiliging. Daarnaast kun je via DNS phishing-sites al blokkeren voor ze laden. Een optie is het gebruik van de nieuwe Europese publieke DNS4EU-resolvers. Kies hier voor Protective resolution (86.54.11.1 en 86.54.11.201), eventueel aangevuld met kinderbescherming en/of advertentieblokkering. Op de site vind je stap-voor-stap-instructies.

E-mailadres

Veel diensten laten je een e-mailadres opgeven ingeval je je wachtwoord vergeet of je account wordt geblokkeerd. Je ontvangt dan een mail om je identiteit te bevestigen en een herstellink te krijgen. Gebruik hiervoor liefst niet je hoofdadres, want als iemand dat via een datalek bemachtigt, kan die herstelmails onderscheppen en je accounts via wachtwoordherstel overnemen. Je kiest dus beter een apart e-mailadres dat je nergens anders voor gebruikt. Bij Google kun je dit instellen op https://myaccount.google.com/security, bij Herstelmailadres.

Lees ook: Zo meld je phishing in Outlook en Gmail

Browserprofiel

Voor gevoelige accounts zoals online bankieren of je wachtwoordkluis kun je overwegen een apart browserprofiel te gebruiken. Malafide scripts of extensies uit je standaardprofiel worden zo niet geactiveerd. Zo beperk je ook tracering en fingerprinting, en voorkom je dat je per ongeluk ingelogd blijft, aangezien je in dat profiel geen andere sites bezoekt.

In Chrome maak je een nieuw profiel aan via het profielicoon rechtsboven. Kies Chrome-profiel toevoegen. Je kunt inloggen met een Google-account of klikken op Doorgaan zonder account. Kies een zoekmachine, vul een profielnaam in, selecteer een opvallend thema en klik op Klaar.

Aanmeldpogingen

Bij sommige diensten, zoals Google en Microsoft, ontvang je automatisch een e-mail of pushmelding zodra een nieuw apparaat of een nieuwe browser inlogt. Zo kun je snel ingrijpen, bijvoorbeeld door je wachtwoord aan te passen of verdachte sessies uit te loggen. Bij Google ga je naar https://myaccount.google.com/security. Scrol naar Je apparaten en klik op Apparaten beheren. Selecteer een sessie en kies Uitloggen. Bij Microsoft ga je naar https://account.microsoft.com/security en klik je op Mijn aanmeldactiviteiten weergeven.

Beveiligingssleutel

Je kunt een fysieke beveiligingssleutel (zoals de meeste YubiKeys) ook gebruiken om je wachtwoordkluis te openen in combinatie met je hoofdwachtwoord.

Installeer eerst Yubikey Manager en start dit programma. Ga naar Applications/OTP en klik op Configure bij een vrij slot. Kies Challenge-response en klik op Generate voor een geheime sleutel. Vink Require touch aan voor extra veiligheid. Bevestig met Finish.

Open vervolgens je database in KeePassXC en ga naar Database / Databasebeveiliging. Kies Aanvullende bescherming toevoegen / Challenge-Response toevoegen. Selecteer het juiste slot van je ingeplugde beveiligingssleutel en bevestig met OK.

Browserwachtwoorden

Gebruik je meerdere browsers en zoek je het wachtwoord van een specifieke site, wil je alle wachtwoorden exporteren voor import in een andere browser, of is je systeem gecrasht en wil je de wachtwoorden uit je browserprofielen halen? Dan kan het gratis WebBrowserPassView handig van pas komen (let op: je virusscanner kan een foutpositief geven). Pak het zip-bestand uit met het wachtwoord wbpv28821@ en start de portable app. Je krijgt een overzicht van alle gevonden sites en log-ins. Via Bestand / Geselecteerde items opslaan kun je exporteren naar diverse csv-formaten, zoals voor Chrome, KeePass en Firefox.

Toegangssleutels

Een mooie afsluiter lijkt ons een tip rond passkeys, oftewel toegangssleutels. Immers, steeds meer diensten (en wachtwoordmanagers) ondersteunen deze aanmeldmethode waarbij je geen wachtwoord meer hoeft in te voeren. Een passkey is een cryptografisch sleutelpaar: de publieke sleutel wordt bewaard bij de onlinedienst, terwijl de (afgeleide) private sleutel veilig op je toestel blijft, zoals je pc, smartphone of een fysieke beveiligingssleutel zoals een Yubikey.

Zo maak je een toegangssleutel aan bij Google. Ga naar https://g.co/passkeys en meld je aan. Klik twee keer op Toegangssleutel maken. Je toestel stelt nu een methode voor, zoals gezichtsherkenning, vingerafdruk of pincode. Bevestig de koppeling. Vanaf nu kun je je bij Google aanmelden vanaf dit toestel, zonder wachtwoord.

Fairphone lanceert de vernieuwde Fairbuds XL. Deze modulaire koptelefoon belooft nu ook het geluid en comfort te bieden dat je voor 249 euro mag verwachten. Met nieuwe drivers en zachtere oorkussens pakt de fabrikant de eerdere kritiekpunten aan. Handig: je kunt je oude model zelf eenvoudig upgraden.

De Nederlandse fabrikant Fairphone heeft deze week de vernieuwde versie van de Fairbuds XL gepresenteerd. Deze modulaire koptelefoon is een doorontwikkeling van het model dat in 2023 werd gelanceerd. Waar de eerste generatie vooral een statement maakte op het gebied van repareerbaarheid, belooft deze nieuwe versie ook op audiogebied en draagcomfort een inhaalslag te maken. De koptelefoon is daardoor ontworpen om jarenlang mee te gaan en is per direct verkrijgbaar.

©Fairphone

Verbeterde audiokwaliteit en materialen

De belangrijkste upgrade ten opzichte van de voorganger zit in de geluidsweergave en het fysieke ontwerp. De nieuwe Fairbuds XL beschikt over 40 mm dynamische drivers en ondersteuning voor aptX HD, wat moet zorgen voor een gedetailleerder geluidsbeeld en high-res audio via bluetooth. Fairphone heeft daarnaast gekeken naar de feedback over het draagcomfort. De nieuwe modellen zijn uitgerust met zachtere oorkussens van 'birdseye-mesh' en een ademende hoofdband, waardoor de koptelefoon ook tijdens langere luistersessies prettig moet blijven zitten. Het design is beschikbaar in de kleuren Forest Green en Horizon Black.

Modulair ontwerp voor lange levensduur

Wat de Fairbuds XL onderscheidt in de markt van consumentenelektronica is de verregaande modulariteit. De koptelefoon is opgebouwd uit negen losse modules die door de gebruiker zelf te vervangen zijn. Dit betekent dat bij een defect of slijtage niet het hele apparaat weggedaan hoeft te worden, maar dat onderdelen zoals de batterij, de oorkussens of de hoofdband eenvoudig vervangen kunnen worden. Technisch biedt het apparaat verder dual-point connectiviteit, een IP54-certificering voor spatwaterdichtheid en een accuduur tot 30 uur.

Zoals gebruikelijk bij het Amsterdamse bedrijf ligt de nadruk sterk op duurzaamheid en eerlijke materialen. De koptelefoon bestaat voor ongeveer 50 procent uit gerecyclede grondstoffen, waaronder gerecycled aluminium en zeldzame aardmaterialen in de magneten. Ook wordt er bij de assemblage gebruikgemaakt van fabrieken die draaien op zonne-energie en investeert het bedrijf in leefbare lonen voor fabrieksarbeiders.

©Fairphone

Compatibel met het vorige model

Een opvallende keuze van Fairphone is de compatibiliteit met de eerste generatie Fairbuds XL. De fabrikant benadrukt dat technologie moet meegroeien met de gebruiker. Bezitters van het 2023-model hoeven daarom geen volledig nieuwe koptelefoon aan te schaffen om te profiteren van de geluidsverbeteringen. De nieuwe drivers zijn namelijk ook als los onderdeel verkrijgbaar en kunnen eenvoudig in het oude model worden geïnstalleerd. Hiermee voegt Fairphone daadwerkelijk de daad bij het woord wat betreft het verlengen van de levensduur van elektronica.

©Fairphone

Prijs en beschikbaarheid

De vernieuwde Fairbuds XL is per direct verkrijgbaar in Nederland. De adviesprijs voor de koptelefoon bedraagt 249 euro. Hij is te koop via de webwinkel van Fairphone en bij geselecteerde retailers.