Je gebruikt je smartphone elke dag, maar de kans is groot dat je niet elke dag een kijkje neemt in het instellingenmenu van je iPhone of Android-apparaat. In dit uitgebreide artikel laten we je zien welke handige instellingen je kunt wijzigen.

iOS

Tip 01: Meldingen kiezen

Je kunt op je iPhone per app bepalen hoe notificaties worden weergegeven. Ga naar Instellingen / Berichtgeving en kies een app onder Meldingsstijl. Allereerst bepaal je of een app überhaupt meldingen mag geven door de knop achter Sta berichtgeving toe aan te zetten. Onder Meldingen kies je hoe deze meldingen eruit mogen zien. Onderaan heb je vervolgens nog de optie om Geluiden of Badges voor de app aan te zetten. Badges zijn de rode bolletjes bij een app-icoontje.

Tip 02: Batterij-info

Meer weten over de toestand van de batterij in je iPhone? Ga naar Instellingen / Batterij en scrol naar beneden. Onder Afgelopen 24 uur zie je nu twee grafieken. De eerste geeft aan wat het batterijniveau was, de onderste grafiek geeft weer hoeveel tijd je op je iPhone bezig bent geweest. Je kunt ook op de knop Batterijconditie tikken om te weten te komen hoe de maximumcapaciteit van je batterij is.

©PXimport

Tip 03: Applimiet toevoegen

Je zit waarschijnlijk zonder het door te hebben minstens een uur per dag op je smartphone te staren. Apple wil je helpen om minder tijd te verdoen en daarom kun je in iOS 12 bepalen hoeveel tijd per dag je een app mag gebruiken. Ga naar Instellingen / Schermtijd en kies voor Ga door. Geef aan of dit je eigen iPhone is of dat je schermtijden voor de iPhone van je kind wilt instellen en kies voor Applimieten. Tik op Voeg limiet toe en kies een categorie, bijvoorbeeld Sociale netwerken. Geef nu een maximale hoeveelheid tijd per dag aan die je hieraan mag besteden. Je kunt zelfs aangeven op welke dagen de limiet geldt. Bij Wijzig apps kun je bepaalde apps uitsluiten van de limiet.

Tip 04: App beveiligen

©PXimport

Een veelgehoorde wens onder iOS-gebruikers was de mogelijkheid om apps te beveiligen met een wachtwoord. In iOS 12 is dit via een omweg deels mogelijk. Je moet eerst de optie Schermtijd onder Instellingen activeren. Tik op Gebruik toegangscode voor schermtijd en geef een code op. Open en sluit de app die je van een code wilt voorzien en ga terug naar het beginscherm van Schermtijd. Tik op de grafiek bovenin en kies de app die je wilt beveiligen onder Meest gebruikt. Tik op Voeg limiet toe en zet deze op 1 min. Omdat de optie Blokkeer bij einde van limiet aanstaat, zal de app na 1 minuut vragen om je toegangscode.

Tip 05: Slimme nachtmodus

Op je iPhone zit de zogenoemde Night Shift-modus die ervoor zorgt dat je beeldscherm naarmate het later wordt steeds warmere kleuren geeft. Ook op de meest warme stand is het scherm van je iPhone echter nog erg fel in het donker. Een truc is om de kleuren van je beeldscherm om te draaien. Nadeel is dat alle afbeeldingen nu ook in negatief worden weergegeven. Wil je een slimme nachtmodus inschakelen, dan ga ja naar Instellingen / Algemeen / Toegankelijkheid / Aangepaste weergave en kies je voor Keer kleuren om. Kies de optie Slim omgekeerd en voilà!

Tip 06: Tracking beperken

De meeste reclames die je online krijgt te zien, zijn op één of andere manier op jouw voorkeuren afgesteld, bijvoorbeeld doordat je met je Google-account bent ingelogd of doordat een Facebook-trackingpixel je volgt op websites die je bezoekt. Op je iPhone kun je deze vorm van reclametracking verminderen door bij Instellingen / Privacy / Reclame de optie Beperk reclametracking aan te zetten.

©PXimport

Tip 07: Wis alle gegevens

Deze functie moet je alleen instellen als je geen kleine kinderen hebt. Je kunt ervoor kiezen om je iPhone te laten wissen als iemand tien keer een foute toegangscode heeft ingevoerd. Ga naar Instellingen / Touch ID en toegangscode en geef je toegangscode in. Helemaal onderaan zet je de schuif achter Wis gegevens aan. Bevestig de actie met Schakel in. In dit scherm is het bovendien mogelijk om exact te bepalen wat je met je vingerafdruk allemaal kunt doen op je iPhone.

Tip 08: Wachtwoorden

©PXimport

Vergeet jij ook altijd je wachtwoord? Geen probleem. Ga naar Instellingen / Wachtwoorden en accounts en tik op Wachtwoorden. Gebruik je vingerafdruk om toegang te krijgen tot al je wachtwoorden en zoek in het venster naar de dienst waar je het wachtwoord van bent vergeten. Tik op de naam en het wachtwoord en je eventuele gebruikersnaam worden weergegeven. Als je op je iPhone bij een website of dienst inlogt, zie je tegenwoordig ook of iOS een wachtwoord van de dienst heeft opgeslagen. Met Touch ID kun je op zo’n moment gemakkelijk het wachtwoord automatisch laten invullen.

Tip 09: Snel reageren

Word je gebeld en wil je snel even reageren met een tekstbericht? Tik dan bij een inkomend gesprek op Bericht en kies één van de drie opties. Je kunt de drie opties wijzigen door op Aangepast te tikken. Je vindt ze ook als je bij Instellingen / Telefoon op Reageer met tekstbericht tikt. Hier wijzig je eventueel de standaardreacties. Je kunt bij een inkomend gesprek ook op Herinnering tikken. Het telefoontje wordt nu afgekapt, maar je ontvangt na een uur een herinnering dat diegene je heeft gebeld.

Tip 10: Snel 112 bellen

Ben je in nood en is het ontgrendelen van je iPhone en het navigeren naar je telefoon-app te veel werk, dan kun je ook 112 bellen door vijf keer snel achter elkaar op de sluimerknop bovenin te drukken. Als je dit doet, verschijnt er een rode SOS-knop in beeld. Tik erop en de alarmdienst wordt gebeld. De iPhone doet dit automatisch op basis van de locatie waar je je bevindt. Zet je de schuif achter Automatisch bellen aan, dan verschijnt er een timer die drie seconden aftelt en dan zelf belt. Zet deze optie alleen aan als je weet dat je je iPhone niet per ongeluk aan kunt zetten.

©PXimport

Tip 11: Meten is weten

Een nieuwe app in iOS 12 is Meten. Die maakt gebruik van de AR-mogelijkheden van je iPhone om objecten te meten. Richt je iPhone op een object en de app vraagt of je de iPhone een beetje wilt bewegen om de ruimte te indexeren. Vervolgens kun je een punt van het object toevoegen door op het plusje te tikken. Voeg nog een plusje toe en de app berekent meteen hoe groot de afstand is tussen de twee punten. De app werkt het beste als je een object van boven opmeet, bij rare hoeken krijg je wisselende resultaten.

Tip 12: Fotomomenten

©PXimport

De foto-app kan je leuke suggesties doen voor foto’s uit je filmrol. Ga naar de foto-app en tik op Voor jou. Onder Terugblikken vind je momenten die je iPhone automatisch voor je heeft geselecteerd. Zo kun je bijvoorbeeld foto’s van vorige zomer zien of portretten van jezelf. Je kunt geen voorkeuren instellen, maar het is wel leuk om verrast te worden door leuke foto’s die je een tijdje niet hebt gezien. Tik op een categorie om meer foto’s te zien die dezelfde eigenschappen hebben.

Tip 13: Zoeken in foto’s

We blijven bij de foto-app. Je kunt namelijk heel makkelijk zoeken in je foto’s. Tik op het vergrootglas rechtsonder in de app. Onder Personen heeft iOS al een paar personen gezet die het in je foto’s heeft herkend. Tik op een persoon om meer foto’s van deze persoon te zien. Je kunt ook zoeken naar plekken, bezienswaardigheden of dieren. Tik na het zoeken op Toon alles om de foto’s te zien. Apple geeft aan dat de fotoherkenning lokaal op je iPhone wordt gedaan; je hoeft dus niet bang te zijn dat al je foto’s op een externe server worden gescand.

Tip 14: Videokwaliteit

Als je ruimte op je iPhone wilt besparen, dan is het mogelijk om de videokwaliteit aan te passen. Ga naar Instellingen / Camera en tik op Neem video op om een lagere kwaliteit te kiezen. Wil je juist een betere kwaliteit, dan kun je hier zelfs kiezen voor 4K op 30 fps. Je bepaalt de kwaliteit van slowmotion-video’s door achter Neem slowmotion op een optie te kiezen. Wil je bij het nemen van een hdr-foto de originele foto niet bewaren, zet dan de schuif achter Bewaar normale foto uit.

©PXimport

Tip 15: Zoekmachine

Standaard zoek je op je iPhone met de zoekmachine van Google, maar dat is probleemloos te veranderen. Ga naar Instellingen / Safari en kies achter Zoekmachine bijvoorbeeld Yahoo, Bing of DuckDuckGo. In dit scherm bepaal je ook of je zoekmachine- of Safari-suggesties wilt laten weergeven. De optie Zoek snel op websites betekent dat Safari een zoekopdracht als “wiki einstein” interpreteert als zoeken naar “Einstein” op de pagina van Wikipedia.

Android Tip 16: Notificaties

©PXimport

Net als op de iPhone kun je in Android beheren hoe je notificatiescherm eruit ziet. Je kunt bepaalde notificaties snel uitzetten door ze, in het notificatiescherm, lang indrukt te houden. Maar wist je dat je meldingen ook kunt sluimeren? Daarvoor veeg je ze een stukje naar rechts en klik je op het klokje. Daarna kies je hoe lang je deze notificatie wilt sluimeren. De notificaties kun je bij veel apps ook nog per categorie beheren. Zo kun je bijvoorbeeld de Google Play Store opdracht geven wel belangrijke meldingen over je account te sturen maar niet over updates. Via Instellingen / Apps en meldingen kun je per app alle notificaties tot in detail beheren.

Tip 17: Per app aanpassen

Sommige apps hebben zelf nog extra instellingen voor notificaties, waarmee je heel specifiek kunt aangeven wanneer je wel en geen notificaties wilt ontvangen. Een mooi voorbeeld is de Outlook-app. Daarin kun je aangeven dat je bijvoorbeeld gedurende een uur, of tijdens het weekend, niet gestoord wilt worden met meldingen voor nieuwe berichten. Open daarvoor de Outlook-app, klap het menu open en klik daarin rechtsboven op het belletje.

Tip 18: Android terugvinden

Android heeft een handige voorziening waarmee je je toestel terug kunt vinden als je het kwijt bent. Je kunt hiermee ook gegevens op afstand beveiligen als je toestel bijvoorbeeld is gestolen. Om te controleren of dit aanstaat, ga je naar Instellingen / Beveiliging en locatie / Vind mijn apparaat. Onder andere via de website en de speciale app kun je je smartphone dan weer terugvinden op een kaart. Ook kun je andere opties benutten, zoals vergrendelen of wissen. Heb je de slimme luidspreker Google Home ook in huis? Vraag dan eens Oké Google, waar is mijn smartphone!

©PXimport

Tip 19: Niet storen

De Niet storen-functie zorgt ervoor dat je rustig kunt slapen zonder dat je bijvoorbeeld notificaties ontvangt, terwijl belangrijke telefoontjes wel doorkomen. Via automatische regels wordt Niet storen op gezette tijden aan of uit gezet, bijvoorbeeld ‘s nachts. Deze regels vind je onder Instellingen / Geluid / Niet storen / Automatisch inschakelen. Bij de regels zie je ook de optie De wekker kan de eindtijd overschrijven. Dat zorgt er in feite voor dat met het afgaan van de wekker meteen de Niet storen-functie wordt uitgezet.

Tip 20: Lettergrootte

©PXimport

Zit je vaak te turen naar je scherm omdat je bepaalde teksten niet goed kunt lezen? Bij Android 7 en hoger vind je onder Instellingen / Weergave de optie Lettergrootte om de tekst op het scherm kleiner of groter te maken. Weergavegrootte doet datzelfde voor items op je scherm. Onder Instellingen / Toegankelijkheid vind je deze opties ook en nóg een paar handige extra’s. Zo kun je bijvoorbeeld met Vergroting instellen dat wordt ingezoomd op een punt op het scherm als je hier drie keer achter elkaar op tikt.

Tip 21: Nummer blokkeren

Word je lastiggevallen door opdringerige bellers? Met Android kun je ze gemakkelijk blokkeren. De feature vond je in het verleden alleen op specifieke toestellen, tegenwoordig is deze voor iedere Android-gebruiker (versie 7 en hoger) beschikbaar. Open de Telefoon-app en ga via het icoontje rechtsboven naar de instellingen. Ga in dit menu naar Geblokkeerde nummers. Vul het te blokkeren telefoonnummer in en je zult niet meer worden lastiggevallen.

Tip 22: Bellen via wifi

Heb je een slechte mobiele dekking in huis? En bel je via KPN of Vodafone? Dan kun je sinds kort gebruik maken van bellen via wifi. De gesprekken lopen dan via het vaak veel krachtigere wifi-netwerk. Naast de dekking kan ook de kwaliteit van het gesprek hier flink door verbeteren. Je moet er wel een geschikte smartphone voor hebben: afgezien van de iPhone zijn dat alleen recente Samsung-smartphones zoals de Galaxy S9. Je kunt wifi-bellen aan- en uitzetten via de instellingen van de Telefoon-app.

©PXimport

Tip 23: Batterij besparen

Android heeft wat handige mechanismen om te zorgen dat je de dag doorkomt zonder de batterij van je smartphone tussentijds op te laden. Heel praktisch zijn de opties voor batterijbesparing die je vindt onder Instellingen / Batterij / Batterijbesparing. Standaard worden bij een batterijpercentage van 15 procent bepaalde functies uitgeschakeld en beperkingen voor apps ingesteld. Het is handig dit wat te verruimen, zodat je zeker weet dat je bellend thuiskomt.

Tip 24: Smart Lock

©PXimport

Het is natuurlijk verstandig om toegang tot je smartphone af te schermen met een pincode of vingerafdruk. Maar in sommige gevallen, bijvoorbeeld als je gewoon thuis bent, is dat overbodig. Met Smart Lock zorg je dat je minder vaak hoeft te ontgrendelen. Je kunt verschillende situaties instellen waarin het toestel niet meer automatisch wordt vergrendeld. Bijvoorbeeld als het in de buurt van een vertrouwde plaats is of verbonden met een veilig apparaat. Hiervoor ga je naar Instellingen / Beveiliging en locatie / Smart Lock. Je moet nu eerst de telefoon ontgrendelen. Daarna kun je Smart Lock naar wens instellen.

Tip 25: Beltoon aanpassen

Wil je al aan de beltoon horen of je wordt gebeld door je partner of je baas? In Android kun je per contactpersoon een aangepaste beltoon kiezen. Die beltoon krijgt dan de voorkeur boven de standaard beltoon (die je via Instellingen / Geluid hebt ingesteld). Hiervoor blader je naar de contactpersoon en open je via de drie puntjes rechtsboven het menu. Kies Beltoon instellen om een andere beltoon te kiezen.

Tip 26: Geheime Codes

Android kent een verborgen informatiemenu dat je bereikt door in de Telefoon-app het nummer *#*#4636#*#* in te toetsen. Hierin vind je, onder Telefooninformatie, gedetailleerde informatie over het mobiele netwerk waarmee je verbinding hebt, waaronder de signaalsterkte en de verbindingssnelheid. Ook voor wifi vind je dergelijke gegevens. Je kunt op internet overigens veel meer van dit soort codes vinden, maar ze werken niet allemaal. Bovendien zijn de meeste alleen nuttig om bepaalde hardware-tests uit te voeren als je vermoedt dat er iets mis is met je telefoon. Zo zijn er tests voor bluetooth, gps, wifi en het touchscreen.

©PXimport

Tip 27: Automatische wifi

Onderweg kun je, om de batterij te sparen, wifi uitzetten. Vanaf Android 8.0 (Oreo) hoef je er niet meer aan te denken om het weer aan te zetten. Dat kan namelijk automatisch. Ga hiervoor naar Instellingen / Netwerk en internet / Wifi / Wifi-voorkeuren en zet het vinkje bij Wifi automatisch inschakelen op aan. Er wordt dan op de achtergrond gescand naar wifi-netwerken maar pas als je in de buurt van een bekend wifi-netwerk bent, bijvoorbeeld thuis, wordt het daadwerkelijk aangezet. Ook als je dat juist niet wilt is het goed om de instelling na te lopen. Bij toestellen met Android Pie staat de instelling soms namelijk standaard al aan.

Tip 28: Bluetooth

©PXimport

Apparaten die via bluetooth gegevens uitwisselen gebruiken daarvoor zogenoemde profielen. Je kunt per apparaat instellen welke profielen zijn toegestaan. Daarmee heb je invloed op wat er wordt uitgewisseld. Hiervoor ga je naar Instellingen / Verbonden apparaten en tik je op het instellingenicoontje achter het bluetooth-apparaat. Voor een bluetooth-hoofdtelefoon kun je hier sinds Android Pie ook zien of aptX wordt benut voor een verbeterde geluidskwaliteit - als je hoofdtelefoon dit ondersteunt.

Tip 29: Terug naar app

Android heeft een button onderaan het scherm waarmee je een overzicht met je recente apps kunt oproepen. Maar wist je dat je ook in één keer terug kunt naar de vorige app door er snel twee keer op te tikken? Dat overzicht met recente apps kent sinds de komst van Android Pie wat handigheidjes. Om te beginnen scrol je nu horizontaal in plaats van verticaal door de miniaturen van recente apps. Bovendien kun je extra opties uitvouwen door op het icoontje van die app te tikken. Bijvoorbeeld Gesplitst scherm om twee apps naast elkaar te gebruiken.

Tip 30: Ontwikkelaarsopties

Hoewel vrij algemeen bekend, is dit pas écht een verborgen instelling: het menu voor ontwikkelaars. Er zitten wat opties in die ook voor een ‘gewone’ gebruiker van pas komen. Om het te activeren ga je naar Instellingen / Systeem / Over de telefoon en blader naar Build-nummer. Blijf erop drukken totdat in beeld verschijnt dat je ontwikkelaar bent. Ga één stap terug en je ziet (op recente toestellen ingeklapt onder Geavanceerd) de Ontwikkelaarsopties. Hier kun je bijvoorbeeld instellen dat het scherm aan moet blijven bij het opladen; een andere optie is de animaties sneller laten afspelen, de overgangen die je ziet bij het openen van vensters. Wil je dat proberen, zet dan de waardes voor Vensteranimatieschaal, Overgangsanimatieschaal en Duur van animatieschaal op 0,5x in plaats van 1x.

©PXimport

Wanneer je Windows 11 (opnieuw) installeert, vereist Microsoft dat je je aanmeldt met een Microsoft-account of dat je er eentje aanmaakt. En dat terwijl je je voorheen in Windows 10 gewoon met een offline account kunt aanmelden. Wij laten je zien hoe je dat ook in Windows 11 doet, rechtstreeks tijdens de installatieprocedure.

Microsoft wil maar al te graag dat je een Microsoft-account hebt en deze ook gebruikt bij het aanmelden van Windows 11. Behalve dat je hiermee in geval van het vergeten van je installatiecode het besturingssysteem makkelijker opnieuw kunt activeren, biedt een Microsoft-account niet heel veel extra voordelen in Windows 11 zelf. Het enige wat met zo'n account makkelijker gaat is het instellen van e-mail en OneDrive, maar dat zijn ook diensten waar je je later bij kunt aanmelden.

Installatieprocedure

In een van de laatste stappen van de installatieprocedure, of wanneer je een Windows 11-laptop hebt gekocht, word je - om de laatste instellingen toe te passen - gevraagd om in te loggen bij een Microsoft-account, of er eentje aan te maken.

©MG | ID.nl

Wanneer je in bovenstaand scherm bent aangekomen, lijkt het alsof je hier niet meer uit kunt komen: je moet óf een account invullen, óf er eentje aanmaken, óf een stap terug gaan met de pijl rechtsboven in beeld. Toch kun je hier nog iets anders doen, namelijk een opdrachtprompt openen. En dat is handig, want met een opdrachtprompt tijdens de installatie van Windows 11 kun je alvast dingen regelen voordat Windows 11 zelf is opgestart. Het omzeilen van het aanmaken of invoeren van een Microsoft-account bijvoorbeeld. Om de opdrachtprompt te openen, moet je de volgende toetscombinatie intypen:

Shift+F10

Let op: bij sommige computers zoals laptops kan het zijn dat je ook de Functietoets Fn moet indrukken om de F10-knop te kunnen gebruiken. De opdracht wordt in dat geval dan:

Shift+Fn+F10

Na het indrukken van deze toetscombinatie wordt een zwart venster voor de opdrachtprompt geopend.

©MG | ID.nl

In dit scherm voor je een speciale opdracht in waarmee we de verplichte invoer voor een Microsoft-account gaan omzeilen. Zodra Windows 11 heeft gedetecteerd dat jouw computer een werkende verbinding heeft, blijf je op dat accountscherm hangen, maar ook wanneer er nog geen verbinding is gemaakt, wil Microsoft toch eerst dat je verbinding maakt en daarna alsnog met een Microsoft-account aan de slag gaat.

Nu de opdrachtprompt is geopend, schakelen we die online functie uit. Voer exact de volgende opdracht in:

start ms-cxh:localonly

Gevolgd door een druk op de Enter-toets. Dat zit eruit als hieronder:

©MG | ID.nl

Nadat je op Enter hebt gedrukt, verschijnt er een nieuw venster met de mogelijkheid om een lokaal account (dus zonder Microsoft-account) aan te maken. Goed om te weten: dit account is ook meteen een administrator-account.

©MG | ID.nl

Je kunt hier dus gewoon een normale (voor- en achter)naam opgeven, een e-mailadres is dan niet nodig. Je kunt ervoor kiezen om nu een wachtwoord in te vullen, maar als je dat doet, krijg je ook direct drie controlevragen die je moet opgeven; dat kun je niet skippen. Sla je het aanmaken van een wachtwoord nu over, dan kun je dat later in Windows 11 alsnog doen.

Nadat je de benodigde gegevens hebt ingevuld, worden de laatste installatiestappen voltooid, en wordt de computer nog een keertje opnieuw opgestart. Daarna kun je je aanmelden met het nieuwe account en voer je nog een aantal stappen uit met betrekking tot functies als locatie, diagnostische gegevens en handschriftherkenning.

Account aanpassen

Het account waarmee je je aanmeldt is een administrator-account. In dat geval doe je er goed aan om een wachtwoord in te stellen als je dat nog niet hebt gedaan in de hierboven uitgelegde stap. Om een wachtwoord in te stellen, klik je op de Startknop, en vervolgens op je accountnaam en kies je voor Mijn account beheren.

©MG | ID.nl

Je komt nu in het instellingenscherm terecht voor je account. Scroll naar de knop Aanmeldingsopties en daarna op Wachtwoord.

©MG | ID.nl

Nu kun je een wachtwoord naar wens opgeven, de eisen zijn hier niet streng, maar uiteraard kies je wel voor een lastig te raden wachtwoord. Wel ben je verplicht om een geheugensteuntje op te geven, maar dat is minder lastig dan drie extra beveiligingsvragen die je normaliter bij het installatiescherm moet opgeven. Bij de geheugensteun mag het wachtwoord (vanzelfsprekend) niet gebruikt worden .

©MG | ID.nl

Wachtwoord en geheugensteun ingevoerd? Dan ben je in principe klaar en kun je je systeem verder gaan configureren. Eventueel kun je nu ook nieuwe extra accounts aanmaken via het onderdeel Andere gebruikers in het instellingenscherm.

Je pakt je telefoon om even snel iets te bekijken – en ineens ben je zomaar een uur verder, omdat je niet kon stoppen met scrollen. En onderweg ben je meestal niet blijven hangen bij blije kattenfilmpjes, maar bij rampen, slecht nieuws en roddel. Of bij posts van mensen die allemaal mooier of rijker lijken dan jij. Doomscrolling dus. Slecht voor je humeur en zelfbeeld én zonde van je tijd. Maar gelukkig kun je er iets tegen doen.

Lees ook: Minder afleiding van je telefoon met deze 6 apps

Wat is doomscrolling?

Doomscrolling is eindeloos blijven scrollen door berichten, filmpjes en posts die je eigenlijk alleen maar onrustig maken. Dat begon ooit met nieuws, maar geldt tegenwoordig ook voor sociale media. Denk aan TikTok, Instagram of X waar je urenlang blijft scrollen, maar waar je zelden wijzer of rustiger van wordt. Het algoritme weet precies wat je aandacht trekt – en hoe het je blijft vasthouden.

De term ontstond rond 2020, tijdens de COVID-19-pandemie, toen mensen massaal thuis zaten en constant updates zochten over het virus. Maar het fenomeen heeft zich sindsdien uitgebreid naar alle vormen van nieuws of posts waar je je slechter van gaat voelen.

Waarom blijven we scrollen?

Apps zijn zo ontworpen dat ze je aandacht vasthouden. Elke swipe of nieuwe video geeft een kleine prikkel in je brein: een signaal dat er misschien iets interessants komt. Soms zit er iets tussen dat écht boeit, maar vaak blijft het bij vluchtige prikkels. Ondertussen raakt je hoofd vol, maar je krijgt er weinig voor terug.

Hoe weet je of je doomscrollt?

Er bestaat geen test waarmee je kunt checken of je een doemscroller bent. Maar er zijn wel duidelijke signalen. Je zit in de gevarenzone wanneer je:

🚩 Gedachteloos nieuws- of socialmedia-apps opent, vaak meerdere keren per dag
🚩 Je daarna leeg, onrustig of somber voelt
🚩 Moeite hebt om te stoppen, terwijl je eigenlijk wel weet dat het nergens toe leidt
🚩 's Avonds of 's ochtends lang op je telefoon zit zonder duidelijk doel
🚩 Niet toekomt aan andere dingen, of je gejaagd voelt als je niets checkt

Herkenbaar? Dan is het tijd om je scrollgedrag te doorbreken. Dat is niet makkelijk, maar het kan wel. Onderstaande tips helpen je op weg.

©Gorodenkoff

Wat kun je doen tegen doomscrolling?

1. Beperk je schermtijd en las schermvrije tijdstippen in

Geef jezelf vaste momenten waarop je iets mag checken. Bijvoorbeeld: 's ochtends 15 minuten nieuws, 's avonds 10 minuten social media. Stel een timer in, zodat je niet ongemerkt blijft hangen. Je kunt ook met jezelf afspreken dat je bijvoorbeeld één uur per dag niet op je scherm kijkt. Of in het weekend pas na twaalf uur 's middags je telefoon pakt. Ook is het mogelijk om tijdslimieten in te stellen voor bepaalde apps. Hieronder lees je hoe je dat doet op een iPhone en op een Android-toestel.

Scherm- en apptijd beperken op iPhone

Wil je op vaste tijden niet gestoord worden? Stel dan apparaatvrije tijd in op je iPhone. Tijdens die periodes zijn alleen telefoongesprekken, berichten en apps die je zelf toestaat beschikbaar. Ga naar Instellingen > Schermtijd, tik op App- en websiteactiviteit en schakel dit in als dat nog niet gebeurd is. Kies daarna voor Apparaatvrije tijd en stel via Gepland de begin- en eindtijd in. Je kunt kiezen voor elke dag hetzelfde tijdstip of per dag variëren. Vlak voor de ingestelde tijd krijg je een herinnering.

Ook kun je tijdslimieten instellen voor apps of hele categorieën, zoals sociale netwerken of games. Ga naar Instellingen > Schermtijd > Applimieten > Voeg limiet toe en selecteer de gewenste apps of categorieën. Tik op Volgende, stel de limiet in en gebruik eventueel Pas dagen aan voor verschillende limieten per dag. Rond af met Voeg toe.

Scherm- en apptijd beperken op je Android-telefoon

Rustmomenten op je Android-toestel stel je in via de Bedtijdmodus. Tijdens deze periodes worden je schermkleuren aangepast (bijvoorbeeld naar grijstinten) en kun je meldingen dempen of het scherm automatisch laten uitschakelen. Ga naar Instellingen > Digitaal welzijn en ouderlijk toezicht > Bedtijdmodus en stel in wanneer de modus moet starten en eindigen. Je kunt dit voor elke dag apart instellen of een vast schema kiezen.

Wil je appgebruik beperken? Ga dan naar Digitaal welzijn > Dashboard en kies de app die je wilt beperken. Tik op het zandlopertje naast de app en stel een dagelijkse limiet in. Zodra de limiet is bereikt, is de app de rest van die dag niet meer toegankelijk.

2. Zet meldingen uit

Pushmeldingen van nieuwsapps, sociale media of video-apps zorgen dat je telkens toch weer gaat kijken en scrollen. Zet ze uit. Wat je niet ziet, open je ook minder snel.

3. Richt je telefoon prikkelarmer in

Zet socialmedia- en nieuwsapps niet op je beginscherm. Of verwijder ze helemaal. Wil je ze toch echt bezoeken, dan kan dat via de browser. Dat is een extra handeling vergeleken met een app, maar juist daarom doe je het misschien minder vaak.  

Verder kun je er ook voor kiezen om de grijstintenmodus in te schakelen. Dat zorgt voor minder afleiding en een beeld dat rustiger is.

Op een iPhone ga je hiervoor naar Instellingen > Toegankelijkheid > Weergave en tekstgrootte > Kleurfilters en schakel je de optie in. Op een Android-smartphone ga je hiervoor naar Instellingen -> Toegankelijkheid -> Kleurfilters. Hier schakel je de optie Grijstinten in. Afhankelijk van je toestel kunnen deze menu-opties een iets andere naam hebben.

©ID.nl

4. Volg niet alles en iedereen

Kies één of twee betrouwbare nieuwsbronnen. Ontvolg accounts die vooral onrust of negativiteit brengen. Kies liever voor mensen of media die je inspireren, informeren of aan het denken zetten. Een account waar je geen energie van krijgt, maar dat je energie kost: dat kun je beter ontvolgen.

Stoppen met doom-scrolling? Het kan!

Doomscrolling gaat allang niet meer alleen over nieuws. Ook gedachteloos scrollen langs filmpjes, reacties of meningen op sociale media hoort erbij. Het lijkt onschuldig, maar kost tijd, energie en aandacht — en levert weinig op.

Het goede nieuws: je kunt ermee stoppen. Niet in één keer, maar stap voor stap. Door bewuster te kiezen wat je leest en wanneer. Door je telefoon minder het ritme van je dag te laten bepalen. En door ruimte te maken voor dingen die je echt iets opleveren.