Je wilt een behaaglijk warm huis waar je met de blote voeten op de vloer kunt lopen zonder koude tenen te krijgen? Dan komen we vanzelf uit bij vloerverwarming. Deze lagetemperatuurverwarming is niet alleen comfortabel, maar ook een van de zuinigste warmteafgiftesystemen. Toch moet je op enkele dingen letten om hier optimaal van te genieten.

Is vloerverwarming goedkoper in gebruik dan radiatoren? Dat hangt ervan af: een nat systeem wel, een droog elektrisch systeem niet. Bij een nat systeem stroomt warm water door kunststof leidingen die op een dikke isolatielaag liggen. Bij natbouw wordt het vloerverwarmingssysteem bedekt door een ‘natte’ zandcementlaag en daarop komt pas de vloerbedekking. Als het gaat om een elektrische vloerverwarming die direct onder het laminaat of het parket wordt aangebracht (dat is droogbouw), dan vallen de verbruikskosten eerder tegen. Bij droogbouw komt er dus geen natte zandcementlaag boven op de vloerverwarming te liggen.

Ook lezen: Zo kun je je huis energiezuinig ventileren (ook in de winter)

De aanleg van vloerverwarming kost 30 tot 40 procent meer dan die van traditionele radiatoren, maar de investering betaalt zich op lange termijn terug, vergt minder onderhoud en het comfort is hoger. Het verhaal dat je voeten opzwellen door vloerverwarming, is een mythe afkomstig uit de beginjaren van dit systeem. Als je vloerverwarming combineert met een warmtepomp, kan dat zelfs voor verkoeling zorgen tijdens hete zomerdagen. Hieronder hebben we het uitsluitend over vloerverwarming op basis van kunststof leidingen met warm water.

©Ingo Bartussek

Gelijkmatige temperatuur

Vloerverwarming is een traag, inert systeem en werkt het meest efficiënt bij een constante kamertemperatuur. Is er een koude dag, bedwing dan de neiging om de vloerverwarming lekker hoog in te stellen. Grote temperatuurschommelingen zorgen voor een hoger energieverbruik en dus ook hogere stookkosten. De meeste mensen houden een dagtemperatuur tussen 19 en 20°C aan en stellen de thermostaat voor ’s nachts maximum 2 graden lager in.

Groot oppervlak voor warmteafgifte

Vloerverwarming moet het hebben van een groot oppervlak voor warmteafgifte. Als de kamer te vol staat met meubilair zal deze minder snel opwarmen en moet de vloerverwarming dus harder werken. De vuistregel is dat je nooit meer dan 60 procent van de vloer mag bedekken met meubilair en decoratie. Als je te veel spullen in de kamer zet, zul je het verschil in temperatuur zeker merken.

Ook lezen: Is het een schilderij? Een spiegel? Nee, het is infraroodverwarming!

Zuinig met radiatoren

Het duurt met vloerwarming langer om de woning op te warmen dan met radiatoren. Daarom is het in een gemengd systeem (vloerverwarming én radiatoren) verleidelijk om op koudere dagen de radiatoren hoger te zetten om op die manier kamers snel op te warmen. Dat maakt dat de vloerverwarming op dat moment zal registreren dat de gewenste temperatuur is bereikt. Als je daarna de radiatoren weer uitzet, moet de vloerverwarming harder werken om alles weer op temperatuur te krijgen. Op die manier breng je de regeling in de war. Gebruik de radiatoren alleen als bijverwarming tijdens de koudste dagen en werk met een slimme thermostaat voor je vloerverwarming.

©DOG-Pix - stock.adobe.com

Opwarmingsprotocol

Als de vloer gelegd is en nadat de nieuwe vloerverwarming is geplaatst, mag je die installatie niet meteen gebruiken zoals je normaal doet. Het systeem moet rustig opwarmen om daarna optimaal te kunnen presteren. Je moet de vloer stelselmatig geleidelijk opwarmen en opnieuw laten afkoelen om de materialen bestand te maken tegen grote temperatuurverschillen. Hierbij hebben we het niet over de kamertemperatuur, maar over de temperatuur van het water dat door de leidingen stroomt.

Begin met een watertemperatuur van 15°C en verhoog dat na 24 uur in stappen van 5°C. Als de watertemperatuur 45°C heeft bereikt, laat je dat een paar dagen op deze temperatuur draaien. Daarna ga je elke 24 uur met 5°C naar beneden. Zet in de periode de verwarming niet uit, anders kun je opnieuw beginnen. Je moet dit opstookprotocol hoe dan ook doorlopen voordat de vloerbedekking zoals tegels of laminaat wordt gelegd.

Pompschakelaar beschermt de circulatiepomp

Als de ruimtes die zijn voorzien van vloerverwarming al op temperatuur zijn, is het eigenlijk zonde dat de verdeler van de vloerverwarming continu water rondpompt. Om te voorkomen dat je hier energie – dus geld – aan verspilt, kun je een pompschakelaar aan het vloerverwarmingssysteem toevoegen. De circulatiepomp draait dan niet zolang dat niet nodig is. Zeker tijdens de warme maanden kun je de vloerverwarming helemaal uitzetten. Je loopt dan wel het risico dat door die stilstand de circulatiepomp komt vast te zitten, zodat die het bij het opstarten in het najaar niet meer doet. Vooral dan is de pompschakelaar nuttig. De schakelaar heeft een beveiliging die zorgt dat deze pomp elke dag sowieso een tijdje draait om de goede werking te garanderen.

Keuze vloerbedekking

De vloerbedekking die je kiest is een belangrijke factor. De ene vloerbedekking is beter geschikt dan de andere. Het is mogelijk om parket of laminaat met vloerverwarming te combineren, maar een houten vloer geleidt de warmte niet goed, waardoor de vloerverwarming minder effectief zal functioneren en langer moet opwarmen. Wil je toch een houten vloer, kies dan voor een stabiele houtsoort of liever een meerlaagse uitvoering, waarbij de planken niet breder zijn dan 15 cm. Let bij het kopen van de vloerbedekking op de warmtedoorlaatweerstand. Deze waarde wordt ook de Rc-waarde genoemd en wordt uitgedrukt in m2 K/W. Een vloerbedekking die geschikt is voor vloerverwarming heeft een warmtedoorlaatweerstand die minder moet zijn dan 0,15 m² K/W. Kies je een bedekking met een hogere weerstand, dan zal die warmte eerder tegenhouden.

Antistatisch

Ga je voor een dik tapijt, dan zal dat door vloerverwarming snel warm en droog aanvoelen. Hierdoor is het mogelijk dat dit tapijt zich statisch elektrisch oplaadt. Wanneer je over een tapijt loopt, ontstaat er wrijving waardoor je elektrostatisch wordt opgeladen. Dat merk je wanneer je metaal aanraakt, bijvoorbeeld een deurkruk: dat kan dan even knetteren en je voelt een lichte schok. De tapijten van tegenwoordig worden vaak antistatisch behandeld en ook dat herken je aan het PIT-logo (het symbool rechts).

Word de held van je (klein)kinderen door hen te verrassen met een uniek, zelfgemaakt verhalenboek. Laat hen zelf de grote lijnen van het verhaal bedenken en zie hoe je dankzij Storybook in een handomdraai een prachtig digitaal boekje creëert, compleet met een mooie cover en bijpassende illustraties.

Stap 1: De prompt

Storybook draait op de Gemini AI-chatbot van Google. De functie is gloednieuw en op dit moment alleen te gebruiken via het web, niet via de Gemini-apps voor Android of iPhone. Het goede nieuws: Storybook is helemaal gratis. Je hoeft dus geen betaald abonnement te nemen om het uit te proberen. Wel moet je ingelogd zijn met je Google-account. Surf vervolgens naar: https://gemini.google.com/gem/storybook

Net als bij andere generatieve AI-tools start je met een tekstopdracht, de zogeheten prompt. In een paar zinnen beschrijf je het onderwerp. Of je kiest voor een uitgebreidere instructie, bijvoorbeeld: "Kun je een verhaal maken dat aan een kind uitlegt hoe het leven van een vlinder eruitziet?"

Stap 2: Prentenboek van 10 pagina's

Boven het tekstvak vind je alvast enkele inspirerende voorbeelden van recente prompts, compleet met het bijbehorende verhaal. Denk aan: 'Mijn kind van 7 wil niet logeren bij oma. Maak een Storybook om haar te helpen hiermee om te gaan.' Je kunt je eigen prompt typen, maar ook inspreken: klik op het microfoontje, geef Gemini toegang tot je microfoon en vertel je opdracht. Enkele seconden later verschijnt het prentenboek op het scherm. Elk boek telt tien pagina's, inclusief een prachtige omslag én een door Gemini bedachte titel. Met iedere klik blader je door het verhaal. De tekst is verzorgd opgemaakt en de illustraties zijn verrassend sfeervol. Wij waren aangenaam verrast door de kwaliteit.

Stap 3: Lezen of luisteren

Je kunt het verhaal natuurlijk gewoon lezen, maar Storybook heeft nog een extra troef: een ingebouwde voorleesfunctie. Daarbij kun je kiezen om alleen de huidige pagina te beluisteren of om vanaf de eerste pagina te beginnen. De hoogte van de stem is instelbaar, zodat je een toon kunt kiezen die het best bij het verhaal of de luisteraar past. En het plezier stopt daar niet: via de Deel-knop krijg je een unieke link naar jouw persoonlijke Storybook. Die kun je eenvoudig doorsturen naar familie, vrienden of de kinderen zelf, zodat ze het boekje op hun eigen toestel kunnen bekijken en beluisteren. Bovendien kun je het boekje ook downloaden als pdf. Wil je dat je kind ook offline kan bladeren, dan kun je het dus voor hem of haar printen.

Gourmetten is misschien wel dé nationale volkssport tijdens de feestdagen. Maar hoe leuk de avond ook is, de ochtend erna is vaak minder feestelijk. Die doordringende vetlucht die in je gordijnen, bank en kleding is getrokken, ben je liever kwijt dan rijk. Met deze tien tips – verdeeld over wat je eet en wat je doet – blijft je huis een stuk frisser!

Lees ook: Gourmetten nieuwe stijl: topfavoriet met een eigen twist

Ingrediënten & materialen

De meeste stank ontstaat niet door het gourmetstel zelf, maar door wat we erop leggen. Verbrande boter, karamelliserende suikers en spetterend vet zijn de grote boosdoeners. Met een paar slimme aanpassingen aan je boodschappenlijstje ben je de rookwolken voor.

Tip 1: Investeer in hittebestendige olie

De fout die bijna iedereen maakt: bakken in roomboter of standaard olijfolie. Deze vetten verbranden snel bij de hoge temperaturen van het gourmetten, wat zorgt voor die zware, scherpe walm. Kijk in de supermarkt eens schuin boven de olijfolie; daar vind je rijstolie of arachideolie. Deze oliesoorten hebben een veel hoger rookpunt en blijven stabiel als ze heet worden. Wil je het jezelf helemaal makkelijk maken? Koop dan een bakspray. Daarmee nevel je de pannetjes of de plaat licht in, waardoor je nooit te veel gebruikt en het vet niet onnodig staat te walmen.

Tip 2: Laat de kant-en-klare marinades staan

Die voorgemarineerde schotels uit de supermarkt zijn makkelijk, maar funest voor de luchtkwaliteit. De marinades zitten namelijk vaak vol suiker en water. Zodra dat de hete pan raakt, verbrandt de suiker en verdampt het vocht, met veel rook tot gevolg. Je kunt beter ongemarineerd vlees of vis kopen. Wil je toch smaak? Gebruik dan een dry rub (een droog kruidenmengsel) om het vlees vooraf te kruiden. Als je echt van sausjes houdt, kun je die beter koud op je bord toevoegen dan warm in het pannetje.

Tip 3: Kies voor 'droger' vlees en meer groente

Hoe meer vet er in het vlees zit, hoe meer het spettert en rookt. Hamburgers, worstjes en speklapjes zijn in feite kleine rookbommen. Kies liever voor magere opties zoals biefstuk, kipfilet, kalkoen of witvis. Daarnaast kun je de geuroverlast flink beperken door de verhouding vlees/groente om te draaien. Plakjes courgette, paprika, champignons en aubergine bakken vrijwel geurloos. Met een goede mandolineof groentesnijder maak je in een handomdraai dunne plakjes die snel gaar zijn, waardoor je minder lang hoeft te bakken.

Tip 4: Vervang die oude, bekraste pannetjes

Kijk voordat je begint eens kritisch naar je huidige gourmetstel. Zitten de pannetjes vol krassen en is de antiaanbaklaag versleten? Dan koekt je eten sneller aan, wat zorgt voor verbrandingsluchtjes die je de dag erna nog ruikt. Het is vaak helemaal niet nodig om een compleet nieuw apparaat te kopen; veel fabrikanten verkopen losse pannetjes of nieuwe bakplaten. Voor een paar tientjes bak je weer op een glad oppervlak, heb je minder olie nodig en ben je niet de hele avond bezig aangekoekte resten weg te schrapen.

Tip 5: Gebruik een gourmetstel met keramische coating

Ben je toch toe aan een heel nieuw apparaat? Let dan goed op de coating. Tegenwoordig zijn er gourmetstellen met een keramische bakplaat. Deze kunnen vaak hogere temperaturen aan zonder dat de laag beschadigt en ze zijn veel makkelijker schoon te maken.

Zo ga je de strijd aan met de luchtjes in huis

Zelfs met de beste ingrediënten ontkom je niet aan enige baklucht. Gelukkig zijn er genoeg manieren om te voorkomen dat die geur permanent blijft hangen.

Tip 6: Zet een aromadiffuser aan

Een geurkaars maskeert de lucht vaak alleen maar, waardoor je een weeïge mengeling krijgt van lavendel en hamburger. Een betere optie is een elektrische aromadiffuser (ook wel vernevelaar genoemd). Dit apparaat verspreidt via koude waterdamp een constante, frisse geur naar keuze door de kamer, zonder dat er verbranding aan te pas komt. Kies voor essentiële oliën die bekend staan om hun verfrissende werking, zoals citroengras, eucalyptus of dennen. De waterdamp helpt bovendien meteen tegen de droge lucht in huis als de verwarming hoog staat.

Tip 7: Laat de luchtreiniger draaien

Misschien heb je er al eentje staan, en anders is dit het moment: de luchtreiniger. Let er bij aanschaf op dat het apparaat een koolstoffilter heeft, want alleen HEPA is niet genoeg voor kookluchtjes. Een koolstoffilter absorbeert gassen en geuren. Zet het apparaat niet pas aan als je naar bed gaat, maar laat hem al draaien zodra het gourmetstel aangaat. Heb je een modern exemplaar met een app? Zet hem dan alvast op de hoogste stand voordat de eerste walm ontstaat.

Tip 8: Ventileer flink

Ramen openzetten klinkt logisch, maar doe het wel slim. Eén raampje op een kier doet weinig. Je hebt trek nodig. Zet aan weerszijden van de woning een raam of rooster open zodat de luchtstroom de damp direct meeneemt. Vind je het te koud worden? Zet de verwarming gerust tijdelijk wat hoger; de kosten daarvan wegen niet op tegen de stomerijkosten van je gordijnen. Plaats eventueel een simpele tafelventilator in de buurt van het gourmetstel (niet erop gericht, maar richting het open raam) om de rook een handje te helpen de juiste kant op te gaan.

Tip 9: Azijn & koffie

Het is een klassieker uit grootmoeders tijd, maar hij werkt nog steeds: azijn neutraliseert. Je kunt bakjes azijn neerzetten, maar voor het zware werk kun je na het eten beter even een pannetje water met een flinke scheut schoonmaakazijn op het fornuis koken. Laat de afzuigkap uit en laat de damp door de kamer trekken. Vind je de azijnlucht zelf te heftig? Gooi er dan wat citroenschillen, een kaneelstokje of kruidnagel bij. Zo ruikt je huis direct weer naar winterse gezelligheid in plaats van naar een snackbar. Wat ook kan, is koffie. Zet na het eten een paar schaaltjes met gemalen koffie (snelfiltermaling) in de woonkamer. De koffie neutraliseert de zware baklucht en vervangt deze door een neutraal, aards aroma. Voor een nog sterker effect kun je wat koffiebonen op een warme onderzetter leggen; door de restwarmte verspreiden ze een subtiele geur die de gourmetlucht naar de achtergrond verdrijft.

Tip 10: Maak meteen met schoon

Het is verleidelijk om na het eten uit te buiken op de bank en de ravage te laten voor wat het is. Doe het niet. Zolang het gourmetstel vet en warm in de kamer staat, blijft het geur verspreiden. Haal direct na het eten een stuk keukenrol over de plaat. Gebruik daarna een sopje van afwasmiddel en warm water om de plaat en de tafel (want ja, vetnevel komt overal) af te nemen. Geloof ons, door hier na het eten even een paar minuten tijd voor vrij te maken, bespaar je jezelf de volgende ochtend een hoop gourmetluchtfrustratie!