De industrie rondom verlichting is behoorlijk aan het evolueren. Slimme toepassingen gaan vaak verder dan alleen niet van de bank af hoeven komen om het aan te zetten. Maar wat voor slimme verlichting is er eigenlijk? En in welke richting gaat deze evolutie?

Ledverlichting is nog een slagje zuiniger en duurzamer dan de spaarlamp, die op zijn beurt natuurlijk al een grote vooruitgang was ten opzichte van de gloeilamp. Die laatste heeft een beperkte levensduur en verbruikt relatief veel energie. Hoewel sommige mensen hun neus ophalen voor ledverlichting omdat ze de lichtkleur niet 'warm' genoeg vinden, is er wel veel ontwikkeling in deze lampsoort. Door de lampen te voorzien van een draadloze verbinding zijn ze te automatiseren, te koppelen aan andere verbonden apparaten in huis of op afstand te bedienen. Een vernieuwing die, ironisch genoeg, juist meer energie kost. Lees ook: Wat is de beste slimme thermostaat?

Bluetooth of wifi

Het type verbinding van je verlichting is wel iets waar je rekening mee moet houden. Je hebt verlichting die verbindt met bluetooth of via wifi. Wanneer verlichting via wifi te bedienen is, heb je een tussenstation nodig dat de lampen aanstuurt. Dit tussenstation is vaak de melkkoe voor de fabrikanten van slimme verlichting. Maar wifi heeft wel de meeste voordelen, het bereik is vast: je tussenstation en router verplaatsen immers niet snel van plaats. Bovendien biedt het de mogelijkheid om je verlichting te koppelen met andere slimme apparatuur of webdiensten via IFTTT en je verlichting ook buitenshuis te benaderen.

Bluetooth zit in de slimme verlichting zelf, er is geen duur tussenstation nodig. Je verbindt direct met je mobiele apparaat. Maar daarvoor moet je natuurlijk wel binnen bereik zijn. Ook heb je minder mogelijkheden om één en ander te automatiseren en buitenshuis verbinden kan helemaal niet, omdat in feite alleen je mobiele apparaat verbonden is.

Apps

Alle slimme verlichting is afhankelijk van apps. Deze zijn natuurlijk gratis uit de applicatiewinkels te downloaden. Alle verlichtings-apps zijn gewoon beschikbaar in de Apple App Store en Google Play, zodat je met je smartphone of tablet je verlichting bedient en configureert. Gebruik je Windows (Phone), dan zul je er in vrijwel alle gevallen een Android- of iOS-apparaat (bij) moeten nemen, aangezien er geen Windows-app voorhanden is. Ook de automatiserings-app IFTTT is niet beschikbaar voor Windows-apparaten.

Sengled: verlichting met extra's

De ledverlichting van Sengled gaat niet om het bedienen van de lamp vanuit de luie stoel of het automatiseren van je verlichting. Sengled maakt lampen met een gewone fitting, die dus in alle lampenkappen te draaien is. Maar deze lampen zijn uitgerust met een slim extraatje en een app voor de bediening en configuratie. Nadeel zijn wel de forse prijzen die je betaalt per peertje.

Sengled Boost

De Sengled Boost (49 euro) is een ledlamp waarin een wifi-repeater zit ingebouwd. Dus een peertje in een lamp op een strategische plek indraaien en je hebt in de verste uithoek van je huis ook gewoon wifi-bereik. De Sengled Boost draai je gewoon in de fitting en vervolgens hoef je de aan- en uitknop van de lamp zelf ook niet meer te gebruiken. Dat kan nu via de app en niet alleen om 'm aan of uit te zetten: dimmen is ook mogelijk. De app gebruik je vervolgens ook om je repeater mee te configureren. Dit gaat net zo eenvoudig als bij andere repeaters en al snel merk je dat je wifi-bereik in één klap een stuk verbeterd is.

©PXimport

De Sengled Boost is een ledlamp en wifi-versterker in een.

Sengled Pulse

De Pulse (129 euro) is een ledlamp waar een bluetooth-speakertje van JBL zit ingebouwd. Wanneer je de lamp indraait is hij gewoon als bluetooth-apparaat te vinden en te koppelen voor het afspelen van muziek van bijvoorbeeld je smartphone. Met de app kun je de lamp alleen aan- en uitzetten of laten schemeren. Leuk voor bijvoorbeeld de hanglamp boven tafel. De audiokwaliteit is niet hoogdravend, maar dat komt door de beperkingen van het formaat van de lamp en het feit dat je via bluetooth afspeelt.

©PXimport

De Sengled Pulse is behoorlijk groot.

Philips Hue: sfeervol

De lampen van Philips zijn juist geschikt voor een slim en sfeervol huis. Er zijn veel verschillende soorten lampen verkrijgbaar. Van gewone peertjes en tafellampen tot ledstrips en ambilight-varianten. Er zijn lampen die alleen 'wit' licht afgeven, maar ook varianten die juist in een kleur naar wens schijnen. De lampen werken via een centrale hub (de bridge) die ze aanstuurt. Hier kun je 50 lampen en 12 accessoires aan koppelen. En die bridge is juist wat de lampen tot slim speelgoed maakt. Helaas is Hue ook fors geprijsd. De bridge is met zo'n vijftig euro goed te overzien, maar per witte lamp betaal je per stuk nog zo'n twintig euro. Losstaande kleurlampen (Bloom en Iris) kosten respectievelijk 72 en 92 euro, de gekleurde peertjes 60 euro.

Uiteraard heb je via de bridge de aan- en uitschakelaar in een app. Maar de recentste versie (die september 2015 verscheen) ondersteunt HomeKit, het domotica-ecosysteem van Apple. Hierdoor kun je je lampen samen laten werken met andere HomeKit-verbonden apparaten en apps. En bovendien je verlichting bedienen met Siri. Ook voor Android zijn er heel wat mogelijkheden, vooral omdat de lampen ook in te stellen zijn met IFTTT.

©PXimport

Met kleurlampen creëer je de gewenste sfeer in je huiskamer.

Praktijk

Wat heb je er in praktijk dan aan? Je kunt de lampen via een schema aan en uit laten gaan, zodat het licht aanspringt wanneer de zon ondergaat bijvoorbeeld of wanneer je op vakantie bent. Je kunt lampen dimmen of specifieke kleuren meegeven om de juiste sfeer in huis te creëren. Dit kun je met je smartphone of tablet weer koppelen aan gebruik, bijvoorbeeld een speciaal schema met gedimde lampen wanneer je een film opzet (beetje rode kleur toevoegen als het om een horrorfilm gaat). Of juist allerlei kleuren gebruiken bij een kinderfeestje.

Via IFTTT knoop je allerlei webdiensten aan elkaar, maar ook sommige domoticaproducten (zoals de Hue-lampen). Bijvoorbeeld door de lichten te koppelen aan je alarmklok op je smartphone, zodat je 's ochtends nooit door het donker hoeft te zoeken naar het lichtknopje.

©PXimport

Via de bridge (links) koppel je de lampen, die je vervolgens met je mobiele apparaat bedient.

Hue Bridge

Zoals geschreven ondersteunt de Hue-verlichting Apples HomeKit. Hiervoor moet je de nieuwste versie van de Bridge hebben, die sinds september 2015 verkrijgbaar is. De oudere Bridge ondersteunt geen HomeKit. Een flinke mispeer van Philips, dat op deze manier Apple-gebruikers opnieuw de portemonnee laat trekken.

KlikAanKlikUit: binaire verlichting

Het KlikAanKlikUit-systeem is juist voor degenen die een simpele oplossing zoeken om verlichting via een appje te bedienen. Bijvoorbeeld als je al verlichting hebt die je niet wilt vervangen. Het basissysteem is simpel en het concept is al zo'n twaalf jaar bij de bouwmarkt verkrijgbaar: een blok in je wandcontactdoos waar je vervolgens de stekker inplugt. Een afstandsbediening maakt het vervolgens mogelijk om de stroomtoevoer in en uit te schakelen. Natuurlijk werkt dit voor verlichting, maar alle andere elektronica valt op deze manier ook te bedienen.

Dat kan slimmer

Maar dit is natuurlijk niet dé domotica-oplossing die we zoeken. Wanneer je er een 'Internet Control Station' bij plaatst, wordt er meer mogelijk. Dit controlestation stuurt het signaal naar de stekkerdoos-ontvangers, maar is tevens een brug naar je mobiele app. Via de app kun je je verlichting aan- en uitzetten. Zo maak je je verlichting op afstand bestuurbaar, zonder dat je ook maar een lampje hoeft te vervangen. Er zijn overigens ook wanddozen en bewegingssensoren van KlikAanKlikUit verkrijgbaar.

Raspberry Pi

Heb je geen zin om zo'n 150 euro uit te geven voor een Internet Control Station voor je KlikAanKlikUit-systeem? Een Raspberry Pi kan deze taak overnemen. Enkele handige knutselaars hebben dat voor elkaar gekregen. Deze Raspberry Pi kun je daarna zo instellen dat je hem met je smartphone bedient.

©PXimport

Je bestaande verlichting maak je met KlikAanKlikUit bedienbaar via een app.

Belkin: iets betaalbaarder

Netwerkfabrikant Belkin maakt wandcontactdozen die direct met een app te besturen zijn. Dus heb je niet zo veel verlichting die je graag via je smartphone of tablet bedient, dan ben je goedkoper uit met een WeMo Switch (zo'n 50 euro per stuk), dan een KlikAanKlikUit-controlestation.

Ook levert Belkin ledlampen die je via een app op afstand aan en uit kunt zetten of kunt dimmen. Via de app kun je je lampen ook indelen in groepen of afzonderlijk bedienen. Ook kun je schema's maken om verlichting automatisch te regelen of ze koppelen met IFTTT. De prijs van zo'n Belkin ledlamp is met z'n dertig euro te overzien. Wel heb je een Wemo Link-apparaatje nodig om de lampen te besturen. Voor 80 euro heb je twee lampen en een Link.

©PXimport

Het enige dat we missen zijn lampen waarbij je kleuren instelt.

Elgato Avea: hubloze verlichting

Een nadeel van de meeste verlichtingssystemen is dat je een hub moet hebben die de brug slaat tussen je verlichting en je apparatuur en in vrijwel alle gevallen een behoorlijke duit kost. De lampen van Elgato hebben dit niet nodig, je kunt er direct mee verbinden via bluetooth. Via de app kun je ze bedienen, maar ook de kleur bepalen, net zoals de Philips Hue-verlichting. Een losse lamp kost je zo'n 50 euro. Maar je kunt even makkelijk met meerdere lampen werken, aangezien je ze in de app in groepen kunt indelen. Zo kun je met meerdere lampen de sfeer helemaal perfect maken, bijvoorbeeld voor een gezellig diner of een spannende film.

©PXimport

Om sfeer in huis te brengen zijn de lampen van Elgato geschikt en goedkoper dan Hue.

LIFX: zelfs licht voor Lumia

De wifi-ledverlichting van LIFX onderscheidt zich niet qua lamp zelf, het is een peertje dat in twee varianten verkrijgbaar is: wit licht of gekleurd licht. Via een app bedien je de verlichting en bepaal je de kleur. Een koppeling met IFTTT, Nest en wearables is ook mogelijk. Klinkt prima. Maar waar LIFX zich in onderscheidt is het feit dat je geen tussenstation nodig hebt. De app verbindt direct met de lamp en als je er meer hebt, kun je ze gewoon in groepen indelen. Zelfs Windows-gebruikers kunnen aan de slag met een app. Ondanks dat je geen tussenstation nodig hebt, ben je niet goedkoop uit. Je betaalt zo'n 80 euro per lamp.

©PXimport

Geen gedoe met een tussenstation!

Aanbod

In dit overzicht komt een handjevol verschillende merken aan bod, maar zodra je je erin verdiept, merk je al gauw dat er nog veel meer merken verkrijgbaar zijn. Bijvoorbeeld Osram, Luxxus, Stiplight, maar ook in warenhuizen kom je huismerk-verlichting tegen en in Chinese webshops zoals DealExtreme en Aliexpress zijn goedkope tegenhangers te vinden. In principe volstaan alle lampen, maar let wel goed op de omschrijving zodat je niet opeens achteraf een tussenstation nodig blijkt te hebben. Vergeet ook niet rekening te houden met ouderwetse zaken, zoals de juiste fitting en (in sommige gevallen) een Europees stopcontact.

©PXimport

Via Chinese webshops kun je veel goedkoper aan dit soort verlichting komen. Maar let hierbij wel goed op.

Mipow: meer dan een gezellig huis

Voor een divers aanbod van lampen moet je bij Mipow zijn. Er zijn gewone witte lampen, maar ook lampen die allerlei kleuren kunnen schijnen. Mipow biedt ook tuinverlichting en verlichting die een kaarslicht nabootst aan, grappig is ook dat bij de kleur van het nep-kaarslicht ingesteld kan worden. Wil je een groen vlammetje? Prima, als jij dat wilt!

Net als de Sengled-lamp is er ook een peertje met ingebouwde speaker. Het enige wat al deze lampen gemeen hebben is dat ze via bluetooth verbinding maken met je mobiele apparaat. De prijs van de Mipow-verlichting is ook nog te overzien. De duurste lamp (kleur en speaker) kost zo'n 90 euro. Dat is goedkoper dan de Sengled-variant, die bovendien alleen wit licht schijnt.

©PXimport

Slimme tuinverlichting, wel zo gezellig.

Conclusie

Omdat ledverlichting een stuk langer meegaat dan gloei- en spaarlampen is het de investering waard om naar verlichting te kijken die je via wifi of bluetooth verbindt. Niet alleen is het voor de knutselaar een leuk project om de lampen te koppelen met allerlei diensten (bijvoorbeeld een keertje te laten knipperen als er een Facebook-melding binnenkomt), het biedt meer comfort door de verlichting te automatiseren en te bedienen met een app. Maar door met kleuren te spelen, kun je ook de sfeer bepalen die je graag in je kamer wilt. Toegevoegde waarde heeft de verlichting in ieder geval wel degelijk. Een hoger energieverbruik dan een gewone ledlamp overigens ook. De verlichting moet immers constant een draadloos signaal uitzenden.

Meteen naar de winkel rennen om slimme verlichting aan te schaffen, is in zekere zin misschien wat voorbarig. Immers, nieuwe uitvindingen en merken volgen elkaar in rap tempo op. Bovendien zie je met nieuwe technologieën dat de prijs nog vrij hoog ligt. Voor een paar euro heb je een ledlamp, maar wil je een verbonden variant, dan betaal je het tien- en soms wel twintigvoudige. En dan hebben we het nog niet eens over de wifi-tussenstations. We verwachten dat deze prijs voor simpele peertjes die met een app aan en uit te zetten zijn al op korte termijn zullen dalen. We kunnen hoe dan ook met recht afsluiten met een Engelstalige cliché-uitspraak: the future is bright!

Als je op zoek bent naar een nieuwe geur, kom je vast de termen parfum, eau de parfum (EDP) en eau de toilette (EDT) tegen. Maar wat betekenen ze precies en wat zijn de verschillen? Hier leggen we het uit.

Lees ook: Föhn, krultang of multistyler: wanneer gebruik je wat?

De belangrijkste factor die deze drie categorieën onderscheidt, is de concentratie van geurstoffen, ook wel parfumolie genoemd, in de alcoholbasis. Hoe hoger de concentratie, hoe krachtiger de geur en hoe langer deze blijft hangen.

Parfum bevat van deze drie de hoogste concentratie geurstoffen, meestal tussen de 20 procent en 30 procent. Dit zorgt voor een intense geur die urenlang, soms zelfs de hele dag, blijft hangen.

Eau de parfum (EDP) heeft een geurconcentratie van 15 procent tot 20 procent. Eau de parfum blijft doorgaans 6 tot 8 uur goed te ruiken, waardoor het geschikt is voor dagelijks gebruik of speciale gelegenheden.

Eau de toilette (EDT) bevat 5 procent tot 15 procent geurstoffen en heeft daardoor een lichtere en frissere geur. Het blijft 3 tot 5 uur aanwezig. Door de lichte samenstelling is EDT ideaal voor overdag of voor de lente en zomer, omdat je dan niet een té zware geur wilt dragen.

Hoe en waar gebruik je parfum, eau de parfum en eau de toilette?

Wanneer je (nog) niet precies weet wat je moet hebben, kun je ook kijken naar waar en wanneer je van plan bent om de geur te dragen. Parfum is, vanwege de intensiteit vooral geschikt voor om ’s avonds te gebruiken of bijvoorbeeld voor feestjes. Een paar druppeltjes op de huid is vaak voldoende om urenlang heerlijk te ruiken. Eau de parfum is veelzijdig en kan zowel overdag als ‘s avonds worden gedragen. Het biedt een goede balans tussen geursterkte en draagbaarheid. Eau de toilette is ideaal voor dagelijks gebruik, vooral op het werk of tijdens casual activiteiten. De lichtere geur is minder overweldigend en gemakkelijk op te frissen gedurende de dag.

Prijsverschil

Hogere concentraties geurstoffen betekenen doorgaans hogere prijzen. Parfum wordt vaak in kleinere flesjes verkocht, omdat een kleine hoeveelheid al voldoende is. Eau de parfum en eau de toilette zit meestal in grotere flacons, omdat je hiervan doorgaans per keer meer gebruikt.

Sony zet volledig in op miniled voor het topmodel, een plaats die tot vorig jaar nog voorbehouden was voor een qd-qledmodel. De Bravia 9 (K-65XR90) belooft tophelderheid en uitstekend contrast dankzij een hoog aantal dimming zones. De beeldkwaliteit moet die van een studiomonitor benaderen, maar Is dat ook zo?

We beginnen meteen maar positief: we hebben zelden een mooier afgewerkte tv gezien dan deze Sony. Ondanks de miniled-achtergrondverlichting is hij nauwelijks vijf centimeter dik. Een kader is er uiteraard niet, maar rondom kreeg de tv een mooie donkerzilveren rand die het profiel mooi accentueert.

De vlakke rug heeft een vierkantmotief en er zijn inzetstukken bijgeleverd, zodat je alle aansluitingen kunt wegwerken voor een perfect vlakke afwerking. De metalen donkerzilveren voeten kun je op vier posities monteren, aan de uiteinden of meer naar het midden, telkens in een hoge of lage positie. Een echt stijlicoon in de woonkamer, maar wel eentje met het nodige gewicht. Want met 32,4 kilo (zonder voet) is dit een van de zwaarste 65inch-modellen die we tot nu toe hebben bekeken.

📺Lees ook: Kieskeurig.nl's grote tv-test: dit zijn de 15 beste televisies van 2024

Aansluitingen

Ondanks zijn topmodel-status moet ook deze Sony het toch stellen met vier HMDI-poorten, waarvan slechts twee HDMI 2.1-poorten met ondersteuning voor ALLM, 4K120 en VRR (AMD FreeSync en NVIDIA G-Sync Compatible). Op een topmodel verwachten we eigenlijk vier HDMI 2.1-poorten. De tv ondersteunt geen 144Hz verversingsfrequentie, terwijl concurrenten dat wel doen, maar het is geen groot gemis. De meerwaarde is beperkt en dan nog alleen voor pc-gamers. De input-lag scoort geen topresultaat, maar blijft wel goed, we meten 19,7ms in 4K60 en 10,7ms in 2K120.

❔Lees zeker ook: Wat is Dolby Atmos, DTS:X en surroundgeluid?

©Eric Beeckmans | ID.nl

De resterende aansluitingen zijn twee usb-poorten, een dubbele tv-tuner met één CI+-slot, en een optische digitale audio-uitgang die gedeeld wordt met de S-Center speakeraansluiting. Met S-center kun je de tv als centerkanaal gebruiken met een externe Sony audio-oplossing. Live tv opnemen is ook mogelijk, daarvoor sluit je eenvoudig externe usb-opslag aan. Tot slot is de televisie ook voorzien van bluetooth, wifi en een ethernetaansluiting. 

Beeldverwerking en softwareproblemen

We hadden tijdens het testen wat problemen met de televisie. Een keer herkende hij onze HDMI-beeldsignalen niet, een andere keer leek hij vast te zitten in bepaalde beeldinstellingen, waardoor we een overmatig aangescherpt beeld te zien kregen. In beide gevallen waren de problemen opgelost door de televisie te herstarten.

Sony moet dus absoluut nog werken aan de stabiliteit van de software. Los van die problemen levert de XR-processor zeer goede beeldverwerking. De upscaling is prima, met de opmerking dat Reality Creation iets krachtiger te werk gaat dan vroeger, zodat we het vaak uitschakelden om overmatig aangescherpt detail te vermijden. Vooral in dvd-content kon dat een probleem zijn. De ruisonderdrukking levert erg goed werk.

©Sony

De Bravia 9 beschikt nog steeds over de instelling Soepele Gradatie, waarmee je kleurovergangen vloeiend kunt maken zonder hinderlijke strepen. Die instelling was op de Bravia 8 verdwenen. De bewegingsscherpte is goed, maar er gaat duidelijk wat detail verloren in snel bewegende beelden.

Je kunt in MotionFlow de voor die techniek gebruikte helderheidsfunctie aanpassen om dat te verbeteren, maar daardoor krijg je dan een zichtbare dubbele rand rond bewegende voorwerpen en dat is juist veel storender. In de hoogste stand flikkert het beeld bovendien.

Met MotionFlow kun je er ook voor zorgen dat snelle camerabewegingen vloeiend weergegeven worden. We merkten wel dat de aarzelingen en beeldfouten die op de Bravia 8 verdwenen waren, hier wel nog zichtbaar waren.

Prachtig contrast, indrukwekkende helderheid

De Sony XR90 heeft een ambitieus doel, hij moet de prestaties van Sony's nieuwste masteringmonitor benaderen. Die monitor, de BVM-HX3110, wordt gebruikt in filmstudio's en kan een piekhelderheid van 4.000 nits halen. De XR90 kreeg daarvoor een nieuwe miniled-achtergrondverlichting met een hoog aantal zones, op ons 65inch-model waren dat er 54×28 (1512). Daarmee plaatst Sony zich naast de Hisense 65U8NQ (1600 zones) en de TCL 65C855 (1344 zones).

Het lcd-paneel is uitgerust met een anti-reflectiefilm en kijkhoekfilm, en inderdaad is de kijkhoek is bijzonder breed. Zelfs vanuit een stevige hoek bekeken blijven het contrast en kleur goed bewaard. Enkel intense HDR-contrasten kunnen vaag de zones zichtbaar maken. Die lagen storen het contrast wel een beetje, want zonder lokale dimming komen we maar op ongeveer 2.600:1. Niet slecht, maar voor een modern lcd-paneel is het eerder matig.

Met de lokale dimming geactiveerd schiet dat echter naar 19.240:1 of zelfs naar oled-niveaus op eenvoudigere testpatronen. De dimming reageert snel en correct, en Sony vindt een uitstekende balans tussen heldere accenten intens weergeven en diepzwart bewaren. De uniformiteit is top in donkere beelden, maar in heldere beelden hadden we een heel vage donkere vlek centraal in beeld, dat gaf soms wat dirty screen-effect.

©Sony

En ja, deze Sony haalt naast uitstekend contrast ook een record helderheid. Op het 10%-venster meten we in de Professional HDR-beeldmodus een piekhelderheid van 3258 nits, en zelfs op het volledig wit beeld haalde de tv nog 848 nits. Doe er een kleurbereik van 93% P3 bij en de kaarten liggen perfect voor top HDR-beelden. En die levert de XR90 absoluut.

Zowel in Dolby Vision als HDR10 toont deze Sony hoe tastbaar een beeld kan worden met een uitzonderlijk dynamisch bereik. Hij bewaart nagenoeg alle witdetail en levert zelfs in heel heldere delen van het beeld nog duidelijke kleuren. Een echt plezier om naar te kijken. De Professional-beeldmodus is bovendien uitstekend gekalibreerd. In HDR maakt hij de middentinten weliswaar iets te helder, maar dat vergeven we graag. In donkere beelden behoudt hij heel veel zwartdetail, zodat je elke nuance kunt zien.

Geluid

Het zou echt jammer zijn als dit prachtige beeld niet vergezeld zou worden door dito geluid. We zijn dan ook erg blij dat ook de audioprestaties prima zijn. Het Acoustic Multi-Audio+-systeem is een 2.2.2-kanaalsopstelling van 70 watt.

Het systeem bestaat uit twee voorwaarts gerichte luidsprekers, ondersteund door twee woofermodules, twee tweeters in het frame links en rechts op halve hoogte en (nieuw dit jaar) twee beam-tweeters bovenaan achteraan. Die opstelling maakt het mogelijk om geluid te positioneren in het scherm, en de beam-tweeters verbeteren de surround en hoogteplaatsing van geluid.

©Eric Beeckmans | ID.nl

We haalden flink wat volume uit die opstelling, met een erg goede basondersteuning. De bas zakte wat in als je het volume heel hoog zet, maar de vervorming blijft goed onder controle. Muziek klinkt dan ook erg goed op deze tv. En ja, ook surround klinkt naar tevredenheid, de beam-tweeters dragen wezenlijk bij aan de onderdompeling in het geluid. De verbeterde Voice Zoom-functie maakt het mogelijk om dialogen netjes te boosten zonder ook de rest van de soundtrack luider te maken. Een goede soundbar is uiteraard nog steeds beter, maar is voor deze televisie absoluut niet vereist.

Google TV

Net zoals de Bravia 8 gebruikt de Bravia 9 de Mediatek Pentonic MT5897-chipset met quadcore ARM Cortex-A73 CPU, 6GB RAM en de Mali-G57 GPU. De gebruikerservaring in Google TV is vlot. Het blijft bovendien een van onze favoriete smart tv-systemen. Dat heeft alles te maken met het bijzonder ruime app-aanbod, waar je zowel alle internationale als lokale streamingdiensten vindt.

Maar ook de aanwezigheid van Google Cast en Apple Airplay 2 is een fijne bijkomstigheid. Daarnaast biedt het platform heel uitgebreide aanbevelingen, niet per dienst maar per categorie en dat leidt tot een beter aanbod. Meer detail vind je in het artikel over Google TV. Sony heeft nog een extraatje voor je in petto, Sony Picture Core (het vroegere Bravia Core) is een exclusieve streamingdienst waarmee je films kunt huren of kopen.

©Eric Beeckmans | ID.nl

De tv wordt geleverd met twee afstandsbedieningen. Van de klassieke versie zijn we geen fan, van de moderne des te meer. Die afstandsbediening gebruikt een oplaadbare batterij (op te laden via usb-c), en een eenvoudige maar erg goede lay-out met verlichte toetsen. De toetsaanslag is aangenaam en precies. De instellingen-toets bovenaan rechts brengt je naar het snelmenu voor onder andere beeld- en geluidpresets, en de menu-toets daaronder zet extra functies zoals het on-screen-toetsenbord op het scherm.

Conclusie

Sony heeft voor de Bravia 9 hoge verwachtingen gecreëerd en deze ook kunnen waarmaken. Ondanks wat kleine softwareproblemen zijn we vooral erg onder de indruk van de Sony K-65XR90. De nieuwe miniled-achtergrondverlichting levert niet alleen record-piekhelderheid, maar slaagt er dankzij een hoog aantal dimming zones en uitstekende aansturing ook in om prachtig contrast te tonen. Die combinatie maakt dat de tv uitzonderlijk goed presteert, zowel in donkere als heldere kijkomgeving. Samen met excellente kleurweergave garandeert dat een uitzonderlijke kijkervaring, zowel in SDR als HDR. Het mooie design, de prima audio en Google TV zijn kersen op de taart. Voor dit staaltje technologie betaal je vooralsnog een erg hoge prijs.