De vpn-server die je in deze masterclass kunt installeren en configureren, maakt het mogelijk om onderweg veilig te surfen via je eigen internetverbinding thuis. We leggen uit hoe je dit voor elkaar krijgt op modellen van Asus, Netgear, AVM en D-Link. Een VPN op een router installeren doe je zo.

Een voordeel van je eigen router als vpn-server is dat het gratis is. Een ander voordeel is dat je ook vanuit het buitenland met een Nederlands ip-adres surft. Hierdoor kun je in ieder land (de Nederlandse) Netflix en regio-gebonden diensten als Uitzending Gemist gebruiken. Een nadeel ten opzichte van betaalde diensten is de snelheid. De downloadsnelheid wordt beperkt door de uploadsnelheid van je internetverbinding thuis en door de rekenkracht van je router.

Er zijn verschillende vpn-protocollen waarvan PPTP, L2TP/IPsec en OpenVPN de bekendste zijn. Van deze protocollen is PPTP de minst veilige en relatief eenvoudig te kraken. L2TP/IPsec en OpenVPN zijn wel veilig. We vertellen je in dit artikel hoe routers van Asus, Netgear, Avm en D-Link zijn in te zetten als vpn-server. Andere routers werken op vrijwel dezelfde manier.

Algemene tips

Een groot voordeel van een vpn-server die direct op je router draait, is dat je geen poorten open hoeft te zetten. Uiteraard moet je router dan wel direct aan het internet gekoppeld zijn. Een klein probleem is dat je een eigen router doorgaans koopt als aanvulling op een al bestaande (modem)router van je internetprovider. Om de ingebouwde vpn-server goed te gebruiken dien je de wan-poort van je eigen router aan te sluiten op een lan-poort van de router van je internetprovider.

Lastig is dat je nu werkt met twee routers achter elkaar en dat je eigen router een privé ip-adres van de eerste router krijgt. Je kunt aan het ip-adres dat je eigen router gebruikt voor de internetverbinding herkennen of je router achter een andere router hangt. Dit ip-adres zal een privaat adres in de reeks 192.168.x.x, 10.x.x.x of 172.16.x.x zijn. Je wil natuurlijk dat je eigen router geen last heeft van de andere router. Dat kun je op twee manieren regelen.

De eerste methode is de router van de internetprovider enkel te laten functioneren als modem, je eigen router krijgt dan direct een ip-adres van de internetprovider. Dit kan bij Ziggo door te bellen met de helpdesk en te vragen naar de bridge-functie. Je verliest dan wel de mogelijkheid om de openbare hotspots van Ziggo te gebruiken. Bij veel internetproviders heb je echter geen keuze en sluit je je eigen router altijd achter een andere actieve router aan. Ook daarvoor is een oplossing.

DMZ

Hangt je eigen router achter een router van je internetprovider, dan blokkeert deze hoogstwaarschijnlijk de poorten die de vpn-server nodig heeft. De oplossing is de DMZ (demilitarized zone) van de router van je internetprovider. Een apparaat dat in de DMZ hangt, is direct bereikbaar vanaf internet zonder dat daar nog een firewall tussen zit. Dat is in het geval van je eigen router geen probleem.

Log in op de router van je internetprovider en achterhaal welk ip-adres aan je eigen router is toegekend. Zoek in de webinterface naar de opties voor DMZ en vul hier het ip-adres in dat is toegekend aan je eigen router. Om helemaal zeker te weten dat dit altijd goed gaat, kun je het ip-adres dat is toegekend aan je eigen router vastzetten door een ip-reservering.

Zoek naar een optie als Static Lease, DHCP Binding of DHCP Reservering. Hier kun je een mac-adres vastkoppelen aan een ip-adres. Voor dit artikel hebben we de vpn-functionaliteit getest in de DMZ van een Ziggo-router, maar ook routers van andere internetproviders bieden een DMZ.

VPN op Asus-router

Log in op de webinterface van je Asus-router. Hangt je router direct aan internet en heeft deze een extern ip-adres van je internetprovider, dan kun je de ddns-mogelijkheid gebruiken die je vindt onder WAN / DDNS. Deze kun je gratis gebruiken met de server www.asus.com, maar werkt niet goed als je router achter een andere router hangt. Gebruik in dat geval de ddns-mogelijkheid dan niet.

Voor de vpn-server klik je in de linkerkolom op VPN. Kies het tabblad VPN Server en klik op OpenVPN. Zet de optie Enable VPN Server op On. Kies naast VPN Details voor Advanced Settings en verander Protocol naar TCP en Server Port naar 443. Je kunt deze opties ook op UDP en poort 1194 laten staan. Dit werkt iets sneller, maar TCP op poort 443 is lastiger te blokkeren door de beheerder van een netwerk.

Verander Extra HMAC Authorization naar Incoming (0). Zet de optie Push LAN to clients op Yes om je thuisnetwerk via de vpn-verbinding te benaderen. Zet de opties Direct clients to redirect Internet traffic, Respond to DNS en Advertise DNS to clients op Yes. Bij Encryption cipher kies je voor AES-256-CBC voor extra veiligheid. De rest van de opties hoef je niet te veranderen. Klik op Apply.

Standaard kun je inloggen op je vpn-verbinding met de gebruikersnaam en het wachtwoord van je router, deze gebruikersnaam zie je al in de tabel staan. Verander dus zeker de standaardinlognaam ‘admin’ naar iets anders en stel ook een sterk wachtwoord in. Je kunt daarnaast een extra account toevoegen door een username en password in te vullen en op het plusje in de kolom Add/Delete te klikken.

Nu je vpn-server is ingesteld, klik je op Export om het configuratiebestand voor OpenVPN te downloaden. Hangt je router direct aan internet in combinatie met de ddns-dienst van Asus, dan kun je dit bestand direct gebruiken. Hangt je Asus-router achter de DMZ van de router van je internetprovider, dan zul je het OpenVPN-configuratiebestand moeten bewerken.

©PXimport

In tegenstelling tot bij andere vpn-varianten wordt bij OpenVPN het ip-adres of de url van de vpn-server via het door de server aangemaakte configuratiebestand doorgegeven aan de client. Wanneer je Asus-router niet direct aan internet hangt (met een ip-adres van je internetprovider), dan zal het OpenVPN-configuratiebestand een lokaal ip-adres of een niet werkende ddns-url bevatten. Je moet daarom het configuratiebestand bewerken. Start Notepad en open het configuratiebestand (client.ovpn). Op één van de eerste regels vind je achter remote een ip-adres of een ddns-url, deze vervang je door het externe ip-adres van je internetprovider dat je kunt achterhalen via www.whatismyip.org of door de url van een DDNS-service die wel werkt.

Download op je iOS- of Android-apparaat de app OpenVPN Connect. Mail vervolgens het configuratiebestand naar jezelf en open het op je smartphone. Op de iPhone of iPad kies je in de lijst met opties Kopieer naar OpenVPN. De app OpenVPN Connect wordt nu vanzelf geopend en er staat een nieuw profiel klaar. Klik op het groene plusteken om het profiel te importeren. Vul nu je gebruikersnaam en wachtwoord in, selecteer Save en selecteer vervolgens de optie om te verbinden. Na een succesvolle verbinding zie je de aanduiding VPN in de statusbalk.

Op Android download je het configuratiebestand vanuit je mail-app. Open daarna zelf de OpenVPN Connect en klik op het optiemenu rechtsboven. Kies Import en vervolgens Import Profile from SD card. Navigeer naar de downloadmap (bij ons Download), selecteer je configuratiebestand (client.ovpn) en klik op Select. Vul je gebruikersnaam en wachtwoord in en vink Save aan. Klik vervolgens op Connect en bevestig het verbindingsverzoek. Na een succesvolle verbinding zie je een sleuteltje in de statusbalk.

VPN op Netgear-router

Netgear biedt een ddns-mogelijkheid die ook achter een andere router werkt en dus altijd bruikbaar is. Klik op Geavanceerd / Geavanceerde instellingen / Dynamische DNS. Kies Netgear als serviceprovider en vul een zelfgekozen hostnaam in (hostnaam.mynetgear.com), een e-mailadres en een wachtwoord en klik op Toepassen. Klik vervolgens op de link in de bevestigingsmail om de DDNS-dienst te bevestigen.

Om de vpn-server in te schakelen ga je naar Geavanceerd / Geavanceerde instellingen / vpn-service. Bij de meeste Netgear-routers (waaronder de R6400) zal de melding je opvallen dat iOS- en Android-clients niet worden ondersteund. Alleen voor de R7000 is onlangs een firmwareupdate (1.0.5.48 of hoger) uitgerold waarvoor dat niet meer geldt. Voor de oudere firmwareversie hebben we wel een oplossing voor Android. Heb je een router met een oudere firmwareversie, kies onder geavanceerde configuratie dan voor TCP en vul als Servicepoort 443 in. Heb je een R7000 met de nieuwste firmware, kies dan bij TUN Mode Service Type voor TCP en poort 443.

Hiermee wordt het voor een netwerkbeheerder moeilijker om de vpn-verbinding te blokkeren. Kies bij Clients gebruiken deze vpn-verbinding voor toegang de optie Alle sites op internet en thuisnetwerk. Klik vervolgens op Toepassen. Heb je een Netgear-router met oudere firmware klik dan op de knop Voor Windows om de configuratiebestanden te downloaden. Heb je een R7000 met de nieuwste firmware, klik dan op Voor Smartphone.

©PXimport

Heb je een Netgear-router met een oudere firmware, dan kun je de vpn-verbinding niet gebruiken op iOS. De reden is dat OpenVPN op twee manieren (TUN en TAP) een verbinding kan opbouwen. Netgear ondersteunt in de oudere firmware alleen TAP, terwijl de iOS- en Android-apps alleen TUN ondersteunen. Voor Android is er in de vorm van de app OpenVPN Client voor € 6,99 wel een oplossing die TAP ondersteunt.

Pak het zip-bestand dat je vanaf je Netgear-router hebt gedownload uit naar een map op je Android-apparaat. Open de app OpenVPN Client en klik op het plusteken. Kies Import VPN Profile en navigeer naar de map waar je de configuratiebestanden hebt opgeslagen en selecteer het .ovpn-bestand. Klik op de vpn-verbinding en vervolgens op het potlood. Kies Custom options en klik op het plusteken. Kies bij option voor route-gateway en tik bij Value het ip-adres waarop de webinterface van je Netgear-router bereikbaar is (doorgaans 192.168.1.1). Klik op het Opslaan-pictogram en ga terug naar het hoofdscherm van de app. Activeer nu de vpn-verbinding.

Heb je een R7000 met de nieuwste firmware, dan heb je bovenstaande betaalde app niet nodig en kun je op zowel iOS als Android de gratis app OpenVPN Connect gebruiken. Pak dan de bestanden die je vanaf je router hebt gedownload uit in een map. Je hebt nu vier bestanden die je moet bundelen in één bestand. Open client3.ovpn in Notepad en voeg het volgende toe:

<ca>

</ca><cert>

</cert><key>

</key>

Open het bestand ca.crt en plak de inhoud direct achter <ca>. Open vervolgens client.crt en plak de inhoud direct achter </ca><cert>. Open vervolgens het bestand client.key en plak de inhoud direct achter </cert><key>. Sla het bestand client3.ovpn op. De procedure om de vpn-server in te stellen op je iOS- of Android-apparaat is hetzelfde als bij de Asus-router.

VPN op FRITZ!Box

Log in op de webinterface van de FRITZ!Box en zorg dat deze op Advanced staat, onder in beeld moet dan View: Advanced staan. Staat hier View: Standard, klik er dan op om over te schakelen. Hangt de FRITZ!Box direct aan internet (dat is sowieso het geval als je hem van een provider hebt gekregen), dan kun je gebruik maken van de ddns-mogelijkheid. Is dat niet het geval, dan werkt de ddns-functionaliteit net als bij Asus niet omdat deze wordt bijgewerkt met een privaat ip-adres.

De instellingen voor ddns vind je via Internet / Permit Acces / Dynamic DNS. Om de vpn-server in te schakelen, kies je Internet / Permit Access / VPN. Klik op Add a VPN Connection en kies de optie Configure VPN connection for one user en klik op Next. Klik op Add User en vul een User name en Password in. Het veld E-mail address kun je leeg laten. Vink vervolgens alle opties met uitzondering van vpn uit en klik op OK.

Je krijgt de vraag of je de vpn-instellingen voor iOS en Android wilt zien. Klik op OK en kopieer de getoonde instellingen of druk de pagina af. Hangt je FRITZ!Box direct aan internet, dan zullen de getoonde instellingen werken. Hangt je FRITZ!Box achter een andere router, dan zal het getoonde ip-adres voor de server niet werken. In plaats daarvan gebruik je je externe ip-adres dat je kunt vinden via www.whatsmyip.org.

Zowel iOS als Android bevatten ingebouwde ondersteuning voor IPSec. In iOS ga je naar Instellingen / Algemeen / VPN. Klik op Voeg vpn-configuratie toe. Kies bij Type de optie IPSec en vul een zelfgekozen beschrijving in. Bij Server voer je indien ingesteld de url van je ddns-dienst of het externe ip-adres van je internetprovider in. Verder vul je de velden Account, Wachtwoord, Groepsnaam en Geheim in met de informatie die de Fritz!Box je toonde. Klik op Gereed en je kunt de vpn-verbinding gebruiken.

In Android ga je naar Instellingen / Meer / VPN. Klik op het plusteken, voer een naam in en kies bij Type de optie IPSec Xauth PSK. Voer bij Serveradres het externe ip-adres van je internetprovider in of indien ingesteld de url van je ddns-dienst. Bij IPSec-id en de IPSec-sleutel voer je de gegevens in die de Fritz!Box je toonde en klik op Opslaan. Om verbinding te maken, klik je op de vpn-verbinding en voer je je gebruikersnaam en wachtwoord in.

©PXimport

VPN op D-Link router

D-Link bevat een ddns-mogelijkheid die ook werkt achter een andere router. Hiervoor moet je eerst een account aanmaken op www.dlinkddns.com en bevestigen via een e-mail. Vervolgens log je in op deze website en stel je een host in door een zelfgekozen hostname te kiezen (jouwnaam.dlinkddns.com) en deze te koppelen aan een ip-adres.

Heb je dit gedaan, dan ga je in je in de webinterface van je router naar Features / Dynamic DNS. Kies Enabled bij Enable Dynamic DNS en kies dyndns.com bij Server Address. In het veld Host Name vul je de volledige ddns-url die je eerder via de website hebt ingesteld, dus jouwnaam.dlinkddns.com. Vul ook je gebruikersnaam en wachtwoord in en klik op Save. Na een tijdje verandert de Status in Connected.

Om de vpn-server in te schakelen klik je op Features / Quick VPN. Zet de optie L2TP over IPSec op Enabled, kies een veilige gebruikersnaam en wachtwoord en verander eventueel de PSK (dat is de zogenoemde pre-shared key). Klik op Advanced Settings en controleer of het Authentication Protocol op MSCHAPv2 staat en MPPE op RC4-128. Klik vervolgens op Save om de vpn-server te activeren.

Zowel iOS als Android bevatten ingebouwde ondersteuning voor L2TP/IPSec. In iOS klik je op Instellingen / Algemeen / VPN. Kies Voeg vpn-configuratie toe en kies L2TP als type. Vul een beschrijving in en voer bij server de ingestelde DDNS-url of het externe ip-adres van je internetprovider in. Vul vervolgens je gebruikersnaam en wachtwoord in. In het veld Geheim voer je in wat D-Link in zijn webinterface PSK noemt. Zorg dat de optie Stuur alle verkeer aanstaat en klik op Gereed. Vervolgens kun je een verbinding maken.

In Android kies je Instellingen / Meer / VPN. Klik op het plusteken en voer een zelfgekozen naam in. Kies bij Type voor L2TP/IPSec PSK en vul als serveradres de DDNS-url of het externe ip-adres van je internetprovider in. Vul in het veld Van tevoren gedeelde IPSec-sleutel in wat D-Link PSK noemt. Kies vervolgens Opslaan. Om verbinding te maken, klik je op de zojuist ingestelde vpn-verbinding en vul je je gebruikersnaam en wachtwoord in. Vink Accountgegevens opslaan aan en klik op Verbinding maken.

©PXimport

DDNS

Het instellen van een vpn-server is, zoals je tussen de regels door kunt lezen, eigenlijk het halve verhaal. Je kunt prima inloggen op je vpn-server door het externe ip-adres van je modem in te geven. De meeste internetproviders garanderen voor consumentenabonnementen echter geen vast ip-adres. In de praktijk wijzigt je ip-adres eigenlijk nooit, maar het kan na bijvoorbeeld een storing of werkzaamheden wel wijzigen.

Met een dynamische DNS-dienst (DDNS) koppel je het externe ip-adres van je modem aan een url. Deze url wordt automatisch bijgewerkt en verwijst altijd naar het huidige ip-adres van je modem. Vrijwel alle routers bevatten DDNS, maar die is niet altijd bruikbaar. Soms wordt namelijk het ip-adres van de WAN-poort aan de url gekoppeld en dat heeft geen zin als je router achter een andere router hangt. Dit is het geval bij ASUS en AVM FRITZ!Box. Netgear en D-Link bieden wel een DDNS-optie die altijd werkt en ook achter een andere router netjes een werkende url produceert.

Heeft je eigen router geen werkende DDNS, dan kun je controleren of de router van je internetprovider een DDNS-mogelijkheid biedt. Anders kun je sommige NAS-apparaten of een pc gebruiken voor DDNS. Om te controleren of je DDNS-service goed is ingesteld, kun je de url pingen. Zie je vervolgens het externe ip-adres van je modem, dan is de service goed ingesteld. DDNS is overigens niet nodig, je kunt altijd het ip-adres van je internetprovider gebruiker.

En testen maar!

De laatste stap is controleren of je vpn-verbinding ook daadwerkelijk goed werkt. Controleer ten eerste in de statusbalk of vpn actief is. In iOS zie je de aanduiding vpn, terwijl Android een sleuteltje toont. Vervolgens controleer je of al je verkeer via de tunnel loopt. Zeker in het geval van OpenVPN is deze controle niet overbodig. OpenVPN kun je namelijk zo instellen dat je via de vpn-tunnel wel toegang krijgt tot je thuisnetwerk, maar dat het normale internetverkeer nog steeds over de primaire netwerkverbinding van de smartphone gaat.

Wij willen juist dat al ons internetverkeer via de vpn-tunnel gaat zodat we niet worden afgeluisterd op openbare netwerken. Controleren of al je internetverkeer via de vpn-verbinding loopt, is gelukkig eenvoudig. Surf naar www.whatismyip.org. Als alles goed werkt, zie je hier het externe ip-adres van je modem thuis. Is dat het geval, dan is alles goed ingesteld en kun je met een gerust hart surfen. Zie je een ander ip-adres, dan is er iets niet goed ingesteld.

Doe de controle overigens niet via wifi thuis, dan zul je namelijk ook bij verkeerde instellingen het goede ip-adres zien. Gebruik de mobiele dataverbinding van je smartphone om dit uit te testen of test het op een ander wifi-netwerk.

Wat hebben organisaties als KRO-NCRV, NS, Bits of Freedom en Oxfam Novib met elkaar gemeen? Dat ze niet langer actief zijn op het socialmediaplatform X. Waarom willen ze dat niet meer? Wat speelt er bij X? Welke alternatieven zijn er?

Sinds juli 2023 voegden veel media maandenlang ‘Twitter’ toe achter elke vermelding van X. Velen moesten namelijk nog wennen aan de nieuwe naam. Elon Musk, die Twitter in oktober 2022 voor 44 miljard dollar kocht, vond dat X beter paste bij zijn visie om het microblogging-platform om te vormen tot een allesomvattend digitaal ecosysteem, vergelijkbaar met WeChat in China. Musk lijkt trouwens een opvallende affiniteit te hebben met de letter X, wat ook zichtbaar is in projecten als SpaceX, Tesla Model X en xAI. Veel gebruikers waren niet gerust op deze overname, en niet geheel onterecht, want Musk heeft inmiddels ingrijpende veranderingen doorgevoerd.

X: aanpassingen

Kort na de overname herstelde Musk eerder geschorste accounts, waaronder die van controversiële figuren als Donald Trump, Andrew Tate en Kanye West. Het platform stopte bovendien met het handhaven van het beleid tegen desinformatie rond Covid-19. En waar vroeger een gratis verificatiesysteem was, waarbij Twitter invloedrijke personen en organisaties een blauw vinkje gaf, is dat nu puur commercieel: wie betaalt, krijgt een vinkje. Het staat niet langer voor authenticiteit, maar toont enkel aan dat een gebruiker betaalt voor X Premium en zo extra functionaliteit en zichtbaarheid krijgt.

Daarnaast introduceerde X de For You-feed, een sectie met aanbevelingen op basis van gebruikersvoorkeuren en -gedrag, maar ook beïnvloed door strategische beleidsbeslissingen. Dit gebeurt via een AI-gestuurd algoritme, waarvan slechts delen openbaar zijn gemaakt, wat vragen oproept over transparantie en mogelijke bias.

Het moderatiebeleid veranderde eveneens. Tweets die de richtlijnen schenden, worden niet meer verwijderd, maar zijn enkel minder zichtbaar (‘Freedom of Speech, Not Reach’). Daarnaast is er een verschuiving naar gemeenschapsgestuurde moderatie (‘Community Notes’), waardoor factchecking minder centraal en vaak trager verloopt.

De algoritmen van X roepen bij velen vragen op over de transparantie en mogelijke bias.

Fediverse

Musk zelf noemt deze aanpassingen democratischer, maar voor veel gebruikers hebben deze aanpassingen geleid tot een meer toxische inhoud. Daarbij worden specifieke groepen kritisch bekeken en beoordeeld, onder wie liberalen en de LGBTQ+-gemeenschap.

De cijfers lopen uiteen, maar de meeste bronnen zijn het er wel over eens dat heel wat gebruikers en organisaties het platform hebben verlaten sinds de overname door Musk.

Twee jaar geleden leek er maar één echt alternatief te zijn: Fediverse, dat gebruikers meer controle gaf over hun data en de moderatie.

Fediverse is een samentrekking van ‘federated’ en ‘universe’ en kun je zien als een netwerk van onderling verbonden platformen en servers, die onafhankelijk worden beheerd door organisaties of individuen. Bij traditionele socialmediaplatforms ben je afhankelijk van één centrale organisatie. Daardoor kun je met bijvoorbeeld een Instagram-account niet zomaar gebruikers van X bereiken. De gemeenschappelijke protocollen binnen het Fediverse, zoals het populaire ActivityPub, maken onderlinge communicatie juist wel mogelijk. Je kunt dus een account aanmaken op een server en vervolgens communiceren en gegevens uitwisselen met gebruikers op andere platformen. Binnen het Fediverse beweeg je dus vrijelijk tussen verschillende servers en platformen.

Het Fediverse-netwerk bevat talrijke platformen, waarvan de meeste door het ActivityPub-protocol zijn verbonden (afbeelding: Per Axbom, CC BY-SA 4.0, Wikimedia Commons).

Mastodon

Mastodon was – en is nog steeds – het populairste Fediverse-platform, maar dat bleek helaas niet geschikt voor het grote publiek. Veel (mainstream) gebruikers vonden het namelijk verwarrend dat ze zelf een server moesten kiezen bij registratie. Ook de interface en gebruikerservaring waren minder gestroomlijnd dan bij Twitter/X. Door de decentrale structuur werkten sommige servers ook traag of werden ze slecht beheerd.

Daarnaast bood Mastodon slechts beperkte ondersteuning voor video en live-updates en ontbraken universeel doorzoekbare inhoud en trending topics, waardoor populaire discussies moeilijker te volgen waren. Bekende personen waren er ook nauwelijks actief, en veel gebruikers hadden moeite om hun sociale netwerk opnieuw op te bouwen. Eind 2023 bereikte Mastodon een piek in regelmatige bezoekers, maar de groei vlakte al snel af.

De interface van Mastodon, met vertrouwde ingrediënten als tijdlijn, meldingen en favorieten.

Threads

Mastodon behoudt weliswaar een niche bij privacybewuste en opensource-enthousiastelingen, maar bleek dus te ingewikkeld en gefragmenteerd voor de doorsneegebruiker. Vanaf eind 2023 zochten velen daarom hun toevlucht tot traditionelere sociale netwerken als LinkedIn, Instagram en vooral Threads.

Dit laatste platform werd medio 2023 door Meta (Mark Zuckerberg) gelanceerd als reactie op de groeiende kritiek op Twitter/X. Het is direct gekoppeld aan Instagram, waardoor gebruikers hun bestaande account kunnen gebruiken.

De interactiemogelijkheden binnen Threads lijken sterk op die van X, met opties als liken, citeren, posten en reageren. Ook doet het veel denken aan het oude Twitter: je volgt zelf mensen of vertrouwt op het algoritme. Volgens veel gebruikers is dit algoritme vooral ontworpen om politieke discussies en nieuwsverwijzingen te mijden. Al kun je zelf wel bepaalde mensen volgen. Het platform toont daarnaast vaak berichten die reacties willen uitlokken (‘engagement bait’). Op dit platform vind je veel beroemdheden en influencers, en de meeste content is vrij luchtig.

Threads werkt trouwens ook aan ondersteuning voor het ActivityPub-Fediverse, wat de dienst compatibel maakt met onder meer Mastodon.

Ook bij Threads kun je zelf bepalen wie je wilt volgen.

Bluesky

Hoewel Threads momenteel veel meer maandelijkse gebruikers heeft (circa 275 miljoen), trekt ook het microblogging-platform Bluesky tegenwoordig een groeiend aantal voormalige X-gebruikers aan (circa 30 miljoen). Ter vergelijking: X zou nu nog zo’n 500 miljoen maandelijkse gebruikers tellen, terwijl Mastodon er ongeveer 15 miljoen heeft.

Bluesky wordt gerund door Bluesky Social. Het werd begin 2023 officieel gelanceerd, maar ontstond al in 2021, opgericht door Jack Dorsey, medeoprichter van Twitter.

Net als Mastodon is Bluesky een gedistribueerd netwerk, maar het is wel gebruiksvriendelijker, mede dankzij het modernere, open protocol AT (Authenticated Transfer). Het platform streeft naar transparantie en wil ook gebruikers zelf hun eigen algoritme laten maken en verfijnen.

Er zijn nog geen advertenties en de tijdlijn toont berichten in chronologische volgorde, zonder verborgen algoritme. In principe kun je ook zelf een server kiezen, al is dat in de praktijk nagenoeg altijd hostingprovider bsky.social. Gevorderde gebruikers kunnen zelfs een eigen server hosten (PDS, personal data server).

Bluesky wordt momenteel vooral bevolkt door Amerikaanse gebruikers, en het valt nog af te wachten in welke mate ook het aantal actieve Nederlandse en Vlaamse gebruikers zal toenemen. In het vervolg van dit artikel maken we grondiger kennis met Bluesky, waarbij we vooral focussen op hoe je volgaccounts en berichtgeving meer naar eigen hand kunt zetten, met onder meer migratie, startpakketten, lijsten, feeds en ook extra diensten.

Meer dan Threads verwelkomt Bluesky ook politieke discussies.

Account

Je kunt Bluesky gebruiken via je browser of de app, beschikbaar in de officiële appstores van Android en Apple. Na installatie kies je de interface-taal (waaronder Nederlands) en registreer je je met een e-mailadres, wachtwoord, geboortedatum en ‘gebruikershandle’. Vervolgens upload je een profielafbeelding of kies je een avatar, en na het aanduiden van je interesse(s) kun je direct aan de slag. Je moet nog wel even een verificatiecode invullen die je via e-mail krijgt.

Bluesky: na een snelle registratie ben je er klaar voor.

Ontdekken en volgen

Wanneer je de startpagina opent, zie je twee secties: Discover en Following. In Discover verschijnen direct berichten, gebaseerd op de interesses die je bij registratie hebt opgegeven. Je ziet hier ook trending topics en populaire posts binnen de gemeenschap. Je kunt deze feed personaliseren via aangepaste feeds, door er zelf een te creëren of een passend algoritme te kiezen.

In de sectie Following zie je berichten van accounts die je volgt. Aanvankelijk is deze leeg, behalve het Bluesky-account. Om iemand te volgen, houd je de muis boven de post header (met accountnaam, tijdstip en berichttitel) en klik je op +Volgen. Dit verandert in Volgend; klik hierop als je het account niet langer wilt volgen. Berichten van gevolgde accounts verschijnen vervolgens in de sectie Following.

Het vergt slechtsr een muisklik om iemand te (ont)volgen.

Zoeken en migreren

Er zijn verschillende manieren om snel extra accounts aan je volglijst toe te voegen. Open de rubriek Zoeken (tik in de mobiele app op het pictogram met drie streepjes) en vul in de zoekbalk een onderwerp in, zoals Artificial intelligence. Selecteer een geschikt account en klik op +Volgen.

Wil je accounts van Twitter/X ook op Bluesky volgen, dan gaat dit het snelst met de browserextensie Sky Follower Bridge, beschikbaar in de officiële Chrome- en Firefox-webstores. Na installatie start je de extensie en meld je je aan met je Bluesky-handle of e-mailadres en een app-wachtwoord.

Om zo’n wachtwoord (met beperkte machtigingen) te maken, ga je in Bluesky naar Instellingen, kies je Privacy en beveiliging, selecteer je App-wachtwoorden en klik je op +App-wachtwoord toevoegen. Geef het een naam, bijvoorbeeld SkyFollowerBridge, bevestig met Volgende, kopieer of noteer het wachtwoord en klik pas daarna op Gereed.

Na aanmelding open je je lijst met gevolgde accounts op X via www.x.com/<je_accountnaam>/following. Klik op de extensieknop en kies Find Bluesky Users. De extensie zoekt naar actieve Bluesky-accounts in je lijst. Klik op View Detected Users en daarna op Follow on Bluesky om de gewenste accounts te volgen.

Sky Follower Bridge automatiseert het migratieproces van gevolgde accounts van X naar Bluesky.

Startpakketten

Een andere handige manier om je volglijst uit te breiden is met startpakketten. Als je een interessant account vindt, klik je erop om de profielpagina te openen en ga je naar het onderdeel Startpakketten. Met wat geluk heeft deze persoon al pakketten aangemaakt: dit zijn verzamelingen accounts rond een specifiek onderwerp. Open zo’n pakket, bekijk de tabbladen Personen en Berichten en volg gewenste accounts via de knop +Volgen.

Je kunt ook zelf startpakketten maken. Ga naar Profiel en open het tabblad Startpakketten. Klik op Aanmaken, geef je pakket een naam en voeg een beschrijving toe. Druk op Volgende en voeg minstens acht accounts toe die relevante berichten posten. Klik weer op Volgende om eventueel feeds toe te voegen of kies voor Overslaan. Daarna kun je anderen uitnodigen via een QR-code of door de link te kopiëren.

Je kunt ook je eigen startpakketten creëren en deze met anderen delen.

Lijsten en feeds

Je kunt zelf ook een reeks gebruikers opsommen en deze lijsten eventueel delen. Open hiervoor de rubriek Lijsten en klik op +Nieuw. Vul een naam en omschrijving in en bevestig met Opslaan. Voeg gebruikers toe en bekijk hun berichten vanuit de lijst. Klik op Vastzetten op startpagina om de lijst als aparte feed naast Discover en Following te tonen.

Je beheert feeds rechtstreeks via de rubriek Feeds. Onder Ontdek nieuwe feeds kun je voorgestelde feeds toevoegen of zelf zoeken via de zoekbalk. Klik op een feed bij Mijn feeds om de berichten te bekijken.

Gebruik het tandwielpictogram bij Feeds om feeds via het pinicoon op je startpagina vast te zetten of hieruit weg te halen. Niet-vastgezette feeds kun je hier ook verwijderen.

Je kunt eigen feeds creëren, bijvoorbeeld met een no-code tool als Skyfeed.app. Meld je aan met je Bluesky-account en een app-wachtwoord (zie ook de paragraaf ‘Zoeken en migreren’). Klik op Create your first feed en voeg in de Visual Editor (of JSON Editor) de gewenste blokken toe, zoals Input, Remove, RegEx, Sort by en Limit. Bevestig met Publish Feed.

Kopieer de feed-ID achteraan de gegenereerde link en deel deze met anderen. Zij hoeven alleen de rubriek Feeds in Bluesky te openen en het ID in de zoekbalk Search feeds te plakken om je feed toe te voegen.

Met een app als Skyfeed kun je ook eigen feeds creëren en deze met anderen delen.

Vandaag zijn het vooral Odido-abonnees die te kampen hebben met storing, maar ook als je klant bent bij bijvoorbeeld KPN, VodafoneZiggo, Ben, Simpel of Delta komt het voor: je kunt niet bellen en/of internetten. Als zo'n storing wat langer duurt, kun je recht hebben op compensatie. In dit artikel lees je wanneer je waar recht op hebt en hoe je die compensatie kunt aanvragen.

Een landelijke storing bij je internet, tv of telefoon is niet alleen vervelend, maar kan ook financiële gevolgen hebben. Gelukkig is in Nederland wettelijk vastgelegd dat je in sommige gevallen recht hebt op een vergoeding. Maar hoe werkt dat precies? Wanneer heb je recht op compensatie, hoe hoog is die vergoeding en waar kun je terecht bij jouw provider?

Volgens de Telecommunicatiewet heb je als consument of kleinzakelijke gebruiker recht op compensatie als er sprake is van een volledige netwerkstoring die twaalf uur of langer duurt. Dat betekent dat alle onderdelen van je abonnement uitvallen: dus bijvoorbeeld zowel internet als televisie en telefonie. Regionale storingen vallen ook onder deze regeling, zolang je binnen het getroffen gebied woont of werkt. Sommige providers hanteren uit zichzelf een iets soepelere norm en keren al bij acht uur storing een vergoeding uit, maar dat is niet verplicht. De wettelijke grens ligt op twaalf uur.

De hoogte van de vergoeding is gekoppeld aan de maandelijkse kosten van je abonnement. Bij een storing van twaalf tot vierentwintig uur ontvang je één dertigste van je maandbedrag. Duurt de storing langer, dan loopt het bedrag op met telkens nog een dertigste per extra dag. Voor prepaid-gebruikers geldt een vergoeding van vijftig cent per dag. De vergoeding wordt meestal verrekend op je volgende factuur. Je hoeft er als klant wel iets voor te doen: in de meeste gevallen moet je zelf een aanvraag indienen via de website of app van je provider.

Verzamel bewijs

Heb je last gehad van een storing, controleer dan altijd eerst hoe lang die precies heeft geduurd. De meeste providers publiceren actuele storingsmeldingen op hun website. Noteer de begindatum en -tijd en maak eventueel een screenshot als bewijs. Zodra de storing voorbij is, kun je je aanvraag indienen. Meestal kan dat nog tot enkele maanden na de storing, maar wacht niet te lang. Het aanvragen van compensatie gaat soms via een speciale pagina, in andere gevallen moet je daarvoor contact opnemen met de klantenservice. Hieronder staan handige links naar de grootste providers om je verder te helpen.

©Website Odido

Bron: Odido

Compensatie aanvragen doe je zo:

Bij KPN kun je een compensatieverzoek indienen via je persoonlijke KPN-pagina, waar je moet inloggen met je KPN ID.
👉 Meer lezen/aanvragen compensatie KPN

Vodafone-klanten kunnen hun aanvraag doen via de Vodafone-app of de klantenservice.

👉 Meer lezen/aanvragen compensatie Vodafone

Ziggo heeft een aparte compensatiepagina, waar je een storing kunt melden en direct je vergoeding kunt aanvragen. Die staat hier:

👉 Meer lezen/aanvragen compensatie Ziggo

Ook bij Odido geldt de wettelijke grens van twaalf uur. Op de veelgestelde vragen-pagina lees je hoe je een claim kunt indienen. Odido zegt zelf een formulier online te zetten wanneer een storing langer dan twaalf uur geduurd heeft.

👉 Meer lezen/aanvragen compensatie Odido

Ben, dat gebruikmaakt van het netwerk van Odido, heeft dezelfde regeling. Informatie over compensatie vind je op:

👉 Meer lezen/aanvragen compensatie Ben

Simpel, dat ook gebruikmaakt van het Odido-netwerk, verwijst je naar je persoonlijke accountomgeving voor het melden van een storing. De klantenservicepagina staat hier:

👉 Meer lezen/aanvragen compensatie Simpel

Bij Delta kun je compensatie aanvragen via MijnDELTA of per brief. Uitleg staat op:

👉 Meer lezen/aanvragen compensatie Delta

Dus: meer dan twaalf uur storing? Compensatie!

Samengevat: bij een volledige uitval van je netwerk van twaalf uur of meer heb je recht op een vergoeding van minimaal één dertigste van je maandbedrag. Bij sommige providers kun je al eerder compensatie krijgen, maar dat is geen wettelijke verplichting. De meeste providers maken het aanvragen makkelijk via hun eigen omgeving of app. Heb je geen toegang tot je account, dan kun je altijd contact opnemen met de klantenservice. De verwerking duurt meestal een paar weken. Laat je niet afschepen als je recht hebt op compensatie. De regeling is wettelijk vastgelegd!