Windows op een Macbook draaien of Linux op een Windows-pc, dat kan door middel van virtualisatie. Twee programma's zijn daarvoor beide goed geschikt: VirtualBox en VMware Player. Hoe installeer en configureer je ze?

In dit artikel focussen we ons verder op de twee gratis virtualisatieprogramma’s voor Windows: VirtualBox en VMware Player. Maar welk programma je ook gebruikt: de stappen zoals beschreven zijn in alle gevallen in alle programma’s zeer vergelijkbaar. De installatie heeft telkens weinig opties, de standaard instellingen leiden altijd tot een werkend product. Lees hier meer over virtualisatie.

Het maken van een nieuwe virtuele machine gebeurt in alle programma’s met een wizard. De wizard zorgt ervoor dat alle belangrijke configuratieopties worden ingesteld. Klik in VMware Player op Create a new virtual machine. Als eerste moet je aangeven waar het besturingssysteem staat dat je in de virtuele machine wilt installeren. Is dit een echte cd of dvd, kies dan Installer disc en plaats de cd/dvd in de dvd-speler van de computer.

Heb je geen echte schijf, maar wel een iso-bestand, dan werkt dat ook prima. Klik dan op Installer disc image file (iso) en selecteer via Browse het iso-bestand (bevestig met Next). Player past nu het vervolg van de installatiewizard aan op het te installeren besturingssysteem. Bij Windows kun je de licentiesleutel al invoeren en een administrator-account compleet met wachtwoord aanmaken. Klik op Next en geef de virtuele machine een naam en een plek op de harde schijf.

Virtuele schijf/machine aanmaken

De volgende stap in VMware Player is het aanmaken van de virtual schijf. Je kunt de virtuele machine op je systeem opslaan als één groot bestand of een reeks kleinere. De grootte van de virtuele schijf kun je zelf aanpassen, maar maak deze niet te klein om later in de virtuele machine geen ruimtegebrek te krijgen.

Bovendien wordt de ruimte niet direct volledig ingenomen, de omvang die je opgeeft is de maximale grootte. Klik op Next, je ziet nu een overzicht van de instellingen voor de virtuele machine. Zijn deze in orde, klik dan op Finish om de virtuele machine aan te maken en het besturingssysteem te installeren.

Heb je voor VirtualBox gekozen, dan lopen de stappen zoals gezegd ongeveer hetzelfde. Om een nieuwe virtuele machine te maken klik je op Nieuw. Geef de virtuele machine een naam en selecteer het te installeren besturingssysteem en de versie. Klik op Volgende. Nu komen de configuratie-items geheugengrootte, harde schijf en locatie. Handhaaf alle standaard opties.

Om de virtuele machine echt te installeren, klik je op Start en selecteer je daarna de cd, dvd of via Bladeren het iso-bestand waarop de installatiebestanden van het besturingssysteem te vinden zijn. Daarna begint de installatie die je net zo uitvoert als een installatie in een echte pc.

©PXimport

Een virtuele machine denkt dat het een écht systeem is. Dat geldt ook voor alle software … en hackers en malware. Wil je Windows in een virtuele machine draaien, dan is een licentiesleutel nodig. Ook voor veel andere betaalde programma’s die je in de VM installeert zijn licenties nodig.

Al die software moet ook geüpdatet en gepatcht worden voor optimale beveiliging. Kortom: op een virtuele machine zijn alle beveiligingsmaatregelen nodig die op een gewone pc ook nodig zijn: dus de firewall inschakelen, antivirus installeren etc.

Virtualisatie en drivers

Een besturingssysteem kan alleen optimaal presteren wanneer het over de juiste drivers beschikt voor de onderliggende hardware. Een virtuele machine gebruikt meestal geen standaard drivers, er zijn aparte drivers voor nodig die niet standaard bij de installatie van een besturingssysteem in een virtuele machine worden gedownload en geïnstalleerd. Dat moet je in veel gevallen zelf doen, maar moeilijk is dat gelukkig niet.

In VMware Player log je eerst in met een admin-account in de virtuele machine. Klik daarna met de muis op Player / Manage / Install VMware Tools. Player zal dan een virtuele cd-rom met daarop de drivers laden, die je daarop in één keer kunt installeren.

In VirtualBox gaat het op bijna identieke wijze via Apparaten / Invoegen Guest Additions CD Image. Als de installatie niet al zelf start, open dan in de virtuele machine Windows Verkenner en open de (virtuele) cd-romspeler. Start dan het installatieprogramma. Na afloop moet je de virtuele machine meestal opnieuw opstarten. Daarna zullen de prestaties (vooral de grafische) veel beter zijn.

©PXimport

Wanneer je één of enkele virtuele machines gebruikt, wordt het ineens belangrijk in welke VM de input van je muis en toetsenbord terecht moet komen. Standaard is het zo dat zodra je met de muis in het venster van een virtuele machine klikt, de invoer daarna van muis én toetsenbord naar die virtuele machine gaan. Je kunt dit goed zien aan de muisaanwijzer.

Beweegt de muis zich buiten het venster van de virtuele machine, dan staat de muis in de virtuele machine stil. Klik je echter één keer in het venster van de virtuele machine, dan bestuur je de muis in die virtuele machine met je echte muis.

Het wordt lastiger wanneer je de muis of toetsenbord weer buiten de virtuele machine wilt gebruiken. Beweeg je de muis naar buiten de virtuele machine, dan wil dat niet altijd. De muis zit dan ‘gevangen’ in de virtuele machine. Om de muis en daarmee ook het toetsenbord te bevrijden uit de virtuele machine, gebruik je in VirtualBox de rechter Ctrl-toets en in VMware de sneltoets Ctrl+Alt.

Heb je de ‘Guest Addions’ van VirtualBox of de ‘VMware Tools’ geïnstalleerd, dan is het vaak niet nodig muis en toetsenbord op deze manier te bevrijden, dankzij de verbeterde drivers kun je dan de muis vrij in en uit de virtuele machine bewegen en daarmee ook de input van het toetsenbord sturen.

Werken met Snapshots

Snapshots zijn een heel krachtige mogelijkheid van (sommige) virtuele machines. Met een snapshot bevries je de toestand van een virtuele machine, zodat je daar later altijd naar terug kunt. Een soort savegame-functie die je uit games kent. Je gebruikt het bijvoorbeeld voordat je een programma installeert of een actie uitvoert waarvan je weet dat de virtuele machine die vermoedelijk niet goed doorstaat. Ben je klaar? Dan kun je met een paar klikken de virtuele machine weer terugzetten naar het moment dat je het snapshot maakte.

VMware Player ondersteunt het helaas niet, alleen de duurdere VMware Workstation. VirtualBox biedt wel snapshots. Om een snapshot te maken van een virtuele machine klik je in VirtualBox op Machinegereedschappen / Snapshots. In de werkbalk zie je Snapshots staan. Links is de actieve virtuele machine geselecteerd en rechts de opties voor snapshots. Klik daarna op Neem. Geef dan het snapshot een naam en eventueel een beschrijving, en klik op OK. Daarna kun je de virtuele machine gewoon verder gebruiken en (desgewenst) weer een nieuwe snapshot maken. Het kan ook via de toetsencombinatie rechter-Ctrl+T.

©PXimport

In het venster van de snapshotmanager kun je door meerdere snapshots te maken een hele boom van onderling verbonden snapshots bouwen. Om te zien wat de situatie van een bepaald snapshot was, selecteer je dat in de lijst. Bij Attributen zie je de naam en beschrijving die je zelf aan het snapshot hebt gegeven. Wil je meer weten, klik dan op Informatie. Hier zie je de instellingen van de machine op het moment van het snapshot met alle hardware en instellingen, en een preview.

Klik op Preview om een grotere weergave te zien. Wil je terugkeren naar een eerdere status van de virtuele machine, selecteer dan dat snapshot en klik op Terugzetten. VirtualBox biedt de mogelijkheid de huidige stand eerst als nieuw snapshot te bewaren, klik dan op Terugzetten en even later is de virtuele machine hersteld. Is de optie Terugzetten niet beschikbaar, sluit dan eerst de virtuele machine af.

Locatie virtuele machine

Bekeken vanaf het host-besturingssysteem is een virtuele machine tot slot niets dan een reeks bestanden op de harde schijf. Om die locatie op de harde schijf te vinden, kijk je eerst bij de instellingen van de virtuele machine. Bij VirtualBox klik je hiervoor met de rechtermuisknop op de virtuele machine en kies je Instellingen / Algemeen /Geavanceerd. Bij VMware Player klik je met rechts op Options / General / Working directory.

Kopieer het pad en open het in Windows Verkenner. Bij VMware zijn de .vmdk-bestanden de harde schijf van de virtuele machine. De .vmx is de virtuele machine zelf. Bij VirtualBox is de .vdi de virtuele harde schijf en is de .vbox de virtuele machine. In de map Snapshots vind je de ‘differencing-disks’, de verschillende afsplitsingen van de virtuele schijf, elk is een snapshot. Deze bestanden kun je gewoon kopiëren voor een werkende back-up van je virtuele machine(s).

Als je de specificatielijst van een moderne televisie of monitor bekijkt, zie je achter het kopje 'verversingssnelheid' vaak een getal staan gevolgd door 'Hz'. Jarenlang was 50 of 60 Hz de standaard, maar tegenwoordig pronken fabrikanten met 100, 120 of zelfs 144 Hz. Klinkt sneller, en sneller is meestal beter, maar wat betekent het nou eigenlijk voor jouw kijkervaring? Is het een noodzaak voor iedereen, of vooral leuk voor fanatieke gamers?

Om te begrijpen wat die Hertz (Hz) doet, moet je een televisie of monitor niet zien als een statisch schilderij, maar als een soort digitale flipbook. Het beeld dat je ziet, wordt immers continu opnieuw opgebouwd. Een standaard 60Hz-scherm ververst het beeld 60 keer per seconde. Dat is voor het menselijk oog snel genoeg om een vloeiende beweging waar te nemen bij normaal tv-kijken, zoals het nieuws of een dramaserie. Een 120Hz-scherm doet dat dus dubbel zo vaak: 120 keer per seconde.

©DC Studio

Waarom zou je meer beelden per seconde willen?

Het grootste voordeel van een hogere verversingssnelheid is soepelheid. Hoe meer beelden er per seconde worden getoond, hoe vloeiender bewegingen eruitzien. Bij 60 Hz kunnen snelle acties soms wat schokkerig ogen of last hebben van bewegingsonscherpte, ook wel 'motion blur' genoemd. Bij 120 Hz blijven details scherp, zelfs als de camera snel draait of als er bijvoorbeeld een raceauto voorbij raast. Daarnaast voelt de besturing van games directer aan. Tussen het moment dat je een knop indrukt en het moment dat je actie op het scherm ziet, zit minder tijd. Dat verschil in milliseconden lijkt verwaarloosbaar, maar je brein pikt het direct op als een responsievere ervaring.

Het verschil tussen 120 en 144 Hz (en hoger)

Terwijl 120 Hz de nieuwe gouden standaard is voor televisies, zie je bij computermonitors vaak getallen als 144 Hz, 165 Hz of zelfs 240 Hz en hoger. Het principe blijft hetzelfde, maar de toepassing verschilt. 120 Hz is de limiet voor de huidige generatie spelcomputers, zoals de PlayStation 5 en Xbox Series X. Televisies richten zich daarom specifiek op dat getal. Pc-gamers hebben echter vaak krachtiger videokaarten die nóg meer beelden per seconde kunnen produceren. Daarom zie je monitors met 144 Hz of meer.

Is het verschil tussen 120 en 144 Hz zichtbaar? Voor de gemiddelde gebruiker nauwelijks. Waar de stap van 60 naar 120 Hz een wereld van verschil is die bijna iedereen direct ziet, is de stap naar 144 Hz of hoger vooral voer voor professionele e-sporters die elke mogelijke fractie van een seconde winst nodig hebben. Voor de consument die een monitor zoekt voor thuisgebruik en gaming, is alles boven de 120 Hz doorgaans een uitstekende keuze.

©ER | ID.nl

Heb jij het nodig?

Het antwoord op die vraag hangt volledig af van wat je met je scherm doet; of dat nu een tv of een gamemonitor is. Kijk je voornamelijk lineaire televisie, films en series via streamingdiensten? Dan is een 120Hz-scherm geen harde noodzaak, aangezien films doorgaans in 24 beelden per seconde worden geschoten. Toch hebben 100/120Hz-panelen in televisies vaak wel een betere beeldkwaliteit en kunnen ze die films rustiger weergeven dan goedkopere 60Hz-panelen.

Ben je echter een gamer? Dan is het antwoord volmondig ja. De nieuwste spelcomputers en moderne videokaarten zijn gemaakt om die hoge snelheden te benutten. Games spelen soepeler, zien er scherper uit tijdens actiescènes en je reageert sneller op wat er gebeurt. Als je nu een nieuwe tv of monitor koopt met het oog op de toekomst en gaming, is 120 Hz of hoger eigenlijk een vereiste op je wensenlijstje. Let er bij televisies wel op dat je beschikt over een HDMI 2.1-aansluiting, want alleen die kabel kan de enorme hoeveelheid data van 4K-beeld met 120 Hz verwerken.

Drie tv's met 120 Hz of meer

De meeste high-end tv's van dit moment ondersteunen 120 Hz voor spelcomputers (PS5/Xbox Series X) en gaan zelfs tot 144 Hz als je ze aan een krachtige gaming-pc hangt.

Als we kijken naar de huidige generatie televisies, kunnen we niet om de LG OLED evo C5 heen. Dit is de gloednieuwe opvolger van de populaire C4 en wordt gezien als de standaard voor gamers en filmliefhebbers. Hij beschikt over vier HDMI 2.1-poorten die de volle 144 Hz ondersteunen, wat hem toekomstbestendig maakt voor pc-gamers, terwijl hij naadloos samenwerkt met de PlayStation 5 en Xbox Series X op 120 Hz. Het nieuwe paneel heeft een nog hogere helderheid dan zijn voorganger, waardoor HDR-beelden nog meer impact hebben.

Daarnaast is de Samsung OLED S95F een absolute blikvanger in de winkels. Waar Samsung vorig jaar hoge ogen gooide met de S95D, doet de F-serie er nog een schepje bovenop met een vernieuwde antireflectielaag die nog beter werkt in lichte kamers. Dit model combineert de diepe zwartwaarden van OLED met de intense kleuren van Quantum Dots. Ook dit scherm ondersteunt verversingssnelheden tot 144 Hz en beschikt over de uitgebreide Gaming Hub van Samsung, waarmee je zelfs zonder console games kunt streamen.

Voor wie liever geen OLED wil, is de Samsung Neo QLED QN90F de meest courante keuze in het high-end lcd-segment. Dit 2025-model maakt gebruik van geavanceerde Mini-LED-technologie, waardoor de helderheid veel hoger ligt dan bij OLED-schermen. Dat maakt hem ideaal voor een zonovergoten woonkamer. Met een verversingssnelheid die oploopt tot 144 Hz en een extreem lage invoervertraging, is dit voor veel competitieve gamers de favoriete keuze.

Drie monitors met 120 Hz of meer

Bij monitors ligt de standaard tegenwoordig al hoger dan 120 Hz, omdat snelheid de uitkomst van een potje schieten of racen bepaalt. Deze modellen zijn populair op Kieskeurig.

Op het gebied van monitoren zien we dat 240 Hz langzaam de nieuwe standaard wordt voor de serieuze gamer. Een model dat momenteel erg goed scoort op Kieskeurig is de LG UltraGear 27GR83Q. Dit is een 27-inch IPS-scherm met een razendsnelle verversingssnelheid van 240 Hz. In tegenstelling tot oudere modellen biedt dit scherm een extreem snelle responstijd van 1 milliseconde, waardoor je in snelle shooters geen last hebt van wazige beelden. Het is een van de meest complete monitoren van dit moment die zowel voor pc als console geschikt is.

Zoek je de absolute top in beeldkwaliteit, dan is de Samsung Odyssey G6 (G60SD) een model dat je veel ziet. Dit is een moderne OLED-monitor met een verversingssnelheid van maar liefst 360 Hz. Hoewel dat misschien overkill klinkt, zorgt de combinatie van de OLED-techniek en deze snelheid voor een ongekend vloeiende en scherpe ervaring. Het scherm heeft bovendien een nieuw koelsysteem waardoor de kans op inbranden – een angst bij oudere OLED-monitoren – aanzienlijk is verkleind.

Voor wie een beperkter budget heeft maar wel snelheid wil, is de MSI MAG 27CQ6F een actuele hardloper. Dit is een gebogen scherm (Curved) met een snelheid van 180 Hz, wat net dat beetje extra soepelheid geeft ten opzichte van de standaard 144 Hz-schermen. Het paneel biedt een hoog contrast en is daarmee een uitstekende instapper voor wie zijn game-ervaring wil upgraden zonder direct de hoofdprijs te betalen.

QD-OLED is steeds vaker terug te vinden in gamingmonitoren. Waar deze techniek eerst vooral was voorbehouden aan het hogere segment, zie je steeds vaker in modellen die voor een veel bredere groep gamers betaalbaar zijn. De vraag is natuurlijk of je dat verschil in beeldkwaliteit ook echt merkt tijdens het spelen. In dit artikel lees je hoe QD-OLED werkt en wanneer je het verschil in de praktijk merkt.

Wat QD-OLED anders maakt

Een traditioneel LCD-paneel werkt met achtergrondlicht dat door meerdere lagen heen moet voordat je een beeld ziet. Dat kost tijd en maakt dat zwart nooit volledig zwart wordt. QD-OLED laat die tussenlagen achterwege. Elke pixel geeft zelf licht en schakelt onafhankelijk van de rest. Daardoor reageert het beeld direct. De quantum-dot-laag zet het blauwe OLED-licht om in diepe en zuivere kleuren. Het voelt alsof je condens van een raam veegt: zodra de waas verdwijnt, zie je het beeld helder en zonder vertraging.

©ID.nl

Vloeiende beelden bij snelle actie

Die directe pixelreactie merk je vooral wanneer je snelle spellen speelt. Omdat pixels vrijwel meteen overschakelen naar een nieuwe kleurstand, blijven objecten die over het scherm vliegen scherp in beeld. In shooters, racespellen en andere games waarbij snelheid telt, bijvoorbeeld voetbalgames, ontstaat daardoor een rustiger beeld met minder bewegingsonscherpte. Je ogen hoeven zich minder vaak aan te passen. Daardoor raken ze minder snel vermoeid en houd je makkelijker overzicht, ook wanneer je langere tijd achter elkaar speelt.

©ID.nl

Zicht in donkere scènes

QD-OLED blinkt uit in donkere scènes. Pixels die geen licht hoeven te geven, staan volledig uit en leveren een diep zwart dat je bij LCD-panelen zelden ziet. Doordat heldere elementen hier direct naast kunnen staan zonder dat ze licht lekken, ontstaat een sterk contrast dat schaduwen en lichte accenten duidelijker scheidt. Daardoor verdwijnen grijze waasjes in schaduwhoeken en blijven contouren van objecten helder zichtbaar. Vooral in stealth-games, horrorspellen en shooters waarin je tegenstanders soms alleen als silhouet ziet, levert dat een tastbaar voordeel op.

©ID.nl

Kleurrijk zonder overdrijven

De quantum-dot-laag zorgt voor een breed kleurbereik waardoor lichteffecten, huidtinten en subtiele schaduwen goed zichtbaar blijven. Veel QD-OLED-monitoren tonen kleuren standaard wat verzadigd, vooral in de felste modi. In een sRGB- of filmmodus wordt het beeld zachter en natuurgetrouwer, wat beter aansluit bij fotobewerking en dagelijks gebruik. Zodra je de juiste modus gebruikt, lopen kleuren vloeiend in elkaar over en blijven ze gelijkmatig, terwijl uitgesproken elementen zoals neon en magie juist duidelijk opvallen. Dat merk je niet alleen in games, maar ook wanneer je foto's bewerkt of films kijkt.

Helderheid en HDR in perspectief

QD-OLED heeft op het gebied van helderheid flinke stappen gezet ten opzichte van eerdere OLED-generaties. In HDR-games kunnen lichte delen krachtig oplichten zonder dat fel zacht of dof oogt; explosies, glinsteringen op water en fel tegenlicht komen daardoor beter tot hun recht. Toch is het goed om te weten dat deze techniek niet alle beperkingen wegneemt. De helderheid van QD-OLED hangt sterk af van de schermvulling. Bij SDR (standaard dynamisch bereik, het normale helderheidsniveau voor dagelijkse pc-taken) op een volledig wit scherm ligt de helderheid meestal rond de 200 tot 250 nits. Bij kleinere, heldere onderdelen kan dit oplopen richting 400 tot 500 nits. In HDR kunnen pieken van 1000 tot 1300 nits worden bereikt, maar die waarden gelden vooral voor kleine accenten en niet voor het hele scherm. Mini-LED-monitoren houden hogere helderheidsniveaus langer vast, wat in fel verlichte kamers zichtbaar voordeel geeft in extreme highlights. QD-OLED compenseert veel daarvan met perfect zwart, waardoor het contrast wel krachtig blijft (zie ook kader QD-OLED versus Mini-LED) .

Reflecties in daglicht

De meeste QD-OLED-monitoren hebben een glanzende afwerking. Dat helpt bij de kleurweergave en het contrast, maar maakt het paneel gevoeliger voor reflecties bij daglicht. Daarnaast ontbreekt een polarisatiefilter. Daardoor kunnen zwartwaarden in fel licht een paarse of grijze waas krijgen: het diepe zwart wordt zichtbaar opgelicht, meer dan bij een gewone spiegeling. Dat drukt het contrast in een goed verlichte kamer en kan afleiden bij gamen. Gebruik je de monitor vooral in een donkere of gelijkmatig verlichte ruimte, dan speelt dit nauwelijks. In kamers met veel direct zonlicht of grote ramen komt een matte Mini-LED-monitor daarom vaak rustiger over.

©ID.nl

Minimale inputvertraging

Naast de snelle pixelreacties is ook de invoervertraging laag. Moderne QD-OLED-modellen reageren direct op elke muisbeweging en elke controlleractie. Vooral in competitieve shooters is dat een voordeel, omdat elke handeling zonder merkbare vertraging op het scherm verschijnt. 

Burn-in en levensduur

Burn-in blijft bij elke OLED-variant een punt van aandacht, al zijn moderne QD-OLED-schermen duidelijk verder dan eerdere generaties. Ze gebruiken meerdere beschermingsmechanismen die de belasting door statische beelden beperken. Voor normaal gamegebruik werkt dat in de praktijk goed en blijft het risico klein.

Dat neemt niet weg dat enige nuance op zijn plaats is. Gebruik je een monitor dagelijks vele uren voor taken met veel vaste elementen, zoals spreadsheets, fotobewerkingspanelen of het steeds terugkerende HUD van één game, dan is de kans op inbranden groter dan bij LCD- of Mini-LED-panelen. Afwisseling in wat je op het scherm toont en af en toe even pauze nemen helpt om het paneel langer in goede staat te houden. Even pauze nemen is ook voor jezelf goed trouwens!

Wat voor beschermingstechnieken kun je tegenkomen?

©AGON by AOC

Voorbeeld: bescherming in de praktijk

Veel QD-OLED-monitoren combineren verschillende beschermingsmechanismen om het risico op burn-in te beperken. In onderstaande tabel zie je bijvoorbeeld wat je kunt vinden in een aantal recente modellen uit de AGON PRO line-up van AOC. Je kunt al deze functies zelf in- en uitschakelen en je kunt de intensiteit ervan aanpassen. Dat betekent dat je zelf kunt bepalen hoe sterk de bescherming is.

Voor wie QD-OLED vooral interessant is

Gamers die veel snelle actie spelen, halen het meeste uit QD-OLED. De voordelen van de techniek zijn in elk genre zichtbaar, maar vallen vooral op in shooters en racespellen, waar tempo en directe reacties tellen. Ook filmische games die sterk leunen op licht-donkercontrasten winnen zichtbaar aan sfeer en detail.

Conclusie

QD-OLED combineert diepe zwartwaarden met snelle pixelreacties en een breed kleurbereik. Dat zorgt voor een vloeiend beeld in snelle games en meer overzicht in donkere scènes. HDR komt overtuigend tot zijn recht, al blijven Mini-LED-schermen beter overeind bij zeer hoge helderheid en fel daglicht. Inbranden blijft een punt van aandacht wanneer hetzelfde element lange tijd in beeld staat, maar moderne modellen beschikken over uitgebreide beschermingsmaatregelen. Voor veel gamers is QD-OLED daarmee een goede keuze: snel, sfeervol en klaar voor de komende jaren.