In tijden waarin privacy uiterst gevoelig ligt, stuwen we (soms onbewust) ontzettend veel gegevens over onszelf het internet op. Onze kinderen drukken we op het hart om nooit en te nimmer het huisadres aan vreemden te geven, maar zelf publiceren we foto's op het web waarin al die info wel te grabbel ligt. Hoe zit dat? En belangrijker: hoe voorkomt u dat?

1. Watteh... metadata?

Bent u een georganiseerd fotograaf, dan gebruikt u reeds zogenoemde tags om informatie over uw foto's aan afbeeldingsbestanden toe te wijzen. Deze etiketten komen later van pas om foto's terug te vinden en om snel verzamelingen­ samen te stellen aan de hand van bepaalde criteria. Toch blijft uw digitale camera de belangrijkste en allereerste tagger. Zonder dat u er een vinger naar uitsteekt, voegt het toestel een heleboel gegevens aan de afbeelding toe. We noemen deze gegevens 'metadata', wat zoveel betekent als 'gegevens over gegevens'. Deze data zijn niet echt verborgen, maar u moet ze wel specifiek opvragen om ze te kunnen zien. Er zijn verschillende metadata, want dit soort gegevens is niet gestandaardiseerd. De bekendste zijn de exif-tags, wat staat voor 'exchangeable image file format'. Exif is als het ware het paspoort van de foto. Hierin staat de datum en tijd van de opname, het merk en het model van de camera, een thumbnail, de eigenaar van de camera en een overzicht van alle instellingen (ISO, diafragma, sluitertijd, brandpuntsafstand, flits, enzovoort). Deze informatie komt in de header van de afbeelding.

©PXimport

Een kleine greep uit de exif-gegevens die worden opgeslagen bij afbeeldingen.

2. Exif lezen via het besturingssysteem

In principe hebt u geen speciale software nodig om exif-gegevens te lezen. Zowel in Windows als in Mac OS X kunt u hiervoor gewoon het besturingssysteem aanspreken. In Windows 7 klikt u in Windows Verkenner met de rechtermuisknop op een fotobestand, kies de optie Eigenschappen / Details. In Windows XP kiest u voor Eigenschappen / Samenvatting / Geavanceerd. Gebruikt u Mac OS X, dan klikt u in Finder op een bestand en daarna vraagt u de informatie op met de toetscombinatie Cmd+I.

©PXimport

In Windows 7 leest u bij de eigenschappen ook de exif-gegevens.

XnView

Via uw besturingssysteem leest u slechts een schijntje van de bijbehorende metadata. Met een eenvoudig freewarehulpje zoals XnView ontdekt u in dezelfde foto een heleboel extra ingesloten informatie. Zo dadelijk leggen we uit hoe u met XnView metatags verwijdert en terugplaatst. Wanneer u een map foto's selecteert, verschijnen er onder iedere foto labels: exif, iptc en xmp. Dat zijn drie metatag-formaten. Wanneer u op een foto klikt, kunt u onderaan de taggegevens lezen. Deze gegevens zijn uitvoeriger dan wat u in de Windows Verkenner of in Finder hebt gezien. In het iptc-vak leest u bijvoorbeeld de copyrightinformatie. Het tabblad xmp brengt een mengelmoes van xml-gegevens tevoorschijn.

©PXimport

Met XnView kunt u metatags bekijken, verwijderen en wijzigen.

3. Waarom strippen?

Al die extra informatie kan superhandig zijn, maar toch zijn er een aantal uitstekende redenen om deze gegevens (in bepaalde gevallen) uit de afbeelding te verwijderen, met andere woorden: te strippen. De voornaamste reden heeft te maken met privacy. Wanneer u foto's op het internet plaatst, is het niet handig om al deze informatie zomaar te grabbel te gooien. Of misschien hebt u geen zin om de fototechnische details prijs te geven over hoe u een uitzonderlijk mooie opname hebt geschoten? Bij sommige fotowedstrijden zijn de deelnemers zelfs verplicht om deze gegevens te verwijderen. Ten slotte zal het afbeeldingsbestand wat kleiner worden door metagegevens te strippen. Op de huidige enorme harde schijven is dit van minder belang, maar voor het internettransport zijn kleine bestanden wel gewenst, zeker wanneer het gaat om grote aantallen.

©PXimport

Omdat het om een klein bestand ging, een foto van 300 bij 197 pixels, is het gestripte bestand de helft kleiner.

4. Opslaan voor web

Een eenvoudige manier om schoon schip te maken met alle exif-informatie is de opdracht Opslaan voor web. U vindt deze functie in Photoshop en Photoshop Elements. Deze opdracht is in feite bedoeld om afbeeldingen te verkleinen en te optimaliseren voor het internet. De kopie die u op deze manier wegschrijft, is ontdaan van alle exif-informatie. Wanneer u de afbeelding achteraf met XnView bekijkt, zult u merken dat alleen de copyrightgegevens in de iptc-tag zijn achtergebleven.

©PXimport

Terwijl u de afbeelding optimaliseert voor het web, worden de exif-gegevens verwijderd.

5. Thumbnail

eel ruimte wint u niet door de exif-info te strippen. Van alle exif-gegevens neemt de thumbnail - ook wel de exif-voorvertoning of de miniatuurafbeelding genoemd - de meeste ruimte in. Door de thumbnail kunt u de foto snel bekijken op het lcd-scherm van uw camera. Ook fotobeheerprogramma's en bewerkingssoftware maken gebruik van het miniatuur. Wanneer u afbeeldingen op het web publiceert, heeft zo'n thumbnail geen zin. We hadden het in het kader XnView over het freeware programma XnView. Met deze tool kunt u informatie weghalen en terugplaatsen. Op welke manier, dat hangt ervan af in welke modus u bent. Bent u in de viewmodus (één afbeelding), dan komt u via Bewerken / Metadata bij de opdrachten om de exif-gegevens, alle metadata of de exif-voorvertoning (thumbnail) te verwijderen. Schakelt u naar de bladermodus, dan komt u via exact dezelfde weg naar de opdrachten om de exif-voorvertoning te herstellen en exif en iptc-data te exporteren. Wanneer u in de browsermodus verschillende miniaturen met de Shift-toets of Ctrl-toets selecteert, kunt u de opdracht Metadata / Opschonen toepassen. Vervolgens verschijnt een keuzevenster waarin u aanduidt welke data u in de geselecteerde bestanden wilt strippen (exif, xmp, voorvertoning, iptc).

©PXimport

Met de opdracht Opschonen kunt u ook de thumbnail verwijderen.

De gecropte borsten van Schwartz

Een smeuïg verhaal over onachtzaam omgaan met exif-informatie is dat van de Amerikaanse tv-presentatrice Cat Schwartz, die op haar blog een foto van haar ogen publiceerde. Ze gaf aan het begrip 'exif strippen' een geheel nieuwe bijklank. Ze had een deel van haar gezicht uitgesneden uit een foto waarop ze oorspronkelijk naakt te zien was. Wat ze zich niet realiseerde was dat de thumbnail in de metadata gebaseerd was op het oorspronkelijke beeld van het jpg-bestand. Wie in de metadata de thumbnail bekeek, kreeg dus veel meer te zien dan de mooie ogen van Schwartz. Lees het verhaal op: Welcome to Wallyworld. De Photoshop-versie die Schwartz gebruikte, genereerde geen nieuwe thumbnail omdat ze simpelweg een uitsnede maakte en het bestand onder dezelfde naam bewaarde.

©PXimport

De thumbnail van de bijgesneden afbeelding werd niet automatisch vernieuwd.

6. JPEG & PNG Stripper

Er zijn meerdere programma's om metadata vlot uit foto's te verwijdreren. Beschikt u niet over Photoshop of Photoshop Elements, probeer dan het programma JPEG & PNG Stripper van Steel Bytes eens. Het programma is bedoeld voor Windows 95 tot en met Windows 7, en het werkt alleen met jpeg- en png-bestanden. Er is geen installatieprocedure voor deze stripper. Nadat u het downloadbestand hebt uitgepakt, kunt u JPEG & PNG Stripper dus direct gebruiken. Het enige dat u hoeft te doen, is de beelden of een hele map in het venster te slepen. Wilt u de chronologie in de foto's behouden, dan vinkt u de optie Preserve file date and times aan. Na afloop vertelt dit programma hoeveel opslagruimte u hebt uitgespaard. Verwacht op dat vlak geen spectaculaire cijfers, want veel ruimte kunt u niet winnen.

Let wel: een aantal virusscanners slaat bij dit tooltje aan. We denken dat het om fout-positieve meldingen gaat, omdat de overgrote meerderheid van beveiligingssoftware het tooltje als veilig bestempelt. Zie het rapport van VirusTotal.

©PXimport

Sleep de bestanden vanuit Windows Verkenner rechtstreeks in JPEG & PNG Stripper.

7. Exif Tag Remover

Niet alleen exif- en iptc-gegevens worden door uw camera aan een foto toegevoegd. Ook gps-coördinaten kunnen worden opgeslagen wanneer uw toestel daarmee is uitgerust (steeds meer smartphones zijn dit standaard).

Een shareware-programma dat met meer dan vijftien verschillende tag-formaten (waaronder exif gps) werkt, is Exif Tag Remover. Handig aan deze tool is dat er 35 gangbare fotoformaten worden ondersteund. Er wordt niets aan de echte beeldinformatie gewijzigd. Het programma is zo eenvoudig dat u nauwelijks iets fout kunt doen. Eerst selecteert u de bestanden die tag-vrij moeten worden gemaakt, u kunt ook complete mappen selecteren. Vervolgens geeft u aan of u de oorspronkelijke fotobestanden wilt overschrijven, of dat u de originele bestanden én de schoongemaakte bestanden wilt bewaren. In het derde venster bepaalt u welke metadata u wilt wissen. U hebt de keuze uit alle, exif, iptc, exif gps, exif-thumbnail, icc-profiel, enzovoort. De schoonmaakoperatie verloopt razendsnel en in het laatste venster leest u hoeveel ruimte u door het wissen van metagegevens gewonnen hebt. Exif Tag Remover kost 18,13 euro (inclusief btw).

©PXimport

Ofwel u haalt alle exif-tags uit de afbeelding, ofwel u gaat selectief tewerk.

8. BatchPurifier

Digital Confidence is gespecialiseerd in software om verborgen bestanden te elimineren. BatchPurifier stofzuigt deze niet-meteen-zichtbare gegevens in twintig verschillende bestandstypes, zoals Microsoft Office-documenten, pdf-bestanden, mp3, wave, mp4 en natuurlijk ook grafische bestanden zoals png en jpg. BatchPurifier slaagt er zelfs in om deze bestanden te ontdoen van de metadata terwijl ze gecomprimeerd en verpakt zijn als zip-bestand. Een licentie kost 19 dollar, maar er is ook een gratis lite-versie waarmee u uitsluitend jpg-bestanden onder handen kunt nemen. Laat dat formaat nu net de meest gebruikte bestandsindeling voor foto's zijn voor de thuisgebruiker. Zoals de naam aangeeft, draait het hier om een batch, of in mensentaal: een groepsopdracht op de automatische piloot. In de eerste stap maakt u een lijstje van de bestanden en mappen die het programma door de molen moet halen. U kunt aangeven dat er ook zip-bestanden bij zijn. Daarna vinkt u aan wat u wilt wissen (exif met thumbnail, Photoshop-toevoegingen (waaronder iptc), xmp, commentaar, icc-profiel, andere verborgen data). Daarna kiest u of u de oorspronkelijke bestanden wilt vervangen, of dat u een map met nieuwe opgeschoonde bestanden wilt aanmaken.

©PXimport

Deze exif-stripper is vooral bedoeld voor batch-bewerkingen.

Nodig een stalker of inbreker uit

Hoe verborgen gegevens toch griezelig veel informatie prijsgeven ondervond Adam Savage, presentator van het Amerikaanse wetenschappelijk programma MythBusters. Gelukkig was het de krant The New York Times en niet een stel inbrekers die hem attent maakte op zijn onvoorzichtigheid. Op 9 februari 2010 nam Savage met zijn iPhone een foto van zijn Toyota Land Cruiser voor hij naar de studio vertrok. Savage stuurde het plaatje rechtstreeks naar zijn Twitter-pagina met de woorden "Now it's off to work in my beast..." De presentator vergat dat de gps-functie nog aanstond, zodat iedereen die moeite nam om de metatags van deze foto te bekijken, meteen zou weten waar hij woont. Meer nog, de man gaf zelfs aan dat hij op dat ogenblik uit huis was. "Ik ben gewoon niet beroemd genoeg voor stalkers", probeerde Savage te smoezen nadat hij veiligheidshalve toch maar zijn geotag-functie had uitgezet. Wie zijn dure wagen, zijn jacht, zijn huis of zijn spelende kinderen in de achtertuin fotografeert met een smartphone waarbij geotagging geactiveerd is, moet weten dat hij niet alleen een afbeelding, maar ook een locatie prijsgeeft op internet.

©PXimport

Of hoe een mediafiguur zijn privacygegevens prijsgeeft.

9. Verbergen of verwijderen?

Heel wat gebruikers van smartphones pushen hun foto's rechtstreeks richting diverse sociale netwerken. Bij het instellen van een iPhone 3G wordt de eerste keer gevraagd of u toestaat dat de gps-gegevens worden opgeslagen in foto's die u met dat toestel maakt. Tegenwoordig zijn er heel wat foto-organizers die deze geo-informatie kunnen lezen en op een kaart tonen waar u de verschillende kiekjes hebt geschoten. In Flickr kunt u instellen dat deze exif-data niet worden gepubliceerd. Dat betekent niet dat deze gegevens uit de foto zijn verwijderd. Wanneer u deze informatie echt niet wilt prijsgeven, moet u de exif-gegevens zelf verwijderen voordat u de afbeelding uploadt. Het moet wel gezegd worden dat deze gps-gegevens aan deze kant van de oceaan niet zo nauwkeurig zijn. De geolocaties van de iPhone zitten er vaak een kilometer of tien naast.

©PXimport

Waar hebt u zoal uitgehangen?

Wie heeft er nu geen zin in een lekker verfrissende slushi op warme dagen? Kinderen worden gillend enthousiast bij het idee, en menig volwassene lust best een opwekkende frozen cocktail om de dag mee af te sluiten. De meest uiteenlopende slushi's maak je met de gelijknamige machine van Ninja. ID.nl testte hem.

De Ninja Slushi is precies zo'n apparaat dat je in huis haalt voor het plezier – en waar je daarna stiekem vaker gebruik van maakt dan je vooraf had gedacht. Op het eerste gezicht lijkt het vooral een speelse gadget voor warme dagen, maar eenmaal aan de slag blijken er toch best wat mogelijkheden te zijn om lekkere drankjes te maken voor kinderen en volwassenen.

Mogelijkheden

Wat je ermee kunt? Best veel. De Ninja Slushi biedt vijf programma's voor verschillende soorten drankjes: van granita's tot milkshakes en van frappés tot frozen cocktails. Je hoeft geen ijsblokjes toe te voegen – wat je erin giet, wordt direct verwerkt tot een slushi. Daardoor blijft de smaak van het originele drankje behouden, zonder verdunning. Frisdrank, sap, yoghurt of een zelfgemaakte cocktailbasis: bijna alles verandert in een ijskoud verfrissend drankje, al dan niet met een rietje te nuttigen.

Montage en afmetingen

De Slushi komt in een grote doos en is zorgvuldig verpakt. Monteren en uit elkaar halen voor de schoonmaak is een makkie: je beweegt een hendel aan de bovenzijde naar je toe om het reservoir vaste te maken of los te halen, en een opvangbakje eronder trek je er simpelweg uit.

Het apparaat is best groot en vooral hoog:  41,35 cm lang, 42,98 cm hoog en 16,56 cm breed, met een gewicht van 11 kilo. Het bestaat uit een basis met het bedieningspaneel en erboven een reservoir, voorzien van een klepje om de drank in te gieten en een kraantje om de slushi mee te tappen.

Ninja Slushi bedienen

Het bedieningspaneel is simpel: links de aan-uitknop, vijf tiptoetsen voor de verschillende soorten dranken en een knop om de machine door te spoelen: Rinse. Rechts een indicator om in te stellen hoe sterk de drank gekoeld moet worden. Deze hoef je bij de voorkeuzeprogramma's niet te veranderen, maar kun je wel aanpassen als je dat nodig vindt. Bijvoorbeeld als je de slushi te stroperig of juist te vloeibaar vindt. Hoe sterker de koeling, hoe langer de bereidingstijd. De standaardinstelling voor een slushi van fruitsap of frisdrank doet er ongeveer 30 minuten over.

©Ninja

Niet alleen het bedieningspaneel is simpel, de bediening is dat ook. Je kiest wat je wilt maken en zorgt ervoor dat de dranken flink gekoeld zijn, bijvoorbeeld door ze een paar uur in de koelkast te leggen. Dan giet je je mengsel via het klepje in het reservoir en kies je het programma. De Slushi werkt met een ronddraaiende schoep die om een enorm koelelement beweegt, waarin de vloeistof zit. Een pieptoon geeft aan wanneer het programma klaar is. Je kunt dan eventueel de koeling verhogen als de slushi nog te dun is, en wachten tot het resultaat naar wens is, of je begint met tappen. De machine blijft in principe doordraaien tot alle slushi getapt is of je de machine uitzet.

©Saskia van Weert

Het tappen zelf doe je door een glas onder het kraantje te zetten en dat open te doen. In klodders komt de slushi eruit. Dat kan even duren – de verschillende soorten die we getest hebben varieerden sterk in het gemak waarmee de slushi uit de kraan kwam. Is het glas vol, dan even doorroeren en klaar!

Opvallend is dat de Slushi het best werkt als je een flinke hoeveelheid vloeistof gebruikt. Bij de minimale hoeveelheid kan de slushi zich ophopen aan de voorkant van het reservoir, waarna de schoep hem niet meer goed door kan roeren. Maak dus een flinke hoeveelheid. Houd je over, dan kun je de machine uitzetten en de bevroren massa laten smelten en aftappen.

©Ninja

Schoonmaken

Na gebruik, als het reservoir zo leeg mogelijk is, moet je de machine doorspoelen met schoon warm water om achtergebleven deeltjes los te weken van het ijskoude element. Dat werkt goed. Daarna is het zaak de onderdelen af te wassen. De onderdelen zouden in de vaatwasser kunnen, maar dat is niet praktisch want dan blijft er water in staan. Handiger is ondersteboven met de grote opening naar boven een sopje erin te maken, dit goed uit te spoelen, ook het kraantje, en dan alles op een doek aan de lucht laten drogen.

Handige inspiratiegids

Bijzonder fijn zijn de uitgebreide handleiding die Ninja bij de Slushi levert en de inspiratiegids met recepten. Het is de moeite waar deze goed door te lezen. Zo leer je onder meer dat je best slushi's kunt maken van light-/zero-dranken, maar dat er dan wel zoetstof bij moet. Om goed te bevriezen, dienen mengsels minimaal 5 gram suiker per 100 ml te bevatten. Dat is zinvolle informatie om mislukkingen te voorkomen. Ook staan er 'recepten' en tips voor milkshakes en frozen cocktails, met de aanbevolen hoeveelheid (sterke) drank.

Lees ook: Dit zijn dé BBQ-trends voor 2025: van oervuur tot slimme grills

©Saskia van Weert

Testperiode

Het testen ging goed en foutloos. Het is soms wel wat pielen om de slushi uit het kraantje te laten lopen. Als de aanvoer stokt, helpt het om het kraantje even dicht en weer open te doen. Bij stijf bevroren mengsels kan het nodig zijn om de temperatuur wat te verhogen (door een streepje minder te kiezen op het rechterdeel van het bedieningspaneel).

Toch zijn er ook wat kleine nadelen. De Ninja Slushi is vrij fors. Met een inhoud van 2,5 liter kun je wel zeven glazen per keer maken, wat handig is voor feestjes of gezinnen. Maar daar staat tegenover dat het apparaat flink wat aanrechtruimte inneemt. Daarnaast is de prijs aan de hoge kant. Dit is geen essentiële keukenmachine, maar een gadget – eentje die goed werkt en veel plezier oplevert, maar je moet er wel ruimte én budget voor hebben.

Conclusie

Alles bij elkaar is de Ninja Slushi een verrassend leuke aanvulling voor wie van zomerse drankjes houdt. Het apparaat is eenvoudig in gebruik, doet wat het belooft, en levert smaakvolle resultaten zonder gedoe. Niet iets wat iedereen dagelijks zal gebruiken, maar absoluut een aanrader voor gezinnen, feestjes of iedereen die graag zelf experimenteert met ijskoude combinaties. Het is geen onmisbaar keukenapparaat – maar wel een gadget die zijn plek weet te verdienen.

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we daarom binnen een bepaald thema naar zulke deals. Met een receiver voeg je supergoed geluid toe aan je woonkamer en met de juiste aangesloten speakers bereik je de mooiste surround audio voor de beste films, series en muziek. Wij zochten vijf mooie receivers voor je uit.

Voor goede audio hoef je niet altijd de hoofdprijs te betalen. Van verschillende bekende merken koop je een receiver geschikt voor surround geluid en voor een schappelijke prijs. Wij hebben er vijf voor je op een rijtje gezet.

Sony STR-DH590

Als je gewoon lekker film wilt kijken met stevig geluid, zonder meteen een halve maandhuur uit te geven, zit je met de STR-DH590 van Sony helemaal goed. Hij heeft 5.2-kanalen, dus genoeg voor een surroundopstelling zonder dat je je woonkamer hoeft te verbouwen. En de bluetooth-functionaliteit is ook handig; even snel je telefoon koppelen en je favoriete afspeellijst doorjassen, ideaal. Deze receiver kent verder geen gedoe met eindeloze menu's of apps die je eerst moet installeren. Alles voelt logisch aan en in deze prijsklasse presteert deze receiver erg goed.

🎬 Surround-configuratie: 5.2-kanaals

Marantz NR1510

De Marantz NR1510 is zo'n apparaat waarvan je niet meteen doorhebt hoeveel erin zit. Hij is slank, past makkelijk in je tv-meubel en oogt alsof hij geen vlieg kwaad doet, maar schijn bedriegt. Gooi er een film op of zet een concert aan, en je merkt meteen dat hij z'n mannetje staat. Vooral qua detail in het geluid – alles klinkt helder, van zachte achtergrondmuziek tot explosies in een actiefilm. Deze receiver heeft AirPlay 2, Spotify Connect en HDMI-ARC. Ook handig: hij heeft genoeg HDMI-ingangen voor je consoles, mediaspelers en wat je er verder nog aan wilt hangen. Het voelt allemaal gewoon doordacht en degelijk.

🎬 Surround-configuratie: 5.2-kanaals

Pioneer VSX-534

Deze VSX-534 van Pioneer is wat stoerder qua uiterlijk. Films komen echt tot leven, met een diepe bas en een lekker ruimtelijk effect. Zelfs bij gewoon tv-kijken geeft hij alles net wat meer pit. Wat opvalt, is hoe makkelijk alles ingesteld is. Je sluit je speakers aan, volgt het installatiestapje op het scherm, en je bent klaar. Geen urenlange handleidingen doorspitten. Hij ondersteunt ook Dolby Atmos, dus als je je setup uitbreidt met hoogtekanalen, haal je nog meer uit je luisterervaring.

🎬 Surround-configuratie: 5.2-kanaals

Denon AVR-X1800H

De Denon AVR-X1800H ondersteunt de nieuwste audioformaten, zoals Dolby Atmos en DTS\:X, en dat merk je direct als je een film aanzet. De explosies, stemmen, omgevingsgeluiden – het komt allemaal precies op de juiste plek. Echt een bioscoopgevoel thuis. Bedien je alles liever met je telefoon? Geen probleem. Alles werkt soepel via de app, en het verbinden met je netwerk is in een paar tellen geregeld. Als enige in dit overzicht heeft deze Denon 7.2-kanaals surroundgeluid.

🎬 Surround-configuratie: 7.2-kanaals

Onkyo TX-SR3100

Wat Onkyo met de TX-SR3100 laat zien, is dat je ook zonder tierelantijntjes een goede AV-receiver kunt hebben. Hij laat zien wat belangrijk is: degelijk geluid en een soepele bediening. Het is gewoon een no-nonsense apparaat waar je op kunt rekenen, of je nu een serie kijkt of een game speelt. Deze Onkyo ondersteunt Dolby Atmos en 4K-passthrough, wat hem ook toekomstbestendig maakt. Handig voor wanneer je later je tv of speakers upgradet – deze receiver kan het aan. Alles bij elkaar is het een betrouwbare receiver waar je jarenlang plezier van hebt, zonder dat je eerst een cursus AV-techniek hoeft te volgen.

🎬 Surround-configuratie: 5.2-kanaals