Tegenwoordig kun je op veel routers met OpenVPN als client verbinden. Dat is handig, want dan hoef je het niet meer in je lokale netwerk per client te installeren en te configureren. Zo installeer je OpenVPN op jouw router.

Lees ook: OpenVPN installeren op Windows 10, macOS en Linux

OpenVPN kon je al langere tijd op de doe-het-zelf routerbesturingssystemen gebruiken, zoals OpenWRT en DD-WRT. Hoewel andere merken ook ten minste OpenVPN als server aanbieden op hun apparaten, laten maar erg weinig je ook als client OpenVPN gebruiken. We behandelen de populairste merken, naast DD-WRT en OpenWRT.

Netgear

Voor Netgear routers geldt helaas dat het niet mogelijk is om je router te configureren als vpn-client. Duurdere modellen hebben wel de optie om een vpn-server op je router op te zetten, maar ja, daar heb je nu niet zo veel aan natuurlijk. De enige optie die je dan hebt is om over te stappen op DD-WRT.

Linksys

Veel Linksys-routers hebben de optie om direct te verbinden met een PPTP- of L2TP-vpn-server, maar helaas niet met OpenVPN.

Asus

De AsusWRT-routers hebben onderliggend wel ondersteuning om als OpenVPN-client te dienen. Ga naar Advanced Settings / VPN. Klik op VPN Client en klik onderaan op Add profile en kies voor het tabblad OpenVPN. Je krijgt dan de optie om een ovpn-bestand te uploaden. Je kunt eventueel een CA-file toevoegen als extra. Voer ook je gebruikersnaam en wachtwoord in als je daarover beschikt en klik op OK om alles op te slaan. Terug op het VPN-overzicht klik je op Activate om de verbinding met de OpenVPN-server in werking te stellen. Je ziet dan links bij Connection status een vinkje als alles goed is gegaan. Is het niet gelukt, dan ga je naar Advanced settings / System log / General log om in te zien wat er fout is gegaan. Bestudeer daarvoor de logbestanden.

DDWRT

Als je router geen OpenVPN ondersteunt, kun je er mogelijk nog DD-WRT of OpenWRT opzetten en dan OpenVPN als client opzetten. Voordat je begint, is het nodig dat je de juiste DD-WRT-versie hebt geflasht op je router. Er zijn er meerdere: micro, mini, big en mega. Maar een beperkt aantal builds heeft ondersteuning voor OpenVPN als client.

Lees ook: DD-WRT installeren op je router

Je ziet snel genoeg of het aanwezig is of niet: in de admin-interface van je router ga je naar Services / VPN. Schakel de OpenVPN-client in door te klikken op Start OpenVPN Client en dan Enable. Er verschijnen meer opties als je de Advanced Options inschakelt.

Daarna kun je de gevraagde gegevens invullen. De servernaam, die spreekt voor zich, de poort is vaak 1194, maar kan verschillen. Kies het juiste tunneldevice en meer. Die instellingen vind je bij je vpn-provider. Je kunt ook het ovpn-bestand met een teksteditor openen. In dat bestand vind je de juiste poort, het juiste protocol en meer. Dat bestand moet je sowieso openen: onderin in DD-WRT is het nodig om een ca-certificaat te uploaden, evenals de client public key en de private client key. Die vind je of in de aparte bestanden, indien die aanwezig zijn, of ze zitten in de ovpn-configuratie.

Je kunt ze eenvoudig uit die configuratie halen. De ca bijvoorbeeld vind je tussen de <ca></ca>-tags. Kopieer simpelweg alles wat er daar tussenin zit en plak het in het tekstvak CA Cert in DD-WRT. Doe hetzelfde bij de Public Client Cert en Private Client Key. Heb je alles juist ingevuld, klik op Save / Apply Settings.

Je kunt vervolgens testen of alle gegevens goed zijn ingevuld, door naar Status / OpenVPN te gaan. Als je dan ziet Client: CONNECTED SUCCESS ben je verbonden met je vpn-server. Staat dat er niet, check dan daaronder de log om te kijken wat er precies fout is gegaan en pas zo nodig de instellingen aan.

OpenWRT

Voor OpenWRT is het nodig om de OpenVPN-software apart te installeren. Dat doe je door te gaan naar System / Software / Configuration. Ga dan in een ander tabblad naar http://downloads.openwrt.org en kies voor jouw OpenWRT-versie. Er verschijnt een lijst met mappen met namen van allerlei chipsets, blader naar de map met juiste chipset en daarin vind je een map packages/luci. Kopieer de url naar die repository. Voer dan terug bij OpenWRT bij de Distributions field in:

Bijvoorbeeld:

Ga naar Actions / Update lists en wacht even. Typ dan openvpn-openssl bij Download and install package en installeer het pakket. Doe hetzelfde voor luci-app-openvpn. Als er iets fout gaat, let er dan op dat je de http-link gebruikt in plaats van de https-link en het kan gebeuren dat het pakket niet voor jouw specifieke apparaat beschikbaar is. Je kunt dan de generic-repository proberen, die werkte in onze test namelijk ook gewoon.

Is dat gedaan, dan ga je naar Services / OpenVPN. Op dat tabblad kun je een nieuwe OpenVPN-configuratie toevoegen. Voer een naam in en kies uit de lijst voor Simple client configuration for a routed point-to-point VPN. Klik op Add / Switch to advanced configuration en voer de juiste instellingen in voor jouw OpenVPN-provider. Onderaan bij Additional Field kun je de ca, cert en key toevoegen, evenals meer opties.

Alternatieven

Mocht je het nu niet aandurven of er simpelweg geen tijd of zin in hebben om DD-WRT op een bestaande router te flashen (hoewel je al vanaf een tientje een tweedehands Linksys E900 hebt die het allemaal aankan), dan kun je ook eens kijken naar een site als Flash Routers. Daar kun je populaire routers kopen waarop DD-WRT al op geflasht is. Dan hoef je geen moeite te doen. Je kunt dan bijvoorbeeld de Netgear Nighthawk of een Linksys WRT1900ACS kant-en-klaar met DD-WRT erop kopen. Je kunt eventueel ook op grote webwinkels routers van derden vinden die al kant en klaar geleverd worden met een ander besturingssysteem of je kunt kijken naar iets tweedehands.

In de koude wintermaanden is wat extra warmte in huis geen overbodige luxe. Steeds meer mensen kiezen daarom voor een elektrische deken: zo blijf je niet alleen heerlijk warm, maar bespaar je ook op stookkosten. Hoe je een elektrische deken kiest die bij je past, lees je hier.

Lees ook: 10 tips om warm te blijven zonder te stoken

Soort deken

Er zijn twee soorten elektrische dekens: onderdekens en bovendekens. Een onderdeken verwarmt je bed, een bovendeken is ideaal voor op de bank. Lig je dus elke avond te klappertanden in bed, dan is een onderdeken voor jou waarschijnlijk de beste keuze. Vind je het lekker om 's avonds onder een (warm!) kleedje op de bank te kruipen én wil je misschien je stookkosten wat omlaag brengen, dan kies je voor een bovendeken.

Een onderdeken plaats je tussen je matras (of topper) en hoeslaken, zodat de deken het bed van onderaf verwarmt. Je kunt een onderdeken aanzetten op het moment dat je in bed stapt, maar vaker worden onderdekens met behulp van een timer ingeschakeld vóór het liggen, zodat het bed al heerlijk warm is. Vaak regelt een timer ook dat de deken zichzelf na een uur (of twee) vanzelf uitschakelt, zodat er tijdens het slapen geen veiligheidsrisico's ontstaan.

©Leonid Iastremskyi

In tegenstelling tot een elektrische onderdeken leg je een elektrische bovendeken (zoals de naam al zegt) bovenop je, bijvoorbeeld als je op de bank of je favoriete stoel zit. Je herkent deze dekens aan hun extra zachte materiaal, zoals fleece of microvezel. Een bovendeken zet je pas aan op het moment dat je eronder gaat zitten of liggen. Net als onderdekens schakelen de meeste bovendekens zichzelf na verloop van tijd vanzelf uit. Je kunt een bovendeken natuurlijk ook mee naar bed nemen voor wat extra warmte, dus eigenlijk zijn deze dekens multifunctioneel!

Formaat

Zowel onder- als bovendekens zijn verkrijgbaar in verschillende afmetingen. Bedenk dus van tevoren goed hoe groot je je elektrische deken wenst. Onderdekens komen qua breedte overeen met de standaardafmetingen van matrassen: een eenpersoons-onderdeken is meestal 80 centimeter breed, een tweepersoons-onderdeken 140 centimeter. In de lengte zijn ze doorgaans iets korter dan een matras, omdat ze alleen het lichaam hoeven te verwarmen. Handig: veel tweepersoons-onderdekens beschikken over twee schakelaars waarmee je de temperaturen van beide helften apart van elkaar kunt instellen. Scheelt weer geruzie met je partner.

Bovendekens zijn er in compacte, middelgrote en extra grote varianten. Compacte bovendekens hebben een afmeting van (rond de) 100 x 70 centimeter en zijn bedoeld om alleen je schoot of bovenlichaam mee te verwarmen. Middelgrote dekens gaan richting de 150 x 70 centimeter en zijn perfect om je hele lichaam in tewikkelen. Kruip je het liefst samen met je partner onder een kleed? Ga dan voor een extra grote variant van bijvoorbeeld 180 x 130 centimeter.

Warmtestanden

Aan een elektrische deken wil je geen honderden euro's uitgeven, en dat hoeft natuurlijk ook niet. Maar gris ook niet de eerste de beste deken uit de schappen. Sommige elektrische dekens (en dan met name de goedkopere) beschikken namelijk maar over één warmtestand, en de kans is groot dat jij die stand nét te warm of juist te koud vindt. Ook als je de deken op verschillende plekken in huis gaat gebruiken – misschien is je slaapkamer een stuk frisser dan je woonkamer – is het fijn als je de temperatuur van je elektrische deken naar wens kunt instellen. De meeste standaardmodellen hebben vier tot zes warmtestanden, maar er zijn ook dekens met meer dan zeven warmtestanden. Sommige elektrische onderdekens beschikken zelfs over verschillende warmtezones voor schouders, rug en voeten – extra fijn als je snel koude voeten hebt!

Veiligheid

Comfortabel onder (of op) een elektrische deken liggen gaat alleen als je weet dat de deken honderd procent veilig is. Kies voor je eigen gemoedsrust dus voor een deken van een betrouwbaar merk; daarmee weet je zeker dat je een veilig product in huis haalt. Let er ook op dat de deken een automatische uitschakelfunctie én een oververhittingsbeveiliging heeft, zodat-ie nooit te heet wordt. Vermijd het kopen van een tweedehandsdeken, omdat een versleten of beschadigd deken vatbaarder is voor brand en kortsluiting.

©Mariana Rusanovschi

Wasbaarheid

Ook het gemak waarmee een elektrische deken gewassen kan worden, is voor veel mensen belangrijk. Vooral als je kleine kinderen hebt die maar al te graag onder de warme deken kruipen, is de kans op morsen of andere ongelukjes groot. En als je een onderdeken op je bed hebt liggen, wil je die natuurlijk ook regelmatig kunnen opfrissen. Gelukkig kunnen de meeste elektrische dekens na het verwijderen van de elektrische bediening gewoon op 30 graden in de wasmachine worden gewassen. Check wel altijd goed de instructies, want dit geldt niet voor iedere elektrische deken. Elektrische dekens kunnen meestal niet in de droger.

Hoe zuinig is een elektrische deken?

Kun je nauwelijks meer onder je elektrische deken vandaan komen en begin je je zorgen te maken over je energierekening? Nergens voor nodig: een elektrische deken kost namelijk niet meer dan een paar cent per avond. Ja, je leest het goed! Gemiddeld verbruikt een elektrische deken zo'n 50 watt per uur (0,05 kWh), wat met een stroomprijs van € 0,40 neerkomt op twee cent. Lig je dus drie uur onder je heerlijke warme deken, dan ben zo'n zes cent kwijt. Ter vergelijking: een paar uur de verwarming aan kost je al snel twee euro. Als je daadwerkelijk wilt besparen met je elektrische deken is het natuurlijk wel slim om de verwarming lager of helemaal uit te zetten, anders schiet je er alsnog weinig mee op.

Wat doe jij met de foto's die je op vakantie of van een speciale gebeurtenis hebt gemaakt? Je kunt ze wegschrijven naar een map om er vervolgens niet meer naar om te kijken, maar die plaatjes verdienen zoveel meer. Maak een fotopresentatie, compleet met muziek, titels en effecten. En daarna? Delen maar!

Een fotopresentatie stelt je in staat om een selectie van je beste foto’s te maken en deze op een aantrekkelijke manier te rangschikken. Niet alleen leuk voor jezelf, maar ook om te delen met familie en vrienden. Voor ons doel maken we gebruik van Clipchamp. Dit programma – waarvan een gratis variant beschikbaar is – biedt je niet alleen de mogelijkheid om dynamische fotopresentaties te maken, maar ook om volwaardige video’s te monteren. Prettig is dat je de software in Windows 10 en Windows 11 kunt installeren, maar ook via de browser kunt gebruiken. Wij gaan aan de slag met de desktop-app van Clipchamp.

Met Clipchamp maak je eenvoudig verzorgde presentaties van je foto’s.

Foto’s selecteren

Geef het project eerst een naam: in het projectvenster van Clipchamp vind je linksboven het naamvak. Welke foto’s neem je op in de presentatie? Maak een selectie van het materiaal. In de sectie Jouw media kies je voor Media importeren. Standaard zoekt Clipchamp op de lokale schijf, maar in plaats hiervan kun je ook online mappen gebruiken.

Klik hiervoor op de pijl naast de knop Media importeren en kies de locatie. Zo kun je onder meer OneDrive, Google Drive en Dropbox selecteren. Kies voor Door bestanden bladeren als je wilt zoeken op de lokale schijf. Naast foto’s kun je ook andere media importeren, zoals video’s en muziek. Dit biedt je de mogelijkheid om in de presentatie foto’s met video’s af te wisselen.

Kies welke foto’s je gaat gebruiken.

Tijdlijn bouwen

Op basis van de fotoselectie bepaal je de opbouw van je presentatie. Rechts in het venster vind je een tijdlijn. Hierop plaats je de verschillende elementen. Uiteraard zijn dat je foto’s, maar de tijdlijn kan ook andere onderdelen bevatten. Goede voorbeelden zijn overgangseffecten, titels en muziek. Daarmee gaan we verderop aan de slag.

De eerste keer dat je een foto plaatst, bepaalt Clipchamp op basis van de afmetingen welke formaat de presentatie moet krijgen. Daarmee hoef je geen genoegen te nemen. Rechtsboven vind je een knop met de huidige afmeting, bijvoorbeeld 2:3. Klik hierop en kies de gewenste afmeting, bijvoorbeeld 1:1 of 21:9. Voor welk formaat je moet kiezen, hangt vooral af van de foto’s die je gaat gebruiken: zijn die veelal staand of liggend?

Bepaal de gewenste afmetingen van je canvas.

Foto’s optimaliseren

Het is handig om snelle optimalisaties voor je foto direct door te voeren zodra je deze op de tijdlijn hebt gezet. Selecteer de foto op de tijdlijn. Aan de bovenkant van de foto vind je een compacte werkbalk met snelle acties. Zo kun je de foto bijsnijden als je bepaalde elementen wilt weglaten. En afhankelijk van de fotogrootte kun je foto ook hier ook passend maken voor het frame of juist beeldvullend maken.

Klik op Meer (herkenbaar aan de drie puntjes) voor andere snelle acties. Hier kun je bijvoorbeeld de afbeelding negentig graden draaien of spiegelen. Met de optie Afbeelding in afbeelding combineer je meerdere foto’s combineren in één weergave. Kies Meer opties om een fade-in en fade-out te geven aan de foto.

De volgorde van de foto’s kun je op elk moment aanpassen: je versleept hiervoor een afbeelding naar een andere positie op de tijdlijn. Ook bepaal je hoelang een foto moet verschijnen. Op de tijdlijn pak je een foto aan een van de zijkanten vast en maak je deze korter of trek je deze juist uit. Klik met de rechtermuisknop op een afbeelding op de tijdlijn om aanvullende opties te bekijken. Hier kun je de foto dupliceren, als je deze bijvoorbeeld op een ander moment in de presentatie nogmaals wilt gebruiken. Maak je ook gebruik van videofragmenten, dan kun je via de optie Splitsen het fragment in meerdere segmenten opdelen.

Filters

Clipchamp heeft een flink aantal filters in huis. Je opent ze via Filters (rechts in het venster). Met filters geef je je foto’s een andere uitstraling. Zo zijn er filters die de foto warmer of juist koeler maken. Ook zijn er filters waarmee je de kleuren dempt en waarmee je een zwart-witversie van het materiaal maakt.

Clipchamp is er ook in een betaalde variant. Die biedt meer filters: je herkent ze aan het pictogram van een diamant. Klik op het filter dat je wilt toepassen. Met de schuif Intensiteit bepaal je hoe sterk het effect op de foto wordt toegepast.

Voor meer controle kies je voor Kleuren aanpassen. Met behulp van een aantal schuifregelaars bepaal je de belichting, het contrast, de kleurverzadiging en kleurtemperatuur en transparantie van je foto’s.

Aan filters geen gebrek in Clipchamp.

Overgangen

Tijd om aandacht te besteden aan de overgangen tussen de foto’s. Op dit moment volgen de foto’s elkaar immers wel heel snel op. Kies het onderdeel Overgangen, links in het venster. Bij Clipchamp zijn de overgangen in verschillende groepen ondergebracht. Zo vind je onder Wipes de overgangen met een schuivende beweging. Onder Zooms en spins vind je de snellere overgangen, bijvoorbeeld met een draaiende beweging.

Voor een fotopresentatie werken de overgangen onder Vervagen vaak goed dankzij hun subtiele karakter. Je voegt een overgang toe door deze tussen twee foto’s op de tijdlijn te verslepen. Speel het segment hierna af en controleer of je tevreden bent over het resultaat.

De subtiele overgangen onder Vervagen werken vaak goed.

Muziek

Verrijk je fotopresentatie met achtergrondmuziek. Dit kan je eigen muziek zijn, die je eerder hebt toegevoegd in de sectie Jouw media. Daarnaast kun je kiezen uit muziek die met Clipchamp wordt geleverd. Op de tijdlijn klik je op Audio toevoegen. Een nieuw deelvenster opent. Onder Alle inhoud klik je op Muziek om muziek uit de bibliotheek toe te voegen. Interessante subsecties voor fotopresentaties zijn Intro & outro music, Chill, Calm en Lo-fi.

Wil je je presentatie iets dynamischer maken, dan keer je terug naar het deelvenster met alle inhoud en kies je voor Geluidseffecten. In de subsectie Transition music and sounds vind je interessante effecten die je bij de individuele foto-overgangen kunt inzetten. Ook Holiday sound effects werken goed voor je fotopresentatie. Net als bij de filters geldt: items met het pictogram van een diamant zijn alleen beschikbaar in de betaalde variant van Clipchamp.

Bijschriften

Het kan handig zijn om bij je foto’s bijschriften te zetten, bijvoorbeeld waarin je de locatie noemt. Op de tijdlijn kies je voor Tekst toevoegen. Wil je de presentatie eenvoudig houden, dan kies je voor Tekst zonder opmaak. In de praktijk werken voor ons doel de teksttypen onder Caption goed. Hiermee geef je subtiel extra informatie over een foto, bijvoorbeeld de naam van een museum of restaurant.

Ook interessant is het toevoegen van beoordelingen, bijvoorbeeld bij foto’s van een hotel of musea. Hierbij combineer je tekst met een aantal grafische sterren, waarmee je je waardering aangeeft. Je vindt dit teksttype in de sectie Special. Tot slot neem je een kijkje in de sectie Intro/Outro, waarmee je een begin en einde van de presentatie toevoegt. Afhankelijk van het gekozen effect, verschijnt rechts een eigenschappenvenster waarin je de details kunt aanpassen.

Leuk: je vakantielocaties waarderen via het sterrensysteem.

Extra hulp

Heb je behoefte aan nog wat meer spektakel, maar ontbreekt het je aan inspiratie? Met Clipchamp kun je de hulp van AI inzetten bij het maken van je video’s. Open de thuispagina (Home) van Clipchamp. Bovenin vind je de optie Een video met AI maken. Met behulp van een wizard geef je antwoord op een aantal vragen, waarna de video wordt gemaakt.

Geef in het eerste venster een titel op voor de video. Sleep je foto’s vervolgens naar het vak eronder of klik erop en wijs de individuele foto’s aan. Klik hierna op Aan de slag. Clipchamp bekijkt de inhoud en stelt een bijbehorende stijl voor. Links in het venster zie je de voorstellen: geef met een duim omhoog of een duim omlaag aan of je de stijl vindt passen. Op basis van je antwoorden maakt Clipchamp de opzet. In de vensters erna geef je de gewenste lengte op. Ook laat je weten in welk formaat je de fotopresentatie wilt bewaren.

Zet de hulp van AI in voor het maken van je fotopresentaties.

Commentaarstem

Om je presentatie nog meer uitstraling te geven, kun je deze voorzien van een commentaarstem (voice-over). Je gebruikt deze om de verhalen achter de foto’s toe te lichten en je presentatie te verrijken met bijvoorbeeld anekdotes. Via Clipchamp neem je eenvoudig je eigen stem op, die je vervolgens onder het beeldmateriaal legt.

Open de tab Opnemen en maken en klik op Audio. In plaats van een eigen opname, kun je ook gebruikmaken van de functie Tekst-naar-spraak. Deze vind je ook in de sectie Opnemen en maken. De functie spreekt de getypte tekst voor je uit in een zelfgekozen stem.

Kies rechts in het venster de gewenste taal en stem. Op het moment van schrijven kun je bijvoorbeeld uit drie Nederlandse stemmen kiezen. Klik op Hoor deze stem voor een voorbeeld. Typ de tekst voor de stem in het vak eronder en klik op Preview. Tevreden met het resultaat? Bevestig met een klik op Opslaan. Uiterst rechts vind je ook de relatief verborgen optie Bijschriften. Hiermee worden voor je presentatie automatisch de ondertitels gemaakt: klik hiervoor op Media transcriberen en selecteer de taal. Clipchamp genereert automatisch ondertitels, die je zelf alleen nog maar hoeft te controleren.

Gebruik een kant-en-klare stem voor je video’s.

Exporteren maar

Met Clipchamp kun je eindeloos experimenteren op het gebied van overgangen, effecten en bijschriften. Ben je tevreden met het eindresultaat, dan is de fotopresentatie klaar om te delen met de buitenwereld. Rechtsboven in het venster vind je de knop Exporteren.

Standaard worden video’s geëxporteerd als mp4-bestand. Dit is een modern en populair bestandsformaat, dat bovendien door de meeste spelers wordt ondersteund. Je hoeft zelf alleen te bepalen in welke kwaliteit je de video exporteert: hoe hoger de kwaliteit, hoe groter het bestand. In de praktijk kun je 480p beter overslaan: die kwaliteit doet geen recht aan de foto’s. Kies voor 720p voor weergave op telefoons en 1080p voor weergave op computerschermen.

Exporteer je resultaat en deel het met de buitenwereld.